Transcript Mosty w piosence - Wyprawy mostowe

Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Maria Flaga
Mosty w piosence
Maria Flaga
Spotkanie powyprawowe
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
JAWOR
Jawor, jawor, jaworowi ludzie
Co wy tu robicie?
Budujemy mosty,
Dla pana starosty
Tysiąc koni przepuszczamy
A jednego zostawiamy.
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Stary Most LondyÑski – Old London Bridge
Zbudowany był w latach 11761209 według projektu Petera
Chaplain’a of St. Marys Colechurch w Londynie. Kierował on
robotami przy budowie mostu przez następne 30 lat.
Był to most kamienny, ostrołukowy, złożony z 19-tu przęseł
o rozpiętościach w świetle od 4,610,5 m. Długość całkowita
mostu wynosiła 285 m, a jego szerokość 9,0 m. Mniej więcej
w ⅓ długości mostu 30-stopowy otwór (9,14 m) był przykryty
przez most zwodzony dla celów żeglugowych.
Most miał b. szerokie filary, prawie równe rozpiętości przęseł
w świetle (b/L = 1,0), które były oparte na szerokich i długich
fundamentach (3-krotnie dłuższych od szerokości mostu),
skutecznie utrudniających przepływ wód Tamizy pod mostem.
Zwężenie przekroju rzeki wynosiło 40 % na poziomie filarów
i 60 % na poziomie ich fundamentów. Fundamenty te
wzniesiono na gęsto bitych palach drewnianych z wiązu.
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Maria Flaga
Mosty w piosence
Most ten był wielofunkcyjny, a jego historia była bardzo
burzliwa. Wzniesiono na nim wieże, młyny, magazyny
i budynki mieszkalne (ryc. 1), które były niszczone przez
żywioły: ogień, wodę i lód. Nad centralnym przęsłem mostu
zbudowano okazałą kaplicę św. Tomasza, mocno
uczęszczaną, która pełniła swoją funkcję do 1737 r.
Ryc. 1 Pierwszy most Londyński
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Maria Flaga
Mosty w piosence
W roku 1763 zakończono prace związane z modernizacją tego
mostu: wyburzenie budynków, poszerzenie pomostu,
wzniesienie nowych ścian czołowych oraz usunięcie dwóch
środkowych łuków i przyległych podpór oraz izbic
i umieszczenie w tym miejscu jednego przęsła żeglownego
(ryc. 2).
Ryc. 2 Most Londyński po modernizacji 1763 r.
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Maria Flaga
Ze względu na ciągłe rozmywanie dna rzeki i inne wydarzenia
most poddawany był ciągle remontom i naprawom. Tak więc
piosenka, którą wówczas śpiewano:
London bridge is falling down, falling down .........,
wcale nie była przypadkową. Bogata historia tego mostu
zakończyła się po 600-set latach, gdy w 1831 r. jego
konstrukcję
uznano
za
niestabilną
I
zagrażającą
bezpieczeństwu żeglugi. Zastąpiono go Nowym Mostem
Londyńskim, również kamiennym 5-cio przęsłowym z łuków
półeliptycznych, który przetrwał do 1972 r. kiedy został
rozebrany i wzniesiony powtórnie w Lake Havasu City
w Arizonie. Obecny Most Londyński z betonu sprężonego
przedstawiono na ryc. 3.
Maria Flaga
Ryc. 3 Most Londyński – widok współczesny
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
London Bridge
is broken down
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
London Bridge is broken down,
Falling down, falling down.
London Bridge is falling down,
My fair lady.
Build it up with wood and clay,
Wood and clay, wood and clay,
Build it up with wood and clay,
My fair lady.
Wood and clay will wash away,
Wash away, wash away,
Wood and clay will wash away,
My fair lady.
Build it up with bricks and mortar,
Bricks and mortar, bricks and mortar,
Build it up with bricks and mortar,
My fair lady.
Iron and steel will bend and bow,
Bend and bow, bend and bow,
Iron and steel will bend and bow,
My fair lady.
Build it up with silver and gold,
Silver and gold, silver and gold,
Build it up with silver and gold,
My fair lady.
Silver and gold will be stolen away,
Stolen away, stolen away,
Silver and gold will be stolen away,
My fair lady.
Set a man to watch all night,
Watch all night, watch all night,
Set a man to watch all night,
My fair lady.
Bricks and mortar will not stay,
Will not stay, will not stay,
Bricks and mortar will not stay,
My fair lady.
Suppose the man should fall asleep,
Fall asleep, fall asleep,
Suppose the man should fall asleep?
My fair lady.
Build it up with iron and steel,
Iron and steel, iron and steel,
Build it up with iron and steel,
My fair lady.
Give him a pipe to smoke all night,
Smoke all night, smoke all night,
Give him a pipe to smoke all night,
My fair lady.
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Most šw. Bénézeta w Avignonie
Zbudowany w latach 1178-1188 przez Bénézeta, śmiałka,
który wg legendy był prostym pasterzem z pobliskiego
Hautvilar, a który stał się dzięki swojemu posłannictwu
i instynktowi projektantem i wykonawcą tego mostu. Uważa
się go za twórcę zakonu Braci Mostowych, który budował
mosty kamienne w całej ówczesnej Europie zachodniej.
Most w Avignonie był mostem kamiennym przez rzekę Rodan
o łącznej długości 900 m, złożonym z 21 przęseł łukowych
o rozpiętościach 3034 m. Pięć przęseł przedzielało ramię
rzeki od strony miasta, osiem – drugą odnogę rzeki Rodan.
Pozostałe sklepienia były na wyspie Barthelasse, dzielącej
rzekę na dwie odnogi o różnej szerokości.
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Maria Flaga
Myśl techniczna przy budowie tego mostu poszła dalej niż w
klasycznych mostach rzymskich; zastosowano węższe filary o
szerokości ¼ światła łuku, zabezpieczając je przed rozmyciem
obustronnymi ostrogami (ryc. 4). Zerwano z łukiem kołowym i
zastosowano łuki koszowe o zmiennej krzywiźnie o stosunku
f/l = 1/2,8. Grubość sklepień wynosiła 1/40 ich rozpiętości,
wobec 1/101/15 w mostach rzymskich.
Ryc. 4 Most Św. Bénézeta
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Maria Flaga
Mosty w piosence
Szerokość mostu, zgodnie z ówczesną praktyką była
niewielka i wynosiła tylko 4,90 m, na jednym z filarów była
jeszcze węższa ze względu na zbudowaną tam kapliczkę
poświęconą św. Mikołajowi – patronowi podróżnych (ryc. 5).
Ryc.5 Most Św. Bénézeta – stan obecny
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Maria Flaga
Mosty w piosence
W roku 1602 trzy przęsła mostu zniosła powódź, a w 1670 r.
– po wyjątkowej zimie, kiedy rzeka zamarzła w całości – kra
zniszczyła kilka następnych. Obecnie z całego mostu zostały
tylko cztery przęsła po stronie miasta (ryc. 6) i piosenka, którą
zna chyba każde dziecko we Francji.
Ryc.6 Most Św. Bénézeta w Avignon
Sur le pont d’avignon
Maria Flaga
Sur le pont d’Avignon
L'on y danse, l'on y danse
Sur le pont d’Avignon
L'on y danse tous en rond
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Refren
1. zwrotka
Les beaux messieurs font comm’ ça
Et puis encore comm’ ça.
2. zwrotka
Les belles dames font comm’ ça
Et puis encore comm’ ça.
3. zwrotka
Les militaires font comm’ ça
Et puis encore comm’ ça
4. zwrotka
Les musiciens font comm’ ça
Et puis encore comm’ ça.
Maria Flaga
KAROLINKA
Szła do Gogolina, przed się patrzała, (2X).
Ani się na swego synka szykownego
nie obejrzała.
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Poszła Karolinka do Gogolina, (2X).
A Karliczek za nią, a Karliczek za nią
z flaszeczką wina.
Prowadźże mnie dróżko, hen w szeroki świat, (2X).
Znajda tam inszego syneczka miłego
co mi będzie rad.
Nie goń mnie Karliczku, czego po mnie chcesz? (2X).
Joch ci już pedziała, nie byda cie chciała
som to przeca wiesz.
Wróć się , Karolinko, bo jadą goście! (2X).
Jo się już nie wróca, jo się już nie wróca
boch jest na moście
Wróć się, Karolinko, czemu idziesz precz? (2X).
Nie odpowiem tobie, po swojemu zrobię
to nie twoja rzecz
Nie odpowiedziała, synka odbieżała
oj, okropna rzecz!
PIOSENKI zOlNIERSKIE
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Cztery Córy
Cztery córy miał tata,
Stary młynarz ze Zgierza.
Każda piękna, bogata,
Każda chciała żołnierza.
Stary młynarz kawalarz
Takie wydał orędzie:
Która chce mieć wojaka,
Niech go sama zdobędzie!
Więc najstarsza Jadwiga,
Hoża dziewka i miła,
Poszła z siecią nad morze,
Marynarza złowiła.
Najsprytniejsza zaś Hanka
Wzięła owsa i siana
I zwabiła kasztanka,
A z kasztankiem ułana.
Trzecia córka młynarza,
Modrooka Ludwika,
Podskoczyła pod niebo
I złapała lotnika.
Tylko Zosia najmłodsza
Jakoś szczęścia nie miała,
Stała biedna na moście
I cichutko płakała.
Wyszeptała w rozpaczy:
Niechaj śmierć mnie zabiera
I skoczyła do rzeki
Wprost w ramiona sapera.
Idą córy do młyna,
Każda wiedzie żołnierza,
Ze zdumienia oniemiał
Stary młynarz ze Zgierza.
Lotnik, ułan, marynarz
No i saper — to heca,
Jak się wnuki posypią,
Będzie z młyna forteca!
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
ZIELONY MOSTECZEK
Zielony mosteczek ugina się,
Trawka na nim rośnie, nie sieka się.
Żeby ja tę łąkę harendował,
To bym ja mosteczek wyryktował.
Czerwone i białe róże sadził,
I ciebie, dziewczyno, odprowadził,
Odprowadziłbym cię aż do lasa,
A potem zawołał hop, sa, sa, sa.
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence

Kiedy rano jadę osiemnastką,
Na prawo most , na lewo most
chociaż ciasno, chociaż tłok,
patrzę na kochane moje miasto,
które mnie zadziwia co krok.
Bo tu Marszałkowska i Trasa WZ,
Krakowskie Przedmieście i tunel, i wnet...
Na prawo most, na lewo most, …
Na prawo most, na lewo most,
a dołem Wisła płynie,
a dołem Wisła płynie,
tu rośnie dom, tam rośnie dom
tu rośnie dom, tam rośnie dom
z godziny na godzinę.
z godziny na godzinę.
A po Wiśle kajaki pływają,
Autobusy czerwienią migają,
robotnicy po pracy śpiewają.
zaglądają do okien tramwajom.
Wciąż większy gwar, wciąż więcej nas
Wciąż większy gwar, wciąż więcej nas
w Warszawie, najmilszym z miast.
w Warszawie, najmilszym z miast.
A w niedzielę, kiedy dzień się chyli,
Gdy po pracy z Pragi wracam pieszo,
widzę z mostu świateł blask,
mijam domów nowy rząd
gdy w dalekich oknach w jednej chwili
i nad brzegiem staję, by nie spiesząc
noc zapala tysiące gwiazd.
na stolicę popatrzeć stąd.
I patrzę na wodę, latarnie w niej drżą,
Bo tam Stare Miasto podnosi się już,
różowy Mariensztat uśmiecha się tuż... i śpiewam dziewczynie mej piosenkę tę:
Na prawo most, na lewo most, …
a dołem Wisła płynie,
tu rośnie dom, tam rośnie dom
z godziny na godzinę.
Wciąż większy gwar, wciąż więcej nas
w Warszawie, najmilszym z miast.
Na mošcie
w Avinion
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
K.K. Baczyński
Ten wiersz jest żyłką słoneczną na ścianie
jak fotografia wszystkich wiosen.
Kamyczki deszczu wam przyniosę wyblakłe nutki w nieba dzwon
jak wody wiatrem oddychanie.
Tańczą panowie niewidzialni
"na moście w Awinion".
Zielone, staroświeckie granie
jak anemiczne pączki ciszy.
Odetchnij drzewem, to usłyszysz
jak promień - naprężony ton,
jak na najcieńszej wiatru gamie
tańczą liściaste suknie panien
"na moście w Awinion".
W drzewach, w zielonych okien ramie
przez widma miast - srebrzysty gotyk.
Wirują ptaki płowo złote
jak lutnie, co uciekły z rąk.
W lasach zielonych - białe łanie
uchodzą w coraz cichszy taniec.
Tańczą panowie, tańczą panie
"na moście w Awinion".

Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
LONDYÑSKIE MOSTY
Po moście lubię przejść się nocą
Na gwiazdy patrzeć jak migocą
I chłonąć ciszę skrytą w nocy cień
Nim się obudzi nowy dzień.
I myślę, że na całym świecie
Takiego miasta nie znajdziecie
Pokażcie mi choć jedno z takich miast
Przez które płynie rzeka z gwiazd
A w dole tam pieni się rzeka
Srebrem odbitych gwiazd lśni
A w górze hen gwiazdy z daleka
Tęsknotę wróżą mi.
I myślę, że na całym świecie
Takiego miasta nie znajdziecie
Pokażcie mi choć jedno z takich miast
Przez które płynie rzeka z gwiazd.
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Maria Flaga
Nad miastem chmury coraz gęściej
To swoje czary rzuca noc
I ciągle czeka czyjeś szczęście
Nad rzeką gdzie zwodzony most.
Wzniesione przęsło mostu tego
I pustka, nie ma już gdzie iść
A ten zwodzony most, dlaczego
Z kimś bliskim mnie rozłączył dziś.
Cóż znaczą nocy złe zaklęcia
Wie od nich wszak zależny los.
Więc spróbuj się doczekać szczęścia
Nad rzeką gdzie zwodzony most.
Niewiele już zostało złudzeń.
Czy jeszcze się wydarzy coś?
I często zawracają ludzie
Od rzeki, gdzie zwodzony most.
Wzniesione przęsło mostu tego
I pustka nie wie już gdzie iść.
A ten zwodzony most dlaczego
Z kimś bliskim mnie rozłączył dziś.
A przecież wszystko jest do wzięcia
Od ciebie wszak zależny los.
Więc spróbuj się doczekać szczęścia
Nad rzeką gdzie zwodzony most.
ZWODZONY MOST

Ryc.7 Lokalizacja mostu
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
MOST NA RZECE KWAI
Most ten położony jest na trasie linii
kolejowej Bangkok-Rangun, w Azji
południowo-wschodniej (ryc. 7).
Został oddany do użytku w czasie II
Wojny Światowej, w maju 1943 r., gdy
armia japońska okupująca te tereny
przygotowywała się do inwazji na
Indie. Most ten, na rzece Kwai Yai,
5 km od miasta Kanchanaburi (na
północny-zachód od Bangkoku) liczył
11 wolnopodpartych łukowych przęseł
stalowych
o
rozpiętościach
po
20,8 m i 19 przęseł drewnianych na
dojeździe
od
strony
Rangunu
o rozpiętościach po 5,0 m (ryc. 8).
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Maria Flaga
Budowa mostu była okupiona ogromnymi stratami w ludziach.
Przy budowie nowej linii kolejowej o długości 415 km, na której
wzniesiono około 300 obiektów mostowych zatrudniono ponad
300.000 azjatyckich niewolników i 68.000 jeńców wojennych
(po kapitulacji aliantów w Singapurze w lutym 1942 r.). W
trakcie budowy linii kolejowej, którą zrealizowano w 16
miesięcy (w tym most na rzece Kwai – w 7 miesięcy) tylko z
wykorzystaniem siły ludzkich mięśni, zmarło z chorób,
wycieńczenia i wyczerpującej pracy około 16.000 jeńców
wojennych i blisko 100.000 przymusowych azjatyckich
robotników.
W
czerwcu
1945
r.
most
został
zbombardowany przez brytyjską flotę
lotniczą, po czym po wojnie w 1946 roku
podjęto jego rekonstrukcję. Trzy uszkodzone
przęsła
łukowe
zastąpiono
dwoma
większymi dźwigarami kratowymi (ryc. 9)
o rozpiętościach po 31,2 m, zaś 19 przęseł
drewnianych mostu dojazdowego zastąpiono 6-ma przęsłami stalowymi o rozpiętościach po 16,0 m.
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence
Ryc.8 Most z okresu 1943-1945 r.
Ryc.9 Most po odbudowie w 1946 r.
Maria Flaga
Kraków, 12 stycznia 2013 r.
Mosty w piosence

Ryc.10 Aktualny widok mostu