Transcript Maja Studović

Mogućnosti finansiranja projekata
Obnovljivih Izvora Energije i
Energetske Efikasnosti
Sadržaj prezentacije
- O kompaniji South East Europe
Consultants (S.E.E.C.) Ltd.
- Linija Nemačke Razvojne Banke - Čačanska Banka
za finansiranje projekata OIE i EE - Volksbank Srbija
- Linija direktnog finansiranja
projekata održive energije za
Zemlje Zapadnog Balkana
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Ko smo mi?
► S.E.E.C. Ltd. – domaća kompanija, 100% u
privatnom vlasništvu, osnovana 2002.
► Osnovna delatnost – konsalting iz oblasti
energetike.
► Vodeća
domaća konsultantska kompanija u
oblasti energetike na području Zapadnog Balkana
i regionu Jugoistočne Evrope.
► S.E.E.C. Ltd. – od postanka do sada uspešno
realizovali preko 90 projekata iz oblasti energetike
u Srbiji, regionu i šire.
► S.E.E.C. Ltd. – bazirana u Beogradu-Vračar, a
ima i predstavništvo u Crnoj Gori-Podgorica.
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Čime se bavimo?
► S.E.E.C. Ltd. pokriva sledeće oblasti:
- Hidroenergetika i vodni resursi
- Termoenergetika i Energetska Efikasnost
- Elektroenergetika
- Obnovljivi Izvori Energije
- Zaštita životne sredine i Prostorno Planiranje
► S.E.E.C. Ltd. – konsultantske usluge pokrivaju
sve faze u projektnom ciklusu:
- identifikacija
- razvoj
projekata iz oblasti
- implementacija
energetike
- praćenje realizacije
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Organizaciona struktura
Board of Directors
Chairman of the Board
of Directors/CEO
Business
Development
Administration
Marketing
Branch office
in Montenegro
departments
Hydropower and
Water Resources
Thermal Energy and
Energy Efficiency
Electric Power
Systems
Renewable Energy
Sources
Environment and
Spatial Planning
– oko 30 stalno zaposlenih (mašinski, elektro i građevinski
inženjeri) i preko 50 spoljnih saradnika
– najsavremeniji programski paketi i oprema
– više o svakom od sektora na www.seec-bg.com
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Ko su naši klijenti?
Korisnici naših usluga – javna i privatna preduzeća, opštine,
lokalne samouprave, industrija, investitori, domaće i
međunarodne finansijske institucije, itd.
Od 2002. god., S.E.E.C. Ltd. – glavni ugovarač/učesnik na
više od 80 projekata finansiranih od strane:
- European Bank for Reconstruction and Development (EBRD),
- World Bank (WB),
- Kreditanstalt für Wederaufbau (KfW),
- European Investment Bank (EIB),
- International Finance Corporation (IFC) i drugih IFIs,
- Domaće i strane elektroprivrede,
- Privatnih Investitora...
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Naši klijenti – domaća i strane elektroprivrede, industrijska
preduzeća, privatni investitori:
- JP “Elektroprivreda Srbije” (EPS),
- Elektroprivreda Crne Gore (EPCG),
- JP “Elektromreža Srbije” (EMS),
- Nemačka elektroprivreda (RWE–Rheinisch-Westfälisches
Elektrizitätswerk AG),
- Technor Energy ASA-Norway,
- Enel S.p.A.–Italy,
- Statkraft–Norway,
- Coca Cola Hellenic (CCH) i mnoge druge kompanije
- Domaći i strani privatni investitori
- IFIs...
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Ko su naši partneri?
S.E.E.C. Ltd. održava dugogodišnju uspešnu saradnju sa
domaćim i stranim svetski priznatim kompanijama koje se bave
konsaltingom, inženjeringom, proizvodnjom, kao i finansijskim
kompanijama i organizacijama, itd.
Neki od naših partnera:
- Fichtner GmbH-Germany,
- CESI S.p.A.-Italy,
- Lahmeyer International,
- Vattenfall Europe PowerConsult-Germany,
- Pöyry-Finland,
- Frankfurt School of Finance and Management-Germany,
- Fintel S.p.A.-Italy,
- Enviroserv-Germany, etc.
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Neke naše reference...
► Project Consultant-Assistance with the implementation of the
EBRD Western Balkans Sustainable Energy Direct Financing
Facility (“WeBSEDFF”) (Partner: Fichtner GmbH, Germany; Klijent:
European Bank for Reconstruction and Development – EBRD; od marta 2009)
► Regional facility for renewable energies and energy
efficiency in Southeast Europe (regional RE-EE facility)Assistance to Cacanska Banka A.D. (Partneri: Frankfurt School of
Finance and Management i Fichtner GmbH, Germany; Klijent: KfW
Entwicklungsbank; Septembar 2007-Maj 2010)
► Regional facility for renewable energies and energy
efficiency in Southeast Europe (regional RE-EE facility)Assistance to Volksbank Srbija (Partneri: Frankfurt School of Finance
and Management i Fichtner GmbH, Germany; Klijent: KfW Entwicklungsbank;
Jul 2009-Jul 2010)
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
► Investment Opportunities on Renewable Energies in
Montenegro (Klijent: A2A, Italy; Jun 2010-Oktobar 2010)
► Conceptual Design of the HPPs on Velika Morava River
within integral use of available Velika Morava River Waters
(Klijent: RWE, Germany; Maj 2010-Novembar 2010)
► Development of regional and Pan-European guidelines for
more efficient integration of renewable energy into future
infrastructure SUSPLAN (Klijent: Statkraft, Norway (BG office);
Decembar 2009-Februar 2010)
► Due diligence for four HPPs on Bistrica and Janjina Rivers
(Klijent: RWE, Germany; April 2009-Oktobar 2009)
► Due diligence for two HPPs–Krupa
RWE, Germany; Februar 2009-Mart 2009)
and Banja Luka (Klijent:
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
► Study on Cogeneration of Heat and Electricity in Serbia
(Partneri: CESI i ELC, Italy; Klijent: The International Finance Corporation-IFC;
tokom 2005)
► Pre-feasibility study with conceptual design for gas fired
CHP combined cycle gas turbine plant 110 MWe in Loznica
town (Serbia) (Klijent: Decotra S.r.l.-Milan, Italy; tokom 2007)
► Feasibility study on the separation of auxiliary thermal power
facilities from CHP Zrenjanin 110 MWe and transformation into
district heating plant of the city of Zrenjanin (Klijent: JP
“Elektroprivreda Srbije”, PD Panonske termoelektrane-toplane d.o.o. Novi Sad;
tokom 2006)
► CHP Project for Coca Cola HBC facility in Belgrade (Klijent:
ContourGlobal Solutions Holdings Ltd.; tokom 2008)
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
► Small Hydro Power Plants Cijevna 1, Cijevna 2 and Cijevna
4 in Republic of Srpska-Pre-Feasibility i Feasibility Study (Klijent:
TechnorEnergy ASA, Norway; 2006 i 2007)
► Small Hydro Power Plants Doboj, Cijevna 5 and Cijevna 6 in
Republic of Srpska-Pre-Feasibility i Feasibility Study (Partneri:
Institut za građevinarstvo (IG), Banja Luka; Klijent: TechnorEnergy AS, Norway;
2006 i 2007)
► Pre-feasibility Study for Optimization of Water Resources
Management for the Nišava River Catchment's Area (Klijent: Tigar
AD, Pirot i Opština Pirot, Srbija; 2007-2008)
► ...
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Tekući projekti...
EPS Metering Project Consultant for the PIU
Lokacija: Srbija; Klijent: CESI, Italija; Investitor: JP Elektroprivreda
Srbije; Početak/Završetak: Januar 2011/Jul 2013
Wind Potential Assessments–Crni Vrh Project
Lokacija: Srbija; Klijent: Decotra Srl, Italija; Početak/Završetak:
Septembar 2010/Decembar 2011
Due diligence of PSP Djerdap III
Lokacija: Srbija; Klijent: RWE, Germany; Početak/Završetak: Jul
2010/Mart 2011
Consulting Services During Elaboration of Technical
Documentation for Construction of Petroleum Products
Pipeline System through Serbia
Lokacija: Srbija; Klijent: JP Transnafta, Srbija; Početak/Završetak:
Februar 2010/Maj 2011
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Environmental Impact Assessment for the South Stream
Project
Lokacija: Srbija; Klijent: DIEM, Rusija; Početak/Završetak: Novembar
2009/Decembar 2010 (Mart 2011)
Project Consultant–Assistance with the implementation of
the EBRD Western Balkans Sustainable Energy Direct
Financing Facility (“WeBSEDFF”)
Lokacija: Zapadni Balkan; Klijent: EBRD; Početak/Završetak: Maj
2009/Septembar 2011; Partner: Fichtner GmbH, Nemačka
Wind Potential Assessments–Kula project
Lokacija: Srbija; Klijent: JP Elektroprivreda Srbije; Početak/Završetak:
Januar 2009/Januar 2011
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Wind Potential Assessments–Zabljak Project
Lokacija: Crna Gora; Klijent: Decotra Srl., Italija i HM Durmitor, Crna
Gora; Početak/Završetak: Januar 2009/Jul 2011
Wind Potential Assessments–Gacko Project
Lokacija: Bosna i Hercegovina; Klijent: Herzeg Wind, BiH;
Početak/Završetak: Septembar 2008/Septembar 2011
Upgrading of 400/110/35 kV Ribarevine substation and
construction of new 110/10 kV Podgorica 5 substation
Lokacija: Crna Gora; Klijent: Elektroprivreda Crne Gore;
Početak/Završetak: Jul 2007/kraj 2011; Partner: Fichtner GmbH,
Nemačka
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Regionalna linija finansiranja
projekata Obnovljive Energije i
Energetske Efikasnosti
http://master-your-own-energy.org
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
KfW-(Nemačka Razvojna Banka) – osnovala liniju
finansiranja projekata OIE i EE (Regional Facility for
Renewable Energy and Energy Efficiency) namenjenu MSP i
stanovništvu.
South East Europe Consultants (S.E.E.C.) Ltd.
(www.seec-bg.com), Srbija i Fichtner GmbH&Co.KG
(www.fichtner.de), Nemačka – Tehnički Konsultanti na projektu.
Franfurt School of Finance and Management
(Bankakademie) (www.frankfurt-school.de), Nemačka –
Finansijski Konsultant na projektu.
Kreditna linija – preko domaćih komercijalnih banaka
(Čačanska Banka AD-do 400.000 Eur i Volksbank Srbija AD-do
1.000.000 Eur)
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Ko može da aplicira?
► Mala i Srednja Preduzeća
► Fizička lica
Koji projekti su prihvatljivi?
► Projekti Energetske Efikasnosti kojima se ostvaruju
uštede u potrošnji primarne energije od minimum 20% i/ili
smanjuje se emisija CO2 za najmanje 20%
► Projekti korišćenja Obnovljivih Izvora Energije – sve
tehnologije korišćenja OIE dolaze u obzir
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Preporučeni projekti EE...
- Poboljšanja koja se odnose na omotač zgrade (zamena
spoljašnjih vrata i prozora, hidro i toplotna izolacija spoljnih
zidova, krova, poda, ...)
- Poboljšanja u sistemu za proizvodnju i distribuciju tople
vode/tehnološke pare (opravka/zamena starih kotlova,
zamena gorionika, poboljšanja u sistemu distribucije,
iskorišćenje otpadne toplote, promena vrste goriva, ...)
- Poboljšanja koja se odnose na mašine i opremu u proizvodnji
(zamena dotrajalih proizvodnih linija/mašina/opreme novim
koje su značajno efikasnije, ...)
- Sistemi za kogeneraciju (toplotne i električne energije) i
trigeneraciju (toplotna, rashladna i električna energija)
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
- Poboljšanja u sistemu potrošnje električne energije (korekcija
faktora snage, instaliranje frekventnih regulatora, zamena
dotrajalih elektromotora novim efikasnijim, ...)
- Poboljšanja u sistemu rasvete (instaliranje efikasnih sijalica,
regulacija osvetljenja, ...)
- Poboljšanja u:
- sistemu za sušenje, pečenje, površinskiu zaštitu
- sistemu komprimovanog vazduha,
- sistemu za ventilaciju i klimatizaciju,
- rashladnim sistemima
- Zamena sredstava unutrašnjeg i spoljašnjeg transporta, i sl.
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Preporučeni projekti OIE...
- Solarni kolektori – solar thermal (za zadovoljenje toplotnih
potreba)
- Vetroelektrane (mikro snaga)
- Hidro elektrane (mikro i malih snaga)
- Sistemi koji koriste biomasu za proizvodnju toplotne energije
- Sistemi za proizvodnju i korišćenje biogasa
- Sistemi koji koriste geotermalnu energiju (geotermalne
pumpe, toplotne pumpe, ...) za zadovoljenje toplotnih potreba
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Primer završenih projekata OIE...
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Primer završenih projekata EE...
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Direktno finansiranje projekata
energetske efikasnosti u industriji i
projekata sa korišćenjem obnovljivih
izvora energije od strane EBRD
www.websedff.com
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Šta je WeBSEDFF?
Western Balkan Sustainable Energy Direct Financing
Facility-EBRD linija direktnog finansiranja projekata u
oblasti održivog energetskog razvoja
● Linija je namenjena za projekte energetske efikasnosti u
industriji i projekte sa korišćenjem obnovljivih izvora energije
● Linija je namenjena malim i srednjim preduzećima u većinskom
privatnom vlasništvu
● Linija je namenjena svim zemljama zapadnog Balkana (Albanija,
BiH, Hrvatska, BJR Makedonija, Crna Gora i Srbija, uključujući
Kosovo prema Rezoluciji 1244 SB UN)
● Sredstva linije: do 50 miliona EUR za zajmove + do 13 miliona
EUR u fondovima za tehničku saradnju i podsticajna sredstva
● Očekivani broj projekata u celom regionu: 15-20
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Uslovi finansiranja-WeBSEDFF
● Krediti sa obezbeđenjem ili projektno finansiranje
● Iznos pojedinačnog kredita: 2-6 miliona EUR
● Prosečan (očekivani) rok otplate kredita:
→ 6-8 godina za projekte energetske efikasnosti,
→ 10-12 godina za projekte sa korišćenjem OIE
uz odgovarajući poček (grace period) i fleksibilne planove otplate
● Tržišne kamatne stope, dogovaraju se direktno sa EBRD.
Zavise od vrste i rizičnosti projekta i investitora.
● Linija je podržana fondovima za tehničku saradnju, kojima se
finansira identifikacija i priprema predloga projekata, kao i
fondovima za podsticajna sredstva (na osnovu procenjenog
smanjenja emisije CO2 kao rezultat pojedinačnog projekta)
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Struktura WeBSEDFF
Donatorski
ugovor
EBRD
€
Ugovor o
kreditiranju
Konsultant
na projektu
Konzorcijum
Fichtner/SEEC
€
Podsticajna
sredstva*
Tražilac zajma
Donatorski
ugovor
Verifikacioni
konsultant
Verifikacija tehničkog
završetka projekta
Tehnička podrška
* Podsticajna sredstva se odobravaju po završetku projekta sa tehničke
strane (završetku izgradnje/rekonstrukcije/...).
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Projekti koji se mogu finansirati
Industrijska energetska efikasnost:
- Kogeneracija; Trigeneracija
- Rehabilitacija/rekonstrukcija/modernizacija kotlova, sistema
komprimovanog vazduha, sistema za razvod pare i sistema za
distribuciju električne energije
- Zamena starih kotlova na gas kondenzacionim kotlovima
- Iskorišćenje otpadne toplote iz tehnoloških procesa
- Razne druge mere povećanja EE ili njihova kombinacija*
*Mere za povećanje EE u zgradama – samo u okviru šireg paketa mera
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Projekti koji se mogu finansirati
Obnovljivi izvori energije (greenfield projekti):
- Protočne (run-of-river) hidroelektrane do 10 MW
- Vetrogeneratori snage do 20 MW
- Solarni sistemi
- Sistemi na biomasu–samo za proizvodnju toplote/za
kogeneraciju
- Gasni motori na biogas
- Geotermalne toplotne pumpe
- Proizvodnja biogoriva*
*Za proizvodnju biogoriva se ne odobravaju podsticajna sredstva
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Kriterijumi za finansiranje
Tehnički kriterijumi:
- Najmanje 20% uštede energije za projekte EE u industriji
- Minimalni faktor iskorišćenja za projekte sa korišćenjem
obnovljivih izvora energije*
*Zavisno od vrste projekta
Finansijski kriterijumi:
- Zdrava finansijska/ekonomska struktura i dovoljno učešće
sopstvenog kapitala u investiciji
Ostali kriterijumi:
- Za projekte za koje su potrebne koncesije, dozvole i licence,
svi ovi dokumenti moraju biti dobijeni u skladu sa zahtevima
EBRD (transparentno)
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Uloga PC (Fichtner/S.E.E.C. Ltd.)
u finansiranju preko WeBSEDFF
- Pregled i evaluacija predloga projekata za finansiranje
- Provera usklađenosti predloženog projekta sa tehničkim i
drugim kriterijumima
- Pomoć investitorima da definišu predlog i obim projekta (u
slučaju potrebe, sprovođenje Energy Audit-a)
- Pomoć investitorima u celokupnom procesu odobravanja
finansiranja od strane EBRD
- Procena potencijalnog smanjenja emisije CO2, na osnovu
čega se utvrđuje iznos podsticajnih sredstava
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Proces odobravanja sredstava
Predinvesticiona faza (4 do 9 meseci)
Term Sheet
Mandate Letter


Preliminarni
Pregled
sastanci
projekta
Početni
sastanci i
posete lokaciji
Utvrđivanje
zajedničkog
interesa za
saradnju
Ocena performansi
projekta i
investitora
(Due diligence)

Investitor dostavlja 
informacije o svom
preduzeću i projektu,
i pismo o namerama

Bankari EBRD i
Konsultant
pripremaju tzv.
Screening
Memorandum, koji
se šalje na
odobrenje
Investicionom
odboru EBRD

EBRD i Konsultant
sprovode detaljnu
ocenu projekta i
investitora, sa
tehničke, ekološke,
pravne i finansijske
strane

Konačna
odluka
Investiciono
g odbora
EBRD
Bankari EBRD i
investitor definišu
strukturu transakcije i
postižu sporazum o
tome (Term Sheet)
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Investicija i otplata zajma
Post-investiciona faza (do 12 godina )
Implementacija
i nadzor
Investicija


Sastavljanje
ugovora sa
bankom i
njegovo
sprovođenje
u delo
Povlačenje
novca u
definisanim
tranšama

Investitor šalje
EBRD i
Konsultantu
redovne
izveštaje o
finansijama i
napredovanju
projekta
Nadzor i
otplata

Verifikacija
završetka
projekta sa
tehničke strane
od strane
Verifikacionog
konsultanta

Odobravanje
podsticajnih
sredstava
investitorima
koji
zadovoljavaju
kriterijume


Investitor šalje
u EBRD
redovne
izveštaje o
finansijama
projekta
Otplata duga
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Podsticajna sredstva
• Da bi se potencijalni investitori ohrabrili u razvoju projekata u
tržišnim uslovima kakvi vladaju, WeBSEDFF nudi podsticajna
sredstva projektima koji ispunjavaju kriterijume za to.
• Podsticajna sredstva se odobravaju na osnovu
izbegnutih emisija CO2 kao rezultat implementacije
projekta
• Podsticajna sredstva se odobravaju po tehničkom završetku
projekta, na sledeći način:
– Verifikacioni konsultant utvrđuje da je projekat sa tehničke strane
završen
– Podsticajna sredstva se odobravaju tako da se glavnica duga
smanjuje – investitor neće dobiti novac, ali će imati korist od smanjenih
kamata i anuiteta tokom perioda otplate
– Nivo podsticajnih sredstava – do max. 15-20% od iznosa zajma
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti
Kontakt
Rastko Mladenović, MSc. M.E.,
[email protected]
011/20 40 381
Thermal Energy and Energy Efficiency Eng.
Maja Studović, MSc. M.E.,
Thermal Energy and Energy Efficiency Eng.
Goran Matović, MSc. E.E.,
Electrical and Energy Efficiency Engineer
[email protected]
011/20 40 366
[email protected]
011/20 40 368
Adresa: Makenzijeva 53/IV,
11000 Beograd, Srbija
Tel:
Fax:
E-mail:
Web:
+381 11 20 40 310
+381 11 20 40 390
[email protected]
www.seec-bg.com
Mogućnosti finansiranja projekata Obnovljivih Izvora Energije i Energetske Efikasnosti