Transcript OBEZİTE

OBEZİTE NEDİR?
NEDENLERİ,ÖNLENMESİ
OBEZİTE
• Obez-Obese-şişman
• Obesus sözcüğünden türeyen bir isim olup,
‘’çok yemek yiyen’’ anlamına gelmektedir
ŞİŞMANLIK,
Besinlerle alınan enerji miktarının, harcanan enerji
miktarını aştığı durumda ortaya çıkar.
Vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya
çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir
hastalıktır.
• Enerji alımının fazlalığı aşırı yeme, daha çok
yağ ve şeker içeren besinleri yeme, öğün
atlama, hızlı yeme gibi yanlış beslenme
alışkanlıkları nedeniyle olurken,
• Enerji harcamasının azlığı ise hareketsiz
yaşam nedeniyle olmaktadır.
OBEZİTE
• Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) belirlemelerine göre toplumun
– %25’i obez
– %25’i fazla kilolu
– %25’i de normal kilolu dur.
• Normal kilolu olan grup genetik olarak obeziteye eğilimlidir.
Diyetine dikkat etmediği zaman kolaylıkla kilo alarak fazla
kilolu veya obez sınıfına geçiş gösteren bireylerdir.
http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/index.html
TÜRKİYE’DE
ERKEKLERİN
%21.2’Sİ
KADINLARIN
%41.5’İ
OBEZ
Yağ hücreleri boyutlarını 20 kat, sayılarını ise 1000 kat
artırabilme kapasitesine sahiptir
Büyüme
sırasında
yağ
hücrelerinin
sayısı
artar
Enerji
alımı>Enerji
tüketimi
Yağ hücrelerinin
boyutları artar
Yağ hücreleri
ulaşabilecekleri en
büyük boyuta
ulaştıktan sonra bile
fazla enerji alımı
devam ederse hücre
sayısı tekrar artmaya
devam eder
FON 241 Weight Management; L. Zienkewicz
Yağ kaybıyla
hücrelerin boyutu
azalır ancak sayısı
azalmaz
YAĞ HÜCRESİ GELİŞİMİ
• Yağ kaybıyla yağ hücresi boyutları azalır ancak
sayısı değişmez.
• Daha fazla yağ hücresine sahip olan bireyler
daha hızlı kilo almaya yatkındırlar.
• Bu nedenle amacımız yağ hücresi sayısını
arttırmamak olmalıdır.
• Obeziteyle mücadele çocukluk döneminde
başlamalıdır.
OBEZİTE SIKLIĞI ÜLKEMİZDE
NEDEN ARTIYOR?
• Fast-food benzeri hazır yiyeceklerin
tüketiminde artış olması
• Yüksek enerjili içecek tüketiminin fazla olması
• Porsiyonların büyümesi
• Sebze-meyve tüketiminin azalması
• Ulaşımda araç kullanımının artması...
• Fizik aktivite yapmaya uygun olmayan çevre
Hamburger
Önceden
Şimdi
333 kalori
590 kalori
Kalori farkı: 257 kalori
Kahve
Kahve
Mocha-Latte Kahve
45 kalori
Kalori farkı: 305 kalori
350 kalori
Sağlıklı ağırlık düzeyini devam ettirmek için
Alınan kalori= Harcanan kalori
Fazladan alınan 305 kaloriyi yakmak için ne
kadar süre ile yürüyüş yapmak gerekir?
1 saat 20 dk yürüyüş
YETİŞKİNLERDE OBEZİTENİN GELİŞİMİNDE
BAŞLICA RİSK FAKTÖRLERİ;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Fiziksel aktivitede azalma
Beslenme alışkanlıkları
Yaş
Kadın olmak
Doğum sayısı
Evlilik
Sigarayı bırakmak
Alkol alımı
Ailede obez bireylerin olması
Psikolojik nedenler
ÇOCUKLUK ÇAĞI OBEZİTENİN NEDENLERİ;
•
•
•
•
•
Anne ve babada obezitenin olması
Ailesel aktivite alışkanlığı,
Ailenin beslenme alışkanlığı
Ayaküstü beslenme
Okullarda enerji yoğunluğu fazla olan
atıştırmalık besinlerin tüketilmesi
OBEZİTE ÖNLENEBİLİR BİR
HASTALIKTIR
.
ÇOCUKLUK TİPİ
ŞİŞMANLIK
YAĞ HÜCRESİ
SAYISI
ARTAR.
ERİŞKİN TİPİ
ŞİŞMANLIK
YAĞ HÜCRESİ
HACMİ ARTAR.
Ağırlığın Denetimi Çocukluktan
başlamalıdır.
OBEZİTE İLE İLİŞKİLİ DURUMLAR
• Diyabet – Obez olanlarda Tip 2 Diyabet gelişme riski obez
olmayanlara göre 20 kat daha fazladır.
• Hipertansiyon- Yaklaşık 5 kat risk artar.
• Koroner arter hastalığı& inme – Obez Kadınlarda 2.4 kat
erkeklerde 2 kat risk artar.
• Kanserler – Sigara kullanmayan bireylerde meydana gelen
tüm kanserlerin %10’u obezite ile ilişkilidir.
• İnfertilite (Kısırlık)– Kadınlardaki primer infertilitenin %6’sı
obezite ile bağlantılıdır.
ERİŞKİNDE OBEZİTE TANISI
• Antropometrik ölçümler
– Beden kitle indeksi
– Bel çevresi(santral obezite)
– Bel-kalça oranı
BEDEN KİTLE İNDEKSİ
BKİ’niz normal olsa bile bel çevresi ölçümünüzü değerlendirin
BEDEN KİTLE İNDEKSİ SINIFLAMASI
BKI
Değerlendirme
18.5 <
Az kilolu
18.5 - 24.9
Normal Kilo
25.0 - 29.9
Fazla Kilo
30.0 - 39.9
Obez
40.0 ve üzeri
Morbid obez
BEL ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ VE ANLAMI
• Vücuttaki toplam yağ miktarı önemli olmakla
beraber, yağın nerede biriktiğini bilmek daha
önemlidir.
• Karın çevresinde yağ birikimi, kalça ve vücudun
diğer bölgelerinde yağ birikiminden daha fazla
hastalık risklerine neden olur.
KADINLARDA
102 cm
88 cm
ERKEKLERDE
BEL ÇEVRESİ İLE İLİŞKİLİ METABOLİK
HASTALIKLAR İÇİN RİSK
Artmış risk
Erkek > 94 cm
Kadın > 80 cm
Yüksek risk
> 102 cm
> 88 cm
NEDEN AĞIRLIK KAYBEDELİM?
%10 ağırlık kaybının faydaları
Mortalite (Ölüm)
Total mortalitede %20 ↓
Diyabete bağlı ölüm %30↓
Obezite ilişkili ölümlerde ↓
Kan basıncı(hipertansif bireylerde)
Sistolik kan basıncında 10mmHg ↓
Diyastolik kan basıncında 20mmHg ↓
Yeni tanılı diyabetiklerde kan şekeri
Açlık kan şekerinde %50↓
Kan yağları
Total kolesterolde %10↓
LDL kolesterolde %15 ↓
Trigliserid %30 ↓
HDL’de %8 ↑
Diğer yararlar
Akciğer fonksiyonunda↑
Eklem ağrısı↓
Uyku apnesi↓
Insülin duyarlılığı↑
Over fonksiyonları düzenlenir
OBEZİTE TEDAVİSİ 5 BASAMAKTA
İNCELENEBİLİR.
•
•
•
•
•
Beslenme tedavisi
Davranış tedavisi
Egzersiz
İlaç tedavisi
Cerrahi tedavidir.
ŞİŞMANLIĞA NEDEN OLAN HATALI
DAVRANIŞLARIN EN ÖNEMLİLERİ;
•
•
•
•
•
Günlük ihtiyacımızdan fazla besin tüketimi
Hızlı yemek yeme ve öğün atlamak
Akşam yemeğinden sonra yatıncaya kadar atıştırmak
Gece uykudan uyanıp bir şeyler yemek
Yemek yerken başka aktivitelerle ilgilenmek (TV
izlemek, bilgisayar…)
• Uzun süre sofrada kalmak
GENEL ÖNERİLER;
•
•
•
•
Planlı olmak ne yeneceğini önceden planlamak
Boş vakitlerde atıştırmadan uzak durmak
Yeterli su içmek (8-10 bardak)
Dışarıda yemek yeneceği zaman uygun olabilecek
yerleri tercih etmek
• Fiziksel aktiviteyi arttırmak kısa mesafelerde araç
kullanmamak,gerekmedikçe asansör kullanmamak
• Bilinçsizce karın doyurmak yerine sağlıklı olmak için
beslenme prensibini edinmek
• Haftada 1 kere aynı kıyafetlerle tartılmak
ALIŞVERİŞE YÖNELİK ÖNERİLER;
• Yiyecek alışverişini tok karnına yapmak
• Alışverişe bir listeyle çıkmak
• Yenmeye hazır besinlerin yer aldığı
reyonlardan uzak durmak
• Özellikle unlu ve tatlı yiyecekler açısından
düşük enerjili besinlerin tüketimine dikkat
etmek.
SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ
• Beslenme programı kişiye özgü düzenlenmelidir.
• Önerilen program ayaktan uygulamada güvenli olmalıdır.
• Ömür boyu uygulanabilir olmalıdır.
• Sık öğünlü olmalıdır.
• Posadan zengin olmalıdır.
• Değişime olanak sağlamalıdır.
• Dört temel besin grubunu her öğünde eşit miktarda
tüketmeliyiz.
YEMEKLE İLGİLİ ÖNERİLER;
• Yemek biter bitmez sofradan kalmak
• Ara öğünler için düşük kalorili besinleri bulundurmak
• Akşam öğününü olanaklar elverdiği ölçüde 18:00 ve
20:00 saatleri arasında tüketmek, sonrasında yüksek
enerjili besinlerden uzak durmak
• Yemek yerken tv seyretmek, gazete dergi okumak gibi
başka aktivitelerle ilgilenmemek
YETERİ KADAR NEDENİNİZ
VARSA HERSEYİ YAPABİLİRSİNİZ
Jim Rohn.
TEŞEKKÜR EDERİM