Transcript Behandeling alcohol-onttrekkings delier

S de Graaf
11-1-2011
Inleiding
 Delirium tremens
 Life time prevalentie bij alcoholisten 5-10%
 Bij 5% van de alcoholisten ontstaat er een delier na
stoppen, na gem 2-3 dagen
 Bij 50% van patienten met delirium tremens
somatische comorbiditeit
Delirium tremens
 Twee symptomencomplexen:
 1 Delier (vaak hyperalert)
 2 Autonome hyperactivatie: oa hypertensie,
tachycardie, tremor, transpireren, koorts
Geschiedenis
1846
Geschiedenis (2)
1905
Geschiedenis (3)
Geschiedenis (4)
 Een experiment in 1955 (Isbell et al) maakt duidelijk
dat het gaat om de onttrekking van alcohol (en niet
intoxicatie of andere oorzaken)
Pathofysiologie
 GABA-hypothese
 Alcohol heeft een eigen bindingsplaats op de GABA-
receptor en potentieert hun werking
 Ontrekking leidt tot verlies van inhibitie, dus tot
excitatie
 Behandeling: GABA-erge middelen: benzodiazepnies,
propofol
 Zeer waarschijnlijk spelen ook andere
neurotransmittersystemen een rol
Behandeling
 1 Preventie van een alcoholonttrekkingssyndroom
 2 Beginnend en licht alcoholonttrekkingssyndroom
 3 Alcoholonttrekkingsdelier
Behandeling
 1 Preventie van een alcoholonttrekkingssyndroom
 2 Beginnend en licht alcoholonttrekkingssyndroom
 3 Alcoholonttrekkingsdelier
PICO
 P Alcoholontrekkingsdelier
 I Benzodiazepines
 C Anti-psychoticum
 O Remissie delier
NVVP richtlijn Delier 2004
• Hoofdstuk 7:
• Geen studies over behandeling van het
alcoholonthoudingsdelier
• Wel studies over behandeling van het
alcoholonthoudingssyndroom (benzodiazepines zijn
effectief)
• Gevalsbeschrijvingen dat benzodiazepine monotherapie niet voldoende is
• Bij lichamelijk zieke alcoholisten is de oorzaak van het
delier niet te achterhalen en is het advies haloperidol
NICE Alcohol use disorders 2010
 Geen wetenschappelijk bewijs voor behandeling,
aanbevelingen gebaseerd op ervaring en consensus
 Eerste stap: lorazepam (oraal)
 Bij onvoldoende effect: lorazepam (parenteraal),
haloperidol of olanzapine
Management of alcohol
withdrawal delirium (2004)
• Meta-analyse
• Geen studies die neuroleptica vs placebo vergelijken
• Geen studies die benzodiazepines vs placebo
vergelijken
• 5 controlled trials: sedativa vs neuroleptica
• Analyse: relatieve risico op mortaliteit sedativa vs
neuroleptica: 6,6 (95% BI: 1,2-34,7)
• Advies: Benzodiapines eerste keus (verlagen
mortaliteit, verkorten de duur en minder
bijwerkingen)
Reactie Klijn en Van der Mast, 2005
 Advies gebaseerd op studies uit 1959-1972
 Voor 1998 geen studies naar onderscheid tussen
alcoholonttrekkingsdelier en delier door andere
somatische oorzaken (en maar 5% krijgt delier na
onttrekking)
 Destijds (chloor)promazine en perfenazine gebruikt
en die worden niet meer gebruikt als behandeling
(anti-cholenerg en anti-adrenerg)
 Advies voor opgenomen patienten: zie onze richtlijn
delier
Conclusie
 Er bestaat geen evidence based behandeling voor een
alcoholontrekkingsdelier (itt
alcoholontrekkingssyndroom)
 Aangezien voor opgenomen, somatische zieke
alcoholisten geldt dat de oorzaak van het delier
moeilijk te achterhalen is (50% somatische comorbiditeit!), blijft de gebruikelijke delierbehandeling
van kracht
Conclusie (2)
 Dus behandel klinische patienten met delirium
tremens ip ook met een haloperidol
 Autonome hyperactivatie reageert goed op
benzodiazepines, dus in de praktijk komt deze er toch
vaak bij
Referenties
 Prankerd J. Croton Oil in Delirium Tremens. Prov Med Surg J. 1846;10(17):189-92.
 Broadbent W. A Therapeutic Note: Cold Affusion in Delirium Tremens. Br Med J.







1905;2(2322):8.
Erwin HJ. Oxygen in Delirium Tremens. J Natl Med Assoc. 1939;31(3):111-3.
Isbell H, Fraser HF, Wikler A, Belleville RE, Eisenman AJ. An experimental study of
the etiology of rum fits and delirium tremens. Q J Stud Alcohol. 1955;16(1):1-33
Nederlandse vereniging voor psychiatrie, Van der Mast et al, Richtlijn delirium,
2004
The National Clinical Guideline Centre for acute and chronic conditions (NICE),
Rudd et al, ALCOHOL USE DISORDERS: DIAGNOSIS AND CLINICAL
MANAGEMENT OF ALCOHOL-RELATED PHYSICAL COMPLICATIONS - Clinical
Guideline 100, 2010
Mayo-Smith MF, Beecher LH, Fischer TL, Gorelick DA, Guillaume JL, Hill A, et al.
Management of alcohol withdrawal delirium. An evidence-based practice guideline.
Arch Intern Med. 2004;164(13):1405-12
Klijn IA, van der Mast RC. Pharmacotherapy of alcohol withdrawal delirium in
patients admitted to a general hospital. Arch Intern Med. 2005;165(3):346
Neuropsychiatrie in de praktijk, Meesters en Van Gool, Elsevier 2007: hst 3