แบบจำลองแผนภาพ (Graphical Models)
Download
Report
Transcript แบบจำลองแผนภาพ (Graphical Models)
Information Science Institute of Sripatum University
SE540 Service-Oriented Software Engineering
วิศวกรรมซอฟต์ แวร์ เชิงบริการ
Asst.Prof..Dr..Surasak Mungsing
[email protected]
http://www.spu.ac.th/teacher/surasak.mu
1
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Course description
ึ ษา วิเคราะห์ และออกแบบกระบวนการทางธุรกิจ
การศก
(Business
Modeling) เพื่อ ออกแบบและพั ฒ นา
สถาปั ตยกรรมซอฟต์แวร์เชงิ บริการ เพือ
่ ตอบสนองความ
ตอ
้ ง ก า ร แ ล ะ วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ เ ช ิ ง ธุ ร กิ จ ก า ร อ อ ก แ บ บ
สถาปั ต ยกรรมซอฟต์แ วร์เ ช งิ บริก ารจะเน ้นการออกแบบ
แ ล ะ พั ฒ น า ซ อ ฟ ต์ แ ว ร์ ค อ ม โ พ เ น น ต์ (Software
่ เว็บเซอร์วส
Component)
ในรูปแบบของบริการ เชน
ิ
้
(Web Services) รวมถึงการใชเซอร์
วส
ิ เพือ
่ ให ้ทางานตาม
ิ ธิภาพ
วัตถุประสงค์เชงิ ธุรกิจได ้อย่างถูกต ้องและมีประสท
โดยแต่ ล ะบริก ารนั ้น จะมี ห น า้ ที่ ใ ห บ
้ ริก ารฟั งก์ชั น ซ ึ่ง มี
ั เจนและสามารถนา
เป้ าหมายและขอบเขตการทางานทีช
่ ด
้
กลับมาใชใหม่
ได ้
2
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Evaluation
Mid-tern Exam
20 %
Final Exam
30 %
Term Paper & presentation
20 %
Group project & presentation
20 %
Participation
10 %
Total
100 %
3
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Introduction to
Process Modeling
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
ชนิดของแบบจำลอง (Types of Models)
แบบจาลองทางคณิตศาสตร์
(Mathematical Models)
แบบจาลองทีเ่ ป็ นถ ้อยคาอธิบาย
(Descriptive Models)
แบบจาลองแผนภาพ (Graphical Models)
chatuphon Phobun:Lecturer
5
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Types of Models
Mathematical Models อยูใ่ นกลุม
่ ของสูตรคานวณทีใ่ ช ้
้ ั บ ง า น ด า้ น
อ ธิ บ า ย ก ฎ เ ก ณ ฑ์ ท า ง เ ท ค นิ ค โ ด ย มั ก ใ ช ก
วิ ท ยาศาสตร์ แ ละวิ ศ วกรรม หรื อ งานด า้ นการค านวณ
ั ลักษณ์สว่ นใหญ่มก
ั
สญ
ั นาเสนอรูปแบบของสูตรและฟั งก์ชน
Descriptive Models อยู่ในรูปแบบของรหัสจาลอง
(Pseudo Code) หรือประโยคโครงสร ้างภาษาอังกฤษ
้ อ
(Structured English) โปรแกรมเมอร์มักใชเพื
่ ออกแบบ
โปรแกรม
Graphical Models อยูใ่ นรูปแบบของไดอะแกรม จัดเป็ น
แบบจ าลอทีม
่ ีป ระโยชน์ท ี่พั ฒ นาขึน
้ โดยนั กวิเ คราะห์ ร ะบบ
ั พันธ์ของสงิ่ ต่างๆทีอ
สามารถเข ้ใจถึงความสม
่ ยูใ่ นระบบ
chatuphon Phobun:Lecturer
6
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
แบบจำลองแผนภำพ (Graphical Models)
แบบจำลองแผนภำพ
หรื อไดอะแกรม จัดเป็ น
แบบจำลองที่มีประโยชน์
ที่พฒั นำขึ้นโดยนักวิเครำะห์
ระบบ สำมำรถเข้ำใจถึง
ควำมสัมพันธ์ของสิ่ งต่ำงๆ
ที่อยูใ่ นระบบ
ID
SHIPPING FILE
ID CONTROL
App
Last Qtr
Demand
Calc
LAST_DEMAND_DATE
LAST_QTR_DEMAND
LAST_2QTR_DEMAND
LAST_3QTR_DEMAND
LAST_ANNUAL_DEMAND
ID ITEMS_TABLE
ABC
Analysis
and
Propagati
on
Qrtrly
LAST_ANNUAL_DEMAND
UTILIZ_CD
App
ID UTILIZ_TABLE
UTILIZ_CD
UTILIZ_CD
Cycle
Count
Daily
ID ITEMS_TABLE
Avg Demand
ID REPLEN_CLASS_TBL
App
Replen
Calcs
ID REPLEN_CALC_TBL
Monthly
ID
chatuphon Phobun:Lecturer
QTY_MAXIMUM
REORDER_POINT
LAST_MO_DEMAND
App
QTY_MAXIMUM
Replenishm
REORDER_POINT
ITEMS_TABLE
ent
Process
As Reqd
7
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
แบบจำลองกระบวนกำร (Process Model)
อธิบายถึงกระบวนการทางธุรกิจ โดยแสดงให ้เห็น
ภาพรวมในระบบในลักษณะแผนภาพหรือไดอะแกรม
หรือทีเ่ รียกว่า การออกแบบกระบวนการทางธุรกิจใหม่
(Business Process Redesign:BPR)
แบบจาลองเชงิ โครงสร ้าง (Structured Mode
แบบจาลองเชงิ วัตถุ (Object Model)
………….
………….
………….
Requirements
Specification
Analysis
chatuphon Phobun:Lecturer
Logical Model
8
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
แผนภำพกระแสข้อมูล (Data Flow Diagram)
แผนภาพกระแสข ้อมูล เป็ นแบบจาลองกระบวนการที่
นามาใชกั้ บการวิเคราะห์และออกแบบระบบเชงิ
โครงสร ้าง
ั พันธ์ระหว่าง กระบวนการ(Process) กับ
แสดงความสม
ข ้อมูล(Data) โดยข ้อมูลในแผนภาพจะทาให ้ทราบถึง
–
–
–
–
ข ้อมูลมาจากไหน
ข ้อมูลไปทีไ่ หน
ข ้อมูลเก็บไว ้ทีใ่ ด
เกิดเหตุการณ์ใดกับข ้อมูลในระหว่างทาง
chatuphon Phobun:Lecturer
9
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
ขนตอนกำรพ
ั้
ัฒนำแผนภำพกระแสข้อมูล
ึ ษารูปแบบการทางานทางฟิ สค
ิ ล
ขนตอนที
ั้
่ 1: ศก
ั ของ
ระบบงานเดิม (Physical –DFD ของระบบงานเดิม)
ขนตอนที
ั้
่ 2: วิเคราะห์ให ้ได ้มาซงึ่ แบบจาลองทางลอจิ
คัลของระบบงานเดิม (Logical –DFD ของระบบงาน
เดิม)
ขนตอนที
ั้
่ 3: นาLogical –DFD ทีไ่ ด ้จากขัน
้ ตอนที่ 2
มาเพิม
่ ความต ้องการใหม่เข ้าไป และปรับปรุงให ้เป็ น
Logical –DFD ของระบบงานใหม่
ขนตอนที
ั้
่ 4: พัฒนาระบบงานใหม่ในรูปแบบของ
ิ ล
แบบจาลองฟิ สค
ั (Physical –DFD ของระบบงานใหม่)
chatuphon Phobun:Lecturer
10
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
มุมมองของผูใ้ ชง้ ำนในกลุม
่ ต่ำงๆ ในกำรใช ้
ประโยชน์จำกแผนภำพกระแสข้อมูล
ลูกค้ำ / ผูใ้ ชง้ ำน ใช ้ DFD เพือ
่ แสดงภาพรมของระบบ
โปรแกรมเมอร์
น ักวิเครำะห์ระบบ ใช ้ DFD เพือ
่ แสดงภาพรวมของ
ใช ้ DFD เพือ
่ แสดงรายละเอียด และ
ใช ้ เป็ นแนวทางในการพัฒนาโปรแกรม
ระบบและ รายละเอียดของระบบ
chatuphon Phobun:Lecturer
11
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
ว ัตถุประสงค์ของแผนภำพกระแสข้อมูล
สรุปรวมข ้อมูลทัง้ หมดทีไ่ ด ้จากการวิเคราะห์เป็ นรูปแบบ
ของการพัฒนาเชงิ โครงสร ้าง
้
เป็ นข ้อตกลงร่วมกันระหว่างนักวิเคราะห์ระบบกับผู ้ใชงาน
้
นาไปใชประโยชน์
ตอ
่ ไปในขัน
้ ตอนของการออกแบบ
ระบบ
ใชอ้ ้างอิง หรือเพือ
่ ใชส้ าหรับการปรับปรุง/พัฒนาต่อใน
อนาคต
ทราบทีม
่ าและทีไ่ ปของข ้อมูลทีไ่ หลไปยังกระบวนการ
ต่างๆ (Data and Processes)
chatuphon Phobun:Lecturer
12
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
สั ญลักษณ์ ทใี่ ช้ ในแผนภำพกระแสข้ อมูล (Gane & Sarson)
ควำมหมำย
สั ญลักษณ์
ตัวอย่ำง
1
Process
ประมวลผล
Data Flow
กระแสข้อมูล
สัญญำเช่ำ
ตัวแทนข้อมูล
สิ่ งที่อยูภ่ ำยนอกระบบ
ลูกค้ำ
External Entity
Data Store
แฟ้ มข้อมูล
chatuphon Phobun:Lecturer
เช่ำรถ
ข้อมูลลูกค้ำ
13
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Processes
ั ลักษณ์แทนกิจกรรมทีเ่ กิดขึน
Processes :สญ
้ ในระบบ หรือ
กระบวนการทีต
่ ้องทาในระบบ
ั ลักษณ์โปรเซสต ้องมีหมายเลขกากับเสมอ เชน
่ 1,2,3
สญ
ตามลาดับ
ื่ ทีใ่ ชก้ ากับโปรเซส ปกติใชค้ ากริยาบอกการกระทา เชน
่ ลง
ชอ
ทะเบียน,เชา่ รถ,ชาระเงิน
จานวนโปรเซสทีส
่ งู สุดนัน
้ ควรอยูใ่ นชว่ งระหว่าง 7 บวกลบด ้วย 2
หมายถึง 5 ถึง 9 โปรเซส
เงินเดือน,ภำษี
ค่ำประกันสังคม
1
คำนวณ
เงินเดือนสุ ทธิ
เงินเดือนสุ ทธิ
chatuphon Phobun:Lecturer
14
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Data Flows
กระแสข ้อมูล แสดงถึงข ้อมูลทีเ่ คลือ
่ นไหวไปมาระหว่าง
Process, Data Store และ External Entity
D3 ข้อมูลอัตรำภำษีและประกันสังคม
แผนกำรเงิน
เงินเดือน,ภำษี
ค่ำประกันสังคม
1
คำนวณ
เงินเดือนสุ ทธิ
D1 ข้อมูลพนักงำน
เงินเดือนสุ ทธิ,สลิป
เงินเดือน
พนักงำน
D2 ข้อมูลเงินเดือน
chatuphon Phobun:Lecturer
15
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
External Entities
• มีหน ้าทีร่ ับข ้อมูล และสง่ ข ้อมูลจาก Process
ื่ เรียก เชน
่ Source , Destination , External
• มีหลายชอ
Agent , Boundary
่ ลูกค ้า ,
• แทนข ้อมูล บุคคล หน่วยงาน หรือระบบงาน เชน
ผู ้จัดการ , พนักงาน
นักศึกษำ
นักศึกษำ
ึ ษา และสญ
ั ลักษณ์กาทาซ้า
External Entity ของนักศก
chatuphon Phobun:Lecturer
16
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Data Stores
แหล่งทีใ่ ชจั้ ดเก็บข ้อมูล/ แฟ้ มข ้อมูล
้
Data Store จะถูกใชงานโดย
Process และสามารถทาซ้าได ้
D1 data 1
D1 data 1
Input
1
Process 1
D1 data 1
Output
1
Process 1
chatuphon Phobun:Lecturer
Input/Output
1
Process 1
17
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
กฎเกณฑ์/ขนตอนกำรเขี
ั้
ยนแผนภำพกระแสข้อมูล
1.
วิเคราะห์ได ้ว่าระบบต ้องประกอบด ้วย External Entities
อะไรบ ้าง
2.
ดาเนินการเขียนแผนภาพทีแ
่ สดงถึงภาพรวมของระบบ
หรือ Context Diagram
3.
วิเคราะห์ข ้อมูลในระบบว่า ควรมีข ้อมูล (Data Store)
อะไรบ ้าง
4.
วิเคราะห์กระบวนการหรือ Process ว่าควรมี
กระบวนการหลักๆ อะไรบ ้าง โดยอาจทาเป็ น Process
Decomposition Diagram
chatuphon Phobun:Lecturer
18
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
กฎเกณฑ์/ขนตอนกำรเขี
ั้
ยนแผนภำพกระแสข้อมูล (2)
ตัวอย่างแผนภาพกระแสข ้อมูลทีถ
่ ก
ู ต ้อง
chatuphon Phobun:Lecturer
19
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
กฎเกณฑ์/ขนตอนกำรเขี
ั้
ยนแผนภำพกระแสข้อมูล (3)
ตัวอย่างแผนภาพกระแสข ้อมูลทีไ่ ม่ถก
ู ต ้อง
chatuphon Phobun:Lecturer
20
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
กฎเกณฑ์/ขนตอนกำรเขี
ั้
ยนแผนภำพกระแสข้อมูล (4)
Level 0
(Context)
Sales
Ledger System
Level 1
(Top Level)
Level 2
1
2
3
Receive
Receive
Produce
Invoices
Payments
Statements
2.1
2.2
2.3
2.4
Record Payments
Validate Payments
Process Daily Analysis
Update Sales
Level 3
(not always needed)
2.4.1
chatuphon Phobun:Lecturer
2.4.2
2.4.3
21
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
กฎเกณฑ์/ขนตอนกำรเขี
ั้
ยนแผนภำพกระแสข้อมูล (5)
5. ดาเนินการเขียนแผนภาพระดับที่ 1 และอาจมีระดับที่ 2 ใน
กรณีทเี่ ราต ้องการขยายรายละเอียด แต่ระดับ 3 อาจไม่จาเป็ น
เสมอไป
6. ทาการตรวจสอบความสมดุล (Balancing) แก ้ไขปรับปรุง
(Redraw)
้ อ
่
7. สร ้างแผนภาพโดยใชเครื
่ งมือชว่ ยวาด เชน
Visio,SmartDraw,CASE-Tools
chatuphon Phobun:Lecturer
22
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
แผนภำพกระแสข้อมูล ระบบกำรจ ัดกำรบุคลำกร
/
chatuphon Phobun:Lecturer
23
SPU
Functional Decomposition
Information
Science Institute of Sripatum University
0
แสดงหน ้าทีก
่ ารทางานในระบบการจัดการบุคลากร
1.0
2.0
1.1
2.1
4.1
1.2
2.2
4.2
1.3
2.3
4.3
2.4
2.5
3.0
2.3.1
2.3.2
4.0
4.3
4.4
2.6
chatuphon Phobun:Lecturer
24
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
แผนภาพ
Data Flow Diagram ระดับ Context Diagram (Level 0)
ระบบการจัดการจัดการบุคลากร
Username
Password
Username
Password
0
.
chatuphon Phobun:Lecturer
25
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Introduction to
Business Process Modeling
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
BMP
•
BMP สามารถถูกแปลความหมายออกไปได ้หลาย
ื่ มโยงไปถึง กิจกรรมอืน
ความหมายและยังสามารถเชอ
่ ๆ
ได ้อีกหลากหลายกิจกรรมทีม
่ ส
ี ว่ นในการสร ้างสรรค์
่
คุณค่าให ้กับลูกค ้า เชน
• Business Process Management
• Business Process Modeling
• Business Process Mapping
• Business Process Improvement
ไม่วา่ M ตัวหลังจะเป็ นอะไร แต่แนวคิดก็ ยังอยูบ
่ น
พืน
้ ฐานของกระบวนการธุรกิจหรือ Business Process
เสมอ
Source: ดร.วิทยำ สุ หฤทดำรง
chatuphon Phobun:Lecturer
27
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Management Strategies
Supply Chain
Logistics
Six Sigma
ERP
Balance Scorecard
Knowledge Management
etc.
Source:
ดร.วิทยำ สุ หฤทดำรง
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
Business Process Improvement (BPI)
ั ทัศน์และมีความเข ้าใจในกระบวนการธุรกิจเป็ น
ผู ้นาองค์กรทีม
่ วี ส
ิ ย
อย่างดี จะเป็ นผู ้นาทีเ่ ห็นความสาคัญของการปรับปรุงกระบวนการ
ธุรกิจ (Business Process Improvement) ซงึ่ มีองค์กรธุรกิจไม่มาก
นักทีม
่ ค
ี วามเข ้าใจในแนวคิดในการจัดการกระบวนการ ธุรกิจ
ผู ้นาองค์กรสว่ นมากจะยึด เอาแนวคิดในการจัดการประเภท Supply
Chain, Logistics, Lean และ Six Sigma มาใชจั้ ดการในองค์กรเลย
โดยมองข ้ามความสาคัญของการจัดการกระบวนการธุรกิจไป
Business Process Improvement ต ้องมาจากสมการทางธุรกิจ
(Business Equation) คือ คุณค่าของธุรกิจ (Business Values)
จะต ้องเท่ากับคุณค่าทีล
่ ก
ู ค ้าต ้องการ (Customer Values) เมือ
่ ใดที่
คุณค่าทางธุรกิจทีเ่ ราสร ้างไม่เท่ากับคุณค่าทีล
่ ก
ู ค ้าต ้องการ ธุรกิจก็
จะไม่เกิดขึน
้
Source:
ดร.วิทยำ สุ หฤทดำรง
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
BPI (contd.)
โจทย์ให ้กับการปรับปรุงกระบวนการธุรกิจคือ คุณค่าทีล
่ ก
ู ค ้าต ้องการ
ซงึ่ เปลีย
่ นตามเวลาและคูแ
่ ข่งขันทีเ่ ข ้ามาแย่งสว่ น แบ่งการสร ้าง
คุณค่าให ้กับลูกค ้า คุณค่าทีน
่ าเสนอต่อลูกค ้าจึงต ้องดีกว่า (Better)
เร็วกว่า (Faster) และถูกกว่า (Cheaper)
่ ด
ผู ้บริหารต ้องตระหนักอยูเ่ สมอว่า การทาให ้กระบวนการธุรกิจไปสูจ
ุ
ทีอ
่ งค์กรอยูร่ อดในธุรกิจได ้นัน
้ คือ การจัดการการเปลีย
่ นแปลง
(Change Management) โดยทีจ
่ ะต ้องเข ้าใจถึงต ้นกาเนิดแห่งการ
เปลีย
่ นแปลงว่ามาจากคุณค่าทีเ่ ปลีย
่ นแปลงไปของความต ้องการ
ของลูกค ้า และปลายทางของการเปลีย
่ นแปลงอยูท
่ ก
ี่ าร
เปลีย
่ นแปลงกระบวนการธุรกิจ
Source:
ดร.วิทยำ สุ หฤทดำรง
SPU
Information Science Institute of Sripatum University
31
SPU