Transcript Wynagrodzenia i obciążenia płac

ROZLICZANIE KOSZTÓW WYNAGRODZEŃ I
ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH
Koszty wynagrodzeń i świadczeń
pracowniczych w ujęciu :
Kodeksu Pracy
• Prawa bilansowego
• Prawa podatkowego
• Ustawy o ubezpieczeniach społecznych
•
Studia podyplomowe 2014/2015
Uniwersytet Gdański
DEFINICJA WYNAGRODZENIA
Kodeks Pracy
Wg. art. 78 KP
wynagrodzenie to
ekwiwalent pieniężny
przysługujący pracownikowi
w wysokości równoważącej
ilość , rodzaj i jakość
wykonywanej pracy i
odpowiadający jego
kwalifikacją ,
Ustawa o rachunkowości
Ustawa o podatku
dochodowym od osób
fizycznych i prawnych
Zgodnie z art. 3 ust.1 pkt. 3
przez koszty bilansowe należy
rozumieć uprawdopodobnione
zmniejszenie w okresie
sprawozdawczym korzyści
ekonomicznych , o wiarygodnie
określonej wartości , w formie
zmniejszenia wartości aktywów
albo zwiększenia wartości
zobowiązań
Art. 22 ust.1 ustawy o PDOF
i art.15 ust.1 ustawy o PDOP
Koszty podatkowe rozumiane
jako koszty poniesione w celu
osiągnięcia przychodów lub
zabezpieczenia źródła
przychodów z wyjątkiem
pozycji kosztowych
wymienionych w art. 23
ustawy o PDOF i art. 16
ustawy o PDOP
Prawo bilansowe i prawo podatkowe nie podaje wprost definicji wynagrodzenia – w obu
przypadkach należy pod pojęciem tym rozumieć wypłatę na rzecz pracowników lub innych
osób za wykonaną pracę bez względu na formę zatrudnienia i przyjęty system wynagradzania
OBOWIĄZKI EWIDENCYJNE W ZAKRESIE
WYNAGRODZEŃ W RÓŻNYCH FORMACH
OPODATKOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1.
Karta podatkowa
2.
Ryczałt
3.
Książka przychodów i rozchodów
4.
Księgi rachunkowe
WYNAGRODZENIA I ŚWIADCZENIA WYNIKAJĄCE ZE STOSUNKU
PRACY ( ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE, KOSZTY PRACY ) A
PRAWO BILANSOWE




Świadczenia pracownicze to formy świadczeń oferowane przez jednostkę w zamian za
pracę wykonywaną przez pracowników ) obejmują :
Wynagrodzenia , które ze względu na formę i treść zawartej umowy dzielą się na :
- Osobowe
- Bezosobowe
- Agencyjno-prowizyjne
- Honoraria
Narzuty na wynagrodzenia:
- Składki z tytułu ubezpieczeń społecznych w części finansowanej przez pracodawcę
- Składki na fundusz pracy
- Składki na fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych
- Składki na fundusz emerytur pomostowych
Pozapłacowe świadczenia na rzecz pracowników związane z zatrudnieniem
- Odpisy na ZFŚS
- Świadczenia rzeczowe wynikające z bezpieczeństwa i higieny pracy
- Dopłaty do kwater prywatnych
- Koszty szkolenia pracowników
- Ubezpieczenia osobowe pracowników
- Koszty delegacji i ryczałtów za używanie samochodów prywatnych do celów służbowych itp.,
WYNAGRODZENIA – UJĘCIE BILANSOWE
Ustawa o rachunkowości :
•
Brak szczegółowego uregulowania tematyki kosztów wynagrodzeń i obciążeń
na wynagrodzenia / uwarunkowania historyczne, zakres opieki socjalnej i
polityki państwa w zakresie redystrybucji dochodów /
•
Możliwość odwołania się do nadrzędnych zasad rachunkowości , zwłaszcza
współmierności kosztów i przychodów , kompletności , istotności i zasady
memoriału
•
Brak KSR poświęconego temu zagadnieniu
•
W sprawach nie uregulowanych w ustawie o rachunkowości jednostka może
wykorzystywać rozwiązania zalecane przez MSR i MSSF na podstawie art. 10
ust.3 ustawy o rachunkowości
ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE A MSR I MSSF



-
-
MSR-19 „ Świadczenia
pracownicze „
Cel : określenie ujęcia księgowego
świadczeń pracowniczych w czasie
zatrudnienia i po tym okresie oraz
ujawnianie informacji na ich temat w
sprawozdawczości finansowej .
MSR –19 wymaga od jednostki aby
ujmowała :
zobowiązanie , gdy pracownik
wykonywał pracę w zamian za
świadczenie pracownicze ,które
mają być wypłacone w przyszłości
Koszty , gdy jednostka osiąga
korzyści ekonomiczne wynikające z
pracy pracownika w zamian za
świadczenia pracownicze
MSR –26 „ Rachunkowość i
sprawozdawczość programu
świadczeń emerytalnych
Cel: rachunkowość z punktu widzenia
samego programu świadczeń
pracowniczych
 MSSF 2 –” Płatność oparta na
akcjach
Cel: regulacja kapitałowych świadczeń
pracowniczych

Od 2005 roku świadczenia wynagrodzeń
w instrumentach kapitałowych zostały
wyłączone z MSR 19 i stały się
przedmiotem standardu MSSF 2
ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE A MSR -19
4 KATEGORIE Świadczeń pracowniczych wg. §4 MSR 19 :
• Krótkoterminowe świadczenia pracownicze – to świadczenia pracownicze ,
które są w całości należne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego , w
którym pracownicy wykonywali związaną z nim pracę tj. wynagrodzenia ,
składki na ubezpieczenie , płatne urlopy i zwolnienia lekarskie, świadczenia w
naturze takie jak mieszkanie i samochód służbowy , zakładowa opieka
zdrowotna itp.
• Świadczenia po okresie zatrudnienia – występują one w formie emerytur i
innych świadczeń emerytalnych , ubezpieczenie na życie po okresie
zatrudnienia , opieka medyczna po okresie zatrudnienia
• Inne długoterminowe świadczenia pracownicze – tzn. w skład których
wchodzą np. nagrody jubileuszowe , urlopy z tytułu długiego stażu pracy ,
urlopy naukowe , odroczone wypłaty z zysku , jeżeli przypadają one do wypłaty
po okresie 12 miesięcy lub więcej licząc od dnia bilansowego
• Świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę - dotyczą płatności , które
pojawiają się w następstwie rozwiązanie stosunku pracy przed osiągnięciem
wieku emerytalnego lub w zamian za te świadczenia
UJMOWANIE I WYCENA KRÓTKOTERMINOWYCH ŚWIADCZEŃ
PRACOWNICZYCH – MSR-19 ZGODNA Z USTAWĄ O RACHUNKOWOŚCI
Wszystkie krótkoterminowe świadczenia ujmuje się w sprawozdawczości finansowej w okresie , w
którym uprawnienie do danego świadczenia zostało wypracowane lub nie wypłacone / zasada
memoriału /
•
Ustalanie wysokości zobowiązań czy kosztów nie wymaga stosowania jakichkolwiek założeń
aktuarialnych oraz stopy dyskontowej
•
Koszty , jeżeli pracownik wykonywał pracę na rzecz jednostki w ciągu roku obrotowego
•
Ponadto jednostka powinna ujmować koszty z tytułu wypłat z zysku i premii , jeżeli na jednostce
ciąży obowiązek prawny , zwyczajowy ich wypłaty i może wiarygodnie ocenić takie zobowiązanie .
Zaliczamy do nich :
•
Wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenie społeczne
•
Krótkoterminowe płatne nieobecności np. płatne urlopy wypoczynkowe , płatne zwolnienia
lekarskie- jeżeli oczekuje się , że nieobecności wystąpią w ciągu 12 miesięcy po zakończeniu
okresu , w którym pracownicy wykonywali prace
•
Wypłaty z zysku i premie przypadające w ciągu 12 miesięcy od zakończenia okresu , w którym
pracownicy wykonywali związana z nimi pracę
•
Świadczenia niepieniężne ( opieka medyczna , mieszkanie służbowe , samochody służbowe i
inne nieodpłatnie przekazywane lub subsydiowane towary lub usługi ) dla aktualnie
zatrudnionych pracowników .
UJMOWANIE I WYCENA KRÓTKOTERMINOWYCH ŚWIADCZEŃ
PRACOWNICZYCH WG. USTAWY O RACHUNKOWOŚCI
Świadczenia pracownicze należy ująć wg. art. 6 ustawy o rachunkowości w
księgach rachunkowych w okresie , w którym pracownicy uzyskali prawa do
świadczenia zgodnie z zasadą memoriałową i współmierności przychodów i
kosztów niezależnie od terminu ich zapłaty .
• Prezentacja :
- bilans : zobowiązania z tytułu wynagrodzeń , zobowiązania z tytułu podatków
i ubezpieczeń społecznych oraz inne rezerwy o tytule „ Świadczenia
emerytalne i podobne B.I.2 w podziale na krótko i długoterminowe
- rachunek zysków i strat ( wersja porównawcza ) koszty wynagrodzeń i
narzutów na wynagrodzenia
- informacja dodatkowa : prezentacja kosztów w układzie rodzajowym w
przypadku sporządzania rachunku zysków i strat w wersji kalkulacyjnej
•
PRZESŁANKI TWORZENIA REZERW NA
ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE WG. USTAWY O RACHUNKOWOŚCI
Obowiązek tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze w sprawozdaniu
finansowym wypływa z nadrzędnej zasady rachunkowości – art. 4 ustawy „
Jednostka zobowiązana jest stosować przyjęte zasady ( politykę )
rachunkowości , rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i
finansową oraz wynik finansowy
Rezerwę należy także utworzyć gdy zgodnie z ustawą o rachunkowości
sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowemu badaniu .
 Konieczność tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze występuje gdy
jednocześnie spełnione są dwa warunki:
 Obowiązek pracodawcy do tego rodzaju świadczeń na rzecz pracowników
wynika z prawa pracy , zbiorowych układów pracy lub umów o pracę
 Kwoty tych świadczeń są istotne ,w związku z tym ich nieuwzględnienie w
sprawozdaniu finansowym zniekształciłoby obraz sytuacji finansowomajątkowej oraz wynik finansowy jednostki
Tworzenie rezerw zależy zatem od zasady istotności

KRYTERIA ISTOTNOŚCI A REZERWY NA ŚWIADCZENIA
PRACOWNICZE

1.
2.
3.
4.

Wartości graniczne :
0,5% do 1% sumy bilansowej
5% do 10% wyniku działalności gospodarczej brutto
1 do 2 % kapitałów własnych
0,1% do 1% przychodów ze sprzedaży
Struktura wiekowa kadry
KOSZTY WYNAGRODZEŃ
W PRAWIE BILANSOWYM I PODATKOWYM
•
•
•
Prawo bilansowe : zasada memoriałowa ( art. 6 ustawy o rachunkowości ) – w
księgach rachunkowych należy ująć wszystkie przychody i koszty związane z tymi
przychodami , dotyczące danego roku obrachunkowego , niezależnie od terminu
ich zapłaty . Te same zasady dotyczą obciążeń wynagrodzeń / np. ZUS /
Prawo podatkowe do 31.12.2004 roku / CIT , PIT / zasada kasowa
art. 16 ust.1 pkt. 57 ustawy o CIT i art.23 ust.1 pkt. 55 ustawy o PIT dotyczy
umów o dzieło i umów zleceń
Prawo podatkowe po 01.01.2005 roku/ CIT , PIT / zasada kasowa
art. 16 ust.1 pkt. 57 ustawy o CIT i art.23 ust.1 pkt. 55 ustawy o PIT dotyczy
umów o dzieło i umów zleceń a także wynagrodzeń osobowych i obciążeń na płace
.Od 2009 roku OBOWIĄZUJE zasada memoriałowo-kasowa
KOSZTY WYNAGRODZEŃ I ŚWIADCZEŃ
NA RZECZ PRACOWNIKÓW
W UJĘCIU BILANSOWYM I PODATKOWY
Elementy wspólne w okresie
sprawozdawczym tzn.
rachunkowe koszty
wynagrodzeń są uznawane za
zrealizowane w tym samym
momencie co koszty podatkowe
Elementy przejściowo różniące w
okresie sprawozdawczym tzn.
koszty rachunkowe wynagrodzeń
uznawane są za realizowane w
innym momencie niż koszty
podatkowe
Elementy trwale różniące w
okresie sprawozdawczym tzn.
rachunkowe koszty wynagrodzeń
, które w żadnym momencie nie
będą kosztami podatkowymi
Naliczone
Naliczone
Wydatki
i wypłacone
wynagrodzenie z funduszu
osobowego
Naliczona i zapłacona składka
na ZUS w części finansowanej
przez pracodawcę
Naliczona i zapłacona składka
na fundusz pracy i FGŚP
Naliczone i wypłacone
delegacje
a niewypłacone
wynagrodzenia z tytułu umów o
pracę ,zleceń i umów o dzieło
Naliczone a niezapłacone składki
ZUS w części finansowanej przez
pracodawcę
Odpisy i zwiększenie na ZFŚS nie
wpłacone na wyodrębniony
rachunek bankowy
ponoszone na rzecz
pracowników z tytułu używania
samochodów prywatnych do
celów służbowych w części
przekraczającej stawkę za jeden
kilometr lub limit kilometrów
Koszty zawiązane z
wypłaceniem diet powyżej
przyznanych kwot
FORMY ZATRUDNIANIA PRACOWNIKÓW
1.
2.
3.
4.
5.
Pracownicze formy
wykonywania pracy
art 25 KP
Na czas nieokreślony,
Na czas określony,
Na czas wykonywania
określonej pracy,
Na zastępstwo,
Na okres próbny
Inne
formy wykonywania pracy
1.
2.
3.
4.
Umowa zlecenie ,
Kontrakt menedżerski,
Umowa o dzieło , powołanie
do organów stanowiących ,
Prowadzenie działalności
gospodarczej .
WYNAGRODZENIE
W ŚWIETLE UNORMOWAŃ KODEKSU PRACY

Stosunek pracy – przez
nawiązanie stosunku
pracy w świetle art. 22 KP
pracownik zobowiązuje się
do wykonania określonego
rodzaju pracy na rzecz
pracodawcy i pod jego
kierunkiem oraz w
miejscu i czasie
wyznaczonym przez
pracodawcę a pracodawca
do zatrudnienia
pracownika za
wynagrodzeniem .
•
•
Wynagrodzenie za pracę – ekwiwalent
pieniężny przysługujący pracownikowi w
wysokości równoważącej rodzaj, ilość i
jakość wykonanej pracy i odpowiadający
jego kwalifikacją.
Cechy wynagrodzenia za pracę:
- świadczenie majątkowe
- odwzajemniające pracę
- periodyczne
- obowiązkowe
- o charakterze osobistym
UMOWA O PRACĘ A UMOWY CYWILNOPRAWNE
Umowa o pracę
Umowa zlecenie
Umowa o dzieło
Dobrowolne podporządkowanie
pracownika pracodawcy
Zleceniobiorca i zleceniodawca
są równorzędnymi podmiotami
Zamawiający i przyjmujący
zamówienie są równorzędnymi
podmiotami
Pracownik świadczy pracę
osobiście i wykonuje polecenia
pracodawcy
Co do zasady zleceniobiorca
Przyjmujący zlecenie może lecz
powinien wykonywać pracę
nie musi wykonywać dzieła
osobiście za zgodą zleceniodawcy osobiści
może powierzyć jej wykonanie
innej osobie
Umowa starannego działania
choć chodzi w niej głownie o
świadczenie pracy jako takiej
Umowa starannego działania
Umowa rezultatu
Umowa o pracę jest odpłatna
Umowa zlecenie może być
odpłatna lub nieodpłatna
Umowa o dzieło jest umową
odpłatną
LISTA PŁAC
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Lista płac jako dokument księgowy : kontrola formalna , rachunkowa i
merytoryczna / art. 21 ur/
Elementy listy płac :
nr listy płac i okres którego dotyczy – rodzaj i numer identyfikacyjny dowodu
Dane pracownika – określenie stron dokonujących operacje gospodarczą
Wynagrodzenie z podziałem na poszczególne składniki- opis operacji
Kwoty składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne- opis operacji
Kwoty podatku dochodowego od osób fizycznych – opis operacji
Kwoty potrąceń – opis operacji
Wynagrodzenie netto- opis operacji
Podpis osoby odbierającej wynagrodzenie -opis operacji
Data i podpis osoby sporządzającej listę płac- podpis wystawcy dokumentu
ZASADY PRZECHOWYWANIA LIST PŁAC
Od 1 stycznia 2009 roku pracodawcy prowadzący księgi rachunkowe oraz
sporządzający sprawozdania finansowe mogą przechowywać listy płac w
wersji elektronicznej / Dz. U. 214 poz. 1343 ustawy o zmianie ustawy o
rachunkowości /.
1.
Okres archiwizacji – 50 lat liczone od dnia zakończenia przez
ubezpieczonego pracy u danego pracodawcy – art. 125a ust. 4 ustawy
emerytalnej
2.
Zgodnie z art. 73ust.1 ustawy o rachunkowości m.in. dowody księgowe co do
zasady przechowuje się w siedzibie jednostki lub oddziałów w oryginalnej
postaci .
3.
Art. 73 ust.2 łagodzi ten wymóg względem niektórych dokumentów a od
1.01.2009 roku dotyczy to list płac , dając możliwość przeniesienia ich treści
na informatyczny nośnik danych pozwalający zachować w trwałej postaci
zawartość dokumentu – po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego .
Warunkiem koniecznym jest posiadanie urządzeń pozwalających na
odtworzenie dowodów w postaci wydruku , o ile inne przepisy nie stanowią
inaczej .
ELEMENTY SKŁADOWE LISTY PŁAC
Składniki
wynagrodzenia
Potrącenia
Zgodnie z klasyfikacją obligatoryjne
statystyczną
Zasadnicze
Składki
Dodatki
Składki
np. za staż
Premie i nagrody
Nadgodziny
Ekwiwalenty i
nagrody jubileuszowe
Dodatki
wyrównawcze
Deputaty
inne
ZUS
zdrowotne
Zaliczka na
podatek
dochodowy
Potrącenia
egzekucyjne
fakultatywne
Składki
na rzecz
określonych
organizacji
Składki na
prywatne
ubezpieczenie
Spłata pożyczek
Kwota do
wypłaty
EWIDENCJA ROZRACHUNKÓW Z TYTUŁU
WYNAGRODZEŃ
Konto 220
•
Konto 231
ZUS i PDOF
Zespół 4
lista płac
Konto 101 lub 131
•
wypłata wynagrodzeń
Konto 249 / 234
inne potrącenia
Konto 081/770
Lista płac
Konto 821
naliczenie nagród i premii
z zysku do podziału
WYNAGRODZENIA- LISTA PŁAC W UJĘCIU KSIĘGOWYM ,
PODATKOWYM , ZUS











Istota i zasady naliczania poszczególnych elementów listy płac
Przychody
podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne
koszty uzyskania przychodu
podstawa obliczania podatku dochodowego
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne
zaliczka na podatek dochodowy
wynagrodzenia do wypłaty
składki na ubezpieczenie społeczne płacone przez pracodawcę
Powiązanie listy płac z dokumentacją ZUS
Ewidencja księgowa listy płac
SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA WYNIKAJACE ZE STOSUNKU PRACY
1.
2.
3.
4.
Wynagrodzenie zasadnicze:
- czasowe / stawka miesięczna ,godzinowa /
- akordowe
- prowizyjne
Premie i nagrody:
- uznaniowe
- regulaminowe
Wynagrodzenia uzupełniające:
- urlopowe
- chorobowe
Wynagrodzenia dodatkowe :
- dodatek funkcyjny , za wysługę lat
- dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych
- dodatki za pracę w warunkach szkodliwych
PODSTAWY PRAWNE NALICZANIA WYBRANYCH
ELEMENTÓW WYNAGRODZENIA
•
Wynagrodzenie zasadnicze
•
Nadgodziny i dodatek za pracę w godzinach nocnych :
Kodeks Pracy
Rozporządzenie MPiPS z 29.05.1996 roku w sprawie
sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie
niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia
stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań ,
odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzeń,
oraz innych należności przewidzianych KP
Premie i nagrody
: Regulaminy wynagradzania, Zarządzenie MPiPS w
w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów
uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz
zasady jej obliczania i wypłacania z dnia 23.12.1989
•
: Kodeks Pracy
Regulamin wynagradzania
Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu z dnia
10.10.02
PODSTAWY PRAWNE NALICZANIA WYBRANYCH
ELEMENTÓW WYNAGRODZENIA



Inne wynagrodzenia dodatkowe / dodatek funkcyjny, za wysługę lat , wyrównawczy ,
specjalny / :
: Kodeks Pracy , Regulamin wynagradzania , Ustawa
o minimalnym wynagrodzeniu , Rozporządzenie
MPiPS z dnia 29.05.1996 roku w sprawie ustalania
wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz
wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania
odszkodowań ,odpraw , dodatków wyrównawczych,
oraz innych należności przewidzianych KP
Wynagrodzenie urlopowe
: Kodeks Pracy , Rozporządzenie MPiPS z dnia
Ekwiwalent za urlop
08.01.1997 w sprawie szczegółowych zasad
udzielania urlopu wypoczynkowego , ustalania i
wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz
ekwiwalentu pieniężnego za urlop
Wynagrodzenie za czas choroby: Kodeks Pracy , Ustawa oświadczeniach pieniężnych
z ubezp. Społecznego w razie choroby i macierzyństwa
POTRĄCENIA Z WYNAGRODZEŃ , DODATKI NIEOPODATKOWANE ORAZ
SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE PŁACONE PRZEZ
PRACODAWCĘ
•
•
•
Potrącenia z wynagrodzeń :
ustawowe – składki na ubezpieczenia społeczne ,zdrowotne i zaliczki na
podatek dochodowy od osób fizycznych
ustawowe – potrącenia wynikające z Kodeksu Pracy lub z innych ustaw
dobrowolne - potrącenia na które pracownik musi wyrazić zgodę
Dodatki nieopodatkowane:
przysługujące pracownikowi różnego rodzaju wypłaty , które zwolnione są od
podatku dochodowego od osób fizycznych
Składki na ubezpieczenie społeczne płacone przez pracodawcę:
składka wypadkowa – obliczana od podstawy wymiaru składek na
ubezpieczenie emerytalne i rentowe bez zastosowania rocznej kwoty
ograniczenia
Składka na Fundusz Pracy – podstawa wymiaru jak wyżej
Składka na FGŚP – podstawa wymiaru jak wyżej
EGZEKUCJA Z WYNAGRODZENIA
•
•




•


•
Zgodnie z art. 87 rozdziału II KP wynagrodzenie jako składnik majątku podlega
egzekucji sądowej i administracyjnej
Z wynagrodzenia za pracę – art 87 KP – po odliczeniu składek na ubezpieczenie
społeczne oraz zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych podlegają
potrąceniu tytko następujące należności :
sumy egzekucyjne z tytułu świadczeń alimentacyjnych
sumy egzekucyjne na pokrycie innych należności niż świadczenia
alimentacyjne
zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi
kary pieniężne przewidziane art. 108 KP
Granice dokonywania potrąceń z wynagrodzeń :
alimenty – do wysokości 3/5 wynagrodzenia
inne tytuły egzekucyjne i zaliczki – do wysokości ½ wynagrodzenia
Dla niepełnoetatowca kwota potrąceń ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do
wymiaru czasu pracy
ZASADY POTRĄCEŃ Z WYNAGRODZEŃ – SCHEMAT
wynagrodzenie
Składka ZUS i
zaliczka na podatek
Bez zgody pracownika – art 87 KP
Alimenty
Do wysokości 3/5 wynagrodzenia
Pozostałe egzekucyjne i zaliczki
Do wysokości ½ wynagrodzenia
Kary pieniężne –1/10 wynagrodzenia
Wartość wynagrodzenia
do naliczania potrąceń
Za zgodą pracownika
Potrącenie na rzecz
pracodawcy do kwoty 100%
Minimalnego wynagrodzenia
Potracenia na rzecz innych
podmiotów do 80%
minimalnego wynagrodzenia
W przypadku potrąceń alimentacyjnych
– ustawodawca
nie przewidział kwoty wolnej
Kurs kadrowo-płacowy
w SKwP
, tak jak ma to miejsce przy innych
2008 potrąceniach – art 87 KP
OKREŚLENIE WYSOKOŚCI WYNAGRODZENIA W UMOWIE
O PRACĘ





Kwotowe ustalenie wartości wynagrodzenia z wyszczególnieniem wysokości i rodzaju
każdego składnika wynagrodzenia w takiej formie aby pracownik wiedział , jaką kwotę
otrzyma po przepracowaniu miesiąca lub określonej normy
Wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie określone przez
właściwego ministra ( ART.13 KP ) –Ustawa z dnia 10.10.2002 roku o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę ( Dz. U. Nr 200 poz. 1679 z późn. zmianami )
Zgodnie z rozporządzeniem od 1 stycznia 2015 r. minimalne wynagrodzenie za pracę
wynosić będzie 1750 zł, a w I roku pracy 1400 zł. Obecnie minimalne wynagrodzenie to
1680 zł. pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy
Od 1 stycznia 2006 roku przepisy zezwalają na obniżenie minimalnego wynagrodzenia
osobie , która po raz pierwszy podejmuje pracę : w 1 –wszym roku pracy mogą oni
otrzymywać 80% minimalnego wynagrodzenia tj. 1400,00zł..
Dla osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy minimalne wynagrodzenie
ustala się w proporcji do liczby godzin , które zobowiązany jest przepracować
MINIMALNE WYNAGRODZENIE – ZASADY
Elementy wynagrodzenia
Uwzględniane do wyliczaniaart. 6.4
składniki wynagrodzenia oraz inne
świadczenia wynikające ze stosunku pracy ,
zaliczone wg. zasad statystyki zatrudnienia i
wynagrodzeń określonych przez Główny
Urząd Statystyczny do wynagrodzeń
osobowych

Wyłączone z wyliczeniaart. 6.5
nagrody jubileuszowe
Odprawy pieniężne
Wynagrodzenie za nadgodziny
Dodatkowe wynagrodzenie roczne
Wypłaty z tytułu wypłaty w zyskach
Wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce
bilansowej

Jeżeli pracownik miałby otrzymać wynagrodzenie niższe od minimalnego to pracownikowi
przysługuje dodatek wyrównawczy , który należy wypłacić razem z wynagrodzeniem za dany
miesiąc
ZASADY NALICZANIA WYNAGRODZENIA ZA NIEPEŁNY MIESIĄC
PRACY
Rozporządzenie z 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania
wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia
stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań , odpraw , dodatków
wyrównawczych do wynagrodzeń oraz innych należności przewidzianych
kodeksem pracy .
Dwa warianty :
 Pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim: miesięczną stawkę
wynagrodzenia dzieli się przez 30 dni i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę
dni nieobecności . Obliczoną kwotę odejmuje się od wynagrodzenia
przysługującego za cały miesiąc.
 Pracownik był nieobecny w pracy z innego powodu bez prawa do
wynagrodzenia lub z zachowaniem tego prawa : miesięczną stawkę
wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do
przepracowania w danym miesiącu i mnoży przez ilość godzin nieobecności .
Obliczoną kwotę odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały
miesiąc .
WYNAGRODZENIE URLOPOWE
OGÓLNE ZASADY:

Kodeks Pracy określa zasady udzielania
urlopu- art. 153 KP

Prawo do urlopu jest niezbywalne

Wynagrodzenie urlopowe musi być wypłacone
najpóźniej w terminie wypłaty

Podstawa wymiaru – czas efektywnie
przepracowany / np. bez wynagrodzenia za
czas choroby/

Składnik określane w stawce miesięcznej
przysługują z m-ca urlopowego

Zmienne składniki wynagrodzenia obliczane
są na podstawie przeciętnego wynagrodzenia
z 3 miesięcy /12 m-cy /

Wyłączenia ; jednorazowe lub periodyczne
wynagrodzenia np.. Wynagrodzenie za czas
gotowości do pracy , nagrody jubileuszowe,
wynagrodzenie za czas urlopu
wypoczynkowego itp..
Procedura wyliczania wynagrodzenia za czas
urlopu:
 Ustalanie podstawy wymiaru
wynagrodzenia urlopowego
- wynagrodzenia określone w stałej
miesięcznej stawce przyjmuje się w
wysokości należnej w miesiącu
wykorzystania urlopu
- zmienne składniki wynagrodzenia w
łącznej wysokości wypłaconej w okresie
3 lub 12 m-cy
 Ustalenie wynagrodzenia urlopowego
WU = ( Podst. Wym: liczba godzin w
okresie ) x ilość godzin jakie
przepracowałby pracownik w czasie
urlopu w ramach normalnego czasu
pracy gdyby w tym czasie nie korzystał z
urlopu
WYNAGRODZENIE URLOPOWE


Podstawa prawna : Kodeks Pracy , Rozporządzenie Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 roku w sprawie
szczegółowych udzielania urlopu wypoczynkowego , ustalania i
wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu
pieniężnego za urlop tzw. rozporządzenie urlopowe
§ 8 rozporządzenia określa 2 grupy składników wynagrodzenia:
- pierwsza obejmuje składniki określone stawką miesięczną w
stałej wysokości –,
- druga obejmuje zmienne elementy płacy przysługujące za
okresy dłuższe niż miesiąc
EKWIWALENT ZA URLOP
Ogólne zasady wypłaty ekwiwalentu za urlop :

Wypłata następuje wyłącznie w przypadku rozwiązania umowy o pracę – art 171 §1
KP.

W przypadku kolejnego przedłużenia umowy o pracę pracodawca nie ma obowiązku
wypłacenia ekwiwalentu za urlop pod warunkiem gdy obie strony postanowią , że
wykorzystanie urlopu nastąpi w trakcie trwania kolejnej umowy.
3.
Stała stawka miesięczna – w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do
ekwiwalentu
4.
Składnik wynagrodzenia wypłacane co miesiąc uwzględnia się w przeciętnej
wysokości z 3 miesięcy
5.
Składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż miesiąc wypłacone w
okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do
ekwiwalentu , przyjmuje się jako średnią z tego okresu
6.
Jeżeli pracownik nie przepracuje pełnych 3 miesięcy pod uwagę bierze się jego
rzeczywiste wynagrodzenie , które dzieli się przez rzeczywiście przepracowane dni a
otrzymany wynik mnoży się przez ilość dni do przepracowania i dzieli przez 3 /
średnia z 3 miesięcy /
7.
Te same wyłączenia elementów wynagrodzenia co przy wyliczaniu urlopu .
ZASADY WYLICZANIA EKWIWALENTU ZA URLOP
Ustalenie podstawy wymiaru ekwiwalentu jako przeciętnego wynagrodzenia
miesięcznego wyliczonego wg. zasad podanych wcześniej
stawka miesięczna + 1/3 składników wynagrodzenia przysługujące za okresy nie
dłuższe niż 3 miesiące + 1/12 składników wynagrodzenia przysługujących za okresy
dłuższe niż rok
2.
Ustalenie stawki ekwiwalentu za 1 godzinę :
SE z 1 godzinę = (Przeciętne wynagrodzenie miesięczne : współczynnik ) : 8
3.
Wyliczenie współczynnika :
W = ( liczna dni w roku – liczba niedziel i świąt - liczba dni wolnych od pracy ) : 12
dla roku 2014 ( DNI ROKU – ( N+Ś+DW) ): 12 = 20,83
Kodeks Pracy ani rozporządzenie nie określają zasad zaokrąglania współczynnika
4.
Wartość ekwiwalentu
Stawka ekwiwalentu za 1 godzinę x liczba godzin niewykorzystanego przez
pracownika urlopu wypoczynkowego
1.
WYNAGRODZENIA ZA CZAS CHOROBY- USTAWA Z DNIA 25 CZERWCA
1999 ROKU O ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I
MACIEŻYŃSTWA
ZASADY OGÓLNE
1.
Pracownikowi przysługuje( art.92 KP )- za czas choroby trwającej 33 dni w ciągu
roku kalendarzowego a dla osób po ukończeniu 50 roku życia 14 dni
kalendarzowych - wynagrodzenie finansowane ze środków pracodawcy w
wysokości 80% przysługującego wynagrodzenia
2.
W przypadku choroby przypadającej w czasie ciąży , wypadku w drodze do pracy
lub z pracy oraz dla dawców narządów i tkanek i komórek przez okres 33 dni
pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia finansowanego ze środków
pracodawcy
3.
Za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie powyżej 33 dni pracownikowi
przysługuje zasiłek chorobowy
4.
Wynagrodzenie za czas choroby nie będącej konsekwencją wypadku finansowane
jest z ubezpieczenia chorobowego zaś spowodowane wypadkiem finansowane jest
z ubezpieczenia wypadkowego
5.
Warunkiem otrzymania pełnego wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy jest
dostarczenie pracodawcy w ciągu 7 dni od daty otrzymania zwolnienia .Nie
dotrzymanie terminu skutkuje obniżeniem o 25 % wysokości zasiłku chorobowego
za każdy dzień do momentu złożenia zwolnienia lekarskiego
ZASADY OBLICZANIA WYNAGRODZENIA I ZASIŁKU
CHOROBOWEGO





Wynagrodzenie chorobowe oblicza się wg. zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru
zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy nie wyłączając dni wolnych od
pracy.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone
pracownikowi przez pracodawcę za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc ,
w którym powstała niezdolność do pracy
Definicja wynagrodzenia dla potrzeb ustalania podstaw wymiaru zasiłku – jest to przychód
stanowiący podstawę naliczania składek na ubezpieczenie chorobowe po potrąceniu 18,71% tj.
składki na ubezpieczenie emerytalne , rentowe , chorobowe
Nie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku: składników wynagrodzenia , do których
pracownik ma prawo w okresie pobierania zasiłku oraz składników , które zgodnie z regulaminem
nie należy uwzględniać
Procedura wyliczania zasiłku chorobowego { [( Suma wynagrodzeń z okresu 12 miesięcy - składki ZUS finansowane przez pracownika ) : 12
miesięcy ] x 80% } : 30 dni x ilość dni niezdolności do pracy
WYNAGRODZENIE CHOROBOWE A ZASIŁEK CHOROBOWY

Niezdolność do pracy wskutek choroby finansowana ze środków FUS z
ubezpieczenia chorobowego
a/. Do 33 dni/ 14 dni – wynagrodzenie chorobowe płatne 80%- szpital 80%
b/. Powyżej 33 dni – zasiłek chorobowy płatny 80% - szpital 70%

Niezdolność do pracy wskutek choroby spowodowanej wypadkiem
finansowana ze środków FUS z ubezpieczenia wypadkowego
a/. Od 1 dnia niezdolności wypłacany zasiłek chorobowy


Zasiłek chorobowy za okres po ustaniu zatrudnienia przysługuje gdy
pracownik zachorował w trakcie stosunku pracy i choruje nieprzerwanie lub
gdy niezdolność powstała w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia i trwa
nieprzerwanie przez 30 dni
Zasiłek chorobowy nie przysługuje po okresie zatrudnienia osobie
uprawnionej do emerytury lub renty
EWIDENCJA ROZRACHUNKÓW Z TYTUŁU WYNAGRODZEŃ
•
•
•
•
Konto 220
Konto 231
ZUS i PDOF
Konto 101 lub 131
wypłata wynagrodzeń
Konto 249/234
inne potrącenia
Zespół 4
lista płac
Konto 081
Lista płac
Konto 821
naliczenie nagród i premii
z zysku do podziału
ZAPISY NA KONCIE 231 – ROZRACHUNKI Z TYTUŁU WYNAGRODZEŃ
Konto 231 – Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń
Wn
Wypłata
wynagrodzeń i zaliczek
Wydanie zaliczonych do wynagrodzeń
świadczeń w naturze lub ekwiwalentów
Potrącenia z listy płac
Wypłata zasiłków naliczonych w liście
płac
Odpisanie zobowiązań przedawnionych
Ma
Naliczenie
wynagrodzeń brutto
Naliczone w listach płac zasiłki i inne
świadczenia finansowane przez ZUS
Ujęte w listach płac ekwiwalenty
Przedawnione lub umorzone należności
z tytułu wynagrodzeń np. z tytułu nie
zwróconych jednostce zaliczek na
wynagrodzenie
Do konta 231 powinna być prowadzona analityka z podziałem na fundusz osobowy
lub bezosobowy z dalszym pogłębieniem na pracowników i osoby zatrudnione na
umowę o dzieło i zlecenie
ZASADY KSIĘGOWANIA REZERW NA NIEWYKORZYSTANE URLOPY
JEDNOSTKA UTWORZYŁA W ROKU 2014 REZERWĘ NA NIEWYKORZYSTANE URLOPY NA KWOTĘ 60
000,00 ZŁ. FAKTYCZNE KOSZTY WYNAGRODZEŃ ZA TE URLOPY W ROKU 2015 WYNIOSŁY 55
000,00 ZŁ. JEDNOSTKA PROWADZI PEŁEN RACHUNEK KOSZTÓW

Ewidencja w księgach roku 2014 – utworzenie rezerwy
Zespół „5”
Rozl. między. Kosztów
60000
utworzenie rezerwy
60000
Zapisy na koncie działalność podstawowa wpływają na wynik finansowy roku
2014 . Saldo kredytowe konta „ Rozliczenia międzyokresowe kosztów „
należy wykazać w bilansie w pasywach jako rezerwy na zobowiązania w
poz.B.I.2 „ Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne ( ewentualny
podział na długo- i krótkoterminowe )
EWIDENCJA REZERW NA NIEWYKORZYSTANE URLOPY
Ewidencja w księgach roku 2015
Konto 231
Zespół 4
•
faktycznie poniesione koszty
Konto 490
Konto „ 5”
faktycznie poniesione koszty
•
Konto
RMOK
60 000 SP
5 000 SK
KOSZTY KUMULOWANYCH PŁATNYCH NIEOBECNOŚCI






Zatrudnienie 100 osób , każda z nich ma prawo do urlopu
wypoczynkowego. Na dzień bilansowy 25 pracowników nie
wykorzystało urlopu wypoczynkowego tj. 155 dni ( łącznie ).
Wyliczenie : przeciętne wynagrodzenie za 3 ostatnie miesiące
dla 25 pracowników wyniosło 5.700,00 zł . Liczba dni pracy w
ciągu 3 miesięcy = 66 dni
Średnia za 1 dzień wynosi 5700/66= 86,36 zł
Wartość wynagrodzenia 86,36 x 155 dni = 13385,80 zł.
Narzut na ubezpieczenia 13385,80 x 20,10%=2694,57 zł
( 9,76+6,5+1,2*+2,45+0.1= 20,10)
* 1,2 stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe
SCHEMAT KSIĘGOWANIA WYNAGRODZEŃ
CIĄG DALSZY
Konto 231
Zarachowanie wynagrodzeń brutto
wg. Listy płac , umów zleceń , umów o dzieło
•
•
•
Zespół 4
Konto 490
Konto 501
•
•
Konto 530
•
Konto 551
PODSTAWA WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE
SPOŁECZNE






Podstawa prawna : Ustawa z dnia 13.X.1998 roku o systemie ubezpieczeń
społecznych oraz Rozporządzenie MPiPS ( 18.12.98 ) w sprawie
szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
społeczne
Obowiązki wynikające z ustawy :
Tworzenie czterech funduszy ubezpieczeniowych /cztery fundusze ryzyka /
Zobowiązanie pracowników do finansowania połowy składek na ubezpieczenie
społeczne , rentowe i całej składki na ubezpieczenie chorobowe
Ustalenie górnej granicy podstawy wymiaru składek dla ubezpieczenia
emerytalnego i rentowego / podstawa nie może być wyższa od kwoty
odpowiadającej 30- krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia
miesięcznego w gospodarce narodowej.(112 380,00 zł. w roku 2014
Powiązanie podstawy wymiaru składek z podstawą wymiaru podatku
dochodowego
Wyłączenie niektórych przychodów ze stosunku pracy z podstawy wymiaru
składek na ubezpieczenie społeczne
SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE
Tytuł ubezpieczenia
Stawka w %
Finansowanie
Pracownik %
Pracodawca %
Składka emerytalna
19,52
9,76
9,76
Składka rentowa
8,00
1,5%
6,50%
Składka chorobowa
2,45
2,45
Składka wypadkowa
0,67 – 3,86/1,93/
Razem składki na ubezpieczenie społeczne
13,71
Składka na Fundusz Pracy
2,45
2,45
Składka na FGŚP
0,10
0,10
FEP
1,50
Razem
PODSTAWA WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE
Rodzaj składki ubezpieczeniowej
Podstawa wymiaru
Wzór
Składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe
Przychód – wynagrodzenie za czas choroby- zasiłki – przychody wyłączone Pw
= P-( Wch + Wo +Z+x) < 30-krotność prognozowanego wynagrodzenia
miesięcznego w gospodarce narodowej
Składka na ubezpieczenie chorobowe
Podstawa
wymiaru taka jak przy ustalaniu podstawy wymiaru na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe bez ograniczenia
Pw = P- ( Wch+Wo+
Z+X)
Składka na ubezpieczenie wypadkowe
j.w.
j.w.
Wch – wynagrodzenie chorobowe , Wo- wynagrodzenie w związku z chorobą
zakaźną , Z – zasiłki chorobowe , rehabilitacyjne, x - wyłączenia
PODSTAWA WYMIARU SKŁADEK DLA PRACOWNIKÓW- ART. 10
UST.1 PKT. 1 USTAWY PDOF ZA ŹRÓDŁO PRZYCHODU UZNAJE
STOSUNEK PRACY
Pojęcie przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych
ART. 11 ustawy PDOF – przychody to otrzymane lub postawione do dyspozycji
podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości
otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń
Art.12 – za przychody ze stosunku pracy uważa cztery kategorie przychodów , bez
względu na źródło finansowania ich wypłat i świadczeń a w szczególności :
wynagrodzenie zasadnicze , nadgodziny , dodatki ekwiwalenty
Cztery kategorie przychodów:
1.
Wypłaty pieniężna
2.
Wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty
3.
Świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika
4.
Wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń
USTALENIE WARTOŚCI PIENIĘŻNEJ ŚWIADCZEŃ W NATURZE
-§3
ROZPORZĄDZENIA MPIPS Z 18.12.1998 ROKU W SPRAWIE SZCZEGÓŁOWYCH ZASAD USTALANIA
PODSTAWY WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE EMERYTALNE I RENTOWE
Ustalonego w przepisach o wynagrodzeniu
Zasady wyliczania ekwiwalentu powinny być
określone w zakładowym regulaminie
wynagradzania .
W sytuacji gdy pracodawca w regulaminach
zakładowych nie określi tych zasad należy
zastosować zasady wynikające z §3
rozporządzenia składkowego
wg. zasad określonych w rozporządzeniu
1.
2.
3.


Wg. cen stosowanych wobec innych
odbiorców-gdy przedmiotem
świadczenia są rzeczy i usługi
wchodzące w zakres działalności
Wg. cen zakupu – gdy przedmiotem są
rzeczy i usługi zakupione
Jeżeli przedmiotem świadczenia jest
lokal mieszkalny :
Wysokość czynsz
Koszt udokumentowany rachunkiem ,
fakturą
SKŁADNIKI WYŁĄCZONE Z OSKŁADKOWANIA
( ROZPORZĄDZENIE MPIPS Z 18.12.1998 ROKU W SPRAWIE SZCZEGÓŁOWYCH
ZASAD USTALANIA PODSTAWY WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE EMERYTALNE I RENTOWE ( DZU 161 POZ. 1106
)








Nagrody Ministra Gospodarki za szczególne osiągnięcia w eksporcie
Odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku
pracy na podstawie umowy o zakazie konkurencji
Odprawy wypłacane pracownikom powołanym do zasadniczej służby
wojskowej
Ekwiwalenty pieniężne za używanie przy wykonywaniu pracy narzędzi ,
materiałów lub sprzętu pracownika
Ryczałty i ekwiwalenty za używanie samochodu prywatnego do celów
służbowych- pkt.13
Ekwiwalentu pieniężnego za używanie ubioru służbowego lub wartości tego
ubioru
Świadczenia wypłacane z funduszu socjalnego
świadczenia urlopowe wypłacane do kwoty określonej w ustawie o ZFŚS itp
SKŁADNIKI WYŁĄCZONE Z OSKŁADKOWANIA
(
ROZPORZĄDZENIE MPIPS Z 18.12.1998 ROKU W SPRAWIE SZCZEGÓŁOWYCH ZASAD USTALANIA PODSTAWY WYMIARU
SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE EMERYTALNE I RENTOWE DZU 161 POZ. 1106 CIĄG




DALSZY
Diety i należności z tytułu podróży służbowych – do wysokości
określonej w przepisach – pkt.15
Nagrody jubileuszowe (gratyfikacje) , które wg. Zasad
określających warunki ich przyznawania przysługują
pracownikowi nie częściej niż co 5 lat
Odprawy pieniężne przysługujące pracownikom w związku z
przejściem na emeryturę lub rentę
Składniki wynagrodzenia , do których pracownik ma prawo w
okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy
czy zasiłku chorobowego , jeżeli są one wypłacane za okres
pobierania tego zasiłku lub wynagrodzenia
PRZEBIEG OBLICZANIA WYNAGRODZEŃ DO WYPŁATY










Wynagrodzenie brutto
- składka na ubezpieczenie emerytalne ( 9,76% )
- składka na ubezpieczenie rentowe ( 1,5 % )
- składka na ubezpieczenie chorobowe ( 2,45 % )
- składka na ubezpieczenie zdrowotne ( 9,00 %)
- zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych
KUP 111,25 lub 139,06 oraz kwota wolna 46,33 )
Wynagrodzenie netto
Potrącenia egzekucyjne
Potrącenia dobrowolne
Kwota do wypłaty
(
SKŁADKA NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE



o
Podstawa prawna – ustawa z dnia 30 października 2002 o ubezpieczeniu
społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
( Dz. U. 199 poz. 1673 ) oraz rozporządzenie MPiPS z dnia 29.11.2002 roku w
sprawie zróżnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z
tytułu wypadków przy pracy (Dz.U. 203 poz. 1720 z 2002 roku )
Historia /; w okresie od 01.01.1999 do 31.12.2002 – 1,62%
od 01.01 2003 do 31.03.2006 składka zróżnicowana 0,97% do 3,86%
od 01.04.2006 składka zróżnicowana 0,90 % do 3,60%
od 01.04.2009 składka zróżnicowana 0,67% do 3,86%
Składkę w wysokości 1,93 % / 50% najwyższej stopy procentowej /opłacają
płatnicy posiadający nie więcej niż 9 pracowników podlegających ubezpieczeniu
wypadkowemu i podlegający wpisowi do rejestru REGON
Płatnicy podlegający wpisowi do REGON i zgłaszający więcej niż 9 osób ustalają
% składki w wysokości stopy procentowej określonej dla danej grupy działalności
, do której należy płatnik / PKD/
SKŁADKA NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE






W okresie od 01.01.2003 do 31.03 .2006 stopę procentową składki ustala
samodzielnie płatnik składek
Czas trwania roku składkowego : I rok od 01.01.2003 do 31.03.2004
każdy kolejny rok trwa od 01.04 danego roku do 31.03 następnego roku
Procedura ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie
wypadkowe:
Ustalenie liczby osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu
Sprawdzenie do jakiej grupy działalności należy płatnik składek wg. PKD
Za okres od 01.04 .2006 stopa procentowa jest zróżnicowana w zależności
od kategorii ryzyka dla danego płatnika i ustala ją ZUS
INFORMACJA ROCZNA ZUS IWA
Dokument ZUS IWA na obowiązek złożyć płatnik składek , który w
roku ,którego dotyczy składana informacja :
1.
zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 osób
2. był zgłoszony jako płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe
nieprzerwanie od 1 stycznia do 31 grudnia i jeden dzień w
następnym roku.
W przypadku nie przekazania ZUS IWA lub podania nieprawdziwych
danych ZUS w drodze decyzji nałoży na płatnika składki
obowiązek opłacania składki w wysokości 150% składki należnej
.
FUNDUSZ PRACY - FUNDUSZ CELOWY
Podstawa prawna : ustawa z dnia 20.04.2004 roku o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( Dz.u. Nr 99, poz. 1001 z 2004
roku ) Zmiana obowiązuje od 01.05. 2004 roku .Ostatnia nowelizacja
ustawy miała miejsce w 2006 roku ( Dz.U. 217, POZ. 1588 )

Obowiązek na podstawie art. 104 ustawy ciąży na :
1.
Pracodawcach – zatrudniających pracowników , chałupników oraz osoby
na podstawie kodeksu cywilnego ,
2.
Rolniczych spółdzielniach pracowniczych
3.
Innych osobach podlegających ubezpieczeniu społecznemu w tym np.
Osobach prowadzących działalność gospodarczą i wykonujących wolny
zawód
Uwaga !
Składki na fundusz pracy odprowadza się wyłącznie od osób objętych
obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym

FUNDUSZ PRACY
Ustawodawca określił grupę osób , od której pracodawca
nie odprowadza składek na Fundusz Pracy mimo
objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i
rentowym
•
•
•
•
Osoby przebywające na urlopie wychowawczym
Osoby pobierające zasiłki macierzyńskie
Duchowni
Czy osoby pobierające stałe zasiłki z pomocy społecznej
FUNDUSZ PRACY – FUNDUSZ CELOWY


Podstawa wymiaru – odpowiada podstawie wymiaru składki na
ubezpieczenie emerytalne i rentowe bez zastosowania ograniczenia
odpowiadającego 30 –krotności prognozowanego przeciętnego
wynagrodzenia miesięcznego , wynoszącego w przeliczeniu co najmniej
minimalne wynagrodzenie : 2014 tj. 1750,00 zł. I rok 80% minimalnego
wynagrodzenia tj. 1400,00 zł.
Jeżeli ubezpieczony podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i
rentowemu z więcej niż jednego tytułu , to obowiązek opłacania składek na
FP powstaje z każdego tytułu jeżeli podstawa wymiaru jako suma wszystkich
tytułów wynosi co najmniej tyle ile najniższe wynagrodzenie , w takiej sytuacji
zatrudniona osoba jest zobowiązana złożyć stosowne oświadczenie każdemu
pracodawcy lub terenowej jednostce ZUS jeżeli sama opłaca składki na
ubezpieczenie społeczne
WARUNKI PO SPEŁNIENIU , KTÓRYCH PRACODAWCA OPŁACA
SKŁADKI NA FUNDUSZ PRACY

I warunek
Składki na FP opłaca się za
czas trwania obowiązkowego
ubezpieczenia społecznego
tzn. nie opłaca się od osób
objętych dobrowolnym
ubezpieczeniem

II warunek
Składki na Fundusz Pracy ustala
się od kwot stanowiących
podstawę wymiaru składek na
ubezpieczenie emerytalne i
rentowe , które w przeliczeniu
na miesiąc wynoszą co
najmniej minimalne
wynagrodzenie
FP- ART. 104B UST.1 USTAWY O PROMOCJI
ZATRUDNIENIA
Pracodawca zatrudniający osobę która:
 Ukończyła 50 rok życia
 i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawała w
ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy
Jest zwolniona z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP Przez
okres 12 miesięcy poczynając od 1 miesiąca po zawarciu
umowy o pracę .
FUNDUSZ GWARANTOWANYCH ŚWIADCZEŃ
PRACOWNICZYCH- FUNDUSZ CELOWY




Podstawa prawna – ustawa z dnia 13.07.2006 roku o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy / Dz. U. z 2002 roku Nr 158 poz.
1121 /obowiązująca od 01.10.2006 roku zastąpiła ona ustawę z 2002 roku
Podstawa wymiaru – tak jak przy Fundusz Pracy ale bez konieczności uwzględniania
zbiegu kilku tytułów w celu osiągnięcia co najmniej wartości najniższego
wynagrodzenia
Historia : od 01.01 1999 do 30.06 1999 – pobór składki zawieszony
od 01.07 .1999 do 31.12.2002 – składka 0,08%
od 01.01.2004 - składka 0,15%
od 01.01.2005 – składka 0,15%
od 01.01.2006 – składka 0,10%
/ wysokość składki określa ustawa budżetowa /
Składki na FGŚP opłaca się jedynie za okresy trwania obowiązkowego ubezpieczenia
emerytalnego i rentowego . Tzn. składki nie opłaca się od osoby podlegającej
dobrowolnemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu
FP I FGŚP A KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU
Podstawowe odpisy i wpłaty na FP i FGŚP, jako ,że są to
fundusze celowe i obowiązek ich tworzenia wynika z odrębnych
ustaw ,w świetle :
 Art. 16 ust.1 pkt.9 lit a uopdop
 Art. 23 ust. 1 pkt. 7 lit a uopdof
STANOWIĄ KOSZT UZYSKANIA PRZYCHODU

EWIDENCJA KSIĘGOWA SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE
SPOŁECZNE FINANSOWANE PRZEZ PRACODAWCĘ ORAZ FP I
FGŚP




Konto 220
zespół 4 / Świadczenia na rzecz pracowników
naliczenie składki
Konto 131
Konto 081
wypłata składki
składka od wynagrodzeń
Konto 751
odsetki od nieterminowych wpłat
Konto 821
składka od naliczenie nagród i premii
z zysku do podziału
SKŁADKI NA FUNDUSZ EMERYTUR POMOSTOWYCH

1.
2.



Art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach
pomostowych / Dz. U. nr 237, poz. 1656/ zobowiązuje pracodawców do
przeanalizowania sytuacji zatrudnionych pracowników , którzy :
Urodzili się po 31.12.1948 roku ,
Jednocześnie wykonują pracę w szczególnych warunkach lub o
szczególnym charakterze
Stopa procentowa składki na FEP wynosi 1,5% podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Przy ustalaniu podstawy wymiaru
uwzględnia się ograniczenia wynikające z art. 29 ust. 1 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych .
Obowiązek opłacania składki na FEP powstaje z dniem rozpoczęcia
wykonywania przez pracownika pracy w szczególnych warunkach lub o
szczególnym charakterze ,
Składki opłaca się w terminie określonym dla składek na ubezpieczenie
społeczne i wykazuje się je w deklaracji DRA w bloku IX
EWIDENCJA SKŁADEK NA FEP
131 R-k bieżący
220 Rozrachunki publicznoprawne-ZUS 405 Narzuty na wynagrodzenia
Zapłata składki
zarachowanie składki w koszty
PODSTAWA OPODATKOWANIA ,KOSZTY UZYSKANIA
PRZYCHODU, ZALICZKA NA PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB
FIZYCZNYCH





Podstawa prawna : Ustawa o podatku dochodowym od osób
fizycznych z 26 lipca 1991 roku, nowelizacja z 2006 roku
Koszty uzyskania przychodu ( zryczałtowane) przysługujące
pracownikowi bez względu na wymiar czasu pracy, ilość
przepracowanych dni w miesiącu oraz bez względu na to czy
osiąga przychody z innych źródeł
zryczałtowane koszty uzyskania przychodu ( 111,25 )
podwyższone koszty uzyskania przychodu ( 139,06 )
Oświadczenie pracownika jako podstawa zastosowania przez
pracodawcę podwyższonych kosztów uzyskania przychodów
PODSTAWA OBLICZANIA PODATKU DOCHODOWEGO I ZALICZKA
NA PODATEK DOCHODOWY






Podstawą obliczania zaliczki na podatek dochodowy jest dochód pracownika
stanowiący różnicę pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania przychody po
odliczeniu składek na ubezpieczenie emerytalne ,rentowe i chorobowe.
Obowiązki zakładu pracy jako płatnika zaliczek na podatek dochodowy od
osób fizycznych
Zasady ustalania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
Zasady pomniejszania podatku o tzw. ulgę podatkową PIT-2
PIT-4R –Deklaracja roczna o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy od
łącznej kwoty wypłat dokonanych w roku.
Skala podatkowa a zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych
OBOWIĄZKI PŁATNIKA

Kto odpowiada za niepobrany
podatek
Podatnik nie ponosi odpowiedzialności z
tytułu zaniżenia lub nieujawnienia
przez płatnika podstawy
opodatkowania do wysokości zaliczki
, do której pobrania zobowiązany jest
płatnik

-
Płatnik odpowiada
za podatek niepobrany lub pobrany a
niewpłacony całym swoim majątkiem

-
-
Płatnikowi grożą kary :
grzywna do 720 stawek
dziennych , kara pozbawienia
wolności do 3 lat albo obie kary
łącznie – gdy płatnik nie wpłaca
pobranego podatku w terminie
na rzecz fiskusa
Grzywna do 720 stawek
dziennych , kara pozbawienia
wolności do lat 2 albo obie kary
łącznie – gdy płatnik nie pobiera
podatku albo pobiera go w kwocie
niższej od należnej
SKŁADKA NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE



Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest
taka sama jak podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i
rentowe bez następujących wyłączeń:
- wynagrodzenie chorobowe, w tym składników wynagrodzenia przysługujących
pracownikowi w okresie niezdolności do pracy
- bez ograniczeń rocznej podstawy
ale pomniejszona o kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne , rentowe i
chorobowe
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi w roku 2014 wynosi 9,00%
Zgodnie z ogólną zasadą składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega
odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych jedynie do wysokości
7,75% pozostałe 1,25 % jest potrącane z dochodu podatnika po
opodatkowaniu co zmniejsza kwotę do wypłaty
SKŁADKA ZDROWOTNA OPŁACANA PRZEZ PRZEDSIĘBIORCÓW


Zgodnie z art. 81 ust.2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanej ze środków publicznych – podstawa wymiaru składki
na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy równa się
zadeklarowanej kwocie , która jednak nie może być niższa niż 75
% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze
przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego włącznie
z wypłatami nagród z zysku
Przedsiębiorcy i osoby współpracujące opłacają składkę
zdrowotną w jednakowej wysokości przez cały rok .
OBNIŻENIE SKŁADKI ZDROWOTNEJ DO WYSOKOŚCI ZALICZKI
NA PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
Podstawa prawna : Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanej ze środków publicznych – art 83
i art. 85 ust. 1-13 ,
Potwierdzenie tej zasady w piśmie ZUS z dnia
20 grudnia 2002 roku , znak FUn077-34/02
Jeżeli obliczona przez pracodawcę składka zdrowotna jest wyższa od zaliczki na
podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej zgodnie z przepisami
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych , składkę obliczoną za
poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki

PRZYKŁAD – LISTA PŁAC
Sporządzenie listy płac
Pan Kowalski mieszka w innej miejscowości niż siedziba firmy
Nazwisko
1
Kowalski
Składka rentowa
Wynagrodzenie
podstawowe
Wynagrodzenie za
czas choroby
Wynagrodzenie
brutto
Podstawa ZUS
Składka na
ubezp.
emerytalne
2
3
4=2+3
5=4-3
6=5x 9,76
2 500,00
1 000,00
3 500,00
2 500
244,00
Składka na ubezp.
chorob.
Razem składki
ZUS
Podstawa skł.
ubezp. zdrowotne
Składka
zdrowotna
KUP
7=5x1,5
8=5x2,45
9=6+7+8
10=4 - 9
11=10x9%
12
37,50
61,25
342,75
3 157,25
284,15
139,06
Podstawa PDOF
Miesięczna zaliczka na
PDOF
Skł. zdrow.
odliczana od p.
Zaliczka na
podatek
Razem
potracenia
Do wypłaty
13 =4 – 9 –12
3018,19
14= 13x18%-46,34
497,06 ( 497 )
15=10 x 7,75
244,69(247)
16=14-15
250
17=9+11+16
876,90
18=4-17
2 623,10
PRZYKŁAD – WYLICZENIE NARZUTÓW NA
WYNAGRODZENIA

Narzuty na wynagrodzenia
wyszczególnienie
1
Podst.
wymiaru
narzutów
2
Składka na
ubezp.
emerytalne
3=2 x 9,76 %
Razem
2 500,00
244,00
Składka na fundusz
pracy
Składka na
FGŚP
Razem narzuty
na
wynagrodzenia
6= 2 x 2,45
7=2 x 0,10
8=3+4+5+6+7
61,25
2,50
518,50
Składka na ubezp.
rentowe
4=2 x 6,5 %
162,50
Składka na
ubezpieczenie
wypadkowe
5=2 x 1,93 %
48,25
454,75
63,75
PRZYKŁAD – EWIDENCJI LISTY PŁAC PRACOWNIKA , KTÓREGO
WYNAGRODZENIE DOTYCZY ŚRODKÓW TRWAŁYCH W BUDOWIE
Wynagrodzenie
Składki
brutto
- 1700,00 zł.
i podatek finansowany przez pracownika :
- składka emerytalna 1700 x 9,76% = 165,92
- składka rentowa
1700 x 1,50% = 25,50
- składka chorobowa 1700 x 2,45 = 41,65
razem
Składka
233,07
zdrowotna ( 1700- 233,07) x 9,00% = 132,24
Zaliczka
na podatek ( 1700- 233,07,24-111,25) x 18%- 46,34- (1700- 233,07)x 7,75% =
244,02 – 46,34 – 113,69= 83,99 ( 84,00)
Składki
i podatek finansowane przez pracodawcę :
składka emerytalna 165,92
składka rentowa
110,50
składka wypadkowa ………
składka na FP
41,65
składka na FGŚP 1,70
potrącenia
- 30 zł.
ROZRACHUNKI Z TYTUŁU WYNAGRODZEŃ W SPRAWOZDANIU
FINANSOWYM I W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH



Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy budowie
środków trwałych , księgowane są na konto „ środki trwałe w
budowie „ - odnosi się w koszty podatkowe poprzez odpisy
amortyzacyjne od przyjętego do używania środka trwałego
Wynagrodzenie pracowników produkcyjnych , odnoszone są w
koszt wytworzenia wyrobów gotowych i stają się kosztem
podatkowych w momencie sprzedaży tych produktów
Wynagrodzenia pracowników administracyjnych odnoszone na
koszty ogólnozakładowe stają się kosztem podatkowym zgodnie z
zasadą kasową lub kasowo-memoriałową
ROZRACHUNKI Z TYTUŁU WYNAGRODZEŃ W SPRAWOZDANIU
FINANSOWYM I W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH



Wg. prawa bilansowego – należy kierować się zasadą memoriału
/ art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości .W ewidencji księgowej
wynagrodzenia i należne składki ZUS ujmuje się zawsze w
miesiącu, za które są należne . Bez znaczenia jest termin
wypłaty wynagrodzeń i zapłaty składek do ZUS
Wg. prawa podatkowego – zastosowanie mają art. 22 ust. 6ba i
6 bb ustawy o pdof oraz odpowiednio art. 15 ust. 4g i 4h ustawy
o pdop
- metoda kasowa
- metoda kasowo-memoriałowa
W przypadku uchybienia zasadom metody kasowej
wynagrodzenia i składki ZUS będą stanowiły koszt uzyskania
przychodu z chwilą zapłaty
ZASADY KSIĘGOWANIA WYNAGRODZEŃ NA PRZEŁOMIE ROKU
WYNAGRODZENIE BRUTTO W WYSOKOŚCI 3000,00 ZŁ. ZGODNIE Z ZASADAMI WYNAGRADZANIA
PŁATNE JEST DO 31-GO DANEGO MIESIĄCA /10-GO DNIA NASTĘPNEGO MIESIĄCA





Wynagrodzenie brutto - 3000,00 zł.
Składki i podatek finansowany przez pracownika :
- składka emerytalna 3000 x 9,76% = 292,80
- składka rentowa
3000 x 1,50% = 45,00
- składka chorobowa 3000 x 2,45 = 73,50
razem 411,30
Składka zdrowotna ( 3000-411,30) x 9,00% = 232,98
Zaliczka na podatek ( 3000- 411,30-111,25) x 18%- 46,34- (3000- 411,30)x
7,75% = 445,94 – 46,34 – 200,62= 198,98 ( 199,00)
Składki i podatek finansowane przez pracodawcę :
składka emerytalna 292,80
składka rentowa
195,00
składka wypadkowa 57,90
składka na FP
73,50
składka na FGŚP 3,00
EWIDENCJA W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH W MIESIĄCU
GRUDNIU
Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 231
2a)
411,30
3000
(1
2b)
232,98
2c)
199,00
Wynagrodzenia 431
1) 3000
Świadczenia na rzecz prac 445
3) 622,20
Rozrachunki z ZUS 223
644,28 ( 2a,b
622,20 ( 3
Rozrachunki z US
199,00 (2c
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
4) 688,22
Obowiązkowe odpisy - Podatek dochodowy
688,22 ( 4
1.
2.
3.
4.
Zaksięgowanie wynagrodzenia brutto w ciężar kosztów
Obciążenia pokrywane przez pracownika : 2a składka społeczna ; 2b składka zdrowotna ; 2c
zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych
Zarachowanie w koszty obciążeń pracodawcy
Zaksięgowanie aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ( 3622,20 x 19%= 688,22)
EWIDENCJA W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH W
MIESIĄCU STYCZNIU NASTĘPNEGO ROKU
Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 231
2156,72 (1
2156,72 ( Sp
Rachunek bieżący 131
Sp) X 2156,72 ( 1
1266,28 ( 2
199,00 ( 3
Rozrachunki z ZUS 223
Rozrachunki z US Aktywa z tytułu odroczonego podatku
2) 1266,28 1266,48 ( Sp. 3) 199,00 199,00 ( Sp
Sp) 688,22
1.
2.
3.
Wypłata wynagrodzeń netto za miesiąc grudzień 10 stycznia
Zapłata do ZUS składek płaconych przez pracownika i pracodawcę do 15 lutego
Zapłata do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy do 20 lutego /
bez składania deklaracji /
PRZYKŁAD II


1.
2.
3.
4.
5.




Wypłata wynagrodzeń w jednostce odbywa się zgodnie z przyjętymi zasadami
do 10-go dnia następnego miesiąca kalendarzowego
Łączne wynagrodzenie pracowników wg. zbiorczej listy płac wynosi
Wynagrodzenie brutto : 88000,00 zł.
ZUS pracownika /emerytalne +rentowe + chorobowe/ : 12064,80zł.
Składka zdrowotna 6834,18 zł.
Zaliczka na podatek dochodowy – 3238,00
Składki ZUS obciążające pracodawcę – 16007,20 zł.
Jednostka prowadzi rachunek kosztów wg. pełnego rachunku kosztów
Rozdzielnik wynagrodzeń : 50% produkcja podstawowa i 50 % koszty
administracyjne
I Wariant : Wynagrodzenie za grudzień zostało przesłane na rachunki
bankowe pracowników 8 stycznia zaś składki ZUS pracodawca opłacił do 15
stycznia
II Wariant : Wynagrodzenie za grudzień zostało przelane na rachunki bankowe
pracowników 14 stycznia zaś składki ZUS 15 lutego .
WYNAGRODZENIE W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM




Saldo Ma konta „ Rozrachunki z tytułu
wynagrodzeń „ - tj. nie rozliczone wynagrodzenia
za dzień bilansowy należy wykazać w pozycji
B.III.2 lit.h jako zobowiązania krótkoterminowe z
tytułu wynagrodzeń
Saldo Ma 220 „Rozrachunki publicznoprawne”
wykazuje się w pasywach bilansu w pozycji
B.III.2.lit.g
W przypadku powstania różnic przejściowych z
tytułu wynagrodzeń i składek ZUS ma
zastosowanie art. 37.1 ustawy o rachunkowości
– czyli należy utworzyć rezerwę lub aktywa z
tytułu odroczonego podatku dochodowego .
Jeżeli sprawozdanie finansowe nie podlega
badaniu i ogłaszaniu to zgodnie z art. 37.10
ustawy o rachunkowości jednostka może
odstąpić od ustalania aktywów i rezerw z tytułu
odroczonego podatku dochodowego

Nie powinno wykazywać
się tych pozycji w
pasywach bilansu B.I.3
jako „ Pozostałe rezerwy
„ - sprzeczne z definicją
rezerw .
PAŃSTWOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB
NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Art. 21 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 roku
nakazuje aby jednostka :
1.
Zatrudniająca co najmniej 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu
pracy –zatrudniała osoby niepełnosprawne
2.
Jeżeli jednak wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest niższy niż
6% to
Zobowiązana jest dokonywać wpłaty na rzecz PFRON w wysokości kwoty
stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia / 3690,30 zł. 4
kwartał /
i liczby pracowników odpowiadających różnicy pomiędzy zatrudnieniem
zapewniającym osiągniecie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawych
a rzeczywistym zatrudnieniem tych osób
Kz = 0,4065 x Pw x ( Zo x 0,06 – Zn )
Kz – kwota zobowiązania ; Pw – przeciętne wynagrodzenie / zmiana co kwartał
Zo – zatrudnienie ogółem w przeliczeniu na pełen etat

Zn – rzeczywista liczba zatrudnionych osób niepełnosprawnych
PAŃSTWOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB
NIEPEŁONSPRAWNYCH – ZWOLNIENIA
Z wpłat na PFRON – zwolnione są jednostki , u których :
 Wskaźnik zatrudnienia wynosi co najmniej 6% osób niepełnosprawnych
 Zatrudniają mniej niż 25 osób w przeliczeniu na pełne etaty
 Jednostki będące w likwidacji bądź w upadłości
 Publiczne i niepubliczene jednostki organizacyjne niedziałające w celu
osiągnięcia zysku , których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności
jest rehabilitacja społeczna i lecznicza , edukacja osób niepełnosprawnych
lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi
Obowiązkowa wpłata na PFRON – nie jest KUP
ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH –
PRACODAWCA STOSOWNIE DO MOŻLIWOŚCI I WARUNKÓW , ZASPAKAJA BYTOWE,
SOCJALNE I KULTUROWE POTRZEBY PRACOWNIKÓW ( ART. 16 KP )
Podstawa prawna:


Ustawa z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych ( Dz.U. z 1996 roku nr 70 poz.335
ostatnie zmiany w Dz.U. z 2005 roku nr 249,poz.2104
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 14 marca
1994 roku w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby
zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz
świadczeń socjalnych ( Dz. U. nr 43, poz. 168 z późniejszymi
zmianami )
CZYNNIKI OKREŚLAJĄCE ZASADY TWORZENIA ZFŚS
Zasady prowadzenia gospodarki finansowej
 Liczba pracowników w przeliczeniu na pełne
etaty
 Postanowienia zawarte w układach zbiorowych
pracy

ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ
SOCJALNYCH
•
Zasady tworzenia ZFŚS od 01.01.2004 roku po zmianach w ustawie KP
Obligatoryjny –art. 3
Państwowa i samorządowa
sfera budżetowa
Przedsiębiorcy zatrudniający
Przynajmniej 20 pracowników
Art. 3 ustawy o funduszu
Fakultatywny- art. 3ust.3a
Pracodawcy zatrudniający mniej
niż 20 pracowników mogą tworzyć
ZFŚS lub wypłacać świadczenia
urlopowe
WZÓR ZAWIADOMIENIA O ZAWIESZENIU TWORZENIA
ZFŚS
Gdańsk 31.01.2015 rok
Informacja
Na podstawie art.3 ust.3a ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o ZFŚS,
informuję , że w 2015 roku u pracodawcy ....................................
- nie będzie tworzony fundusz socjalny
- oraz nie będzie wypłacane świadczenie urlopowe
podpis pracodawcy
Zostałem zapoznany z treścią informacji:
Nazwiska i podpisy
ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH
Szczególne uregulowania w zakresie tworzenia ZFŚS ( art. 6a ust.1 )
Pracodawcy rozpoczynający działalność w trakcie roku kalendarzowego –
zaczynają dokonywać odpisów dopiero od następnego roku .
Z odroczenia w tworzeniu ZFŚS nie mogą korzystać
Pracodawcy , którzy przejęli zakład
pracy lub jego część wraz z pracownikami
objętymi układem zbiorowym pracy
zobowiązującym do tworzenia funduszu .
Pracodawcy zaczynający w trakcie
roku działalność gospodarczą
wskutek komercjalizacji , przejęcia
, podziału lub połączenia zakładu
lub jego części z równoczesnym
przejęciem pracowników
ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH
Coroczny odpis podstawowy ( art. 5 ust. 1-3a ) - obligatoryjny
 Odpis podstawowy – iloczyn przeciętnej liczby zatrudnionych pracowników i kwoty odpowiadającej
37,5% ( 1093,93 ) przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim
Odpis na jednego zatrudnionego w szczególnie uciążliwych warunkach – 50% ( 1.458,57 zł. )
Odpis na pracowników młodocianych : I ROK – 5% ,II ROK – 6% , III ROK 7% Zwiększenie
funduszu ( art. 5 ust. 5 )- fakultatywny
Odpis na emeryta i rencistę nad którym zakład sprawuje opiekę 6,25%
Zwiększenie odpisu ( art. 5 ust.4 )- fakultatywny
Odpis na każdą osobę zatrudnioną w stosunku do której orzeczono znacznym lub umiarkowany
stopień niepełnosprawności 37,5%+6,25%
Zwiększenie środków na funduszu ( art..7 )





Wpływy z opłat pobieranych od korzystających z działalności socjalnej
Darowizny od osób fizycznych i prawnych
Odsetki od środków funduszu
Wpływy z oprocentowania pożyczek
Inne wpływy. – z zysku netto przeznaczonego do podziału
ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH –
ŚWIADCZENIA URLOPOWE



Art. 77 Kodeksu Pracy zwalnia pracodawcę zatrudniających mniej niż 20
osób z obowiązku tworzenia regulaminu wynagrodzenia . Pracodawca ma
możliwość dokonania wyboru w zakresie tworzenia ZFŚS lub dokonywania
wypłat świadczeń pracowniczych raz w roku dla swoich pracowników .
Zasady wypłaty świadczeń pracowniczych :
- świadczenie przysługuje każdemu pracownikowi korzystającemu z
urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni
kalendarzowych .
- zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o ZFŚŚ wysokość jednorazowego
świadczenia urlopowego nie może przekroczyć wysokości odpisu
podstawowego odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika
Wypłata świadczenia urlopowego ma charakter obligatoryjny tzn. że
pracodawca ma obowiązek wypłacenia świadczenia każdemu pracownikowi
spełniającemu wymagane warunki .
ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH – OSOBY
UPRAWNIONE
Art. 2 ustawy określa trzy kategorie uprawnionych do korzystania ze środków
funduszu .
1.
Pracownicy i ich rodziny – do kręgu pracowników zalicza się osoby przebywające na
urlopach wychowawczych i młodocianych zatrudnionych w celu nauki zawodu ,
pracowników sezonowych oraz osoby wykonujące pracę nakładczą
2.
Emerytów i rencistów będących byłymi pracownikami zakładu oraz ich rodziny –
uwaga emerytami i rencistami korzystającymi z ZFŚS są osoby , które przeszły na
emeryturę lub rentą z danego zakładu pracy
3.
Inne osoby wymienione w regulaminie , którym przyznano prawo do korzystania ze
świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu socjalnego
PONADTO
1.
Emeryci i renciści ze zlikwidowanych zakładów pracy objętych opieką socjalną przez
danego pracodawcę – art 5 ust.5
2.
Przejętych pracowników przez nowego pracodawcę w wyniku komercjalizacji ,
połączenia ,podziału lub innej formy zmiany właściciela

ZASADY OKREŚLANIA LICZY UPRAWNIONYCH DO KORZYSTANIA
ZFŚS

Wzór na obliczenie wartości odpisu podstawowego na ZFŚS
Wartość odpisu podstawowego = liczba uprawnionych x 37,5% x
1093,93 zł.
2.917,14 zł.
=
Liczba uprawnionych = przeciętna planowana liczba zatrudnionych w danym roku
skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych u danego
pracodawcy ( 1-4§ rozporządzenia )
 Przeciętną liczbę zatrudnionych ustala się wykorzystując metody zalecane przez
statystykę publiczną ( sprawozdanie Z-06 ) np. średnia arytmetyczna , średnia
chronologiczna , metoda uproszczona )
 Przeciętna liczba zatrudnionych obejmuje : pracowników na czas określony i
nieokreślony w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy ,osoby na urlopach
wychowawczych , pracowników sezonowych ,osoby odbywające zasadniczą służbę
wojskową .ZAŚ NIE UWZGLĘDNIA SIĘ właścicieli firm , osoby na umowę zlecenie i o
dzieło , osoby na bezpłatnych urlopach , poborowych odbywających zastępczą służbę
wojskową , osoby uprawnione do pobierania zasiłków i świadczeń przedemerytalnych
na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu
TERMINY PRZEKAZYWANIA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NA
RACHUNEK ZFŚŚ
Równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń
pracodawca zobligowany jest odprowadzić na
wyodrębniony rachunek bankowy ZFŚS w terminie:
 Do dnia 31 maja 2015 roku – kwotę stanowiącą co
najmniej 75% równowartości odpisu podstawowego
 Do 30 września 2015 roku – pozostałą kwotę
ŚWIADCZENIE URLOPOWE


Wysokość świadczenia urlopowego stanowi równowartość kwoty odpisu
podstawowego na ZFŚS – odpowiadającego rodzajowi zatrudnienia oraz
proporcjonalnego do czasu pracy Świadczenie urlopowe jako przychód ze
stosunku pracy podlega opodatkowaniu PDOF
Świadczenie urlopowe na podstawie art. 3ust.6 ustawy o ZFŚS co potwierdza
parag. 2 ust.1 pkt.21 rozporządzenia z 18.12.1998 roku są zwolnione z
oskładkowania ale tylko do wysokości nieprzekraczajacej rocznej kwoty odpisu
podstawowego
ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH –
EWIDENCJA KSIĘGOWA
Konto 445
naliczenie odpisu
Konto 490
Zespół 5
Konto 649
zarachowanie odpisu do rozliczenia w czasie odpis m-ny
Konto 131

Konto 851 ZFŚS
Konto 139
przelew środków
EWIDENCJA BILANSOWA OPERACJI ZWIĄZANYCH Z ZFŚS
Ewidencja na wyodrębnionym koncie pasywnym 851 –Zakładowy
fundusz świadczeń socjalnych
Syntetyka i analityka
851- Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Wn- zmniejszenie funduszu w
Wyniku wykorzystania jego środków
Ma – zwiększenie funduszu z różnych
tytułów
EWIDENCJA KSIĘGOWA ŚWIADCZEŃ
URLOPOWYCH
Konto 234
Konto 445
naliczenie należnego świadczenia urlopowego
Konto 220
potrącona zaliczka na PDOF
Konto 131
Wypłata świadczeń w kwocie netto
ZASADY ROZLICZANIA KOSZTÓW KRAJOWYCH I
ZAGRANICZNYCH PODRÓŻY SŁUŻBOWYCH




Obowiązujące akty prawne :
Rozporządzenie MPiPS z dnia 29.01.2013 roku w sprawie NALEŻNOŚCI
PRZYSŁUGUJĄCYCH PRACOWNIKOWI ZATRUDNIONEMU W
PAŃSTWOWEJ LUB SAMOŻĄDOWEJ JEDNOSTCE SFERY
BUDŻETOWEJ Z TYTUŁU PODRÓZY SŁUŻBOWEJ ( Dz .U. z 2013 roku
poz. 167 )
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25.03.2002 roku w sprawie
ustalania warunków oraz sposobu zwrotu kosztów używania do celów
służbowych samochodów osobowych , motocykli i motorowerów nie będących
własnością pracodawcy
Ustawa z dnia 26.06.1974 roku Kodeks pracy – art. 29.1.2
ZASADY ROZLICZANIA KOSZTÓW KRAJOWYCH I
ZAGRANICZNYCH PODRÓŻY SŁUŻBOWYCH







Definicja pojęcia PODRÓŻ SŁUŻBOWA – art. 77 KP – zadanie wykonywane na polecenie
pracodawcy poza miejscem , w którym znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym
miejscem pracy pracownika wymienionym w umowie o pracę , za którą przysługuje należność na
pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową
Zasady ustalania należności przysługujących pracownikowi za czas podróży służbowej :
Diety –jako pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i innych drobnych wydatków ( w 2013
roku30 zł., )
Koszty przejazdów – uzależnione od środka transportu , z którego korzystał pracownik w czasie
delegacji – rzeczywiste koszty transportu ;
Koszty noclegów – warunki przyznawania ryczałtowych kosztów noclegu i rozliczania
rzeczywiście poniesionych kosztów noclegu – faktura, zapewnienie noclegu , 150% diety ( w
2013 roku – 45 zł. , )
Koszty dojazdów – 20% wartości diety tj. 6 zł.
Inne wydatki i zasady dokumentowania wydatków- np.. Wstęp na targi , opłatę za przejazd
płatnymi autostradami , opłata za parking – zwrot następuje w wysokości faktycznie
poniesionych wydatków
PODRÓŻE SŁUŻBOWE W ŚWIETLE KODEKSU PRACY
Zasady wypłacania należności za delegacje reguluje:
- dla pracownik sfery budżetowej rozporządzenie MPi PS z dnia
29.01.2013 roku
- dla pozostałych pracowników zgodnie z art. 77 KP układy
zbiorowe pracy , regulaminy wynagradzania ,umowy o pracę / w
przypadku braku takich uregulowań należności nie mogą być
niższe niż ustalone w rozporządzeniu .
Istota podróży służbowych – wykonywanie pojedynczego zadania
na polecenie pracodawcy poza miejscowością , w której znajduje
się siedziba podatnika lub jego stałe miejsce pracy

EWIDENCJA KSIĘGOWA KOSZTÓW DELEGACJI
Konto 234
•
•
Konto 101 lub 131
wypłata delegacji
Zespół 4
rozliczenie. delegacji
Konto 081
rozliczenie delegacji
ZASADY DOKUMENTOWANIA PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ


Od 1 stycznia 2003 roku został zniesiony obowiązek
dokumentowania podróży służbowej delegacją służbową
Dowody wewnętrzne dotyczące rozliczania podróży służbowych
pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób
prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi
współpracujących powinny zawierać co najmniej następujące
dane : imię i nazwisko , cel podróży , nazwę miejscowości
docelowej , liczbę godzin i dni przebywania w podróży służbowej
( data i godzina wyjazdu oraz powrotu ) , stawkę i wartość
przysługującej diety .
ZASADY ROZLICZANIA KOSZTÓW ZAGRANICZNEJ
PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ
1.
2.
3.
4.
Rozliczenie może nastąpić : w walucie otrzymanej
zaliczki, w walucie wymienialnej albo w walucie
polskiej
Kurs przeliczeniowy determinowany jest rodzajem
przyjętej waluty oraz faktem wypłacenia zaliczki
Szczegółowe zasady winna określać polityka
rachunkowości
Termin rozliczenia delegacji – 14 dni od dnia
zakończenia podróży
RYCZAŁTY I KILOMETRÓWKA


Pracodawca zwraca koszty używania samochodu prywatnego
do celów służbowych albo w formie ryczałtu albo kilometrówki
W obu metodach wykorzystuje się ze względów podatkowych i
składkowych stawkę za jeden kilometr przebiegu określony w
rozporządzeniu ministra infrastruktury z dnia 25 marca 2002
roku ( Dz .U. 27 poz. 271A Z 2004 ROKU Dz.U 237 POZ. 2376 )
w sprawie warunków ustalania oraz sposobu
udokumentowania zwrotu kosztów używania do celów
służbowych samochodów osobowych , motocykli i
motorowerów nie będących własnością pracodawcy
UMOWA CYWILNOPRAWNA WARUNKIEM ZWROTU
KOSZTÓW UŻYWANIA SAMOCHODU PRYWATNEGO DO
CELÓW SŁUŻBOWYCH W JAZDACH LOKALNYCH


§ 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia
25 marca 2002 roku w sprawie warunków ustalania
oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania
pojazdów do celów służbowych nakazuje zawieranie
umów cywilnoprawnych stanowiących warunek zwrotu
poniesionych kosztów.
Mimo ,że dla ważności czynności prawnej nie ma
znaczenia jej forma to jednak dla celów dowodowych
wskazane jest zawieranie tych umów w formie pisemnej
.
UJĘCIE PODATKOWE RYCZAŁTÓW I KILOMETRÓWEK- WARUNKIEM
UZNANIA KOSZTU ZA KUP JEST EWIDENCJA PRZEBIEGU POJAZDU (
ART.16 UST.5 )
Podatek u pracownika
Koszty u pracodawcy
( art. 23 ust.36 lit.b ; art.
16 ust. 30 lit.b )
Oskładkowanie
(Art. 81 ust.1 uśoz
§2 ust.1pkt.13 rozporz. w
sprawie podst. wymiaru
składek )
Pracodawca ma obowiązek
potrącić zaliczkę na podatek
wg. tej samej stawki jak od
pozostałych składników
wynagrodzenia
Pracodawca zalicza do KUP
wypłacone ryczałty i
kilometrówki ale tylko do
wysokości
nieprzekraczajacej ryczałtu
lub kilometrówki obliczonej
przy wykorzystaniu
obowiązującej stawki za km.
Ryczałty i kilometrówki są
wolne od składek na
ubezpieczenie emerytalne i
rentowe oraz od składki
zdrowotnej .
Od nadwyżki ponad
przepisowe limity
pracodawca nalicza i
odprowadza składki
NALEŻNOŚCI WYPŁACANE Z TYTUŁU KORZYSTANIA Z WŁASNYCH
SAMOCHODÓW W JAZDACH LOKALNYCH WOLNE OD PODATKU
DOCHODOWEGO
Zgodnie z art. 21 ust. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych należności wypłacane pracownikom za korzystanie z
własnych samochodów w jazdach lokalnych wolne są od podatku
dochodowego , jeżeli obowiązek ich ponoszenia wynika wprost z
przepisów innych ustaw np.:
 Ustawy z dnia 30 lipca 1997 roku o państwowym
przedsiębiorstwie użyteczności publicznej „ Poczta Polska „ dotyczy listonoszy
 Ustawie z 28 września 1991 roku o lasach – dotyczy
pracowników służby leśnej
POZAPŁACOWE KOSZT PRACY














Specyfikacja świadczeń rzeczowych :
sprzęt ochrony osobistej
Odzież służbowa
Odzież i obuwie robocze
Materiały na szkolenia i propagandę BHP
Środki higieny osobistej
Posiłki profilaktyczne
Specyfikacja rzeczowych świadczeń okolicznościowych
Paczki świąteczne dla dzieci
Bilety na imprezy sportowe i kulturalne
Bony towarowe
Ekwiwalenty pieniężne
Ryczałty przyznawane pracownikom
Odprawy i odszkodowania pieniężne
KALKULACJA WYNAGRODZENIA BEZ ŚWIADCZEŃ NIEODPŁATNYCH I PO DOLICZENIU
PRZYCHODY Z TYTUŁU NIEODPŁATNEGO ŚWIADCZENIA

Wynagrodzenie nieobejmujace
świadczeń nieodpłatnych
Wynagrodzenie brutto
Świadczenia nieodpłatne
Razem przychody z pracy
3000,00
0,00
3000,00

Wynagrodzenie obejmujące
świadczenia nieodpłatne
Wynagrodzenie brutto
Świadczenia nieodpłatne
Razem przychody z pracy
3000,00
2000,00
5000,00
SKŁADKI ZUS
Emerytalna
292,80
Rentowa
45,00
Chorobowa
73,50
Razem
411,30
Składka zdrowotna finansowana przez
pracownika ( 1,25%)
32,36
Składka zdrowotna odliczana od podatku
( 7,75%)
200,62
Zaliczka na podatek
221,19
SKŁADKI ZUS
Emerytalna
488,00
Rentowa
75,00
Chorobowa
122,50
Razem
685,50
Składka zdrowotna finansowana przez
pracownika ( 1,25%)
53,93
Składka zdrowotna odliczana od podatku
( 7,75%)
334,37
Zaliczka na podatek
415,35
Kwota do wypłaty 3000- ( 411,30
+32,36+200,62+221 )= 2134,72
Kwota do wypłaty 3000- ( 685,50
+53,93+334,37+415,35 )= 1510,85
[email protected]
DZIĘKUJE ZA UWAGĘ