Transcript "Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikaları" Faslındaki

AB Sürecinde "Gıda Güvenliği,
Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikaları"
Faslındaki Gelişmeler ve Sektöre
Yansımaları
Dr.Şebnem GÜRBÜZ
AB İşleri Uzmanı
Avrupa Birliği Bakanlığı
Tarım Balıkçılık Başkanlığı
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
1
KAPSAM




Müzakere Süreci
Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Yaklaşımı,
Fasıl 12 “Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve
Bitki Sağlığı Politikaları” de Gelinen
Aşama,
Sektöre Yansımaları,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
2
MÜZAKERE AŞAMALARI
Tarama
9-15 Mart 2006
24-28 Nisan 2006
Konsey
Değerlendirmesi
Tarama raporu
Açılış
Kriteri
Kriterin
Karşılanması
çalışmaları
8 Şubat 2007
Katılım
Anlaşması
Faslın Geçici
Kapatılması
Müzakere
28 Haziran 2010
Konsey
Değerlendirmesi
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Kapanış
Kriteri
Ordu 11 Ocak 2012
Kriterin
Karşılanması
çalışmaları
AB’ NİN GIDA GÜVENLİĞİ
YAKLAŞIMI
ÇİFTLİKTEN ÇATALA
ENTEGRE YAKLAŞIM
M ilk
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
4
AB’ NİN GIDA GÜVENLİĞİ
YAKLAŞIMI
Zootekni
yetiştirme
Üretim, işlenme ve dağıtımın
tüm aşamalarında hijyen
kuralları
Hayvan refahı
Hayvan Sağlığı
(Zoonozlar)
M ilk
Farmasötik ve
Biyolojik ürünler
Çevre
Bitki sağlığı
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
5
Fasıl 12: Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki
Sağlığı Politikaları
Gıda Güvenliği, Hijyen Mevzuatı
– Genel Gıda Kanunu ve Hijyen Paketi
– Dikey düzenlemeler (katkı maddeleri, renklendiriciler, yeni gıdalar vb.)
Hayvan Sağlığı Mevzuatı
– Topluluk İçi ticaret kontrol sistemi
– Hayvan kayıt ve kimlik sistemi
– İthalat kontrolleri
– Hayvan hastalıkları kontrol tedbirleri
– Hayvan sağlığı-Canlı hayvan ve hayvan ürünleri ticareti
– Hayvan refahı
– Zootekni (ıslah) mevzuatı
Bitki Sağlığı Mevzuatı
– Zararlı organizmalar
– Bitki koruma ürünleri-ilaçlar
– Tohum kalitesi
– Bitki çeşidi hakları
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
6
AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN
ÇALIŞMALAR
Açılış Kriteri 1:
Türkiye’nin AB müktesebatı ile uyumlu gıda, yem ve
veterinerlik çerçeve mevzuatını benimsemesi ve başta
kontrol kuruluşları olmak üzere sorumlulukları açık biçimde
belirleyen hükümleri ortaya koyması,
 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu
(13 Haziran 2010),
 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı-Koruma Kontrol Genel Müdürlüğünün
yeniden yapılanması
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
7
AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN
ÇALIŞMALAR
Açılış Kriteri 2 :
Türkiye’nin Komisyona, gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki
sağlığı politikası alanındaki, ilgili uluslararası standartlar ve
Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı tavsiyeleri dâhil olmak
üzere, AB müktesebatının uyumlaştırılması, uygulanması
ve yürütülmesine temel teşkil edecek detaylı bir strateji
sunması.
 Fasıl 12 kapsamındaki her bir AB mevzuatının uyumlaştırma ve
uygulama takvimi ile gerekli idari kapasitenin oluşturulmasına ilişkin
strateji,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
8
AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN
ÇALIŞMALAR
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
9
AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN
ÇALIŞMALAR
Açılış Kriteri 3 :
Türkiye’nin
koyun
ve
keçi
türü
hayvanların
kimliklendirilmesi ve kaydına ilişkin yeterli bir sistemi
uygulamaya
başlaması;
büyükbaş
hayvanların
kimliklendirilmesi ve hareketlerinin kontrolü konusundaki
sistemdeki zafiyetleri (işletmelerin kaydına, hayvanların ve
hayvan hareketlerinin kaydedilmesine ilişkin) gidermeye
yönelik uygun tedbirleri almış olduğunu kanıtlaması
 Katılım öncesi mali yardımları 2008 yılı programlaması altında
Koyun ve Keçilerin Küpelenmesi ve Aşılanması projesi,
 “Türkiye’deki koyun ve keçilerin kimliklendirilmesi ve kaydı
hakkında açıklayıcı not” ve “büyükbaş hayvan veritabanı
hakkında faaliyet planı”,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
10
AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN
ÇALIŞMALAR
Açılış Kriteri 4 :
Türkiye’nin canlı hayvanların yurtiçi hareketleri, hareketlerin
kaydı ve kesimlerin kontrolü konusunda ayrıntılı
değerlendirmeyi Komisyona sunması,
 Hayvan hareketlerinin kontrolüne ait rapor,
Açılış Kriteri 5 :
Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı (OIE) tarafından
Türkiye’nin Trakya bölgesinin aşılama suretiyle şap
hastalığından arî bölge olarak tanınması,
 OIE tarafından Trakya’nın şaptan aşılı ari bölge olarak tanındığına
dair sertifika,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
11
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
12
AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN
ÇALIŞMALAR
Açılış Kriteri 6 :
Türkiye’nin gıda işletmelerinin iyileştirilmesi konusunda
geleceğe yönelik Ulusal Program açısından, bütün gıda
işletmelerinin AB müktesebatındaki kategorileri esas alan
bir sınıflandırmasını Komisyona sunması,
 Onaya tabi işletmeler (et, süt, su ürünleri ve hayvansal yan ürün)
 Kayıda tabi işletmeler (hayvansal olmayan gıda işleyen tesisler,
satış yerleri, toplu tüketim yerleri)
Dünya Bankası Projesi I. Aşama (Gıda işletmelerinin
modernizasyonuna ilişkin ihtiyaç analizinin belirlenmesi)
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
13
Türkiye Geneli Gıda İşletmeleri
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
14
Türkiye Geneli-Sektör Bazında Dağılımı
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
15
Ordu İli Gıda İşletmeleri
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
16
Ordu İli-Sektör Bazında Dağılımı
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
17
Açılış kriterleri değerlendirme raporu
Türkiye müzakere pozisyon belgesi 28 Haziran 2010
AB ortak tutum belgesi
Hükümetlerarası konferans
30 Haziran 2010
Kapanış Kriterleri
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
18
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
Kapanış Kriteri 1 :
Kıbrıs,
Kapanış Kriteri 2 :
Türkiye ilgili açılış kriterini karşılamak için verilen
taahhütlerinin uygulanması dahil olmak üzere, AB
müktesebatına uyumlu hayvan kimliklendirme ve kayıt
sistemlerini uygular ve tam işler hale getirir,
 Açılış kriterini karşılamak için sunulan taahhütlerin yerine getirilmesi,
 AB ile uyumlu olan ve tamamen işler sistem.
 Büyükbaş hayvanlar, keçiler ve koyunlar, domuzlar ve atgillerin
kimliklendirme ve kayıt sistemlerinin oluşturulması,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
19
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
Kapanış Kriteri 3 :
Türkiye hayvansal yan ürün işletmeleri de dahil, hayvansal
ürün işletmelerinin iyileştirilmesi için onaylanmış bir ulusal
program sunar. Bu program, işletmelerin iyileştirilmesi
sürecinin Türk makamları tarafından izlenmesi için somut
bir planı içermelidir. Sözkonusu ulusal program, süt sektörü
ile ilgili olarak uygun olmayan çiğ sütün kullanımına ilişkin
bir strateji de içermelidir. Türkiye bu ulusal programın
uygulanmasında yeterli ilerlemeyi de göstermelidir. Dahası
Türkiye, ulusal program kapsamında yer alan işletmelerin
iyileştirilme sürecinin izlenmesi için yeterli beşeri ve mali
kaynakları tahsis ettiğini gösterir,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
20
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
 6. Açılış Kriteri kapsamında yer alan işletmelerin AB standartlarına
yükseltilmesine yönelik bir ulusal program hazırlanacak ve bu program
Türk Hükümetinin resmi bir belgesi olacak,
 Program kapsamında yer alan işletmelerin iyileştirme sürecinin
izlenmesi için yeterli beşeri ve mali kaynak tahsisi,
 Mevzuat uyumu (hijyen paketi ve hayvansal yan ürün mevzuatının ulusal
mevzuata aktarılması, uyumlu olmayan işletmelerin bireysel iyileştirme
planı sunmasına yönelik yasal düzenleme, işletmelerin geçici onayı veya
onayı, cezai müeyyideler, kimin neyi nasıl yapacağı),
 Her bir işletmeye ait iyileştirme planlarının oluşturulması (bu planlar
açılış kriteri için yapılan sınıflandırma çalışması sırasında belirlenen
uyumsuzluğu esas almalı, bir zaman çizelgesi oluşturulmalı),
 AB kriterlerine uygun olmayan çiğ sütün kullanımına ilişkin strateji,
Dünya Bankası Projesi II. Aşama
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
21
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
Kapanış Kriteri 4 :
Türkiye AB üye devletleri ile yeterli işbirliğini temin ederek
hayvan hastalıklarının bildirimine ilişkin yükümlülüklerini
yerine getirir, AB’de ihbarı mecburi hayvan hastalıkları için
surveylans ve kontrol önlemleri ile müktesebatta
öngörüldüğü gibi başlıca epizootik hastalıklar için risk
planlarını uygular,
önceden oluşturulmuş detaylı bir
eradikasyon planın uygulanması suretiyle Şap Hastalığına
ilişkin AB müktesebatını tam olarak uygular.
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
22
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
 Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’ne (OIE) ilişkin uluslararası
yükümlülüklerine ek olarak, AB’ye, Hayvan Hastalığı İhbar Sistemi
(ADNS) vasıtasıyla da bildirimde bulunacak,
 Bazı hastalıklar için acil eylem planları
 Eradikasyon planları,
 Özellikle şap hastalığına ilişkin eradikasyon planının aşama aşama
uygulamaya geçirilmesi ve bu konudaki AB mevzuatının tam
uygulanması,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
23
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
Kapanış Kriteri 5 :
Türkiye Nakledilebilir Süngerimsi Beyin Hastalığı(TSE)
kontrolüne yönelik olarak yem yasağı, spesifik risk
materyallerinin kontrolü, TSE testlerini içeren etkili bir
sistemi uyumlaştırır ve uygular.
 Yem yasağını uygulamalı, (İşlenmiş hayvansal proteinin çiftlik
hayvanlarında kullanımı yasaklanmalı)
 SRM (Kafatası, beyin, omurilik, ileum, göz, tonsil gibi) ler
belirlenmeli ve yem ve gıda zincirine girmemeli,
 TSE (Sığırların Süngerimsi Beyin hastalığı BSE – Deli Dana,
Scrapi) için test gerekliliğini yerine getirmeli,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
24
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
Kapanış Kriteri 6 :
Türkiye hayvan refahına ilişkin AB mevzuatını uyumlaştırır ve bu
mevzuatın en geç katılım tarihi itibariyle etkin olarak uygulanabilmesi
için sektörün yeterli bir süre öncesinde farkında ve hazır olduğunu
temin eder.
 Mevzuat uyumu
 Çiftlikte yetiştirilirken hayvan refahı





98/58/EC çiftlik hayvanlarının korunması,
1999/74/EC yumurtacı tavukların korunması,
2007/43/EC etçi tavukların korunması,
2008/119/EC buzağıların korunması,
2008/120/EC domuzların korunması,
 Nakil esnasında hayvan refahı
 1/2005/EC nakil esnasında hayvanların korunması,
 1255/97/EC bekleme noktası ve yol haritası
 Kesim anında hayvan refahı
 1099/2009/EC kesim anında hayvanların korunması
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
25
KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI
GEREKENLER
Kapanış Kriteri 7 :
Türkiye ilgili tüm resmi kontrollere yönelik AB’ne tamamıyla uyumlu bir
sistemin uygulanması başta olmak üzere, özellikle fonksiyonel sınır
kontrol noktaları ve bu sistemin finansmanını da içerecek şekilde,
müktesebata uygun olarak ilgili idari yapıları kurmaya ve geliştirmeye
devam eder…
 AB ile tam uyumlu, ithalatta yapılan kontroller de dahil tüm resmi
kontroller,
 Kontrollerin finansmanı,
 Müktesebatı uygulaması için gerekli idari kapasite ve alt yapı,
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
26
SEKTÖRE YANSIMALARI
Hukuki Değişiklikler
 Mevzuat Uyumu
 5996 sayılı Kanun ve uygulanması için gerekli ikincil düzenlemeler
 Strateji belgesinde sunulan takvime uygun olarak ikincil düzenlemeler
 Fiziki alt yapının güçlendirilmesi (Bu Fasıl altında yer alan müktesebatın
üstlenilmesine ilişkin gerekli olan )
 Açılış Kriterlerini karşılamak üzere sunulan belgelerde yer alan
taahhütlerin yansımaları ( örn: Anadolu'dan Trakya’ya canlı hayvan
hareketlerinde kısıtlama, yeni doğan buzağıların 20 gün içinde küpelenmesi
ve kayıt altına alınması…)
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
27
SEKTÖRE YANSIMALARI
Yapısal ve Ekonomik Etkileri
 İşletmelerin Modernizasyonu
 Onaylı işletmeler; geçiş süresi sonunda AB standartlarında olmayanlar
kapatılacak
 Kayıtlı İşletmeler; uygun olmayanlar geçiş süresi sonunda kapatılacak
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımından önce çalışma izin belgesi, çalışma izni ve gıda sicili
belgesi veya bu belgelere eşdeğer belge alarak faaliyet gösteren onaya tabi gıda işletmeleri, bu
Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 31/12/2012 tarihine kadar bu Yönetmeliğe göre onay belgesi
almak zorundadır. Ancak, 31/12/2012 tarihine kadar onay belgesi alamayacak gıda işletmecisi,
işletmesinin modernizasyonuna dair planlar ile modernizasyonun hangi tarihte ve hangi
aşamalardan sonra tamamlanacağına dair bilgileri yetkili mercie sunar. Bu işletmeler,
modernizasyon planını vermeleri halinde bu süre 31/12/2013 tarihine kadar uzatılabilir. Yetkili merci,
gıda işletmecisinin bu planı vermemesi veya modernizasyon planında yer alan tarih ve aşamalara
uymaması durumunda işletmenin faaliyetini durdurur.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımından önce çalışma izni ve gıda sicili belgesi, kayıt belgesi veya bu belgelere
eşdeğer belge almış ve halen faaliyet gösteren kayıt kapsamındaki gıda işletmeleri, bu belgelerini en
geç 31/12/2013 tarihine kadar bu Yönetmelikteki kayıt belgesi ile değiştirmek zorundadır.
GEÇİCİ MADDE 1 ‒ (1) İşletme ve tesisler, 13/12/2014’e kadar bu Yönetmelik hükümlerine uyum
sağlar. Uyum sağlamayan işletme ve tesislere 41 inci ve 45 inci maddelerdeki hükümler uygulanır.
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
28
SEKTÖRE YANSIMALARI
Yapısal ve Ekonomik Etkileri
Hayvan Refahı Kuralları
Yem Yasağı
SRM
Hayvan borsa ve pazarlarının AB gerekliliklerini karşılayacak
şekilde rehabilitasyonu
 Hayvan hastalıklarının eradikasyonu




 Hayvan hastalıklarının yaygın olması uluslar arası ticaretimizi olumsuz
etkilemektedir.
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
29
TEŞEKKÜR EDERİM
[email protected]
İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor
Ordu 11 Ocak 2012
30