Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

LF & RF

Ο αόρατος κίνδυνος Γιάννης Χαριτάντης 10/2010

LF Power lines Home appliances RF antennas Mobile phones Wi-Fi Wi-Max

•

Η Αγωγή ηλεκτρικού ρεύματος σε αγωγό προκαλείται από την ύπαρξη ηλεκτρικού πεδίου

•

Αγωγή ηλεκτρικού ρεύματος μέσα από αγωγό προκαλεί τη δημιουργία μαγνητικού πεδίου

•

Μεταβαλλόμενο ηλεκτρικό πεδίο προκαλεί μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο

Τι είναι emf ?



Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι ένα εγκάρσιο κύμα, που συνίσταται από ένα ηλεκτρικό και ένα μαγνητικό πεδίο, καθέτων μεταξύ τους, που ταξιδεύουν μαζί στο χώρο με την ταχύτητα του φωτός

Βασικές ιδιότητες

 Προκαλεί θερμικά φαινόμενα Εξασθενεί ανάλογα προς το τετράγωνο της απόστασης  Έχει σωρευτική ιδιότητα

Φυσικά χαρακτηριστικά

 Συχνότητα f ή μήκος κύματος λ λ=c/f 1 ~ 2 GHz Cell phones  LF 10 2 Power Lines RF 10 5 Radio TV 10 10 10 12 Light Infrared 10 17 X  rays 10 18 10 20 Ultraviolet Ιοντίζουσα ακτινοβολία Ενέργεια φωτονίων > 1eV

.

Το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί σαν κεραία λήψης Ρεύματα επάγονται στο ανθρώπινο σώμα

 .

Διατάραξη του ανθρώπινου ενεργειακού πεδίου

Είναι βλαπτική η Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία ?

 Θερμικές επιδράσεις  Βιολογικές επιδράσεις !!!

Η βλαπτικότητα καθορίζεται από τέσσερεις παράγοντες  1) Τη συχνότητα f Hz  2) Την πυκνότητα ισχύος mW/cm 2  3) Τον ρυθμό απορρόφησης SAR mW/gr  4) Τον χρόνο έκθεσης

Επιφανειακή πυκνότητα ισχύος

 Πυκνότητα ισχύος ηλιακής ακτινοβολίας 100 mW/cm 2  Ανώτατο όριο εκπεμπόμενης ακτινοβολίας  0.2 έως 2 mW/cm 2

Ρυθμός απορρόφησης



SAR mW/gr

 Ανώτατο όριο 1,6 mW/gr Δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια

Μαγνητικό πεδίο της γης

 Ένταση μαγνητικού πεδίου 26 ~ 64 μTesla  Στην Ελλάδα 45 μTesla

Συνήθη Μαγνητικά πεδία εντός οικιών  0.1 ~ 0.5 μΤ

Τρόποι προσέγγισης του θέματος IN VITRO IN VIVO ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΖΩΑ ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ???

ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ???

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

In vitro μελέτες σε χαμηλά πεδία < 4 μΤ  Αλλαγή στη δομή και λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης ιδιαιτέρως σε πεδία LF διαμορφωμένα κατά πλάτος  Αύξηση στο σχηματισμό ελευθέρων ριζών  Ορισμένες μελέτες δείχνουν άμεση επίδραση στο DNA ???

Επιδημιολογικές μελέτες

     1920 1930 Αύξηση των ποσοστών παιδικής λευχαιμίας στο UK 1960 στη Σοβιετική Ένωση 1970 στις ΗΠΑ Σουηδία    Αυστραλία Καναδά Κορέα

Μετρήσιμες βιολογικές επιδράσεις             Αναφέρονται στην βιβλιογραφία: Επίδραση στα συστατικά του αίματος Μείωση της ινσουλίνης 26% Επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα Διπλασιασμός στην παιδική λευχαιμία Επιτάχυνση στην ανάπτυξη καρκίνων Ανάπτυξη εγκεφαλικών όγκων σε ποντίκια Επίδραση στο νευρικό σύστημα Επίδραση στο EEG Υπογεννητικότητα σε ποντίκια Εμβρυολογικές αλλαγές σε κοτόπουλα Αύξηση της αρτηριακής πίεσης

Αναφερόμενα συμπτώματα

  Κεφαλόπονοι - φαινόμενα Jet lag Κόπωση    Απώλεια μνήμης Μείωση συγκέντρωσης Μειωμένη ανοσία    Επίδραση στο βιορυθμό Επίδραση στους γεννητικούς αδένες Επιπτώσεις σε άτομα με θέματα υγείας

EMF και καρκίνος

 Δεν υπάρχει επιστημονικά αποδεκτή απόδειξη ότι η EMF ακτινοβολία προκαλεί άμεσα καρκίνο  Ωστόσο ορισμένοι επιστήμονες επιμένουν για το αντίθετο

Richard Doll

 1961  Ένας νέος περιβαλλοντικός παράγων προκαλεί αύξηση της παιδικής λευχαιμίας

WHO Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας  1996  Χρηματοδοτεί την έρευνα για την επίδραση της EMF ακτινοβολίας στον άνθρωπο  The EMF project

Independent Expert Group on Mobile Phones - UK   2000 Με βάση τις υπάρχουσες επιστημονικές αποδείξεις δεν μπορούμε να πούμε ότι τίθεται σε κίνδυνο η υγεία των ανθρώπων  Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι τα κινητά τηλέφωνα μπορεί να προκαλούν δυσδιάκριτες βιολογικές επιδράσεις  Συνιστούν μέτρα προφύλαξης

Handel & Mild Sweden  2001  Όσο περισσότερη χρησιμοποιείται το κινητό τηλέφωνο τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για ανάπτυξη καρκίνου του εγκεφάλου

Robert Kane

 2001- Book  Using Mobile Phones Like Russian Roulette

WHO IARC – Intern. Agency on Cancer Research  2002  Παρόλο που δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις, η EMF ακτινοβολία ταξινομείται :  Ως ``possibly carcinogenic``

Dr. Sam Millman Washington State Department  2004  Υπάρχει αξιοσημείωτη συσχέτιση μεταξύ εξηλεκτρισμού και παιδικής λευχαιμίας

Henry Lai Narenda Singh  2004  LF και RF ακτινοβολίες προκαλούν συσσώρευση οξειδωτικών ελευθέρων ριζών με επακόλουθη βλάβη στο DNA

UK Department of Health

 April 2007  `` Η συσχέτιση μεταξύ γειτνίασης σε γραμμές μεταφοράς ισχύος και παιδικής λευχαιμίας είναι αρκετά ισχυρή ώστε να ληφθούν προληπτικά μέτρα, περιλαμβάνοντας υπόγεια τοποθέτηση των γραμμών

WHO

 June 2007  ``there are no substantive health issues related to ELF electric fields at levels generally encountered by members of the public``

ΙΕΕΕ - USA

 August 2007  Τα ισχύοντα standards είναι ανεπαρκή

Intern. EMF Conference

 November 2009  Exposure to electromagnetic radiation has been documented to have major biological effects on living tissues.

WHO

 2009  ``Προβλήματα υγείας είναι πιθανόν να προκαλούνται από κινητά τηλέφωνα και σταθμούς εκπομπής``

ΕU - Ευρωπαϊκή Ένωση

 April 2009  Προτείνει την αναθεώρηση των standards

Τι μέτρα ισχύουν για την Ελλάδα



Η Ελλάδα ακολουθεί τη σύσταση του συμβουλίου της Ευρώπης της 12ης Ιουλίου 1999/519/ΕΚ, σχετικά με τον περιορισμό της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία



http://Europa.eu.int/COMM/Helth/PH/Programmes/Pol lution



Στην πράξη, ωστόσο, η πληροφόρηση του κοινού και της τοπικής αυτοδιοίκησης φαίνεται να είναι ανύπαρκτη

 Γιατί υπάρχουν ανησυχίες στο κοινό Οι μέχρι τώρα μελέτες για την βλαπτική επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στον άνθρωπο λαμβάνουν υπόψη μόνο τα θερμικά αποτελέσματα της μη ιοντίζουσας ακτινοβολίας  Πολύ λίγα γνωρίζουμε για την βιολογική επίδραση της μη ιοντίζουσας ακτινοβολίας  Δεν είναι απόλυτα βέβαιο αν η μη ιοντίζουσα ακτινοβολία δεν προκαλεί καρκίνο ή δεν συμβάλλει στη δημιουργία καρκινογένεσης  Δεν υπάρχουν μελέτες για τις τοποθετήσεις των περισσοτέρων κεραιών μέσα σε κατοικημένες περιοχές  Οι τοποθετήσεις των κεραιών επαφίενται στην ευσυνειδησία των εταιρειών  Δεν υπάρχει επαρκής ενημέρωση των πολιτών, ώστε, να είναι ενήμεροι για τα οφέλη και τους κινδύνους της τεχνολογίας, που χρησιμοποιούν

Προσωπική άποψη

 Η μη ιοντίζουσα EMF ακτινοβολία είναι ένας αόρατος κίνδυνος  Οι επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων δεν γίνονται σύντομα φανερές  Ο λανθάνων χρόνος εμφάνισης των επιπτώσεων είναι μακρύς  Είναι σοφή πράξη ο περιορισμός έκθεσης στην ακτινοβολία