Transcript Sunum metni - Strateji Geliştirme Başkanlığı

T.C.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI
17 Ocak 2011
1
KANUN YAPIM SEMPOZYUMU
İçişleri Bakanlığı
Strateji Geliştirme Başkanı
Adnan YILMAZ
2
KANUN YAPIM SEMPOZYUMU
Sempozyum kapsamında;
Kanun yapım sürecinin kurumlarda – özetle - nasıl işlediği,
Kanun yapım sürecinde ne tür sorunlar yaşadıkları ve bu
sorunları gidermeye yönelik ne tür çözüm gerektiği
sunulacaktır.
3
KANUN YAPIM SEMPOZYUMU
“Sempozyumun amacı, kurumların süreçte ne kadar
sorunsuz çalıştıklarını göstermek değildir.”
Bu çerçevede, İçişleri Bakanlığı deneyiminden alınan
dersler ışığında ve sunumu yapan kamu görevlisinin kendi
kamu idaresinin koordinatör biriminin yetkilisi olduğu
varsayımı altında, “sorun” ve “çözüm önerileri” başlıkları
altında değerlendirilmiştir.
4
KANUN YAPIM SEMPOZYUMU
SUNUM PLANI
İçişleri Bakanlığı’nda Kanun yapım süreci
Kanun yapım sürecine ilişkin tespit edilen sorunlar ve
çözüm önerileri.
5
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
•
5018 sayılı Kanunu değiştiren 5436 sayılı Kamu
Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun’un
yayımlanmıştır.)
(24.12.2005 tarih ve 26033 sayılı Resmi Gazete’de
öncesinde
Koordinasyon
Kurulu
Araştırma,
Başkanlığı
Planlama
ve
tarafından,
Bakanlığımız mevzuat çalışmaları yürütülmekteydi.
6
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Mevzuat çalışmalarına ilişkin iş ve işlemler,
29.12.2005 tarihinde alınan Bakan Onayı gereğince
İçişleri Bakanlığı’nda Strateji Geliştirme Başkanlığı’na
görev olarak verilmiştir.
7
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Strateji Geliştirme Başkanlığı, Bakanlığımız Merkez
Birimleri ile Bağlı Kuruluşlarının mevzuat çalışmalarının
yürütülmesi ve koordinasyonunda tek yetkili ve sorumlu
irtibat noktasıdır.
Başkanlığımız bünyesinde yürütülen mevzuat
çalışmalarının büyük bölümünü, Kanun yapım süreçleri
oluşturmaktadır.
8
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
17.02.2006 tarih ve 26083 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan, “Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik”
Bakanlığımızda Kanun Taslaklarının hazırlığı, bu
Yönetmelik kapsamında yapılmaktadır.
9
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Bakanlığımız görev alanına giren konularda,
Bakanlığımız Merkez Birimleri ve Bağlı Kuruluşlarının birim
amirleri tarafından, hazırlayacakları Kanun taslak
çalışmaları için yapılan ihtiyaç analizi doğrultusunda,
öncelikle Bakanlık Makamına ve Üst Yönetime bilgi
vererek, alınan talimat doğrultusunda taslak hazırlık
çalışmalarına başlanılır.
10
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Bu çalışmalar sonucunda, Bakanlığımız Merkez
Birimleri ya da Bağlı Kuruluşları tarafından hazırlanan
kanun taslakları Başkanlığımıza iletilmektedir.
Taslak üzerinde yapılan inceleme sonucunda, taslak
konusu itibariyle Bakanlık ilgili birimlerinin ve gerekirse
Valiliklerin görüşüne sunulmaktadır.
11
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Tüm taslaklar hakkında, Mevzuat Hazırlama Usul ve
Esasları Hakkında Yönetmeliğe göre, mutlaka Bakanlığımız
Hukuk Müşavirliği’nin görüşü alınmaktadır.
12
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın koordinesinde,
taslağa ilişkin toplanan birim görüşleri, hazırlayan
birime
taslağın
bu
görüşler
çerçevesinde
değerlendirilmesi için gönderilmektedir.
Bu aşamadan sonra taslağın, Bakanlık taslağı
olarak nihai halini alması üç şekilde gerçekleşmektedir.
13
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
1)Taslağı hazırlayan birim tarafından, taslağa ilişkin
gönderilen görüşlere uyulur ve taslak nihai şeklini alır.
2)Birimler arasında görüş farklılıkları olması halinde,
Başkanlığımız koordinesinde toplantı düzenlenerek görüş
birliği sağlanıp, taslak nihai şeklini alır.
3)Görüş birliği sağlanamaması halinde, durum
Bakanlık Makamına arz edilir ve verilen talimat
doğrultusunda taslak nihai şeklini alır.
14
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Bu şekilde Bakanlık Taslağı haline gelen Taslaklar
Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin
“Görüş alma” başlıklı 6 ncı maddesinde yer alan hükümler
çerçevesinde, ilgili Bakanlıklar ile kamu kurum ve
kuruluşlarının yanı sıra;
1) Bakanlıklarca hazırlanan ekonomik, sosyal politikalar
ve tedbirlerle ilgili kanun ve kanun hükmünde kararname
taslakları ile yeni bir teşkilatlanmayı öngören taslaklar
hakkında Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nın,
2) Kamu personeli ve teşkilatlanmayla ilgili olarak
hazırlanan taslaklar hakkında Devlet Personel Başkanlığı’nın,
15
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
3) Kamu gelir ve giderlerini etkileyen kanun ve kanun
hükmünde kararname taslakları hakkında, Maliye Bakanlığı ile
ilgisine göre Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı veya Hazine
Müsteşarlığı’nın; malî konuları düzenleyen kanunlar ile
düzenleyici işlemlere ilişkin taslaklar hakkında Maliye
Bakanlığı’nın,
4) Kanun ve kanun hükmünde kararname taslakları
hakkında Adalet Bakanlığı’nın,
5) Avrupa Birliği müktesebatına uyum çerçevesinde,
hazırlanan taslaklar hakkında Avrupa Birliği Genel
Sekreterliği’nin
görüşleri alınmak üzere gönderilir.
16
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Taslaklar hakkında konuyla ilgili;
üniversiteler,
sendikalar,
kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
sivil toplum kuruluşlarının
görüşleri alınmaktadır.
17
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Taslağa ilişkin Bakanlık, Kurum, Kuruluş vb. birim görüşleri
olumsuz veya tavsiye niteliğinde ise bunlar, Başkanlığımızca taslağı
hazırlayan
Birime,
taslağın
değerlendirilerek
Başbakanlığa
sunulacak nihai haline getirilmesi için gönderilir.
18
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Kanun hazırlama tekniğine uygun olarak Başkanlığımızca,
nihai şekli verilen taslak, Görüş Değerlendirme Formu ve diğer ekler
ile birlikte, Bakan imzalı üst yazı ekinde, mühürlü ve paraflı şekilde,
yazılı ve elektronik ortamda, yasalaşmak üzere Başbakanlığa
sunulmaktadır.
19
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Bu ekler;
a) Görüşe gönderilen taslak,
b) Taslağa ilişkin görüşler,
c) Görüşler dikkate alınarak düzenlenen nihaî taslak, genel gerekçe
ve madde gerekçeleri,
ç) Görüş değerlendirme formu,
d)Yürürlükteki kanunda değişiklik öngören taslaklar için, mevcut
düzenleme ile yeni düzenleme arasındaki değişikliklerin gösterildiği
karşılaştırma cetveli,
e) Gerekli durumlarda düzenleyici etki analizi,
f) Yukarıdaki belgelerin elektronik olarak kayıtlı olduğu CD’lerdir.
20
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Başbakanlığa sunulan ve kamuoyuyla paylaşılmasında yarar
olduğu düşünülen taslaklar, aynı zamanda Bakanlığımız web
sitesinde (www.icisleri.gov.tr) yayımlanmaktadır.
 Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kanun Tasarısı Taslağı,
 Köy Kanunu Tasarısı Taslağı bu konuda örnektir.
21
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Başkanlığımızda mevzuat hazırlama süreçleri;
 Bakanlığımızca hazırlanan kanun taslaklarına ilişkin
çalışma,
Bakanlığımıza diğer bakanlıkların göndermiş olduğu kanun
tasarı taslaklarına ilişkin bakanlık görüşü oluşturma,
Kanun tekliflerine ilişkin bakanlık veya hükümet görüşü
oluşturma.
Bu süreçler, iş akış şemalarında ayrıntılı olarak belirlenmiş
olup, bunlar Başkanlığımız web sitesinde kamuoyuyla
paylaşılmaktadır.
(http://www.strateji.gov.tr)
22
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
23
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
24
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
25
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
26
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
27
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
28
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Gerek Bakanlığımız gerekse diğer Bakanlıklar tarafından
hazırlanan kanun tasarıları ile kanun tekliflerinin T.B.M.M’nin
ihtisas komisyonlarında görüşülmesi sırasında Bakanlığımızı
temsilen yetki belgesi verilmek suretiyle katılım sağlanmaktadır.
Ayrıca, en az ayda bir kere mevzuat hazırlık süreçleri seti bir
dosya halinde Sayın Müsteşar ve ilgili Müsteşar Yardımcısına
Başkanlığımızca sunulmaktadır. Böylece mevzuat süreçlerine ilişkin
güncel bilgi üst yönetimle paylaşılarak üst yönetimin süreci
izlemesi sağlanmaktadır.
29
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA KANUN HAZIRLAMA SÜRECİ
Mevzuat hazırlık süreci boyunca imza süreçleri kesinlikle elden
takip edilerek sonuçlandırılır. İşlerin daha hızlı yürütülmesi için taslaklar,
Başbakanlık Kanun ve Kararlar Genel Müdürlüğü’ne elden teslim
edilmektedir.
Aynı şekilde Bakanlık görüş istem yazılarımız ve Bakanlık olarak
oluşturduğumuz görüşler postaya verilmeden evrak dağıtıcısı tarafından
teslim edilir. Bu süreçte bütün gayret ve heyecanımız işlerin bir an önce
ve zaman kaybına uğramadan tamamlanmasıdır.
Çalışmalarda etkinlik artırılması, işlerin hızlandırılması ve
sahiplenilmesi hususlarına önem gösterilmesini teminen zaman zaman
birimlerimize genelgeler çıkarılmaktadır.
30
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Kanun yapım sürecinde;
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
1985 yılından beri 3152 sayılı
İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve
Görevleri
Hakkında
Kanun
uyarınca Bakanlığımızda kanun
yapım
süreci
APK
Kurul
Başkanlığı
tarafından
yürütülmekte iken, APK Kurulu
Başkanlığı kaldırıldıktan sonra
gerek 5018 sayılı Kanunda
gerekse 5436 sayılı Kanunda yeni
kurulan
Strateji
Geliştirme
Başkanlığı
görevleri arasında
Kanun yapım sürecine ilişkin
görev bulunmamaktadır.
Kanun yapım sürecinin yeri ve
mevzuat tanımının çıkarılacak
kanunla
düzenlenmesi
gerekmektedir. Bu manada görevin
Strateji Geliştirme Birimlerine yada
Hukuk Birimlerine verilmesi uygun
olacaktır.
31
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Mevzuat
çalışmalarına
yönelik olarak doğrudan
temasa geçilecek birimlerin
tespit
edilmesinde
ve
iletişim kurulmasında güçlük
yaşanmaktadır.
Bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili
kurum ve kuruluşlar ile kamu
kurum
ve
kuruluşlarında,
Kanun
yapım
süreçlerinin
yönetim ve koordinasyonunu
sağlayacak birimlerin tespit
edilmesi
suretiyle
(irtibat
noktaları)
bir
rehber
oluşturulmalıdır.
32
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Halihazırda
Bakanlığımızca
hazırlanan taslaklar, ihtiyaç
sahibi Merkez Birimleri ya da
Bağlı Kuruluşları tarafından
müstakilen hazırlanmaktadır.
Tasarılarla
ilgili
Mevzuat
Hazırlıkları
Çalışma
Grubu
oluşturulması, başta tasarı sahibi
birim olmak üzere ilgili birimlerin
personelinin de bu çalışma
grubunda yer alması, iç ve dış
koordinasyon çalışmalarının irtibat
noktası ile irtibatlandırılması, bu
suretle kanun yapım sürecinin
kurumsal hale getirilmesi faydalı
olacaktır.
33
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Mevzuat Hazırlama Usul Mevzuat Hazırlama Usul ve
ve
Esasları
Yönetmelikle
Hakkında Esaslarına ilişkin standartları ve
belirlenen uygulama birliğini sağlamak için,
usul ve esaslara gerekli kanun yapım sürecinde görev
özen gösterilmemektedir.
alan personele yönelik, ortak
sürekli eğitimlerin düzenlenmesi
gerekmektedir.
34
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Kanun
yapım
süreçlerinde,
Kamuoyunun,
sivil
toplum
kuruluşlarının ve vatandaşların
katkısı
yeterince
alınamamaktadır.
Kamu yönetimi temel kanunu
taslağı örneğinde olduğu gibi; tasarı
ile ilgili olarak tasarıyı hazırlayan
Bakanlık, kurum ve kuruluşların web
sayfalarında
forum
açılarak
kamuoyunun görüşünün alınması
suretiyle tüm tarafların katılımını
mümkün
kılmak
suretiyle
ile
hazırlanması, kamu yönetiminde
şeffaflığın artırılması ve hesap
verebilirliğin sağlanmasına önemli
katkılar sağlayacaktır.
35
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
İlgili Yönetmeliğin 7. maddesinde Anılan
Yönetmelikte
öngörülen en geç 30 günlük süre yapılacak değişiklikle
içerisinde görüşlerin alınmasında belirlenen en geç 30
yetersiz kalınmaktadır.
günlük
sürenin
uzatılması
yerinde
olacaktır.
36
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Kanun yapım sürecinde
bazı
Bakanlıklardan
taslaklara ilişkin görüş geç
gelmekte,
bazen
de
gelmemektedir. Bu durum
kanun yapım sürecinin
aksamasına ve gecikmesine
sebebiyet vermektedir.
İlgili yönetmeliğin usul ve
esaslarının uygulanmasında
gerekli özenin gösterilmesi
sağlanmalıdır.
37
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SORUNLAR
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Mevzuat çalışmalarında ki temel
sıkıntılardan biri, her türlü
taslağın içine memurların özlük
ve
mali
haklarına
ilişkin
düzenlemelerin
sıkıştırılmak
istenmesidir. Mevzuat çalışmaları
ile ilgili sarf edilen çabanın
önemli bir bölümünü bu tip
talepler oluşturmaktadır.
Taslaklar,
mümkün
olduğunca
öz
ve
maksadı
karşılayacak
nitelikte hazırlanmalıdır.
38
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
28 Şubat 2009 tarih ve 27155 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Başbakanlığın 2009/4 numaralı Kamu Bilgi Sistemlerinde Birlikte
Çalışabilirlik Esasları Genelgesinde Başta kamu kurum ve kuruluşları olmak
üzere, kamuya elektronik ortamda hizmet sunan tüm kuruluşlar arasında
birlikte çalışılabilirliğin sağlanması ve bu çerçevede; yetki ve sorumluluklar,
esas ve prensipler, yöntem ve kriterler ile teknik standartların
belirlenmesine yönelik, yapılan açıklamalar doğrultusunda; Hazırlanan tüm
kanun ve yönetmelik taslakları ile değişiklik öngören taslakların da aynı
ortak veri tabanında toplanarak, Başbakanlık
tarafından
kurularak
yönetilecek ve tüm bakanlıkların kullanımına açılacak ULUSAL MEVZUAT
HAZIRLAMA SİSTEMİ’nin oluşturulması, bilgi ve iletişim teknolojilerinin
geliştiği e-Devlet geçiş sürecinde günümüzde karşılaştığımız sorunların
büyük bir kısmına çözüm olabileceği inancındayım.
39
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Bu sistem ile;
 Hazırlanan taslakların sisteme atılarak ilgili bakanlıkların
elektronik
ortam
üzerinden
görüşüne
sunulması
sağlanacaktır.
 Böylece, sistem üzerinden ilgili bakanlığın doğrudan ilgili
birimi taslakla muhatap olacaktır.
40
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
 Taslağın sahibi Bakanlık, kurum veya kuruluş yetkilileri de
sistem üzerinden tamamlanan görüşleri daha kolay bir şekilde
takip edebilecek, bu şekilde işlemler daha hızlı yapılabilecektir.
 Bu sistemin kullanımı ise, Bakanlıkların ilgili birimlerine
kullanıcı adı ve şifresi verilmek suretiyle ve e-imza kullanılarak
gerçekleştirilerek,
güvenli
bir
haberleşme
ortamı
tesis
edilebilecektir.
41
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
 Hazırlanan taslağa bu sistem üzerinden tek bir dosya numarası
verilerek, ilgili tüm kurum ve kuruluşlarda taslağın takibi de
kolaylaşacaktır.
Karar alma süreçlerine katılımın çok önemli hale geldiği
günümüzde, yine bu sistem üzerinden taslaklar kamuoyuyla
paylaşılarak konuyla ilgili üniversiteler, sendikalar, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve hatta
vatandaşların görüşlerinden de faydalanılabilecektir.
42
Akademik araştırmalara göre,
Kamu yararını gözeterek toplumun ihtiyaçlarına
yanıt vermek amacıyla oluşturulan kanunların toplum
içerisinde kabul görmesi ve uygulanabilmesi “kalite düzeyi
yüksek kanun” olup olmamasına bağlıdır.
Bir Kanunun kalite düzeyini her şeyden önce o
Kanunun hazırlanış şekli ve süreci belirlemektedir.
Katılımcı, paylaşımcı, şeffaf, tutarlı ve hedef odaklı bir
yaklaşım içerisinde hazırlanan
kanunlar yüksek
standartlarda hazırlanmış bir kanunun temel unsurlarını
oluşturur.
43
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
Strateji Geliştirme Başkanlığı
ARZ EDERİM
Adnan YILMAZ
Strateji Geliştirme Başkanı
17 OCAK 2011
44