Transcript Sınırlı Sorumluluk

Deniz Ticareti Hukuku
26-27/11/2012
.
Donatanın Sorumluluğu – 8/9
•
•
•
•
•
•
•
•
C) “Adam Çalıştıran” Sıfatıyla Sorumluluk
= TBK m. 66
TTK m. 1062 dışında: uygulanır
TTK m. 1062 ile yarışma var mıdır?
Önemi: ??? (özellikle 3 fark)
Yargıtay: istikrarsız / öğreti: tartışmalı
Sınırlı Sorumluluk → önemini yitirdi
Uygulansın, TBK m. 66 = ek güvence.
Donatanın Sorumluluğu – 9/9
• Ç) Enkaz Kaldırma
• Limanlar Kanunu (14/4/1925, 618) m. 7 (21/9/1935,
2829):
• Nerede: Limanlar içinde batmış
• Ne: gemi ve eşya
• Şart: seyir ve seferin güvenliğine engel
• İdari yetki: Liman Bşk tarafından tayin edilecek sürede
• Sorumlu kim: “sahip”, kaptan ve acente mecbur!
• Yaptırım: Lim Bşk yapar veya yaptırır, enkaz satılır,
bedeli Hazineye irat kaydedilir → bedel, masraftan çoksa
artan kısım ilgilisine başvuru üzerine verilir.
Sınırlı Sorumluluk - 1/19
• II. Sınırlı Sorumluluk Hakkında Genel
Hükümler [RK/EÇ/EY, s. 103]
• 1. Yasal Düzenleme
• AŞ veya Ltd.Şti. sorumluluk sınırlarının
yanında (dışında) ayrıca DenizH uyarınca
“ile sorumluluğun” sınırlandırılması
• = Cebri icra yoluyla başvurulabilecek
malvarlığı için tavan (üst sınır).
Sınırlı Sorumluluk - 2/19
• TTK m. 1328 f. 1 uyarınca uygulanacak:
• Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin
Sınırlanması Hakkında Milletlerarası
Sözleşme [Metin: RK/EÇ/EY, s. 275]
• 19/11/1976, Londra
• International Convention on Limitation of
Liability for Maritime Claims (“LLMC”)
• TC hakkında yürürlük: 1/7/1998 (6103 s.
K. m. 37 f. 1 c. 1)
Sınırlı Sorumluluk - 3/19
• 1976 Sözleşmesi’ni Tadil Eden Protokol
• 2/5/1996, Londra [Metin: RK/EÇ/EY, s.
291]
• TC hakkında yürürlük: 17/10/2010
• Kısaltma: 1996 Protokolü uyarınca değişik
1976 Sözleşmesi = “Mesuliyetin
Sınırlanması Sözleşmesi” = “MSS”.
• Dikkat: “1976 tarihli Sözleşme” (TTK m.
1328 f. 3)
Sınırlı Sorumluluk - 4/19
• MSS doğrudan uygulanır (TTK m. 1328;
6103 s. K. m. 37 f. 1)!
• RG’de yayımlanan metin, mahkemelerce
esas alınır;
• Dikkat: tercümede hata varsa İngilizce asıl
metne göre karar verilir.
• Tamamlayıcı (uygulama) hükümleri:
• TTK m. 1328-1349 ve 6103 s. K. m. 37.
Sınırlı Sorumluluk - 5/19
• Kaynak:
• KA, “1976 Sınırlı Sorumluluk ve 1992
Petrol Kirliliği Sözleşmelerinin Tatbikatı”na
Dair Yasal Düzenleme Taslağı ve
Gerekçesi, Bilgi Toplumunda Hukuk - Prof.
Dr. Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt 1,
İstanbul 2003, s. 849-905
Sınırlı Sorumluluk - 6/19
• 2. Uygulama Alanı
• Yabancılık unsuru (MÖHUK m. 1 f. 1)?
• HAYIR! (MSS m. 15 f. 1 c. 1; TTK m.
1329)
• Türkiye’deki bir yargılamada taraflardan
biri ileri sürerse uygulanır
• Uyuşmazlıkta “yabancılık” yoksa bile!
• = lex fori ! (HMK ve İİK gibi).
Sınırlı Sorumluluk - 7/19
• 3. Kim Yararlanır (Borçlu)?
• a) “Shipowner” (= MSS m. 1 f. 2: “owner,
charterer, manager and operator” → gemi
maliki, çarterer, yöneten, işleten)
• b) “Salvor” = kurtaran (= MSS m. 1 f. 3→
TTK m. 1298 vdm.)
• c) İfa yardımcıları ve yardımcı kişiler (MSS
m. 1 f. 4)
• ç) Sorumluluk sigortacısı (MSS m. 1 f. 6).
Sınırlı Sorumluluk - 8/19
• 4. Hangi İstemler Hakkında Geçerlidir?
(m. 2 f. 1)
• a) Kişi ve eşya zararından doğan
(sözleşme “içi veya dışı”) istemler (örn.
yolcu/yük zararı, kıyıdaki tesis zararı);
• b) Gecikme zararından doğan istemler
(eşya ve yolcu taşıma);
• c) Sözleşme dışı hakların ihlalinden doğan
istemler;
Sınırlı Sorumluluk - 9/19
• d/e) Sınır YOK (TTK m. 1331)!
• f) (a)-(c) istemlerinin önlenmesi veya
azaltılması için 3. kişilerin aldığı
önlemlerden kaynaklanan zararın
giderilmesine yönelik sözleşme dışı (m. 2
f. 2 c. 2) istemler;
• Örn. gemi yanaşırken halat kopması
sebebiyle yaralanan yolcuya yardım
etmeye çalışan kişinin sebep olduğu zarar.
Sınırlı Sorumluluk - 10/19
• Hangi istemler hakkında geçerli değil?
(MSS m. 3 → TTK m. 1331):
• Enkaz kaldırmadan doğan istemler (m. 2 f.
1(d) ve (e) = 1996 Protokolü ile tanınan
olanak)
• Kurtarma ve yardım (TTK m. 1298)
• Müşterek avarya (TTK m. 1272)
• “Petrol kirliliği” zararı (ayrı mevzuat)
• Deniz İş Hukuku istemleri (Dnz İş K)
Sınırlı Sorumluluk - 11/19
• 5. İstemin Dayanağı
• “Sorumluluğun dayanağı ne olursa olsun”
(MSS m. 2 f. 1 c.1) = haksız fiil, sözleşme
(istisna: m. 2 f. 2 c. 2), sebepsiz
zenginleşme
• → E-TTK bakımından gündeme gelen
947/55 (1062/66) tartışması bu açıdan
sona erdi.
Sınırlı Sorumluluk - 12/19
•
•
•
•
6. İstemin Türü
Asıl (doğrudan) sorumluluk
Kişisel ve aynî sorumluluk (MSS m. 1 f. 5)
Rücu ve teminat (“borçtan kurtarma”)
istemleri (MSS m. 2 f. 2 c. 1)
• Karşı istemler ve davalar: önce takas,
bakiye hakkında sınırlı sorumluluk (MSS
m. 5)
Sınırlı Sorumluluk - 13/19
• 7. Yöntem?
• a) “Fon tesisi” (MSS m. 11) = TTK m. 1348
uyarınca görevli/yetkili mahkemeye
paranın yatırılması (banka teminat
mektubu)
• b) Def’i (MSS m. 10; TTK m. 1335)
• = “sorumluluk X bedelle sınırlıdır”
• = icra yoluyla alınabilecek toplam bedel!
Sınırlı Sorumluluk - 14/19
• 8. Hesap Nasıl Yapılır?
• Gemi: GRT = 1969 TonajMS (MSS m. 6 f.
5) =
• Gemi ve Su Araçlarının Tonilatolarını
Ölçme Yönetmeliği (RG T: 12/3/2009,
Sayı: 27167)
• Tonilâto: gemilerin iç hacmini ifade eden
ölçü (2,83 m3 = 1 t)
• GRT (Gros t): kapalı yerlerin toplam hacmi.
Sınırlı Sorumluluk - 15/19
• Bedel: Special Drawing Right (m. 8 f. 1)
• = Özel Çekme Hakkı (www: Merkez
Bankası ve RG’de duyuru)
• 23/11/2012 (2011) (15:30): 1 SDR = 1,53
(1,56) USD = 2,75 (2,88) TRY
• Sınırlar:
• 1996 Protokolü ile değişik m. 6 ve 7
uyarınca
• GRT başına SDR esası:
Sınırlı Sorumluluk - 16/19
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(...) mesuliyet sınırı aşağıdaki şekilde hesap olunur:
(a) Ölüm veya yaralanmadan ileri gelen alacaklar hakkında:
(i) 2000 tonu geçmeyen bir gemi için 2 milyon hesap birimi;
(ii) Tonajı yukarıdaki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı
meblağa ilave olarak ayrıca:
2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 800 hesap birimi;
30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 600 hesap birimi; ve
70.000 den yukarı beher ton için 400 hesap birimi.
b) Diğer bütün alacaklar hakkında:
i) 2.000 tonu geçmeyen bir gemi için 1 milyon hesap birimi;
(ii) Tonajı yukarıki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı
meblağa ilave olarak ayrıca:
2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 400 hesap birimi;
30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 300 hesap birimi; ve
70.000 den yukarı beher ton için 200 hesap birimi.
Sınırlı Sorumluluk - 17/19
• Özel sınırlar:
• Kılavuzlar (TTK m. 1341)
• 300 GRT’den küçük gemiler (TTK m.
1332)
• Sondaj işlemi gemileri (TTK m. 1333)
• Tahvil:
• Fonun kurulmuş sayıldığı veya ödemenin
yapıldığı ya da teminatın verildiği tarihteki
kur (MSS m. 8 f. 1 c. 2)
Sınırlı Sorumluluk - 18/19
• 9. Kusurun Etkisi
• Sınırlı sorumluluk def’inden yararlanmak
isteyen kişi (= TTK m. 1343)
• Kast veya
• “Pervasızca hareket” (wilful misconduct;
terim için bkz. Kübra Yetiş Şamlı, Tez!)
• Düzeyinde kusurlu ise: sınır yok!
• Aralık’ta sunum: Duygu Damar / Kübra
Yetiş Şamlı
Sınırlı Sorumluluk – 19/19
• 10. Hükümleri
• Def’i veya Fon: Sorumluluğun kabulü değil
(MSS m. 1 f. 7)
• Sorumlu kişilerin (MSS m.1) aleyhine aynı
olaydan doğan bütün istemler için geçerli
(MSS m. 9)
• Fon: Sorumlu kişilerin tümü lehine geçerli
(MSS m. 11 f. 3)
• Diğer ortak hükümler: “kirlenme” sonrası.