Transcript Kalite kontrol grafiklerinin sağladığı faydalar

Kalitenin , ancak malın fonksiyonuna yani
hizmet ettiği amaca göre bir anlam
taşıyabileceği söylenebilir. Dolayısıyla kaliteyi
çok genel olarak AMACA UYGUNLUK DERECESİ
OLARAK tanımlamak mümkündür.
Kalitede amaç mamulü kullanacak olan kişilerin
ihtiyaçlarının karşılanma derecesine ve ödeme
imkanlarına bağlı olarak belirlenecektir.
Mamul kalitesinin tanımlanmasında etkili olan
bir takım alt faktörlerde vardır. Bunlar ;
•Dizayn kalitesi: mamulün tüketicilerin ihtiyacını
karşılayabilme derecesini ifade eder.
•Pazara yönelik kalite: mamulün pazardaki
tüketici taleplerini karşılayabilme derecesi
•Uygunluk kalitesi: mamulün kendi için önceden
tasarlanan kalite düzeyine uyma derecesidir.
•Tüketici tercihi: aynı mamulü üreten değişik
firmaların mamulleri arasından tüketicinin
tecrübelerine dayanarak tercihini yapmasını
ifade eder
•Bir mamulün boyut renk gibi fiziki ve
fonksiyonel özellikleri mamul kalitesini belirler
•Ekonomik olarak mamulün kullanılabileceği
süre mamulün kalitesini etkiler
•Mamule ilişkin dizayn ve imalat maliyetleri
mamulün kalite düzeyini ortaya koyar.
•Mamul üretiminde kullanılan teknoloji düzeyi
kaliteyi tayin eder.
İşletmeler ekonomik kalite düzeyinde üretim
yapabildikleri sürece tüketici taleplerini
karşılayabilirler. Ekonomik kalite düzeyini ise
tüketici tercihleri ve işletmenin sahip olduğu
üretim teknolojisi belirler.
Kalite, üzerinde hemfikir olunmuş müşteri
beklentilerinin tatminidir.
Kalite kontrolü; müşteri ihtiyaçlarını en
ekonomik bir şekilde karşılamak için üretimin
belirlenen standartlara göre yapılarak mamul
kalitesinin devamlılığını sağlama işlemidir.
Kalite kontrolünde başlıca 4 işlem:
1- Standartların ortaya konması
2- Standartlara uygunluğun sağlanması
3- Düzeltici kararların alınması
4- Kalite geliştirici çalışmaların yapılması
Kalite Kontrolünün Amaçları:
Üretici açısından kalite kontrolünün amacı, yüksek kaliteli
mal veya hizmet üreterek iç ve dış pazarlarda tüketicilerin
ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
Kalite kontrolünün alt amaçları;
.İşletmede etkinliği ve verimliliği artırmak
.Yüksek kalite düzeyinde mamuller üretilmesini
sağlamak
.Üretim giderlerinin azaltılmasını sağlamak
.Mamul dizaynını geliştirmek
.Kalite ve güvenilirlik konusunda mamullere ve
markaya olan güveni sağlamak
.Müşteri şikayetlerini azaltmak
.Müşteri şikayetlerini azaltmak
.Fabrikaya hatalı mal girişini önlemek
.Rakiplere karşı kalite üstünlüğü sağlamak
.Siparişleri zamanında karşılamaya çalışmak
.Personelin kalite bilincinin geliştirilmesine
katkıda bulunmak
.Üretim hattında meydana gelen kayıpları ve ve
gecikmeleri önlemek
.Düşük kaliteli hatalı mal sayısını ve miktarını
azaltmak
.Kalite standardizasyonunu sağlamak
.Mamulün pazarlamasını kolaylaştırmak
KALİTE KONTROLÜNÜ FAYDALARI:
.Çalışan personelin morali yükselir.
.Hatalı mamul sayısı ve hurda oranı azalır
.Üretim maliyetleri azalır.
.Tüketicilerin korunması mümkün olur.
.Kalite ve güvenirlik konusunda markaya
güven artar .
.Yüksek kaliteli mamul üretilmesiyle yerli
sanayinin rekabet gücü artarak üretilen
mamullerin kolayca dış ülkelere
pazarlanabilmesi mümkün olur.
Kalite kontrolünün etkin bir şekilde
yapılabilmesi ülke ekonomisi
açısından da önemlidir. İç ve dış
daha yüksek kaliteli mamullerin
sunumuyla milli gelirde önemli
artışlar sağlanabilecektir. Ayrıca
kalitenin yükselmesi sonucu
işletmelerde üretkenlik ve verimlilik
artacağından enflasyonda düşüşler
olabilir.
KALİTE KONTROL MALİYETLERİ: İşletmede hangi kalite
kontrol yaklaşımı kullanılırsa kullanılsın bir maliyeti vardır.
Kalite kontrolünün amaçlarından biriside kalite kontrol
maliyetlerini minimum düzeyde tutmaktır.
KK
KLASİK KALİTE
KONTROLÜ
TK
TK
TK
TK
TK
TOPLAM
KALİTE
KONTROLÜ
Kalite Kontrolüyle İlgili Maliyet Bilgilerinin Kullanıldığı
Alanlar
1- kaliteyle ilgili planlama programının etkinliğinin ölçülmesi
2-Kalite kontrolünde görevli personeli verimli bir şekilde
kullanma ve personel ihtiyacını belirleme
3- yüksek maliyetli üretim sahalarının belirlenmesinde
4- mamul yada mamul fiyatlarının belirlenmesinde
5- kalite bütçesinin çeşitli kalite maliyetleri arasında bir
denge sağlayabilecek şekilde düzenlenmesinde
6- kalite kontrol ve planlanma faaliyetlerinin işletmenin
kaliteye işletmenin kaliteye ilişkin amaçlarına uygun olup
olmadığının belirlenmesinde kullanılmaktadır.
Kalite kontrol maliyetleri Sermaye(Yatırım)
ve Faaliyet maliyetleri olmak üzere ikiye
ayrılmaktadır.
1-Sermaye Maliyetleri ; kalite kontrol
faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için
gerekli ölçü aletlerine , bina ile ilgili
tesisata, bilgisayar ve benzeri alanlara
yapılan harcamaların faiz amortisman ve
fırsat maliyetlerinden meydana
gelmektedir.
2-Faaliyet maliyetleri ise kalite kontrol
maliyetlerinin yürütülmesi esnasında
ortaya çıkan KORUMA ÖLÇME VE
DEĞERLENDİRME ile HATALI MAL
MALİYETLERİNDEN oluşmaktadır
•Koruma (önleme maliyetleri)
Kalitesiz mamul üretimini önlemek amacıyla yapılan
faaliyetlere ilişkin maliyetlerdir.
•Ölçme ve değerlendirme maliyetleri: imalatın her
aşamasında üretilen mamullerin kusurlu olup olmadıklarını
tespit etme amacıyla doğan ve nihai kontrol, test muayene
gibi faaliyetleri kapsayan maliyetlerdir. Tedarikle başlar.
•Hatalı mal maliyeti : işletme içi ve dışı hatalardan
kaynaklanan maliyetler olmak üzere 2’ye ayrılır.
A ) İşletme içi hatalardan kaynaklanan maliyetler : hatalı
mamulün düzeltilmesi veya daha düşük fiyatla satılması
sebebiyle ortaya çıkar. (işgücü makine teçhizat teknoloji)
B) İşletme dışından kaynaklanan hatalar: mamulün tüketicinin
eline geçmesinden sonra gerektiği şekilde çalışmamasından
yada beklenen hizmeti vermemesinden dolayı ortaya çıkan
maliyetlerdir.
KALİTE KONTROL GRAFİKLERİ:
Belirli bir mal grubunun önceden belirlenen kalite sınırlarına
göre gösterdiği değişim durumunun ölçülmesi amacıyla
hazırlanan grafiklere kalite kontrol grafikleri denir. Bu
grafiklerle elde edilen bilgiler sonucunda belirli bir malın
kalite özellikleri kalite sınırları dışına çıkıyorsa bu durumun
nedenleri araştırılır. Ve üretim işleminin kontrol altına
alınabilmesi için düzeltici tedbirler alınır.
Kalite kontrolünün temel amacı üretim işleminin ekonomik
olarak kontrol altında tutulmasını sağlamaktır.kalite kontrol
grafikleriyle kalitede meydana gelen değişikliklerin her
zaman önceden belirlenen sınırlar içinde kalmasına ve diğer
nedenlerle ortaya çıkan önemli değişikliklerin ortadan
kaldırılmasına çalışılır.
Kaliteyle ilgili özelliklerde meydana gelen değişmeler
tesadüfi değişmeler ve belirlenebilir değişmeler olarak 2’ye
ayrılır. Tesadüfi değişmeler toplam değişmeler içinde
hesaplanmayacak kadar önemsizdirler.belirlenebilir
değişmeler daha önemlidir ve şu nedenlere bağlı olarak
ortaya çıkabilir
-İşçiler arasındaki farklılıklar
- Makineler arasındaki farklılıklar
- Malzemeler arasındaki farklılıklar
- Yukarıdaki faktörlerin birkaçı arasında birbirine etki eden
farklılıklar
Kalite kontrol grafiklerinin sağladığı faydalar:
-Kalite özelliklerinin temel değişimlerinin ortaya konulması
- kalite değişim performansının ölçülmesi
-Kalite özelliklerinin ortalama düzeyinin tespiti
Kalite kontrolü önceden belirlenen kalite standartlarından
ve kalite özelliklerinden meydana gelen sapmaların
bulunması ve bunların zamanında ortadan kaldırılması
işlemidir.
Mamulün standart kalite özelliklerine sahip olabilmesi için
alt ve üst kontrol sınırları tespit edilir. Bu sınırlar arasındaki
açıklık tolerans aralığı olarak belirlenir. Seri mamul
üretiminde mamulün kalite yönüyle tamamen birbirinin aynı
olması mümkün değildir. Bu nedenle bir tolerans aralığına
ihtiyaç vardır. Şayet mamulün tüm birimlerinin her yönüyle
aynı olması istendiğinde kalite kontrolüyle ilgili maliyetler
artacaktır. Kalite tolerans aralığı bu maliyetler dikkate
alınarak tespit edilmelidir.
Tüketiciyi tatmin eden üretim tekniğine ve hammaddeye
uyan kalite değerini ve kalite maliyetini dengeleyen bir
tolerans aralığı en iyi tolerans aralığıdır. Tolerans aralığının
geniş tutulması kaliteyi olumsuz etkiler.
Mamulün kalitesi mamulün ağırlığına hacmine bileşiminde
kullanılan maddelere ezilme kırılma ve benzeri konulardaki
sağlamlık ve dayanıklılık özelliklerine göre belirleniyorsa
kalite sürekli değişiklik gösteren özelliklere sahip
olmaktadır.Bu durumda X-δ ve X-R kalite kontrol grafikleri
kullanılmaktadır.
Üretim işlemi sonucunda kalite ile ilgili özellikler kusurlu
olarak ifade ediliyorsa kalite süreksiz değişkenlik gösteren
özelliklere sahip demektir.Burada da P ve C kalite kontrol
grafikleri kullanılır.
P kontrol grafiği
d=kusur oranı
n=her örnek grubundaki kusur sayısı
k=alınan örnek
P=∑d ∕ k.n
ÜKS=Üst kontrol sınırı=P+ 3 p(1 p) / n
AKS=Alt kontrol sınırı =P- 3 p(1 p) / n
Örnek=
Buz A.Ş soğutucu üreten bir işletme olup,
işletmenin her biri 1000 br ‘den meydana
gelen 10 deposundaki kusurlu mamul sayısı
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.Buz A.Ş
soğutucu üretim işlemine ilişkin kalitenin
kontrol sınırları içinde olup olmadığını
bulunuz.
Depo no
Örnek hacmi
Kusurlu birim
sayısı
Kusurlu oranı (%)
1
1000
70
7
2
1000
90
9
3
1000
70
7
4
1000
90
9
5
1000
90
9
6
1000
130
13
7
1000
90
9
8
1000
110
11
9
1000
70
7
10
1000
90
9
+
+
10000
900

MH=P=900/10.1000 =0.09
.

ÜKS= 0.09 + 3. 0.09(1 0.09) / 1000 =0.1171

AKS= 0.09 - 3 . 0.09(1 0.09) / 1000 =0.0629
0.14
0.13
0.12
ÜKS
0.11
0.10
0.9
MH
0.8
0.7
0.6
AKS
1 2 3
4
5 6 7 8 9 10
6. Örnek kalite sınırları
dışında yani kalite kontrol
altında değil.
Malzeme,işçilik,makine
veya bunların hepsinden
kaynaklanan bir problem
olabilir.
C KONTROL GRAFİĞİ
c = Birim başına düşen kusur sayısı
n = Örnek birim sayısı
C = Ortalama kusur sayısı
C = ∑C / n
C kontrol grafiğinin merkez hattı, üst
kontrol sınırı ve alt kontrol sınırı şu şekilde
formüle edilir;
MH = Merkez Hattı = C = ∑C / n
ÜKS = Üst Kontrol Sınırı = C + 3√C
AKS = Alt kontrol Sınırı = C - 3√C
Örnek: DELTA A.Ş Uçak şirketinde
üretilmekte olan 25 uçağa ait kusurlu
perçin sayısı tabloda verilmiştir. Bu
bilgilere göre C kontrol grafiği
aracılığıyla üretimin kontrol altında
olup olmadığını bulunuz.
Örnek no
Her örnekteki kusur sayısı
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Toplam
8
16
14
19
11
15
8
11
21
12
23
16
9
25
9
217
C = Ortalama Kusur Sayısı
C =∑C / n = 217/ 15 = 14,466
MH = C = 217/15 = 14,466
ÜKS = 14,466 + 3√14,466 = 25,876
AKS = 14,466 - 3√14,466 = 3,055
25,876
ÜKS
14,446
MH
3,055
AKS
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
11 12 13
14
15
DELTA A.Ş Uçak şirketinin üretim
işlemi C kusur sayısı kontrol
grafiğine göre kontrol altındadır.
Üretilen mamullerin merkez hattı
etrafında toplanması üretimin kusur
sayısının dengeli bir dağılıma sahip
olduğunu göstermektedir.