zachowania nalogowe
Download
Report
Transcript zachowania nalogowe
Czyli wszystko, co powinniśmy
wiedzieć, o zachowaniach nałogowych.
Autorzy:
Jolanta Skowron-Piasecka
Edyta Wiktor-Florek
UZALEŻNIENIE CHEMICZNE
Alkohol
Leki
SUBSTANCJE
CHEMICZNE
Narkotyki
i inne substancje
psychoaktywne
Nikotyna
UZALEŻNIENIE BEHAWIORALNE
Robienie
zakupów
Seks i
cyberseks
Praca
Czynności
- nałogowe
zachowania
Komputer
i Internet
Hazard
Objadanie
się
Dbanie o
swój
wygląd
Uzależnienie od komputera i Internetu
FAZA I: Zaangażowanie
Zwykle towarzyszy jej zaciekawienie i fascynacja możliwościami komputera i Internetu.
Korzystanie z medium okazjonalnie, przede wszystkim służy do nauki i pracy, jest jedną
z wielu form spędzania czasu wolnego i rozrywki. Odkrywa wpływ przebywania w sieci na
nastrój w związku z czym pojawiają się myśli: „mam zły dzień to zagram sobie w grę lub
poczatuję w sieci”
FAZA II: Zastępowanie
Odczuwa coraz większą potrzebę korzystania z sieci, coraz więcej czasu spędza przed
komputerem powoli tracąc zainteresowanie innymi rzeczami. Myśli krążą wokół tego co się
dzieje w Internecie( ( na czacie, grze, fejsie) gdy nie masz do niego dostępu. Komputer staje się
„centrum świta” gdy jesteś poza nim odczuwasz przygnębienie i napięcie, logowanie w sieci ulgę i przyjemność.
FAZA III: Ucieczki
Komputer i Internet zabierają coraz więcej czasu w Twoim życiu. Inne aktywności i obowiązki,
kontakty z ludźmi tracą na znaczeniu, pojawia się destrukcja (konflikty, agresja, absencja,
zawalanie obowiązków, izolacja od świata realnego). W wyniku konfliktów i nacisków bliskich
pojawia się ukrywanie, racjonalizowanie lub minimalizowanie szkód związanych
z zachowaniem nałogowym.
Uzależnienie od komputera i Internetu
Rodzaje zachowań nałogowych
Obsesyjne granie w gry komputerowe lub on-line
Ciągłe porządkowanie informacji na komputerze
Ciągłe rozbudowywanie komputera, aby był szybszy, lepszy, wydajniejszy
Oglądanie, kupowanie, kopiowanie pornografii komputerowej
Relacje internetowe – zawieranie przyjaźni, czaty, grupy dyskusyjne, fora
społecznościowe
Hazard on-line
Aukcje internetowe, zakupy w sieci
Ściąganie z Internetu programów, filmów, muzyki
Wszystkie opisane wyżej aktywności mogą stanowić problem jeżeli:
Pochłaniają zbyt wiele czasu
Stanowią jedyny sposób radzenia sobie z problemami lub ucieczką od nich
Nadal je wykonujemy mimo doświadczanych szkód (zadłużenie, problemy w
szkole, pracy, konflikty, kłopoty somatyczne, emocjonalne)
Odbywają się kosztem innych ważnych aktywności, zainteresowań, relacji
Uzależnienie od komputera i Internetu
Kiedy zaczyna się problem?
Sygnały ostrzegawcze
Twoje zaabsorbowanie Internetem nie kończy się z chwilą wyłączenia
komputera od sieci -obsesyjne myśli o tym co się dzieje w Internecie
Bagatelizujesz problem, gdy ktoś z bliskich zwraca ci uwagę, że za długo
siedzisz przed komputerem (szukasz usprawiedliwienia, wymówek , kłamiesz)
Przedłużasz limit czasu w Internecie, a w konsekwencji tracisz kontrolę nad
czasem spędzanym przed komputerem
Zaniedbujesz swoje codzienne obowiązki
Często popadasz w konflikty z bliskimi w związku z ilością czasu spędzana w
Internecie
Korzystanie z sieci wzbudza w Tobie silne emocje (euforię, zadowolenie –gdy
jesteś w sieci i irytację i niepokój, frustrację gdy masz ograniczony dostęp)
Pomimo składanych obietnic nie udaje ci się zapanować nad przemożną
potrzebą korzystania z sieci
CO MOŻE GROZIĆ DZIECKU?
Nieumiejętnie wykorzystywany komputer może
zaburzyć wiele sfer rozwoju dziecka:
rozwój fizyczny
rozwój psychiczny
rozwój moralny
rozwój społeczny
rozwój intelektualny
Zagrożenia dla rozwoju
fizycznego
Mogą wystąpić bóle i zawroty głowy, łzawienie, szczypanie i ból oczu.
Nadwyrężenie mięśni nadgarstka –wymaga zabiegu operacyjnego
Dolegliwości pleców i kręgosłupa spowodowane niewłaściwą postawą
ciała przy komputerze.
Usztywnienie mięśni, zwłaszcza karku.
Skrzywienia kręgosłupa.
Nadwaga.
Zagrożenie białaczką dziecięcą i chorobami nowotworowymi na
skutek emisji szkodliwych chemikaliów podczas wygrzewania sprzętu
komputerowego.
pogorszenie stanu zdrowia wynikające z niehigienicznego trybu
życia (brak snu, ruchu, nieregularne posiłki)
CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ?
dbać o higienę pracy przy komputerze
zapewnić bezpieczne warunki pracy
właściwy sprzęt i oświetlenie
uczyć prawidłowej postawy podczas pracy przy
komputerze
uczyć relaksu
zmuszać do czynienia przerw rekreacyjnych podczas
pracy
Zagrożenia dla rozwoju
psychicznego
Może wystąpić uzależnienie,
Izolacja, wyobcowanie - lęk przed kontaktami z ludźmi,
Zaburzenia nastroju od euforii przez lęk do agresji.
Rozładowywanie napięć poprzez maszynę.
ZAGROŻENIA PSYCHICZNE
Trudności z odróżnienia tego co rzeczywiste od
tego co wirtualne
W grach, w których:
jest wiele agresji, śmierci
wszystko można zacząć od nowa
dodać życie swojemu bohaterowi
utrwala przekonanie że krzywdzenie innych jest czymś
odwracalnym i nie ponosi się za to konsekwencji
Wypacza się wizja realnego świata,
uodparnia się na zło!!!
CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ?
zainteresować dzieci grami
rozwijającymi ich osobowość
zapewnić dzieciom dostęp do
encyklopedii i programów edukacyjnych
nie zostawiać dzieci samych sobie !
otoczyć dzieci życzliwym zainteresowaniem !
Zagrożenia dla rozwoju
moralnego
Narażenie dzieci na przemoc w sieci,
pornografię, prostytucję.
Łatwy dostęp do informacji pozbawionych
wartości etycznych i takich, których
posiadanie może okazać się groźne dla
dziecka.
CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ?
Niezbędna jest bliskość i zainteresowanie tym, co
robią nasze dzieci.
Zorganizowanie czasu wolnego i skierowanie
zainteresowania dzieci, aby byli zafascynowani
zajęciami, nawet w chwili, kiedy dorośli na nich nie
patrzą.
Zagrożenia dla rozwoju
społecznego
Zanik samodyscypliny.
Emocjonalne oddzielenie od grupy, a w konsekwencji -
IZOLACJA
Brak możliwości ćwiczenia sztuki konwersacji
i kompromisu, możliwości publicznego wykazania swoich
umiejętności.
Zachowania nieetyczne wywołane anonimowością
i brakiem hamulców przy komputerze i w sieci.
ZAGROŻENIA SPOŁECZNE
zachowania nieetyczne
anonimowość
brak hamulców
CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ?
•
Rozmawiać, uświadamiać, tłumaczyć
•
Dać dobry przykład
•
Komputer w ogólnie dostępnym miejscu !
Zagrażania dla rozwoju
intelektualnego
„Szok informacyjny”- napływ informacji jest zbyt szybki, mózg
traci możliwość racjonalnej selekcji wiadomości na sensowne i
nic nie warte.
Brak innowacyjności, kopiowanie pomysłów, ograniczenie
wyobraźni.
Bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.
Zubożenie języka, słaba umiejętność wypowiadania się,
ograniczenie zdolności wyrażania swoich uczuć przez mowę.
Pogorszenie wyników w nauce lub pracy wynikające z trudności
z koncentracją uwagi.
CO MOŻE ZROBIĆ RODZICE ?
Nauczyć dzieci i młodzież korzystać
z komputera jako narzędzia.
Przekazać im właściwe odniesienie do maszyny,
gdyż inaczej zuboży się ich psychikę i nie
rozwinie ich możliwości intelektualnych!
Pomóc młodym ludziom, aby:
- nie utonęli w „potopie” informacji,
- umieli korzystać z informacji,
- umieli się bronić przed komputerowo-sieciową
manipulacją,
Rozwijać ich intelekt, aby świadomie
umieli wybierać.
SPOSOBY OCHRONY DZIECKA:
1. Komputer powinien stać we wspólnym miejscu
w domu.
2. Należy pokazać dziecku wartościowe i bezpieczne
strony.
3. Nie bójmy się Internetu.
4. Rozmawiajmy ze swoim dzieckiem o Internecie.
5. Ustalajmy zasady korzystania z komputera
i egzekwujmy je.
6. Budujmy dobre relacje ze swoim dzieckiem.
7. Zgłaszajmy nielegalne i szkodliwe treści.
8. Nie traktujmy komputera i Internetu jak niańki dla
naszego dziecka!
9. Wesprzyjmy się programem filtrującym treści
internetowe.
Surfowanie w sieci a obowiązki –
czy to można pogodzić?
I - Ustal swoje priorytety
II - Zaplanuj swoje działania !
III - Zapisz to !
IV - Zacznij to robić !
V - Nie daj zjeść pożeraczom czasu !
Surfowanie w sieci a obowiązki –
czy to można pogodzić?
• Sprawy
naglące „na
wczoraj”,
sytuacje
kryzysowe
• Mniej istotne
sprawy do
szybkiego
zrealizowani
a, wyjście z
psem
• Sprawy
możliwe do
rozłożenia w
czasie,
planowanie
Zadania
ważne i
pilne
Zadania
ważne ale
nie pilne
Zadania
pilne, ale
nie ważne
Zadania
nieważne
i niepilne
• „złodzieje
czasu”,
przyjemności
, zakupy,
oglądanie
telewizji
JAKI PROGRAM FILTRUJĄCY WYBRAĆ?
Cenzor www.cenzor.pl
X-Guard
www.x-
guard.pl
Motyl
www.adalex.pl/motyl
Opiekun dziecka w Internecie
Beniamin
www.beniamin.pl
www.opiekun.com
Nadzorca
Opiekun ucznia w Internecie
www.opiekunucznia.pl
www.nadzorca.pl
System PEGI – oznaczenia gier
PEGI (Pan – European Game Information) – to ogólnoeuropejski system
klasyfikacji gier opracowany po to, aby chronić dzieci i młodzież przed
dostępem do treści nieodpowiednich dla ich wieku.
PEGI 3 gry zawierają treści, co do których nie ma żadnych ograniczeń
(bezpieczne dla dziecka)
PEGI 7 gry, które zawierają dźwięki lub sceny, które mogą przestraszyć
dziecko, nie powinny jednak wywrzeć negatywnego wpływu na jego
psychikę
PEGI 12 w grze występują elementy przemocy, dopuszczalna jest także
nagość i nieliczne wulgaryzmy
PEGI 16 gra zawiera treści, w których występuje przemoc lub
aktywność seksualna jak w rzeczywistości
PEGI 18 gra przeznaczona tylko i wyłącznie dla dorosłych
System PEGI –
oznaczenia gier
PRZEMOC, gra
zawiera sceny
przemocy
System PEGI –
oznaczenia gier
STRACH, gra może
przestraszyć młodsze
dzieci
System PEGI –
oznaczenia gier
WULGARNY JĘZYK,
w grze używany jest
wulgarny język
System PEGI –
oznaczenia gier
SEKS, w grze pojawia
się nagość i/lub
zachowania
seksualne
System PEGI –
oznaczenia gier
UŻYWKI, w grze jest
nawiązanie do
używek lub zawiera
sceny ich zażywania
System PEGI –
oznaczenia gier
DYSKRYMINACJA, gra
pokazuje przypadki
dyskryminacji lub
zawiera materiały,
które mogą do niej
zachęcać
System PEGI –
oznaczenia gier
HAZARD, gry które
zachęcają do
uprawiania hazardu
lub go uczą
System PEGI –
oznaczenia gier
GRA ON-LINE
CZY KOMPUTER TO MÓJ PROBLEM?
Czy przeglądanie ulubionych stron sprawia ci dużą przyjemność?
Czy stopniowo zwiększa się ilość czasu jaką spędzasz w sieci?
Zauważyłeś, że masz zmniejszoną samokontrolę?
Wolisz przeglądać sieć niż spędzać czas z przyjaciółmi i rodziną?
Kiedy surfujesz w Internecie, masz większą tendencje do
ignorowania otoczenia?
6. Udajesz przed innymi, że wcale nie spędzasz tak dużo czasu
przed komputerem ?
7. Siedzisz w sieci zamiast pracować lub uczyć się?
8. Nawet kiedy nie jesteś w Internecie, to myślisz o nim?
9. Ilość czasu, którą spędzasz w sieci sprawia, że masz poczucie
winy lub wstydzisz się tego?
10. Zarywasz nocki przed ekranem?
11. Przytyłeś? Bolą cię plecy lub nadgarstki?
1.
2.
3.
4.
5.
Jeśli odpowiedziałeś na 3 pytania twierdząco, oznacza, że
nadużywasz Internetu. Wybór 5 z nich oznacza uzależnienie.
PAMIĘTAJMY , ŻE …
Najlepszym sposobem ochrony dziecka jest rozmowa z nim.
Żadne rozwiązanie techniczne nigdy nie zastąpi
dobrego kontaktu rodzica z dzieckiem.
Nie ma lepszej ochrony niż mądry,
troskliwy rodzic i jego opieka.
Nałogi bywają różne – na świecie są
hazardziści, pracoholicy, zakupoholicy…
Są też tacy, których nałogiem jest
jedzenie. Jakie są przyczyny zajadania emocji?
• stres, nuda, izolacja społeczne
• niska samoocena, brak wiary we
własne siły
• traumatyczne doświadczenia
• samotność, głód emocjonalny
głód emocjonalny = głód fizyczny
Bulimia nervosa – kryteria diagnostyczne ICD-10
A. Występują nawracające epizody przejadania się
(co najmniej 2 razy tygodniowo w przeciągu 3
miesięcy), w czasie których w krótkim okresie
czasu spożywane są duże ilości pokarmu.
B. Utrzymuje się uporczywa
koncentracja na jedzeniu i silne
pragnienie lub poczucie przymusu
jedzenia (głód).
Bulimia nervosa – kryteria diagnostyczne
C. Pacjent usiłuje przeciwdziałać efektom "tycia" za
pomocą jednej lub więcej z następujących metod:
prowokowanie wymiotów,
prowokowanie wydalania stolca,
kolejne okresy głodowania,
stosowanie: leków obniżających łaknienie, moczopędnych;
przeczyszczających,
D. Samoocena siebie jako osoby otyłej oraz
przerażający strach przed przytyciem
Bulimia nervosa – kryteria diagnostyczne
Wyodrębniono dwa typy:
przeczyszczający - w przebiegu epizodu bulimia nervosa
dochodzi do regularnego prowokowania wymiotów lub używania
środków przeczyszczających, odwadniających lub lewatyw
nieprzeczyszczający - w przebiegu epizodu bulimia nervosa
dochodzi do stosowania takich nieprawidłowych zachowań
kompensacyjnych, jak głodówki lub uprawianie intensywnych
ćwiczeń fizycznych bez regularnego stosowania wymiotów lub
nadużywania środków przeczyszczających, odwadniających lub
lewatyw
Hazard
Wszystkie gry i zakłady w których stawka są pieniądze
lub inne dobra materialne są hazardem.
O co ludzie się zakładają?
Pieniądze
Używki
Zegarki
Biżuterię
Markowe ubrania
Urządzenia techniczne (telefon, mp3)
Magiczne myślenie w nałogowym
hazardzie
Nałogowy Hazardzista:
Ignoruje losowy charakter (przypadkowy) wygranej
Wierzy w przesądy ( przedmioty lub rytuały które mają zapewnić
wygraną)
Dopatruje się magicznego porządku oraz powiązań pomiędzy
różnymi zjawiskami
Myśli, że możliwe jest rozpracowanie systemu aby przewidzieć
wynik
Jego pamięć staje się wybiórcza (pamięta tylko o wygranych)
Nadaje cechy ludzkie urządzeniom: maszyna nagradza go lub karze
Pomniejsza znaczenie przegranej jako „prawie wygranej” – zaraz się
odmieni, zaraz się odegram.
Przykre konsekwencje hazardu
Poważne trudności w szkole lub pracy wynikające z
absencji, spadku zainteresowania obowiązkami, trudności
z koncentracja uwagi
Silne konflikty z innymi, życie w ciągłym napięciu
Konflikty z prawem związane z zdobywaniem środków na
granie (np. kradzieże, paserstwo)
Uszczuplenie budżetu
Doświadczanie stresu i napięcia objawiające się: trudnością
z zasypianiem, apatią, napadami lęku, bólami głowy
Depresja
Używanie lub nadużywanie substancji psychoaktywnych
ZACHOWANIA NAŁOGOWE
UMIAR, zdrowe granice.
OBSERWUJ co się z Tobą dzieje gdy wykonujesz te
czynności lub gdy zaprzestajesz ich
robienia.
W przypadku utraty kontroli –
- POSZUKAJ POMOCY.
Dziękujemy za uwagę