Transcript Document
1 Bilans płatniczy 2 Definicja Bilans płatniczy jest usystematyzowanym zestawieniem wszystkich transakcji zawieranych pomiędzy mieszkańcami danego kraju a zagranicą jest narzędziem oceny sytuacji gospodarczej w minionym okresie oraz służy do określania polityki ekonomicznej władz w przyszłości; W Polsce jest sporządzany zgodnie z zaleceniami międzynarodowych instytucji finansowych (np. Międzynarodowy Fundusz Walutowy). 3 Bilans płatniczy BP składa się z bilansu obrotów bieżących bilansu obrotów kapitałowych: BP = BB + BK 4 Bilans obrotów bieżących BB jest zestawieniem wpływów z eksportu i wydatków na import X0 – autonomiczny eksport netto m – krańcowa skłonność do importu BB = NX = X0 – mY – 1 x E P Pz 1 – parametr wrażliwości bilansu handlowego na zmiany realnego kursu walutowego E – nominalny kurs walutowy P – ceny krajowe Pz – ceny zagraniczne Saldo bilansu BB jest malejącą funkcją dochodu i realnego kursu walutowego 5 Bilans obrotów kapitałowych BK jest zestawieniem napływów pieniądza do kraju związanych z zakupem aktywów krajowych przez podmioty zagraniczne i odpływów pieniądza z kraju w związku z zakupami aktywów zagranicznych przez podmioty krajowe. Rz – zagraniczna stopa procentowa BK = wbk (R-Rz) R – krajowa stopa procentowa wbk – parametr wrażliwości obrotów kapitałowych na różnicę stóp procentowych w kraju i za granicą Saldo BK jest rosnącą funkcją różnicy między krajową a zagraniczną stopą procentową 6 Zatem…Saldo bilansu płatniczego Jest malejącą funkcją dochodu, kursu walutowego i relacji cen krajowych do cen zagranicznych oraz rosnącą funkcją różnicy między krajową stopą procentową a zagraniczną stopą procentową. BP = NX = X0 – m*Y – l* E* PzP + wbk (R - Rz) 7 Równowaga zewnętrzna w gospodarce otwartej Gospodarka otwarta znajduje się w stanie równowagi zewnętrznej gdy saldo bilansu płatniczego jest równe zero BP = 0 czyli BB + BK = BP = 0 Oznacza to, że napływ waluty zagranicznej z tytułu transakcji handlowych i kapitałowych będzie równy odpływowi waluty zagranicznej z podobnych transakcji. 8 Krzywa BP To zbiór kombinacji krajowej stopy procentowej i dochodu, przy których bilans płatniczy jest zrównoważony 9 Przyjmując w naszej analizie jako stałe nominalny kurs walutowy E, poziom cen krajowych P, poziom cen zagranicznych Pz i poziomu zagranicznej stopy procentowej Rz to równowaga bilansu płatniczego będzie zależeć od 2 zmiennych: Krajowej stopy procentowej R Dochodu narodowego Y Więc BP = f ( Y, R) 10 R(%) BK b R1 R0 B BP Y1 Y A R2 C c BK 0 Y2 Y0 b 0 Wyprowadzenie krzywej BP c BB BB 11 R(%) BP Z1 R2 R1 0 E2 E1 Y1 Z2 Y2 Y Krzywa BP – stany równowagi i nierównowagi 12 R(%) BP2 BP0 BP1 R0 0 Y2 Y0 Y1 Y Przesunięcia równoległe krzywej BP 13 Wzrost mobilności zbliża BP do poziomu – krzywa BP1 Obniżenie mobilności – BP do pionu ( krzywa BP2 ) R(%) BP1 BP2 BP0 0 Y Mobilność kapitału a kąt nachylenia krzywej BP 14 Równowaga w gospodarce otwartej Model Mundella-Fleminga 15 Model Mundella-Fleminga Służy do analizy procesów dostosowawczych w gospodarce otwartej Jest rozszerzeniem modelu IS – LM o krzywą BP ze względu na konieczność uwzględnienia w gospodarce otwartej równowagi bilansu płatniczego wraz z możliwością określenia jej przez stan mobilności kapitału 16 Kiedy Gospodarka otwarta jest w stanie równowagi? Wtedy gdy równowadze na rynkach towarowym i pieniężnym towarzyszy równowaga bilansu płatniczego. Stan równowagi makroekonomicznej opisują trzy równania: 17 R(%) LM0 BP0 E0 R0 IS0 0 Y0 Y Równowaga w gospodarce otwartej w pełni zintegrowanej z gospodarką światową 18 Przykład 1 R(%) LM0 R0 BP0 E0 IS0 0 Y0 Y Równowaga wewnętrzna przy nadwyżce bilansu płatniczego 19 Przykład 2 LM0 R(%) LM1 BP0 R0 E0 E1 R1 IS0 0 Y0 Y1 Y Osiągnięcie równowagi makroekonomicznej w gospodarce otwartej przy początkowej nadwyżce bilansu płatniczego 20 BP0 R(%) LM0 E0 R0 IS0 0 Y0 Y Równowaga wewnętrzna przy deficycie bilansu płatniczego 21 LM1 R(%) LM0 E1 R1 BP0 E0 R0 LM0 0 Y1 Y0 Dochodzenie do równowagi makroekonomicznej w gospodarce otwartej przy początkowym deficycie bilansu płatniczego IS0 Y 22 Koniunktura za granicą i zagraniczna stopa procentowa a procesy dostosowawcze w gospodarce w pełni zintegrowanej z gospodarką światową 23 Stały kurs walutowy Analizowany kraj: P= const. Pełna mobilność kapitału W stanie początkowym gospodarka była w równowadze wewnętrznej i zewnętrznej Za granicą: Gospodarka światowa w fazie kryzysu 24 R R% LM2 LM1 BP > 0 E2 E0 LM BP = 0 E1 IS R1 IS1 BP < 0 Y2 Y1 Y0 Y Kryzys za granicą a procesy dostosowawcze w gospodarce otwartej-125 Płynny kurs walutowy Analizowany kraj: P= const. Pełna mobilność kapitału W stanie początkowym gospodarka była w równowadze wewnętrznej i zewnętrznej Za granicą: Gospodarka światowa w fazie kryzysu 26 R% LM BP > 0 E0 BP = 0 E1 R1 IS BP < 0 IS1 0 Y1 Y0 Kryzys za granicą a procesy dostosowawcze w gospodarce otwartej -2- Y 27 Polityka makroekonomiczna w gospodarce w pełni zintegrowanej z gospodarką światową 28 Skuteczność ekspansywnej polityki fiskalnej w warunkach stałego kursu walutowego W systemie stałego kursu walutowego bank centralny interweniuje na rynku walutowym podtrzymując poziom kursu. W tym celu bank centralny przeprowadza odpowiednie do sytuacji operacje wyrównawcze polegające na skupowaniu lub sprzedaży dewiz. Interwencja banku centralnego na rynku walutowym wpływa tym samym na zmianę poziomu rezerw dewizowych w kraju 29 Ekspansywna polityka fiskalna Ekspansywna polityka fiskalna rządu może polegać na zwiększeniu wydatków budżetowych lub ograniczeniu stopy podatku dochodowego netto. Zakładając, że istnieje swobodny przepływ kapitału między krajem a zagranicą, to krzywa BP będzie miała położenie poziome. 30 R(%) LM0 E1 E2 E0 R2 = RZ =R0 LM1 BP = 0 IS1 IS0 0 Y0 Y1 Y2 Y EPF – stały kurs walutowy 31 Skuteczność ekspansywnej polityki pieniężnej w warunkach stałego kursu walutowego 32 R(%) LM0 LM1 E0 R Z = R0 BP = 0 E1 R1 IS0 0 Y0 EPP – stały kurs walutowy Y Y 1 33 Skuteczność ekspansywnej polityki fiskalnej w warunkach płynnego kursu walutowego 34 R(%) LM0 E1 R1 E2 R Z = R0 BP = 0 IS1 IS0 0 Y0 EPF – płynny kurs walutowy Y Y 1 35 Skuteczność ekspansywnej polityki pieniężnej w warunkach płynnego kursu walutowego 36 R(%) LM0 LM1 R1 E1 R Z = R0 E3 BP = 0 E2 IS1 IS0 0 Y0 EPP – płynny kurs walutowy Y Y 1 2 Y 37 Polityka mieszana a równowaga makroekonomiczna w gospodarce w pełni zintegrowanej z gospodarką światową 38 Przykład a) występuje wysoka mobilność kapitału ( krzywa BP ma nachylenie dodatnie) b) stałe są ceny krajowe i zagraniczne c) stały jest kurs walutowy 39 R(%) LM1 LM0 E1 R1 BP0 E0 BP1 R0 IS1 IS0 0 Y0 Y1 Y 40 41