Transcript TOMOTERAPİ HI-ART - Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi

TOMOTERAPİ
HI-ART
DR. TİMUR KOCA
BÖLGE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA
HASTANESİ RADYOTERAPİ MERKEZİ
ÖZELLİK ?
• Dünyada yaklaşık 200 TOMOTERAPİ cihazı
mevcut. Yaklaşık yarısı Hi-ART
• TÜRKİYE’de 7 tane. Bir tanesi hastanemizde !
% 98,5 up-time ile çalışıyor
• Cihazın kendisi de tomografi çekebiliyor ve
görüntüleri süperpoze edebiliyor
• 51 açıdan (Her 7 derecede bir), kesitsel olarak
(kesitin kalınlığı isteğe bağlı), helezonik ışın
verebiliyor
Tomoterapi Hi-Art tedavi cihazı, tedavi edilecek vücut
volümünün tedavi başlangıcında çekilen tomografi
görüntülerinde tümör volümünün, tümör eklerinin (ilgili
alan lenfatikleri, tümöre ait uzanımlar), radyoduyarlılığı
(radiosensitivity) farklı olan doku ve organların her
tomografi kesitinde tek ve ayrı konturlanması sonucunda
elde edilen 3 boyutlu DRR (dijital rekonstrüktif
radyogram)’ ların planlama sisteminde değerlendirilmesi,
uygun dozların seçilmesi ve görüntülerin tedavi cihazına
aktarılması yoluyla uygulanan bir eksternal radyoterapi
şeklidir.
NASIL ÇALIŞIR ?
Sistem bir lineer hızlandırıcıyı (akseleratör), helikal olarak vücut çevresinde
çevirerek tedavi aşamasını gerçekleştirmektedir. Her hastanın, günlük
tedavilerine girerken yeniden mv tomografileri tomoterapi cihazının kendi
bünyesindeki tomografi ile çekilerek, tedavi alanlarında olabilecek kayma ve
sapmalar, günlük olarak düzeltildikten sonra hasta tedaviye kabul
edilmektedir. Hastaya verilecek ışın dozlarının şiddeti ayarlanabilmekte
olduğundan ve her gün yeni görüntülerin planlanan tedavi volümü ile
karşılaştırılması nedeniyle Tomoterapi cihazımız, görüntü eşliğinde doz şiddeti
ayarlı radyoterapi yapabilmektedir ( Image Guided Intensity Modulated
Radiotherapy: IGIMRT). Ayrıca, Adaptif Tomoterapi olarak adlandırılan,
günlük olarak hastanın tedavi edilecek volümüne MVCT ( Megavoltaj CT )
çekilip, her bir kritik organ ve PTV’lerin (planning target volume: planlanan
hedef tedavi volümü) günlük olarak kontrol edilip, planlama sisteminde gerekli
değişikliklerin yapılması esasına dayalı tedavi de, yapılabilmektedir.
IG-IMRT (görüntü klavuzluğunda yapılan
doz şiddeti ayarlı radyoterapi) teknikleri,
sadece 10 yıldan biraz fazla zamandır dünya üzerinde
uygulanmakta olup, external radyoterapiye ait
komplikasyon ve toksisiteleri oldukça azaltmıştır. Eski
radyoterapi tekniklerine bağlı görülen toksisitelerin
azaltılmış olması, ilaçlara yapılan harcamaları da
azaltmıştır. Kanser tedavisinde radyoterapinin yer aldığı
literatürler artık yavaş yavaş değişmektedir. Artık
dünyanın gelişmiş ülkelerinde diğer tedavi cihazları,
yerlerini bu yeni teknolojiye sahip cihazlara
bırakmışlardır. Eski cihazlar olan, yüzeyel x-ray tedavi
cihazları, Co-60 cihazları, IMRT yapamayan, aparatları
olmayan lineer akseleratörler sadece palyatif
tedavilerde yer almaktadırlar.
HASTA ALIMI
İlgili cihazımız ile hastanın tedaviye alınmasında 5 ana
basamak bulunmaktadır; Konturlama için set-up ve CT
çekimi, konturlama bilgisayarına gönderimi ve orada
hastanın tümör ve kritik organlarının konturlanması,
planlama sistemine verilerin aktarılarak planlamada tek tek
tüm kritik organların, tümör ve eklerinin doz dağılımlarına
karar verilmesi, tedavi ışınının verilmesinin kalitesinin
belirlenmesi, hastaya tedaviye giriş için set-up yapılması
(tedaviye giriş için ön hazırlık). Bu basamakların her biri
oldukça zaman alıcı ve sürekli ölçüm gerektiren işlemlerdir.
ÖNERİLER NELERDİR ?
• 1- Radyoterapi, özellikle IG-IMRT olarak tabir
edilen görüntü klavuzluğunda yapılan doz
şiddeti ayarlı radyoterapi, çoğu tümörlerin
tedavisinde cerrahinin en iyi alternatifidir. Preop ve Post-op tamalayıcısıdır (Neoadjuvan ve
adjuvan olarak).
2- Uygulanacak cerrahi halen altın standart
olarak yerini korusa da, özellikle medikal
inoperabl, uygulanacak cerrahiyi kabul etmeyen,
cerrahinin kozmetik ve nöral komplikasyonlarını
kabul etmeyen hastalarda, ilgili hastanın tedavisi
için radyoterapi alternatifinin olduğu akılda
tutulmalıdır. Hasta operasyonu ret ettiği için
evine
değil
radyoterapi
merkezine
yönlendirilmelidir. Diğer yandan, operasyon
sonrası operasyonda görülemeyen veya cerrahi
çıkarımı yerleşim yeri nedeniyle mümkün
olamayan tümör ve eklerine ait mikroskobik
yayılımların ortadan kaldırılmasında en iyi
yöntem olduğu unutulmamalıdır.
3- Özellikle T1, T2 baş-boyun tümörlerinde, cilt tümörlerinde,
prostat karsinomlarında, medikal ve/veya psikososyal
sebeplerle ve/veya yerleşim yerleri nedeniyle opere
edilemeyen hemen tüm tümörlerde radyoterapi, cerrahinin en
iyi alternatifidir.
4- Safra kesesi, kolon tümörleri dışında tüm gastrointestinal
yerleşimli tümörlerde pre-op veya post-op external
radyoterapi, tümörün evresine de bağlı olmakla birlikte
genellikle gerekli olmaktadır. Bahsedilen tümörlerin
radyoterapisinde kozmetik ve nörolojik sonuçlar mükemmeldir.
Cerrahiye ait olabilecek tüm komplikasyonlar ortadan kalkmış
olup, kritik organların tolerans dozları aşılmadığından
radyoterapiye ait komplikasyon oranları yok denecek kadar
azalmıştır.
YORUM
• External radyoterapi kanser tedavisinde
hemen hemen 100 yıla yakın bir zamandır
kullanılagelmektedir.
Kanserli
hastanın
tedavisinde, tüm hastalar dikkate alındığında
tedavisinin
bir
bölümünde
external
radyoterapi gereken hasta oranı yaklaşık % 8590 civarındadır. Tüm bu hastalarda küratif
amaçla yapılması gereken radyoterapi oranı
ise %50-60 civarındadır.
TORASİK ORGANLARIN
KONTURLANMASI
KENDİ VAKALARIMIZDAN BİR
ÖRNEK
EPİDERMODİSPLASİA
VERRUSİFORMİS VAKASI
Hasta: N. T.
PALYATİF RADYOTERAPİ İLE İLGİLİ SIKÇA
YAPILAN HATA
Palyatif External Radyoterapi
Alacak da Ne Olacak ?
•Daha kaliteli yaşam sağlanacak. Nasıl ?
•Ağrı azalacak
•Analjezik ihtiyacı azalacak
•Kanama duracak
•Basıya bağlı semptomlar ortadan kalkacak
•Pasaj sağlanabilecek
•Kırık gelişimi önlenebilecek
•Yaşam süresi uzayacak (kaliteli yaşam)
•Bakım kolaylaşacak