Transcript ระบบต่อมไร้ท่อ

Endocrine System
ระบบประสาทกับระบบต่ อมไร้ ท่อ
ฮอร์ โมน (Hormone)
Hormone
ประเภทของต่ อม (Type of gland)
ประเภทของต่อม ในร่ างกายจาแนก
เป็ น 2 ประเภท คือ
1. ต่อมมีท่อ (Exocrine gland)
2. ต่อมไร้ท่อ (Endocrine gland)
ประเภทของต่อมไร้ท่อ
ประเภทของต่ อมไร้ ท่อ ในร่ างกายจาแนกเป็ น 2 ประเภท คือ
1. ต่อมไร้ท่อที่จำเป็ นต่อชีวติ (Essential endocrine gland)
1.1) ต่อมพำรำไทรอยด์ ( parathyroid )
1.2) ต่อมหมวกไตชั้นนอก ( Adrenal cortex )
1.3) ต่อมไอส์เลทของตับอ่อน ( Islets of Langerhans )
2. ต่อมที่ไม่จำเป็ นหรื อจำเป็ นน้อยมำก (Non - Essential
endocrine gland)
2.1) ต่อมใต้สมอง ( Pituitary )
2.2) ต่อมไทรอยด์ ( Thyroid )
2.3) ต่อมหมวกไตชั้นใน ( adrenal medulla )
2.4) ต่อมไพเนียล ( Pineal )
2.5) ต่อมไทมัส ( Thymus )
2.6) ต่อมเพศ ( Gonads )
ประเภทของฮอร์ โมน
ประเภทของฮอร์โมนจาแนกตามคุณสมบัติทางเคมี
ออกเป็ น 3 กลุ่ม คือ
1. กลุ่มอะมีนเล็ก ๆ (Small amine)
2. กลุ่มโปรตีน หรื อ พอลิเพปไทด์
3. กลุ่มสเตียรอยด์ (Steroid)
ฮอร์ โมนจากต่ อมใต้ สมอง (Pituitary gland Hormone)
ต่อมใต้สมอง( Pituitary gland) อยูต่ รงส่ วนล่าง
ของสมองแบ่งออกเป็ น 3 ส่ วน คือ
1. ต่อมใต้สมองส่ วนหน้า
2. ต่อมใต้สมองส่ วนกลาง
3. ต่อมใต้สมองส่ วนหลัง
ฮอร์ โมนจากต่ อมใต้ สมองส่ วนหน้ า
( Anterior lobe of pituitary gland )
เป็ นส่ วนที่ไม่ได้เกิดจากเนื้อเยือ่ ประสาท การทางานอยูภ่ ายใต้
การควบคุมของ hypothalamus สร้างฮอร์โมนประเภท
สารโปรตีนหรื อพอลิเพปไทด์ ได้แก่
1. Growth hormone(GH) หรื อ Somatotrophic hormone(STH)
2. Gonadotrophin หรื อ Gonadotrophic hormone
3. Prolactin หรื อ Lactogenic hormone (LTH)
4. Adrenocorticotropin หรื อ Adrenocorticotrophic hormone (ACTH)
5. Thyroid Stimulation hormone (TSH)
ฮอร์ โมนจากต่ อมใต้ สมองส่ วนกลาง(Intermediate lobe)
ต่อมใต้สมองส่ วนกลางจัดเป็ นส่ วนหนึ่งของอะดรี โนไฮไฟ
ซิสด้วย สร้างฮอร์โมนชนิดเดียว คือ เมลาโนไซต์สติมิวเลติงฮอร์โมน
หรื อฮอร์โมนกระตุน้ เมลาโนไซต์ ( Melanocyte stimulating hormone
,MAH ) ฮอร์ โมนนี้บางทีเรี ยกว่า เมลาโนโทรฟิ น ( Melanotrophin )
ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหลัง (Posterior lobe)
เป็ นกลุ่มเซลล์ของเนื้อเยือ่ ประสาทจากhypothalamus ทา
หน้าที่ผลิตฮอร์ โมนภายนอก แล้วลาเลียงมาไว้ที่ต่อมใต้สมอง
ส่ วนหลัง ได้แก่
1. Oxytocin
2. Vasopressin หรื อ Antidiuretic hormone ( ADH )
ฮอร์ โมนจากไอส์ เลต ออฟ แลงเกอร์ ฮานส์
(Islets of Langerhans Hormone)
Islets of Langerhans ฮอร์โมนที่สาคัญมี 2 ชนิดคือ
1. Insulin
2. Glucagon
ฮอร์ โมนจากต่ อมหมวกไต (Adrenal gland Hormone)
ต่อมหมวกไต(Adrenal gland) เป็ นต่อมไร้ท่อที่อยูเ่ หนือไตทั้ง
สองข้าง สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ านม ต่อมหมวกไต
แบ่งออกเป็ น 2 ส่ วน คือ
1. Adrenal cortex
• Glucocorticoid hormone
• Mineralocorticoid hormone
• Adrenal sex hormone
2. Adrenal medulla
 Adrenalin hormone หรื อ Epinephrine hormone
 Noradrenalin hormone หรื อ Norepinephrine hormone
ฮอร์ โมนจากต่ อมไทรอยด์
(Thyroid gland Hormone)
ต่อมไทรอยด์(Thyroid gland) เป็ นต่อมไร้ท่อที่มีขนาดใหญ่ มี 2
lobe อยูบ่ ริ เวณลาคอ หน้าหลอดลมใต้กล่องเสี ยงเล็กน้อย ต่อมนี้
สร้างฮอร์โมน 2 ชนิด คือ
1. Thyroxin
2. Calcitonin
ฮอร์ โมนจากต่ อมพาราไทรอยด์
ฮอร์ โมนจากต่ อมไพเนียล
(Pineal gland hormone)
ฮอร์ โมนจากต่ อมไทมัส
(Thymus gland hormone)
T-Cell
ฮอร์ โมนจากต่ อมอวัยวะเพศชาย
ฮอร์ โมนจากต่ อมอวัยวะเพศหญิง
ฮอร์โมนจากอวัยวะเพศหญิง อวัยวะเพศหญิงจะสร้างฮอร์โมน
สาคัญ คือ เอสโตรเจน (Estrogens) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone)
การควบคุมการทางานของต่ อมไร้ ท่อ
การควบคุมการทางานของต่อมไร้ท่อมี 3 แบบ คือ
1. การควบคุมโดยกระบวนการควบคุมย้อนกลับ
(Negative feedback control)
2. การควบคุมโดยระบบประสาท (Nervous system control)
3. การควบคุมโดยระดับของสารเคมีบางอย่างในเลือด
กลไกการออกฤทธิ์ของฮอร์ โมน
ฮอร์โมนจะออกฤทธิ์ต่ออวัยวะเป้ าหมายได้ 2 กรณี คือ
1. ออกฤทธิ์ที่เยือ่ หุม้ เซลล์
2. ออกฤทธิ์ที่หน่วยพันธุกรรมหรื อยีน (Gene) ในนิวเคลียส
ฟี โรโมนส์ (Pheromone)