Transcript Health Information

‫اطالعات سالمت‬
‫دکترنگاه توکلی فرد‬
‫متخصص پزشکی اجتماعی‬
‫گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان‬
‫‪2‬‬
‫(‪)Data‬داده‬
‫‪3‬‬
‫(‪)Information‬اطالعات‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫(‪ )Knowledge‬آگاهی‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫منابع جمع آوری و ثبت اطالعات درخانه بهداشت‬
‫‪4‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫انواع فرم های آماری‬
‫‪5‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪6‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪7‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪8‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫زیج حیاتی‬
‫‪9‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫راهنمای تکمیل زیج‬
‫• این فرم از ابتدا تا پایان سال باید به دیوار خانه بهداشت یا مراکز بهداشتی و درمانی‬
‫روستایی در روستا و پایگاههای بهداشت غیر ضمیمه شهری و مراکز بهداشتی درمانی شهری‬
‫(پایگاه بهداشت ضمیمه) در شهرها نصب باشد و فرم سال بعد بر روی آن قرار گیرد‪.‬‬
‫• در باال و وسط صفحه زیج نام دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی‬
‫درمانی‪ ،‬مرکز بهداشت شهرستان و واحد مربوط (خانه بهداشت‪ ،‬پایگاه بهداشت ضمیمه یا‬
‫غیرضمیمه) قید میشود‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪11‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪12‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫درزیج حیاتی هفت جدول و یک گردونه به شرح زیروجود دارد‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫جدول جمعیت برحسب سن و جنس‬
‫جدول تولد‬
‫جدول مرگ برحسب سن و جنس‬
‫جدول علت مرگ درکودکان کمتراز ‪ 5‬سال‬
‫جدول مرگ مادران‬
‫جدول پوشش تنظیم خانواده‬
‫جدول استفاده ازنمک یددار‬
‫‪ .8‬جدول مهاجرت برحسب نفر‬
‫‪ .9‬گردونه تولد و مرگ‬
‫‪13‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫كارايي زيج حياتي‬
‫‪14‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫مسئولين نظارت برثبت دقيق زيج حياتي‬
‫‪15‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫روش گرد آوري و تجزيه و تحليل‬
‫و ارائه داده ها‬
‫مجموعه وقايع حياتي مربوط به جمعيت تحت پوشش خانه هاي بهداشت و خدمات ارائه‬
‫شده توسط بهورزان كه در زيج هاي حياتي به تفكيك محل سكونت ( روستاي اصلي و‬
‫روستاهاي قمر) ثبت مي شوند عبارتند از ‪:‬‬
‫• تعداد و تركيب سني و جنسي جمعيت تحت پوشش و تعداد زنان همسر دار ‪ 10‬تا ‪49‬‬
‫ساله كه پس از سرشماري در ماه فروردين هر سال توسط بهورز بر زيج حياتي ثبت‬
‫مي شود‪.‬‬
‫• وقايع مربوط به باروري و مرگ كه پس از وقوع در جمعيت تحت پوشش به روش چوب‬
‫خطي بر زيج حياتي ثبت مي گردند شامل‪:‬‬
‫‪ .1‬خاتمه بارداري منجر به تولد زنده و يا مرده زايي بر حسب‪:‬‬
‫‪ ‬جنس نوزاد‬
‫‪ ‬سن مادر‬
‫‪ ‬محل زايمان‬
‫‪ ‬فرد كمك كننده به زايمان‬
‫‪ -2‬مرگ بر حسب‬
‫‪‬سن ( به تفكيك زير يك ماه‪ 1 ،‬تا ‪ 4‬سال‪ ،‬گروههاي سني ‪ 5‬ساله)‬
‫‪‬جنس متوفي‬
‫‪‬در مورد كودكان زير ‪ 5‬سال بر حسب ‪5‬علت اصلي‬
‫‪‬در مورد مادران باردار بر حسب ‪ 5‬علت اصلی‬
‫• وقايعي كه به صورت فصلي با شمارش از پرونده هاي خانوار و‬
‫دفاتر ممتد تنظيم خانواده انجام مي شود و در زيج حياتي ثبت مي‬
‫گردند شامل‪ :‬تعداد افراد واجد شرايط تنظيم خانواده بر حسب نوع‬
‫روش پيشگيري از بارداري مورد استفاده در ‪ 4‬مقطع زماني ( پايان‬
‫ماههاي خرداد‪ ،‬شهريور‪ ،‬آذر و اسفند)‬
‫• زيج هاي حياتي سال قبل در فروردين ماه هر سال از ديوارهاي‬
‫خانه هاي بهداشتي كه يك سال تمام فعال بوده اند جمع آوري مي‬
‫شود و پس از كنترل اطالعات آن توسط مركز بهداشتي درماني‬
‫مربوطه‪ ،‬براي ورود داده ها به رايانه‪ ،‬به مركز بهداشت شهرستان‬
‫جدول جمعیت برحسب سن و جنس‬
‫‪18‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫شاخص هاي قابل استخراج ازجدول جمعيتي‬
‫• درصد گروه سني زيريكسال‬
‫• درصد گروه سني زير ‪ 5‬سال‬
‫• درصد گروه سني زير ‪ 15‬سال‬
‫• درصد گروه سني ‪ 15‬تا ‪ 64‬سال‬
‫• درصد جمعيت ‪ 65‬سال وبيشتر‬
‫• نسبت درصد سرباري‬
‫• درصد زنان شوهرداردرهرگروه سني از ‪ 10‬تا ‪ 49‬سال‬
‫• درصد زنان شوهردار ‪ 10‬تا ‪ 49‬ساله به كل زنان‬
‫‪20‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫درصد گروه سني ‪15‬تا ‪ 64‬سال‬
‫• درصد گروه سنی ‪ 15‬تا ‪ 64‬سال به کل جمعیت‬
‫جمعيت ‪ ۱۵‬تا ‪ ۶۴‬سال‬
‫کل جمعيت‬
‫‪21‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫نسبت سرباری )‪(Dependency Ratio‬‬
‫• تعداد کسانی که برای زندگی به قسمت بالقوه خودکفای جمعیت وابسته هستند در‬
‫هر‪ 100‬نفرجمعیت موجود درآن منطقه را می گویند‬
‫‪22‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫درصد زنان شوهردار‪ 10‬تا ‪ 49‬ساله به كل زنان‬
‫• درصد زنان شوهردار‪ 10‬تا ‪ 49‬سال به زنان کل جمعیت‬
‫جمعيت زنان شوهردار ‪ 10‬تا ‪49‬‬
‫سال‬
‫زنان کل جمعيت‬
‫‪23‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫درصد زنان شوهرداردرهرگروه سنی از‪ ۱0‬تا ‪ ۴۹‬سال‬
‫• درصد زنان شوهرداردرهرگروه سنی به کل زنان درهمان گروه سنی‬
‫جمعيت زنان شوهردار در هر گروه‬
‫سنی‬
‫کل جمعيت زنان در همان گروه‬
‫سنی‬
‫‪24‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫جدول تولد‬
‫‪25‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪26‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪27‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫شاخصهاي قابل استخراج ازجدول تولد برحسب وزن‪ ،‬جنس نوزاد‪ ،‬سن‬
‫مادرو شرايط زايمان‬
‫• ميزان خام تولد‬
‫• درصد زايمانهايي كه توسط شخص دوره ديده درمنزل انجام شده است‬
‫• درصد زايمانهايي كه بوسيله شخص دوره دوره نديده انجام شده است‬
‫• درصد زايمانهايي كه دربيمارستان انجام شده است‬
‫• درصد چند قلو زايي‬
‫• درصد مرده زايي به تفكيك پسرو دخترو كل‬
‫• نسبت جنس ي دربدو تولد‬
‫‪28‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ادامه‬
‫• درصد متولدين با وزن تولد كمتراز ‪ 2500‬گرم به تفكيك پسرو دخترو كل‬
‫• درصد متولدين با وزن تولد ‪ 2500‬گرم و بيشتربه تفكيك پسرو دخترو كل‬
‫• درصد متولدين وزن شده به تفكيك پسرو دخترو كل‬
‫• ميزان باروري عمومي‬
‫• ميزانهاي باروري اختصاص ي سني‬
‫• ميزان باروري كلي‬
‫‪29‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان باروری عمومی )‪(General Fertility Rate‬‬
‫• تعداد موالید زنده درهزارزن گروه سنی ‪ 15‬تا ‪ 49‬سال دریک سال معين‬
‫‪30‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان باروری اختصاص ی سنی‬
‫)‪( Age Specific Fertility Rate‬‬
‫• ميزان باروري اختصاص ي هرگروه سني نشان دهنده تعداد مواليد زنده به ازای ‪ 1000‬زن‬
‫درآن گروه سني‬
‫‪1000‬‬
‫‪31‬‬
‫تعداد مواليد زنده هر گروه‬
‫سنی‬
‫جمعيت زنان آن گروه سنی‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان باروری کلی(‪)Total Fertility Rate‬‬
‫• شماركل فرزنداني است كه يك زن درطول دوران باروري خود از‪ 15‬تا ‪ 49‬سالگي به دنيا مي آورد‪.‬‬
‫‪32‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫نسبت متولدین با وز ن تولد کمتراز‪ 2500‬گرم‬
‫به تفکیک پسرو دخترو کل‬
‫• نشان دهنده تعداد کل متولدین با وزن تولد کمتر از‪ 2500‬گرم به ازاء هرصد نفرمتولد وزن شده‬
‫‪33‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫نسبت زایمانهای ایمن انجام یافته‬
‫• نشان دهنده تعداد زایمانهای انجام یافته دربیمارستان یا زایشگاه به ازاء صد زایمان انجام شده‬
‫‪34‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫تعداد زايمانهاي چند قلو‬
‫جمع ستونهاي شرايط زايمان – (نوزادان مرده بدنيا آمده ‪+‬‬
‫نوزادان زنده بدنيا آمده) = تعداد متولدين چندقلو‬
‫‪35‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫جدول پوشش تنظیم خانواده‬
‫‪36‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫درصد افراد تحت پوشش برنامه تنظیم خانواده‬
‫)‪(Contraceptive Prevalence Rate‬‬
‫• نشان دهنده تعداد افراد استفاده کننده ازوسایل پیشگيری درپایان فصل به ازاء هرصد نفرزن‬
‫شوهردار موجود درمنطقه درپایان فصل ‪.‬‬
‫‪38‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫شاخصهاي قابل استخراج ازپوشش تنظيم خانواده برحسب نوع‬
‫روش درآخرين روزهرفصل‬
‫• درصد افراد تحت پوشش برنامه تنظيم خانواده درپايان فصل‬
‫• درصد افراد تحت پوشش برنامه تنظيم خانواده برحسب نوع وسيله درپايان هرفصل‬
‫• نسبت كساني كه ازيك وسيله استفاده مي كنند به كل استفاده كنندگان‬
‫‪39‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫جدول مرگ بر حسب سن و جنس‬
‫‪40‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪41‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان مرگ خام)‪(Crud Death Rate‬‬
‫• تعداد مرگهای ناش ی ازکلیه علل درهزارنفرجمعیت دروسط هرسال و دریک منطقه‬
‫معين‬
‫‪42‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫شاخصهاي قابل استخراج ازجدول مرگ برحسب سن و جنس‬
‫• ميزان خام مرگ براي هردو جنس و كل‬
‫• ميزان مرگ اختصاص ي سني براي هردو جنس و كل‬
‫‪43‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫جدول علت مرگ درکودکان کمتراز‪ 5‬سال‬
‫‪44‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪45‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان مرگ درگروه سنی کمتراز‪ 5‬سال‬
‫)‪(Under 5 Mortality Rate‬‬
‫• نشان دهنده تعداد مرگ درکودکان کمترازپنج سال درعرض یک سال به ازاء هرهزار نفرازکودکان‬
‫زنده به دنیا آمده درهمان سال‬
‫‪46‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان مرگ درگروه سنی کمترازیکسا ل‬
‫)‪(Infant Mortality Rate‬‬
‫• نشان دهنده تعداد مرگ درکودکان کمترازیکسال درعرض یکسال به ازاء هرهزارنفرازکودکان‬
‫زنده بدینا آمده درهمان سال‬
‫‪47‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان مرگ درگروه سنی زیر‪ 28‬روزیا نوزادان‬
‫)‪(Neonatal Mortality Rate‬‬
‫• نشان دهنده تعداد مرگ درکودکان کمتراز‪ 29‬روزه گی درعرض یکسال به ازاء هرهزارنفرازکودکان‬
‫زنده بدینا آمده درهمان سال ‪.‬‬
‫‪48‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان مرگ پری ناتال‬
‫(‪)perinatal mortality rate‬‬
‫• نشان دهنده تعداد نوزادان مرده بدنیا آمده و مرگ درکودکان کمتر از‪ 29‬روزدرعرض یکسال به ازاء هر‬
‫هزارنفر ازکودکان زنده بدینا آمده درهمان سال ‪.‬‬
‫‪49‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫شاخص هاي قابل استخراج ازجدول علت مرگ در‬
‫كودكان كمتراز‪ 5‬سال‬
‫• ميزان مرگ نوزادان براي هردو جنس و كل‬
‫• ميزان مرگ كودكان كمترازيكسال براي هردو جنس وكل‬
‫• ميزان مرگ كودكان ‪ 4-1‬سال براي هردو جنس و كل‬
‫• ميزان مرگ كودكان كمتراز ‪ 5‬سال براي هردو جنس و كل‬
‫• ميزان مرگ اختصاص ي علتي درگروه سني كمتراز ‪ 5‬سال‬
‫• نسبت مرگ ازعلت خاص درگروه سني كمتراز ‪ 5‬سال‬
‫• اميد زندگي دربدو تولد و سايرسنين براي هردو جنس‬
‫‪50‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫جدول مرگ مادران‬
‫‪51‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪52‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان مرگ مادران به دلیل عوارض بارداری و زایمان‬
‫)‪(Maternal Mortality Rate‬‬
‫• نشان دهنده تعداد مرگهای اتفاق افتاده درمادران بارداربه علت عوارض بارداری و زایمان درعرض‬
‫یکسال به ازاء هرصد هزارتولد زنده‬
‫‪53‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫شاخصهاي قابل استخراج ازجدول مرگ مادران به دليل عوارض‬
‫حاملگي و زايمان برحسب سن مادرو علت مرگ‬
‫•ميزان مرگ مادران به دليل عوارض بارداري و زايمان و برحسب گروههاي سني‬
‫•ميزان مرگ اختصاص ي علتي مادران بر حسب گروههاي سني و كل‬
‫•درصد مرگ مادران ازهريك ازعلل مرگ درهرگروه سني‬
‫•ميزان مرگ اختصاص ي علتي مادران‬
‫‪54‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫جدول استفاده ازنمک یددار‬
‫‪55‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫‪56‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫گردونه تولد و مرگ‬
‫‪57‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫دايره زيج حياتي‬
‫دردايره مركزي( سفيد) سال مربوطه را كه آمارآن سال درفرم زيج حياتي ثبت مي شود نوشته مي‬
‫شود‪ .‬براي دايره هاي ديگردرپايان هرماه عدد مربوط به ان ماه را ازجدول مربوطه استخراج و به‬
‫ترتيب زيردردايره زيج ثبت مي شود‪.‬‬
‫شاخصهاي قابل استخراج ازدايره زيج حياتي‬
‫• رشد طبيعي جمعيت = ميزان خام تولد – ميزان خام مرگ‬
‫• درصد تولدها درروستاهاي اصلي وقمر‬
‫• درصد مرگ ها به تفكيك اصلي وقمروگروه سني نوزادان وكودكان و‪...‬‬
‫ميزان خام تولد )‪(Crude Birth Rate‬‬
‫• تعداد تولد زنده در یک سال به متوسط جمعیت همان سال(× ‪) 1000‬‬
‫‪61‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫ميزان خام مرگ )‪(Crud Death Rate‬‬
‫• تعداد مرگهای ناش ی ازکلیه علل درهزارنفرجمعیت دروسط هرسال و دریک منطقه‬
‫معين‬
‫‪62‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫نسبت رشد طبیعی جمعیت )‪(Natural Growth Rate‬‬
‫• عبارت ازاین است که هرسال به ازای هرصد نفر جمعیت چند نفربه جمعیت اضافه‬
‫خواهدشد ‪.‬‬
‫‪63‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فرد‬
‫‪8/7/2016‬‬
‫شاخص های قابل محاسبه از زیج حیاتی‬
‫الف – شاخصهای جمعیتی شامل ‪:‬‬
‫• درصد گروههاي سنی و جنسی مختلف‬
‫• درصد زنان شوهردار ‪ 27‬تا ‪ 42‬ساله و‬
‫‪ 20‬تا ‪ 42‬ساله‬
‫• نسبت جنسی‬
‫• درصد سرباري‬
‫• رشد طبيعی جمعيت‬
‫• نمودار هرم سنی جمعيت‬
‫• مهاجرت‬
‫ب – شاخصهای باروری و موالید شامل‪:‬‬
‫• ميزان باروري كلی‬
‫• ميزان باروري عمومی‬
‫• ميزان تجديد نسل ناهالص‬
‫• ميزان هام مواليد‬
‫• ميزانهاي باروري اهتصاصی سنی‬
‫• شاهصهاي مربوط به شرايط زايمان‬
‫• درصد چند قلوزايی‬
‫ج – شاخصهای برنامه باروری‬
‫سالم شامل‪:‬‬
‫د – شاخصهای مرگ شامل‪:‬‬
‫• ميزان هام مرگ‬
‫• درصد افراد تحت پوشش روش هاي‬
‫• ميزانهاي مرگ به تفکيك‬
‫پيشگيري از بارداري هاي پر‬
‫گروههاي سنی و جنسی‬
‫هطر و برنامه ريزي نشده به‬
‫• ميزانهاي مرگ كودكان زير‬
‫تفکيك هر روش‬
‫پنجسال‪ ،‬زير يکسال و زير‬
‫• در صد زنان ‪ 27‬تا ‪ 42‬سال‬
‫يکماه‬
‫شوهر دار بی فرزند‬
‫• ميزان مرگ در مادران حاصل از‬
‫• در صد زنان ‪ 27‬تا ‪ 42‬سال‬
‫عوارض بارداري و زايمان‬
‫شوهر دارتك فرزند نسبت‬
‫(توجه‪ :‬اين شاهص در سطح كشوري‬
‫استفاده كننده از هر روش‬
‫معنی دار می باشد)‬
‫• نسبت استفاده كننده از هر‬
‫• ميزانها و نسبتهاي مرگ‬
‫روش‬
‫اهتصاصی علتی در كودكان و‬
‫مادران (توجه‪ :‬اين شاهص در‬
‫ه – ساير شاخصهای بهداشتی‬
‫‪65‬‬
‫‪)8/7/2016‬‬
‫دکتر نگاه توکلی فردسطح كشوري معنی دار می باشد‬
‫شامل‪:‬‬