Transcript Nota van beantwoording - Metropoolregio Rotterdam Den Haag

Bijlage 1.3
Nota van beantwoording
- Regionaal Investeringsprogramma
Versie AB 9 december 2016
1
1.
Inleiding
Op 1 juli 2016 heeft het dagelijks bestuur MRDH het Regionaal Investeringsprogramma ter zienswijze
gelegd bij de 23 MRDH-gemeenten. De zienswijzeperiode liep tot en met 14 oktober 2016. Voor u ligt de
Nota van Beantwoording.
Van alle gemeenten is een reactie ontvangen. De gemeenten Brielle, Hellevoetsluis, Nissewaard en
Westvoorne hebben een gezamenlijke zienswijze ingediend. Ook de gemeenten Maassluis, Schiedam en
Vlaardingen hebben gezamenlijk een zienswijze gegeven. Schiedam en Vlaardingen hebben op 7 november
een amendement ingediend.
In onderstaande tabel
datum ontvangen
24 oktober 2016
13 oktober 2016
13 oktober 2016
12 oktober 2016
3 oktober 2016
4 oktober 2016
13 oktober 2016
12 oktober 2016
10 oktober 2016
13 oktober 2016
30 september 2016
12 oktober 2016
13 oktober 2016
4 oktober 2016
14 oktober 2016
3 oktober 2016
6 oktober 2016
7 november 2016
7 november 2016
13 oktober 2016
14 oktober 2016
13 oktober 2016
10 oktober 2016
is aangegeven wanneer de zienswijzen zijn ontvangen.
Indiener
Albrandswaard
Barendrecht
Brielle
Capelle aan den IJssel
Delft
Den Haag
Hellevoetsluis
Krimpen aan den IJssel
Lansingerland
Leidschendam-Voorburg
Maassluis
Midden-Delfland
Nissewaard
Pijnacker-Nootdorp
Ridderkerk
Rijswijk
Rotterdam
Schiedam
Vlaardingen
Wassenaar
Westland
Westvoorne
Zoetermeer
De ontvangen zienswijzen zijn separaat als bijlagen bijgevoegd.
In deze Nota van Beantwoording wordt eerst kort stilgestaan bij de aanleiding van de zienswijzeprocedure.
Vervolgens wordt op hoofdlijnen ingegaan op de ontvangen zienswijzen. Tot slot is een tabel toegevoegd,
waarin alle zienswijzen zijn voorzien van een reactie en eventuele aanpassingsvoorstellen zijn opgenomen.
2.
Aanleiding
Sinds 1 februari jl. is gewerkt aan het opstellen van het Regionaal Investeringsprogramma. Het algemeen
bestuur is tijdens zijn vergaderingen op 4 maart en 27 mei jl. over de voortgang geïnformeerd. Begin juni zijn
op zes locaties (te weten: Schiedam, Nissewaard, Delft, Barendrecht, Den Haag en Rotterdam)
bijeenkomsten gehouden om raadsleden te informeren. De adviescommissies EV en Va hebben op 15 juni
kunnen adviseren. Op 1 juli jl. heeft het algemeen bestuur het Regionaal Investeringsprogramma
vrijgegeven om de zienswijzeprocedure te starten.
Het Investeringsprogramma omvat 25 focusthema's en -gebieden met 150 onderliggende projecten ter
versterking van de regionale economische structuur. De inhoud is tot stand gekomen vanuit de 23
gemeenten, in nauwe samenwerking met de provincie Zuid-Holland, de Economische Programmaraad
Zuidvleugel (EPZ) en in goede afstemming en met input van de naastgelegen regio's Drechtsteden en
Holland-Rijnland. Voeding voor het Investeringsprogramma heeft daarnaast plaatsgevonden vanuit de
Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid en het traject Roadmap Next Economy (RNE). Deze unieke aanpak heeft
een eensgezind en eensluidend Investeringsprogramma opgeleverd waarmee we gezamenlijk duidelijkheid
creëren richting het bedrijfsleven, Rijk en Europa over wat er moet gebeuren voor de ruimtelijk-economische
structuurversterking van de regio
2
Dynamisch Investeringsprogramma
Het Regionaal Investeringsprogramma is niet 'in beton gegoten'. Er zullen in de loop van de tijd projecten
bij komen en af gaan. Het betreft dus een dynamische lijst, waarbij steeds moet worden gekeken op
welke wijze de doelen van het Regionaal Investeringsprogramma dichterbij gebracht kunnen worden. De
projecten moeten bijdragen aan het doel: een attractieve, duurzame en bereikbare regio, die in staat is
maximaal te profiteren en in te spelen op de economische transitie en mogelijkheden tot
werkgelegenheidsgroei. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de projecten, waar de gemeenten
eigenaar van zijn, ligt bij de gemeenteraden, passend bij het principe van verlengd lokaal bestuur.
3.
Hoofdlijn uit binnengekomen zienswijzen
Er bestaat veel waardering over het ingezette traject en de wijze waarop de betrokkenheid van onderop is
georganiseerd. Daarnaast is ook de pragmatische insteek, projectbenadering, voor vele gemeenten een
herkenbare, alsmede de onderlinge samenhang en noodzaak van het gepresenteerde pakket.
Ook wordt het belang van een goede monitoring, van de voortgang én de effecten, als ook het constant alert
zijn op prioritering van projecten veelvuldig genoemd. De projecten moeten in elk geval een bijdrage leveren
aan een verbeterde bereikbaarheid in en van de regio en de economische structuurversterking. Een goede
monitoring van projecten biedt ook kansen om succesvolle trajecten te herkennen en daarmee een extra
impuls te kunnen geven door deze, waar mogelijk, regionaal op te schalen.
Het Regionaal Investeringsprogramma is een dynamisch programma. Het belang om eigenaarschap te
tonen wordt onderschreven. Dit is niet alleen een zaak van de MRDH als organisatie, maar van alle partijen.
Vele gemeenten erkennen dat dit inzet vraagt in projecten, maar ook in het nemen van verantwoordelijkheid
bij (mede)financiering.
Daarnaast constateren veel gemeenteraden dat de genoemde projecten nog een nadere concretiseringsslag
behoeven. Zij zijn dan ook benieuwd naar de te kiezen uitvoeringsstrategie. Onderdeel van die strategie
moet ook zijn het aanbrengen van focus. Met 25 thema’s en daaronder 150 projecten is het evident dat niet
alles tegelijkertijd kan worden opgepakt. Het investeringsprogramma is een combinatie van projecten uit de
huidige economie en de ‘next’ economie.
De attractiviteit van de regio is een belangrijk aspect voor veel gemeenteraden. Hierbij wordt ook
nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de bestaande kwaliteiten van het landschap in termen bestaande
(historische) structuren.
Diverse gemeenten hebben opmerkingen gemaakt over het project Warmtenet variërend van steun voor het
verkennen van kansen, vraagtekens of een warmtenet de meest passende en toekomstbestendige
duurzame oplossing is tot het pleidooi om dit project uit het Regionaal Investeringsprogramma te halen.
De reacties op de zienswijzen omtrent het project Warmtenet in voorliggend document zijn afgestemd met
de provincie Zuid-Holland, bestuurlijk trekker van dit project.
Naar aanleiding van de zienswijzen zijn er geen aanpassingen gedaan in het Regionaal
Investeringsprogramma.
Veel opmerkingen en suggesties van de gemeenten krijgen een plek in het vervolgproces: de aanpak van de
uitvoering.
4.
Vervolg
Het Regionaal Investeringsprogramma is pas een succes als het ook daadwerkelijk leidt tot gerichte
investeringen in de regio. Daarvoor is de invulling van eigenaarschap bij projecten cruciaal. Voor het
overgrote deel van de projecten zijn partners (Rijksoverheid, NIA, EIB, Europese fondsen, private partijen)
nodig om de realisatie ervan mogelijk te maken. De ontwikkeling van de Rijksinvesteringen is de afgelopen
jaren sterk achtergebleven ten opzichte van vóór de crisis. Het Fonds Economische Structuurversterking is
als gevolg van de teruglopende aardgasbaten uitgeput. Het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing
bestaat niet meer. Er is dus grote urgentie om samen met het Rijk en de private partijen als partners te
bezien welke realisatiekansen er zijn door projecten samen met hen uit te werken. Vanzelfsprekend staat
voorop dat de mogelijkheden van de eigen begrotingen van 23 gemeenten, regio's en provincie worden
3
benut. Hierover zal dan vanzelfsprekend de uiteindelijke besluitvorming in de individuele gemeenteraden en
provinciale staten de plaatsvinden. De aanpak van de uitvoering van het Regionaal Investeringsprogramma
is beschreven in een afzonderlijke notitie, die tegelijkertijd met de beantwoording van de zienswijzen ter
besluitvorming voor ligt.
5.
Bijlagen
Alle ontvangen zienswijzen zijn separaat bijgevoegd.
4
6.
Overzicht zienswijze MRDH-gemeenten en reactie en actie MRDH
De ingebrachte zienswijzen van de MRDH-gemeenten op het Regionaal Investeringsprogramma zijn verwerkt in onderstaande tabel. De reacties zijn gesorteerd
per gemeente. De tabel geeft weer wat de reactie van het algemeen bestuur is op het betreffende punt. Aangezien de reacties niet hebben geleid tot aanpassing
van de ter zienswijze gelegde stukken is er geen kolom toegevoegd met wijzigingsteksten.
Opmerking
Reactie algemeen bestuur
Albrandswaard
Waardering ingezet traject
Ten eerste spreken wij onze waardering uit voor het ingezette traject. De praktische insteek, het
proces van onderop met de betrokken gemeenten en de samenwerking spreken ons erg aan.
Daarnaast vinden wij het waardevol dat MRDH en provincie constructief hebben samengewerkt aan
het investeringsprogramma, met respect voor elkaars taken en bevoegdheden. We hebben de
afgelopen maanden gemerkt dat de regionale samenwerking groeitwe zijn op de goede weg, maar
laten we met elkaar blijven werken aan verdere verbetering. Dit is noodzakelijk voor het slagen van de
projecten op langere termijn.
Inbreng Albrandswaard
Albrandswaard heeft geen ‘eigen’ projecten op het investeringsprogramma staan. Toch doen we graag
mee in een aantal projecten van andere gemeenten en enkele MRDH-brede projecten. Het accent van
onze inbreng ligt in de ‘kernopgave’ attractiviteit. Hierin ligt de kracht van Albrandswaard en heeft de
gemeente veel te bieden aan de regio.
Onze gemeente ‘tussen stad en groen’ biedt een aantrekkelijk woonmilieu en recreatiemogelijkheden
voor bewoners van de regio. Hierdoor herkennen wij ons met name in het thema ‘attractiviteit’ en
leveren wij graag onze bijdrage aan realisatie van deze projecten. Hierbij merken we op dat er niet
alleen geld beschikbaar moet zijn en komen voor realisatie van nieuwe projecten. Ook dient de focus
gericht te blijven op beheer van het landschap om de attractiviteit van het landschap ook voor de
toekomst veilig te stellen. Momenteel spelen ontwikkelingen waarbij de aandacht voor het beheer naar
de achtergrond dreigt te verdwijnen.
Niet alleen het landschap, ook het historische vastgoed en historische structuren, zoals dijklinten,
maken voor ons onlosmakelijk onderdeel uit van een attractieve regio.
Wat betreft de projecten in de andere drie kernopgaven – toonaangevende duurzaamheid,
connectiviteit en vernieuwing van de economie – zal onze inbreng eerder volgend zijn. Bovendien
zullen we deze koppelen aan attractiviteit. Een voorbeeld hiervan vormt de A4 Zuid. Deze mag voor
ons geen negatieve gevolgen hebben voor de kwaliteit van de woonomgeving (o.a. geluid,
luchtkwaliteit en landschappelijke impact).
Niet alleen overheden
Het is goed dat de MRDH samen met andere overheden het initiatief voor het Regionaal
Investeringsprogramma heeft genomen. Wij vinden het echter van belang dat ook het bedrijfsleven en
onderwijsinstellingen een actieve rol moeten hebben bij de projecten. Bij diverse projecten is dit al het
Het AB dankt de gemeente voor haar waardering.
Het AB is verheugd dat de gemeente mee wil
doen aan projecten van andere gemeenten en
MRDH-brede projecten..
Het AB is het daarmee eens.
Het AB is het daarme eens. Het maakt onderdeel
uit van de planvorming.
De effecten van infrastructurele ingrepen op de
kwaliteit van de leefomgeving is een belangrijk
onderdeel van de planvormingsfase.
Het AB is het daarmee eens. Wij onderzoeken of
de Economische Programmaraad het platform
kan worden voor die onderdelen uit het
investeringsprogramma die overwegend een
5
Opmerking
geval, maar niet bij alle. Wij zijn van mening dat, wellicht met uitzondering van een aantal
infrastructurele projecten, een gezonde private business case een voorwaarde is voor het duurzaam
doen slagen van de projecten. De overheid kan dan eventueel zorgen voor het laatste ‘duwtje in de
rug’.
Wat verwachten we van de MRDH
Wij waarderen de aanjagende en coördinerende rol die de MRDH heeft gespeeld bij de
totstandkoming van het Regionaal Investeringsprogramma, en de ruimte die hierbij geboden is voor
lokale inbreng. Wij vertrouwen erop dat de MRDH ook in de toekomst een rol speelt bij het monitoren
van de doelstellingen, het informeren en coördineren, en indien dit nodig blijkt het prioriteren.
Wij vertrouwen erop dat u onze opmerkingen mee zult nemen in de verdere besluitvorming en
uitwerking van het Regionaal Investeringsprogramma. Wij zien uit naar een goede samenwerking in
het vervolgtraject.
Reactie algemeen bestuur
private inspanning vragen.
De MRDH zal de coördinatie op zich nemen. De
voortgang van (de projecten van) het
investeringsprogramma is voor iedereen te volgen
via de website www.investeringsprogramma.nl.
De MRDH beheert deze website. De eigenaren
van de projecten zijn zelf verantwoordelijk voor
het aanleveren van adequate informatie.
De AB’s van MRDH, Drechtsteden en Holland
Rijnland, GS, de bestuurscommissies en
adviescommissies EV en Va van de MRDH zullen
in de reguliere vergaderingen over relevante
ontwikkelingen op de hoogte worden gehouden.
In de EPZ, waarin al deze partijen
vertegenwoordigd zijn, worden, samen met de
bestuurders van bedrijven en kennisinstellingen,
de voortgang en strategische kansen, dilemma’s
en knelpunten besproken en geadresseerd. Dit
gebeurt minimaal 1 keer per jaar.
Eenmaal per jaar organiseren we een ‘special’ om
samen met alle betrokken partijen de balans op te
kunnen maken. De eerste keer zal in juli 2017 zijn
als we een jaar onderweg zijn.
Een notitie over de uitvoering van het regionaal
investeringsprogramma is gereed en zal voor het
AB van 9 december geagendeerd worden.
Barendrecht
Waardering ingezet traject
Ten eerste spreken wij onze waardering uit voor het ingezette traject. De praktische insteek, het
proces van onderop met de betrokken gemeenten en de samenwerking spreken ons erg aan. We
hebben de afgelopen maanden gemerkt dat de regionale samenwerking groeit, dat dit energie geeft en
meer dynamiek in de diverse projecten. Dit is noodzakelijk voor het slagen van de projecten op langere
termijn.
Barendrecht doet mee
De noodzaak om de regionale economie te vernieuwen en te verduurzamen is duidelijk aangetoond
door o.a. de OESO. Innovatie en verduurzaming zijn dé manier om de huidige achterstand in
Het AB dankt de gemeente voor haar waardering.
Het AB is verheugd dat u samen met ons wil
samenwerken om het Regionaal
Investeringsprogramma tot uitvoering te brengen.
6
Opmerking
economische prestatie in te lopen. Barendrecht wil daarom zeker zijn bijdrage leveren aan het verder
uitwerken én in de praktijk brengen van dit regionaal investeringsprogramma. Barendrecht is een
strategisch gelegen gemeente en heeft veel te bieden aan de samenwerkingspartners in het Regionaal
Investeringsprogramma. We willen ons in deze samenwerking constructief opstellen. De projecten die
we hebben ingebracht voor ons agro logistieke cluster zijn hier een goed voorbeeld van.
Speerpunten Barendrecht
Een aantal thema's/projecten is voor Barendrecht bij uitstek van belang. Bij de verdere uitwerking
hiervan wil Barendrecht graag bij betrokken zijn en een actieve inbreng leveren. Dit zijn:
* De vijf projecten die wij samen met Rotterdam en Ridderkerk hebben ingebracht voor
het agro logistieke cluster in Barendrecht. Samen met Ridderkerk en Rotterdam werken
we hard om hier sterke projecten van te maken, gericht op vernieuwing en duurzaamheid.
De kennis die wij met deze projecten opdoen, kunnen ook relevant zijn voor andere
gemeenten in de regio en delen wij graag. De projecten zijn een essentieel onderdeel van
het door alle betrokken gemeenten ingebrachte programma Greenport.
* Duurzaamheidsprojecten. Barendrecht heeft een ambitieuze duurzaamheidsagenda: in
2030 volledig klimaatneutraal. Er lopen onderzoeken naar de aanleg van een warmtenet
(thema energie infrastructuur, aansluiten bij infrastructuur in Rotterdam) en geothermie.
Dit sluit goed aan op kernopgave 'toonaangevende duurzaamheid'. Wij verwachten dat
door samenwerking en kennis delen in de regio de verschillende projecten op dit vlak
elkaar kunnen versterken. Daarom sluiten wij graag aan bij de projecten over smart grids
en geothermie, maar zijn zeker ook geïnteresseerd in de projecten die Barendrecht
verder kunnen helpen te verduurzamen.
- Infrastructurele projecten. Barendrecht heeft een strategische ligging en de diverse
infrastructuren vormen de levensader voor Barendrecht. Daarbij is de infrastructuur die
door Barendrecht loopt van levensbelang voor (de bereikbaarheid van) de regio (Al 5,
A29, hoofdspoor, HSL, Betuweroute). Met de partners in de regio wil Barendrecht
samenwerken aan een betere bereikbaarheid. Een van de speerpunten van Barendrecht
is het project A4 Zuid.
- Luchtkwaliteit. Barendrecht wordt doorsneden door diverse infrastructuren van regionaal
en nationaal belang. Naast een goede bereikbaarheid kan dit effect hebben op de
luchtkwaliteit. Wij vragen daarom uw aandacht om bij de uitwerking en de beoordeling
van de diverse projecten criteria te hanteren voor de reductie van luchtverontreiniging. Dit
komt de leefbaarheid in Barendrecht en de regio ten goede, en daarmee de attractiviteit
vn de regio.
Reactie algemeen bestuur
Het AB is verheugd dat Barendrecht betrokken wil
zijn bij de uitvoering van deze projecten.
Deze projecten zijn opgenomen in de
uitvoeringsnotitie.
Het AB onderschrijft het belang van
samenwerking en kennisdelen in de regio en is
verheugd dat de gemeente aan wil sluiten bij
duurzaamheidsprojecten.
Het project A4 zuid staat onder de noemer
‘Corridor Rotterdam – Antwerpen’ in de
Verkenningsfase in het Investeringsprogramma.
Het AB neemt kennis van de reactie van
Barendrecht.
Op het moment dat er een verkenning gestart
wordt naar de‘Corridor Rottefdam – Antwerpen’ ,
dan zal het AB erop toezien dat alle relevante
partijen, waaronder ook gemeente Barendrecht,
betrokken worden.
Toonaangevende duurzaamheid is een van de
7
Opmerking
Niet alleen overheden
Het is goed dat de MRDH samen met andere overheden het initiatief voor het Regionaal
Investeringsprogramma heeft genomen. Wij vinden het echter van belang dat ook het bedrijfsleven en
onderwijsinstellingen een actieve rol moeten hebben bij de projecten. Bij diverse projecten is dit al het
geval, maar niet bij alle. Wij zijn van mening dat, wellicht met uitzondering van een aantal
infrastructurele projecten, een gezonde private business case een voorwaarde is voor het duurzaam
doen slagen van de projecten. De overheid kan dan eventueel zorgen voor het laatste 'duwtje in de
rug'.
Wat verwachten we van de MRDH?
Wij waarderen de aanjagende en coördinerende rol die de MRDH heeft gespeeld bij de
totstandkoming van het Regionaal Investeringsprogramma en de ruimte die hierbij geboden is voor
lokale inbreng. Wij vertrouwen erop dat de MRDH ook in de toekomst een rol speelt bij het monitoren
van de doelstellingen, het informeren en coördineren, en indien dit nodig blijkt het prioriteren.
Reactie algemeen bestuur
pijlers van het Regionaal Investeringsprogrmma.
De projecten die daarop zijn gericht zullen ook de
luchtkwaliteit ten goede komen.
Met het gereed komen van de Roadmap Next
Economy (RNE) krijgt de private inbreng in het
Regionaal Investeringsprogramma een zwaarder
accent. Projecten uit het RNE traject zijn al geland
en zullen nog landen in het Regionaal
Investeringsprogramma. Voorbeelden zijn:
­
Smart Multi Commodity Grid
Connect MRDH
­
Digital port
­
Automated/connected mobility
­
Waste2Chemical
­
Bio Refinery
­
Dutch Wind Wheel.
Uitvoering is alleen mogelijk in nauwe
samenwerking overheden – bedrijfsleven –
kennisinstellingen (‘triple helix’).
Het AB zal dit op zich nemen. Zie ook de
uitvoeringsnotitie.
De voortgang van (de projecten van) het
investeringsprogramma is voor iedereen te volgen
via de website www.investeringsprogramma.nl.
De MRDH beheert deze website. De eigenaren
van de projecten zijn zelf verantwoordelijk voor
het aanleveren van adequate informatie.
De AB’s van MRDH, Drechtsteden en Holland
Rijnland, GS, de bestuurscommissies en
adviescommissies EV en Va van de MRDH zullen
in de reguliere vergaderingen over relevante
ontwikkelingen op de hoogte worden gehouden.
In de EPZ, waarin al deze partijen
vertegenwoordigd zijn, worden, samen met de
bestuurders van bedrijven en kennisinstellingen,
de voortgang en strategische kansen, dilemma’s
en knelpunten besproken en geadresseerd. Dit
gebeurt minimaal 1 keer per jaar.
Eenmaal per jaar organiseren we een ‘special’ om
8
Opmerking
Wij vertrouwen erop dat u onze opmerkingen mee zult nemen in de verdere besluitvorming en
uitwerking van het Regionaal Investeringsprogramma. Wij zien uit naar een goede samenwerking in
het vervolgtraject.
Reactie algemeen bestuur
samen met alle betrokken partijen de balans op te
kunnen maken. De eerste keer zal in juli 2017 zijn
als we een jaar onderweg zijn.
Een notitie over de uitvoering van het regionaal
investeringsprogramma is gereed en zal voor het
AB van 9 december geagendeerd worden.
Brielle, Hellevoetsluis, Nissewaard en Westvoorne
De gemeenteraden van de gemeenten op Voorne-Putten hebben kennis genomen van het Regionaal
Investeringsprogramma, en hebben geconstateerd dat de gekozen focusthema's inhoudelijk goed te
verdedigen zijn, en ook goed aansluiten bij de ambities van gemeenten op Voorne-Putten. Projecten
aangedragen voor Voorne-Putten zoals de Noordrand (Geuzenlinie) inclusief de Innovatiezone
Westvoorne-Green Economy, Zuidrand, Fieldlab SSR Mainport, verduurzaming woningvoorraad,
aanleg glasvezel, de metropolitane verbindingen (Hollandse Banen en vaarroutes) en de A4-zuid
hebben hun plaats gekregen binnen het investeringsprogramma.
Wij missen daarbij de verbreding van de N57. In de Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid 2016-2025 is
de bereikbaarheid van Voorne-Putten en Havengebied waaronder verbreding van de N57 immers als
opgave opgenomen in de verkenningsfase.
Van belang is ook dat het Regionaal Investeringsprogramma een dynamisch document is.
Voortschrijdend inzicht én nieuwe projecten die bijdragen aan het gestelde doel, dienen ook in de
toekomst een kans te krijgen.
Het op papier zetten van het programma is één, de verdere uitwerking en de daadwerkelijke uitvoering
is van groter belang. Veel projecten zijn immers nog weinig concreet en moeten uitgewerkt worden.
Als deelnemers binnen de MRDH zullen we moeten wel laten zien dat we het programma
daadwerkelijk onderschrijven. Het vraagt van de gemeenten, ook die op Voorne-Putten, inzet,
prioritering en (mede)financiering. Het leggen van dwarsverbanden en het zoeken naar strategische
partners is dan een vereiste. Samen met de andere gemeenten en partners, ondersteund door het
werkapparaat van de MRDH, zal dit gestalte moeten krijgen.
De gemeenteraden kunnen instemmen met de huidige opzet van het investeringsprogramma. Wel
vragen zij andermaal aandacht voor de bereikbaarheid van Voorne-Putten. In dat verband worden de
uitkomsten van de verkenning naar de verbreding van de N57 met belangstelling tegemoet gezien.
De netwerkstudie Bereikbaarheid Voorne-Putten
en Haven Rotterdam is begin 2016 opgeleverd en
gedeeld met de partners binnen de bestuurlijke
kamer Zuid-West. Wegbeheerders, MRDH en
Voorne-Putten voeren momenteel overleg over
vervolgproces. N57 is een verantwoordelijkheid
van ministerie van I&M. Er heeft nog geen
verkenning naar de N57 plaastgevonden. Op
moment dat dit aan de orde is, zal MRDH erop
toezien dat de gemeenten betrokken worden.
Het Regionaal Investeringsprogramma is ook een
dynamisch document. Gemeenten kunnen zelf
zorgen voor de dynamiek door het aanleveren van
projecten.
Het AB is het daarmee eens.
Zoals hiervoor aangegeven heeft er nog geen
verkenning naar de N57 plaastgevonden. Op
moment dat dit aan de orde is, zal MRDH erop
toezien dat de gemeenten betrokken worden
Capelle aan den IJssel
Wij plaatsen een kritische kanttekening bij de investeringen omtrent de warmte-kouderotonde. Er zijn
diverse mogelijkheden voor energietransitie en wij hebben serieuze twijfels over de keuze voor een
warmte-kouderotonde en of dit de meest passende en toekomstbestendige oplossing is. Wij vragen
hier dan ook uw aandacht voor.
De energietransitie gaat over de overgang van
fossiele naar duurzame energiebronnen. De beste
manier om het gebruik van fossiele bronnen terug
te dringen, is het volgen van de ‘trias energetica’.
Op de eerste plaats energie besparen. Op de
tweede plaats hernieuwbare bronnen benutten,
9
Opmerking
Reactie algemeen bestuur
zoals duurzame warmte, wind, zon, biomassa en
delta-energie. Op de derde plaats onvermijdbare
koolstofbronnen zó gebruiken dat ze tot zo min
mogelijk CO2-uitstoot leiden.
Om al deze energiebronnen efficient in te zetten
wordt warmte, naast de huidige energieinfrastructuur, een van de belangrijke
energiedragers (Commodity). Er komt meer en
meer behoefte aan de omzetting van de ene vorm
van energie in de andere. De uitdaging is een slim
energienetwerk (Smart Multi Commodity Grid) te
realiseren waarin alle elementen uit het
energiesysteem met elkaar verbonden worden
met behulp van hoogwaardige ICT-toepassingen.
Hiervoor is infrastructuur noodzakelijk. De
warmterotonde vormt een integraal onderdeel van
de gehele energievoorziening in de toekomst en is
een belangrijke ‘backbone’ in het slimme
energienetwerk. De warmterotonde voorziet in
25% van de huidige totale warmte behoefte in
Zuid-Holland waarbij er geen sprake is van
overdimensionering.
De zorg over de warmterotonde betreft de twijfel
over de duurzaamheid van restwarmte als
energiebron en meer specifiek de warmte van
kolencentrales. Het AB deelt die zorg: het inzetten
van restwarmte van kolencentrales is geen
duurzame oplossing. Er worden veel
inspanningen verricht om duurzame bronnen,
zoals geothermie, te ontwikkelen. Echter hiervoor
is tijd nodig. Op de korte termijn is het zonde om
restwarmte weg te gooien en niet te benutten als
een stap in de energietransitie. Restwarmte van
kolencentrales kan, naast andere bronnen, alleen
benut worden mits er sprake is van een beperkte
tijdsperiode en een helder transitiepad voor
uitfasering. Ook in de toekomstige circulaire
economie zal restwarmte beschikbaar blijven.
Met de provincie is het AB van mening dat bij de
ontwíkkeling van de business case
10
Opmerking
Ten aanzien van het Regionaal Investeringsprogramma willen wij benadrukken dat het van grote
waarde is geweest om in korte tijd een constructief programma neer te zetten waarin zowel de
regionale en lokale belangen goed zijn vertegenwoordigd. De samenwerking tussen de 23 gemeenten,
de provincie Zuid-Holland, de EPZ en de naastgelegen regio's Drechtsteden en Holland-Rijnland, is
hierin cruciaal geweest. Niet alleen heeft dit de samenwerking binnen de gemeenten van de Metropool
op ambtelijk en bestuurlijk vlak een impuls gegeven, ook met andere partijen zijn de banden op
positieve wijze aangehaald.
Door de handen ineen te slaan en over de gemeentegrenzen heen te kijken is de Capelse invloed en
de combinatie van het lokale en regionale belang terug te zien in de Top 25 van het Regionaal
Investeringsprogramma. Een goed voorbeeld hiervan is het vervoersknooppunt Rivium Campus, met
onder andere de parkshuttle en de waterbus, die in de toekomst niet alleen vervoer zullen bieden aan
Capellenaren, maar ook aan een overgroot deel aan forensen in de regio. Ook de oplaadpalen die,
dankzij een gezamenlijke aanbesteding, zorgen voor een belangrijke economisch en duurzame
ontwikkeling voor elektrisch vervoer binnen de Metropool is een mooi voorbeeld.
Daarnaast zijn wij verheugd dat het herontwerp van de Brienenoord en de Algeracorridor als
focusthema is toegevoegd en de waarde van het regionaal belang en die van de individuele
gemeenten serieus worden genomen. Wij kijken dan ook positief en met enthousiasme naar de
toekomst.
Reactie algemeen bestuur
Warmterotonde een strategie moet worden
ontwikkeld die gebaseerd is op een exploitatieplan
dat op termijn duurzame warmte kan
leveren. Omdat het project zich in deze fase richt
op de financiële haalbaarheid, blijf het met deze
kanttekening in het investeringsprogramma.
Het AB is ook van mening dat er binnen een kort
tijdsbestek enorm veel werk is verzet door veel
verschillende partijen.
Het AB neemt hier kennis van.
Dank voor deze positieve reactie.
Delft
De gemeente Delft heeft met haar partners de TU Delft en TNO actief meegewerkt aan de
totstandkoming van het Regionaal Investeringsprogramma. Wij zijn dan ook van mening dat de Delftse
inbreng en belangen voldoende zijn gewaarborgd om op regionale en nationale schaal met impact te
kunnen bijdragen aan de economische structuurversterking.
We zijn verheugd over het samenhangende pakket investeringen met input vanuit de
Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid en het traject Roadmap Next Economy, de samenwerking van 23
gemeenten, Drechtsteden, Holland Rijnland, de Economische Programmaraad Zuidvleugel en de
provincie Zuid-Holland. We hopen dat alle gemeenteraden onvoorwaardelijk positief zullen instemmen
met dit Investeringsprogramma, opdat we zo snel mogelijk gezamenlijk de investeringen kunnen
realiseren en de economische structuur van deze regio versterken.
We stemmen dan ook in met het Regionaal Investeringsprogramma.
Dank voor uw instemming.
Den Haag
Den Haag onderschrijft de noodzaak van een regionaal investeringsprogramma dat door alle partijen
in de regio Zuid-Holland onderschreven wordt met als doel het versterken van de concurrentiepositie
Het Regionaal Investeringsprogramma is een
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
11
Opmerking
en de indeling in vier thema’s: vernieuwen van de economie, vernieuwen energie, vernieuwen
verbindingen en vernieuwen stad en ommeland.
Voorkomen moet worden dat het Regionaal Investeringsprogramma (en de Roadmap Next Economy)
leidt tot versnippering van middelen en van aandacht. Den Haag pleit daarom voor een scherpe focus
op die investeringen die een vlilegwieleffect hebben. Daarvoor is een verdiepingsslag noodzakelijk
waarin aandacht gegeven wordt aan de onderbouwing in termen van nut en noodzaak en effecten op
bijvoorbeeld werkgelegenheid, en voor de verdere uitwerking en vervolgstappen.
Het project Warmtenet/Warmterotonde Cluster West dient geschrapt te worden van de lijst van
investeringsprojecten in de Regionale Investeringsagenda.
Reactie algemeen bestuur
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus herkent
het AB. Het is onmogelijk om meer dan 150
projecten tegelijkertijd verder in de planvorming
en de uitvoering te brengen. Daarom worden in de
uitvoering van het investeringsprogramma
focusprojecten benoemd met een grote regionale
betekenis die in de periode tot medio 2017 tot een
concreet resultaat kunnen leiden.
De energietransitie gaat over de overgang van
fossiele naar duurzame energiebronnen. De beste
manier om het gebruik van fossiele bronnen terug
te dringen, is het volgen van de ‘trias energetica’.
Op de eerste plaats energie besparen. Op de
tweede plaats hernieuwbare bronnen benutten,
zoals duurzame warmte, wind, zon, biomassa en
delta-energie. Op de derde plaats onvermijdbare
koolstofbronnen zó gebruiken dat ze tot zo min
mogelijk CO2-uitstoot leiden.
Om al deze energiebronnen efficient in te zetten
wordt warmte, naast de huidige energieinfrastructuur, een van de belangrijke
energiedragers (Commodity). Er komt meer en
meer behoefte aan de omzetting van de ene vorm
van energie in de andere. De uitdaging is een slim
energienetwerk (Smart Multi Commodity Grid) te
realiseren waarin alle elementen uit het
energiesysteem met elkaar verbonden worden
met behulp van hoogwaardige ICT-toepassingen.
Hiervoor is infrastructuur noodzakelijk. De
warmterotonde vormt een integraal onderdeel van
de gehele energievoorziening in de toekomst en is
een belangrijke ‘backbone’ in het slimme
energienetwerk. De warmterotonde voorziet in
25% van de huidige totale warmte behoefte in
Zuid-Holland waarbij er geen sprake is van
overdimensionering.
De zorg over de warmterotonde betreft de twijfel
over de duurzaamheid van restwarmte als
12
Opmerking
Den Haag wacht met belangstelling nadere voorstellen af die moeten leiden tot een verdere invulling
en concretisering.
Reactie algemeen bestuur
energiebron en meer specifiek de warmte van
kolencentrales. Het AB deelt die zorg: het inzetten
van restwarmte van kolencentrales is geen
duurzame oplossing. Er worden veel
inspanningen verricht om duurzame bronnen,
zoals geothermie, te ontwikkelen. Echter hiervoor
is tijd nodig. Op de korte termijn is het zonde om
restwarmte weg te gooien en niet te benutten als
een stap in de energietransitie. Restwarmte van
kolencentrales kan, naast andere bronnen, alleen
benut worden mits er sprake is van een beperkte
tijdsperiode en een helder transitiepad voor
uitfasering. Ook in de toekomstige circulaire
economie zal restwarmte beschikbaar blijven.
Met de provincie is het AB van mening dat bij de
ontwíkkeling van de business case
Warmterotonde een strategie moet worden
ontwikkeld die gebaseerd is op een exploitatieplan
dat op termijn duurzame warmte kan
leveren. Omdat het project zich in deze fase richt
op de financiële haalbaarheid, blijf het met deze
kanttekening in het investeringsprogramma.
De voorstellen zijn verwerkt in de
uitvoeringsnotitie. Deze wordt in het AB van 9
december vastgesteld.
Krimpen aan den IJssel
Investeringsprogramma is het resultaat van een integraal proces
Allereerst willen wij de MRDH bedanken en complimenteren met het gevolgde proces dat heeft geleid
tot dit Regionaal Investeringsprogramma. De inzet van alle stakeholders uit de 23 gemeenten van de
MRDH, de Economische Programmaraad Zuidvleugel, de provincie Zuid-Holland en de buurregio’s
Holland Rijnland en Drechtsteden heeft geleid tot een volwaardig Regionaal Investeringsprogramma.
Op zich waarderen wij ook dat voeding heeft plaatsgevonden vanuit de Uitvoeringsagenda
Bereikbaarheid en het traject Roadmap Next Economy (RNE).
Eerlijk gezegd roept dit alles wel de vraag bij ons op waarom in deze fase nog om formele zienswijzen
van raden wordt gevraagd. Het proces van totstandkoming is immers horizontaal en interactief
geweest met (de uitnodiging tot) betrokkenheid van alle raadsleden, bestuurders en
beleidsambtenaren uit de regio.
Investeren in onze regio is van groot belang
De economische ontwikkeling van onze metropoolregio blijft achter bij die van Amsterdam en
Eindhoven en zeker bij die van andere Europese metropolitane regio’s. Met u en de OESO
Dank voor uw waardering.
Het AB spant zich in om de 23 gemeenten zo veel
mogelijk te betrekken bij dit belangrijke proces. In
de GR is daarom nadrukkelijk vastgelegd dat
gemeenteraden in de gelegenheid worden gesteld
om hun zienswijzen te geven op dergelijke
onderwerpen.
Het AB neemt hier kennis van.
13
Opmerking
onderstrepen ook wij de urgentie om de economische structuur van onze regio te versterken. Wij zijn
ervan overtuigd dat het daarbij niet alleen om versterking van de huidige economische structuur moet
gaan. Er moet een – radicale – omschakeling plaatsvinden op weg naar een economie en
samenleving die CO2-neutraal is.
Een investeringsprogramma waar we met elkaar voor gaan staan
Met elkaar hebben we bepaald welke projecten er nodig zijn om onze regio verder te brengen. Het
resultaat is prachtig vormgegeven in de interactieve kaart. Inzichtelijk maken waar we met elkaar voor
gaan is van belang om verbindingen tussen de verschillende projecten te kunnen leggen maar vooral
ook om energie los te krijgen. Daarom leggen we de wens neer om het Regionaal
Investeringsprogramma duidelijk te framen. Waarin gaat onze regio zich nu onderscheiden van
Eindhoven, Amsterdam en andere Europese metropolitane regio’s?
Wat voor type leiderschap hoort daarbij en welke (moedige) besluiten en concrete acties moeten daar
– vooral op korte termijn – voor worden genomen?
Wat ons betreft, zit er in het huidige overzicht nog onvoldoende focus. Een opgave in viervoud, met
een top 25 aan focusthema’s/gebieden met daaronder 150 concrete projecten geeft weliswaar zicht op
de (enorme) omvang van de opgave. Het leidt tegelijk af van de vraag wat nu de werkelijke missie voor
onze metropoolregio is en waar nu precies de gezamenlijkheid van onze inspanningen op gericht is.
Dat het een dynamisch programma is, lijkt ons vanzelfsprekend. Voortschrijdend inzicht én nieuwe
projecten die bijdragen aan de gestelde doelen, dienen ook in de toekomst een kans te krijgen. Wij
Reactie algemeen bestuur
Onze regio heeft alles in huis om een Europese
topregio te zijn. De regio ligt aan zee, heeft
uitstekende verbindingen over weg, spoor, water
en via de lucht. We hebben toonaangevende
internationale bedrijven, uitmuntende onderwijs‐
en kennisinstellingen, de grootste mainport van
Europa, mondiaal toonaangevende greenports
voor agrofood en internationaal aanzien op het
gebied van vrede en recht. Van oudsher nemen
de maritieme en de logistieke industrie een
belangrijke plek in, terwijl we groeien op het
gebied van de medische en de
veiligheidsindustrie. Er liggen hierdoor volop
mogelijkheden voor kruisbestuiving tussen
bijvoorbeeld (bio)chemie en tuinbouw, tussen
security, ICT en finance, tussen voedselproductie
en gezondheid en tussen de lucht‐/ruimtevaart en
het maritieme cluster.
Onze regio kent dus een diverse economische
structuur. Juist deze diversiteit – uniek in
Nederland - maakt dat onze regio zeer goed
gepositioneerd is voor innovatie op het snijvlak
van sectoren en disciplines. De nieuwe industriële
revolutie die gaande is, werd ingezet door de
verregaande digitalisering. Die digitalisering is van
invloed op alle segmenten van de samenleving,
van de haven tot zorg en welzijn. In Nederland
zijn de metropoolregio’s – de MRDH incluis –
koplopers in deze razendsnelle verandering van
de economie.
Het regionaal investeringsprogramma is een
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus
herkennen wij. Het is onmogelijk om meer dan
14
Opmerking
willen ons in ieder geval inzetten voor de projecten waar wij als gemeente voor aan zet zijn.
De vierde industriële revolutie
Wij denken dat we aan de vooravond staan van fundamentele veranderingen in de manier waarop we
leven, werken en met elkaar omgaan. Relaties met klanten en met medewerkers zijn nu reeds aan het
veranderen. Winkels verdwijnen, produceren kan thuis met behulp van 3D-printen, overleggen kunnen
op afstand worden gehouden. Bedrijven, overheden, werknemers en gemeenschappen staan voor
grote uitdagingen en moeten nieuwe werkvormen en organisatiemodellen adopteren.
Ook op dit punt vragen we ons af of dit Regionaal Investeringsprogramma daar nu écht de basis voor
legt. Staan er per saldo niet teveel projecten op het programma die voortborduren op de ‘oude’
economie en op ‘oude’ werkvormen en organisatiemodellen?
Rol maritieme sector belangrijk in het vernieuwen van de economie
De maritieme industrie is een belangrijke economische pijler van de MRDH. Dat zien we op zich terug
in (twee van) de fieldlabs en in het Maritiem Service District Schiedam, maar wij hadden graag gezien
dat de (vernieuwing van de) maritieme sector – één van de topsectoren van Nederland met een eigen
Maritiem Kennis Centrum – als zodanig als één van de focusthema’s was benoemd.
Reactie algemeen bestuur
150 projecten tegelijkertijd verder in de
planvorming en de uitvoering te brengen. Daarom
worden in de uitvoering van het
investeringsprogramma focusprojecten benoemd
met een grote regionale betekenis die in de
periode tot medio 2017 tot een concreet resultaat
kunnen leiden.
Het Regionaal Investeringsprogramma is een
evenwichtig pakket aan investeringen dat in
samenhang gerealiseerd moet worden om het
potentieel van de regio in volle kracht te benutten.
Voor zover er al een onderscheid is tussen oude
en nieuwe economie kan voor dat laatste worden
gesteld dat de Roadmap Next Economy het
investeringsprogramma voedt met concrete
projecten ter vernieuwing en verduurzaming van
de economie van de regio Rotterdam Den Haag.
Bij de uitvoering van de projecten is er sprake van
één regionaal investeringsprogramma, inclusief
de projecten die voortkomen uit de RNE.
Het vernieuwen van het maritieme cluster is zeker
belangrijk voor de economie van de regio. Het
Regionaal Investeringsprogramma richt zich
vooral op projecten. Deze zijn grotendeels
benoemd in het IP dan wel in beeld bij het traject
RNE. Deze projecten worden deels nog
toegevoegd aan het IP. Daarnaast zijn de
provincie Zuid-Holland, Drechtsteden en MRDH
gestart met een Toekomstverkenning Maritieme
Cluster Zuid-Holland. Deze verkenning is gericht
op het ontwikkelen van kennis en inzicht over
relevante ontwikkelingen die op de langere termijn
(komende 20-30 jaar) van belang zijn binnen het
Maritieme Cluster in Nederland, Zuid-Holland en
relevante deelregio’s. Op basis daarvan kunnen
strategische kwesties en opgaven worden
geagendeerd en vertaald naar concrete keuzes
en projecten. Deze verkenning wordt in maart
2017 afgerond en zal daarna waar relevant zijn
doorwerking krijgen.
15
Opmerking
Verduurzaming en vernieuwing energie
Dat energie en duurzaamheid volop terug komt in de projecten van ons Regionaal
Investeringsprogramma is evident. De noodzaak om stappen te zetten is na de klimaattop in Parijs
alleen maar toegenomen. Dit geldt ook voor het besef dat we dit niet alleen kunnen. We moeten
maximaal gebruik maken van elkaars kracht, kennis en ervaring. Daarom pleiten wij er voor dat de
MRDH in haar rol als regisseur succesvolle aanpakken zo snel mogelijk opschaalt naar andere
gemeenten in de MRDH. Om onze doelen te halen zou zich dit niet moeten beperken tot de in het
investeringsprogramma gedefinieerde projecten. Wij zien hierin een rol weggelegd voor het Bestuurlijk
Netwerk Energie, in samenwerking met de Alliantie Duurzaam Rijnmond.
Vernieuwen van verbindingen over water en weg
De Rotterdamse regio is van oudsher een waterland. Het gebied waar dit Regionaal
Investeringsprogramma betrekking op heeft is hier met al haar watergerelateerde activiteiten een
sprekend voorbeeld van, zowel op het gebied van werkgelegenheid als de recreatieve vaarroutes.
Personenvervoer over water is momenteel een lappendeken van (typen) verbindingen en
opdrachtgevers, waarbij zowel overheden als marktpartijen betrokken zijn. Wij zijn een groot
voorstander van het streven om hierin (in samenhang met de netwerken van fiets, OV en weg) veel
meer samenhang te brengen. Zeker voor gemeenten met een goede oriëntatie op het water is hier nog
een wereld te winnen.
Nieuwe vaste oeververbindingen
De vele en brede wateren in de regio, zoals de Nieuwe Maas en de Hollandsche IJssel zorgen ook
voor blokkades als het gaat om het verbinden van gebieden via wegen. Dit versterkt de roep om
nieuwe vaste verbindingen over het water. Niet alleen in de stad Rotterdam maar ook in de oostflank
van de regio, namelijk een verbinding tussen de Krimpenerwaard en het eiland IJsselmonde. Om kort
te zijn verwijzen wij hiervoor naar de Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid en de Rijksstructuurvisie
bereikbaarheid regio Rotterdam en NWO.
Wij bepleiten een meer actieve/trekkende rol van de MRDH voor wat betreft de (integrale) afweging
van de urgentie dan wel de vervolgaanpak van de beoogde nieuwe oeververbindingen in de
Rotterdamse regio.
Krimpenerwaard is ‘attractie’ voor metropoolregio
Verbetering van het vestigingsklimaat door het aantrekkelijker maken van het landschap rond de
steden vinden wij belangrijk. Dagtoerisme tussen stad en ommeland verdient het om zich verder te
ontwikkelen en uitgebreid te worden.
Daarom gaat onze buurgemeente Krimpenerwaard samen met onze gemeente en het bedrijfsleven
toerisme en recreatie binnen de polder Krimpenerwaard gezamenlijk promoten. Dit unieke, uitgestrekte
en groene gebied aan de oostkant van de Metropoolregio kent nu al zeer uiteenlopende mogelijkheden
waar onze wandelende, fietsende en varende recreërende metropolitanen gebruik van (kunnen)
maken. De Krimpenerwaard is het recreatieve alternatief voor het oostelijke deel van de MRDH.
Daarnaast is de Krimpenerwaard een belangrijke leverancier van streekproducten.
Reactie algemeen bestuur
Het AB deelt uw opvatting dat het zinvol is
succesvolle aanpakken op te schalen naar en te
delen met andere gemeenten. De MRDH kent een
informeel netwerk energie, zowel bestuurlijk als
ambtelijk. Dit netwerk biedt een platform aan de
gemeenten om informatie en kennis op het gebied
van energie(transitie) uit te wisselen. Op dit
moment loopt een verkenning naar samenwerking
met de Alliantie Duurzaam Rijnmond.
De Provincie Zuid-Holland en de Metropoolregio
Rotterdam Den Haag (MRDH) hebben samen met
de Drechtsteden, de gemeente Rotterdam en het
Havenbedrijf Rotterdam besloten gezamenlijk te
gaan werken aan een toekomstvisie voor
personenvervoer over water. Doel van de visie is
om de kansen en mogelijkheden van
samenwerking beter te benutten. Samenwerking
en afstemming leidt tot een betere dienstverlening
voor de reiziger en een efficiënte inzet van
middelen. Deze visie is eind 2016 gereed.
Deze oeververbindingen maken onderdeel uit van
het MIRT Onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam
Den Haag, waar MRDH een van de
opdrachtgevers voor is.
Uitkomsten van het MIRT Onderzoek en de
Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA)
2017 zullen al dan niet aanleiding geven voor
verdere verkenning. Dan zal ook de rolverdeling
bepaald worden.
Het AB deelt uw visie om het dagtoerisme verder
te ontwikkelen in onze regio omdat dit ten goede
komt aan de economische ontwikkeling van het
landelijk gebied en onderdeel is van het
economische vestigingsklimaat van onze regio.
Logischerwijs gaat dit over de grenzen van de
regio heen, bijvoorbeeld in het oostelijk deel van
de MRDH waar de gemeente Krimpen aan den
IJssel gelegen is in de polder Krimpenerwaard.
Om de verbinding inhoudelijk te versterken is een
16
Opmerking
Krimpen aan den IJssel ziet de noodzaak van een regionaal investeringsprogramma. Met elkaar
kunnen we onze concurrentie positie versterken. Daarbij vormen alle deelnemers een even essentieel
radertje.
Alle specifieke aandachtspunten en opmerkingen die wij hier hebben verwoord zijn volgens ons van
belang voor de hele Metropoolregio en niet alleen onze eigen gemeente. Wij zetten onze schouders
eronder en hopen dat iedereen dat zal doen.
Reactie algemeen bestuur
delegatie van de bestuurscommissie EV op 17
november 2016 op werkbezoek geweest in de
gemeente Krimpenerwaard.
Het AB is verheugd dat gemeente Krimpen aan
den IJssel zich zo gecommitteerd heeft aan de
concrete uitvoering van het Regionaal
Investeringsprogramma.
Lansingerland
Positieve ontwikkeling
Allereerst spreken we onze waardering uit voor het in korte tijd tot stand komen van dit omvangrijke en
veelomvattende programma. We onderkennen de noodzaak en complexiteit hiervan. Het is goed om te
zien dat niet alleen de 23 gemeenten in de MRDH aan dit programma zijn verbonden, maar ook de
provincie Zuid-Holland, buurregio's Holland-Rijnland en Drechtsteden en het bedrijfsleven.
Dat het van groot belang is om een gezamenlijk en krachtig investeringsprogramma te hebben, blijkt
wel uit de diverse onderzoeken waarin geconcludeerd is dat deze regio een impuls nodig heeft.
Tevens weten we dat er ingrijpende (economische) veranderingen komen. Ontwikkelingen die veel
kansen bieden voor ons als gemeenten en als totale regio. Inspelen op en benutten van deze kansen
is nodig voor de noodzakelijke vernieuwing en het creëren van werkgelegenheid. We kijken dan ook uit
naar de oplevering van de Roadmap Next Ecomomy later dit jaar.
Actieve bijdrage vanuit Lansingerland
Wij zien voor Lansingerland een rol weggelegd om hier actief een bijdrage aan te leveren. Allereerst
vanuit de Greenport, waar al jaren veel innovatie plaatsvindt. Ontwikkelingen als opwekken van
duurzame energie (o.a. geothermie), ontwikkelen van een warmtenet, maar ook kennisontwikkeling,
zijn onderwerpen waar vanuit Lansingerland een belangrijke bijdrage aan geleverd wordt. Maar ook de
ontwikkelingen rond de Corridor A12, waar we samen met Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp, de
provincie Zuid-Holland en het bedrijfsleven hard aan werken, gaat de MRDH een economische impuls
opleveren. De ontwikkeling van de allereerste energieneutrale railterminal in deze corridor zal voor een
geweldige duurzame economische impuls gaan zorgen. Daarnaast zorgt Bleizo voor een divers en
gevarieerd gebied aan de poort van de MRDH. De Vervoersknoop Bleizo gaat een belangrijke
verbinding vormen tussen de Haagse en Rotterdamse regio. Lansingerland blijft zich inzetten om een
sterke lokale economie te behouden en te blijven versterken (top 10-positie in de jaarlijkse ranking
Economische toplocaties van Elsevier/Bureau Louter) en hiermee te zorgen voor economische spin-off
voor de gehele regio.
Het AB dankt u voor de waardering.
Ook als woongebied heeft Lansingerland de MRDH veel te bieden. In Lansingerland zijn veel
aantrekkelijke woonmilieus te vinden waar binnen de MRDH grote behoefte aan is. Lansingerland wil
nadrukkelijk betrokken zijn bij de woonopgaves.
De verantwoordelijkheid voor het onderwerp
woonopgaves ligt primair bij de provincie.
Het AB juicht het toe dat gemeente Lansingerland
een actieve rol wil spelen bij de verdere uitvoering
van het Regionale Investeringsprogramma.
17
Opmerking
Bedrijfsleven aan zet
Voor het slagen van dit programma is de rol van het bedrijfsleven minstens zo belangrijk. Zoals terecht
wordt gesteld, is dit programma een uitnodiging aan bedrijven, Rijk, Europa, beleggers en
investeerders, financiële instellingen en andere partijen om gezamenlijk dit programma tot uitvoering te
brengen. Wij zien dit investeringsprogramma als een programma dat de basisvoorwaarden schept
waarmee het bedrijfsleven kan gaan excelleren. We vragen van de MRDH aandacht om er voor te
zorgen dat private (en andere) partijen ook daadwerkelijk een bijdrage gaan leveren aan dit
programma en daarmee aan versterking van de economie van onze regio.
Eén en ongedeeld is een sterk signaal
De kracht van het Regionaal Investeringsprogramma komt naar voren uit het één en ongedeeld zijn
van het investeringsprogramma. Dit laat de kracht van de MRDH als geheel zien. Dit is ook hard nodig
als je naar de uitkomsten van het OESO-rapport over deze regio kijkt. Daarin is een duidelijk signaal
afgegeven dat het gebied meer als één geheel moet gaan opereren. Dit onderschrijven wij. Daarnaast
is het een sterk signaal naar het Rijk en naar andere partners toe dat de MRDH als één geheel achter
dit investeringsprogramma staat. Dit draagt bij aan een sterkere positionering van de MRDH, zowel
nationaal als internationaal.
Aandacht voor samenhang met RNE
Wel vragen we uw aandacht voor de samenhang met de Roadmap Next Economy (RNE). De
Roadmap Next Economy is de routekaart voor de komende 10 tot 20 jaar en geeft een
handelsperspectief met projecten en plannen welke nodig zijn om optimaal te kunnen inspelen op de
wereldwijde economische en technologische ontwikkelingen. Het is van belang dat dit niet 2 parallelle
programma's gaan worden, maar dat dit samenkomt tot één (alles overkoepelend) programma waar
de MRDH, samen met alle partners, haar kracht op inzet. Voorkomen moet worden dat de
(uitvoerings)kracht teveel verspreid wordt over verschillende programma's. Bundeling zorgt voor power
en een stevige impuls voor de economische ontwikkeling van de MRDH en tegelijkertijd voor
efficiëntere inzet van middelen.
Oost-west assen
Ook benadrukken wij, dat naast de as Den Haag-Rotterdam, de oost-west assen van essentieel
belang zijn voor het functioneren van de MRDH. Zowel voor de interne ontsluiting van werk- en
woongebieden, als voor recreatie en ontspanning. Daarnaast is de oost-west verbinding van wezenlijk
belang voor de bovenregionale en internationale verbindingen van de MRDH. Wij vragen hiervoor in
het regionaal investeringsprogramma meer aandacht. Wij zien hiervoor kansen om naast 'vier sporen
Den Haag-Rotterdam' ook in te zetten op viersporigheid op het traject Den Haag-Zoetermeer-Utrec ht.
Metropolitaan openbaar vervoer netwerk
Het hebben van goede verbindingen is naar ons idee van groot belang voor het functioneren van de
MRDH. Daarom is het goed dat er in het investeringsprogramma diverse projecten zijn met als doel
Reactie algemeen bestuur
Via het RNE traject zijn private partijen inmiddels
actief betrokken bij de uitvoering van het
Regionaal Investeringsprogramma.
Het AB is het daarmee eens.
De Roadmap Next Economy voedt het
investeringsprogramma met concrete projecten
ter vernieuwing en verduurzaming van de
economie van de regio Rotterdam Den Haag. Bij
de uitvoering van de projecten is er sprake van
één regionaal investeringsprogramma, inclusief
de projecten die voortkomen uit de RNE.
Het AB onderschrijft het belang van de oost-west
assen voor het functioneren van de MRDH.
Vandaar dat de A12 corridor ook is opgenomen in
de lijst van projecten .
Het is aan de gemeenten zelf om aanvullende
projecten voor de oost-west verbinding aan te
dragen voor het Regionaal
Investeringsprogramma. Het is immers een
dynamisch programma.
De bestuurscommissie Va heeft op 6 juli 2016 de
pilot OV toekomstbeeld Zuidelijke Randstad 2040
vastgesteld. Het proces van dit toekomstbeeld
18
Opmerking
het versterken van de onderlinge verbindingen. Wij zijn echter wel van mening dat dit vanuit een
overkoepelende toekomstvisie moet gebeuren. Een toekomstvisie waarin duidelijk een beeld wordt
gegeven hoe het openbaar vervoer netwerk er in de hele MRDH uit moet zien. Dit kan bijvoorbeeld
aan de hand van diverse vergezichten. De thema's/projecten als viersporigheid, schaalsprong
metropolitaan openbaar vervoer, HOV Den Haag ZW-Rijswijk-Delft-Rotterdam en HOV ZoetermeerRotterdam behoren ons inziens vanuit deze toekomstvisie uitgevoerd te gaan worden. Nu lijken het
losstaande projecten en ontbreekt de onderlinge samenhang. Wij dringen er op aan om op korte
termijn een toekomstvisie openbaar vervoer voor de gehele MRDH op te stellen. Uitgangspunt
hiervoor is wat ons betreft Lightrail als basis voor het regionale openbaar vervoernet werk in de
Zuidvleugel.
Meer aandacht nodig voor cross-overs
In het investeringsprogramma zien we al een goede aanzet naar cross-overs tussen kennisinstellingen
en bedrijfsleven en tussen de verschillende (in deze regio aanwezige) topsectoren. Maar in onze ogen
verdient dit nog meer aandacht. De economische kansen in de MRDH liggen in de kruisbestuivingen
tussen de topsectoren onderling en tussen deze sectoren en kennisinstellingen. In de MRDH zitten
aan de ene kant veel sterke sectoren met uitgebreide R&D-instituten en aan de andere kant
kennisinstellingen die weinig interactie met elkaar hebben. Het maken van verbindingen tussen
sectoren en met kennisinstellingen moet naar ons idee daarom nog sterker vorm krijgen.
En nu in actie komen
Met dit investeringsprogramma van de MRDH, is een eerste belangrijke stap gezet. De volgende stap
is minstens zo belangrijk, namelijk het uitvoeren van deze agenda. Hoewel de projecten primair door
de gemeenten getrokken gaan worden, vragen wij de MRDH om regie te houden en voor sturing en
begeleiding van de projecten te zorgen. Afstemming tussen gemeenten onderling, het leggen van
(nieuwe) dwarsverbanden, ondersteunen bij subsidieaanvragen, het agenderen van de projecten, het
monitoren van de voortgang van het investeringsprogramma en alle projecten, draagvlak creëren,
balans bewaken, maar bovenal ook stimuleren zijn rollen die wij voor de MRDH zien weggelegd.
Verder onderschrijven wij het gezamenlijke advies van de adviescommissies Vervoersautoriteit en
Economisch Vestigingsklimaat en verzoeken de MRDH hier uitvoering aan te geven.
Reactie algemeen bestuur
loopt ook nog. Dit is pas in 2017 afgerond. Het OV
toekomstbeeld Zuidelijke Randstad en diverse
studies zullen leiden tot de visie HOV-netwerk
metropoolregio.
Het AB onderschrijft deze stelling volledig. Mede
daarom is vorig jaar besloten om de 15 fieldlabs
uit het regionaal investeringsprogramma bijeen te
brengen in een peer to peer network om
crossectorale innovaties tot stand te brengen. Een
kernteam vanuit MRDH, PZH, IQ en TNO
ondersteunt deze Fieldlabinfrastructuur door het
organiseren van activiteiten op het gebied van
o.a. financiering, stimuleren van startups en
scaleups en de aansluiting onderwijsarbeidsmarkt. Meer informatie
via www.mrdh.nl/fieldlabszh.
De belangrijkste rol van het AB en
bestuurscommissies EV en Va is het voeren van
de bestuurlijke regie op de uitvoering van het
investeringsprogramma. Het gaat vooral om het
ontwikkelen van ‘bestuurlijke power’ om projecten
verder te brengen. De provincie, de MRDH, de
gemeenten en in sommige gevallen private
partners zijn eigenaar (‘trekker’) van de projecten.
Het merendeel van de projecten waar de MRDH
eigenaar van is betreft infrastructuur/mobiliteit,
gegeven de verantwoordelijkheden van de
Vervoersautoriteit. In enkele gevallen gaat het om
projecten waar de MRDH ‘overall’ een trekkende
rol heeft, bijvoorbeeld de Fieldlabs.
De MRDH faciliciteert ondersteuning door
vliegwielfuncties, bestaande uit ondersteunende
faciliteiten, in te stellen. Ook richt de MRDH zich
op mogelijkheden om win-winsituaties te creëren,
19
Opmerking
Ook vragen wij de MRDH om gemeenten te faciliteren bij de communicatie richting onze burgers. Het
is ons inziens van groot belang om de burgers te kunnen laten zien wat de MRDH doet en wat
investeringsprogramma voor de inwoners van de MRDH betekent. We verzoeken u met het maken
van plannen en inzetten van capaciteit rekening te houden met bovenstaande.
Reactie algemeen bestuur
bijvoorbeeld opschaling, cross-overs, synergie,
hefboomwerking tot stand brengen.
De MRDH-organisatie faciliteert de gemeenten bij
hun communicatie naar de inwoners. De
gemeenten kunnen dan vanuit hun rol de
communicatie naar de inwoners oppakken, daarbij
ondersteund door de MRDH. Van belang voor de
inwoners is wat de samenwerking in regionaal
verband de gemeente en daarmee de inwoners
oplevert.
Leidschendam-Voorburg
Wij hebben het concept regionaal investeringsprogramma van de Metropoolregio Rotterdam-Den
Haag (MRDH) ontvangen, In korte tijd hebt u veel werk verricht. In onderstaande zienswijze leest u dat
wij de lijn van het regionale investeringsprogramma steunen, maar dat wij kritisch zijn over het te snel
doorlopen proces. Door met criteria de juiste focus aan te brengen ontstaat een compacter
programma. Leidschendam-Voorburg wil ook grote, lopende, projecten bij het programma betrekken.
Als regio moeten wij de samenwerking met kennisinstellingen en het bedrijfsleven aangaan.
Economie, Duurzaamheid, Innovatie en Kansen voor mensen staan centraal. Onze inzet is een gebied
waar mensen graag willen werken en blijven wonen, met uitstekende vestigingsplaatsfactoren voor
(internationale) bedrijven. Een goed investeringsprogramma vergroot de kansen op financiering door
het rijk en Europese subsidies. Wij sluiten onze zienswijze af met een aantal speerpunten.
Kritisch over het doorlopen proces
De gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg is kritisch over het gevolgde proces van de
totstandkoming van dit programma. Door de termijn waarop het investeringsprogramma aan het
kabinet aangeboden moest worden en ten behoeve van de voorbereiding op de Tweede
Kamerverkiezingen beschikbaar moest zijn, is er te weinig oog geweest voor een goede lokale
inbedding van het investeringsprogramma.
Dat is vooral jammer omdat dit programma juist zoveel inwoners, bedrijven en instellingen uit de regio
aangaat. Uiteindelijk zijn de investeringen gericht op de kwaliteit van het leven in de regio, ook van
mensen die geen werk hebben en moeite hebben werk te vinden.
Steun voor de lijn van het regionaal investeringsprogramma
De nadruk op het versterken van de as Rotterdam-Den Haag is vanzelfsprekend in het licht van de
rapporten van OESO en van TIR CG over Next Economy. De samenhang met de provincie en met de
Zuidvleugel ligt ook voor de hand waarmee een versterking komt tussen kennisinstituten uit Delft,
Rotterdam, Den Haag en Leiden. Deze lijn ondersteunen wij ook.
Toch is het regionaal investeringsprogramma een te groot stuk. Met 25 thema's en 150 projecten - hoe
nuttig ook - wordt vooral een ambitie uitgesproken, maar niet een werkbaar programma geleverd dat
ook daadwerkelijk kan worden uitgevoerd. Dat komt enerzijds door de nog ontbrekende financiële
Het AB is zich er van bewust dat het proces om
tot een regionaal investeringsprogramma te
komen heel snel tot stand is gekomen. De
gemeenten zijn zo veel en tijdig mogelijk
betrokken geweest.
Het AB is van mening dat door de
zienswijzeprocedure de gemeenten in de
gelegenheid zijn gesteld om gedurende een
langere periode aanvullende opmerkingen en
input te leveren op het regionaal
investeringsprogramma. Ook zijn er diverse
raadslopen georganiseerd, is het onderwerp in de
Bestuurscommissies uitvoering besproken en
hebben de Adviescommissies een gezamenlijk
advies gegeven.
Het AB is zich ervan bewust dat het regionaal
investeringsgprogramma veel projecten bevat.
Het AB is van mening dat de komende tijd benut
moet worden om slagen te maken in het verder
concretiseren van projectplannen.
De MRDH en de provincie dragen zelf zorg voor
de ondersteuning van de projecten waarvan zij
eigenaar zijn. Voor het projecten waar het om een
20
Opmerking
middelen, maar ook een gebrek aan focus en concreetheid van de verschillende projecten.
Breng meer focus aan
Wij verzoeken u dan ook meer focus aan te brengen en doen hiervoor een suggestie van criteria die u
daarbij kunnen helpen:
1. 'Efficiëntie': Om maatregelen op een gedegen manier te kunnen prioriteren, verzoeken wij u voor de
verschillende maatregelen een indicatie van de effectiviteit van de verschillende maatregelen te geven.
Een uitgebreide Kosten-Baten Analyse vergt veel tijd en achten wij daarom voor deze prioritering
overbodig, maar zal bij de definitieve besluitvorming over grotere investeringen wel overwogen kunnen
worden.
2. 'Duurzaamheid': Wat dragen de geformuleerde maatregelen bij aan duurzaamheid?
3. 'Concurrerende Economie': Hoe kan een meer geïntegreerde Metropoolregio de economische
agglomeratiekracht versterken?
4. 'Kansen voor Mensen': In welke mate verbeteren de geformuleerde maatregelen de kansen van
mensen op het vlak van arbeidsmarkt, onderwijs en maatschappelijke participatie?
5. 'Kwaliteit van Plekken': In hoeverre dragen maatregelen bij aan kwaliteit van plekken in de
Metropoolregio? Het gaat in onze regio om een unieke mix van stedelijke en landelijke gebieden.
Laat zien wat er allemaal al gebeurt
Daarnaast verzoeken wij u meer gebruik te maken van de kracht die al in de metropoolregio aanwezig
is. Iedere gemeente brengt iets mee. En iedere gemeente investeert nu al in de verschillende aspecten
die in investeringsprogramma staan. Voor de gemeente Leidschendam-Voorburg bijvoorbeeld geldt
een aantrekkelijke ontmoetings- en vestigingsplaats in de Randstad, met een bijzondere
woonomgeving die verbonden is met de belangrijkste werkgebieden in de regio en met een rijkdom
aan excellente groene en stedelijke voorzieningen op loop- en fietsafstand. Een gemeente die
kleinschaligheid, kwaliteit en veiligheid biedt binnen een groot stedelijk netwerk.
Wij werken nu al met meerdere en verschillende partijen aan het realiseren van The Mall of The
Netherlands, het versterken van het Duin Horst en Weidelandschap, het omzetten van kantoren naar
Reactie algemeen bestuur
groot regionaal belang gaat, maar waarvan
gemeenten of derden eigenaar zijn willen de
MRDH en de provincie ondersteuning faciliteren.
De MRDH stelt voor deze projecten
ondersteuning beschikbaar voor zover de
personele en financiële mogelijkheden reiken.
Voor de overige projecten, waarvan gemeenten of
derden eigenaar zijn blijft de rol van de MRDH in
beginsel beperkt tot het volgen van de voortgang.
Wel kunnen de projectleiders van deze projecten
gebruik maken van de generieke faciliteiten die de
MRDH ter ondersteuning wil inrichten.
Het Regionaal Investeringsprogramma is een
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus herkent
het AB. Het is onmogelijk om meer dan 150
projecten tegelijkertijd verder in de planvorming
en de uitvoering te brengen. Daarom worden in de
uitvoering van het investeringsprogramma
focusprojecten benoemd met een grote regionale
betekenis die in de periode tot medio 2017 tot een
concreet resultaat kunnen leiden.
Bij het opstellen van het Regionaal
Investeringsprogramma zijn de projecten
beoordeeld door de adviesbureaus SEO en
Rebel. Daarbij zijn soortgelijke als de genoemde
criteria gebruikt.
Het AB nodigt alle gemeenten van harte uit om
een bijdrage te leveren aan de uitvoering van het
regionaal investeringsprogramma. Dit programma
is immers van alle 23 gemeenten.
21
Opmerking
woningen zoals bij het voormalig CBS-gebouw, het mogelijk maken van hoogwaardig wonen in een
groene omgeving zoals in de Duivenvoordecorridor.
Reactie algemeen bestuur
Er wordt nog te vaak ingezet op fossiele energiebronnen. Wij voeren een actief beleid op
Duurzaamheid, onder andere gericht op schone energie en elektrische mobiliteit. Waar dat kan moet
worden ingezet op innovatie, door gemeenten én de MRDH. Wij vragen u meer concrete, vaak reeds
financieel gedekte projecten van de 23 gemeenten in het Investeringsprogramma op te nemen. Wij
werken mee aan een stevig fietsnetwerk, dat nu al succesvol is. Ook steunen wij de voorgestelde
verbeteringen van het openbaar vervoer.
Als al deze inspanningen ongenoemd blijven lijkt het net alsof we aan het begin staan van een
langdurig traject. Terwijl de werkelijkheid is dat wij al grote stappen maken en het
investeringsprogramma zien als een nodige versterking, met een goede kans van slagen.
Ten overvloede blijft onze gemeente aandacht vragen voor de verdere uitwerking én realisatie van het
MIRT programma Haaglanden. Daar is al geld voor gereserveerd voor de aanpassing van de
kruispunten van de N14. Wij vragen u om er nu bij het rijk op aan te dringen de planvoorbereiding zo
snel mogelijk te starten.
Het AB onderschrijft uw pleidooi om in te zetten
op innovatie.
Naar speerpunten in het Regionale Investeringsprogramma
Op basis van de geformuleerde criteria willen wij graag dat u een aantal thema's en projecten die nu
voorliggen opneemt in het Regionaal Investeringsprogramma en de komende tijd samen met de
betrokken overheden verder uitwerkt:
2. Next generation woonwijken
Nu vooral gericht op enkele wijken in Den Haag en Rotterdam. Wij verzoeken u, samen met
gemeenten en corporaties te kijken in hoeverre dit thema kan worden verbreed. Voor LeidschendamVoorburg denken wij in het bijzonder aan wijken grenzend aan Den Haag.
Het is aan de gemeenten zelf om actuele
informatie aan te leveren bij het AB. Deze
informatie wordt door ons verwerkt in een
volgende versie van het investeringsprogramma.
Aanpassing van de N14 maakt onderdeel uit van
MIRT-pakket A4 Passage en Poorten &
Inprikkers. MRDH heeft met Rijk en PZH
afspraken hierover vastgelegd in een
bestuursakkoord. Voor de N14 is opgenomen dat
de planuitwerkingsfase in 2019 afgerond wordt.
Het AB zal hier bij het Rijk op toezien.
De thema’s en projecten die u benoemt zijn al
opgenomen onder het kopje “focusprojecten” in
het Regionaal Investeringsprogramma.
Dat zal gebeuren.
5. Glasvezel regio (uitbreiding en toegankelijkheid)
8. Transformatie kantoren en winkels
In het bijzonder de Mall of The Netherlands, waar € 500 miljoen privaat geld wordt geïnvesteerd. De
werkzaamheden zijn inmiddels gestart. Dit levert u geen extra kosten op;
11. Schaalsprong naar een Metropolitaan OV netwerk
Mede vanwege het enorme succes van RandstadRail kunnen de verbindingen de groei van reizigers
22
Opmerking
op termijn niet meer aan. U bent inmiddels samen met een aantal gemeenten gestart met
verkennende studies, ook naar alternatieve tracés. Een verkenning naar automatisch vervoer ('Last
Mile'), zoals tussen Den Haag, de Binckhorst en het station van Voorburg (thema 6) wordt hier
vanzelfsprekend bij betrokken. Wij vragen u vooral de samenhang tussen de studies te bewaken.
17. Central innovation District / Security Delta Den Haag, inclusief verkeer en vervoer (Beatrixkwartier
en Binckhorst).
In dit verband vragen wij u om de snelfietsroute De Velostrada (Den Haag - Leiden) samen met
betrokkenen verder te verkennen;
25. Metropolitaan landschap (landschapstafel Duin Horst Weide, Duivenvoordec orridor en Vlietland
Wij vragen u in dit verband de 'Hollandse Banen', een recreatief fietsnetwerk, verder uit te werken. Het
gaat daarbij ook om een goede aansluiting op stedelijke (snel)fietsroutes. Op die manier ontstaat een
sterk regionaal netwerk dat door alle fietsers, recreatief of niet, kan worden gebruikt.
Reactie algemeen bestuur
Uw opmerking neemt het AB ter harte.
De snelfietsroute is onderdeel van het Regionaal
Investeringsprogramma.
De Hollandse Banen zijn onderdeel van het
Regionaal Investeringsprogramma en worden
door het AB in overleg met provincie en de
gemeenten uitgewerkt. Een goede aansluiting op
het stedelijke (snel)fietsroute netwerk maakt daar
een onderdeel van uit.
Maassluis, Vlaardingen en Schiedam
Reacties op proces en opbouw
Allereerst willen wij de MRDH bedanken en complimenteren met het gevolgde proces, dat heeft geleid
tot dit Regionaal Investeringsprogramma. Met u onderstrepen wij het belang vanuit het OESO rapport,
om in onze regio te investeren in de economische structuurversterking. Gezien de achterblijvende
groei van de werkgelegenheid de te hoge (jeugd)werkloosheid, de noodzaak tot vernieuwing en
verduurzaming van de economie en de behoefte
aan topbereikbaarheid liggen er urgente opgaven voor zowel de regio, als voor Nederland.
Deze integrale aanpak heeft geleid tot een volwaardig Investerings-programma.
Het proces met alle stakeholders uit de 23 gemeenten van de MRDH, de Economische
Programmaraad Zuidvieugel, de provincie Zuid-Holland, Holland Rijnland en Drechtsteden is wat ons
betreft zorgvuldig doorlopen. Mede door de veelheid aan partijen en belanghebbenden, is de
bestuurlijke en ambtelijke druk voor allen aanzienlijk geweest bij het inventariseren en opstellen van
voorliggend programma. U kunt trots zijn op het bereikte resultaat.
Algemene opmerkingen
Wij kunnen ons in grote lijnen vinden in de top 25. Niettemin willen we enige voor ons belangrijke
zaken naar voren brengen in deze zienswijze. Het betreft een aantal algemene zaken, aangaande de
deelonderwerpen Economie, Mobiliteit en Duurzaamheid, welke in het bijzonder betrekking hebben op
onze gemeenten.
Mobiliteit
• Het versterken van de railinfrastructuur middels viersporigheid van het tracé Den Haag. Daarbij is het
behoud van de IC status van station Schiedam van wezenlijk belang als regionaal CV knooppunt,
waarin de westelijke Rotterdamse regio (MVS, Nissewaard en Voorne Putten) wordt aangesloten op
Het AB dankt u voor uw vertrouwen.
Op de betreffende onderwerpen wordt hieronder
ingegaan.
23
Opmerking
deze back-bone van de MRDH. We zijn verheugd op de prioritaire inzet van de MRDH op het behoud
van de IC status, maar zien dat in het Investeringsprogramma niet
expliciet verwoord. We verzoeken u dit alsnog expliciet te verwoorden. Wij vertrouwen erop dat u —
net als wij — dit belang actief uitdraagt richting de verantwoordelijke minister.
• Innovatieve oplossingen via first/last-mile verbindingen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan
het geheel van ketenverplaatsingen van met name woon/werkverkeer. Het MVS gebied leent zich
uitstekend als proeftuin voor dergelijke initiatieven, mede in relatie tot de proeven met automatisch
vervoer rondom het havengebied van Vijfsluizen.
Nederland is van oudsher een waterland. Het gebied waar dit Regionaal Investeringsprogramma
betrekking op heeft is hier met al haar watergeretateerde activiteiten een sprekend voorbeeld
van zowel op het gebied van werkgelegenheid in de havens als de recreatieve vaarroutes.
Wij zien grote potentie in het verder benutten van dit water ten behoeve van (maatwerk)
woonwerkverkeer en openbaar vervoerverbindingen. De benoemde Schaalsprong metropolitaan OV.
Vervoer over water lJsselmond / Krimpenerwaard gaat ons inziens niet ver genoeg. Er liggen kansen
voor robuuste verbindingen tussen Rotterdam, de MVS gemeenten aan de noordzijde en het Botlekgebied aan de zuidzijde van de Nieuwe Maas (Het doortrekken van ‘de waterbus).
Ook ter bevordering van initiatieven op het gebied van onderwijs-arbeidsmarkt zijn deze verbindingen
nodig bijvoorbeeld voor de Food Innovation Academy of ten behoeve van het Havencluster. En we
zien bij vervoer over water kansen voor nieuwe duurzame technieken, die
zeker bij deze opschaling zouden moeten worden betrokken.
Reactie algemeen bestuur
Het AB onderschrijft het belang van de IC status
van station Schiedam en draagt dit ook actief uit
richting het ministerie van IenM. Het is derhalve
wel degelijk onderdeel van de planvorming en
staat bij de projectaanpak expliciet benoemd.
Het AB deelt uw opvatting dat innovatieve
oplossingen via first/last-mile verbindingen een
belangrijke bijdrage kunnen leveren en dankt de
gemeenten voor het aanbod om als proeftuin te
fungeren.
De provincie Zuid-Holland en de Metropoolregio
Rotterdam Den Haag (MRDH) hebben samen met
de Drechtsteden, de gemeente Rotterdam en het
Havenbedrijf Rotterdam besloten gezamenlijk te
gaan werken aan een langetermijnvisie voor
personenvervoer over water. Het doel van de visie
is om de kansen en mogelijkheden van
samenwerking beter te benutten. Samenwerking
en afstemming leidt tot een betere dienstverlening
voor de reiziger en een efficiënte inzet van
middelen.
Deze visie zal helpen bij het formuleren van een
gemeenschappelijk beeld voor de toekomst en om
een basis te leggen voor verdere uitwerking in
programma’s en projecten.
Economie:
Voor wat betreft het Economische vestigingsklimaat, zijn met name de verdere ontwikkeling van het
Maritiem Servicedistrict Schiedam, de Food Innovation Academy en de mogelijkheden voor toerisme
en
vrijetijdsbesteding/recreatie in ons gebied van belang.
• De Food Innovation Academy ontwikkelt zich door. Voor de Food Innovation Academy wordt eind dit
jaar een expertmeeting georganiseerd voor ondernemers, over potentiele cross-overs
met voedingsmiddelent echnologie, op basis van de aanwezige innovatiekracht van onze regio.
Unilever zal hierin participeren. Dit zal leiden tot een FIA living lab voor het toegepaste onderzoek door
HBO studenten. Wij verheugen ons over het feit, dat dit in de Top 25 investeringsprojecten een plek
heeft gekregen. Dit is onderdeel van de Greenport “Next step Food”.
De visie is eind 2016 gereed.
Het AB neemt hier kennis van.
24
Opmerking
Schiedam heeft kennisgenomen van het feit dat het Maritiem Servicedistrict Schiedam is opgenomen
in Regionaal Investeringsprogramma. Wij zijn tevreden met deze plek in het
Programma en kijken zeer uit naar verdere samenwerking.
De uitvoering van de ambitiekaart voor de ontwikkeling en verduurzaming van het havengebied van
Schiedam wordt versneld ter hand genomen. De gemeenteraad van Schiedam heeft hiertoe
in de Zomernota voor de begroting van 2017 de financiële kaders vastgesteld. In de begroting voor
2017 wordt een bedrag van 4 miljoen aan extra middelen beschikbaar gesteld voor de verduurzaming
van het havengebied, naast de reservering van bestaande middelen voor de realisatie van de
ambitiekaart. De samenwerkingspartners van Schiedam stellen nog eens een bedrag ad 13 miljoen
beschikbaar, in totaal dus een bedrag ad 22 miljoen aan publieke investeringen. Marktpartijen nemen
eind 2016 een beslissing over de herontwikkeling van het slibdepot. In 2016 en 2017 wordt er met
name geïnvesteerd in het verbeteren van de infrastructuur, het openbaar gebied, openbaar vervoer en
onderzoek naar verduurzaming van het havengebied en
de versterking van de relatie tussen haven en stad.
A20 zone
Wij zijn blij met de voorgestelde maatregelen en investeringen in de kennisas Rotterdam, Delft, Den
Haag (Backbone). Vervolgstap hierop is de A20-zone bij de backbone te betrekken. Hiermee creëren
we een scharnierpunt tussen kennisinstellingen en kennisintensieve maakindustrie. Wij vragen daarom
de MRDH de nodige verbinding en tussen kennisinstellingen en relevante maakindustrie te leggen.
• Vrije tijd/toerisme
Verbetering van het vestigingsklimaat door het aantrekkelijker maken van het landschap rond de
steden achten wij van groot belang. Als te ontwikkelen deel van het project Metropolitaan Landschap
(project 25) oriënteert Maassluis zich samen met u en andere gemeenten in en om Delfland en op
Voorne Putten op een alliantie op het terrein van Vrijetijdseconomie (inclusief behoud van veerpont en
‘nieuwe’ Hollandse baan die deze gebieden verbindt). Er komt een werkconferentie met
marketingorganisaties en anderen om de kansen die het dagtoerisme binnen MRDH tussen stad en
land (naluur/recreatie/horec a) biedt, verder te ontwikkelen en uit te
bouwen.
Duurzaamheid:
Ook op het aandachtsgebied duurzaamheid is het van belang, dat we maximaal gebruik maken van
elkaars kracht, kennis en ervaring. Wij pleiten er dan ook voor, dat succesvolle aanpakken
opschaalbaar zijn naar andere gemeenten in de metropoolregio. Om onze doelen te halen, zou zich dit
niet moeten beperken tot de uit het investeringsprogramma gefinancierde projecten. Wij zien hierin
een rol weggelegd voor het Bestuurlijk Netwerk Energie, in samenwerking met de Alliantie Duurzaam
Rijnmond.
Hïerover vinden inmiddels gesprekken plaats.
Reactie algemeen bestuur
Het AB neemt hier kennis van.
De MRDH draagt bij aan deze noodzakelijke
verbindingen door te investeren in (de opzet van)
fieldlabs. Zo zijn onder andere bijdragen gegeven
aan het Fieldlab Additive Manufacturing en Smart
Maintenance of Ships (SMASH). Binnen deze
fieldlabs werken onderwijs, kennisinstellingen en
bedrijfsleven nauw samen bij de
(door)ontwikkeling van nieuwe technologieën.
Het AB deelt uw opvatting dat het belangrijk is om
het vestigingsklimaat te verbeteren door het
aantrekkelijker maken van het landschap rond de
steden.
Het AB deelt uw opvatting dat het zinvol is
succesvolle aanpakken op te schalen naar en te
delen met andere gemeenten. De MRDH kent een
informeel netwerk energie, zowel bestuurlijk als
ambtelijk. Dit netwerk biedt een platform aan de
gemeenten om informatie en kennis op het gebied
van energie(transitie) uit te wisselen. De
onderwerpen die hier behandeld worden zijn
breder dan de projecten uit het regionale
25
Opmerking
Onder het thema Next Generation Woonwijken bepleiten wij de gezamenlijke uitvoering van de
verduurzaming van VvE’s en de VvE-loketten van Schiedam en Vlaardingen specifiek de Alliantie
Duurzaam Rijnmond voor de verduurzaming van VvE’s.
Reactie algemeen bestuur
investeringsprogramma, en worden door de
gemeenten, provincie Zuid-Holland en de
waterschappen ingebracht. Op dit moment loopt
een verkenning naar samenwerking met de
Alliantie Duurzaam Rijnmond.
Het AB deelt uw opvatting om bestaande
structuren, zoals de VvE-loketten en Alliantie
Duurzaam Rijnmond te benutten bij de
verduurzaming van VvE’s.
Ten behoeve van energiebesparing in de gebouwde omgeving adviseren wij om in afstemming met
provincie, rijk en gemeenten een fonds in te richten, dat qua financieringsmogelijkheden
complementair is aan bestaande financieringsmogelijkheden. Een belangrijke belemmering, waardoor
de energiebesparing in de gebouwde omgeving moeizaam op gang komt, is dat vastgoed- en
woningeigenaren onvoldoende kennis en tijd hebben, om hiermee aan de slag te gaan. Wij pleiten er
dan ook voor, dat het regionaal fonds de (voor)financiering van proces- en ontwikkelkosten (inclusief
ontzorging) mogelijk gaat maken.
Het AB deelt uw visie dat de ontwikkeling van
nieuwe financieringsmogelijkheden
complementair moeten zijn aan de bestaande. Via
het netwerk energie van de MRDH, waar ook de
provincie bij is aangesloten, bieden wij u graag
het platform om uw voorstel voor een regionaal
fonds toe te lichten.
Bij de uitvoering van het thema Energie-infrastructuur willen met name Schiedam en Vlaardingen de
activiteiten binnen dit thema benutten om nieuwe kansen te verkennen om de restwarmte
van de bestaande Leiding over Noord en de toekomstige Leiding door het Midden te gaan gebruiken in
de toekomstige mix van duurzame warmte in onze gebouwde omgeving (als onderdeel van een
uiteindelijk geheel duurzame energie-infrastructuur).
(Aanvullende opmerk ingen vanuit Schiedam): Schiedam vraagt hierbij aandacht voor de bronnen en
afnemers van een warmtenet. Het net mag op geen enkele wijze energiebesparing bij een bron of
afnemer tegenwerken en dient onafhankelijk te zijn van (rest)warmte die op niet-duurzame wijze is
opgewekt. Ook dient er aandacht te zijn voor alternatieve vormen van duurzame warmtelevering voor
de gebouwde omgeving. Maassluis sluit aan bij het verkennen van de kansen op het gebied van
duurzame warmte, wanneer de mogelijkheid zich voordoet.
Een vervolgstap Roadmap Next Economy moet worden gezet m.b.t. duurzaamheid. Hoe kan het
implementatieproces en de gewenste scale-ups worden vormgegeven. In het bijzonder gaat het om
aan te geven hoe we tot een succesvolle financiering komen met steun van het rijk, het realiseren van
een efficiënte kennisdeling, het zoeken van samenwerking en concretisering van implementatie van de
opgaven. Wij vragen de MRDH aandacht te hebben voor deze vervolgstap.
De verdere ontwikkeling van de warmte
infrastructuur in Schiedam en Vlaardingen, en
mogelijk Maassluis, geeft concreet invulling aan
de ambities in de regio om vraag en aanbod van
warmte met elkaar te verbinden.
De Roadmap Next Economy voedt het
investeringsprogramma met concrete projecten
ter vernieuwing en verduurzaming van de
economie van de regio Rotterdam Den Haag. Bij
de uitvoering van de projecten is er sprake van
één regionaal investeringsprogramma, inclusief
de projecten die voortkomen uit de RNE. Alle
projecten uit het investeringsprogramma, ook de
projecten die voortkomen uit de RNE, kunnen
gebruik maken van de generieke regionale
ondersteuningen, waaronder de ontwikkeling van
26
Opmerking
Specifieke opmerkingen
Een goede inpassing van de Blankenburgverbinding in relatie tot de regionale economische hotspots
is in ieders belang, zeker ook voor onze inwoners. De inpassing zelf is de verantwoordelijkheid van het
ministerie van I&M. De invulling en verdere uitwerking van het Kwaliteitsprogramma
Blankenburgverbinding raakt vele partners in het MRDH-gebied.
Het Kwaliteitsprogramma gaat namelijk over een groter gebied dan alleen het gebied direct grenzend
aan de nieuwe rijksweg. Het doel van het programma is, om het gebied, waarin straks de rijksweg
komtte liggen, een kwaliteitsimpuls te geven, door onder meer het recreatieaanbod te vergroten en
nieuwe natuur te ontwikkelen.
Wij doen een oproep aan alle partijen, een constructieve bijdrage te leveren aan het slagen van deze
ambitie. De projecten bieden ruimte voor ontwikkelingen op het gebied van recreatie, educatie én
ondernemerschap.
Reactie algemeen bestuur
een financieringsstrategie voor de projecten.
Het AB neemt hier kennis van.
Het AB waardeert uw oproep aan alle partijen
een constructieve bijdrage te leveren aan het
slagen van deze ambitie.
Midden-Delfland
Van theorie naar praktijk
Bij de vorming van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag is de focus gericht op wetenschappelijk
onderzoek. Voorbeelden zijn de vier kernopgaven uit het advies van professor Tordoir en het advies
van het OESO. Rode draad van deze onderzoeken is het feit dat de economische groei in onze regio
stagneert ten opzichte van de potenties. Met de onderzoeken is de urgentie aangetoond om de
ruimtelijk-economische structuur te versterken en zijn adviezen geven hoe in gezamenlijkheid de
agglomeratiekracht beter te benutten. Het Regionaal Investeringsprogramma is een instrument om de
noodzakelijke praktische invulling te geven aan de diverse adviezen.
Doelstelling
Wij onderschrijven de doelstellingen die in uw bovenvermelde brief zijn benoemd: "De projecten
moeten bijdragen aan het doel: een attractieve, duurzame en bereikbare regio, die in staat is aximaal
te profiteren en in te spelen op de economische transitie en mogelijkheden tot
werkgelegenheidsgroei." Het Regionaal Investeringsprogramma is een waardevolle inventarisatie van
projecten die bijdragen aan het versterken van de ruimtelijk-economische structuur. Het clusteren van
de 25 thema's tot vier aandachtsgebieden zorgt voor een focus in de uitvoering.
Kern van het Regionaal Investeringsprogramma is een duurzame economische vernieuwing. Dit sluit
goed aan op de identiteit en doelstellingen van de gemeente Midden-Delfland.
Proces investeringsprogramma
Het Regionaal Investeringsprogramma is een product van samenwerking van diverse regionale
partijen. Het is positief dat alle partijen bereid zijn vanuit de doelstelling samen te werken. In korte tijd
is hierdoor een grote verscheidenheid aan projecten gebundeld. Wij benadrukken het belang om het
Regionaal Investerings-programma niet als statisch document te behandelen. Bij het uitwerken van de
diverse projecten zal blijken dat de urgentie verschilt of dat de prioritaire projecten ondersteund
moeten worden met aanvullende projecten.
Een goed voorbeeld van de noodzaak het investeringsprogramma als dynamisch document te
Het AB deelt uw opmerking.
Het AB dankt de gemeente voor het
onderschrijven van de doelstellingen.
Het AB onderschrijft uw opmerking om het
Regionaal Investeringsprogramma als een
dynamisch document te behandelen.
Het is aan de gemeenten om aanpassingen door
27
Opmerking
beschouwen is het proces van de Roadmap Next Economy (RNE). Het investeren in een duurzame
economische vernieuwing sluit aan op de verwachte uitkomst van de RNE. Wij sluiten niet uit dat
inhoudelijke aanpassing van projecten nog wenselijk is.
Economische vernieuwing houdt ook in dat cross-overs tussen bijvoorbeeld de agrarische sectoren
greenport en veehouderij met andere sectoren ontstaan. Economische vernieuwing kan ook deels
gevonden worden in nog niet bestaande cross-overs tussen de diverse grote economische sectoren in
onze regio.
Positie en inzet Midden-Delfland
Het realiseren van de projecten uit het Regionaal Investeringsprogramma vraagt een grote inzet van
overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Wij bevestigen dat vanuit Midden-Delfland inzet en
ondersteuning op de regionale opgaven geleverd wordt. Een gezamenlijke inzet bevestigt de kracht
van de regio en biedt meer kansen op realisatie van de diverse projecten.
Als gemeente focussen wij ons op de thema's die voortvloeien uit de economische vernieuwing van de
Greenport en het versterken van het economisch vestigingsklimaat. Het Central Park Midden-Delfland
vervult een belangrijke functie binnen de economische back-bone van de regio. Wij richten onze
bijdrage dan in het bijzonder op een zorgvuldige inpassing van de viersporigheid Delft-Schiedam,
projecten die de ruimtelijke kwaliteit van het landschap versterken en projecten die economische
vernieuwing ter ondersteuning van het behoud van het landschap stimuleren, zoals recreatie,
toerisme, kennisontwikkeling hippische sport en landbouw en verdere ontwikkeling korte ketens.
Reactie algemeen bestuur
te geven.
Het AB is verheugd dat gemeente MiddenDelfland zich actief gaat inzetten op de regionale
opgaven.
Pijnacker-Nootdorp
Wij zijn blij met het resultaat, waarin zichtbaar wordt dat door slimme regionale samenwerking de regio
initiatieven neemt om de agglomeratievoordelen in de Metropoolregio beter te benutten door in te
zetten op vernieuwing van de economie, vernieuwing van energie, vernieuwen van verbindingen, en
vernieuwen van stad en omgeving.
Wij vertrouwen er op dat op die manier meer economische groei, en verbetering van de
werkgelegenheid te bereiken is. Wij achten het van groot belang dat de aan de MRDH deelnemende
gemeenten met dit Regionaal Investeringsprogramma tonen over de eigen gemeentegrenzen heen te
kunnen kijken, en tot regionale samenwerking te komen. Nu al merken wij dat het ingezette proces
leidt tot een betere onderlinge samenwerking, tot realiseerbare projecten, en tot agendavorming voor
de komende jaren.
Ondanks het positieve resultaat tot nu toe is nog niet geheel duidelijk hoe het proces rond het
Regionaal Investeringsprogramma nu verder gaat verlopen. Zo is niet helder wat de status van het
programma is in het licht van de verkiezingen in het voorjaar van 2017 en de positie die het huidige
kabinet daarin heeft.
Ook is er nog onduidelijkheid met betrekking tot de vraag welke bronnen aangeboord moeten worden
om ook de financiële haalbaarheid van de projecten te waarborgen en de processen die daarvoor
moeten worden doorlopen. Wij bepleiten transparantie bij het vorm geven van het vervolgproces.
Het AB neemt hier kennis van.
Het AB deelt deze opvatting.
De uitwerking van het verdere proces is
onderwerp van een uitvoeringsnotitie die zal
worden vastgesteld in het AB van 9 december
2016.
Dit maakt onderdeel uit van de uitvoeringsnotitie.
Het voorstel voor uitvoering ligt voor bij de
gemeenten. De gemeenteraden worden uiteraard
betrokken bij het vervolgproces.
28
Opmerking
Verder achten wij het van belang om het door de MRDH reeds ingezette traject Roadmap Next
Economy (RNE) nadrukkelijk bij dit vervolg te betrekken.
Het Regionaal Investeringsprogramma bestaat nu uit zo'n 150 projecten, zonder dat volledig duidelijk
is hoe die zich tot elkaar verhouden. Wij menen dat daarin meer focus wenselijk is. Wij pleiten voor
een transparant proces om die focus naderbij te brengen.
Wij vragen aan de MRDH in de tweede helft van 2016 een plan van aanpak voor het vervolg te maken,
waarin de bovenstaande elementen zijn opgenomen.
Wij pleiten er voor dat de deelnemende gemeenten elkaar hierin faciliteren, zodat de ingeslagen weg
van regionale samenwerking verder kan worden ontwikkeld.
In uw aanbiedingsbrief wordt een website www.investeringsprogramma. nl genoemd, die een
uitgebreide inhoudelijke toelichting bevat op het Regionaal Investeringsprogramma. Daarin valt op dat
niet alle door onze gemeente aangedragen projecten daarin op de juiste wijze zijn opgenomen. Zo zijn
er projecten die zijn aangemerkt als 'verkenning' terwijl ze in werkelijkheid al in de planfase zijn.
Wij vragen aandacht voor het actueel maken en houden van de website. De onvolkomenheden zullen
overigens ambtelijk worden doorgegeven.
Reactie algemeen bestuur
Inmiddels zijn projecten uit de RNE opgenomen in
het Regionaal Investeringsprogramma.
Het regionaal investeringsprogramma is een
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus herkent
het AB. Het is onmogelijk om meer dan 150
projecten tegelijkertijd verder in de planvorming
en de uitvoering te brengen. Daarom worden in de
uitvoering van het investeringsprogramma
focusprojecten benoemd met een grote regionale
betekenis die in de periode tot medio 2017 tot een
concreet resultaat kunnen leiden.
Een uitvoeringsnotitie gaat nu het
besluitvormingsproces in.
Het AB steunt uw pleidooi van harte.
Het is aan de gemeenten zelf om actuele
informatie aan te leveren bij de MRDH
organisatie.
Ridderkerk
Samenwerking en energie
Wij waarderen de samenwerking die aan de basis van het Regionaal Investeringsprogramma ligt. Niet
alleen de samenwerking tussen de deelnemende gemeenten, maar ook met aangrenzende regio’s en
de provincie. Deze samenwerking is noodzakelijk om de potentie van de Zuidelijke Randstad volledig
te benutten. Ook spreken wij onze waardering uit voor de verbeterde samenwerking met de provincie,
waarbij ieder vanuit zijn eigen taken en bevoegdheden een bijdrage levert aan de ontwikkeling van de
regio. Daarbij is het goed dat de projecten gedragen worden door de gemeenten en andere bestaande
structuren, zoals de Greenport en de Landschapstafels. Wij hopen dat de MRDH in de toekomst van
deze bestaande structuren blijft uit gaan, maar wel een rol zal spelen in coördinatie en afstemming.
We zien dat er een energie ontstaan is die de projecten verder brengt. Het zou goed zijn dat deze
energie en de ambitie die uit het investeringsprogramma spreekt ook vertaald worden in concrete
resultaten die de regio verder helpen. Het Regionaal Investeringsprogramma is hierbij een belangrijke
stap, maar we dringen wel aan op snelheid bij het verder concretiseren en uitvoeren van de projecten.
Het AB onderschrijft dit. Het is belangrijk dat dit
wordt doorgepakt.
29
Opmerking
Dat neemt niet weg dat de initiatiefnemers verantwoordelijk blijven om van hun projecten een succes
te maken.
Inzet Ridderkerk
Ridderkerk is actief betrokken bij een aantal projecten gericht op vernieuwing van de economie,
duurzaamheid en attractiviteit.
Ten eerste gaat het hierbij om de vijf projecten die we hebben ingebracht voor Nieuw Reijerwaard
(toonaangevende duurzaamheid / vernieuwing economie). Deze projecten zijn een essentieel
onderdeel van het door alle betrokken gemeenten ingebrachte programma Greenport. Wij zijn blij dat
de MRDH zich committeert aan dit programma. De projecten zijn innovatief, duurzaam, en
opschaalbaar naar de hele regio. Met name willen we hierbij noemen het project Human Capital Pool,
waarbij duurzame werkgelegenheid voor kwetsbare groepen centraal staat en het project
Productielocatie Duurzame Energie, dat zich al in de aanbestedingsfase bevindt met uitsluitend private
financiering.
Attractiviteit is een thema dat wij met genoegen terugzien in het Regionaal Investeringsprogramma.
Een aantrekkelijk woonmilieu is van groot belang voor bestaande en toekomstige bewoners en voor
het economisch vestigingsklimaat van de regio. Ridderkerk is van unieke waarde in de regio als
gemeente met een dorps karakter, met de werkgelegeneheid en voorzieningen van Rotterdam en
Drechtsteden binnen handbereik. Het Regionaal Investeringsprogramma draagt verder bij aan
versterking van deze aantrekkelijkheid, met projecten als Hollandse Banen, Waalvisie, Rivier als
Getijdenpark en River Art. Deze projecten zijn tot stand gekomen met de Landschapstafel
IJsselmonde als platform.
Reactie algemeen bestuur
Ridderkerk wil op deze manier zijn constructieve bijdrage leveren aan een versterking van het
economisch klimaat in de regio, in samenwerking met onze partners. In deze samenwerking kunnen
wij van elkaar leren en kennis delen. In bestaande overlegstructuren als de Greenport Westland
Oostland en de Landschapstafel IJsselmonde vindt dergelijke samenwerking al plaats. Dit draagt
positief bij aan de verankering van de projecten en de realisatie van het investeringsprogramma.
Ridderkerk levert een belangrijke bijdrage aan de bereikbaarheid van de regio door aanwezigheid van
belangrijke (rijks)wegen op zijn grondgebied. 11% van de grond in Ridderkerk is in gebruik als wegen,
veruit het hoogste percentage van alle gemeenten in Nederland. Deze grote infrastructuur zet druk op
de attractiviteit en leefbaarheid. Dit aspect moet dus ook zwaar meewegen bij het prioriteren en
uitwerken van de projecten in het Regionaal Investeringsprogramma.
Het project Brienenoord Algera Corridor mag gelet op het feit dat de leefbaarheid in Ridderkerk door
onder meer het grote aandeel (rijks)wegen toch al onder druk staat, geen negatieve effecten op de
leefbaarheid hebben. Van de variant die momenteel bekend staat als voorkeursoplossing, is bekend
dat deze wél een negatief effect heeft op de leefbaarheid. Wat onze raad betreft is deze
voorkeursoplossing dan ook onbespreekbaar, zoals blijkt uit de unaniem door ons op 20 april 2011
aangekomen motie nr. 2011-53, inzake de oeververbinding Krimpenerwaard Ridderkerk. Graag
denken wij mee over een andere oplossing zonder negatieve effecten.
Filter op projecten
Het AB dankt de gemeente voor de constructieve
bijdrage die zij wil leveren.
Het AB neemt hier kennis van.
Het AB neemt hier kennis van.
Het AB onderschrijft dat attractiviteit en
leefbaarheid van belang zijn voor deze regio.
De planning voor verdere verkenning voor
Brienenoord- en Algeracorridor is mede
afhankelijk van de uitkomst van het MIRTonderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag
en de NMCA die beiden in 2017 worden
opgeleverd.
Het AB zal erop toezien dat alle relevante partijen,
waaronder de gemeente Ridderkerk, betrokken
worden bij de verdere uitwerking.
Het regionaal investeringsprogramma is een
30
Opmerking
Wij onderschrijven de ambitieuze insteek van het Regionaal Investeringsprogramma. Ambitie helpt om
dingen voor elkaar te krijgen. Tevens onderschrijven wij dat in het Regionaal Investeringsprogramma
geen projecten zijn geprioriteerd of gefilterd. De projecten hebben immers alle hun waarde, zijn zeer
divers en zijn alle van belang voor betrokken gemeenten. Wij sluiten echter niet uit dat in de toekomst
prioritering nodig zal zijn. Ten eerste vanwege schaarste aan middelen. Ten tweede omdat projecten
negatieve effecten elders kunnen hebben. Wij verwachten dat de MRDH een prioritering – indien nodig
– faciliteert. Een vraag hierbij is hoe projecten zich tot elkaar verhouden en of alle projecten echt van
toegevoegde waarde voor de regio als geheel zijn.
In onze raad is de vraag gerezen of er een ‘filter’ is geweest of moet komen voor projecten op de lijst,
waarin ook belangenafweging plaatsvindt. Ook in dit verband verwijzen wij naar het project
Brienenoord Algera Corridor, waar conflicterende belangen kunnen gaan spelen.
Daarnaast is voor veel projecten de financieringsbehoefte nog niet geheel duidelijk. Ook is in veel
gevallen onduidelijk wanneer er financiering nodig is en waar die vandaan moet komen. Voor een
aantal thema’s is het waarschijnlijk dat niet alle wensen vervuld kunnen worden. Ook dan komt wellicht
de wens van prioriteren aan de orde. Gelet op de nu ingezette en geïntensiveerde samenwerking,
moeten we niet in een situatie van onderlinge concurrentie terecht komen.
Niet alleen overheden
Het is goed dat de MRDH samen met andere overheden het initiatief voor het Regionaal
Investeringsprogramma heeft genomen. Wij vinden het echter van belang dat ook het bedrijfsleven en
onderwijsinstellingen een actieve rol moeten hebben bij de projecten. Bij diverse projecten is dit al het
geval, maar niet bij alle. Wij zijn van mening dat, wellicht met uitzondering van een aantal
infrastructurele projecten, een gezonde private business case een voorwaarde is voor het duurzaam
doen slagen van de projecten. De overheid kan dan eventueel zorgen voor het laatste ‘duwtje in de
Reactie algemeen bestuur
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus herkent
het AB. Het is onmogelijk om meer dan 150
projecten tegelijkertijd verder in de planvorming
en de uitvoering te brengen. Daarom worden in de
uitvoering van het investeringsprogramma
focusprojecten benoemd met een grote regionale
betekenis die in de periode tot medio 2017 tot een
concreet resultaat kunnen leiden.
Het Regionaal Investeringsprogramma is een
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus herkent
het AB. Het is onmogelijk om meer dan 150
projecten tegelijkertijd verder in de planvorming
en de uitvoering te brengen. Daarom worden in de
uitvoering van het investeringsprogramma
focusprojecten benoemd met een grote regionale
betekenis die in de periode tot medio 2017 tot een
concreet resultaat kunnen leiden.
Bij het opstellen van het Regionaal
Investeringsprogramma zijn de projecten
beoordeeld door de adviesbureaus SEO en
Rebel. Daarbij zijn soortgelijke als de genoemde
criteria gebruikt.
Dit is inderdaad het geval. Veel projecten vergen
nog een nadere uitwerking. Pas dan zal een
goede afweging mogelijk zijn.
Het AB is het daarmee eens. Wij onderzoeken of
de Economische Programmaraad het platform
kan worden voor die onderdelen uit het
investeringsprogramma die overwegend een
private inspanning vragen.
31
Opmerking
rug’.
Wat verwachten we van de MRDH
Wij waarderen de aanjagende en coördinerende rol die de MRDH heeft gespeeld bij de
totstandkoming van het Regionaal Investeringsprogramma, en de ruimte die hierbij geboden is voor
lokale inbreng. Wij vertrouwen erop dat de MRDH ook in de toekomst een rol speelt bij het monitoren
van de doelstellingen, het informeren en coördineren, en indien dit nodig blijkt het prioriteren.
Wij vertrouwen erop dat u onze opmerkingen mee zult nemen in de verdere besluitvorming en
uitwerking van het Regionaal Investeringsprogramma. Wij zien uit naar een goede samenwerking in
het vervolgtraject.
Reactie algemeen bestuur
De MRDH zal de coördinatie op zich nemen. De
voortgang van (de projecten van) het
investeringsprogramma is voor iedereen te volgen
via de website www.investeringsprogramma.nl.
De MRDH beheert deze website. De eigenaren
van de projecten zijn zelf verantwoordelijk voor
het aanleveren van adequate informatie.
De AB’s van MRDH, Drechtsteden en Holland
Rijnland, GS, de bestuurscommissies en
adviescommissies EV en Va van de MRDH zullen
in de reguliere vergaderingen over relevante
ontwikkelingen op de hoogte worden gehouden.
In de EPZ, waarin al deze partijen
vertegenwoordigd zijn, worden, samen met de
bestuurders van bedrijven en kennisinstellingen,
de voortgang en strategische kansen, dilemma’s
en knelpunten besproken en geadresseerd. Dit
gebeurt minimaal 1 keer per jaar.
Eenmaal per jaar organiseren we een ‘special’ om
samen met alle betrokken partijen de balans op te
kunnen maken. De eerste keer zal in juli 2017 zijn
als we een jaar onderweg zijn.
Het AB neemt hier kennis van.
Rijswijk
U geeft aan dat het gevolgde proces gericht was op het voorsorteren op de aankomende Tweede
Kamer verkiezingen en om die reden op het aanbieden van het programma voor 1 juli aan ministerpresident Rutte. Het gevolg hiervan was dat er tijdsdruk op het proces tot het vormen van een
Regionaal Investeringsprogramma stond. Het eindresultaat is een doordacht en gevarieerd
investeringsprogramma. Wij vinden het van groot belang dat ook als snelheid geboden is, toch steeds
een zorgvuldig proces wordt doorlopen waarop alle gemeenten zijn aangesloten.
Wij ondersteunen de door u verwoorde investeringsvoornemens in "Investeren in vernieuwen". Wij
concluderen dat een zorgvuldig te doorlopen proces met partijen van verschillende disciplines en
niveaus van groot belang is voor de uitvoering van het programma en verwachten van u om dat goed
vorm te geven.
U schrijft over een "levendig" programma waaraan projecten toegevoegd kunnen worden en waarin
projecten kunnen afvallen. Wij vernemen graag hoe dit proces wordt ingevuld, waarbij we in het
Het AB deelt de opvatting van gemeente Rijswijk
dat het belangrijk is om een zorgvuldig proces te
doorlopen.
Het AB deelt uw mening.
De gemeenten beslissen over hun eigen
projecten. De gemeenten kunnen zelf projecten
32
Opmerking
bijzonder goede afspraken willen maken over de bestuurlijke en ambtelijke aansluiting op het project
Transformatie winkels en kantoren.
In het (levendige) programma zien wij zowel kansen als bedreigingen. Kansen omdat we bijvoorbeeld
input aan het programma kunnen leveren door projecten aan te dragen. Hierbij denken wij expliciet
aan een goede verbinding van de economische toplocatie Plaspoelpolder met Rotterdam The Hague
Airport en de TU Delft. We zien ook bedreigingen omdat voor ons belangrijke projecten kunnen
afvallen en dat de druk op het budget van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag toeneemt. Voor
wensen zoals de uitbreiding van het openbaar vervoer netwerk en een verbinding met/via Rijswijk
Buiten zal dit gevolgen kunnen hebben.
De viersporigheid is ook voor de gemeente Rijswijk van belang. Naast de bereikbaarheid van Rijswijk
Reactie algemeen bestuur
toevoegen of laten afvallen. De AB’s van MRDH,
Drechtsteden en Holland Rijnland, GS, de
bestuurscommissies en adviescommissies EV en
Va van de MRDH zullen in de reguliere
vergaderingen over relevante ontwikkelingen op
de hoogte worden gehouden.
In de EPZ, waarin al deze partijen
vertegenwoordigd zijn, worden, samen met de
bestuurders van bedrijven en kennisinstellingen,
de voortgang en strategische kansen, dilemma’s
en knelpunten besproken en geadresseerd. Dit
gebeurt minimaal 1 keer per jaar.
Eenmaal per jaar organiseren wordt een ‘special’
georganiseerd om samen met alle betrokken
partijen de balans op te kunnen maken. De eerste
keer zal dit in juli 2017 zijn.
Het project Transformatie Kantoren en Winkels
heeft zich uiteindelijk geconcentreerd op kantoren.
Er zijn 16 aandachtsgebieden benoemd
(deelprojecten). Dit zijn gebieden met kantoren. In
sommige gebieden zal het daadwerkelijk gaan om
transformatie, maar in andere gebieden zal het
gaan om sloop, in weer andere gebieden juist om
de bouw van kantoren. De tem
‘gebiedsontwikkeling kantorenlocaties’ dekt de
inhoud daarom beter ‘transformatie kantoren’.
Rijswijk is de trekker van dit project (bestuurlijk
trekker is wethouder René van Hemert). Ambtelijk
zijn 9 gemeenten met veel kantoren, de provincie
en de MRDH betrokken. Nu wordt gewerkt aan de
verdere concretisering van de 16 deelprojecten.
Het AB neemt hier kennis van.
Het feit dat het dossier viersporigheid een
33
Opmerking
en de economische toplocatie Plaspoelpolder in het bijzonder zal dit bijdragen aan de gewenste
uitstraling van station Rijswijk als metropolitaan OV-knooppunt. Wij pleiten voor een sterke lobby op dit
onderwerp.
Onder "Vernieuwen stad en omgeving" lezen wij onder andere de ambitie om groene zones,
waaronder de Landgoederenzone in Rijswijk, beter toegankelijk te maken. De verbinding met ander
groen of blauw via de "Slowlanes" per fiets of te voet is een project dat ons erg aanspreekt, net als het
onderzoek naar de haalbaarheid van invulling van de "last mile" tussen station Rijswijk en de
werklocaties Plaspoelpolder, Broekpolder en Hoornwijck met automatisch vervoer.
In de gewenste schaalsprong van regionaal openbaar vervoer, waaronder een onderzoek naar een
Hoogwaardige OV-verbinding tussen Den Haag Zuidwest via Rijswijk naar Delft, zien wij wederom de
kansen voor de verdere ontwikkeling van station Rijswijk en de stationsomgeving.
U geeft aan dat wijzigingen in het investeringsprogramma op de website
www.investeringsprogramma.nl worden doorgevoerd. Wij horen graag nog op welke manier wij op de
hoogte worden gebracht van wijzigingen in het investeringsprogramma.
Reactie algemeen bestuur
prominente plek in het Investeringsprogramma
heeft, betekent dat MRDH met haar partners het
belang van dit dossier intensief blijft uitdragen.
Het AB neemt hier kennis van.
Het Investeringsprogramma is een pakket aan maatregelen waarvoor de financiën nog niet rond zijn
en waarvoor prioritering noodzakelijk is. Wij verwachten nog geïnformeerd te worden op welke wijze u
de raden betrekt bij het verdere proces om hiertoe te komen.
Het AB neemt kennis van uw verzoek en
bespreekt de wijze van betrokkenheid in zijn
vergadering op 9 december a.s.
De langere termijnperspectieven voor
ontwikkeling van het station en haar omgeving
worden onderkend door MRDH.
De voortgang van (de projecten van) het
investeringsprogramma is voor iedereen te volgen
via de website www.investeringsprogramma.nl.
De MRDH beheert deze website. De eigenaren
van de projecten zijn zelf verantwoordelijk voor
het aanleveren van adequate informatie.
De AB’s van MRDH, Drechtsteden en Holland
Rijnland, GS, de bestuurscommissies en
adviescommissies EV en Va van de MRDH zullen
in de reguliere vergaderingen over relevante
ontwikkelingen op de hoogte worden gehouden.
In de EPZ, waarin al deze partijen
vertegenwoordigd zijn, worden, samen met de
bestuurders van bedrijven en kennisinstellingen,
de voortgang en strategische kansen, dilemma’s
en knelpunten besproken en geadresseerd. Dit
gebeurt minimaal 1 keer per jaar.
Eenmaal per jaar organiseren wordt een ‘special’
georganiseerd om samen met alle betrokken
partijen de balans op te kunnen maken. De eerste
keer zal dit in juli 2017 zijn.
Rotterdam
De ambities in het Regionaal Investeringsprogramma worden vanuit Rotterdam herkend. De gekozen
thema's sluiten aan bij de opgaven uit de Agenda Economisch vestigingsklimaat en de Strategische
Het AB neemt hier kennis van.
34
Opmerking
Bereikbaarheidsagenda Vervoersautoriteit.
Algemeen
De gemeenteraad wil zijn complimenten geven voor het werk dat is verzet om te komen tot dit product.
Het overzicht van alle projecten en programma's die zijn opgenomen op de investeringskaart is
indrukwekkend en laten duidelijk zien hoeveel energie er in onze regio bij gezamenlijke overheden
aanwezig is. Goed ook, omdat dit overzicht alle participanten in staat stelt om inzicht te krijgen in de
projecten van buurgemeenten en om betere afstemming en daardoor meerwaarde te creëren voor
eigen investeringen.
Wij onderschrijven het grote belang van een gezamenlijk regionaal investeringsprogramma. De
samenwerking tussen provincie Zuid-Holland, de economische programmaraad Zuidvleugel en de
gemeenten in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag gericht op een samenhangend
investeringsprogramma draagt direct bij aan de concurrentiepositie van onze regio. Het maakt ons
slagvaardiger in de samenwerking met andere partijen, zoals het rijk en moet bijdragen aan het sneller
realiseren van cofinanciering vanuit het rijk, Europa of andere fondsen.
Voor Rotterdam zijn een aantal zaken van groot belang om het vervolg van het
investeringsprogramma ook tot een succes te maken. Hieronder zetten wij deze onderwerpen verder
uiteen.
Meer focus
In het proces van de totstandkoming van het Investeringsprogramma is er voor gekozen om een zo
compleet mogelijk beeld te schetsen van de investeringsambities van de deelnemende partners. De
komende periode zal het kaf van het koren moeten worden gescheiden. Op basis van goede criteria
kan een nadere focus in dit Investeringsprogramma worden aangebracht. Wij zijn van mening dat om
echt het verschil te maken voor de regio en om bij het Rijk Europa en andere financiers het goede
verhaal te vertellen een scherpe focus essentieel is. Alleen dan kan een Regionaal
Investeringsprogramma meerwaarde hebben en de ambitie om onze regio economisch sterker te
maken daadwerkelijk resultaat opleveren. Wij vragen daarom aan uw dagelijks bestuur een voorstel
met een helder afwegingskader tot prioritering uit te werken en dit aan de raden van de MRDH
gemeenten voor te leggen. Wij zijn uiteraard gaarne bereid om hieraan een substantiële bijdrage te
leveren.
Lokale legitimering en draagvlak
Het regionaal investeringsprogramma is een nieuw initiatief dat haar bestaansrecht moet bewijzen.
Lokale legitimering en draagvlak zo wel bestuurlijk als in de samenleving zijn daarbij cruciaal. De
Rotterdamse Raad wil daarin haar verantwoordelijkheid nemen, maar kan dan alleen goed wanneer zij
actief betrokken is bij planvorming en uitvoering. Wij roepen het Dagelijks Bestuur op dit proces goed
te organiseren.
Relatie met de Roadmap Next Economy
Het Regionale Investeringsprogramma en de Roadmap Next Economy hebben tot nu toe een eigen
(tijds)pad bewandeld. Rotterdam is van mening dat de uitvoering van beide trajecten in samenhang of
tenminste in nauwe afstemming moet plaatsvinden. Er zijn grote parallellen te trekken tussen de
publieke investeringen in het Regionale Investeringsprogramma en de Roadmap, de wijze waarop
Reactie algemeen bestuur
Dank voor uw waardering.
Het AB neemt hier kennis van.
Het AB neemt kennis van uw verzoek en
bespreekt de wijze van betrokkenheid in zijn
vergadering op 9 december a.s.
De gemeenteraden zullen uiteraard actief
betrokken worden bij het vervolgproces.
Het AB deelt uw mening dat de uitvoering van
beide trajecten in samenhang, dan wel
afstemming moet plaatsvinden.
35
Opmerking
deze trajecten worden uitgevoerd moet daarom ook gericht zijn op het creëren van maximale synergie.
Betrokkenheid Rotterdamse Raad
Met het Regionale Investeringsprogramma draagt Rotterdam geen bevoegdheden over aan de MRDH,
ten aanzien van de Rotterdamse projecten en programma's. De Rotterdamse projecten en
programma's zijn en blijven de verantwoordelijkheid van de Rotterdamse organisatie en het bestuur.
Reactie algemeen bestuur
Het AB onderschrijft uw standpunt.
Wassenaar
Wij onderkennen het grote belang van het Regionaal Investeringsprogramma. Meer werkgelegenheid,
hogere economische groei en behoud van de internationale concurrentiepositie van de MRDH zijn
belangrijk voor alle gemeenten van de MRDH. Voor Wassenaar maakt het duurzaam behoud van het
internationale leefmilieu dat Wassenaar biedt, mogelijk. Wassenaar is daarnaast afhankelijk van de
(boven)regionale arbeidsmarkt, waardoor ook voor de Wassenaarse bevolking in zijn algemeenheid
behoud en verruiming van het werkaanbod in de nabijheid van Wassenaar van groot belang is. Dat
ingespeeld wordt op te verwachten, nieuwe economische ontwikkelingen is essentieel voor het halen
van de doelstellingen.
Wij ondersteunen van harte de algemene programma's Next generation woonwijken, Energieinfrastructuur, Opwekking duurzame energie. Energietransitie mobiliteit en Transformatie winkels en
kantoren.
De 'Ondertunneling N44'staat op de Projectenlijst onder Metropolitaan Landschap Verbinding groen
N44. Ondertunneling maakt het mogelijk om het groen te verbinden en het Duin Horst & Weidegebied
te vergroten. Ook wordt het door het Rijk aangewezen beschermd dorpsgezicht 'Landgoederenzone
Wassenaar, Voorschoten en Leldschendam-Voorburg' versterkt. Daarnaast biedt Ondertunneling de
mogelijkheid om plaatselijk de luchtkwaliteit te verbeteren (door beperking van de emissie van o.a.
fijnstof en stikstofdioxide). Het is verder evident dat de Ondertunneling N44 van essentieel belang is
voor de MRDH in de ontwikkeling naar een economisch uitstekend presterende regio, zowel nationaal
als internationaal. Wij zijn verheugd dat u dit regionale belang onderschrijft in uw voorstel 'Investeren
in vernieuwen' waarin staat dat voor de weginfrastructuur nieuwe verbeteringen noodzakelijk blijven,
waaronder de ondertunneling van de N44 in Wassenaar.
Wij vragen u om uw inzet te continueren, zowel voor de lobby voor de Ondertunneling als voor het
opzetten van het studieproject over de Ondertunneling N44.
Het project Slow lanes wordt inmiddels aangeduid als Hollandse Banen. Wij verzoeken u om ook op
de langere termijn zich in te blijven zetten voor de realisatie van deze fietsverbindingen tussen stad en
land, die de MRDH nog aantrekkelijker zullen maken als vestigingsmilieu.
De systematiek en informatie op de Projectenlijst, de hard copy Investeringskaart, de Investeringskaart
op www.investeringskaart.nl en de beschrijvingen zijn niet éénduidig. Ook zijn er soms grote
overlappen tussen projecten.
Wij verzoeken u te bezien hoe de projecten op de Projectenlijst, maar ook op www.investeringskaart.nl
beter op elkaar afgestemd kunnen worden qua benaming, beschrijving en abstractieniveau. Daarmee
zal er meer overzicht komen wat waar speelt en kunnen de juiste partners gevonden worden voor de
Het AB neemt hier kennis van.
Het AB neemt hier kennis van.
Het project “Ondertunneling N44” staat in de
verkenningsfase van de Uitvoeringsagenda
Bereikbaarheid (UAB). De N44 is een rijksweg.
Het initiatief voor het opzetten van een
studieproject ligt daarom primair bij het Rijk of bij
gemeente Wassenaar.
De Hollandse Banen zijn onderdeel van het
regionaal investeringsprogramma en worden door
de MRDH in overleg met provincie en de
gemeenten uitgewerkt.
Inmiddels heeft afstemming van de projecten qua
namen, beschrijving en abstractieniveau
plaatsgevonden. Dit is opgenomen in de
uitvoeringsnotitie.
36
Opmerking
realisatie van de projecten.
Voor de Wassenaarse projecten onder Metropolitaan Landschap verzoeken wij u deze afstemming in
overleg te doen met de Landschapstafel Duin Horst & Weide, bijvoorbeeld door aan de hand van één
kaart van het gebied de diverse projecten met elkaar te verbinden.
Reactie algemeen bestuur
De projecten die onderdeel uitmaken van het
Metropolitaan Landschap zijn veelal ingebracht
door de gemeenten en zijn soms tevens
onderdeel van het uitvoeringsprogramma van een
Landschapstafel. De gemeenten zelf verzorgen
de afstemming tussen de projecten uit de
Landschapstafel en de projecten in het
investeringsprogramma. Daar waar de MRDH aan
de lat staat voor de uitvoering van projecten,
bijvoorbeeld voor de Hollandse Banen, verzorgt
de MRDH de verbinding en samenhang ten
behoeve van dat project, bijvoorbeeld via de
Landschapstafels.
Westland
Het uitbrengen van het OESO-rapport 'Metropolitan Review Rotterdam The Hague' op 1 februari
2016 heeft het opstellen van een samenhangend Regionaal Investeringsprogramma in gang gezet. In
de afgelopen maanden is intensief gewerkt aan het opstellen van het Regionaal
Investeringsprogramma wat op 6 juli is aangeboden aan Premier Rutte. De regio heeft een stevige
ambitie neergezet om de economie te versterken. Wij zijn zeer verheugd met het bereikte
resultaat tot nu toe. De samenwerking tussen MRDH, Provincie Zuid-Holland, Economisch
Programmaraad Zuidvleugel, Drechtsteden en de regio Holland-Rijnland is hierdoor versterkt. Er is
een huzarenstuk geleverd waarvoor wij u complimenteren als trekker van het proces.
Het AB is verheugd met uw reactie.
Binnen de Greenport Westland-Oostland hebben de gemeenten nadrukkelijk een bijdrage kunnen
leveren in de totstandkoming van het Regionaal Investeringsprogramma. Dat is goed terug te zien in
het programma. Wij kunnen ons daarom prima herkennen in het Regionaal Investeringsprogramma.
Hieronder gaan wij wat meer in op specifieke punten.
De urgentie om het Regionaal Investeringsprogramma op 1 juli 2016 door het Algemeen Bestuur van
de MRDH vast te stellen was ingegeven door:
• de aanstaande kabinetswisseling en het landelijk verkiezings-proces daaraan voorafgaand;
• het benutten van de financieringsmogelijkheden van de Europese fondsen (Juncker);
• het inlopen van de achterstand ten opzichte van andere grootstedelijke regio's;
• het oogsten van de revenuen van de samenwerking, die in MRDH-verband tot stand zijn gebracht.
Voor het overgrote deel van de projecten zijn partners (Rijk, Europese Investeringsbank, Europese
fondsen, private partijen) nodig om de realisatie ervan mogelijk te maken. Samen met partners moet
worden bezien welke realisatiekansen er zijn door projecten samen met hen uit te werken. De
overhandiging aan Premier Rutte was een belangrijke mijlpaal. De urgentie en energie die hiervoor zijn
Het AB deelt uw opvatting dat de het belangrijk is
om de urgentie en energie vast te houden. Dit
vraagt veel van alle partijen die zich
gecommiteerd hebben aan het
37
Opmerking
gecreëerd moet ons inziens worden vastgehouden.
Het programma met de investeringskaart http://www.investeringsprogramma.nl omvat 25
focusthema's en -gebieden met 150 onderliggende projecten. De projecten zijn sterk verschillend van
karakter zowel in schaal als in concreetheid. Wij dringen erop aan om deze projecten te prioriteren
teneinde het economisch resultaat te verhogen. In dit verband wijzen wij u erop dat de voor
Greenpoort Westland Oostland van belang zijnde projecten, waaronder innovatie die bijdraagt aan
versterking van het glastuinbouwcluster, in deze prioritering worden meegenomen.
Wij verzoeken de MRDH om hierin het voortouw te nemen en stellen tevens voor om met potentiële
investeerders toe te werken naar businesscasus.
Namens de Greenport Westtand-Oostland (opgewerkt door de gemeenten en besproken in de
Greenboard van GPWO) zijn de volgende projecten ingediend en opgenomen in het Regionaal
Investeringsprogramma onder een drietal thema's. Deze projecten dragen bij aan de doelen van het
Collegewerkprogramma Westland 2014-2018 op het gebied van nieuwe verdienmodellen, versterken
van het agro-logistieke cluster en verduurzaming op het gebied van energie. Het draagt bij aan de vijf
ontwikkelpaden uit het Strategisch Handelingsperspectief Greenport Westland-Oostland, waaraan wij
samen met de Provincie Zuid-Holland in de coalitie HOT werken:
1. Modernisering/herstructurering in combinatie met energie- en watertransitie
2. Westland bereikbaar, wonen en prettig werken
Op schaalniveau Greenport Westland-Oostland:
3. Complementaire businessterreinen in multimedaal knooppuntennetwerk
4. Versterken kennis en innovatieklimaat
5. Aantrekken en mogelijk makenvan doorontwikkeling pioniers.
De volgende projecten zijn relevant :
Toonaangevende duurzaamheid
Cluster West
Cluster Oost
Smart grid glastuin bouw
Energietransitie door geothermie
Reactie algemeen bestuur
investeringsprogramma.
Het regionaal investeringsprogramma is een
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus herkent
het AB. Het is onmogelijk om meer dan 150
projecten tegelijkertijd verder in de planvorming
en de uitvoering te brengen. Daarom worden in de
uitvoering van het investeringsprogramma
focusprojecten benoemd met een grote regionale
betekenis die in de periode tot medio 2017 tot een
concreet resultaat kunnen leiden.
Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor hun
eigen projecten. De MRDH richt
‘vliegwielfaciliteiten’ in om gemeenten te
ondersteunen bij het opstellen van business
cases.
Het AB neemt hier kennis van.
Het AB neemt hier kennis van.
Vernieuwing economie
38
Opmerking
Moderne tuinbouw Oranjepolder
Foodcenter Reijerwaard: verwaarden van reststromen, productielocatie duurzame energie,
parkmanagement nieuwe stijl, sociaal bedrijf arbeidspool, Freshcentre/centre of expertise
Food innovation Fund
Biobased business met plantenstoffen uit de Greenport
Kas als apotheek
Onderwijs & arbeidsmarkt voor regio Rotterdam
Coolport Westland
Personalised Food
Reactie algemeen bestuur
Connectiviteit
Centrale As Westland incl. HOV-verbinding
Verdubbeling Veilingroute
Ontsluiting glastuinbouwgebieden Pijnacker-West en Pijnacker-Oost
Wij vinden dat deze projecten nodig zijn om de transitie van de Greenport verder aan te jagen. Dit doet
de gemeente niet alleen, maar in samenwerking met andere partners zoals in de Greenport
Westland-Oostland, de coalitie HOT, de Provincie Zuid-Holland en de MRDH.
Uiteindelijk zal er op regionaal niveau een nadere prioritering in tijd en geld moeten plaatsvinden van
alle projecten in het Investeringsprogramma. Dat zal op een transparante en weloverwogen wijze met
de raden gecommuniceerd moeten worden.
Wij zijn van harte bereid om samen met u de schouders te zetten onder deze projecten die bijdragen
aan een sterke Europese topregio in de next economy met een mondiale tuinbouwkern voor voeding,
gezondheid en welbevinden.
Het Regionaal Investeringsprogramma is een
pakket van meer dan 150 concrete projecten.
Deze zullen in samenhang gerealiseerd moeten
worden om het potentieel van de regio in volle
kracht te benutten. Uw pleidooi voor focus herkent
het AB. Het is onmogelijk om meer dan 150
projecten tegelijkertijd verder in de planvorming
en de uitvoering te brengen. Daarom worden in de
uitvoering van het investeringsprogramma
focusprojecten benoemd met een grote regionale
betekenis die in de periode tot medio 2017 tot een
concreet resultaat kunnen leiden.
De gemeenteraden zullen uiteraard actief
betrokken worden bij het vervolgproces.
Het AB is blij met uw bereidheid om samen te
werken om de projecten uit te gaan voeren.
Zoetermeer
De urgentie is er. De concurrentiepositie van onze regio staat onder druk, zoals blijkt uit het OESOrapport dat begin 2016 ook in onze raad is besproken. Een half jaar intensief regionaal samenwerken
heeft een indrukwekkend resultaat opgeleverd. Dit resultaat is een prestatie op zich, maar is pas het
Het AB deelt met u de opvatting dat het tijd is voor
de uitvoering van projecten. In de
uitvoeringsnotitie is uiteengezet hoe de uitvoering
39
Opmerking
begin. Hier nu gezamenlijk op voortbouwen is noodzakelijk, want alleen dan kunnen we regionaal
succes hebben en de potentie van onze regio optimaal benutten. Wij stippen hieronder diverse
aandachtspunten aan, maar willen bovenal meegeven dat het nu tijd voor uitvoering is waar wij als
Zoetermeer wederom actief aan zullen bijdragen.
Als Zoetermeer zetten wij sterk in op regionale samenwerking en — participatie. Dat doen wij vanuit
een actieve rol binnen het traject rondom de Roadmap Next Economy (RNE), samen met collegagemeenten Lansingerland en Pijnacker-Nootdorp, de provincie en de Economische Programmaraad
Zuidvleugel (EPZ) vanuit een overkoepelende visie op de Al2-corridor en uiteraard door actief bij te
dragen aan het investeringsprogramma dat nu voorligt. Onze beweegredenen hiervoor zijn helder;
succes van de regio betekent ook groei en welvaart voor Zoetermeer. Doel is economische
structuurversterking en het beter benutten van onze gezamenlijke agglomeratiekracht. Wij
onderschrijven dit en wij willen graag hier een stap verder ingaan met elkaar:
Goede verbindingen zijn een basisvoorwaarde voor een succesvolle regio. Met de schaalsprong
regionaal openbaar vervoer wordt ingezet op verbetering van de bereikbaarheid van de gehele regio.
Diverse projecten en vergezichten binnen het investeringsprogramma richten zich hier op. Wij zien
kansen om dit te koppelen aan een toekomstvisie openbaar vervoer. Thema's en projecten zoals
viersporigheid, schaalsprong metropolitaan openbaar vervoer, HOV Den Haag ZW-Rijswijk-DelftRotterdam en HOV Zoetermeer-Rotterdam behoren volgens ons vanuit deze toekomstvisie uitgevoerd
te worden. Nu lijken het losstaande projecten en ontbreekt de onderlinge samenhang. Wij dringen aan
op een toekomstvisie openbaar vervoer voor de gehele MRDH. Lightrail zien wij daarbij als
succesvoorbeeld voor een nog robuuster regionaal openbaar vervoernet werk, waarbij ook lightrail over
het hoofdspoornetwerk een grote impuls aan het netwerk kan geven.
Zoals aan het begin reeds aangestipt komt het nu aan op de uitvoering. Om deze vervolgstap van
programma naar realisatie voortvarend op te kunnen pakken geven wij twee laatste aandachtspunten
en een laatste toevoeging mee:
• De regio moet meer als één geheel gaan opereren zoals ook uit het OESO-rapport naar voren kwam.
In onze eerdere reactie op het OESO-rapport gaven wij mee dat de regio baat heeft bij een
gezamenlijke strategie en lobby. Ook de adviescommissies doen de aanbeveling een sterke uitwerking
vorm te geven, met onder andere een gerichte lobbystrategie. Wij onderschreven de adviezen van de
adviescommissies van harte. Zoek bij die uitvoeringsstrategie tevens aansluiting bij de Regiomonitor
MRDH die recent is ontwikkeld en gepubliceerd. Met deze monitor wordt zichtbaar gemaakt hoe wij als
regio scoren en deze monitor kan positief bijdragen aan de zichtbaarheid en het gewenste effect van
hetgeen we met elkaar oppakken en ambiëren.
• Na een succesvolle werkconferentie RNE in Zoetermeer en het druk bezochte executive seminar van
de Roadmap Next Economy (RNE) kijken we met interesse uit naar de uiteindelijke Roadmap die later
dit jaar wordt gepresenteerd. Wij zijn van mening dat in de volgende fase van uitvoering bundeling
moet gaan plaatsvinden. De kracht van de regio is om als één geheel te gaan opereren en in de
gezamenlijke uitvoering, zowel vanuit de RNE las het investeringsprogramma, ligt er nu een uitgelezen
kans om dat te gaan doen.
Reactie algemeen bestuur
van de projecten concreet gestalte gaat krijgen.
Het AB is verheugd met uw toezegging om samen
met andere partijen te werken aan de
economische structuurversterking in de MRDH.
De bestuurscommissie Va heeft op 6 juli 2016 de
pilot OV toekomstbeeld Zuidelijke Randstad 2040
vastgesteld. Het proces van dit toekomstbeeld
loopt ook nog. Dit is pas in 2017 afgerond. Het OV
toekomstbeeld Zuidelijke Randstad en diverse
studies zullen leiden tot de visie HOV-netwerk
metropoolregio.
In de uitvoeringsnotitie waaraan nu gewerkt wordt
is opgenomen hoe de lobbystrategie vorm wordt
gegeven.
Het AB neemt hier kennis van.
De Roadmap Next Economy voedt het
investeringsprogramma met concrete projecten
ter vernieuwing en verduurzaming van de
economie van de regio Rotterdam Den Haag. Bij
de uitvoering van de projecten is er sprake van
één regionaal investeringsprogramma, inclusief
de projecten die voortkomen uit de RNE.
40
Opmerking
Reactie algemeen bestuur
• Het investeringsprogramma is een dynamisch investerings-programma. Dit houdt in dat het niet in
beton gegoten is en er ruimte is voor nieuwe kansrijke projecten. In Zoetermeer is in lijn met het thema
Next Generation woonwijken een duurzaamheidsproject in de wijk Palenstein tot ontwikkeling
gekomen dat uitermate geschikt is om binnen dit thema opgenomen te worden. In deze wijk wordt nu
gewerkt aan de realisatie van zo'n 150 woningen met een nul-op-de-meter prestatie en er liggen
kansen voor verdere (regionale) opschaling.
Wij zien graag in de beantwoording op de zienswijze terug hoe invulling wordt gegeven aan
bovenstaande punten om gezamenlijk verder te bouwen aan versterking van de regio.
Het investeringsprogramma is een dynamisch
inversteringsprogramma. Dit houdt in dat
gemeenten projecten kunnen aanleveren.
41