Neurochirurgische aspecten CZS-tumoren bij kinderen - Verpleegkundigen PMC Dr. KS Han - kinderneurochirurg Dr. PA Woerdeman – kinderneurochirurg Gaby van Bentum – Physician Assistant kinderneurochirurgie

Inhoud • • • • • • • • Epidemiologie Indeling CZS-tumoren Histologische classificatie Verschijnselen ICP / liquorcirculatie / CSF-drainage Operatie Complicaties Postoperatieve zorg / nazorg

Epidemiologie • • • • Ongeveer 120 kinderen per jaar (~1.950 volwassenen) met CZS-tumor ~20/25 hersentumoroperaties per jaar in WKZ Weinig bekend over etiologie Hoger risico: – – Genetisch defect; Radiotherapie vh brein in voorgeschiedenis

Indeling CZS-tumoren • • • • Hersenen (~95%) / ruggenmerg (~5%) Supra- (~60%) / infratentorieel (~60%) Histologie / cytologie WHO-gradering

Histologische classificatie • • • • • • • • • • Pilocytair astrocytoom (Ganglio)glioom DNET Medulloblastoom / PNET Ependymoom Ponsglioom ATRT SEGA Plexus choroideus tumor Kiemceltumor

Medulloblastoom

Ponsglioom

SEGA

Verschijnselen • • Afhankelijk van localisatie tumor Verhoogde intracraniele druk (ICP): – Sufheid – – – – – – – – – – Cushing: hypertensie, bradycardie, irr ademhaling Pupilreactie Papiloedeem Misselijkheid / braken Hoofdpijn Sunsetfenomeen Abducensparese (n. VI) Fotofobie Bomberende fontanel / progressieve schedelomtrek Stagnatie in ontwikkeling

Sunsetfenomeen

(P) Glasgow coma scale (EMV)

Normaalwaarden ICP Neonaat: 3,5 cm H2O (Jong) kind: 8 cm H2O Adolescent / volwassene: 10-20 cm H2O

Normale liquorproductie • • • Kind: ~ 300 – 400 ml / 24 uur Adolescent: ~ 500 ml / 24 uur Liquorcirculatie: ~ 150 ml

Liquorcirculatie

Liquorcirculatie (2)

CSF-drainage • • • • Middels EVD of VP-shunt (of 3 VCS) Preoperatief (ter overbrugging tot operatie) Peroperatief Postoperatief (bij wondlekkage / verhoogde ICP) ELD

Instellen EVD / ELD

Ventriculoperitoneale shunt

(Doel) operatie • • • • • Resectie / debulking tumor Verkrijgen PA tbv nabehandeling Evt liquordrainage / herstellen normale liquorcirculatie en ICP Gebruik intraoperatieve neuromonitoring Mayfield / ‘hoefijzer’

Operatiesetting

Mayfield

‘Hoefijzer’

Ganglioglioom medulla oblongata

Ganglioglioom medulla oblongata

Complicaties • • • • • • Nabloeding Infectie / wondlekkage Sec. meningitis Neurologische uitval (afh. van localisatie tumor en benaderingswijze) Elektrolytstoornis (mn bij jonge kinderen) Epilepsie

Postoperatieve zorg • • • • • • • • • Eerste 24 uur Pelikaan (bij intracraniele chirurgie); cave nabloeding EMV controles / monitor / saturatiemeter Postop pijnbestrijding Wondinspectie; cave wondlekkage Soms wonddrain ELD / EVD Cave sec meningitis (4-7 dgn postop) Postop MRI +gado <72 uur Opname tenminste 4-5 dagen postop

Nazorg • • • • • • • Fysiotherapie (mobilisatie zsm) Revalidatie-arts PSA / maatschappelijk werk PA-gesprek Hechtingen verwijderen Nabehandelingstraject afh van PA-uitslag Poliafspraak NCH en NEU ~ 6 weken postop

Vragen?