Transcript serbest meslek kazanç defteri

Serbest Meslek Kazancı
Tanım
•
•
Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar
serbest meslek kazancıdır.
Bir faaliyetin serbest meslek faaliyeti olarak kabulü için;




Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya
mesleki bilgiye veya ihtisasa dayalı olması,
İşlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk
altında kendi nam ve hesabına yapılması,
Ticari mahiyette olmaması,
Süreklilik göstermesi,
gerekmektedir.
Serbest Meslek Faaliyetinin Devamlı
Olarak Yapıldığını Gösteren Belirtiler
(İşe Başlama Belirtileri)
Muayenehane, yazıhane, atölye gibi özel iş yerleri
açmak,
2. Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette
bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak,
3. Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki
faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak,
1.
4.
Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere
mesleki teşekküllere kaydolunmak.

Mesleki teşekküllere kaydolunanlardan görevleri veya
durumları icabı bilfiil mesleki faaliyette bulunmayacak
olanlar bildirmelerinde bu durumu da açıklarlar.
Serbest Meslek Erbabı Kabul Edilenler
1.
2.
3.
4.
5.
Gümrük komisyoncuları, bilumum borsa ajan ve acenteleri,
noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar,
Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber,
serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak
veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair
suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar,
Serbest meslek faaliyetinde bulunan kolektif ve adi
şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditeler,
Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest
meslek erbabının ticari ve mesleki işlerini takip edenler ve
konser veren müzik sanatçıları,
İşe başlama belirtilerinden en az ikisini taşıyan ebe,
sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki
faaliyette bulunanlar.
Vergiyi Doğuran Olay
•
Serbest meslek erbaplarında Gelir Vergisi açısından
vergiyi doğuran olay “tahsilat esasına” bağlanmıştır
•
Serbest meslek erbabı hizmeti ister geçmişte vermiş
olsun isterse gelecekte verecek olsun, hizmetin verildiği
dönemle ilişkilendirilmeksizin, bu hizmetin karşılığını
teşkil eden bedel hangi dönemde tahsil edilmişse
vergiyi doğuran olayın da o dönemde ortaya çıktığı
kabul edilir.
•
Bankaya, notere, postaya para yatırılması, serbest meslek
kazancı olarak doğan alacağın başka bir şahsa temliki
veya müşterisine olan borca takası tahsil hükmündedir.
Kazancın Tespiti
 Serbest meslek kazancı elde eden herkes gerçek usulde
vergilendirilir.
 Kazancın tespiti için işletme defterine benzeyen bir
serbest meslek kazanç defteri tutulur.
 Serbest meslek kazancı, bir hesap dönemi içinde serbest
meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve
ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil
edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan
giderler indirildikten sonra kalan farktır.
•
•
Vergi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik, ekspertiz gibi hususlara
harcanmak üzere müşteri veya müvekkilden alınan paralar tamamen
bu işlere harcanması şartıyla hasılat kabul edilmez. Alınan paranın
harcanmayan kısmı hasılat yazılır.
ATİK lerin elden çıkarılması halinde VUK na göre hesaplanan müspet
fark (kazanç) da hasılat olarak dikkate alınacaktır.
Kazançtan İndirilebilen Giderler
1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için
ödenen genel giderler,

(İkametgahının birkısmını işyeri olarak kullananlar, ikametgah için
ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin
yarısını indirebilirler. İşyeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı,
ikametgahı kendi mülkü olup bunun bir kısmını işyeri olarak kullananlar
amortismanın yarısını gider yazabilirler.)
2. Hizmetli ve işçilerin işyerinde veya işyerinin müştemilatındaki
iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri
ve emeklilik aidatı,
3. Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri,
4. Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve
envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine
göre ayrılan amortismanlar,
Kazançtan İndirilebilen Giderler
5. Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan
taşıtların giderleri,
6. Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller,
7. Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım
bedelleri,
8. Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına
ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere
ödenen aidatlar,
9. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için
ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile işyerleriyle ilgili
ayni vergi, resim ve harçlar,
10. Mesleki
faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve
mukavelenameye göre ödenen tazminatlar,
11. Sakatlık indirimi.
Kazançtan İndirilemeyen Giderler



Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest
meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar,
Serbest meslek erbabının gelir vergisi ile diğer şahsi
vergileri ve AATUHK hükümlerine göre ödenen
cezalar, faizler, zamlar,
MTV ile Özel İletişim vergileri.
Serbest Meslek Kazancında
Vergilendirme ve Stopaj
 Gerçek usulde serbest meslek kazancı yıllık beyanname ile
vergilendirilir.
 (Vergi tevkifatı yapmak zorunda olan) Sorumlular, serbest
meslek faaliyetine ilişkin ödemelerinde, noterde yapılan ödemeler
dışında, % 20 oranında stopaj yapmak zorundadırlar. Yapılan
stopajlar daha sonra yıllık beyannameden mahsup edilir.
 Stopaj oranı telif kazançları niteliğindeki kazançlarda %17’dir.
Telif kazançları için beyanname verilmez, defter tutulmaz.
 Serbest meslek kazancı elde eden dar mükellefse stopaj oranı
%20’dir.
 Serbest meslek ödemesini, kesinti yapmak zorunda olmayan kişilerin yapması
nedeniyle ödenirken kesinti yapılmamışsa, serbest meslek kazancı elde edildiği
tarihten itibaren 15 gün içinde münferit beyanname ile vergi dairesine beyan edilir
ve gelir vergisi ödenir.
Serbest Meslek Kazancında
Vergilendirme ve Stopaj
 Gerçek usulde vergilendirilen serbest meslek erbabı,
mesleki faaliyetlerinden kazanç elde etmemiş olsa dahi,
mutlaka yıllık beyanname vermek zorundadır.
 Serbest meslek kazançları üzerinden geçici vergi (%15)
ödenir.
 Biletle
girilen yerlerde faaliyette bulunan dar
mükellefiyete tabi olan serbest meslek erbapları
diledikleri takdirde, bilet bedelleri tutarından bu
bedellere dahil resimler düşüldükten sonra kalan tutarın
yarısını safi kazanç sayılmak suretiyle vergilendirilir.
Vergi Muaflığı
1.
Aşağıda belirtilen şartlardan en az ikisini taşımayan,
1.
2.
3.
4.

Özel işyeri açmak,
Meslek birliğine kayıt olmak,
Tabela veya levha asmak,
İlan vermek.
Son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000’i
aşmayan yerlerde faaliyette bulunan ebe, sünnetçi,
sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki
faaliyette bulunanlar gelir vergisinden muaftır.
Telif Kazançları Vergi İstisnası
 Müellif, mütercim, heykeltraş,
hattat, ressam, bestekar,
bilgisayar programcısı ve mucitler ve yukarıda sayılanların
kanuni mirasçılarına ait (Mansup Mirasçılar Hariç);
 Şiir, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri,
bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film,
video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu,
gibi eserlerin satışından, kiralanmasından, devir ve
temlikinden doğan kazançlar vergiden istisnadır.
 Bu eserlerin sahibi ve mirasçıları dışındakiler tarafından kiraya verilmesi
durumunda elde edilen gelir GMSİ, satılması durumunda diğer kazanç ve
irat (değer artış kazancı) olarak vergilendirilmektedir.
Sergi ve Panayır Kazançları İstisnası
 Dar mükellef serbest meslek erbabının, hükümetin izniyle
açılan sergi ve panayırlarda yaptıkları serbest meslek
faaliyetinden elde ettikleri kazançlar vergiden istisna
edilmiştir.