Transcript Türkiye Halk Sağlığı Kurumu - batman halk sağlığı müdürlüğü

T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
MERS-CoV
TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
BULAŞICI HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
CORONAVİRÜSLER
• İnsanlarda dolaşımda olan Coronavirüsler
– HCoV-229E
– HCoV-OC43
– HCoV-NL63
– HKU1-CoV
• SARS-CoV
• MERS-CoV (Yeni Coronavirüs)
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• Coronavirüsler ülkemizde de insanlarda dolaşımda olan HCoV229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HKU1-CoV alt tipleri ile
çoğunlukla soğuk algınlığına sebep olan virüslerdir.
• Ancak SARS Coronavirüs’ün (SARS-CoV) sebep olduğu SARS
(Şiddetli Akut Solunum Yetmezliği Sendromu) gibi, çok daha
ciddi solunum yolu hastalıklarına da sebep olabilmektedirler.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• SARS-CoV 21. Yüzyılın ilk uluslar arası sağlık acil durumu olarak
2003 yılında daha önceden bilinmeyen bir virüs halinde ortaya
çıkmıştı ve yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine neden
olmuştu.
• Yaklaşık 10 yıl sonra Coronavirüs ailesinden, daha önceden
insan ya da hayvanlarda tespit edilmemiş olan MERS-CoV Eylül
2012'de insanlarda ilk defa tanımlanmıştır.
• SARS Coronavirüsü ile uzaktan bağlantılı olmasına rağmen,
yaşanmış olan SARS tecrübesinden ötürü endişe oluşturmuştur
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
MERS-CoV
•
•
•
•
•
İnsandan insana bulaşma
Virüsün kaynağı
Bulaş Yolu
Kuluçka dönemi
Bulaştırıcılık süresi
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• 22 Temmuz 2013 tarihi itibariyle MERS-CoV, SARS’tan farklı
olarak kolaylıkla veya sürekli olarak insanlar arasında
yayılmamaktadır.
• Virüsün halen en muhtemel olarak yarasalar düşünülerek
hayvan kaynaklı olduğu öne sürülmektedir.
• 2013’te tespit edilen küme vakalar kısıtlı ve devamlı olmayan
bir insandan insana bulaşma yolunun olduğunu göstermiştir.
• Henüz virüsün kaynağı, bulaş yolu, kuluçka dönemi ve
bulaştırıcılık süresi bilinmemektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
MERS-CoV
(22.07.2013 itibariyle)
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Ülkemizde Yürütülen Çalışmalar
• Yeni Coronavirüs Bilim Kurulu (Ekim 2012)’de oluşturulmuş.
• Grip Bilim Kurulu (Nisan 2013)
• Grip Bilim Kurulu (Haziran 2013)
• 22.07.2013 tarihi itibariyle 117 olası vaka
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Vaka Tanımları
• MERS-CoV olası vaka tanımı:
– “Akut ciddi solunum yetmezliği ve/veya akciğer infiltrasyonları olan ve vaka
görülen ülkelere son 14 gün içerisinde seyahat öyküsü bulunan ve/veya vaka
görülen ülkelere seyahat öyküsü bulunan bir kişiyle seyahat dönüşünden sonraki
14 gün içerisinde yakın temasta bulunup semptomları bu temastan sonraki 14
gün içerisinde gelişen kişiler”
• MERS-CoV kesin vaka tanımı:
– Olası vaka tanımına uyan olgulardan laboratuvar yöntemlerle MERS-CoV
saptanan olgular
• *vaka görülen ülkelerin listesi www.thsk.gov.tr ve/veya www.grip.gov.tr
adresinde yayınlanmaktadır.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Olası Vaka Tespit Edildiğinde-Algoritma
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Olası Vaka Tespit Edildiğinde- Sağlık Kurumu

Hastaya standart, temas ve damlacık önlemleri alınır.

Uygun numune alınarak uygun şartlarda saklanır.

MERS-CoV Olası Vaka Bilgi ve Laboratuvar İstem Formu
doldurulur.

Form ve numune en kısa sürede Halk Sağlığı
Müdürlüğü’ne ulaştırılır.

İl Temas Noktası: HSM tarafından doldurulacaktır

Hastaneler 7/24 iletişim kurulabilecek sorumluların
bilgilerini Halk Sağlığı Müdürlüklerine bildirmelidir

Kesin vaka tespit edildiğinde;
o Vakadan yeterli miktarda kan alınır ve -80 °C’de
saklanır.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Örnek Alımı ve Taşınması
• Alt solunum yolu örnekleri = Trakeal aspirat, bronkoalveolar lavaj,
balgam
– Steril, vida kapaklı ve sızdırmaz kaplara 2-3 ml alınmalıdır. Alındıktan hemen sonra buzdolabında
(2-8 derece arası) muhafaza edilmeli ve en fazla 72 saat içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır.
Eğer ulaştırma süresi 72 saati geçerse, -70 derecede muhafaza edilmeli ve kuru buz ile
gönderilmelidir.
• Örnekler uygun koşullarda ve sürede ulaştırılmalıdır
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Örnek Alımı ve Taşınması
• Örnekler ile birlikte mutlaka vaka bilgi ve laboratuvar istem
formu da doldurulmalıdır.
• Taşıma soğuk zincir ve biyogüvenlik koşulları sağlanarak yapılır.
• Örneklerin tercihen vakanın semptomları başladıktan sonraki 3
gün içerisinde alınması çok önemlidir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Örnek Alımı ve Taşınması
• Örnekler 2-8 santigrat derece arasında (yeterli buz aküleri
bunu sağlar) en fazla 72 saat içerisinde laboratuvara
ulaştırılmalıdır.
• Bu sürede taşınamayan örnekler -70 santigrat derecede
saklanmalıdır.
• Eksiksiz olarak doldurulan form koruyucu zarf içerisine
yerleştirilerek numunelerin içine konulduğu taşıyıcı kabın dış
yüzüne yapıştırılarak gönderilmeli ve ayrıca kabın üzerine
örnekten hangi çalışmanın yapılacağı kısaca (MERS-CoV)
belirtilmelidir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
• Tüm Avrupa ve Kuzey Afrika vakalarının doğrudan ya da
doğrudan olmayan bir şekilde Orta Doğu ile bağlantısı vardır.
• Tunus, İngiltere, Fransa ve İtalya’daki bazı vakaların Orta
Doğuya seyahat öyküsü yoktur ancak Orta Doğu’ya seyahat
öyküsü olan kişilerle temas öyküsü vardır ve yakın temaslılar
arasında kısıtlı bir bulaşma meydana gelmiştir.
• Vakaların yaşları 14 aylık-94 yaş arasındadır ve %65’i erkektir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
• Hastalık kısıtlı da olsa insandan insana bulaşabilmektedir
• Vakaların çoğu erkektir. (%65)
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
• Vakaların çoğunluğunda hastaneye yatış gerektiren şiddetli
akut solunum yolu hastalığı ortaya çıkmıştır.
• Bildirilen klinik özellikler: ARDS, hemodiyaliz gerektiren böbrek
yetmezliği, koagülopati ve perikardit’dir.
• Bir çok hastada ishal dahil olmak üzere GİS semptomları da
görülmüştür.
• İmmün sistemi baskılanmış; ateşi, diyaresi ve karın ağrısı olan
bir hastada başlangıçta solunum yolu semptomları görülmemiş
ve pnömoni durumu bir radyografi ile tesadüfen saptanmıştır.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
• Vakalar immün sistemi baskılanmış kişilerde atipik semptomlar
taşıyabilmektedir.
• Hastalık kendisini hafif semptomlarla veya asemptomatik
olarak da gösterebilmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
• MERS-CoV enfeksiyonunun tespiti için alınan nazofarengeal
numunelerin alt solunum yollarından alınan numunelere göre
daha az hassas olduğu yönündeki kanıtlar saptanmaya devam
etmektedir.
• Dünya Sağlık Örgütü balgam, endotrakeal aspirat ve
bronkoalveoler lavaj gibi alt solunum yolu örneklerinin
alınmasını şiddetle önermektedir.
• Olası vakalardan alt solunum yolu numunesi alınmalıdır.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
• Olası vakalardan alt solunum yolu örnekleri alınmalıdır.
• Hastanelerde enfeksiyon kontrol önlemlerinin titizlikle
uygulanması çok önemlidir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
• İtalya’dan bildirilen küme vakalar sağlık kuruluşu dışında aynı
işte çalışanlar arasında enfeksiyon meydana gelmesini ilk defa
göstermiştir.
• Şu ana kadar bildirilen tüm vaka kümeleri aile, sağlık kuruluşu
ya da işyerindedir.
• Hastanelerde enfeksiyon kontrol önlemlerinin titizlikle
uygulanması çok önemlidir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
•
•
•
•
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bilgiler
Ko-morbiditeleri olan çok sayıda vakaların bulunması altta
yatan tıbbi durumları olan kişilerin enfeksiyona karşı daha
hassas olabileceğini öne sürmektedir.
Enfeksiyon kaynağı Orta Doğu’da geniş bir alanda halen aktiftir.
Virüsün patojenitesi yüksektir. 22-07-2013 tarihi itibariyle
tespit edilen 90 vakanın 45’i hayatını kaybetmiştir.
Henüz MERS-CoV’a özel tedavi yoktur.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Teşekkür Ederim
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı