Transcript Genel Muhasebe 3 (İndirme : 83)

DURAN VARLIKLAR
Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha
uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile
bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır.
22232425262728-
TİCARİ ALACAKLAR
DİĞER ALACAKLAR
MALİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
29- DİĞER DURAN VARLIKLAR
Ticari Alacaklar
Bu grupta bir yıldan fazla uzun vadeli senetli ve
senetsiz ticari alacaklar izlenir. Vadesi bir yılın altına
düşenler, dönen varlıklar içerisindeki 12 grubu
hesaplarına aktarılır.
220221222224-
ALICILAR
ALACAK SENETLERİ
ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-)
KAZANILMAMIŞ FİNANSAL KİRALAMA FAİZ
GELİRLERİ
226- VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
229- ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)
Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha
uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile
bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır.
22232425262728-
TİCARİ ALACAKLAR
DİĞER ALACAKLAR
MALİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
29- DİĞER DURAN VARLIKLAR
Diğer Alacaklar
Herhangi bir ticari işleme dayanmadan meydana gelmiş ve bir
yıldan uzun sürede tahsil edilmesi düşünülen alacaklar bu grupta
yer alır. Vadesi bir yılın altına düşenler dönen varlıklar
içerisindeki 13 grubu hesaplarına aktarılır.
231232233235236237239-
ORTAKLARDAN ALACAKLAR
İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR
BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR
PERSONELDEN ALACAKLAR
DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR
DİĞER ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-)
ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)
Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha
uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile
bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır.
22232425262728-
TİCARİ ALACAKLAR
DİĞER ALACAKLAR
MALİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
29- DİĞER DURAN VARLIKLAR
Mali Duran Varlıklar
Uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar nedeniyle elde tutulan uzun
vadeli menkul kıymetlerle veya paraya dönüşme niteliğini kaybetmiş uzun vadeli
menkul kıymetler bu grupta izlenir. Ayrıca, diğer bir işletmeye veya bağlı
ortaklığa ortak olmak amacıyla edinilen sermaye payları da bu grup içinde ele
alınır.
240- BAĞLI MENKUL KIYMETLER
241- BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
242- İŞTİRAKLER
243- İŞTİRAKLERE SERMAYE TAAHHÜTLERİ (-)
244- İŞTİRAKLERE SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
245- BAĞLI ORTAKLIKLAR
246- BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE TAAHHÜTLERİ (-)
247-BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE PAYLARI DEĞERDÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
248- DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR
249- DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR KARŞILIĞI (-)
Mali Duran Varlıklar
240.BAĞLI MENKUL KIYMETLER HESABI

Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı, iştirak amacı
dışında elde tutulan hisse senetleri ile hisse
senetleri dışında kalan ve uzun vadeli
amaçlarla veya yasal zorunluluklarla veya
paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde
tutulan menkul kıymetlerin izlendiği aktif
karakterli bir hesaptır.
Mali Duran Varlıklar
241- BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER
DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-)

Bağlı menkul kıymetlerin; borsa veya
piyasa değerlerinde önemli ölçüde ya da
sürekli olarak değer azalması olduğu
saptandığında, ortaya çıkacak zararların
karşılanması amacı ile ayrılması gereken
karşılıkların izlendiği pasif karakterli bir
hesaptır. Aktifi düzenleyici bir hesap
olup, aktifte indirim kalemi olarak eksi
(-) olarak yer alır.
Mali Duran Varlıklar
242- İŞTİRAKLER HESABI


İştirakler Hesabı, işletmenin diğer şirketlerin yönetimine ve
ortaklık politikalarının belirlenmesine katılmak üzere edindiği
hisse senetleri ve ortaklık paylarının izlendiği aktif karakterli bir
hesaptır. Bu hesap, bir ortaklıktaki en az % 10, en fazla % 50
oranında sermaye payları veya oy haklarının izlenmesinde
kullanılır.
Hesabın İşleyişi: İştirak için sermaye taahhüdünde
bulunulduğunda veya hisse senedi edinildiğinde alış değer
üzerinden 242- İştirakler Hesabı’na borç, elden çıkarılmalarında
yine alış değeri üzerinden alacak kaydedilir. Alım-satım
arasındaki olumlu yada olumsuz fark 679 veya 689 nolu
hesaplara kaydedilir. Hesabın borç kalanı işletmenin iştiraklerinin
toplam tutarını gösterir.

Örnek 64: San Ticaretevi 30.09.200X
tarihinde ortak olmak amacı ile X
A.Ş.’nin 100.- YTL. nominal değerli hisse
senetlerinin her birini 170.- YTL.dan 200
adet satın almıştır.
Mali Duran Varlıklar
243- İŞTİRAKLER SERMAYE TAAHHÜTLERİ
HESABI (-)

Bu hesap iştiraklerle ilgili sermaye taahhütlerinin
izlendiği aktifi düzenleyici bir hesap olup, aktifte,
indirim kalemi olarak eksi (-) işaretle yer alır.
Hesabın İşleyişi: İştirak için sermaye taahhüdünde
bulunulduğunda 242- İştirakler Hesabı Karşılığında
243- İştirakler Sermaye Taahhütleri Hesabı’na alacak,
taahhüt yerine getirildikçe hesaba borç kaydedilir.
Hesabın alacak kalanı işletmenin iştirakte bulunduğu
şirketlere olan sermaye borcunu gösterir.
Örnek 65:
a) Tezer işletmesi 20.08.200X tarihinde, ortak
olmak amacıyla yeni kurulan C A.Ş.’nin 250.YTL. nominal değerli hisse senetlerinden 100
adet satın almayı taahhüt etmiştir.
b) İşletme 20.09.200X tarihinde taahhüt
borcunun ¼ ünü yapılan apel çağrısı sonucu
ödemiştir.
Mali Duran Varlıklar
244- İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARI DEĞER
DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-)


Bu hesap, iştirak paylarının borsa veya piyasa
değerinde sürekli ya da önemli ölçüde meydana gelen
değer azalmalarının izlendiği aktifi düzenleyici bir
hesaptır. Bu hesap aktifte indirim kalemi olarak eksi
değerle yer alır.
Hesabın İşleyişi : Ayrılması kararlaştırılan değer
azalma karşılıkları 654- Karşılık Giderleri Hesabı’na
gider kaydı yapılırken 243- İştirakler Sermaye Payları
Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı’na alacak kaydedilir.
Değer düşüklüğünün gerçekleşmemesi ya da karşılık
ayrılan
iştirak
payı
satıldığında
bu
hesap
borçlandırılarak kapatılır.
Mali Duran Varlıklar
245- BAĞLI ORTAKLIKLAR HESABI


İşletmenin % 50 oranından fazla sermaye yada oy
hakkına veya en az bu oranda yönetim çoğunluğunu
seçme hakkına sahip olduğu iştiraklerin sermaye
paylarının izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Hesabın değerlemesi iştiraklerde olduğu gibidir.
Hesabın İşleyişi: Bağlı ortaklık için sermaye
taahhüdünde bulunulduğun-dan 245- Bağlı Ortaklıklar
Hesabı’na borç, ortaklık payları alış değeri üzerinden
elden çıkarıldığında ise alacak kaydedilir.
Mali Duran Varlıklar
246- BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE
TAAHHÜTLERİ HESABI (-)

Bağlı
ortaklıklarla
ilgili
sermaye
taahhütlerinin izlendiği aktifi düzenleyici
bir hesaptır. Bu hesap aktifte indirim
kalemi olarak eksi (-) olarak yer alır.
Mali Duran Varlıklar
247-BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE PAYLARI
DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)


Bağlı ortaklığa iştirak paylarının borsa veya piyasa
değerinde, sürekli ya da önemli ölçüde meydana
gelen değer azalmalarının izlendiği aktifi düzenleyici
bir hesaptır. Aktifte indirim kalemi olarak eksi (-)
olarak yer alır.
Hesabın İşleyişi : Ayrılması kararlaştırılan değer
azalması karşılıkları, 654- Karşılık Giderleri Hesabı’na
gider kaydı suretiyle 247- Bağlı Ortaklıklar Sermaye
Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı’na alacak
kaydedilir. Değer düşük-lüğünün gerçekleşmemesi ya
da karşılık ayrılan bağlı ortaklık payı satıldığında bu
hesap borçlandırılarak kapatılır.
Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha
uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile
bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır.
22232425262728-
TİCARİ ALACAKLAR
DİĞER ALACAKLAR
MALİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
29- DİĞER DURAN VARLIKLAR
Maddi Duran Varlıklar






Maddi duran varlıklar, işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere
edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki
varlık kalemleridir.
İşletmenin mal ve hizmet üretiminde veya yönetim
faaliyetlerinde kullanılmak amacıyla satın alınırlar,
Bu varlıklardan yararlanma süresi 1 yıldan daha uzundur,
İşletmede fiziken var olan varlıklardır,
Arazi ve arsaların dışındaki maddi duran varlıkların ömrü
sınırlıdır,
İşletmede kullanıldıkları süre içinde amortisman yoluyla
tüketilerek gidere dönüştürülürler.


Maddi duran varlıklar, satın alındıklarında
maliyet bedelleri ile, işletme tarafından
üretildiklerinde ya da inşa ettirildiklerinde
üretim bedelleri üzerinden aktifleştirilir.
Maddi duran varlıkların edinilmesinden sonra
yapılan bakım-onarım giderleri varlığın
maliyetine eklenmez. Ancak, kapasitesini
artıran ya da verimini artıran harcamalar ile
üretilen mal veya hizmet kalitesini artıran
harcamalar varlığın maliyetine eklenerek
amortisman yoluyla gidere dönüştürülür




Satınalma nedeniyle yapılan harcamaların bir kısmı
varlığın maliyet bedeline katılması zorunlu, bir
kısmının katılması ise isteğe bağlıdır. Varlığın
maliyetine girmesi zorunlu ve isteğe bağlı harcamalar
VUK md. 271’de ayrıca belirtilmiştir.
Yasaya göre; satınalma bedeli, makine ve tesisatta
gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri, mevcut
bir binanın satın alınarak yıktırılmasından
ve
arsasının düzeltilmesinden doğan giderler maliyet
bedeline katılması gereken harcamalardır.
Noter, tapu, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve
tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve Taşıt Alım vergileri
ise maliyete katılması ya da dönem giderlerine
verilmesi isteğe bağlı harcamalardır.
Varlığın üretim veya inşa yolu ile edinilmelerinde;
bunların inşa ve üretim giderleri satınalma bedeli
yerine geçer.
Maddi Duran Varlıklar
250251252253254255256257258259-
ARAZİ VE ARSALAR
YER ALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLERİ
BİNALAR
TESİS, MAKİNE VE CİHAZLAR
TAŞITLAR
DEMİRBAŞLAR
DİĞER MADDİ DURAN VARLIKLAR
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)
YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR
VERİLEN AVANSLAR
Maddi Duran Varlıklar
250- ARAZİ VE ARSALAR HESABI

İşletmeye ait her türlü arazi ve arsaların izlendiği aktif
karakterli bir hesaptır.
Örnek 66:
a) Kamelya Tarım İşletmesi 07.08.200X tarihinde
500.000.- YTL.sına bir arsa satın almış, karşılığında A
Bankasındaki mevduattan ödenmek üzere 300.000.YTL. tutarlı bir çek vermiş kalanı için borçlanmıştır.
b) İşletme bu arsanın satın alınması için tapu ve noter
harcı olarak 10.000.- YTL. ödemiştir.
Maddi Duran Varlıklar
251- YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLERİ HESABI


İşletme faaliyetlerini kolaylaştırmak amacıyla işletme arazileri üzerinde
yaptırılan yol, köprü, kanal, tünel, sarnıç, iskele, park, bahçe vb.
yapıların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Hesabın İşleyişi: Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri’nin yapımı tamamlanıncaya kadar yapılan tüm harcamalar 258- Yapılmakta Olan Yatırımlar
Hesabı’na borç kaydedilir. Hesapta toplanan harcamalar yapım
tamamlanınca 251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı’na borç 258Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak kaydedilir. Hesap, yeraltı ve
yerüstü düzeninin hizmet dışı kalması ya da yenilenmek üzere
sökülmesi ile alacaklandırılarak kapatılır.
Örnek 67:
Çim tur İşletmenin 20.09.200X tarihinde, arazisi içinde bir bahçe
düzenlemesini 120.000.- YTL. maliyetle tamamlamış ve ilgili hesaba
aktarmıştır.
Maddi Duran Varlıklar
252- BİNALAR HESABI
Bu hesap, işletmenin her türlü binaları
ve bunların ayrılmaz parçalarının
izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Örnek 68: B İşletmesi 2.12.200X
tarihinde, 3.000.000.- YTL. değerinde
bir bina satın almış, % 18 KDV ile ayrıca
Emlak vergisi, tapu ve noter harcı olarak
100.000.- YTL.yi peşin ödemiştir. Bina
bedelinin yarısı için X Bankasındaki
mevduattan ödenmek üzere bir çek
vermiş, kalanı için bir senet ciro etmiştir.
Maddi Duran Varlıklar
253- TESİS, MAKİNE VE CİHAZLAR HESABI


Üretimde kullanılan her türlü makine, tesis ve cihazlar ile
bunların eklentileri ve bu amaçla kullanılan taşıma gereçlerinin
(konvenyör, forklift vb) izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Makine, tesis ve cihazların edinilmesi ve kullanılabilir hale
gelmesine kadar yapılan, fatura bedeli, taşıma ve hammaliye
giderleri, ithalde gümrük vergileri, taşıma sırasında yapılan
sigorta bedeli, KDV’si hariç satın alma ile ilgili vergiler, montaj
giderleri, depolama giderleri, faiz ve kur farkları vb. giderler
varlığın maliyetine eklenmesi gereken zorunlu giderlerdir.

Örnek 69: Alkan İşletmesi 25.09.200X
tarihinde, üretim faaliyetinde kullanmak amacıyla 100.000.- YTL.ya bir
makine satın almıştır. Makine bedeli ve
% 18 KDV peşin ödenmiştir. Ayrıca bu
makine için 900.- YTL. KDV olmak üzere
toplam 5.900.- YTL. montaj gideri
yapılmıştır.
Maddi Duran Varlıklar
254- TAŞITLAR


Bu hesap, işletme faaliyetlerinde kullanılan
tüm taşıtların izlendiği aktif karakterli bir
hesaptır. Ulaştırma sektöründe hizmet üretimi
amacıyla kullanımda olan tüm taşıt araçları da
bu hesapta izlenir.
Örnek 70: Koç Ticaretevi 10.11.200X
tarihinde, nakliye işlemlerinde kullanılmak
üzere 60.000. YTL.ya bir kamyonet satın
almıştır. % 18 KDV ile 1.220. YTL. taşıt alım
giderleri peşin ödenmiştir.
Maddi Duran Varlıklar
255- DEMİRBAŞLAR HESABI

Bu hesap, işletme
faaliyetlerinin
sürdürülmesinde
kullanılan her türlü
büro makine ve
cihazları ile döşeme,
masa, koltuk, dolap,
mobilya vb. maddi
varlıkların izlendiği
aktif karakterli bir
hesaptır.

Örnek 71: C İşletmesi 30.11.200X
tarihinde, yönetim faaliyetlerinde kullanmak üzere 5.000.- YTL.ya bir bilgisayar
satın almıştır. % 18 KDV ile birlikte
bilgisayar bedelinin tamamını peşin
ödemiştir.
Maddi Duran Varlıklar
258- YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HESABI


Bu
hesap,
işletmede
yapımı
süren
ve
tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına
aktarılacak olan her türlü madde ve malzeme ile
işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların izlendiği
aktif karakterli bir hesaptır.
Hesabın İşleyişi : İşletmede yapılmakta olan
yatırımlar için yapılan harcamalar 258- Yapılmakta
Olan Yatırımlar Hesabı’na borç, tamamlanan maddi
duran varlıkların ilgili aktif hesaba alınmasında alacak
kaydedilir.
Örnek 72:
a) Topcular İşletmesi 400.000 YTL.ya üretim
faaliyetlerinde kullanmak üzere bir makine
satın almıştır. Karşılığında makine bedeli ve %
18 KDV için B Bankasındaki mevduattan
ödenmek üzere bir çek vermiştir.
b) Makinenin montaj ücreti için 30.000.- YTL.
ödemiştir.
c) Makine ilgili aktif hesaba alınmıştır.
Maddi Duran Varlıklar
259- VERİLEN AVANSLAR HESABI


Bu hesap, yurt içinden veya yurt dışından satın alınmak üzere
sipariş
edilen maddi duran varlıklarla ilgili olarak yapılan avans
ödemelerinin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Hesabın İşleyişi : Sipariş edilen maddi duran varlıklar için
ödeme yapıldığında 259- Verilen Sipariş Avansları Hesabı’na
borç, sipariş edilen varlık teslim alındığında bu hesaba alacak
kaydedilir.
Örnek 73:
a) Şampiyon Tatil Köyü 90.000.- YTL.ya satın alacağı bilgisayar için
20.000.- YTL. avans ödemiştir.
b) Bir süre sonra bilgisayarlar teslim alınmış, kalan borç peşin
ödenmiştir.
Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha
uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile
bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır.
22232425262728-
TİCARİ ALACAKLAR
DİĞER ALACAKLAR
MALİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ DURAN VARLIKLAR
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
29- DİĞER DURAN VARLIKLAR
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar, herhangi
bir fiziksel varlığı bulunmayan ve
işletmenin belli bir şekilde yararlandığı
veya
yararlanmayı
beklediği
aktifleştirilen giderler ile belli koşullar
altında hukuken himaye gören haklar ve
şerefiyelerin izlendiği hesap grubudur.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
260261262263264267268269-
HAKLAR
ŞEREFİYE
KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ
ÖZEL MALİYETLER
DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)
VERİLEN AVANSLAR
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
260- HAKLAR HESABI


Haklar Hesabı, imtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve ünvan gibi
bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu
otoritelerinin, işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma,
yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaların izlendiği
aktif karakterli bir hesaptır.
Hesabın İşleyişi: Edinilen haklar, maliyet bedelleri ile 260Haklar Hesabı’ na borç kaydedilir. Yararlanma süreleri içerisinde,
yararlanma sürelerinin belli olmaması durumunda 5 yıllık sürede
eşit taksitler halinde itfa olunarak yok edilir.
Örnek 74:
Tütenler İtriyat Şirketi bir şampuanın patent hakkını 50.000.YTL.sına peşin bedelle satın almıştır.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
261- ŞEREFİYE HESABI



Şerefiye Hesabı, bir işletme devralınırken kullanılan
maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle
hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki
olumlu farkların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Şerefiye bir işletmenin iyi bir kuruluş yerine sahip
olması, kârlı olması vb. nedenlerle ortaya çıkar.
Şerefiyenin
muhasebeleştirilmesi
ve
bilançoda
gösterilebilmesi için bedelinin ödenmiş olması gerekir.
Hesabın İşleyişi: Ödenen şerefiye bedellerinin
tamamı 261- Şerefiye Hesabı’nın borcuna kaydedilir.
Amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle yok
edilir.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
262- KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ


Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hesabı, işletmenin kurulması,
yeni bir şubenin açılması, işlerin sürekli olarak genişletilmesi için
yapılan ve karşılığında maddi bir değer elde edilemeyen
giderlerin aktifleştirmesi durumunda izlenen aktif karakterli bir
hesaptır.
Hesabın İşleyişi: Kuruluş ve örgütlenme giderleri maliyet
değeri ile aktifleştirilir ve işletmenin faaliyete geçtiği dönemden
itibaren 5 yılda eşit taksitlerle yok edilirler. İşletmeler isterlerse
bu giderlerini doğrudan gider yazabilirler (V.U.K. md. 282).
Örnek 75:
Elif İşletmesi yeni bir şubenin açılması işlemlerini tamamlamış ve
bu nedenle 300.000.- YTL. kuruluş gideri yapmıştır. Kuruluş
giderleri ve % 18 KDV’ni peşin ödemiştir.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
263- ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ
HESABI



Bu hesap işletmede yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların
geliştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılan her türlü harcamalardan,
aktifleştirilen kısmın izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Türkiye Muhasebe Standardında araştırma faaliyetleri ve geliştirme
faaliyetleri ile ilgili maliyetlerin muhasebeleştirilme esasları da farklılık
göstermektedir. Standart araştırma ve geliştirme maliyetlerinin temel
ilke olarak yapıldıkları dönemde gider yazılması esastır. Ancak geliştirme
maliyetlerinden gelecek dönemlerde ekonomik yararlar elde edilmesi
bekleniyorsa bu maliyetlerin aktifleştirilebileceği belirtilmektedir. Ayrıca
aktifleştirilen geliştirme maliyetlerinin en fazla 5 yılda amortismana tabi
tutularak gidere dönüştürüleceği de belirtilmiştir.
Hesabın İşleyişi: Araştırma ve geliştirme giderleri maliyet değeri ile
263- Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı’na borç kaydedilir. 5 yıl
içinde eşit tak-sitlerle itfa edilerek yok edilir.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
264- ÖZEL MALİYETLER HESABI


Özel maliyetler Hesabı, işletme tarafından kiralanan gayri menkullerin
geliştirilmesi veya ekonomik değerinin sürekli olarak artırılması amacıyla
yapılan giderler ile bu gayrimenkulun kullanılması için yapılıp, kira
süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan varlıklar için ödenen
bedellerin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Kiralanan varlıkların
normal bakım, onarım ve temizleme giderleri vb. giderler bu hesaba
kaydedilmez.
Hesabın İşleyişi: Kiralanan varlıklar için yapılan bu tür harcamalar
maliyet bedeli üzerinden 264- Özel Maliyetler Hesabı’na borç kaydedilir.
Bu harcamalar kira süresi içerisinde, kira süresinin 5 yıldan fazla olması
halinde ise 5 yılda eşit taksitlerle itfa edilerek yok edilir.
Örnek 76:
Akpa İşletmesi kiraladığı binaya 200.000.- YTL.ya
yaptırmıştır. Tesisat bedeli ve % 18 KDV peşin ödenmiştir.
su
tesisatı
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
269- VERİLEN AVANSLAR HESABI


Bu hesap, maddi olmayan duran varlıklarla
ilgili olarak gerek yurt içi, gerekse yurt
dışındaki kişi ve kuruluşlara yapılan avans
ödemelerinin izlendiği aktif karakterli bir
hesaptır.
Hesabın İşleyişi : Ödeme yapıldığında 269Verilen Avanslar Hesabı’na borç; varlıkla elde
edildiğinde ilgili hesabın borcu karşılığında bu
hesaba alacak kaydedilir.