Transcript Dia 1
‘Als het gaan niet meer gaat’ Chronisch perifeer arterieel vaatlijden Jean Tombeur ZNA-campus Middelheim Chronisch perifeer arterieel vaatlijden • • • • • KLASSIFICATIE - DEFINITIES ETIOLOGIE INCIDIENTIE – PREVALENTIE RISICOFACTOREN DIAGNOSE Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 1. Klassificatie Fontaine Asymptomatisch I Claudicatio mild handicaperend IIa IIb Kritische ischemie Nachtpijn, rustpijn Ulcus, gangreen III IV Chronisch perifeer arterieel vaatlijden Definities: • • • • “Chronisch“ perifeer vaatlijden: > 14 dagen Claudicatio intermittens: spierpijn tijdens wandelen Nachtelijke pijn: voetpijn tijdens slaap Rustpijn: voetpijn continu Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 2. Etiologie • Atherosclerose: 90-95% • Andere: – – – – – – – – – – – Arteritis: Buerger, SLE,Art. temp, RA,Takayashu, Behçet Post-embolie Thrombose aneurysma Post-vaatchirurgie, PTA Infectieus Post-radiotherapie Post-traumatisch Entrapment Adventitiële kyste Fibromusculaire dysplasie Iatrogeen Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 3. Incidentie – Prevalentie • Asymptomatisch vaatlijden (E/A index < 0.9) Asympt : sympt = 3-4 : 1 • Claudicatio 3-6% mannen > 60j Rokers: niet-rokers = 3:1 • Kritische ischemie 500-1000/jaar/miljoen (europese populatie) Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 4. Risicofactoren (atherosclerose) • Leeftijd: • Roken: • Diabetes: • • • • • • exponentiëel decade vroeger, ernst > pakjaren rookstop: incidentie CI en progressie CI = 2x frequenter 1% HbA1c risk 26% AHT Cholesterol CRP Hyperviscositeit, -coagulabiliteit Hyperhomocysteïnemie Chronische nierinsufficiëntie ‘Ik heb pijn in mijn been’ ‘Ik kan niet meer gaan’ 5. Diagnose Differentiële diagnose A. Claudicatio: • • • • Veneuze claudicatio Rug: ischialgie Rug: lumbaal kanaal stenose Orthopedisch: Baker kyste arthritis, bursitis: heup arthritis: enkel Differentiële diagnose B. Rustpijn • • • • • • Diabetische neuropathie Causalgie (Südeck) Rug: wortelcompressie Perifere neuropathie (chemo, alcohol…) Nachtelijke spierkrampen Arthritis (jicht) Differentiële diagnose C. Ulcus • • • • • Veneuze insufficiëntie Diabetische voet Decubitus Pyoderma gangrenosum Osteomyelitis Diagnose 1. Anamnese 1) 2) 3) Sinds hoelang pijn? Evolutie? - stabiel - toenemend - plots Waar pijn? - beide benen - bil, heup - kuit - voet - lateraal stenose? thrombose? aorta, bi-iliacaal? iliacaal? femoraal? onderb.vaten? neurogeen? Anamnese 4) Nevenverschijnselen? - Paresthesieën neurogeen? - Voosheid ischemie? 5) Wanneer pijn? - Continu gans been neurogeen? voet rustpijn? - Tijdens wandelen <100m: ernstig 100-500m: matig >1000m: licht - Startpijn arthrose? Anamnese 6) Maatregelen? -étalage ziekte -voet uit bed, opstaan claudicatio rustpijn 7) Risicofactoren: roken, DM, AHT, Cholest. 8) Voorgeschiedenis: coronairlijden, carotis, perifere vaatHK, NI 9) Medicatie Diagnose 2. Klinisch Onderzoek 1) Inspectie -kleur: houding -capillaire refill -ulcera, gangr, -blue toe 2) Palpatie -t° voeten -abdomen: AAA? -art. pulsaties liezen knieholtes ATP,ADP,AF Klinisch Onderzoek 3) Auscultatie: souffle? -abdomen -liezen -bovenbenen -knieholtes 4) BD: beide armen (a. subclavia) Diagnose 3. Doppler 1)Wat? Doppler Klein, goedkoop Snel: screening Geluid Flowcurve (vorm, amplitudo) Diagnose 3. Doppler 1)Wat? Duplex Groot, duur Tijdrovend: gericht onderzoek Geluid + echo Flowcurve (snelheid cm/sec) Doppler 2) Waar onderzoeken? 12 plaatsen R/L - AFcommunis - AFsuperficialis - A poplitea - ATP - ADP - A fibularis Doppler 3) Enkel/arm index = syst. BD onderbeensvat / syst. BD arm normaal> 0.9 Addertjes: - aorta-iliacale stenose: na inspanning - rigiede vaatwand (DM,NI):teen/arm index - a.subclavia stenose Diagnose van Perifeer art. vaatlijden 4. Imaging 1) Duplex (echo-doppler) 2) Arteriografie (DSA) 3) CT-angiografie 4) MR-angiografie Imaging 1) Duplexonderzoek Voor: -gericht -goedkoop: 37euro Tegen: - tijdrovend Imaging 2) Arteriografie (DSA) Voor : -haarscherp Tegen: - invasief - contrast: jodium - embolen - X-stralen: ± 6 mSv - 367 euro Imaging 3) CT-angio Voor: - niet-invasief - 173 euro Tegen: - contrast: jodium - kalkmasker - metaalartefacten - X-stralen: ± 14 mSv - minder scherp Imaging 4) MR-angio Voor: -niet-invasief -geen kalkmasker -geen jodium -geen X-stralen Tegen: -minder scherp -metaal -claustrofobie -langdurig -247 euro CONCLUSIE Als het gaan niet meer gaat…. vasculair? vaatlabo VASCULAIR BILAN anamnese klinisch onderzoek Doppler, Duplex DSA, CTangio, MRangio