Transcript ppt/4MB - Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων

Υγιεινή – Ασφάλεια-Δίκαιο
Διδάσκοντες



Ι.Πασπαλιάρης, Καθηγητής Τομέας Μεταλλουργίας
Δ.Δαμίγος, Επίκουρος Καθηγητής, Τομέας
Μεταλλευτικής
Κατερίνα Αδάμ, Λέκτορας, Τομέας Μεταλλευτικής
Σχολή Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργών
15/2/2012
7ο
Εξάμηνο, 2011-2012
1
1
Περιεχόμενα










Εισαγωγή –Βασικές Έννοιες-Στατιστικά στοιχεία √
Κίνδυνος έκρηξης √
Κίνδυνος Πυρκαγιάς √
ΚΜΛΕ √
Εκτίμηση Κινδύνου √
Χημικοί Κίνδυνοι √
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ √
Ανθρώπινος Παράγοντας √
Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Ατυχημάτων √
Εγγενής Ασφάλεια √

Σχεδιασμός Ασφαλών Εγκαταστάσεων-Παραγωγική ΔιαδικασίαΔιαχείριση Αποβλήτων Εξορυκτικής Βιομηχανίας

Παραδείγματα-Εφαρμογές- Ασκήσεις
1
2
.
ΜΕΓΑΛΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ – ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ
ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Βασικές κατηγορίες ατυχημάτων σε εξορυκτικές
δραστηριότητες (“APELL for Mining”, UNEP
2001):
• Καταρρεύσεις φραγμάτων τελμάτων
• Καταρρεύσεις σωρών στείρων
• Αστοχία αγωγών
• Μεταφορά χημικών από και προς την
περιοχή
• Καθίζηση εδάφους
• Διαρροές χημικών από δεξαμενές
• Πυρκαγιές
• Διαρροές αερίων
• Εκρήξεις
• Ατυχήματα από ανατινάξεις
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
2. ΜΕΓΑΛΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
– ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
(από “APELL for Mining”, UNEP 2001)
Κατηγορία
συμβάντος
Τυπικά αίτια
Αναποτελεσματική διαχείριση
Διάρρηξη/κατάρρευση
φράγματος τελμάτων
Κατάρρευση σωρών
στείρων
Αστοχία αγωγών, π.χ.
μεταφοράς τελμάτων,
διαλυμάτων εκχύλισης,
κλπ.
υδάτων, υπερχείλιση, αστοχία
θεμελίωσης, αστοχία συστημάτων
αποστράγγισης και αγωγών, διάβρωση
αναχωμάτων, σεισμός.
Δυνητικές επιπτώσεις
Απώλεια ζωής, ρύπανση αποθεμάτων
νερού, καταστροφή υδάτινου
περιβάλλοντος και απώλεια σοδειάς,
ρύπανση καλλιεργήσιμης γης, απειλή
προς προστατευόμενο περιβάλλον
και βιοποικιλότητα, απώλεια των
αναγκαίων προς συντήρηση.
Αστάθεια που συχνά συνδέεται με Απώλεια ζωής, τραυματισμοί,
την παρουσία νερού (πηγές,
καταστροφή περιουσίας, βλάβες σε
ανεπαρκής αποστράγγιση σωρών) οικοσυστήματα και σε αγροκτήματα.
Ανεπαρκής συντήρηση, αστοχία
εξοπλισμού, βλάβες αγωγών.
Ρύπανση εδάφους, νερού,
επιπτώσεις στους χρήστες νερού.
Μπορεί να μην εντοπιστεί για κάποιο
χρονικό διάστημα.
3 Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
2. ΜΕΓΑΛΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ – ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Χαρακτηριστικά παραδείγματα ατυχημάτων
(από “APELL for Mining”, UNEP 2001)
Ατύχημα
Επιπτώσεις
Διάρρηξη σε φράγματα τελμάτων
Stava, Ιταλία 1985 Αστοχία φράγματος τελμάτων. 269 θάνατοι στις πόλεις
Stava και Teseto, 7-8km κατάντη.
Aznalcollar,
Ισπανία, 1998
Αστοχία φράγματος αποτέλεσμα απώλεια τελμάτων σε
ποτάμιο σύστημα. Επιπτώσεις σε καλλιεργήσιμη γη,
σοδειές και πηγάδια. Απειλήθηκαν το Εθνικό Πάρκο και
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς Donana
Baia
Mare, Κηλίδα νερού αυξημενη συγκέντρωση σε κυάνιο (cyanide)
Ρουμανία, 2000
από φράγμα τέλματος σε ποτάμιο σύστημα. Εκτεταμένοι
θάνατοι ψαριών και οικονομικές επιπτώσεις σε
κοινότητες κατάντη. Η ρύπανση του νερού διαδόθηκε σε
ένα σύνολο χωρών και ανιχνεύτηκε έως και στο δέλτα
του Δούναβη, 2000 km μακριά.
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
2. ΜΕΓΑΛΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ – ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Χαρακτηριστικά παραδείγματα ατυχημάτων
(από “APELL for Mining”, UNEP 2001)
Ατύχημα
Επιπτώσεις
Κατάρρευση σωρών
Aberfan,
Ουαλία, 1966
Gransberg,
Ινδονησία, 2000
Ν. Σωρός στείρων (Coal dam) αστόχησε και καταπλάκωσε
μέρος της πόλης. 144 θάνατοι.
Τμήμα
σωρού
στείρων
ύψους
400m
κατέρρευσε
ολισθαίνοντας σε παρακείμενη λίμνη. 4 εργολάβοι
σκοτώθηκαν από κύμα νερού. Μικρές επιπτώσεις σε
κοινότητες στα κατάντη.
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
2. ΜΕΓΑΛΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ – ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Κύρια αίτια κατάρρευσης φραγμάτων τελμάτων
Κατανομή του αριθμού των περιστατικών σε σχέση με τα αίτια της κατάρρευσης των φραγμάτων
από 147 συμβάντα που αξιολογήθηκαν στο πλαίσιο του έργου e-EcoRisk (Rico et al., 2008a).
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Υ.Α. 39624/2209/Ε103/2009 –
Μέτρα, όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση των
αποβλήτων
της
εξορυκτικής
βιομηχανίας,
σε
συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2006/21/ΕΚ
της 15ης Μαρτίου 2006 «σχετικά με τη διαχείριση των
αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και την
τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ» του Συμβουλίου
της 15ης Μαρτίου 2006
Πηγή:
UNECE Workshop
Safety of Tailings Dams
Yerevan, Armenia, 12-13/11/2007
EU
rules for safe management of mining waste:
The
new directive and related initiatives
Fotios Papoulias
European Commission,
DG Environment
Unit G4 “Sustainable Production and Consumption”
Phone ++32-2-2994280, e-mail [email protected]
Mεγάλα Ατυχήματα Λιμνών
Τελμάτων Εμπλουτισμού & Κυάνωσης
Azñalcóllar
(1998)
Baia Mare
(2000)
Δεσμεύσεις της ΕΕ
Communication from the Commission
“Promoting Sustainable Development in the EU non-energy
Extractive Industry” (Com(2000) 265 Final)
“Ουσιαστική απαίτηση για την επίτευξη της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η
ενσωμάτωση μέτρων περιβαλλοντικής σε κάθε στάδιο ενός Εξορυκτικού
έργου, από το στάδιο του σχεδιασμού, στο στάδιο λειτουργίας, και κατά την
αποκατάσταση του χώρου και μετέπειτα φροντίδα”
Communication from the Commission
“Safe operation on mining activities: a follow-up to recent mining
accidents” (COM(2000) 664 final)
Επικαιροποίηση της Οδηγίας Seveso II
 Εγχειρίδιο Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών για Στείρα Εξόρυξης
και τέλματα
 Προετοιμασία νέας Οδηγίας για τα Εξορυκτικά Απόβλητα
Πηγή: F. Papoulis, Safety of Tailings Dams
Yerevan, Armenia, 12-13/11/2007
Εξορυκτικές Βιομηχανίες
Ενεργειακά Ορυκτά
Nuclear
fuels
Fossil
fuels
Μεταλλικά Ορυκτά
Ferrous Non-ferrous Precious
metals
metals
metals
Βιομηχανικά Ορυκτά
Υλικά
Κατασκευής
Minor
metals
Uranium
Oil
Coal
Oil shale
Some of the most important metals:
Some of the most important metals:
Ferrous metals:Fe; Mn, Ni, Cr, Mo, W, V, Co
Ferrous metals:Fe; Mn, Ni, Cr, Mo, W, V, Co
Non-ferrous metals:Cu, Pb, Zn (base metals); Sn, Al
Non-ferrous metals:Cu, Pb, Zn (base metals); Sn, Al
Precious metals:Au, Ag, Pt
Precious metals:Au, Ag, Pt
Minor metals:Sb, As, Be, Bi, Cd, Ce, Hg, Nb, Ta, Ti, Zr
Minor metals:Sb, As, Be, Bi, Cd, Ce, Hg, Nb, Ta, Ti, Zr
Fissionable metals: U, Th
Fissionable metals:U, Th (U is considered here as nuclear fuel.)
Πηγή: F. Papoulis, Safety of Tailings Dams
Yerevan, Armenia, 12-13/11/2007
Παραγωγή Εξορυκτικών
Αποβλήτων
Επιφανειακό έδαφος
Υπερκείμενα
Διαχείριση Εξορυκτικών
Αποβλήτων
τέλματα
Στείρα Εξόρυξης
Μετάλλευμα
Κατεργασία
Μεταλλευμάτων
Συμπύκνωμα
Πηγή: F. Papoulis, Safety of Tailings Dams, Yerevan, Armenia, 12-13/11/2007
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Υ.Α. 39624/2209/Ε103/2009
Σχετικά άρθρα για τα εξής θέματα :
Σκοπός : (άρθ. 1)
Πεδίο εφαρμογής : (άρθ. 2)
Ορισμοί (εξορυκτικά, επικίνδυνα, αδρανή απόβλητα κλπ):
(άρθ. 3)
Γενικές απαιτήσεις : (άρθ. 4)
Σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων : (άρθ. 5-7)
Πολιτική πρόληψης σοβαρών ατυχημάτων – Ενημέρωση
κοινού : (άρθ. 8 -10)
Μελέτη ασφάλειας : (άρθ. 9)
Σχέδια έκτακτης ανάγκης : (άρθ. 10)
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Υ.Α. 39624/2209/Ε103
Προϋποθέσεις λειτουργίας των εγκαταστάσεων αποβλήτων
: (άρθ. 11-12)
Ειδικές υποχρεώσεις φορέα διαχείρισης : (άρθ. 13 -16)
Κοιλότητες εκσκαφής : (άρθ. 13)
Οριακές
τιμές κυανίου σε λίμνη : (άρθ. 14)
Διαδικασίες
που διέπουν το κλείσιμο των εγκαταστάσεων
αποβλήτων και τη μετέπειτα φάση : (άρθ. 15)
Διασυνοριακές επιπτώσεις : (άρθ. 17)
Κατάρτιση εκθέσεων : (άρθ. 19)
Απογραφή των κλειστών εγκαταστάσεων αποβλήτων : (άρθ.
21)
Περιβαλλοντική ευθύνη : (άρθ. 22)
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Υ.Α. 39624/2209/Ε103
Πολιτική
πρόληψης σοβαρών ατυχημάτων και πληροφορίες
που πρέπει να γνωστοποιούνται στο ενδιαφερόμενο κοινό :
(παράρτημα Ι)
Χαρακτηρισμός αποβλήτων : (παράρτημα ΙΙ)
Κριτήρια για την ταξινόμηση των εγκαταστάσεων
αποβλήτων : (παράρτημα ΙΙΙ)
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Υ.Α. 39624/2209/Ε103
«εξορυκτικά απόβλητα»: τα
απόβλητα που προκύπτουν από την
αναζήτηση, την εξόρυξη, την
επεξεργασία και την αποθήκευση
ορυκτών πόρων και από την
εκμετάλλευση λατομείων.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Υ.Α. 39624/2209/Ε103
«εγκαταστάσεις αποβλήτων», κάθε τόπος που επιλέγεται για
τη συσσώρευση ή την εναπόθεση εξορυκτικών αποβλήτων,
υπό στερεά ή υγρά μορφή ή υπό μορφή διαλύματος ή
αιωρήματος, για τις ακόλουθες χρονικές περιόδους:−
μηδενική περίοδο για εγκαταστάσεις της κατηγορίας Α και
εγκαταστάσεις αποβλήτων τα οποία έχουν χαρακτηρισθεί
επικίνδυνα,
− περίοδο άνω των έξι μηνών για εγκαταστάσεις επι−
κινδύνων αποβλήτων που προκύπτουν απρόβλεπτα,
− περίοδο άνω του έτους για εγκαταστάσεις μη επι−
κίνδυνων μη αδρανών αποβλήτων,
− περίοδο άνω των τριών ετών για εγκαταστάσεις
μη ρυπανθέντος χώματος, μη επικινδύνων αποβλήτων
ν
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Υ.Α. 39624/2209/Ε103
«
17. «σοβαρό ατύχημα», συμβάν στον τόπο μιας
εγκατάστασης αποβλήτων, κατά τη διάρκεια εργασίας
διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων, το οποίο θέτει σε
σοβαρό κίνδυνο τη δημόσια υγεία ή/και το περιβάλλον,
άμεσα ή μακροπρόθεσμα, επιτόπου ή εκτός των
εγκαταστάσεων
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
«
Ο φορέας διαχείρισης υποχρεούται να λαμβάνει
όλα τα αναγκαία μέτρα:
α) για την κατά το δυνατόν πρόληψη ή μείωση παντός
είδους δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στην
ανθρώπινη υγεία κατά τη διαχείριση των εξορυκτικών
αποβλήτων αλλά και μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης
αποβλήτων και
β) για την πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων που αφορούν την
εγκατάσταση αποβλήτων, και τον περιορισμό
των συνεπειών τους για το περιβάλλον και την ανθρώπινη
υγεία.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Community legislation
Summary of EU legislation on mining waste
http://europa.eu/legislation_summaries/environment/wast
e_management/l28134_en.htm
•Directive 2006/21/EC on the management of waste from
the extractive industries
•1.Commission Decision 2009/337/EC on the Criteria for
the classification of waste facilities in accordance with
Annex III,
•2.Commission Decision 2009/335/EC on the Technical
guidelines for the establishment of the financial
guarantee
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Community legislation
Summary of EU legislation on mining waste
http://europa.eu/legislation_summaries/environment/wast
e_management/l28134_en.htm
•3.Commission Decision 2009/360/EC completing the
technical requirements for waste characterisation,
adopted
•4.Commission Decision 2009/359/EC on the Definition of
inert waste in implementation of Article 22 (1)(f
•5.Commission Decision 2009/358/EC on the
Harmonisation, the regular transmission of the
information and the questionnaire referred to in Articles
22(1) (a) and 18,
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Βασικά στοιχεία της μεθοδολογίας για το
συστηματικό προσδιορισμό και την αξιολόγηση των
κινδύνων και γενικές Οδηγίες για τη σύνταξη της
σχετικής Μελέτης
Πηγή:
«ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ
ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
23
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Μεθοδολογία
ταξινόμησης
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Προβλεπόμενες συνέπειες βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες
μιας αστοχίας λόγω απώλειας δομικής ακεραιότητας ή λόγω
κακής λειτουργίας μπορεί να οδηγήσει σε:
α) μη αμελητέο ενδεχόμενο απώλειας ζωής
β) σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία
γ) σοβαρό κίνδυνο για το περιβάλλον
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Α
ΝΑΙ
ΟΧΙ
ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΕ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ
<5%
5-50%
>50%
Αξιολόγηση κινδύνου με ιδιαίτερη
εστίαση στις επιδράσεις των
επικίνδυνων αποβλήτων
ΝΑΙ
ΟΧΙ
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ
ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥΣ»,
ΕΠΠΕΡ
ΥΔΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΤΕΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ
1999/45/ΕΚ ή 67/548/ΕΟΚ
ΝΑΙ
ΟΧΙ
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΜΗ Α
24
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Βασικές αρχές και ορισμοί

Αξιολόγηση κινδύνου (Risk Assessment, Αξιολόγηση διακινδύνευσης)
Δυνητικός κίνδυνος = Πιθανότητα x Συνέπειες




Δυνητικός κίνδυνος: ορίζεται οποιοδήποτε γεγονός μπορεί να έχει
σοβαρές συνέπειες
Πιθανότητα περιγράφει το κατά πόσο τα γεγονότα που
αναγνωρίζονται ως δυνητικοί κίνδυνοι είναι εφικτό να συμβούν
πραγματικά
Διαδικασία αξιολόγησης των δυνητικών κινδύνων περιλαμβάνει τον
– Εντοπισμό όλων των δυνητικών γεγονότων – αστοχιών
– Εκτίμηση των συνεπειών
Στόχος είναι η λήψη όλων των απαιτούμενων μέτρων για τη μείωση
της πιθανότητας να συμβεί ένα επικίνδυνο γεγονός
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ»
25
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή¨«ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΥΝΗΤΙΚΩΝ
ΚΙΝΔΥΝΩΝ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΥΝΗΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ
ΕΚΤΙΜΗΣΗ
ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ
ΕΚΤΙΜΗΣΗ
ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ
ΕΚΤΙΜΗΣΗ
ΚΙΝΔΥΝΩΝ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΥΝΗΤΙΚΩΝ
ΚΙΝΔΥΝΩΝ
ΕΠΑΝΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
Γενικό πλαίσιο
διαχείρισης
κινδύνων
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΑΡΜΟΔΙΟΥΣ ΚΑΙ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΥΝΗΤΙΚΩΝ
ΚΙΝΔΥΝΩΝ
26
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Απόφαση 2009/337/EK : περιλαμβάνει την αξιολόγηση του δυνητικού
κινδύνου αστοχίας λόγω
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΩΝ
ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΔΥΝΗΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
ΑΠΩΛΕΙΑ ΔΟΜΙΚΗΣ
ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ
ΑΠΩΛΕΙΑ ΖΩΗΣ
ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ
ΥΓΕΙΑ
ΚΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Δομική ακεραιότητα: Ικανότητα να συγκρατεί το περιεχόμενο
Κακή λειτουργία: κάθε ενέργεια που μπορεί να προκαλέσει σοβαρό
ατύχημα, συμπεριλαμβανομένης της δυσλειτουργίας των μέτρων
περιβαλλοντικής προστασίας και του ελαττωματικού ή ανεπαρκούς
27
σχεδιασμού
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή : «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Απόφαση 2009/337/EK : Κριτήρια αξιολόγησης
Ταξινόμηση Εγκατάστασης
Δυνητικοί κίνδυνοι-Συνέπειες
Κατηγορία Α
Κατηγορία μη
Α
Απώλεια δομικής ακεραιότητας
Ενδεχόμενο απώλειας ζωής
Μη αμελητέο
Αμελητέο
Κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία
Σοβαρός
Μη σοβαρός
Κίνδυνος για το περιβάλλον
Σοβαρός
Μη σοβαρός
Ενδεχόμενο απώλειας ζωής
Μη αμελητέο
Αμελητέο
Κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία
Σοβαρός
Μη σοβαρός
Κίνδυνος για το περιβάλλον
Σοβαρός
Μη σοβαρός
Κακή λειτουργία
28
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Βασικές αρχές και ορισμοί


Η δομική ακεραιότητα αναφέρεται ουσιαστικά
στην φυσική-γεωτεχνική σταθερότητα της
εγκατάστασης,
Ο κίνδυνος αστοχίας λόγω κακής λειτουργίας
συνδέεται με τη γεωχημική σταθερότητα της
εγκατάστασης.
29
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Βασικές αρχές και ορισμοί

H μεθοδολογία αξιολόγησης των κινδύνων για την
ταξινόμηση των εγκαταστάσεων
– καλύπτει τους βασικούς δυνητικούς κινδύνους των
εγκαταστάσεων διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων, οι
οποίοι όπως αναφέρεται στο εγχειρίδιο για τις βέλτιστες
διαθέσιμες τεχνικές (ΒΔΤ)
– σχετίζονται με διαρρήξεις ή καταστροφικές αστοχίες των
φραγμάτων διαχείρισης τελμάτων ή στείρων εξόρυξης
– που είναι δυνατόν να προκαλέσουν σημαντικές
περιβαλλοντικές καταστροφές, ακόμη και απώλειες ζωής
– καθώς και με τις εκπομπές σκόνης και υγρών αποβλήτων
τόσο κατά τη διάρκεια της λειτουργίας των
εγκαταστάσεων όσο και μετά το κλείσιμο και την
αποκατάστασή τους (BREF, 2004).
30
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Βασικές αρχές και ορισμοί

H μεθοδολογία αξιολόγησης των κινδύνων για την
ταξινόμηση των εγκαταστάσεων
– καλύπτει τους βασικούς δυνητικούς κινδύνους
των εγκαταστάσεων διαχείρισης εξορυκτικών
αποβλήτων, οι οποίοι όπως αναφέρεται στο
εγχειρίδιο για τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές
(ΒΔΤ)
– σχετίζονται με διαρρήξεις ή καταστροφικές
αστοχίες των φραγμάτων διαχείρισης τελμάτων ή
στείρων εξόρυξης
31
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Βασικές αρχές και ορισμοί


H μεθοδολογία αξιολόγησης των κινδύνων για την
ταξινόμηση των εγκαταστάσεων
– που είναι δυνατόν να προκαλέσουν σημαντικές
περιβαλλοντικές καταστροφές, ακόμη και
απώλειες ζωής
– καθώς και με τις εκπομπές σκόνης και υγρών
αποβλήτων τόσο κατά τη διάρκεια της
λειτουργίας των εγκαταστάσεων όσο και μετά το
κλείσιμο και την αποκατάστασή τους (BREF,
2004).
Η μεθοδολογία επικεντρώνεται στις συνέπειες (δεν
λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα) από την απώλεια
της δοκιμής ακεραιότητας ή της κακής λειτουργίας.
32
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Βασικές αρχές
και ορισμοί
ΚΟΙΛΟΤΗΤΕΣ
ΕΚΣΚΑΦΗΣ
ΤΕΛΜΑΤΑ
ΠΗΓΗ
ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΑ
ΣΤΕΙΡΑ
ΛΙΘΟΓΟΜΩΣΗ
ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΚΕΝΩΝ
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΩΝ
ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΔΙΟΔΟΣ
ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Αστοχίες εγκαταστάσεων αποβλήτων, διαρρήξεις ή καταρρεύσεις
Επιφανειακή απορροή, στραγγίσματα, διαρροές/διαφυγές ρυπασμένων
εκπλυμάτων, διάβρωση των χώρων απόθεσης από τον άνεμο κλπ.
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ
ΝΕΡΑ
ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ
ΑΝΘΡΩΠΟΙ
ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ
ΕΔΑΦΗ ΚΑΙ
ΙΖΗΜΑΤΑ
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ
ΠΕΡΙΟΧΕΣ
ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
33
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Ανάλυση και αξιολόγηση κινδύνων λόγω
απώλειας δομικής ακεραιότητας
Μηχανισμοί αστοχίας
– Εγκαταστάσεις διαχείρισης τελμάτων
» Υπερχείλιση φράγματος
» Αστοχία φράγματος
» Αστάθεια υποβάθρου
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ
ΕΝΕΡΓΟΙ ΧΩΡΟΙ
ΚΛΕΙΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ
ΑΓΝΩΣΤΗ
ΚΑΘΙΖΗΣΗ
ΔΙΑΒΡΩΣΗ
ΔΟΜΙΚΗ ΑΣΤΑΘΕΙΑ
ΔΙΑΡΡΟΗ
ΥΠΟΒΑΘΡΟ
ΣΕΙΣΜΟΣ
ΑΣΤΟΧΙΑ ΠΡΑΝΟΥΣ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ USCOLD KAΙ UNEP
ΥΠΕΡΧΕΙΛΙΣΗ

34
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Ανάλυση και αξιολόγηση κινδύνων λόγω
απώλειας δομικής ακεραιότητας

Αξιολόγηση
συνεπειών
αστοχίας
– Κριτήρια
Αξιολόγηση
Ανθρώπινη ζωή/ Ανθρώπινη υγεία
κινδύνου
Στην περιοχή που θα μπορούσε να προσβληθεί δεν
αναμένεται παρουσία, μόνιμη ή για μεγάλο χρονικό
διάστημα ατόμων, εκτός των εργαζομένων στην
εγκατάσταση
Σε περίπτωση απώλειας δομικής ακεραιότητας
φράγματος εγκατάστασης διαχείρισης τελμάτων, η
στάθμη του νερού ή πολφού στην περιοχή που θα
μπορούσε να προσβληθεί και αναμένεται παρουσία
ανθρώπων
(εκτός
των
εργαζομένων
στην
εγκατάσταση) είναι <0,7 m από το έδαφος και οι
ταχύτητες του νερού ή του πολφού δεν υπερβαίνουν
τα 0,5 m/s
Σε περίπτωση κατολίσθησης σωρών αποβλήτων
εξόρυξης δεν βρίσκονται άνθρωποι εντός της
εμβέλειας της κινούμενης μάζας των αποβλήτων
Η απώλεια δομικής ακεραιότητας εγκατάστασης
διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων δεν δύναται να
35
οδηγήσει σε τραυματισμούς που συνεπάγονται
αναπηρία ή παρατεταμένη ασθένεια
Αμελητέος
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ
ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Αξιολόγηση του δυναμικού απώλειας ζωής
και κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία

Περίπτωση απώλειας της δομικής ακεραιότητας φραγμάτων
εγκαταστάσεων διαχείρισης τελμάτων
α) το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης,
β) η ποσότητα και η ποιότητα (φυσικές και χημικές ιδιότητες) των αποβλήτων
της εγκατάστασης,
γ) η τοπογραφία της εγκατάστασης, συμπεριλαμβανομένων χαρακτηριστικών
στεγανότητας,
δ) ο χρόνος μετακίνησης ενδεχόμενου πλημμυρικού κύματος σε περιοχές όπου
βρίσκονται άνθρωποι,
ε) η ταχύτητα διάδοσης του πλημμυρικού κύματος,
στ) η προβλεπόμενη στάθμη του νερού ή του πολφού,
ζ) η αύξηση της στάθμης του νερού ή του πολφού και
η) άλλος παράγοντας σχετικός με την συγκεκριμένη τοποθεσία
ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ
36
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή:
«ΕΚΠΟΝΗΣΗ
ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ
ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ
2006/21/ΕΚ
ΣΤΟ
3ο Κ.Π.Σ.,
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ
"ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Αξιολόγηση της επίδρασης στο περιβάλλον

Περίπτωση απώλειας της δομικής ακεραιότητας
φραγμάτων εγκαταστάσεων διαχείρισης τελμάτων ή
στείρων εκμετάλλευσης
α) Άμεσες συνέπειες
β)
– κατάκλυση εκτάσεων με υγρά απόβλητα ή υδαρείς πολφούς
– κάλυψη εδαφών με τα υλικά των τελμάτων ή στείρων εκμετάλλευσης
– σημαντική επιβάρυνση υδάτινων πόρων με τοξικές ή άλλες επικίνδυνες ουσίες
Μακροπρόθεσμες συνέπειες
– συσσώρευση μεταλλικών ρύπων σε φυτά και ζώα
– ρύπανση των εδαφών
– αυξημένη θνησιμότητα ζώων ή και ανθρώπων
Παραδείγματα
Όξινη απορροή
Κυανιούχα
37
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ
ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Αξιολόγηση της επίδρασης στο περιβάλλον

Περίπτωση απώλειας της δομικής ακεραιότητας
φραγμάτων εγκαταστάσεων διαχείρισης τελμάτων ή
στείρων εκμετάλλευσης
Κριτήρια
Αξιολόγηση
κινδύνου
Αμελητέος
Περιβάλλον
α) η ένταση της ενδεχόμενης ρυπογόνου πηγής
μειώνεται σημαντικά σε σύντομο χρονικό
διάστημα,
β) η αστοχία δεν συνεπάγεται μόνιμη ή
μακροχρόνια περιβαλλοντική βλάβη,
γ) το περιβάλλον που επλήγη μπορεί να
επανέλθει στην πρότερη κατάσταση, με
ελάσσονες προσπάθειες καθαρισμού και
αποκατάστασης.
38
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Αξιολόγηση της επίδρασης στο περιβάλλον

Περίπτωση απώλειας της δομικής ακεραιότητας
φραγμάτων εγκαταστάσεων διαχείρισης τελμάτων ή
στείρων εκμετάλλευσης
Εξειδίκευση κριτηρίων από Μελέτη DHI*:





Παραμένουσα ρύπανση εδάφους που οδηγεί σε περιορισμούς στη χρήση γης
και εγκυμονεί κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία ή οικολογικό κίνδυνο.
Μόνιμους (περισσότερο από 10 χρόνια) περιορισμούς στη χρήση των
επιφανειακών ή υπόγειων νερών.
Υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων (οξεία τοξικότητα) στα επιφανειακά νερά για
μεγάλο χρονικό διάστημα.
Υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων (οξεία τοξικότητα) στα επιφανειακά νερά για
μικρό χρονικό διάστημα, στην περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος για μη
αναστρέψιμη βλάβη στο οικοσύστημα
*European Commission, DG Environment, “Classification of mining waste facilities”, December
2007 DHI Water·Environment·Health, SGI, Swedish Geotechnical Institutand AGH,
University of Science and Technology, Krakow
39
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Αξιολόγηση της επίδρασης στο περιβάλλον

Περίπτωση απώλειας της δομικής ακεραιότητας
φραγμάτων εγκαταστάσεων διαχείρισης τελμάτων ή
στείρων εκμετάλλευσης
Για την εκτίμηση των δυνητικών κινδύνων για το περιβάλλον
λαμβάνονται υπόψη:
α) η ποσότητα των ρύπων (π.χ. οξύτητα, μέταλλα, ανιόντα) της
εγκατάστασης διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων
β) η ευκολία μεταφοράς των ρύπων στους αποδέκτες
(επιφανειακά/υπόγεια νερά κλπ.)
γ) η παρουσία και ευαισθησία των αποδεκτών και τα ισχύοντα όρια
ποιότητας περιβάλλοντος (όρια επιφανειακών/υπόγειων νερών,
ποιότητα αέρα, χαρακτηριστικά εδαφών)
40
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Αξιολόγηση
της
επίδρασης
στο
περιβάλλον
Κριτήρια για την αξιολόγηση των παραμέτρων της
ευαισθησίας του περιβάλλοντος
Αξιολόγηση
Περιγραφή
Ευκολία μεταφοράς ρύπων
Εύκολη/γρήγορη
Κανονική
Δύσκολη/αργή
Άμεση μεταφορά/μικρή απόσταση, χρόνος μεταφοράς ρύπων της τάξης των
εβδομάδων ή λίγων μηνών
Χρόνος μεταφοράς ρύπων της τάξης του ενός έτους ή περισσότερο
Αργή μεταφορά/μεγάλη απόσταση, χρόνος μεταφοράς της τάξης των 10
ετών ή περισσότερο
Ευαισθησία αποδεκτών
Μεγάλη
Ευαίσθητοι αποδέκτες/ επιφανειακά νερά, υπόγειος υδροφορέας ή ενδημικά
είδη που πρέπει να προστατευθούν
Μέτρια
Μέτρια ευαίσθητοι αποδέκτες/ απουσία ειδικών απαιτήσεων ως προς την
προστασία επιφανειακών νερών, υπόγειων υδροφορέων ή ενδημικών ειδών
Καμία
Μη ύπαρξη περιοχών περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος (απουσία
επιφανειακών νερών, μη ύπαρξη ή πολύ βαθύς υπόγειος υδροφορέας, μη
ύπαρξη ενδημικών ειδών)
41
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ
ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥΣ»
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

Α. Καταγραφή Δυνητικών κινδύνων
– Καταγραφή πιθανών μηχανισμών αστοχίας
» απώλεια δομικής ακεραιότητας της εγκατάστασης
διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων και
» κακή λειτουργία
– Καταγραφή των αποδεκτών με βάση τα στοιχεία του
φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος
– Καταγραφή των δυνητικών κινδύνων λόγω απώλειας
δομικής ακεραιότητας ή κακής λειτουργίας με τη
μορφή αλυσίδας πηγή  δίοδος μεταφοράς 
αποδέκτης
42
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ»
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

Β. Ανάλυση και αξιολόγηση Δυνητικών Κινδύνων
– Απώλεια δομικής ακεραιότητας
» Αξιολόγηση ενδεχόμενου απώλειας ζωής ή/και κινδύνου για την
ανθρώπινη υγεία


Υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι?
Αν υπάρχουν, προσομοίωση και υπολογισμός της ταχύτητας και ύψος νερού.
Αν υπερβαίνει τα όρια τότε ο κίνδυνος είναι μη αμελητέος και άρα
εγκατάσταση Α
» Αξιολόγηση κινδύνου για το περιβάλλον


Για κάθε αλυσίδα πηγή δίοδος μεταφοράς περιβαλλοντικός αποδέκτης
εκτιμάται η σοβαρότητα των συνεπειών, λαμβάνοντας υπόψη
– Τη μάζα των αποβλήτων που θα μετακινηθούν εκτός της εγκατάστασης
– Τα γεωχημικά χαρακτηριστικά των αποβλήτων
– Την τρωτότητα του περιβάλλοντος
Ο κίνδυνος για το περιβάλλον θεωρείται μη σοβαρός, εφόσον:
– η ένταση της ενδεχόμενης ρυπογόνου πηγής μειώνεται σημαντικά σε
σύντομο χρονικό διάστημα,
– η αστοχία δεν συνεπάγεται μόνιμη ή μακροχρόνια περιβαλλοντική
βλάβη,
– το περιβάλλον που επλήγη μπορεί να επανέλθει στην πρότερη
κατάσταση, με ελάσσονες προσπάθειες καθαρισμού και αποκατάστασης.
43
3ο Κ.Π.Σ., ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ”
Πηγή: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/21/ΕΚ ΣΤΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΤΟΥΣ», ΕΠΠΕΡ
Κίνδυνος
Δίοδος
μεταφοράς
Αποδέκτης
Συνέπειες
Προβλεπόμενα
μέτρα
πρόβλεψης και
αντιμετώπισης
Αξιολόγηση
κινδύνου
(αμελητέος/
μη αμελητέος)
Στάθμη πολφού στην
περιοχή
που
θα
μπορούσε
να
προσβληθεί <0,7 m
από το έδαφος και οι
ταχύτητες του νερού
ή του πολφού δεν
υπερβαίνουν τα 0,5
m/s
Σχεδιασμός
φράγματος με βάση
το μέγιστο δυνατό
σεισμικό γεγονός
Αμελητέος
Δομική ακεραιότητα
π.χ. αστοχία
φράγματος λόγω
σεισμού και
ρευστοποίηση
τελμάτων
π.χ. Μετακίνηση
πολφού τελμάτων
π.χ. άνθρωποι
Π.χ. κατείσδυση
στραγγισμάτων
Π.χ.
υπόγειος
υδροφορέας
π.χ.
υπερχείλιση
λόγω
πλημμυρικού
γεγονότος
π.χ.
αστοχία
θεμελίωσης
Κακή λειτουργία
Π.χ. αστοχία
στρώματος
στεγάνωσης πυθμένα
και διαφυγές
στραγγισμάτων
ECHMES Ltd. – Δ.Γ. Αγγ. Χαροκόπου – Ειδικοί Τεχνικοί Σύμβουλοι
44
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Αναλογίες με Νομοθεσία SEVESO
MΕΛΕΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, SEVESO
Α. Περιεχόμενο − Προϋποθέσεις υποβολής
1.Για τις εγκαταστάσεις του Παραρτήματος Ι
(στήλες 1 και 3) του άρθρου 20, για άδεια
εγκατάστασης ή/και λειτουργίας, για ίδρυση,
επέκταση ή εκσυγχρονισμό της εγκατάστασης
υποβάλλει στην αδειοδοτούσα αρχή μελέτη
ασφαλείας, με την οποία καταδεικνύεται ότι:
α) εφαρμόζεται, σύμφωνα με τα στοιχεία του
παραρτήματος ΙΙΙ, μια πολιτική πρόληψης
μεγάλων ατυχημάτων και ένα σύστημα διαχείρισης
ασφαλείας προς υλοποίησή της,
MΕΛΕΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, SEVESO
Α. Περιεχόμενο − Προϋποθέσεις υποβολής
β) έχουν επισημανθεί οι κίνδυνοι μεγάλου
ατυχήματος και έχουν ληφθεί τα απαραίτητα
μέτρα για την πρόληψη και τον περιορισμό των
συνεπειών τους στον άνθρωπο και το
περιβάλλον,
γ) ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η λειτουργία και
η συντήρηση των εγκαταστάσεων, των χώρων
αποθήκευσης του εξοπλισμού και της υποδομής
οι οποίες έχουν σχέση με τους κινδύνους
μεγάλου ατυχήματος εντός της εγκατάστασης,
παρέχουν επαρκή αξιοπιστία και ασφάλεια,
MΕΛΕΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, SEVESO
Α. Περιεχόμενο − Προϋποθέσεις υποβολής
δ) υπάρχουν εσωτερικά σχέδια έκτακτης ανάγκης
και παρέχονται τα στοιχεία για την εκπόνηση του
εξωτερικού σχεδίου, ώστε να λαμβάνονται
αναγκαία μέτρα σε περίπτωση μεγάλου ατυχήματος
ε) έχει εξασφαλισθεί επαρκής πληροφόρηση των
αρμόδιων
αρχών,
ώστε
να
μπορούν
να
αποφασίζουν
για
την
εγκατάσταση
των
δραστηριοτήτων ή για διευθετήσεις γύρω από
υπάρχουσες εγκαταστάσεις.
στ) σε περίπτωση εγγύτητας της εγκατάστασης με
άλλες επικίνδυνες
εγκαταστάσεις (φαινόμενο
domino) έχει συνεκτιμηθεί δεόντως η φύση και η
έκταση ενός συνολικού κινδύνου ατυχήματος
μεγάλης έκτασης.
MΕΛΕΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Παράρτημα ΙΙ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ
ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ
ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ του ΑΡΘΡΟΥ 8
Ι. Πληροφορίες σχετικά με το σύστημα διαχείρισης
και οργάνωσης της εγκατάστασης για την πρόληψη
των μεγάλων ατυχημάτων, Παράρτημα ΙΙΙ.
ΙΙ. Παρουσίαση του περιβάλλοντος της
εγκατάστασης
Α. Περιγραφή του τόπου και του περιβάλλοντός του,
γεωγραφική θέση, τα μετεωρολογικά, γεωλογικά και υδρο−
γραφικά στοιχεία, και ενδεχομένως το ιστορικό.
Β. Προσδιορισμός των εγκαταστάσεων και άλλων
δραστηριοτήτων που ενδέχεται να εγκλείουν
κίνδυνο μεγάλου ατυχήματος.
Γ. Περιγραφή των περιοχών όπου μπορεί να συμβεί