Transcript Bilgi Sistemleri - Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

T.C.
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
Etem ACAR
Bilgi İşlem Daire Başkanı
» GÜNDEM
»
»
»
»
»
Kurumun tarihçesi, Teşkilat yapısı ve görevleri
Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS)
Kimlik Paylaşımı Sistemi (KPS)
Adres Kayıt Sistemi (AKS)
Diğer Projeler
» Bakanlık Teşkilat Yapısı
Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı
İlgili
Kuruluşlar
Denetim ve
Danışma Birimleri
Anahizmet
Birimleri
Yardımcı
Birimler
Sürekli
Kurullar
Bağlı
Kurumlar
Kefalet
Sandığı
Basın ve Halkla
İlişkiler Müşv.
Dernekler
Dairesi Başk.
Personel
Gen.Müd
Kaçakçılık İsth.
Koord. Kurulu
Sahil Güvenlik
Komt.
AREM
Dış İlişkiler ve AB
Dairesi Gen.Müd
İdari ve Mali İşler
Dairesi Başk.
Merkez
Valileri
Jandarma
Genel Komt.
Bakanlık
Müşavirliği
Mahalli İdareler
Gen.Müd
Eğitim
Dairesi Başk.
Bakanlık
Encümeni
Emniyet
Genel Müd.
Hukuk
Müşavirliği
KİHBİ
Daire Başk.
Bilgi İşlem
Dairesi Başk.
Teftiş Kurulu
Başk.
Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri
Gen.Müd
Strateji Geliştirme
Başk.
İller İdaresi
Gen.Müd
Toplumla İlişkiler
Müşavirliği
İç Denetim Birimi
Başk.
» Kurumumuz Teşkilat Yapısı
GENEL
MÜDÜRLÜK
Merkez
Teşkilatı
Taşra
Teşkilatı
Nüfus
İstatistikleri
Daire Bşk.
Nüfus
Hizmetleri
Daire Bşk.
Adres
Daire Bşk.
Personel ve
Mali İşler
Daire Bşk.
Vatandaşlık
Hizmetleri
Daire Bşk.
Araştırma
Geliştirme ve Dış
İlişkiler Daire
Bşk.
Bilgi İşlem
Daire Bşk.
Arşiv
Daire Bşk.
İdari
Hizmetler
Daire Bşk.
İl Nüfus
Müdürlükleri
İlçe Nüfus
Müdürlükleri
» Genel Müdürlük Görevleri
 Ülke nüfusunun yapısı, nitelikleri, nüfus hareketleri ve bunlardaki
gelişmelere göre takip edilecek politikaların tespitine dair
çalışmaları yapmak,
 Nüfus hareketlerini takip etmek ve değerlendirmek, aile ve hayat
istatistiklerini üretmek,
 Nüfus hizmetlerini düzenlemek,
denetlemek ve değerlendirmek,
yürütmek,
takip
etmek,
» Genel Müdürlük Görevleri
 Vatandaşlığın kazanılması ve kaybedilmesi ile göçmenlere dair
işlemleri yürütmek,
 Nüfus cüzdanlarının yürürlük, değiştirme ve geçerlilik
tarihlerini belirlemek ve nüfus cüzdanlarının üretiminde,
uygulanacak sistem ve teknolojiyi tespit etmek.
» Genel Müdürlüğün Tarihçesi
1884 Yılında Dahiliye Nezaretine (İçişleri Bakanlığı) bağlı olarak
Nüfusu Umumiye Müdüriyeti (Nüfus Genel Müdürlüğü)
kurulmuştur.
Genel Müdürlüğün görevleri 1914 yılında çıkartılan “Sicilli Nüfus
İdarelerinin Teşkilatı ile Memurlarının Vezaifini Mübeyyin
Nizamnamesi” ile düzenlenmiştir.
1930 yılında 1624 sayılı “Dahiliye Vekaleti Teşkilat ve Vazifeleri
Hakkındaki Kanun”un 8. maddesi ile Genel Müdürlüğün merkez
teşkilatı yeniden düzenlenmiştir.
» Genel Müdürlüğün Tarihçesi
1 Eylül 1974 tarihinde yürürlüğe giren 1587 sayılı “Nüfus Kanunu”
ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü İçişleri Bakanlığı’nın
bağlı bir birimi statüsüne getirilmiştir.
3152 sayılı “Nüfus Hizmetleri Kanunu” ile de İçişleri Bakanlığı’nın
ana hizmet birimlerinden biri olmuştur.
» Nüfus Hizmetlerinin Yeri ve Önemi
Nüfus hizmetleri, ahvali şahsiye ve vatandaşlık işlemlerinin
yürütülmesine, geliştirilmesine ve politikaların belirlenmesine
ilişkin iş ve işlemlerin tümünden meydana gelir.
Nüfus
kütükleri,
Türk
vatandaşlığının
ispatında
ve
belgelendirilmesinde esas olduğu kadar, kişinin kimliği, medeni hali
ve aile bağlarının belirlenmesinde, iktisadi, sosyal ve güvenlikle ilgili
her türlü plan ve programların yapılışında temel resmi belgeler
olduğu için Devletin sosyal bakımdan alt yapısını oluşturmakta ve
kamu düzeni açısından büyük önem taşımaktadır.
Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi
MERNİS
» Mernis nedir ?
Nüfus hizmetlerini çağdaş ve modern bir yapıya kavuşturmak
amacıyla uygulamaya konulan ve kısaca MERNİS olarak ifade edilen
Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi; Nüfus kayıtlarının elektronik ortamda
tutulmasına, toplanan bilgilerin kamu hizmetleri ve vatandaş için
çok yönlü olarak değerlendirilmesine ve nüfus hizmetlerinin bu
esaslara göre yeniden düzenlenmesine yönelik bir projedir.
» Mernis’ in Amaçları
 Nüfus mevzuatına uygun olarak merkez ve ilçe birimlerinde nüfus
işlemlerinin bilgisayar ortamında yapılması ve merkezi veri
tabanının oluşturulması,
 Kişilere Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası verilmesi,
 Kolay taşınabilir, taklit edilemez, çağdaş nüfus kimlik kartlarının
verilmesi,
 Nüfus ve aile istatistiklerinin hızlı ve sağlıklı alınması,
 Nüfus kayıtlarının elektronik ortamda
kuruluşlarının istifadesine sunulması.
kamu
kurum
ve
» Mernis nasıl hayata geçti ?
1971
• 1587 sayılı yasa ile MERNİS projesi fikri doğdu.
1976
• DPT tarafından projelendirildi.
1980
• Proje ODTÜ’ye verildi,
• Veri giriş programları hazırlandı,
• İlçelerden gelen veriler sisteme aktarıldı,
• İlçelerden posta ile düzenli veri akışı sağlanıp
merkezdeki bilgiler güncel tutulmaya çalışıldı.
» Mernis nasıl hayata geçti ?
1990
• Merkezi yapıda, çevrimiçi çalışabilecek ilk nüfus veri
tabanı kurularak nüfus uygulama yazılımı hazırlandı.
1992
• Unisys Mapper yazılım geliştirme aracı ile uygulamalar
istemci/sunucu mimarisinde yazıldı ve Ürgüp ilçesinde
kullanılmaya başlandı.
1993-1997
• Ürgüp’te başarılı olan uygulama 1997 yılına kadar
yaklaşık 40 ilçeye yaygınlaştırıldı.
» Mernis nasıl hayata geçti ?
1997
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Başkanlığı (UNDP) ile bir
yönetim destek anlaşması yapılarak MERNİS projesine hız verildi.
• Tüm ilçelere bilgisayarlar, veri tabanları ve yerel alan ağı altyapısı
kuruldu.
• İlçeler bağımsız olarak işlemlerini bilgisayarda yapabilir duruma
geldi.
1998
• Nüfus işlemlerinin daha detaylı ve kontrollü yapılmasını
sağlayacak ve çevrimiçi çalışabilecek yeni yazılım çalışmaları
başlatıldı, bu çalışmalar iki yıl içinde tamamlandı.
» Mernis nasıl hayata geçti ?
2000
• Hazırlanan yeni yazılım tüm ilçelere yaygınlaştırıldı,
• 28 Ekim 2000 tarihinde tüm ülkede aynı anda T.C. Kimlik
Numarası verme işlemi gerçekleştirildi.
2002
• Tüm il ve ilçeleri kapsayan Geniş Alan Ağı (WAN) kuruldu,
• Dağıtık mimari yapısı benimsenerek, nüfus işlemleri
çevrimiçi olarak gerçekleştirildi.
» Mernis nasıl hayata geçti ?
2007
Merkezi mimari yapısına geçildi ve ilçelerde (923) yer alan
sunucular kaldırıldı. Bu sayede tüm nüfus işlemleri tek bir
veritabanına çevrimiçi olarak kaydedilir hale getirildi.
» Operasyon İşlem Sayıları 2010
VATANDAŞLIK
NKÖ, MART,
EVLENME BOŞANMA
3,012,381
NKÖ, EYLÜL,DOĞUM - ÖLÜM
NKÖ, NİSAN,
NKÖ, ARALIK,
NKÖ, NKÖ,
HAZİRAN,
2,484,463
TEMMUZ,
NKÖ, EKİM,
NKÖ,
AĞUSTOS,
NKÖ, MAYIS,
NKÖ, NKÖ,
OCAK,ŞUBAT,2,433,356
2,285,754
2,265,000
2,152,243
2,120,853
2,117,890
2,106,959
NKÖ,
KASIM,
2,089,056
2,083,064
ADRESBEYAN
1,803,109
CÜZDAN
YERLEŞİMYERİ,
YERLEŞİMYERİ,
YERLEŞİMYERİ,
YERLEŞİMYERİ,
CÜZDAN
YERLEŞİMYERİ,
DÜZENLEME,
AĞUSTOS,
DİĞER,
EYLÜL,
DİĞER,
ARALIK,
DİĞER,
MART,
YERLEŞİMYERİ,
CÜZDAN
YERLEŞİMYERİ,
CÜZDAN
DİĞER,
DİĞER,
EKİM,
YERLEŞİMYERİ,
EYLÜL,
1,362,831
DİĞER,
AĞUSTOS,
TEMMUZ,
YERLEŞİMYERİ,
DİĞER,
NİSAN,
YERLEŞİMYERİ,
HAZİRAN,
DİĞER,
DİĞER,
ŞUBAT,
CÜZDAN
YERLEŞİMYERİ,
DİĞER,
MAYIS,
CÜZDAN
DİĞER,
KASIM,
CÜZDAN
DİĞER,
OCAK,
DÜZENLEME,
CÜZDAN
YERLEŞİMYERİ,
MART,
1,203,930
AĞUSTOS,
ADRESBEYAN,
CÜZDAN
1,169,007
1,167,815
CÜZDAN
CÜZDAN
1,155,381
CÜZDAN
1,135,632
DÜZENLEME
CÜZDAN
ARALIK,
1,123,103
OCAK,
1,077,959
DÜZENLEME,
1,075,024
1,073,173
EKİM,
1,063,196
1,052,482
1,043,181
NİSAN,
1,040,456
1,027,200
ŞUBAT,
1,021,829
1,013,351
ADRESBEYAN,
991,091
989,362
DÜZENLEME,
MAYIS,
987,807
980,314
DÜZENLEME,
DÜZENLEME,
974,784
958,614
EYLÜL,
953,517
DÜZENLEME,
KASIM, 903,587
890,781
AĞUSTOS,
DÜZENLEME, DÜZENLEME,
ADRESBEYAN,
DÜZENLEME,
DÜZENLEME,
DÜZENLEME,
ADRESBEYAN,
ADRESBEYAN,
ARALIK,
776,673
DİĞER
DOĞUM
ÖLÜM,
ADRESBEYAN,
ADRESBEYAN,
ADRESBEYAN,
EVLENME
EYLÜL,
696,602
HAZİRAN,
687,678
EVLENME
MART,
678,277
ADRESBEYAN,
TEMMUZ,
674,013
EVLENME
EVLENME
EVLENME
EVLENME
EVLENME
EVLENME
EVLENME
EVLENME
EVLENME
EVLENME
NİSAN,
636,677
ADRESBEYAN,
ADRESBEYAN,
577,605
ŞUBAT,
575,039
TEMMUZ,
563,673
EKİM,
560,915
ADRESBEYAN,
KASIM,
554,600
MAYIS,
552,158
OCAK,
530,598
ARALIK,
502,000
EKİM,
485,060
AĞUSTOS,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
DOĞUM
ÖLÜM,
MART,
423,647
NİSAN,
416,758
KASIM,
406,621
BOŞANMA,
BOŞANMA,
MAYIS,
374,273
BOŞANMA,
EYLÜL,
BOŞANMA,
EKİM,
BOŞANMA,
MAYIS,
BOŞANMA,
BOŞANMA,
BOŞANMA,
NİSAN,
BOŞANMA,
BOŞANMA,
MART,
BOŞANMA,
ŞUBAT,
BOŞANMA,
OCAK,
ŞUBAT,
328,006
OCAK,
307,725
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
VATANDAŞLIK,
HAZİRAN,
258,737
154,836
EYLÜL,
154,770
MART,
153,467
ARALIK,
149,693
TEMMUZ,
149,328
KASIM,
147,153
HAZİRAN,
146,866
OCAK,
143,977
NİSAN,
138,566
MAYIS,
137,470
ŞUBAT,
135,257
EKİM,
133,557
YERLEŞİMYERİ
TEMMUZ,
95,538
HAZİRAN,
81,760
66,195
65,798
62,082
AĞUSTOS,
56,648
KASIM,
55,779
55,054
ARALIK,
55,050
49,914
43,180
41,664
HAZİRAN,
7,208
MART,
6,778
MAYIS,
6,630
NİSAN,
6,411
TEMMUZ,
6,477
AĞUSTOS,
5,900
OCAK,
ŞUBAT,
5,502
5,516
EKİM,
5,479
EYLÜL,
4,986
KASIM,
ARALIK,
5,100
5,069
NKÖ
» Toplam işlem sayıları 2010
TOPLAM,
TOPLAM, Sep/14,
Mar/14,
6,891,179
6,664,026
TOPLAM, Dec/14,
TOPLAM, Aug/14,
TOPLAM,
Jul/14,
TOPLAM, Apr/14,
TOPLAM,
6,052,723
6,014,218 TOPLAM, Oct/14,
TOPLAM,
Jun/14,
5,759,477
TOPLAM,
Feb/14, 5,754,478
May/14,
TOPLAM,
Jan/14,
5,508,031
5,451,691
TOPLAM, Nov/14,
5,216,079
5,189,790
5,149,103
4,850,733
2010 Toplam İşlem Sayısı : 68.501.528
» Mernis Arayüzleri
» T.C. Kimlik numarası nedir ?
•
Bilgi içermeyen 11 haneli bir sayıdan oluşmaktadır. Bu sayının son
iki rakamı sağlama alanıdır,
•
Aile içindeki kişilerin Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numaraları
arasında bir ilişki bulunmamaktadır.
•
Her Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşına bir kimlik numarası verilir,
•
Kimlik Numarası özel bilgiler içermez,
•
Elektronik ortamda otomatik olarak verilir,
•
Kimlik numarası değiştirilemez.
» T.C. Kimlik numarasının hedefleri
• Her vatandaşın nüfus, vergi, sağlık, askerlik, sosyal güvenlik vb.
alanlarda tutulacak bilgilerine tek numara aracılığıyla ulaşılmasına
imkan sağlamak,
• Bilgi tekrarını, ortaya çıkabilecek karışıklıkları ve sahteciliği
önlemek,
• Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası ile iki farklı yerdeki bilgilerin
birleştirilebilmesini sağlamak,
• Vatandaşın yaşamını kolaylaştırmak,
• Hizmetin hatasız, hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini
sağlamak.
Kimlik Paylaşımı Sistemi
KPS
» KPS nedir ?
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tutulan
kişiye ait nüfus ve yerleşim yeri bilgilerine, KPS Veri Tabanından
elektronik ortamda güncel bir şekilde çevrimiçi olarak kurumların
erişimini sağlayan projedir.
» KPS’ nin amaçları
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nde tutulan kişiye
ait nüfus ve adres bilgilerinin ihtiyaç duyan kurumların
istifadesine sunulması.
• Kamu hizmet kalitesinin arttırılması
• Bürokrasinin azaltılması. (Kurumlar arasındaki yazışma trafiğinin
ortadan kaldırılması, işlemlerin hızlanması)
• Kurum ve vatandaş memnuniyeti ile şeffaflığın sağlanması.
» KPS’ nin işlevi
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden yazışmalar ile
alınan bilgiler elektronik ortamda alınmaktadır.
» KPS’ nin işlevi
Kurumların kendi uygulamalarına yaptıkları ekler ile,
• Çevrimiçi (on-line) sorgulama yapılabilmekte,
• Beyan edilen kimlik ve nüfus olay bilgilerinin doğruluğu
kontrol edebilmekte,
• Kurum uygulamasında doldurulması gereken alanlar
KPS’ den alınan veriler ile otomatik olarak
doldurulabilmekte,
• Yazışmalar ile alınan bilgilerin tek tek işlenmesi yerine,
hazırlanacak uygulamalar ile toplu olarak işlenebilmesi
sağlanmaktadır.
» Sorgulama Hizmetleri
Kimlik Paylaşımı Sistemi’nden iki farklı yöntem ile sorgulama
yapılabilmektedir.
 Web Sayfaları
Kurum ve kuruluş kullanıcıları KPS Web sayfalarına girerek
sorgulama yapabilmekte ve yazıcıdan ilgili dökümleri
alabilmektedir.
 Web Servisleri (XML Altyapısı)
Kurum ve kuruluşlar kendi uygulamalarına yapacakları
ekler veya kendi geliştirecekleri uygulamalar ile KPS Web
Servislerine erişerek sorgulama yapabilmektedir.
» KPS Web Sayfaları
» KPS Web Sayfaları
» KPS Web Servisleri (XML)
» Sunulan Hizmetler
KPS üzerinden temel olarak;
•
•
•
•
•
T.C. Kimlik Numarasına karşılık kişi bilgileri sorgulama,
Kişi bilgilerine karşılık T.C. Kimlik Numarası sorgulama,
Nüfusa kayıtlı olduğu yer bilgilerine karşılık kimlik bilgileri
sorgulama,
Nüfus Kayıt Örneği sorgulama,
Adres bilgisi sorgulama hizmetleri sunulmaktadır.
» Sunulan Hizmetler
Temel sorgulamalara ek olarak;
Kişi Listesi Sorgulama
İl Listesi Sorgulama
Nüfus Cüzdanı Doğrulama
İlçe Listesi Sorgulama
Kayıp Nüfus Cüzdanı Sorgulama
Cilt Kodu Sorgulama
Nüfus Olay Listesi Sorgulama
Cilt Adı Sorgulama
Evlenme Bilgileri Sorgulama
Adres Bilgileri Değişenleri
Sorgulama
Kimlik Bilgileri Değişenler
Listesi Sorgulama
İstatistik Sorgulamaları
»
Yönlendirme ve Geri İzleme
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve KPS’ nden hizmet
almak isteyen kurum ve kuruluşlar arasında ikili anlaşma
düzenlenmektedir.
• Bu protokolün yetkilendirme bölümünde, kurum ve kuruluşların
 Hangi sorgulamaları yapabileceği,
 Bu sorgulamalar sayesinde hangi bilgilere ulaşabileceği,
yer almaktadır.
• KPS kapsamında yapılan her türlü işlemin geri izleme (log) bilgisi
tutulmaktadır.
»
Kazanımlar
• Kurumlar için uzun bir süreç olan kimlik doğrulama ve güncel veri
alma süreci saniyeler seviyesine inmiştir.
• E-devletin temel prensiplerinden biri olan kurumlar arası çevrimiçi
bilgi paylaşımı ülkemiz açısından ilk defa KPS tarafından hayata
geçirilmiştir.
• Farklı işletim sistemi ve farklı uygulama geliştirme araçları ile
geliştirilmiş yazılımlara sahip kurumlar arasında ilave bir yatırıma
ihtiyaç kalmaksızın veri paylaşımı sağlanmıştır.
• Kurumlarca nüfusa ilişkin olarak vatandaşlardan belge talep etme
işlemi tarihe kavuşmuştur.
»
Bağlı Kurum Sayıları
SAYI
KURUM TİPİ
KURUM TİPİ
SAYI
VALİLİK
62
ÜNİVERSİTE
100
KAYMAKAMLIK
410
HASTANE
136
İL NÜFUS VE VATANDAŞLIK MÜD.
81
ASKERİ SAVCILIK
29
İL ÖZEL İDARESİ
66
ZİRAAT ODASI
90
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE
16
ÜCRETSİZ KURUMLAR
127
ÜCRETLİ KURUMLAR
261
BELEDİYE
BANKA
1772
55
GENEL TOPLAM : 3.205
»
Yıllara Göre Kullanım Sayıları
Series2, 2010,
Series2, 2009,
4,636,503,781
4,164,789,389
Series2, 2008,
1,813,075,130
Series2, 2007,
886,780,114
Series2, 2006,
Series2, 2005,
354,153,042
56,545,082
Adres Kayıt Sistemi
AKS
»
AKS Nedir?
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa dayanılarak oluşturulan; Türk
Vatandaşları ve Türkiye’de yaşayan yerleşik yabancıların yerleşim yeri
ve diğer adres bilgilerinin elektronik ortamda merkezi bir yapı
içerisinde güncel olarak tutulmasını sağlayan projedir.
»
AKS ‘ nin amaçları
 Kaynakların etkin kullanılması,
 Hızlı ve verimli kamu hizmetinin sağlanması,
 Ülke genelinde tek tip adres bilgisinin oluşturulması,
 Anlık nüfus sayımı yapılabilmesi,
 Güvenilir istatistiki bilgi elde edilmesi
»
AKS ‘ nin İşlevi
 Adres Bileşenlerinin;
- Ülke genelinde standart bir yapıya kavuşturulması,
- Sürekli güncelliğinin sağlanması.
 Kişilerin;
- Adres bileşenleri ile eşleştirilerek yerleşim yeri adreslerinin
kayda geçirilmesi,
- Sürekli güncelliğinin sağlanması.
 Adres Bileşenleri ve Yerleşim Yeri Adreslerinin;
- Kurum ve kuruluşlar ile çevrimiçi paylaşılmasının sağlanması.
»
Sunulan İşlevler ve Kullanıcı Grupları
>>
Belediye
>>
>>
NUMARATAJ
İl Özel
İdareleri
Organize
Sanayi
Bölgeleri
Nüfus
Müdlükleri
ADRES BİLDİRİM ŞEKLİ
Şahsen
Posta
>>
Ulusal Adres
Veritabanı
Yerleşim Yeri
Adres Bilgileri
Tüm Kurumlar
Kamu Kurumları
PAYLAŞIM
Adrese Dayalı
Hizmet veren
Kurumlar
Elektronik
İmza
ADRES DOĞRULAMASI
Yönetici,
Müstakil Konut
Sahipleri
Elektronik
İmza
>>
ADRES BİLDİRİMİ
Muhtarlar
Kolluk
Makamı
FKM
AKS
KPS