Transcript Czy przedsiębiorstwa obroniły się przed kryzysem?

CZY PRZEDSIĘBIORSTWA
OBRONIŁY SIĘ PRZED KRYZYSEM?
Warszawa, 09 października 2013
Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek
Konfederacja Lewiatan
[email protected]
Prezentacja wybranych wyników badania przygotowanego przez PKPP Lewiatan
w ramach projektu „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Realizacja wywiadów – CBOS.
Badanie przeprowadzone w okresie 26 kwietnia – 01 sierpnia 2013 r. na losowej próbie 1500 MŚP.
Czy przedsiębiorstwa obroniły się przed kryzysem?
(1) TAK… mimo wyraźnego pogorszenia się (ocen) sytuacji w branżach…
 koncentrując się na utrzymaniu się na rynku,
 zmniejszając oczekiwania dotyczące wzrostu zysku,
 nastawiając się w nieco większym stopniu na zapewnienie pracy i dochodu właścicielowi
i jego rodzinie.
Co jest nadrzędnym celem strategicznym Pana(i) firmy
(% MSP; odpowiedzi w latach 2011-2013 )
2,5
Wzrost
wartości
rynkowej
duże, rynek stale
rośnie
14,3
13,9
26,5
23,9
24,1
32,7
31,1
32,2
10,6
2012
2,2
2,1
11,0
10,9
9,9
8,2
9,8
11,3
12,7
11,4
Wzrost zysku Zapewnienie Wzrost udziału
pracy i
w rynku
dochodu
właścicielowi
2011
26,4
33,1
Wzrost
sprzedaży
14,7
23,8
21,2
20,4
Utrzymanie się
na rynku
31,1
39,4
42,1
45,4
Jakie są, Pana(i) zdaniem, możliwości wzrostu branży, w
której działa firma (% MSP; odpowiedzi w latach 2011-2013 )
rynek jest
rynek zmniejsza się trudno powiedzieć
ustabilizowany,
i jest to trwała
popyt na nim nie
tendencja
rośnie
2011
2012
2013
2013
Źródło: opracowanie M.Starczewska-Krzysztoszek na podstawie wyników badania „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
www.pkpplewiatan.pl | str. 2
 W opinii mikrofirm 2013 r. był dla branż, w których
działają, gorszy niż 2012 r.
 W opinii mikro i małych przedsiębiorców 2013 r. był
dla ich firm gorszy niż 2012 r.
 Jednak w 2013 r. mniej firm niż w 2012 r. liczyło się
z możliwością utraty płynności finansowej, czy wręcz
z bankructwem – poprawa nastąpiła przede wszystkim
w grupie firm małych.
Czy Pan(i) firma silniej czy słabiej odczuwa w 2012 i 2013 r. kryzys
gospodarczy niż w latach 2008-2009 czy też w ogóle kryzysu nie
odczuwa ? (netto*/; MSP wg klas wielkości)
20,4
Średnie
24,5
31,2
Małe
30,2
44,9
Mikro
38,7
42,7
MSP_PL
37,5
Czy branża , w której działa Pan(i) firma silniej czy słabiej odczuwa w
2012
2012 i 2013 r. kryzys gospodarczy niż w latach 2008-2009 czy też w
ogóle kryzysu nie odczuwa ? (netto*/; MSP wg klas wielkości)
Średnie
14,8
Czy liczy się Pan(i) z utratą płynności finansowej przez firmę, a nawet z
bankructwe firmy czy też firma ma dobrą kondycję finansową i
płynność finansową? (netto*/; MSP wg klas wielkości)
23,1
28,7
Małe
38,8
41,2
Mikro
33,3
38,2
MSP_PL
33,7
2012
2013
2013
*/ netto: różnica między odsetkiem firm oceniających, że branża w której działają
silniej niż w l. 2008-2009 odczuje kryzys gospodarczy a odsetkiem firm, które uważają,
że w ich branży w ogóle nie odczuwa się osłabienia gospodarczego lub odczuwa się je
w mniejszym stopniu niż w l. 2008-2009 (plus oznacza przewagę liczebną firm silniej
odczuwających kryzys.
Średnie
-34,0
-33,2
-17,1
Małe
-8,8
-0,1
Mikro
-0,6
-2,7
MSP_PL
-3,3
2012
2013
Źródło: opracowanie M.Starczewska-Krzysztoszek na podstawie wyników badania „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
www.pkpplewiatan.pl | str. 3
 2013 r. szczególnie trudny był dla:
 budownictwa
 transportu
 handlu hurtowego i detalicznego
Czy branża, w której działa Pana(i) firma silniej czy słabiej odczuje w 2012 r.
kryzys gospodarczy niż w latach 2008-2009 czy też w ogóle kryzysu nie
odczuje? (% MSP wg sekcji gospodarki)
 a relatywnie dobry dla firm z sektorów:
 informacja i komunikacja
 dostawy wody, gospodarka ściekami
i odpadami
6,8
6,2
5,8
14,8
12,7
14,6
3,5
14,0
5,9
16,1
13,7
6,6
7,6
21,7
15,8
33,2
21,0
20,6
działalność
produkcyjna
22,0
24,2
dostawy wody,
gospodarka
ściekami i
22,3
29,3
obsługa
nieruchomości
22,7
36,6
transport,
gospodarka
magazynowa
26,6
32,3
zakwaterowanie
i gastronomia
27,9
31,0
handel hurtowy i
detaliczny
MSP_PL
24,0
34,0
budownictwo
31,2
6,8
0,9
16,5
6,3
10,7
7,3
4,1
15,6
24,4
23,2
8,7
18,2
w ogóle nie odczuwa
32,1
36,3
15,8
13,2
9,0
znacznie silniej
dostawy wody,
gospodarka
ściekami i
działalnośc
profesjonalna,
naukowa i
23,0
silniej
26,3
informacja i
komunikacja
23,5
vs.
36,5
handel hurtowy i
detaliczny
24,1
38,8
transport,
gospodarka
magazynowa
28,7
budownictwo
26,2
zakwaterowanie
i gastronomia
MSP_PL
27,7
18,6
5,1
17,5
21,3
25,0
16,2
15,4
działalność
profesjonalna,
naukowa i
2,0
11,9
informacja i
komunikacja
5,7
10,2
obsługa
nieruchomości
22,9
33,7
27,9
działalność
produkcyjna
32,4
czy słabiej odczuje w 2013 r. kryzys gospodarczy
niż w latach 2008-2009 czy też w ogóle kryzysu nie odczuje?
(% MSP wg sekcji gospodarki)
4,2
11,3
15,9
9,8
słabiej
23,8
Czy branża, w której działa Pana(i) firma silniej
5,4
11,6
9,7
w ogóle nie odczuw a
słabiej odczuw a
vs.
silniej odczuw a
znacznie silniej odczuw a
Źródło: opracowanie M.Starczewska-Krzysztoszek na podstawie wyników badania „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
www.pkpplewiatan.pl | str. 4
Czy przedsiębiorstwa obroniły się przed kryzysem?
(2) TAK…
 wzmacniając koncentrację na jakości produktów i usług
 utrzymując znaczenie jakości obsługi klienta
 zwiększając zainteresowanie innowacjami produktowymi
Jakie czynniki budują pozycję konkurencyjną Pana(i) firmy
(% MSP; odpowiedzi w latach 2011-2013 )
43,4
41,9
49,7
 Jakość produktów/usług ma największe znaczenie
dla firm z sektora:
 hotele i restauracje (66,2% firm)
 produkcja przemysłowa (65,5%)
2011
2012
2,4
2,0
3,2
Wprowadzanie na
ryenk nowych,
innowacyjnych
produktów
8,3
6,5
7,2
Wąska
specjalizacja
9,8
9,0
8,4
 działalność profesjonalna naukowa i techniczna (39,4%)
Zdolność do
dostosowywania
produkcji do
wymagań klienta
15,3
16,0
15,8
Jakość obsługu
klienta
Cena
Jakość
produktów i
usług
15,4
18,5
10,4
 Jakość ma najmniejsze znaczenie dla firm
z sektora:
 Cena ma relatywnie największe znaczenie
w sektorze:
 handel hurtowy i detaliczny (13,2%)
 Cena ma relatywnie najmniejsze znaczenie
w sektorze:
 obsługa nieruchomości (5,1%)
 działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (7.5%)
2013
Źródło: opracowanie M.Starczewska-Krzysztoszek na podstawie wyników badania „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
www.pkpplewiatan.pl | str. 5
Czy przedsiębiorstwa obroniły się przed kryzysem?
(3) TAK…
 ciągle w relatywnie niewielkim stopniu korzystając z zewnętrznego finansowania
 - mimo poprawy poziomu stóp % (ale pogorszenia, w opinii MŚP, pozostałych warunków dostępu
do kredytów),
 nieznacznie, ale jednak zwiększając korzystanie z leasingu, m.in. w wyniku poprawy dostępu do niego.
68,4
68,8
72,9
Czy Pana(i) firma korzystała z kredytów/pożyczek (% MSP;
odpowiedzi w latach 2011-2013 )
W jaki sposób warunki dostępu do kredytów, obecny poziom
stóp oraz warunki dostępu do leasingu % wpływa na
możliwości rozwoju Pana(i) firmy?
(% MSP; odpowiedzi w latach 2011-2013 )
Nie
2011
2012
2013
3,3
2,6
2,5
2,46
3,0
3,3
3,35
Tak
3,1
3,02
31,6
31,2
27,1
4
2
warunki dostępu
do kredytu
2011
poziom stóp %
2012
warunki
korzystania z
leasingu
2013
Źródło: opracowanie M.Starczewska-Krzysztoszek na podstawie wyników badania „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
www.pkpplewiatan.pl | str. 6
Czy przedsiębiorstwa obroniły się przed kryzysem?
(4) TAK…
 otwierając się bardziej na rynki zewnętrzne,
 szczególnie rynki Chin, Indii, Brazylii, Meksyku, Indonezji …
0,6
0,7
0,5
2,1
1,0
1,6
2011
2012
2013
Czy firma rozważa możliwość sprzedaży swoich
produktów/uusług na rynek Chin, do Indii, Brayzlii, Meksyku,
Infonezji (% MSP; odpowiedzi w latach 2011-2013 )
Już na tych
rynkach działamy
Źródło: opracowanie M.Starczewska-Krzysztoszek na podstawie
wyników badania „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
Tak
2012
2,7
0,4
0,6
2,4
2013
0,1
2012
6,9
Firma kontynuowała
Firma rozpoczęła
Firma zrezygnowała
sprzedaż na eksport sprzedaż na eksport
z eksportu
2011
0,1
0,1
0,1
2,5
Tak, będzie Tak, rozpocznie
Zamierza
kontunuowała
sprzedaż na zrezygnować ze
sprzedaż na
eksport
sprzedaży na
eksport
ekport
7,8
8,1
2,1
Czy Pana(i) firma rozpoczęła lub kontynuowała sprzedaż na
eksport (% MSP; odpowiedzi w latach 2011-2013 )
3,7
9,8
9,1
Czy w kolejnych dwóch latach Pana(i) firma zamierza
kontynuować sprzedaż na eksport lub rozpocząć sprzedaż
eksportową? (% MSP; odpowiedzi w latach 2011-2013 )
8,2
(w 2012 r. działało na tych rynkach, zgodnie z deklaracjami firm,
ok. 1,8 tys. MŚP, w 2013 r. już ponad 43 tys.).
6,7

Będziemy to
rozważać
2013
www.pkpplewiatan.pl | str. 7
Dane dotyczące sytuacji finansowej przedsiębiorstw nie były po 6.
miesiącach 2013 r. zbyt dobre – przychody ze sprzedaży były niższe o 1,7
proc. w stosunku do 1. półrocza 2012 r., a koszty tylko o 1,5 proc., co
wpłynęło na obniżenie ich rentowności. Wynik finansowy netto był niższy o
1,6 proc. r/r. Wzrosła liczba upadłości przedsiębiorstw w stosunku do
2012 r.
Od lipca br. gospodarka daje jednak sygnały poprawy - produkcja
sprzedana przemysłu rośnie, i to w większości działów gospodarki. Rośnie
sprzedaż detaliczna, co wskazuje na odbudowę skłonności do konsumpcji
w gospodarstwach domowych. Przedsiębiorstwa przemysłowe sygnalizują
wzrost zatrudnienia (PMI). Rosną wynagrodzenia, zapewne w tempie
dalekim od oczekiwań, ale realnie ok. 1,5 proc. w ciągu 8. miesięcy 2013
r. Bardzo dobrze radzą sobie eksporterzy.
Gdy do tego dodamy zmiany w podejściu MŚP do biznesu ….
www.pkpplewiatan.pl | str. 8
 Kryzys w gospodarce nauczył większość firm, niezależnie od wielkości, że porażki
są czymś naturalnym w biznesie, a szybkie decyzje pozawalają na wykorzystanie
szans. Może dlatego po raz kolejny przeszliśmy przez kryzys relatywnie łagodnie.
 Najbardziej porażek obawiają się:
 hotele i restauracje oraz firmy budowlane
 Najbardziej obawiają się podejmowania szybkich decyzji dla wykorzystywania szans:

hotele i restauracje oraz firmy z sektora działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
Prowadząc biznes czasami ponosi się znaczące porażki to wyzwanie czy sygnał do wycofania się z biznesu
(% MSP)
średnie
małe
82,9
86,7
14,0
12,0
Zakładając, że na rynku zawsze pojawiają się jakieś sanse,
to filozofią prowadzenia powinno być... (% MSP)
średnie
74,1
23,0
małe
72,5
26,2
mikro
81,6
18,0
mikro
74,3
25,4
MSP_PL
82,1
17,4
MSP_PL
74,5
25,0
Podejmowanie szybko decyzji, aby nie zaprzepaścić szansy
Porażka jest wyzwaniem do szukania nowych pomysłów na biznes
Porażka, to sygnał, że powinniśmy wycofać się z zarządzania firmą
Trudno powiedzieć
Poczekanie z podjęciem decyzji aż stanie się ona mniej ryzykowna
(bardziej jednoznaczna)
Trudno powiedzieć
Źródło: opracowanie M.Starczewska-Krzysztoszek na podstawie wyników badania „Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010-2012”
www.pkpplewiatan.pl | str. 9
fot. Thinkstockphotos
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.
Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek
[email protected]
www.pkpplewiatan.pl | str. 10