Transcript QMU sotsial ekonomika fakulteti 1-B ekonomika guruhi talabasi Ro

Mavzu: Milliy iqtisodiyot va
uning makroiqtisodiy
ko’rsatkichlari. Iqtisodiy o’sish
nazaryasi.
Reja:
1. Milliy iqtisodiyotning shakllanishi va asosiy
miko’roiqtisodiy ko’rsatgichlari.
2. Iqtisodiy o’sish va uning turlari va mezonlari.
3. Iqtisodiy o’sish davriyligi.Davriylik va uning
fazalari.
 Milliy iqtisodiyot - barcha tarmoqlar va
sohalarni, mikro va makrodarajadagi
iqtisodiyotlarni. funksional iqtisodiyotni,
ko'plab infratuzilmalarni o'z ichiga olgan
yaxlit iqtisodiyotdir. Milliy xo'jalikning
tarkib topgan tuzilishi ijtimoiy mehnat
taqsimoti rivojining natijasi hisoblanadi.
Makro’iqtisodiyot.
 Makro’iqtisodiyot – bu mamlakat miqiyosida moddiy
ishlab chiqarish va nomoddiy sohalarini bir butun
qilib birlashtirgan milliy va jahon xo’jaligi darajasidagi
iqtisodiyotdir. Mako’roiqtisodiyot o’z ichiga halq
xo’jaligining moddiy ishlab chiqarish hamda hio’zmat
ko’rsatish sohalarini oladi.
Makro’iqtisodiyot 2
turga ajraladi.
Mikro’ ko’rsatkichlar yordamida
korxonalar faoliyatiga baho berilib
va ular iqtisodiyotining rivojlanish
tamoyillari aniqlanadi.
Makro’iqtisodiy ko’rsatkichlar orqali
butun iqtisodiyotning holati uning
o’sishi yoki orqaga ketishi tahlil qilinib,
xulosa chiqariladi.
 Butun milliy iqtisodiyotning holatini
tavsiflovchi muhim makroiqtisodiy
ko'rsatkichlar — yalpi milliy mahsulot
(YaMM), yalpi ichki mahsulot (YalM). sof
milliy mahsulot (SMM), milliy daromad
(MD), ishchi kuchi bandligi, ishsizlik.
inflyasiya va boshqa shu kabilar
hisoblanadi.
Yalpi milliy mahsulot
 Yalpi milliy mahsulot (YaMM) – milliy xo’jaliklarda
bir yil davomida vujudga keltirilgan va bevosita
iste‘molchilarga borib tuhishi mumkin bo’lgan
tayyor pirovard mahsulot va xizmatlarning Bozor
bahosidagi qiymatidan iborat bo’ladi.
Yalpi ichki mahsulot
Yalpi ichki mahsulot (YAIM) – yil
davomida mamlakat xududida ishlab
chiqarilgan pirovard mahsulot va
xizmatlarning Bozor baholaridagi
qiymati.
Sof milliy mahsulot
 Sof milliy mahsulot (SMM) – yil davomida yangidan
yaratilgan mahsulot bo’lib, yalpi ichki mahsulotdan
amartio’zatsiya ajratkanlari so’mmasini ayrib tashlash
yo’li bilan aniqlanadi, u tarkiban milliy daromad va
egri soliqlardan iborat bo’ladi.
Milliy daromad
 Milliy daromad – yangidan vujudga keltirilgan qiymat
bo’lib, SMM dan egri soliqlarni chiqarib tashlash yo’li
bilan aniqlanadi.
SHaxsiy daromad
 SHaxsiy daromad – milliy daromaddan ijtimoiy
sug’urta ajratmalari, korxona foydasidan olinadigan
soliqlar va korxonaning taqsimlaydigan foydasini
chiqarib tashlash hamda aholi qo’liga kelib tushadigan
ijtimoiy to’lovlar so’mmasini qo’hish yo’li bilan
aniqlanadi.
Iqtisodiy o’sish turlari.
 Ekstensiv-iqtisodiy o’sish qo’shimcha xarajatlar
sarflash yo’li bilan olib boriladi.
 Intensiv-iqtisodiy o’sish mexnat unumdorligini
oshirish va bor imkoniyatlardan foydalanib olib
boriladi.
Iqtisodiy o’sish davriyligi.
 Iqtisodiyotning rivojlanishi to’lqinsimon
tebranishli harakterga ega bo’ladi yani ayrim
vaqtlarda iqtisodiy o’sishga erishilsa ikkinchi
bir davrlarda pasayish yuz berishi mumkin.
Bunday rivojlanish iqtisodiyotning davriy
rivojlanishi deyiladi.
Sikl quyidagi fazalarni o’z ichiga
oladi.
1.Inqiroz
2.Turg’unlik
3.Jonlanish
4.Ko’tarilish
 E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT.