Transcript kliknij, aby pobrać prezentację

ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO
NAM GROZI W SAMOLOCIE?
ANDRZEJ SZUBA
Podróże samolotami są bardziej
bezpieczne niż innymi środkami
komunikacji.
Czasem jednak coś może się
przytrafić…
Nie będę Państwu opowiadał o
wypadkach lotniczych ani
atakach terrorystycznych.
Podróż samolotem, a zwłaszcza
długa podróż samolotem może
czasem mieć szkodliwy wpływ
na zdrowie i w niektórych
przypadkach skończyć się
tragicznie…
DŁUGOTRWAŁE PODRÓŻE
LOTNICZE I ZACHOROWANIA –
pierwsze doniesienia
54-letni lekarz: zapalenie żył
głębokich po 14-godzinnym locie z
Bostonu do Wenezueli w 1946
53-letni biznesmen: zapalenie żył
głębokich po locie z Gwatemali do
Nowego Jorku w 1953
Zakrzepica żylna spowodowana długim
siedzeniem : Homans J, New England Journal of
Medicine 250 : 148-149 (1954)
Choroba klasy ekonomicznej
(economy class syndrome)
Nie każdy może lecieć pierwszą klasą
Powierzchowne i
głębokie żyły kończyny
dolnej
Zapalenie zakrzepowe żył głębokich
Zapalenie zakrzepowe żył głębokich
Obrzęk
Ból łydki
Często bez istotnych objawów
Zator tętnicy płucnej
Duszność
Kaszel
Kołatanie serca
Utrata przytomności
Lotnisko Heathrow - Londyn
Ocenia się, że jeden pasażer
miesięcznie umiera z powodu
zatoru tętnicy płucnej
Październik 2000:
młoda kobieta po przylocie z
Australii upadła w holu
lotniska, po przewiezieniu do
szpitala zmarła – przyczyna
zator t. płucnej
Znacznie rzadziej
zakrzepica żylna może być
powikłana udarem
mózgowym
Barcelona 2004: 38 letnia
kobieta straciła
przytomność po przylocie
z Peru; badania wykazały
zator tętnicy płucnej i
udar mózgu
Może również dochodzić do
uszkodzenia tętnic kręgowych w wyniku
niewygodnej pozycji w czasie snu w
samolocie
56 letni mężczyzna po długim
locie (7 godzin) poczuł ból po
lewej stronie szyi, a po
kilkunastu minutach niedowład
(porażenie) prawostronne.
Badania wykazały udar w wyniku
uszkodzenia tętnicy kręgowej.
TOKIO –
lotnisko Narita
100-150 pasażerów rocznie jest
leczonych z powodu zakrzepicy żył
głębokich i/lub zatoru tętnicy płucnej
NAGŁE ZGONY NA LOTNISKU
Przeanalizowano 104 zgony na lotnisku Heathrow
(Londyn) w okresie od lutego 1979 do stycznia1982.
11 of 51 (18%) nagłych zgonów u pasażerów
przylatujących na lotnisko było spowodowanych
zatorowością płucną
W 11 przypadkach śmiertelnej zatorowości płucnej u
pasażerów czas trwania lotu był następujący:
6 do 12 godzin : 1
12 do18 godzin : 10
Sudden natural deaths associated with commercial air travel :
Sarvesvaran R : Medicine, Science and Law 26 : 35-38 (1986)
LOTNISKO w Paryżu
W latach 84-98 rozpoznano 70
przypadków zatoru tętnicy płucnej
77% w związku z lotem>12 h
Średni wiek 58.5 lat (26-85)
40/64 (63%) kobiety
The Experience of the Paris Airports Emergency Medical Service : Clerel M &
Caillard G : Bull. Acad. Nat. Med. 183 : 985-1001 (1999)
ZESPÓŁ KLASY TURYSTYCZNEJ
ECONOMY CLASS SYNDROME
Cruikshank i wsp. opisują 6 przypadków zgonów
spowodowanych zatorowością płucną u pasażerów samolotów
(1988)
Po raz pierwszy stosują określenie : economy class syndrome
Twierdzą, że przyczyną są gorsze warunki w klasie
turystycznej i bezruch pasażerów
Wzywają linie lotnicze do informowania pasażerów o ryzyku
zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej i uważają, że linie
lotnicze powinny ponosić odpowiedzialność za te wypadki
Economy Class Syndrome : Cruikshank
J.M. et al, Lancet ii : 497-498 (1988)
Co sprzyje powstawaniu zakrzepów:
Triada Virchov’a

Zwolnienie przepływu krwi

Uszkodzenie naczyń krwionośnych
(śródbłonka)

Nadkrzepliwość (zbyt “gęsta” krew)
Pompa żylna
DUŻA WYSOKOŚĆ I BRAK TLENU
POWODUJE WZROST KRZEPLIWOŚCI
KRWI
 20 zdrowych mężczyzn
 długi lot na dużej wysokości
 2-8 krotny wzrost poziomu czynników
krzepnięcia
Association between acute hypobaric hypoxia and activation of coagulation in
human beings : Bjorn Bendz et al Lancet, Vol 356, 11.11.2000
Częstość i zapobieganie bezobjawowej
zakrzepicy żylnej u pasażerów długich lotów badanie prospektywne, randomizowane
(I)
231 zdrowych osób (142K i 89M) >50rż w klasie
turystycznej; długie loty > 8h
osoby z choroba zakrzepowo-zatorową wykluczono
dwie grupy: A - podkolanówki uciskowe
B - bez podkolanówek
loty > 8h; powrót do Londynu < 6 tygodni
Scurr JH et al.:Lancet 2001 May 12;357(9267):1485-9
Podkolanówki uciskowe (profilaktyczne)
15-20 mmHg
Częstość i zapobieganie bezobjawowej
zakrzepicy żylnej u pasażerów długich lotów badanie prospektywne, randomizowane
(II)
Badania przed i po podróży
duplex doppler (usg) żył k. dolnych
czynnik V Leiden (FVL)
protrombina G20210A (PGM)
D-dimer - superczuły test
Wyniki:
12/116 (10%) ZŻ łydki - wszyscy w gr. B
2/12 FVL hz
żaden z pasażerów noszących pończochy nie
Scurr JH et al.:Lancet 2001 May 12;357(9267):1485-9
miał ZŻ !!!!!!!!!!!
Badanie LONFLIT 2 - randomizowane
833 osoby; 411 podkolanówki; 422 bez
wiek 44.8 lat, czas lotu 12.4 h; usg przed i po
ZŻ - 4.5% w gr. bez podkolanówek;
0.24% z podkolanówkami
Belcaro G et al.:Angiology 2001 Jun;52(6):369-74
Badanie LONFLIT 3
300 osób podwyższonego ryzyka,
usg przed i po locie
3 grupy:
A - bez profilaktyki
B - aspiryna 400mg /3 dni; 12h przed lotem
C - enoxaparyna 1000IU/10kg 2-4h przed lotem
Wyniki: A - ZŻ 4.8%; B - ZŻ 3.6%; C - 0
Cesarone MR et al.:Angiology 2002 Jan-Feb;53(1):1-6
Czynniki zwiększające ryzyko
zakrzepicy żylnej w czasie lotu
Długotrwałe przebywanie w przymusowej
pozycji - bezruch
Niedobór tlenu i obniżone ciśnienie w
kabinie
spożywanie alkoholu - odwodnienie
Czynniki ryzyka Zakrzepicy Żylnej
Wiek > 40 r.ż.
Zatorowość płucna lub zakrzepica żylna w
przeszłości
choroba nowotworowa
stany zwiększonej krzepliwości krwi
niewydolność krążenia
niedawna operacja ortopedyczna
ciąża
Leki antykoncepcyjne
Hormonalna terapia zastępcza
Palenie papierosów
Zalecenia dla pasażerów
Gimnastyka nóg w czasie lotu
Ćwiczenia oddechowe
pić dużo wody i unikać alkoholu
unikać leków nasennych
podkolanówki uciskowe (I kl.)
u osób wysokiego ryzyka LMWH
Poduszki stabilizujące na szyję
ŻYCZĘ PRZYJEMNYCH I
BEZSTRESOWYCH LOTÓW !!!