Transcript mobil acil müdahale üniteleri

SAĞLIKTA AFET YÖNETİMİ
Dr. İlhan ÖZTÜRK
SAĞLIK AÇISINDAN AFET’İN TANIMI

08.04.2015
Doğal ya da insan yapımı afet olaylarıyla karşı
karşıya kalan bir bölgedeki ya da toplumdaki
sağlık hizmetlerinin gereksinimlere nazaran
yetersiz kaldığı ve kapasitesini aştığı
durumlardır.
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
2



Olağanüstü büyüklükte ve dış yardım gerektirecek şiddette
oluşan ve ani gelişen ekolojik bir fenomendir.
Mevcut kaynakların ve rutin müdahalelerin başa çıkmak için
yetersiz kaldığı, ciddi idari ve triaj bozukluklarına yol açan acil
bir durumdur..
Hasar, ekolojik yıkım, insan yaşamının kaybı, sağlık bozukluğu
ve sağlık hizmetlerinin uygun sunulamamasına yol açan ve
etkilenen bölge dışından yoğun yardım gerektiren olaylardır..
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
3

İnsanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar
doğuran, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini
durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları
etkileyen doğal, teknolojik veya insan kökenli
olayların doğurduğu sonuçlardır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
4

Genellikle ani ve beklenmedik bir biçimde gelişen,
şiddetinin tahmin edilemediği, değişkenlik gösteren
olay ya da durumlardır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
5
AFET ; ETKİYE KARŞI KONULAN TEPKİNİN YETERSİZLİĞİDİR…
OLAYA YANITTA YETERSİZLİK!..
AFETLERDE SAĞLIK HİZMETLERİNDEN AMAÇ ;
MÜMKÜN OLDUĞUNCA ÇOK İNSAN HAYATI KURTARMAKTIR…
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
6
AFET YÖNETİM SİSTEMİ






Risk Değerlemesi, planlama ve
tatbikat,
Önleme (Zarar Azaltma),
Hazırlıklı Olma,
Kurtarma ve İlkyardım,
İyileştirme,
Yeniden yapılanma safhalarından
oluşmaktadır.
Bütün Tehlikeler
(RİSK YÖNETİMİ)
Hazırlıklı olma

Zarar
azaltma

Bütün
Acil durum ya da Afet
Katılımcılar
Bütün Evreler
Operasyon Ekibi

İyileştirme

Müdahale
(AFET YÖNETİMİ)
Bütün Kaynaklar
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
7
AFETE MÜDAHALE YAKLAŞIMINDA
• Olası büyük bir afetin etkilerinin detaylı analizi,
• Afet planları ve senaryolarının hazırlanması,
• Halka yönelik bilgilendirme/eğitim programları,
• Etkileri hafifletme programları,
• Cevap kapasitesini artırma,
• Normale dönme stratejilerinin uygulanması gerekir.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
8





Planlama, yapılanma
Profesyonel Ekip
Profesyonel yönetici
Eğitim
Lojistik;
1.
2.
3.
4.
5.
6.

08.04.2015
Lojistik Yönetim Sistemi (yazılım, donanım)
Afet Yönetim Sistemi (yazılım, donanım)
Muhabere Sistemi (yedekli sistem/telli, telsiz, uydu
vb)
Donanım
Stoklama
Ulaşım
Tatbikatlar
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
9
SAĞLIK AFET YÖNETİMİNDEN
AMAÇ;
1. Tüm güç ve kaynakların krizden önce planlanarak,
2. Olağandışı durumlarda sağlık personelinin ve gücünün olay
yerine en hızlı şekilde ulaşması,
3. İnsanlara en etkin acil sağlık hizmetini sağlamak,
4. Bireyin, toplumun ve ülkenin biyolojik, fizyolojik,
psikolojik, ekonomik ve doğal kaynak ve zenginlik
kayıplarını azaltmak,
5. Hızla iyileşmeye katkı sağlamak ve
6. Risk gruplarını korumaktır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
11
VALİLİK KRİZ MERKEZİ
İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
KRİZ
MERKEZİ KOORDİNATÖRÜ
DANIŞMA KURULU
KRİZ MERKEZİ SEKRETERİ
BİLGİ - İŞLEM
KOORDİNATÖR YARDIMCISI
SİVİL SAVUNMA UZMANI
SEKRETARYA
ACİL OPERASYONLAR
ÜNİTESİ
DST. OPERASYONLAR
ÜNİTESİ
BİL. ve PSİKOLOJİK
DESTEK ÜNİTESİ
LOJİSTİK DESTEK ÜNİTESİ
UMKE - 112
YAT. TED. KURUMLARI
PSİKOLOJİK DESTEK
PERSONEL LOJİSTİK
ÇEVRE SAĞLIĞI
SAĞLIK OCAKLARI
AR - GE
TIBBİ LOJİSTİK
BLŞ. HST. MÜCADELE
LAB. HİZMETLERİ
EĞİTİM
TEKNİK LOJİSTİK
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
12

Örgütlenme ve hareket kalıpları önceden planlanıp çalışılmış, masa başı
simülasyonların ötesinde muhtemel senaryolar bünyesinde tatbikatlar
mutlaka yapılmış olmalıdır.

Profesyonel personel,

Güvenlik,

Ulaşım,

Telekomünikasyon,

Beslenme,

Su, ısınma ve nakliye gibi lojistik sorunlar ön plana çıkan sorunlardır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
13









Tıbbi ihtiyaçların karşılanması,
Halk sağlığı ve halkı bilinçlendirme,
Eğitimli profesyonel sağlık personeli görevlendirilmesi,
Hasta tahliyesi,
Yaralıların stabilizasyonu ve naklinin sağlanması,
Hijyen ve çevre sağlığı hizmetleri,
Hasta bakımı,
Gıda ve ilaçların temini ve güvenliğinin sağlanması,
Tıbbi malzeme, araç ve gereçlerin temini,
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
14








Çalışanların sağlığı ve emniyetinin sağlanması,
Olay yeri güvenliği ve olay yeri yönetimi,
Tehlikeli maddeler ile mücadele,
Sosyal ve ruhsal sorunların ele alınması,
Bulaşıcı hastalıklar ve enfeksiyonların kontrol edilmesi,
Suların güvenliğinin sağlanması,
Yaralı ve ölülerin kimliklendirilmesi ve morg görevleri,
Haşere ve kemirgenlerle mücadele.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
15

Afetin olduğu bölgeden hastanelere kesintisiz bir tıbbi zincirin
oluşturulması gereklidir.


Hafif, orta ve ağır yaralıları ayırmak, hastane ve sağlık
kurumlarının hafif yaralılar tarafından hücuma uğramasını
önlemek, ağır yaralıların gözden kaçırılıp bir yerde ölüme
bırakılması olasılığını ortadan kaldırmak.
Tıbbi zincirin her basamağında zorunlu triyaj ve ilkyardım
uygulanması yapılmalıdır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
16


Ayakta kalan ve hizmet verebilecek olan hastanelerin afet
planları doğrultusunda, günlük organizasyonlarının dışına
çıkarak, yaralı sayısıyla paralel, tamamen ayrı bir çalışma biçimi
içerisine girmesi gerekir.
Bütün kurtarma, ilkyardım ve transport operasyonları
komutasının tek bir yöneticide olması gereklidir (olay yeri
yönetimi).
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
17




Amaç; yaralı toplama, triaj, yaralı stabilizasyonu, yaralı
nakil merkezinin kurulması ve ayaktan tedavi edilebilecek
aciller için uygun ortamı oluşturmaktır.
Afetin meydana geldiği bölgeye yeterince yakın
olan,
Afetin yansımalarından etkilenmeyecek kadar
uzak olan,
Ulaşım yollarına yakın olan,
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
18



Ayakta kalan sağlam binaların olduğu, kurulabiliyorsa
çadırlar ya da yeteri kadar açık olan,
İçerisinde birbirinden ayrılmış birkaç farklı bölgenin
konuşlanabildiği,
Helikopter inebilecek kadar geniş, boş ve
düzlük bir alandır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
19
O
L
A
Y
Anstabil
Acil
Stabil Acil
Acil Değil
Y
E
R
İ
Ümitsiz /
Ölü
08.04.2015
Anstabil
Acil
Stabil Acil
YARALI Acil Değil
TEMİZLEME
ALANI
AMBULANS
HASTA
YÜKLEME
ALANI
NAKLEDİLEN
HASTANE
Ümitsiz /
Ölü
GEÇİCİ
MORG
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
20

1-Triaj Alanı:

Giriş bölgesine yakın yerleşimli olan,

Getirilen yaralıların triajı ve sınıflandırılmasının
yapıldığı,

Yaralıların ve ölülerin buradan önceden belirlenmiş
alanlara nakillerinin sağlandığı alandır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
21

2-Acil Müdahale Alanı:

Yaşam destek işlemleri (hava yolunun açılması,
gerekiyorsa ventilasyon, dışa olan kanamaların
kontrolü, pnömotoraks dekompresyonu, intravenöz
sıvılar, analjezi vb) uygulamaların yapıldığı,

İlk işlemlerden sonra yaralıların nakil imkanlarına
göre transport alanına taşındığı alandır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
22

3-Kısmi Acil Müdahale Alanı:

Yara bakımı, kırık immobilizasyonu ve yaralıların soğuktan
korunması gibi işlemlerin yapıldığı,

Zamanı gelince, Sağlık Kriz Merkezinin yönlendirmesi
ışığında transport alanına taşınma işlemlerinin yapıldığı
alandır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
23

4-Yaralı Transport Alanı:

Yaralıların önceliklerine göre, elde olan araçlarla, sağlık kriz
merkezinin vereceği bilgiler ışığında tedavi merkezlerine
nakil işlemlerinin yapıldığı alandır.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
24

5-Tedavi Merkezi:

Çok sayıda yaralının olduğu büyük afetlerde oluşturulan,

Genellikle bir hastane, bütün bölge tahrip olmuşsa çadır ya da
o anda kurulmuş geçici askeri sahra hastanelerinden meydana
gelen,

O anda yeni kurulan bir sağlık merkezi ise mutlaka bir
havaalanı, tren istasyonu, liman ya da trafik noktasına yakın
bir yerde konuşlandırılan,

Temel acil cerrahi, yoğun bakım, bazen radyoloji ve
laboratuvar tetkikleri yapılabilme imkanlarına sahip olan acil
müdahale merkezidir.
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
25
MOBİL ACİL MÜDAHALE
ÜNİTELERİ
İÇERİĞİ:
•Konteyner
•Çadır
•İnsan gücü
•Taşıma
•Kurulum zamanı
2
1
4-8
1 römorklu kamyon
30-90 dk.
KULLANIM AMACI:
•Transportun yetersiz kalacağı sağlık operasyonlarında
•Küçük ulaşım kazalarında
•Küçük çaplı endüstriyel kazalarda
•Nüfüs hareketlerinde, toplu göç durumunda
•Büyük olağan dışı durumlar ve afetlerde olay yerinde
“Tıbbi Uç Nokta” (TUN) olarak vb.
İÇERİĞİ:
•Konteyner
•Çadır
•Taşıma
helikopter veya uçak
•İnsan gücü
•Hasta kapasitesi
•Kurulma süresi
•İlk hasta kabulü
6-15
10-15
4 römorklu
30-50
50-100
6
2.5 saat
kamyon
veya
KULLANIM AMACI:
•Orta ve büyük ulaşım kazalarında
•Büyük çaplı endüstriyel kazalarda
•Büyük çaplı
durumunda
nüfüs
hareketlerinde,
toplu
göç
•Büyük olağan dışı durumlar ve afetlerde olay yerinin
hemen gerisinde acil cerrahi gereken durumlarda
“Cerrahi Merkez” olarak vb.
İÇERİĞİ:
•Konteyner
•Çadır
•İnsan gücü
•Hasta kapasitesi
•Kurulum süresi
•İlk hasta kabul
20-80
20-100
180
100-300
36-72 saat
2.5 saat
KULLANIM AMACI:
•Büyük ulaşım kazalarında
•Kitleleri etkileyen endüstriyel kazalarda
•Savaş, büyük çaplı nüfüs hareketleri ve toplu göç
durumunda
•Büyük olağan dışı durumlar ve afetlerde olay yerinin
gerisinde kalıcı sağlık tesisleri kurulana kadar “Sahra
Hastanesi” olarak vb.
AMELİYATHANE
GÖRÜNTÜLEME
08.04.2015
ACİL-YOĞUN
BAKIM
YOĞUNBAKIM
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
30
STERİLİZASYON
08.04.2015
ECZANE
LABORATUAR
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
LABORATUAR
31
KONTROL
ÜNİTESİ
JENERATÖR
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
32
KİTLE DEKONTAMİNASYON
SİSTEMİ
K
İ
R
L
İ
T
E
M
İ
Z
ÇADIR
08.04.2015
KONTYN.
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
ÇADIR
33
ACİL MÜDAHALE ÜNİTELERİNDE OLMASI GEREKEN BİRİMLER:
1.İdari
– yönetim üniteleri,
2.Otomasyon sistemi ve haberleşme sistemleri,
3.Lojistik destek üniteleri,
4.Enerji destek ünitelerinin ve ısıtma/soğutma sistemleri,
5.Barınma üniteleri,
6.İaşe üniteleri,
7.Tuvalet ve duş üniteleri,
8.Tıbbi gazlar üniteleri,
9.Su arıtma, temiz ve kirli su tesisatı sistemleri,
10.Portable tıbbi ekipmanlar…
1.
2.
3.
4.
5.
Afet Öncesi Sağlık Kayıtları
Hastane Öncesi Sağlık Kayıtları:
• Sürveyans
• Müdahale edilen vakalar
• Ölüm Bildirimleri
• Nakil Bildirimleri
Hastane Sağlık Kayıtları
Afet Bölgesi Sağlık Kayıtları
Ulusal/Uluslararası Afet Sağlık Kayıtları
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
35
YAPILMASI GEREKENLER
•Olağan dışı durumlara multidisipliner yaklaşım ve yapılanmanın
sağlanması
•Eğitim
•İletişim ve İşbirliği (TAY, AAK, EGM, SSGM, AFOM…bilgi ve
yönetim paylaşımı)
•Ortak Afet Yönetim ve Muhabere Sistemi (AYBİS)
•Ortak bütçe-milli gelir israfın önlenmesi
•İlgili kurum-kuruluşlarla düzenli Tatbikat
08.04.2015
Hasta Güvenliği Kongresi-İstanbul
37