Transcript İSG

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KURALLARI VE GÜVENLİK
KÜLTÜRÜ
SUNUM
Bu sunum sonunda katılımcılar;
* İş sağlığı ve güvenliğinin temel prensiplerini
* Güvenlik kültürünü ve faydalarını öğrenir.
* Güvenlik kültürünün oluşturulmasının
sürdürülmesinin gerekliliği sonucunu çıkarır.
ve
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
Kurumun sağlık ve güvenlik programlarının yeterliliğine,
tarzına ve uygulamadaki ısrarına karar veren birey ve
grupların değer, tutum, yetkinlik ve davranış biçimlerinin bir
ürünüdür.
İş güvenliği kültürü;
> İş güvenliğinin öncelikli olduğu yaşam biçimidir.
> Güvenlik bilgiye dayanır,
> İçselleştirilmiş ve yaşam biçimi haline getirilmiş bilgi,
güvenlik kültürünü oluşturur.
> İş güvenliği göz ardı edildiğinde“iş kazası” ve “meslek
hastalığı” oluşur.
Güvenlik
Güvenliği sağlamanın üç ana uygulaması vardır;
1.
2.
3.
Güvenliği ve sağlığı tehdit eden durumların ortadan
kaldırılması,
Güvenliği ve sağlığı tehdit eden gelişmelerin
zamanında saptanması,
Önlenemeyen durumların kötü sonuçlarının asgariye
indirilmesi (riskin asgariye indirilmesi)
Güvenlik Kültürünün Amaçları
• Davranış normları oluşturmak,
• Kaza ve yaralanmaları azaltmak,
• Dikkat çeken konularda güvenliği sağlamak,
• Örgüt üyelerinin riskler, kazalar ve hastalıklar hakkında
aynı inanç ve fikirleri paylaşmasını sağlamak,
• Kişilerin güvenliğe bağlılığını artırmak,
• Örgüt sağlık ve güvenlik programının biçim ve yeterliğine
karar vermek
“GÜVENLİ” çalışma ortamı
Çalışanlar açısından iyi
• Hastalık-kaza olmaz
• Kendini güvende hisseder
İşveren açısından iyi
• Sağlık giderleri azalır
• Çalışanlar verimli çalışır
• Çalışan sirkülasyonu azalır
İSG (İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ) TANIMI
İSG
«İşyerlerinde işlerin yürütümü sırasında, çeşitli nedenlerden
kaynaklanan, sağlığa zararlı ve güvensiz durumlardan
korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır.»
İçselleştirilmiş ve yaşam biçimi haline getirilmiş bilgi,
güvenlik kültürünü oluşturur.
İş güvenliği göz ardı edildiğinde; «iş kazası» ve «meslek
hastalığı» oluşur!...
SAĞLIK
Kişinin
bedensel ve ruhsal
tam iyilik halidir
Tehlikeye ve riske
maruz kalmama,
emniyetli olma
halidir.
İŞ SAĞLIĞI
Çalışanların
iş nedeniyle
oluşabilecek
hastalık ve kazalardan
korunmasıdır.
GÜVENLİK
1. İş Sağlığı ve Güvenliği
a) İş güvenliği
b) İş sağlığı
İSG AMACI
İşletmenin Korunması
Çalışanın Korunması
İSG
Amacı
Hizmet-Kalitenin Artırılması
İSG KURALLARINI UYGULAMA YÖNTEMLERİ
TEHLİKELİ
DURUMLARIN
ORTADAN
KALDIRILMASI
İşletmede ilk
yapılması
gereken şey
tehlikeli
durumların
ortadan
kaldırılmasıdır
Kişilerin
güvenlikleri
rastlantılara
bırakılmamalıdı
r.
ÇALIŞANLARIN
TEHLİKELERE
KARŞI KORUNMASI
ÇALIŞANLARIN
EĞİTİMİ
YETİŞTİRİLMESİ
UYARI
SİSTEMLERİNİN
KURULMASI
İş ve işlemlerin
çalışanlara
zarar
vermemesi için
önlemler
alınmalıdır.
Eğitim ile
kişilerin
tehlikelere karşı
uyanık olmaları
sağlanmalıdır.
Çalışanların
KKD
kullanmaları
alışkanlık
haline
getirilmelidir.
Uyarılar
görünmez
koruyuculardır
Uyarılar
bilgilendirme ve
eğitimi
içermelidir
Uyarılar
işletmede
kazaları
önlemede
temel araçlardır
Çalışanlar işe
uygun kişisel
koruyucular
kullanmalıdır.
İŞ GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMANIN KURALLARI
İSG’Yİ TEHDİT EDEN
DURUMLARI ORTADAN
KALDIRMAK
İSG TEHDİT EDEN
FAKTÖRLERİ ZAMANINDA
SAPTAMAK
ÖNLENEMEYEN
DURUMLARIN KÖTÜ
SONUÇLARINI EN AZA
İNDİRMEK
Proaktif
(ÖnlemAlmak)
Ortadan kaldırmak,
Engel olmak;
• Duyarlı olmak,
• Tehlikeleri
görmek,
• Bilgi ve deneyimli
olmak
Tehlike olasılığı çok
düşük düzeye
indirilemiyorsa,
tehlikeli durumların
ve gelişmelerin
izlenmesi, kazaların
önlenmesi açısından
büyük önem kazanır.
Ortam ölçümlerinin,
izlemelerinin sürekli
olarak yapılması
Kişisel koruyucuların
kullanılmasına bağlı
kazalardan korunma,
Reaktif
(Sonradan Tepkisel)
Meslek hastalıkların
önlenmesinde
periyodik
muayenelerin
yapılması,
KAZALARDAN KORUNMA METODU
MUHENDİSLİK
REVİZYON
Tehlikeli
durumların
bilinmesi,
Tehlikeli
durumların
analizi,
Tedbirlerin
alınması,
Tedbirlerin
uygulanması
Gerekli
kontrollerin
sağlanması,
İKNA VE TEŞVİK
Eğitim ve
öğretim
çalışmaları,
Uyarı levhaları
ve afişler,
Ödüllendirme ve
özendirme,
ERGONOMİ
«İŞ-ÇALIŞAN
UYUMU»
DİSİPLİN
KURALLARI
Yapılacak işe
uygun işçi
temini ve
çalışanları
biyolojik
özellikleri ile
kabiliyetlerine
göre işe
yerleştirme,
İş güvenliğini
sağlamada en
son
başvurulacak
çözüm yolu,
disiplin
tedbirlerine
başvurulması,
GELENEKSEL VE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIM
Geleneksel yaklaşımda (reaktif, tepkisel yaklaşım), kazaların
ve sistem bozukluklarının incelenmesi esastır. Olay sonrası
inceleme ve işin yeniden düzenlenmesine odaklanır.
Çağdaş güvenlik yaklaşımı (proaktif yaklaşım) ise, sistem
bozukluğundan
çok,
güvenlik
yönetim
sisteminin
incelenmesine, risk değerlendirme ve güvenlik kültürüne
odaklanır. Olay gerçekleşmeden öncesine, çalışanlara ve
güvenli olmayan uygulamalara odaklanır.
İ.S.G KÜLTÜRÜ
• Sağlıklı ve güvenlikli bir çalışma ortamına sahip
olma hakkına herkesin saygı gösterdiği;
• Hak, sorumluluk ve ödevlerin önleme prensibine
öncelik verilerek açıkça tanımlandığı bir sistem
içerisinde;
• Hükümet, işveren ve çalışanların sağlıklı ve
güvenli bir çalışma ortamı oluşturulmasında
aktif olarak yer aldıkları bir anlayıştır.
İŞYERİNDE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
İşyeri
Güvenlik
Kültürü
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEMEL
PRENSİPLERİ
İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL İLKESİ
Çalışan insanın en dikkatsiz ve güvensiz davranışına
karşın
iş
alınmasıdır.
kazasının
oluşmasını
önleyecek
önlemlerin
İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Hedefleri
*
*
*
*
Sıfır risk,
Sıfır iş kazası,
Sıfır meslek hastalığı,
Tam güvenli bir iş ortamı olmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmaları
1 – Dinamiktir.
2 – Eğitimi gerektirir.
3 – Parasal yatırımı gerektirir.
4 – Örgütlenmeyi ve organizasyonu gerektirir.
5 – Bilim ve teknolojiyi takibi gerektirir.
6 – Mevzuat takibini gerektirir.
7 – Verimliliği etkiler.
8 – Verimli bir yatırımdır.
9 – Cezai ve hukuki sonuçları vardır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin Genel
Prensipleri
Amerikalı yazar W. HEİNRİCH
Herhangi
bir alanda yürütülecek
İşçi Sağlığı ve iş
Güvenliği çalışmalarının
ON
PRENSİP
üzerinde yapılmasını önermektedir.
Prensip-1
«Tehlikeli Hareket Ve Tehlikeli Durumların
Önlenmesi»
Kaza zincirinin üçüncü halkası en zayıf halkadır. İSG
birinci ve ikinci halkalarda (eğitim ve disiplin yoluyla)
etkin sonuç elde edemeyeceğini kabul eder.
İş güvenliği, kazaların önlenmesinde «Tehlikeli Hareket
ve Tehlikeli Durumları» düzeltmeyi hedef alır.
Prensip-2
«İş kazalarının %88’ini tehlikeli hareket, %10’u
tehlikeli durum, 2’si sebebi kaçınılmaz ve bilinmeyen
nedendir.»
Bu prensip iş güvenliği önlemlerinde, tehlikeli
hareket ve tehlikeli durumların önemli olduğunu
göstermektedir.
Prensip-3
«Kaza Sonucu Meydana Gelecek Zararın Büyüklüğü
Kestirilemez, Bu Tamamen Tesadüflere Bağlıdır.»
Bu prensip İSG’nin yaptığı faaliyetlerdeki amacının; kazayı
hafif atlatmak değil, kazayı meydana getiren sebepleri
ortadan kaldırılmaya dönük olması gerektiğini
söylemektedir.
Prensip-4
«Ağır yaralanma ya da ölümle neticelenen her kazanın
temelinde 29 uzuv kaybı, 300 yaralanma olmayan (ramak
kala) olay vardır.»
Bu prensipten özellikle «ramak kala» olayların nedenlerinin
iyi incelenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Prensip-5
«Tehlikeli Hareketlerin Nedenleri?»
İnsan önce güvensiz koşullar oluşturmakta, sonrada bu
koşullar nedeniyle kaza yapmakta veya meslek hastalığına
yakalanmaktadır.
Kaza kusur oranlarının belirlenmesinde tehlikeli
hareketlerin nedenleri incelenmelidir.
Prensip-6
«Kazalardan Korunma Metodu»
İSG mevzuatımızda yapılan yeni düzenlemelerle bu konu
geniş bir şekilde ele alınmıştır.
Prensip-7
«Kazalardan Korunma Yöntemleri ile Üretim ve Kalite
Kontrolü Metotları Benzerlik ve Paralellik Arz Eder.»
Bu benzerlik kalite yönetim sistemlerinde daha net
görülmektedir.
Prensip-8
«İG İle İlgili Çalışmalara, Kurallara ve Alınacak
Tedbirlere Üst Düzey Yönetici Katılmalı ve
Sorumluluğa Ortak Olmalıdır.»
İSG çalışmaları sadece işyerinde bu amaçla
görevlendirilen personele sınırlı kalmamalıdır.
Özellikle üste düzey yönetim, orta düzey yönetim İSG
desteklemelidir.
Prensip-9
«İlk Kademe Yöneticiler, Kazalardan Korunmada En
Önde Gelen Personeldir.»
Bu prensip çalışana en yakın birim sorumlusunun iş
güvenliğini sağlamadaki önemini, eğitim, teşvik, ikna
ve disiplin çalışmalarının hangi seviyede gerekli
olduğuna işaret etmektedir.
Prensip-10
«İş Güvenliği Çalışmalarına Yön Veren İnsani
Duyguların Yanında, İş Güvenliği’nin
Sağlanmasında İtici Rol Oynayan 2 Mali Faktör
Vardır.»
1.Güvenli bir işletmede üretim artacak, maliyet
düşecektir,
2.Kazalarda meydana gelen zarar yapılan
ödemelerin 5 katıdır,
Güvenlik kültürünün oluşturulmasında
görevli ulusal kurum ve kuruluşlar
İş güvenliği kültürünün geliştirilmesinde;
A-Devlet,
B-İşveren,
C-Çalışanlar/sendikalar,
D-Üniversiteler
E-Meslek örgütlerine çeşitli görevler
düşmektedir.
Ya ümitsizsiniz, Ya da ümit sizsiniz.
Ya çaresizsiniz, Ya da çare sizsiniz.
Behcet Necatigil
b. İş Sağlığı
Tanım
• Çalışanların sağlıklarını sosyal, ruhsal ve bedensel olarak en
üst düzeyde tutmak,
• Çalışma koşullarını ve üretim araçlarını sağlığa uygun hale
getirmek,
• Çalışanları zararlı etkilerden koruyarak işin ve çalışanın
birbirine uyumunu sağlamak,üzere kurulmuş bir tıp dalıdır.
İş Kazaları -Meslek Hastalıkları
*Meslek
hastalıklarının tespiti konusunda bütün ülkelerde
sorun yaşanmaktadır
*İş kazası sayıları ise gerçeğe daha yakındır.
*Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre ölümlü iş
kazası sıklığının en düşük olduğu İngiltere’dir.
*İş kazası sıklığının en yüksek olduğu ülkeler arasında
ülkemiz ile birlikte Hindistan ve Rusya da vardır. Dünya
işgücü ~ 2.7milyar
*•Yılda 2 milyon yaşam çalışmaya bağlı nedenlerle yitiriliyor
*•160 milyon/yıl yeni yaralanma/hastalık ortaya çıkıyor
*•Küresel GSH‟nın %4‟ü (1.25 trilyon USD) çalışmaya bağlı
morbidite nedeniyle yitiriliyor
Meslek Hastalığı Sıklığı
*Beklenen(dünya geneli) yüz binde 400-1200
*Türkiye‟de
yüz binde 10 – 35 arasında
*Türkiye‟de beklenen 36.000 (%0,4) - 108.000
(%1,2)
*Türkiye‟de saptanan
500 – 1300 vaka
ILO tahminlerine dayanılarak çalışan sayısına
göre yılda her bin işçi için 4-12 yeni meslek
hastalığı vakası beklenmektedir.
İş Kazası Sıralaması(Dünya)
Ülkeler
% Olarak İş Kazası
Kaza Sıklık
Oranı
Kanada
0,81
3,37
ABD
0,83
3,46
Japonya
0,89
3,71
Almanya
1,50
6,25
Polonya
2,60
10,54
Güney Kore
2,80
11,67
Türkiye
3,00
12,45
İş Kazalarında Maliyet(Dünya)
Ülkeler
Maliyet (Milyar)
ABD (Dolar)
190
Almanya (Dolar)
28
Norveç (Kron)
40
Avustralya (A. Doları)
15-37
ILO Tahminleri
>Dünyadaki işgücü
3 Milyar
>İş kazaları
>Meslek hastalıkları
>İşle ilgili ölümler
321 milyon
2.02 milyon
2.2 milyon
>Dünya GSMH
>İSG kaynaklı kayıp
30 trilyon $
%4
İş Sağlığı Ve Güvenliği Politikası
• Hiçbir iş emniyetsiz yapılacak kadar acil değildir.
• Kazaların %98’i önlenebilir.
• İ.S.G.’in temeli, Risk analizi ve değerlendirmesi ile
prosedür ve talimatlardır.
Bir Zincirin Sağlamlığı Ne Kadardır ?
En Zayıf Halka Kadardır
Bazı Tehlikeli Durumlar
• Emniyetsiz çalışma ortamları
• Başkasının işine karışma
• Uygun çalışma hızına uyulmaması
• Koruyucu malzeme kullanılmaması v.b.
Kazanın Ardından Söylenenler
•Dikkatim dağıldı.
•Bana bir şey olmaz.
•Şimdiye kadar hep böyle
yaptık.
1
Majör kaza
10 –60
Minör kaza
•Böyle olacağı aklıma
gelmedi, bilmiyordum.
•Güvenli görünüyordu.
•Acelem vardı.
300 –600
Ucuz atlatma
İ.S.G. PROBLEMLERİ
BİLİNÇSİZ
DAVRANIŞLAR
EMNİYETSİZ
ORTAM/ŞARTLAR
KAZA
* İNSANLARA
ZARARLAR
YARALANMA/
ÖLÜM
* İŞİN DURMASI/GECİKMESİ
* MADDİ VARLIKLARA
ZARARLAR
İ.S.G. SİSTEMİN KURULMASININ YARARLARI
• Çalışma sahalarındaki risklerin en aza
indirilmesi
• Çalışanların eğitimi , bilinçlendirilmesi ve İSG
kültürünün oluşturulması
• Yasal ve diğer gereklerin sistemli takibi
• İş performansının arttırılması
• Çalışan performansının arttırılması
• İş kazalarının önlenmesi
• Pazarda güvenilirlik imajının sağlanması
GÜVENLİK KÜLTÜRÜNÜN
GÜNLÜK YAŞAMDAKİ ÖNEMİ
GÜVENLİK KÜLTÜRÜNÜN
GÜNLÜK YAŞAMDAKİ ÖNEMİ
“
BİR ZİNCİR,
ANCAK EN ZAYIF
HALKASI KADAR
SAĞLAMDIR.”
İş Sağlığı Ve Güvenliği Bir Aynadır
Siz Ona Gülümserseniz O Da Size Gülümser
* Güvenlik
kültürünü benimseyerek hayatımızın her aşamasına
uyarlamalı,
* Güvenli
yaşam tarzını benimsemeli attığımız her adımda “ÖNCE
GÜVENLİK” demeli,
* Ve
en önemlisi “BANA BİR ŞEY OLMAZ” demekten vazgeçmeliyiz.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ BİR
DAVRANIŞ BİÇİMİDİR. ‘ÖĞREN VE
ÖĞRET’