Transcript Omurga stabilizasyonu ve hasta nakli mutlu

Omurga stabilizasyonu
ve hasta nakli
Yrd. Doç. Dr. F. Mutlu Kukul Güven
CÜTF ACİL TIP AD
SİVAS
2012





Oldukça sık
görülmekte
hayat boyu devam
eden sakatlıklara
neden alabilir
büyük bir önem
taşımaktadır
Ülkemizde 1.800/ yıl
yeni
Erkeklerde 3-4 katı
daha fazla
SPİNAL TRAVMA
parapleji
quadripleji







Motorlu taşıt kazaları
Yüksekten düşmeler
Zeminden düşmeler
İş kazaları
Ateşli silah yaralanmaları
Spor kazaları
Diğerleri
nedenler
%40-50
%20
%10
%18
%5-15
%4
%3

1.Ağır travma geçirenler

2.Şuur kaybı olan travmalı hastalar,

3.Boyun, sırt ve bel ağrısı veya bir ekstremitede
uyuşukluk ve kuvvetsizlik şikayeti olanlar,

4.Omurilik yaralanmasını gösteren bulgular;
abdominal solunum, priapizm.

5.Anemnez ve muayene için yeterli mental fonksiyonu
olmayanlar veya şüpheli ağrı tarif edenler.
◦ araçtan savrulanlar,
◦ motorsiklet kazaları
◦ 2 m den daha fazla yükseklikten düşenler...
Hangi durumlarda spinal travma
varlığı araştırılmalıdır?






Hyperextension
Hyperflexion
Compression
Rotation
Lateral Stress
Distraction
OLUŞ MEKANİZMALARI
servikal Spine yaralanma
Figure 23-2
http://www.nrhhealthtown.com





Servikal
Torakal
Torakolomber
Lomber
Sakral
%60
%8
%20
%10
%2
En çok yaralan
vertebralar
C5-C7
C1-C2
T12-L2
Erişkinlerde spinal
yaralanmaların dağılımı

C3,4

◦ motor:shoulder shrug
◦ sensory: top of shoulder


◦ motor: elbow, wrist,
finger extension
◦ sensory: middle finger
C3, 4, 5
◦ motor: diaphragm
◦ sensory: top of shoulder

Dermatomes
C8, T1
◦ motor: finger abduction
& adduction
◦ sensory: little finger
C5, 6
◦ motor:elbow flexion
◦ sensory: thumb
C7

T4
◦ motor: level of nipple

T10
◦ motor: level of umbilicus

L1, 2

◦ motor: hip flexion
◦ sensory: inguinal crease

L3,4
◦ motor: quadriceps
◦ sensory: medial thigh,
calf

L5
◦ motor: great toe, foot
dorsiflexion
◦ sensory: lateral calf
Dermatomes
S1
◦ motor: knee flexion
◦ sensory: lateral foot

S1, 2
◦ motor: foot plantar
flexion

S2,3,4
◦ motor: anal sphincter
tone
◦ sensory: perianal
Primer nörolojik hasar
Direk travma,
Hematom
4 saatte beyaz cevherde enfarkt oluşur
8 saatte gri cevherde irreversible nefarkt oluşur.

Sekonder hasar
Hipoksi
Hipoperfüzyon
Nörojenik şok

Patofizyoloji





C5 üzerindeki lezyonlar diafram paralizisine yol açar
Interkostal sinir paralizisi
Atelektazi öksürme gücü azalır.
V/Q = ventilasyon /perfüzyon bozukluğu
Solunum kaslarında zayıflama
Hipoksi







T6 nın üzerindeki lezyonlarda
Katekolamin yıkımı için dakikalar veya saatler
gerekebilir.
T1-L1 arasındaki tutulumlarda sempatik etkinlik
kaybolur.
Vagal tonus artar
Periferik vazodilatasyon
Hipotansiyon,
Bradikardi & Hipotermi
Nörojenik şok
Sinir kökünün inflamasyonuna bağlı sırt
ağrısı.
 Tutulan bölgenin distalinde duyu ve motor
kayıp.

Klinik bulgular
Hastane öncesinde temel
hedef
Erken spinal immobilizasyonu sağla
 Hipoksiden koru
 Hızlı sıvı replasmanı yap.

Tedavi ve
immobilizasyon
Kafa ve vertebralar
düz bir hat üzerinde
sabit olarak
korunmalıdır.
İmmobilizasyonda
temel hedef
Hastanın ilk muayenesi esnasında ve
taşınmasında bir kırığın olabileceği
düşünülerek çok dikkatli olunmalı ve
hastayı sarsmadan taşımalıdır.
 Nörolojik defisitlerin %10-25’i yanlış
transport esnasında gelişmektedir.
 Omurganın aktif veya pasif hareketlerini
önlemek için hasta araçtan çıkartılırken
veya transport esnasında immobilizasyon
koşuldur.

1.Spinal immobilizasyon
a.Boyunluk takılması,
b.Hastanın düz bir zemin üzerinde (tahta
gibi) taşınması, kum torbası veya bantlarla
tesbiti,
c.Gerektiğinde (kusma gibi) hastanın baş,
boyun ve gövde aynı eksende olacak şekilde
çevrilmesi.
1.Spinal immobilizasyon

Kan gazlarına bakılmalıdır.
◦ Ajitasyon, huzursuzluk ve oryantasyon
bozukluğu yetersiz oksijenizasyon bulgusu
olabilir.
 a.Nazal kanülden oksijen
 b.Gerektiğinde entübasyon
•
endotrakeal entübasyonda servikal
omurgaların hareket etmemesine
dikkat edilmelidir.
• Gerektiğinde hastanın solunumu
ventilatörle sağlanabilir
• C4 ve üzerindeki omurilik
zedelenmesinde solunum paralizisi
olabilir
Normal solunumun sağlanması

Sistolik kan basıncı 90 mmHg'nın üzerinde
tutulmalıdır.

Hipotansiyon omurilikte ek
yaralanmalara neden olabilir.
a.Venöz göllenmenin önlenmesi için alt
ekstremitenin elastik bandajla sarılması,

b. Dikkatli hidrasyon: (Laktatlı ringer sol, serum
fizyolojik)
• Kafa travması eşlik ediyor ise
overhidrasyondan kaçınılmalıdır.
•Anormal sıvı yüklenmesi
pulmoner ödeme neden olabilir

c.Pressörler: dopamin

d.Hipotansiyon ile birlikte bradikardi varsa atropin,
Normal kan basıncının korunması
Düz bir hattın
sağlanması
(yandaysak)
Figure 23-6
Önden
Figure 23-7
Supin pozisyonundaki hastada
Figure 23-8
kurtarıcı 1 baş
kısmında,
kurtarıcı 2 ve 3
toraks kalça ve
bacaklarda
AĞAÇ YUVARLAMA- sırüstü
yatan hasta
Figure 23-9 A
İmmobilizasyon
sağlanarak hasta
döddürülür
KALAS-AĞAÇ YUVARLAMA
Supine Patient
Figure 23-9 B
Kurtarıcı 4 spin
board yerleştirir.
AĞAÇ YUVARLAMA Supine
Patient
Figure 23-9 C
Hasta spin
board üzerine
alınır
AĞAÇ YUVARLAMA Supine
Patient
Figure 23-9 D
Kurtarıcı 1
döndürme öncesi
stabilizasyonu
sağlar
AĞAÇ YUVARLAMA – YÜZÜSTÜ
YATAN HASTADA
Figure 23-10 A
Düz bir eksende
yan döndürülür ve
spin board
arkasına
yerleştirilir
AĞAÇ YUVARLAMA
Figure 23-10 B
Hasta spin board
ile birlikte
sırtüstü
pozisyona düz
eksen
bozulmadan
getirilir.
AĞAÇ YUVARLAMA-yüzüstü
Figure 23-10 C

kurtarıcı 1 omurga eksenini düz
stabilize edr

kurtarıcı 2 boyunluk yerleştirir

kurtarıcı 1 hasta sırt tahtasına
alınıncaya kadar destek verir.
Servikal boyunluk uygulaması
Figure 23-11
servikal ve torasik vertebralara destek için
kullanılırlar
 genellikle oturur pozisiyondaki
travmalılara destek için kullanılır. Bununla
uzun sırt tahtasına alınır

kısa Spine Boards-sırt tahtası
short
spine
board
KED
Short Spine Boards
Figure 23-12
KED uygulaması
Figure 23-13

Aracın ve kişinin araç içindeki durumuna
göre değişir.
Hastanın araçtan
çıkarılması

kurtarıcı 1 düz bir
hattın sağlar
Hızlı çıkarma
Figure 23-14 A

Kurtarıcı 2
midthorax desteği
Kurtarıcı 3 alt
ekstremiteleri
destekler
Hızlı çıkarma
Figure 23-14 B

Hasta uzun sırt
tahtasına alınır.
Hızlı çıkarma
Figure 23-14 C

Uzun sırt tahtasına
sıkıca sabitlenir
Hızlı çıkarma
Figure 23-14 D

Çeşitli tipleri mevcut:
◦ Plastic and synthetic spine boards
◦ Metal alloy spine boards
◦ Vacuum mattress splints
Uzun sırt tahtası
 Kafa
her zaman
sabitlenmelidir.
Uzun sırt tahtası -Supine hasta

basamaklar:
◦ Omuz ve göğüsü tutun
◦ Orta gövde etrafında çevirin
◦ İliak kanadı tutun

İmmobilizasyon sonrasında kafa ve
omurlar nötral pozisiyonda olmalılar.
Uzun sırt tahtası -Supine hasta

Kafa altına kılıflar
konabilir

Kılıflar omuzdan
itibaren kafanın alt
seviyesine kadar
uzatılabilinir.
Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan
hasta
Figure 23-15 A

Çocuklarda kafa daha
büyük olduğundan
nötral pozisiyonun
sağlanması için
omuzların altına
konabilir.
Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan
hasta
Figure 23-15 B
Long Spine Board -Supine Patient
Figure 23-16

Kurtarıcı 2 ve 3 hastaya destek verir.
Kurtarıcı 1 stabilizasyonu sağlar

Organize hareketlerle hasta sırt
tahtası üzerine alınır.
Uzun sırt tahtası ayaktaki
hastada
Figure 23-17

Traksiyon uygulamadan kafanın servikal
vertebralar üzerindeki ağırlığı kalkacak
şekilde hafifçe tutulur.
Elle kafanın nötral pozisyon
verilmesi
◦ Harekete karşı direnç gösteriyorsa
◦ Kas spazmı varsa
◦ Ağrı artıyorsa
◦ Hareket esnasında nörolojik defisit
görülüyorsa veya artıyosa
◦ Hava yolunu veya solunumu
zorlaştırıyorsa
Elle kafanın immobilizasyonu
Kontrendikasyonları

Kaskın yan
taraflarından tutarak
yukarı çekin
Kaskın çıkarılması
Figure 23-19 B

Kaskı ve kafayı
immobilize edin
Kaskın çıkarılması
Figure 23-19 A

Kaskın burun
üzerinden rahat
çıkması için çevirerek
çıkarın
Kaskın çıkarılması
Figure 23-19 C

Boyunluk takıp immobilize edin.
Kaskın çıkarılması
Figure 23-19 D