Trzy JIW w BG Politechniki Warszawskiej i ich związek z UKD
Download
Report
Transcript Trzy JIW w BG Politechniki Warszawskiej i ich związek z UKD
Biblioteka Główna PW
Warsztaty Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej
i Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej
8-10 czerwca 2011
1
Biblioteka Główna PW
UKD dla bibliotekarza
UKD dla użytkownika
Współpraca z Biblioteką Narodową i
innymi bibliotekami przy lepszym
wykorzystaniu UKD
UKD i angielskie odpowiedniki słów
kluczowych
2
Biblioteka Główna PW
Języki Informacyjno- Wyszukiwawcze w BG PW
Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna (UKD)
Słowa Kluczowe (SK)
Klasyfikacja lokalna (wykaz działów), to JIW stworzony
na potrzeby ustawienia księgozbioru w wolnym
dostępie
3
Biblioteka Główna PW
UKD w BG PW stosowana była zawsze
Wraz z komputeryzacją pojawiły się słowa kluczowe
pozyskiwane najczęściej z Tablic UKD
Wraz z wolnym dostępem do zbiorów pojawił się
symbol klasyfikacji lokalnej – kod ustawienia
działowego
4
Biblioteka Główna PW
Nasze SK mają swoją gramatykę (tworzone za pomocą
swobodnie zestawionych wyrażeń) i nie są żadnym ze
znanych JHP
SK w BG PW są budowane jako deskryptory (terminy
przyjęte) i jako samodzielne wyrażenia językowe, bez
określników
Słownik SK jest uporządkowany alfabetycznie
5
Biblioteka Główna PW
SK są podane w formie rzeczowników : LASY
BAGIENNE, ODPADY RADIOAKTYWNE, ŹRÓDŁA
ENERGII ODNAWIALNE
Przymiotniki należy przekształcić na formę
rzeczownikową ( Kruchy - KRUCHOŚĆ, Wytrzymały –
WYTRZYMAŁOŚĆ )
Przysłówki nie mogą być samodzielnymi SK (Na zimno
- SPAJANIE NA ZIMNO )
6
Biblioteka Główna PW
Czasowniki należy przekształcić na rzeczowniki
(PAROWAĆ-PAROWANIE , PROJEKTOWAĆPROJEKTOWANIE)
Wyjątkami są nazwy własne (BIAŁE ZŁOTO, NOWY
SĄCZ)
Zaznaczamy tylko niektóre poddziały wspólne:
miejsca i czasu ; formy /słownik, praca doktorska,
norma, encyklopedia, konferencja, książka
elektroniczna, mapa, plakat / języka
7
Biblioteka Główna PW
8
Biblioteka Główna PW
9
Biblioteka Główna PW
10
Biblioteka Główna PW
11
Biblioteka Główna PW
12
Biblioteka Główna PW
Kod UD jest trzecim JIW stosowanym w opracowaniu
rzeczowym, zbudowanym dla potrzeb biblioteki w
oparciu o UKD
Układ Działowy to płytka klasyfikacja hierarchiczna
(wyliczająca), z możliwością przeglądania działów w
katalogu OPAC
13
Biblioteka Główna PW
Kody układu działowego
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.
H.
Dział ogólny
Nauki społeczne i polityczne
Matematyka
Fizyka
Chemia, przemysł chemiczny i technologia chemiczna
Nauki o Ziemi i nauki biologiczne
Mechanika
Budowa maszyn. Technologia mechaniczna. Badania materiałów. Mechanika precyzyjna
I. Elektrotechnika i elektroenergetyka
J. Elektronika
K. Informatyka
L. Budownictwo
M. Transport
O. Poligrafia
P. Organizacja pracy. Ochrona pracy
R. Metalurgia. Hutnictwo
S. Architektura. Sztuka. Estetyka. Wzornictwo przemysłowe Rękodzieło artystyczne
Z. Nauka. Technika. Zagadnienia interdyscyplinarne
http://www.bg.pw.edu.pl/
14
Biblioteka Główna PW
C. Matematyka
D. Fizyka
E. Chemia, przemysł
chemiczny i technologia
chemiczna
F. Nauki o Ziemi i nauki
biologiczne
G. Mechanika
H. Technologia maszyn i
techniki wytwarzania
I. Elektrotechnika i
elektroenergetyka
J. Elektronika
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
5-Nauki Przyrodnicze
Matematyka 51
Fizyka 53
Chemia 54
Biologia 57
Mechanika 531/534
6-Nauki stosowane
Technologia maszyn 621.01
Elektrotechnika 621.3
Elektroenergetyka 621.31
Elektronika 621.38
15
Biblioteka Główna PW
K. Informatyka
L. Budownictwo
M. Transport
O. Poligrafia
P. Organizacja pracy Ochrona
pracy
R. Inżynieria materiałowa.
Materiałoznawstwo
S. Architektura. Sztuka.
Estetyka. Wzornictwo
przemysłowe. Rękodzieło
artystyczne
Z. Nauka. Technika.
•
•
•
•
•
•
•
•
Budownictwo 69
Transport 656
Poligrafia 655.1/.3
Organizacja pracy 331.103
Materiałoznawstwo 620.2
Sztuka 7
Architektura 72
Wzornictwo przemysłowe
7.05
16
Biblioteka Główna PW
Czytelnik nie używa symboli UKD, natomiast dzięki
stosowaniu UKD przez bibliotekarzy wiedza jakiej
poszukuje, jest uporządkowana, a SK odsyłają do
naukowych terminów
Jak to się dzieje?
17
Biblioteka Główna PW
18
Biblioteka Główna PW
19
Biblioteka Główna PW
20
Biblioteka Główna PW
Jak KHW, bazujące na UKD przyczyniają się do
sukcesu użytkownika ?
21
Biblioteka Główna PW
Zapis kolumnowy wszystkich wyrażeń Języka
Informacyjno – Wyszukiwawczego (słów kluczowych,
symboli cyfrowych UKD i kodu układu działowego)
Budowa Kartotek Haseł Wzorcowych
22
Biblioteka Główna PW
Jak działają KHW ?
Ustalają co jest hasłem głównym, a co synonimem
Ustalają co jest terminem naukowym, a co nazwą
potoczną
Ustalają zasady wprowadzania nowych SK
23
Biblioteka Główna PW
24
Biblioteka Główna PW
25
Biblioteka Główna PW
Zawartość KHW
150 Hasło główne
450 Hasło odrzucone /patrz/
472 Odpowiednik angielski /nie tłumaczenie/
550 Hasło synonimiczne /patrz też/
670 Źródło pozyskania hasła
26
Biblioteka Główna PW
FUNKCJE MONOTONICZNE 550
FUNKCJE RZECZYWISTE 150
PRZEPŁYWY TURBULENTNE 450
PRZEPŁYWY BURZLIWE 150
27
Biblioteka Główna PW
ACADEMIC LIBRARIES (BIBLIOTEKI AKADEMICKIE)
550
UNIVERSITY LIBRARIES ( BIBLIOTEKI SZKÓŁ
WYZSZYCH)150
COMPUTATIONAL COMPLEXITY (ZŁOŻONOŚĆ
ALGORYTMÓW OBLICZENIOWA) 550
MACHINE THEORY (TEORIA AUTOMATÓW) 150
28
Biblioteka Główna PW
UKD jako system organizacji wiedzy opisujący całość
nauki, służy do tworzenia i udoskonalania istniejących
systemów organizacji wielu dziedzin nauki
Spotkania w Zespole ds. UKD, organizowane przez
pracownię UKD Instytutu Bibliograficznego BN
29
Biblioteka Główna PW
Dostęp do polskiego tłumaczenia skróconej
wersji pliku wzorcowego UKD, dzięki
przedstawicielstwu w Radzie Doradczej UKD (
UDC Advisory Board ) dr Jolanty Hys z BN
http://www.udcc.org/udcsummary/php/index.
php
30
Biblioteka Główna PW
UKD w czeskim pliku wzorcowym
Czechy mają swoje przedstawicielstwo w Radzie
Doradczej Consortium UDC
Mają plik wzorcowy UKD /MRF/ w wersji czeskiej:
CZENAS
Biblioteka Narodowa w Czechach używa pełnych tablic
UKD w klasyfikacji rzeczowej
UKD wspiera indeksowanie tematyczne i opracowanie
rzeczowe zbiorów
31
Biblioteka Główna PW
Współpraca z Biblioteką Politechniki
Białostockiej
Polskie Towarzystwo Astronautyczne
32
Biblioteka Główna PW
33
Biblioteka Główna PW
34
Biblioteka Główna PW
35
Biblioteka Główna PW
KHW w języku angielskim to odpowiedniki polskich
Słów Kluczowych, istniejących w systemie Aleph
Hasłem głównym jest wyrażenie w języku polskim.
Angielskie SK jest hasłem odrzuconym
Angielskie SK (termin techniczny, naukowy) musi być
potwierdzone w autorytatywnym katalogu na świecie
(katalogi narodowe, OCLC) lub w Polsce (NUKAT) czy
tezaurusie
36
Biblioteka Główna PW
Plik wzorcowy MRF 2009 (wersja angielska)
Dostęp do polskiego tłumaczenia skróconej wersji
MRF
http://www.udcc.org/udcsummary/php/index.php
37
Biblioteka Główna PW
Pomoc w pogrupowaniu terminów wokół dziedzin i w
usprawnieniu kontroli nad słownictwem
Poprawienie efektywności i trafności klasyfikowania
rzeczowego
Uatrakcyjnienie katalogu i podniesienie jego wartości
informacyjnej
UKD a wizualizacja wiedzy – prezentacja informacji w
formie graficznej
38
Biblioteka Główna PW
Promocja skuteczniejszych sposobów wyszukiwania
wśród użytkowników
Zachęcenie ich do współpracy przy klasyfikowaniu
(social tagging) przykł.
http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshsugg.html
UKD a wizualizacja wiedzy – prezentacja informacji w
formie graficznej
39
Biblioteka Główna PW
Agnieszka Maria Kowalczuk
[email protected]
40