Zrozumieć, aby pomagać

Dzieci w rodzinach alkoholików

Trochę definicji



permisja



uzależnienie (nałóg)



współuzależnienie

?????

!!!!!!!

2

Rodzina alkoholowa = rodzina permisywna

Rodzina alkoholowa : rodzina, w której pije chociaż jeden rodzic rodzina dysfunkcyjna, permisywna

Permisja -

pozwolenie, zezwolenie na zaprzestanie pełnienia obowiązków.

zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich (dzieci brudne, głodne, niewyspane) dewiacyjne zachowania rodziców (połóż się koło tatusia), represyjne zachowania rodziców (przez ciebie tata pije) awantury, chaos, brak poczucia bezpieczeństwa, oszukiwanie, akty przemocy, znęcania się (przemoc fizyczna, intelektualna, emocjonalna),

W takich rodzinach żyje w Polsce od 1,5 do 2 mln dzieci.

3

Uzależnienie (nałóg)

 Mocno utrwalona skłonność do wykonywania mniej lub bardziej przyjemnych czynności, które są często szkodliwe dla zdrowia, a także potępiane przez otoczenie.

 5% alkoholików to tzw. margines społeczny.

4



Współuzależnienie To życie z osobą uzależnioną ( nie picie z nią ),

efekt

to: życia w bliskim kontakcie z osobą uzależnioną,  pewien

typ osobowości

, pewna skłonność do błędnych sposobów reagowania na problematyczne sytuacje życiowe, 

sposób reagowania

na zaburzone zachowania innych osób.

Rodzic współuzależniony też krzywdzi – pomoc musi przyjść z zewnątrz 5

Choroba dobrych żon (współuzależnienie)

I cel

– odciągnąć go od picia Sposoby, np.

• wyręczanie go w obowiązkach domowych • nakaz ciszy, zmiana godzin posiłków • podjęcie dodatkowej pracy • rezygnacja z urlopu • usprawiedliwianie jego nieobecności w pracy II cel – utrzymać małżeństwo  myślenie typu: dzieci muszą mieć ojca, lepszy taki, niż żaden; może gdybym…; sama nie dam sobie rady (rodzina, środowisko, jego mentalność, wychowanie) 6

Symptomy współuzależnienia

W Polsce współuzależnionych jest

 

co najmniej 3 mln osób, leczy się 38 tyś.

godzenie się na przemoc (fizyczną i psychiczną)  zaprzeczanie faktom nadkontrola (przeglądanie notatek, sms-ów, przyprowadzanie go z imprez, szantaż)  nadmierna bezbronność wobec bolesnych przeżyć lub nadmierna odporność (brak wrażliwości)  cierpienie, stres, brak zaufania 7

cd. symptomy…           bezradność, wstyd, uraza, złość poczucie krzywdy, poczucie winy gwałtowne zmiany nastroju poczucie niższej wartości stany depresyjne, myśli samobójcze (zażywanie leków uzależnienie) zakupoholizm, obsesyjne objadanie się silny lęk przed wszelkimi zmianami zaburzenia sfery seksualnej (gwałty małżeńskie) zaburzenia somatyczne (bóle głowy, mięśni, serca, brzucha, wrzody żołądka) nerwica) 8

Dzieci w rodzinach alkoholowych

Rodzice uczą NIE ODCZUWAJ NIE UFAJ NIE MÓW bądź twardy, za bardzo boli nie poddawaj się emocjom nie ma bezinteresownej miłości, światem rządzą okrucieństwo niesprawiedliwość wyśmieją cię zamiast pomóc tabu- rodzinna tajemnica, strzeżmy jej w poczuciu wstydu, lęku, nadziei 9

Uczucia Zachowanie

poczucie niższej wartości (niski poziom aspiracji) poczucie braku bezpieczeństwa, obniżone poczucie szacunku do siebie, lęk, bezradność, stres, wstyd, strach, napięcie, osamotnienie, nieufność, nienawiść, ciągła niepewność, złość na cały świat sprzężona z poczuciem beznadziejności. samokrytyka, deprecjonowanie własnych osiągnięć, brak cierpliwości, wytrwałości, nadpobudliwość psychoruchowa, autodestrukcja, nieprzystosowanie postaw do życia poza rodziną 10

PTSD Syndrom PTSD (

post traumatic stress disorder

)

(

Zespół Stresu Pourazowego

) skutek urazów i doświadczeń traumatycznych.

PTSD rozpoznano u żołnierzy doznających urazów emocjonalnych w czasie wojny

,

ofiar katastrof, zakładników porwanych przez terrorystów.

11

Dzieci muszą sobie radzić Dom Szkoła Bohater rodzinny

(dziecko odpowiedzialne)

Gwiazda klasowa Kozioł ofiarny

(dziecko nadpobudliwe, wyrzutek))

Dziecko trudne Dziecko zagubione

(niewidzialne, aniołek, dziecko we mgle)

Klasowy samotnik

Maskotka (błazen)

Klasowy klaun Praca Pracuś Sprawca kłopotów Samotnik Postawy społeczne Pozytywna jednostka Niedostosowany społecznie Trzymający się na uboczu Dowcipniś, kawalarz Komik na scenie

12

Szkoła a dzieci alkoholików

„ Cierpliwość i serce to podstawa”

 szkoła miejscem stresogennym, pełnym napięcia, źródłem wielu niepowodzeń dzieci alkoholików grupa podwyższonego ryzyka: wg badań psychologów, pedagogów, socjologów dzieci te charakteryzują się niższym ilorazem inteligencji ( mają słabiej rozwinięte zdolności myślenia, zapamiętywania, kojarzenia faktów, przedstawiania ich graficznie nie wszyscy badacze zgadzają się z tą opinią) ‼ złość kierują przeciwko bardziej bezpiecznym niż rodzice obiektom: kolegom, zwierzętom, rodzeństwu, nauczycielom 13

Jak rozpoznać

NIGDY nie identyfikować dziecka alkoholika publicznie !!!!!

  obserwować dziecko (symptomy), autoidentyfikacja (rysunki) przeprowadzić testy, ankiety, wywiady, socjogramy 

Rodzic

często nie przychodzi na spotkania z nauczycielem, nie podpisuje uwag, „zapomina” przyjść po dziecko, przychodzi pod wpływem alkoholu.



Błędy nauczycieli

brak przeszkolenia, własne nastawienie; przekonanie, że dziecku można pomóc przez ”uzdrowienie” rodziny, rutyna.

14

Jak pomóc

Dzieci mogą wrócić do zdrowia niezależnie od tego, co robią rodzice.

Dzieci (w większości) nie wymagają intensywnej terapii, ale edukacji.

1.

Dwa poziomy pomocy Bezpośrednia pomoc nauczyciela , np . przy odrabianiu zadań domowych, nadrabianiu zaległości w nauce zdrowy kontakt z rodzicami wyznaczanie zadań na poziomie możliwości ucznia 2.

Poziom psychologiczny kształcenie szacunku do siebie rozbudzanie aspiracji dostarczanie wiedzy o chorobie alkoholowej wzbogacanie słownictwa (wyrażanie i nazywanie własnych uczuć, doświadczeń) 15

I jeszcze….

Nawiązać kontakt z innymi instytucjami: pomoc społeczna, policja, kurator, pedagog szkolny, poradnia psycholog.-pedagog.

Koordynować działania – cel motywowanie rodziców do podjęcia terapii • nauczenie dziecka wyrażania własnych uczuć we właściwy sposób, • uświadomienie mu, że nie jest w stanie ani kontrolować, ani leczyć choroby alkoholowej; że nie jest przyczyną picia rodzica.

16

Gdzie szukać pomocy dla….

świetlice socjoterapeutyczne i opiekuńczo-wychowawcze, warsztaty arteterapeutyczne ( taniec, ruch, oddech, kolor ) terapie indywidualne, AA, Al – Anon, Al – Ateen, DDA, ( grupy wsparcia ) PARPA – Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 17