Transcript Kontrakt socjalny wg ustawy o pomocy społecznej

Program Aktywności Lokalnej
Program warsztatów
PLAN WARSZTATÓW:
– Wprowadzenie (autoprezentacja, cel warsztatów) – ćwiczenia.
– Program aktywności lokalnej w świetle przepisów.
– Program aktywności lokalnej narzędziem aktywnej integracji (historia
metody pracy CAL) – ćwiczenia.
– Kierunki działań.
– Zasoby lokalne (określenie zasobów lokalnych) - ćwiczenia.
– Analiza mocnych i słabych stron - ćwiczenia.
– Zasady dobrego programu aktywności lokalnej (zasady funkcjonowania
zespołu partnerskiego trakcie tworzenia i realizacji PAL) - ćwiczenia.
– Cele programu oraz analiza jak cele osiągnąć - ćwiczenia.
– Harmonogram działań – ćwiczenia.
– Wyłonienie zespołów wspierających - ćwiczenia.
Perspektywa działań w pomocy społecznej
- Rozdawanie zasiłków
- Brak wymagań w stosunku do klientów
TWORZENIE POSTAW BIERNYCH I ROSZCZENIOWYCH
-Tworzenie lokalnych programów aktywizujących do wyjścia z
bezradności i bezrobocia – systemy kontraktów
- Wspieranie rodzin w wychodzeniu z kryzysu, tworzenie lokalnego
systemu wsparcia
- Aktywizacja do samopomocy, tworzenia grup obywatelskich,
samopomocowych i rozwój wolontariatu
- Tworzenie lokalnego partnerstwa na rzecz rozwiązywania lokalnych
problemów
TWORZENIE POSTAW ODPOWIEDZIALNOŚCI, SOLIDARNOŚCI I
SAMOPOMOCY
Nowa strategia działań –
Integracja poprzez aktywizację - narzędzia
• Kontrakt socjalny
•
•
•
•
- zastosowanie wsparcia finansowego
- pracy socjalnej
- prace społecznie użyteczne
- instrumentów aktywnej integracji
• Program aktywności lokalnej
•
•
•
•
- środowiskowa praca socjalna
- instrumenty aktywnej integracji
- prace społecznie użyteczne
- działania o charakterze środowiskowym
• Program integracji społecznej i zawodowej osób
niepełnosprawnych
•
•
•
- środowiskowa praca socjalna
- instrumenty aktywnej integracji
- działania o charakterze środowiskowym
PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ (PAL)
Cel:
ukończenie udziału w PAL ma
przyczynić się do wzrostu kompetencji
życiowych i umiejętności społeczno zawodowych grupy osób umożliwiając
im powrót do życia społecznego, w tym
docelowo na rynek pracy i aktywizację
zawodową
Podstawą prawną programu aktywności lokalnej jest art. 110
ust. 10 lub art. 112 ust. 12 ustawy o pomocy społecznej zgodnie z
którym, Rada gminy lub Rada powiatu, biorąc pod uwagę potrzeby
w zakresie pomocy społecznej, opracowuje i kieruje do wdrożenia
lokalne programy pomocy społecznej.
Podstawą prawną może być również art. 41 ust.2 ustawy z dnia 26
października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi, który przewiduje, że gmina przyjmuje gminny
program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Program aktywności lokalnej może być częścią lub rozwinięciem
przyjętych już programów lokalnych. Na etapie przygotowywania i
składania wniosku program nie musi być już przyjęty przez radę
gminy lub powiatu
Program aktywności lokalnej
Program aktywności lokalnej realizowany jest
w partnerstwie !!!
W ramach programu przewiduje się zastosowanie:
– środowiskowej pracy socjalnej
– instrumentów aktywnej integracji
– prac społecznie użytecznych
– działań o charakterze środowiskowym
•
•
Programy aktywności lokalnej przewidujące
wyłącznie środowiskową pracę socjalną i działania o
charakterze środowiskowym lub wyłącznie
środowiskową pracę socjalną nie mogą otrzymać
dofinansowania w ramach PO KL
środowiskowa praca socjalna w ramach programu
aktywności lokalnej jest działaniem realizowanym
przez pracownika socjalnego lub inną osobę, mającym
na celu pomoc, osobom i rodzinom w środowisku we
wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do
funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie
odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie
warunków sprzyjających temu celowi
•
instrumenty aktywnej integracji w ramach programu aktywności
lokalnej to zespół, instrumentów o charakterze aktywizacyjnym
•
prace społecznie użyteczne w ramach programu aktywności
lokalnej – oznaczają to, prace wykonywane przez bezrobotnych
bez prawa do zasiłku na skutek skierowania przez starostę,
organizowane przez gminę w jednostkach organizacyjnych
pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo
zajmujących się pomocą charytatywną lub na rzecz społeczności
lokalnej zgodnie z przepisami o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy;
•
działania o charakterze środowiskowym w programie
aktywności lokalnej – to inicjatywy integracyjne obejmujące:
–
–
–
–
przygotowanie i wsparcie działań indywidualnych oraz programów
środowiskowych, np. spotkania z grupami docelowymi;
edukację społeczną i obywatelską, w tym organizowanie spotkań,
konsultacji, działań edukacyjnych i debat społecznych dla
mieszkańców;
organizowanie i inspirowanie udziału mieszkańców w imprezach i
spotkaniach w szczególności o charakterze integracyjnym,
edukacyjnym, kulturalnym, sportowym, ekologicznym czy
turystycznym;
inne instrumenty działania o charakterze integracyjnym wynikające
np. z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (rozdział 85154), o przeciwdziałaniu narkomanii
(rozdział 85153), rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (rozdział 85311, 85324);
• Nie musi być przyjęty przez radę gminy na etapie
składania wniosku
• Może być częścią lub rozwinięciem przyjętych już
programów, np. PP i RPA, Gminna Strategia…
• Potrzebne zainicjowanie partnerstwa lokalnego, by
tworzyć programy- współpraca !!!
• Do grupy ludzi, np. z dzielnicy, sołectwa, wsi, grupa
niepełnosprawnych, kilka rodzin z bloku, otoczenia osób
wykluczonych
Program aktywizacji lokalnej
• Wzorowany na metodzie Centrum Aktywności Lokalnej,
która jest realizowana w wielu ośrodkach pomocy
społecznej.
• Program ten skierowany jest do grupy osób w ramach
konkretnego środowiska lokalnego (terytorium: nie
większym niż gmina).
• Program ten przewiduje: aktywizację społecznozawodową konkretnej grupy osób w powiązaniu z innymi
grupami funkcjonującymi w danym środowisku lokalnym.
• Uruchomienie aktywności społeczno-edukacyjnej w
oparciu o partnerstwo lokalne formalne lub nieformalne:
instytucji publicznych (np. ośrodek kultury, biblioteka,
ośrodek sportu i rekreacji, szkoła) lub partnerstwo
publiczno-społeczne.
CERTYFIKATU JAKOŚCI CENTRUM
AKTYWNOŚCI LOKALNEJ
Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności lokalnej Cal
promuje metodę Centrów Aktywności Lokalnej.
Instytucja wdrażająca model CAL służy budowaniu dobra
publicznego i zaufania społecznego - opierając się na zasadach
tolerancji, poszanowania praw człowieka, solidarności społecznej
inicjuje działania służące aktywizacji, edukacji i rozwojowi
środowiska lokalnego.
- odpowiada na rozpoznane potrzeby społeczności lokalnej,
- angażuje mieszkańców w proces ich rozwiązywania w myśl zasady
"Pomóżmy ludziom aby pomogli sobie sami„
- tworzy płaszczyznę porozumienia i współpracy, dąży do
kształtowania społeczeństwa obywatelskiego.
PAL
1.
2.
•
•
•
•
•
•
•
Przyjęty sposób pracy (dialog edukacyjny) od początku zakłada
postrzeganie uczestników jako partnerów i współtwórców
wypracowywanej wspólnie metody pracy w środowisku lokalnym.
Należy zmienić sposób zarządzania placówką, zasobami ludzkimi
i materialnymi poprzez umiejętne tworzenie zespołów
problemowych nastawionych na rozwiązanie problemu w oparciu
o tworzenie lokalnego partnerstwa.
Standardy pracy metodą CAL - Polecam: Program Aktywności
Lokalnej – Paweł Jordan – prezentacja
- projekt powinien być uchwalony prze Gminę i wpisany w Strategię
Gminy
- społeczność współpracująca
- praca z grupą
- zespół interdyscyplinarny
- grupa samopomocowa
- lokalne partnerstwo
Nowa rola Ośrodka Pomocy Społecznej
• Ośrodek Pomocy Społecznej jako Centrum Aktywności Lokalnej to
zmodyfikowana instytucja wyposażona w najnowszą wiedzę
dotyczącą sposobów organizowania środowiska lokalnego,
wykorzystywania zasobów oraz tworząca strategię rozwoju
lokalnego w oparciu rozpoznane problemy i potrzeby środowiska.
• inicjator konkretnych działań, skupiający siły lokalne wokół
określonego problemu i koordynujący ich pracę w tym zakresie.
• już nie zaspokajanie jedynie materialnych potrzeb indywidualnych
klientów, lecz w pełni elastyczna instytucja nastawiona na
zaspokojenie wszelkich potrzeb środowiska lokalnego przy
wykorzystaniu jego sił i zasobów
• Pracownik socjalny staje się animatorem środowiska lokalnego,
który w oparciu o rozpoznane potrzeby lokalne stworzy strategię
jego rozwoju, adekwatną do problemów środowiska, dla którego
pracuje.
PAL musi określać:
• Cel główny, szczegółowe oraz przewidywane rezultaty
• Ocena zasobów niezbędnych do uzyskania założonych
celów
• Szczegółowy opis planowanych działań
• Czas trwania programu i harmonogram realizacji
poszczególnych działań
• Budżet przewidziany na realizację programu z podziałem
na poszczególne kategorie wydatków
• Podział odpowiedzialności za realizację poszczególnych
części składowych programu
• Uzasadnienie realizacji – przykładowe programy: Radom,
Węgorzewo
KORZYŚCI z PAL
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
usprawnienie przepływu i dostępu do informacji o formach pomocy i o
lokalnym rynku pracy,
planowanie i realizowanie zadań w odpowiedzi na realne potrzeby
mieszkańców,
skuteczniejsze i efektywniejsze wykorzystywanie istniejących zasobów,
zmniejszenie kosztów finansowych realizowanych zadań,
podwyższenie jakości realizowanych zadań,
stworzenie płaszczyzny zaangażowania mieszkańców,
wzrost poczucia przynależności do danej społeczności i odpowiedzialności
za procesy w niej zachodzące,
wzrost zaangażowania organizacji pozarządowych w zakresie
podejmowania działań środowiskowych,
realizacja projektów inicjowanych i współorganizowanych przez lokalne
społeczności,
stały monitoring potrzeb środowiska,
aktywizacja osób wykluczonych,
przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu.
Realizatorami zadań programu PAL mogą być:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Urząd Miejski
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
GOPS
PCPR
organizacje pozarządowe
Szkoły podstawowe i Gimnazja
Szkoły ponadgimnazjalne
Starostwo Powiatowe
Straż Miejska
Komenda Powiatowa Policji
Ośrodek Kuratorski
Miejski Ośrodek Kultury
Spółdzielnia Mieszkaniowa, w tym m.in.:
Spółdzielcze domy kultury
Towarzystwo Budownictwa Społecznego
Placówki Służby Zdrowia
Media Lokalne
Ośrodki sportu działające na terenie miasta
Organizacje pozarządowe
Kontrakt, PAL, Program os. niepełnosprawnych
INSTRUMENTY AKTYWNEJ INTEGRACJI
– nowa jakość działań
1) Zawodowe
2) Społeczne
3) Edukacyjne
4) Zdrowotne
AKTYWIZACJA POPRZEZ
INSTRUMENTY ZAWODOWE
• KIS (skierowanie w ramach Kontr. socj. lub PAL i sfinansowanie koszty
pobytu)
•
CIS (skierowanie w ramach Kontraktu Socjalnego przez prac. socjalnego,
sfinansowanie kosztów pobytu)
•
Dofinansowanie usamodzielnienia ekonomicznego lub zmiany miejsca
zamieszkania (w ramach kontraktu socj. osoba chce podjąć działalność
gospod. , działalność w ramach spółdzielni socjalnej lub zmienić miejsce
zamieszkania – jednorazowe wsparcie w postaci pieniężnej lub rzeczowej)
•
Usługi wspierające aktywizację zawodową – organizacja i finansowanie
trenera pracy, doradcy zawodowego- PORADNICTWO ZAWODOWE,
DIAGNOZA PREDYSPOZYCJI ZAWODOWYCH, INDYWIDUALNY PLAN
DZIAŁANIA
INSTRUMENTY SPOŁECZNE
•
•
Organizacja i koszty WOLONTARIATU
GRUPY SAMOPOMOCOWE i osoby prowadzące grupy
•
•
•
Treningi kompetencji i umiejętności społecznych (w tym osoby prowadzące)
Poradnictwo specjalistyczne, interwencja kryzysowa
Poradnictwo i wsparcie indywidualne i grupowe w zakresie podniesienia
kompetencji życiowych i umiejętności zawodowych, np. zarządzanie
budżetem domowym, autoprezentacja, wizaż
•
•
Uczestnictwo w ośrodkach dziennego wsparcia, świetlicach i klubach
Usługi wspierające osoby niepełnosprawne, np. tłumacz, jęz. migowego,
asystent os. niepełnosprawnej, przewodnik os. Niewidomej
•
•
Animacja lokalna – sfinansowanie animatora, lidera KIS, streetworkera
Usługi wspierające i aktywizujące rodziny zmarginalizowane, np. asystent
rodzinny
INSTRUMENTY SPOŁECZNE – cd.
•
Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w
mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na
zagospodarowanie – w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych, osób
opuszczających plac. opiekuńczo-wychowawcze i rodziny z-cze
Działania towarzyszące - sfinansowaniu może także podlegać:
• koszt opieki nad dzieckiem lub osobą zależną (na czas realizacji
zajęć) poniesiony przez beneficjenta
• koszt pobytu dziecka w świetlicach, klubach oraz zorganizowanych
formach wypoczynku dla dzieci i młodzieży
• Koszty ubezpieczenia zdrowotnego
• Koszty dojazdów uczestników projektu, a w przypadku
niepełnosprawnych uczestników ich opiekunów
• Koszt wyżywienia uczestników a w przypadku niepełnosprawnych
uczestników ich opiekunów
INSTRUMENTY EDUKACYJNE
•
Skierowanie i sfinansowanie zajęć szkolnych (poziom podstawowy, gimnazjalny,
ponadgimnazjalny lub policealnym)
•
Kształcenie ustawiczne w celu uzyskania zawodu lub przygotowania zawodowego –
po konsultacji
z właściwym PUP
•
Kluczowe kompetencje o charakterze zawodowym lub zdobywania nowych
kompetencji i umiejętności zawodowych umożliwiających aktywizację zawodową– po
konsultacji
z właściwym PUP
•
Organizacja i sfinansowanie usług wspierających aktywizację edukacyjną (np.
brokera edukacyjnego)
•
Sfinansowanie kosztów czesnego, w przypadku podjęcia nauki na poziomie wyższym
przez osoby opuszczające placówki opiekuńczo – wychowańcze lub inne formy
opieki zastępczej
INSTRUMENTY AKTYWIZACJI ZDROWOTNEJ
• Badania profilaktyczne lub specjalistyczne w związku z
możliwością podjęcia zatrudnienia
• Terapia psychologiczna, rodzinna
• Treningi psychospołeczne
• Program korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy
• Psychoterapia w zakładzie lecznictwa odwykowego i
terapeutycznego (uzależnieni)
• Sfinansowanie części kosztów turnusów
rehabilitacyjnych (część PFRON), zajęć
rehabilitacyjnych, zgodnie z potrzebami osób
niepełnosprawnych
Przygotowanie projektu
Etapy przygotowania projektu
• - potrzeby
• - cele
• - zadania/działania
• - koszty
• - oczekiwane rezultaty
Projekt ≠ wniosek o dofinansowanie
Przygotowanie projektu
Krok pierwszy: identyfikacja problemów:
• charakterystyka, uzasadnienie potrzeb w
zakresie aktywnej integracji:
• jakie problemy są nie rozwiązywane w związku
z brakiem aktywnej integracji;
• jakie problemy są źle i/lub niewystarczająco
rozwiązywane;
• jakie pojawiły się nowe zadania/wyzwania;
• czy dany problem jest możliwy do rozwiązania
przy wykorzystaniu środków EFS
Przygotowanie projektu
Krok drugi: zdefiniowanie celów
• szczegółowych projektu – na ile rzeczywistość
• zmieni się w wyniku jego realizacji;
• cele powinny ściśle wynikać ze
zidentyfikowanych problemów i do nich się
odnosić
• cele muszą być osiągalne w założonym czasie
(SMART)
• realne, mierzalne, weryfikowalne
• celów nie może być wiele (od 1 do 3)
Przygotowanie projektu
Krok trzeci: kim są uczestnicy projektu? Jak
duża jest to grupa? Jaką jej część jesteśmy w
stanie objąć działaniami projektu?
• Jak więc wybierzemy tę część, jakimi kryteriami
będziemy się posługiwać?
• Jakie inne specyficzne problemy charakteryzują tę
grupę?
• Na ile jesteśmy w stanie je uwzględnić w naszym
projekcie?
• Jak dotrzemy do potencjalnych uczestników? Co
musimy zrobić, by zapewnić udział zaplanowanej liczby
uczestników?
Przygotowanie projektu
Krok czwarty: jakie rezultaty – zarówno
twarde i miękkie - przyniesie realizacja projektu?
• Rezultat twardy – ilościowy, łatwo weryfikowalny,
np. liczba osób, liczba świadectw itp.
• Rezultat miękki – jakościowy; też weryfikowalny
ale przy zastosowaniu bardziej złożonych metod
(np. zmiana postaw, zwiększenie wiary we
własne możliwości).
Przygotowanie projektu
Krok piąty: co kolejno musimy wykonać, aby
zrealizować zamierzenia projektu (osiągnąć
cele)?
• Opisać czynności i pogrupować je w zadania a
następnie podzadania
• Zastanowić się nad kosztami poszczególnych
zadań i personelem odpowiedzialnym za ich
wykonanie
• Budżetowanie zadań - opisać koszty zadań i
niezbędnych inwestycji w projekcie
„DRZEWKO PROBLEMÓW”
1. PROBLEM GŁÓWNY
2. PROBLEMY SZCZEGÓŁOWE
3. PRZYCZYNY PROBLEMÓW
SZCZEGÓŁOWYCH
4. SKUTKI PROBLEMU GŁÓWNEGO
PROBLEM GŁÓWNY: Zagrożenie wykluczeniem społecznym
Problemy szczegółowe;
1.Długotrwałe bezrobocie – przyczyna: ograniczona liczba miejsc
pracy, bierna i roszczeniowa postawa, brak kwalifikacji
zawodowych, niskie umiejętności psychospołeczne, mała
mobilność, ograniczona dostępność do opieki nad dziećmi, niska
samoocena
2. Uzależnienie od alkoholu – przyczyna: słaba działania
profilaktyczne, niska świadomość zagrożeń, duża dostępność, brak
alternatywnych sposobów spędzania czasu, brak umiejętności
radzenia sobie w trudnych sytuacjach, brak grupy wsparcia
SKUTKI: wzrost przestępczości, dziedziczenie postaw, rozpad
rodziny, zubożenie, utrata mieszkań, choroby, uzależnienie od
świadczeń
„DRZEWKO CELÓW”
1. CEL GŁÓWNY
2. CELE SZCZEGÓŁOWE
3. DZIAŁANIA
4. REZULTATY
CEL GŁÓWNY: PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIU
WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM
CELE SZCZEGÓŁOWE
• 1. zwiększenie aktywności osób długotrwale
bezrobotnych (doradztwo zawodowe, poradnictwo
prawne, socjalne, psychologiczne, treningi umiejętności
psychospołecznych, grupy samopomocowe, integracja,
zajęcia rekreacyjno-sportowe, pokrycie kosztów opieki
nad osobami zależnymi)
• 2. ograniczenie zjawiska uzależnienia od alkoholu
( lecznictwo odwykowe, psychoterapia indywidualna i
grupowa, grupy wsparcia i samopomocowe, zajęcia
psychoedukacyjne, profilaktyczne, organizacja czasu
wolnego)
CEL GŁÓWNY: PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIU
WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM – ćd.
• 3. Zwiększenie mobilności osób bezrobotnych
(opieka nad dziećmi, refundacja dojazdów na szkolenia,
do pracy, zakup biletów, zapewnienie transportu,
wyjazdy na wizyty do innych miejscowości)
• 4. Zwiększenie wiedzy i umiejętności zawodowych
(udział w szkoleniach zawodowych, nauka jęz. obcego,
obsługa komputera)
• 5. Wzrost zatrudnienia osób długotrwale
bezrobotnych (staże, przygotowanie zawodowe, prace
społecznie użyteczne, roboty publiczne, tworzenie
spółdzielni socjalnych, zakładanie firmy)
CEL GŁÓWNY: PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIU
WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM – ćd.
6. Zapobieganie dziedziczeniu postaw i zachowań
biernych
(warsztaty aktywizująco - motywujące do zmiany, zajęcia
z przedsiębiorczości, zarządzania budżetem domowym,
warsztaty umiejętności wychowawczych, trening
umiejętności psychospołecznych, profilaktyka
medyczna)
REZULTATY
MIĘKKIE
- ZWIĘKSZENIE UMIEJĘTNOŚCI
-
-
-
PSYCHOSPOŁECZNYCH
ZWIĘKSZENIE UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZYCH
ZWIĘKSZENIE UMIEJĘTNOŚCI PORUSZANIA SIĘ PO
RYNKU PRACY, POSZUKIWANIA PRACY,
UMIEJĘTNOŚCI RADZENIA SOBIE Z PROBLEMAMI
PODWYŻSZENIE SAMOŚWIADOMOŚCI,
SAMOOCENY I WIĘKSZA ZNAJOMOŚĆ WŁASNYCH
PREDYSPOZYCJI ZAWODOWYCH
WZROST MOTYWACJI DO ZMIANY, PODJĘCIA
AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ
REZULTATY
TWARDE
- LICZBA OSÓB, KTÓRE UTRZYMAŁY ABSTYNENCJĘ
- LICZBA OSÓB, KTÓRE UKOŃCZYŁY TERAPIE,
TRENINGI, WARSZTATY, SZKOLENIA ZAWODOWE
- LICZBA OSÓB, KTÓRE SKORZYSTAŁY Z PORAD…
- LICZBA OSÓB, KTÓRE PODJĘŁY PRACĘ….
- LICZBA SKONSTRUOWANYCH IPD
- LICZBA OSÓB, KTÓRE SKORZYSTAŁY Z OPIEKI NAD
DZIEĆMI
- LICZBA OSÓB, KTÓRE UKOŃCZYŁY KIS, CIS, KLUB
PRACY
Dziękujemy za uwagę
Siedziba Projektu Systemowego
“Efektywnie, Fachowo, Skutecznie na Warmii i Mazurach”
ul. Głowackiego 28
10-448 Olsztyn
Tel. (0-89) 535-31-50
(0-89) 535-26-27
e-mail: [email protected]
[email protected]
[email protected]