Transcript X - LO III

KORZYŚCI I BARIERY
W EDUKACJI ZDROWOTNEJ
W SZKOLE
Barbara Woynarowska
Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego
40 lat od wydania przez Ministerstwo Oświaty
i Wychowania „Wytycznych do realizacji
wychowania zdrowotnego w szkole
podstawowej i ponadpodstawowej” - 1982
20-lecie rozwoju w Polsce i w Europie
oddolnego ruchu Szkoła promująca zdrowie
- 1992
„Niczego co cenne,
nie dostaje się za bezcen.
Jest trud i niepokój
ból i przerażenie”
Jerzy Jedlicki, 2012
1. Aktualny status edukacji zdrowotnej w szkole
2. Korzyści z edukacji zdrowotnej dla uczniów,
nauczycieli, szkoły, społeczeństwa
3.
Bariery w realizacji edukacji zdrowotnej
Stan obecny
1. Zapis w części wstępnej podstawy programowej:
„Ważnym zadaniem szkoły jest także edukacja zdrowotna,
której celem jest kształtowanie u uczniów nawyków
(postawy) dbania o zdrowie własne i innych ludzi oraz
tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu”
2. Ścisłe powiązanie edukacji zdrowotnej
z wychowaniem fizycznym
•
W I etapie edukacyjnym „wychowanie fizyczne i edukacja
zdrowotna”
•
W II, III i IV etapie edukacyjnym „WF pełni wiodącą rolę w
edukacji zdrowotnej”
•
„Wysycenie” podstawy programowej WF zagadnieniami
dotyczącymi różnych aspektów zdrowia
•
W gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych wyodrębniono
blok „edukacja zdrowotna”
3. Rozszerzenie treści edukacji zdrowotnej o
zagadnienia zdrowia psychospołecznego,
w tym umiejętności życiowe (osobiste i społeczne)
– dotychczas zaniedbany obszar tej edukacji
 holistyczne podejście do zdrowia
4. Wymagania szczegółowe dotyczące różnych
aspektów zdrowia w większości przedmiotów
Przedmiot
Szkoła podstawowa
Klasy I-III
Edukacja społeczna
Edukacja przyrodnicza
Zajęcia komputerowe
Zajęcia prakt. techn.
Etyka
Wychowanie fizyczne
Język polski
Język obcy nowożytny
Wychowanie do życia
w rodzinie
Muzyka
Przyroda
X
X
X
X
X
X
Gimnazjum
Klasy IV-VI
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Ponadgimnazjalne
X
X
X
X
X
Przedmiot
Szkoła podstawowa
Klasy I-III
Historia i społeczeństwo
Przyroda
Wiedza o społeczeństwie
Biologia
Geografia
Chemia
Fizyka
Informatyka
Edukacja dla bezpiecz.
Podstawy
przedsiębiorczości
Gimnazjum
Klasy IV-VI
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Ponadgimnazjalne
X
X
X
X
X
X
X
X
Wydawnictwa przekazane nieodpłatnie każdej szkole w Polsce
Całość – zebrana w jednej pracy: www.ore.edu.pl
2012 – edukacja zdrowotna wpisana
do „Standardów kształcenia przygotowującego
do wykonywania zawodu nauczyciela”
(Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 17 stycznia 2012)
Korzyści dla uczniów z edukacji zdrowotnej
•Edukacja zdrowotna jest prawem każdego dziecka
•Wspiera kształtowanie zachowań prozdrowotnych i
umiejętności życiowych niezbędnych dla prawidłowego
rozwoju, zdrowia, uczenia się i radzenia sobie
•Szczególnie potrzebna dzieciom z rodzin, które nie
przygotowują do dbałości o zdrowie – jest sposobem na
zmniejszenie nierówności społecznych  nierówności w
zdrowiu
Korzyści dla nauczycieli
•Edukacja zdrowotna potrzebna jest nauczycielom
jako ludziom
•Wykonywanie zawodu nauczyciela wiąże się ze
specyficznymi obciążeniami, które mogą wpływać na
wszystkie wymiary ich zdrowia
Problemy zdrowotne nauczycieli
•Długotrwałe problemy zdrowotne lub choroby przewlekłe – 40%
•Odczuwanie w ostatnich 4 tygodniach:
- nasilonego bólu lub dyskomfortu fizycznego
- przez cały czas lub większość dni zmęczenia
dużego zdenerwowania
wyczerpania
- 40%
- 24%
- 13%
- 11%
Dane z 2012 r. 750 nauczycieli M. Woynarowska-Sołdan, I. Tabak (w druku)
Nauczyciele powinni tworzyć wzorce
zachowań zdrowotnych dla uczniów
Niedostatki pozytywnych zachowań zdrowotnych nauczycieli
Czynią to zawsze lub prawie zawsze (%)
• Jedzą codziennie:
- śniadanie
64
- owoce
44
- warzywa
39
• Ograniczają słodycze 13
tłuszcze zwierzęce 18
• Chodzą do dentysty
co 6 mies.
38
• Aktywność fizyczna
co najmniej 30 min/dz. 18
• Samobadanie piersi
21
• Śpią ok. 6-7 godz.
54
• Relaks 20-30 min.dz.
• Dobrze radzą sobie
ze stresem, napięciami
• Pozytywnie myślą
o sobie i świecie
• Zwracają się o pomoc
w trudnych sytuacjach
29
12
25
20
Dane z 2012 r. 750 nauczycieli M.
Woynarowska-Sołdan, I. Tabak (w druku)
Korzyści dla szkoły
•Skuteczna edukacja zdrowotna sprzyja dobremu
samopoczuciu uczniów, a tym samym lepszej dyspozycji
do uczenia się i realizacji wszystkich zadań szkoły
•Edukacja zdrowotna jest fundamentem szkolnego
programu profilaktyki i ma ścisły związek ze szkolnym
programem wychowawczym
Korzyści dla społeczeństwa
•Niekorzystny stan zdrowia w stosunku do rozwiniętych krajów UE
•Nierówności w zdrowiu
•Długość życia w zdrowiu mężczyźni 58,1 lat, kobiety 61,5 lat (średnia
dla UE – 60,8 lat i 65,1 lat)
•Granica wieku emerytalnego 67 lat
Aby dożyć w zdrowiu do wieku emerytalnego i mieć dobrą jakość życia
po przejściu na emeryturę ludzie od najmłodszych lat mieć
umiejętności i motywację do dbania o swoje zdrowie
Edukacja zdrowotna w szkole jest najbardziej
długofalową inwestycją w zdrowie społeczeństwa
opłacalną
Bariery w realizacji edukacji zdrowotnej w szkole
• Niedocenianie znaczenia EZ przez twórców polityki
edukacyjnej, dyrekcje szkół i nauczycieli, w tym niechęć
nauczycieli wychowania fizycznego do podjęcia nowego
zadania
• Niedostateczne przygotowanie nauczycieli do realizacji EZ.
Jest zapis w nowych standardach kształcenia nauczycieli
(2012), ale czy będzie realizowany?
• Brak systemu doskonalenia nauczycieli w zakresie edukacji
zdrowotnej i promocji zdrowia
• Brak wsparcia metodycznego dla nauczycieli WF
•
Tradycyjne rozumienie EZ – jako przekazywanie
informacji o zdrowiu
•
Dominacja działań akcyjnych, konkursów, imprez,
festynów
•
„Bombardowanie” szkół ogromną liczbą programów
edukacyjnych, o niskiej jakości; brak ewaluacji wyników
tych programów
•
Nie uwzględnianie EZ w nadzorze pedagogicznym
•
Małe zainteresowanie szkół wyższych wspieraniem
rozwoju EZ w szkole. Większość szkół wyższych
kształcących nauczycieli WF nie wprowadziła zmian w
kształceniu w tym zakresie
Dziękuję za uwagę