Transcript دانلود
مدیریت بحران و حوادث غیر مترقبه در بیمارستان مقدمه • هر ساله در كشور ما حوادث غير مترقبه موجب از دست رفتن قابل توجهي از سرمايه هاي انساني و اقتصـادي شده و آسيب هاي جاني ،مالي ،رواني واجتماعي • اين حوادث كه اغلب ،تهديدي جدي براي سالمتي مردم هستند ودر هنگام بروز ،نقش ارزشمند ارائه خدمات بهداشتي و درماني را بيش از پيش ،روشن مي سازند. • بيمارستان بعنوان يكی از اركان اصلي ارائه خدمات در هنگام بروز حوادث غيــــر مترقبه ،در صورتيكه بتواند براي اينگونه مواقع عالوه بر تدارك پيش بيني شده ،برنـــــــامه اي ساده، فراگير و قابل اجرا داشته باشد ،سهـــم مهمي در بازگرداندن جامعه در معرض ،به حالت عادي و آرامش خواهد داشت. ادامه • بيمارستان ،مي بايست بتواند درهنگام بروز هر حادثه غير مترقبه در داخل و خارج از فضاي بيمارستاني،بهينـه ترين خدمات را به بيشترين جمعيت ارائه نمايد.توجه به جنبه هاي مختلف مديريت برنامه ريزي ،سازماندهي و ارزيابي ميتواند در اين مواقع سهم اساسي در كاهش مورتاليته داشته باشد. • در كشور هاي توسعه يافته ايجاد سرويس هاي تروما ،رشته تخصصي طب اورژانس و حوادث ،حتي در شرايط عادي بعنوان يك ضرورت شناخته شده وبيمارستـــان هاي بدون برنــــامه براي حوادث غير مترقبه را فاقد صالحيت ارزشيابي مي شناسند. • با توجه به اين احساس نياز وضرورت ،بيمارستان بايد يک طرح و برنامه ايی را با توجه به امكانـــات موجود و با کمترين هزينه داشته باشد. • بحران :از ديدگاه سيستمی بحران وضعی است که نظم سيستم يا قسمت هايی از ان را که ما سيستم فرعی می ناميم بهم ميخورد و سيستم در اوضاع ناپايداری قرار ميگيرد. • بال:يک حادثه طبيعی يا ساخته دست بشر است که سطحی از ويرانی يا ترومای عاطفی را ايجاد می کند. • -2مديريت بحران علمی کاربرديست که به وسيله مشاهده سيستماتيک بحران وتجزيه و تحليل انها در جستجوی يافتن ابزاريست هاز ان بروز بحران ها جلوگيری نمايد يا در صورت بروز ان در خصوص کاهش اثار ان امادگی الزم امدادرسانی سريع و بهبود اوضاع اقدام نمود. • -3درمواجهه در اوضاع بحران تيم مديريت بحران اقدامات زير را به عمل می اورد. • ارزيابی تهديد:ماهيت بحران و تاثيرآن بر ارزشها و هدفها • مخاطره سنجی :گزيمه های موجود برای رويارويی با بحران و هزينه های ناشی از ان • انتخاب استراتژی :استراتژی بررسی و درباره ان تصميم گيری می شود و تصميمات ابالغ می شود. • بحران ستيزی:استراتژی به اجرا درامده –نظارت واژه ها و تعاريف • Disaster-حوادث غیر مترقبه :پديده اي با وقوع ناگهاني است كه در برخورد با آن نيازمند كمك خارجي هستيم. • : Hospital Disasterعبارتست از وضعيتي كه فراتر از توان روزانه دپارتمان اورژانس يك بيمارستان باشد. • Disaster Analysisآنالیز بحران :شناسايي حوادثی كه احتمال وقوع آن در جامعه و مكان مورد نظر بيشتر باشد. • : Hospital Disaster Planبرنامه اي است كه بتوان با استفاده از اقدامات طرح شده در آن بهترين خدمات را ،در منطقي ترين زمان ممكنه ،به آسيب ديدگان موجود در بيمارستان و يا ارجاع شده به بيمارستان ،ارائه نمود. انواع بحران ها وویژگی انها • خزنده و تدريجی:از نا بسامانی های موجود در يک سيستم و با ناديده گرفتن به تدريج دامنه و سطح ان افزايش ميابد – مزمن –تاثيرمنفی بر زيرساخت های اجتماعی دارد. • دوره ای :اين بحران اشنا هست.در مقاطع مختلف تاريخی رخ داده –ماهيت غافلگير کننده ندارد –پيش بينی ان ساده هست • ناگهانی و غافلگيرکننده :با سرعت زياد ظاهر ميشود- مجال پاسخگويی به موقع نمی دهد Hospital Emergency Incident command System: )(HEICS ستاد فرماندهي بحران بيمارستاني : عبارتست از ستادي اجرايي كه بتواند در موارد بحران سطح اول مديريت بر فرايند هاي ارائه خدمات را در موارد بروز حوادث غير مترقبه برعهده گيرد .اين ستاد در محل مشخصي در بيمارستان و با حضور حداقل يك پزشك ،،يك پرستار و يك نفر از امور اداري بيمارستان تشكيل و فعال مي گردد. عوامل مؤثردر كيفيت ارائه خدمات در هنگام بروزDisaster • • • • • • • • • ظرفيت اورژانس وضعيت تجهيزات موجود دربيمارستان آگاهي و مهارتهای پرسنل در هنگام بروزبحران نحوه ارتباطات دربيمارستان نحوه اطالع رساني واكنشهای روحی و روانی كاركنان و مراجعين نحوه فرماندهی و مديريت بر فرايندهای ارائه خدمات در هنگام بروز حوادث غير مترقبه نوع و نحوه طبقه بندي بيماران ميزان ازدحام مراجعين • بيشتر عوامل مؤثر در كيفيت و ميزان ارائه خدمات در هنگام بروز حوادث غير مترقبه مواردي هستند كه بدون صرف هزينه اي قابل توجه ،ميتوان آنها را بنحو مطلوبي تامين و ساماندهي كرد ،لذا داشتن برنامه بيمارستانی در هنگام بروز حوادث غير مترقبه يك ضرورت اساس ی محسوب مي شود. درصورتيكه ()Multiple casualty incident( MCIحوادث داراي چند مصدوم)مطرح باشد درسه سطح طبقه بندی اقدامات صورت مي پذيرد: • سطح اول:بسيج امكانات اورژانس براي ارائه خدمات به بيماران و مجروحان كافي است تعداد مصدومين زنده كمتر از ده نفر است • سطح دوم:بسيج امكانات اورژانس و ساير بخشهاي بيمارستان براي ارائه خدمات به بيماران و مجروحان كافي است تعداد مصدومين زنده كمتر از 25نفر است • سطح سوم :بسيج امكانات اورژانس و ساير بخشهاي بيمارستان براي ارائه خدمات به بيماران و مجروحان كافي نبوده به كمك ساير بيمارستانها و مراكز درماني نياز است .تعداد مصدومين زنده بيشتر از 25نفر است ويژگي هاي مورد نيازبراي يك برنامه بيمارستاني در حوادث غير مترقبه • در برگيرنده حوادث داخلی و خارجی • مطابق با اختيارات و امكانات سازماني موجود • حاوی مراحل ساده و شفاف جنبه های عملياتی ومحورهای كه بايد در برنامه بيمارستاني به آن توجه نمود: • اطمينان از صحت بروز حوادث غير مترقبه • تشكيل ستاد فرماندهي بحران در بيمارستان • شناسايي ظرفيت هاي موجود و ايجاد ظرفيت هاي جديد • بسيج كاركنان • آگاه سازي واطالع رساني به مسئولين ،كاركنان ،مردم و خبرنگاران ادامه • • • • • تعيين تكليف بيماران موجود در بيمارستان حفاظت از بيماران و كاركنان دستورالعمل هاي از پيش طراحي شده اقدامات حفاظتی و امنيتی تدارك دارو و اقالم مورد نياز موارديكه الزم است دربيمارستان پيش بيني شود. ً مسيرعبور آمبوالنسها بايد به گونه اي طراحي شود كه اوال تداخل ً قابل مالحظه اي با ساير تردد ها در بيمارستان بوجود نيايد و ثانيا آمبوالنس وارد شده به بيمارستان از مسير ديگر از بيمارستان خارج شود . حتي االمكان درب ورودي اورژانس به نوعي اصالح شود كه ظرفيت تردد و يا انتقال دادن جمع زيادي از بيماران بد حال و همراهان را داشته باشد. ادامه فضا هاي بيمارستاني براي استفاده در مواقع بروز حادثه غير مترقبه جهت انتقال بيماران،ايجاد تخت هاي جديد و اقالم مصرفي و دارو هاي مورد نياز در بحران شناسايي و دسته بندي گردند. ارتباطات در بيمارستان اعم از تلفن هاي داخلي و خط هاي آزاد به برق اضطراري متصل و در صورت امكان سيستم بي سيم براي بيمارستان طراحي ،نصب و راه اندازي گردد تدوين پروتكل اقدامات حفاظتي و امنيتی براي موارد بحران ضروري است. تعيين مح ــلي براي تشكيل Hospital Emergency Incident Command Systemستاد فرم ـ ــاندهي بحران دربيمارستان )(HEICS اين ستاد با حداقل يك نفر پزشك،يك نفر پرستار(با 4سال سابقه كار در بخشهاي ويژه ) و يك نفر از امور اداري بيمارستان تشكيل مي شود. در اين ستاد آدرس و شماره تماس تمامي پرسنل بيمارستان(كه بصورت دوره اي Updateمي شود) وجود داشتـ ــه ،امكان تماس با بيرون از بيمارستان و نيز در داخل بيمارستان تهيه و كنترل مداوم كارايي وسايل اطفاء حريق ،مشخص كردن و كنترل مداوم درب هاي اضطراری ضروري است. تاسيسات بيمارستان بخصوص سيستم هاي مخابراتي بيمارستان ،برق رسان ،برق اضطراري،آب ،گاز،تخليه زباله و فاضالب بيمارستاني رامي بايست بصورت مداوم كنترل شود. ادامه • ضروري است نحوه بسيج امكانات ساير بخشهاي بيمارستاني(شامل تجهيزات ،اقالم مصرفي پزشكي و آزمايشگاهي و دارو ) تدوين و در هر سال ،دوبار مورد ارزيابي و بازنگري قرار گيرد.نحوه بسيج نيروي انساني متخصص و ساير كاركنان مي بايست،تدوين و در هر 6ماه يكبار مورد تمرين قرار گيرد در صورتيكه بيمارستان با سطوح دو وسه MCIمواجه گردد الزم است: • متخصصين جراحي و بيهوش ي غير شيفت،سرپرستاران بخشهاي جراحي،اورژانس وبخشهاي ويژه در بيمارستان وپرسنل درماني غير شيفت با توجه به وسعت بحران بنابر صالحديد رئيس بيمارستان يا مسئول ستاد فرماندهي بحران در بيمارستان حاضر گردند. • ضروري است مديريت بيمارستان و مترون ،مسئول دارو تجهيزات بيمارست ــان ،مسئولين امور اداري،تاسيسات،نقليه،نگهباني در بيمارستان با توجه به وسعت بحران حضور داشته باشند. تدارك وتشكيل تيم ترياژ براي موارد غير مترقبه و در بيمارستانهاي با 30000مراجعه به دپارتمان اورژانس در سال درمواقع عادي از ديگر موارد ضروري است. اين تيم شامل يك نفر پزشك ،يك نفر پرستار با 5سال سابقه كار در بخشهاي ويژه و يك نفر متصدي پذيرش اورژانس مي باشد محل ترياژدردرب ورودی اورژانس و حتي قبل از واحد پذيرش قرار دارد. تجهيزات مورد نياز براي واحد ترياژ شامل ست هاي معاينه، وسايل كنترل خونريزي حادAir way ،و برچسب ها و يا دستبندهاي رنگي است. آموزش مداوم :ضروري است ،مفاهيم ،مهارتها وبرنامه بيمارستان در مواقع بروز حوادث غير مترقبه بصورت مداوم آموزش داده شده و پس از تدوين برنامه جامع آموزش ي در بيمارستان اجرا و مورد ارزيابي قرار گيرد. شناسايي و نشانداركردن كاركنان ،اقدامات حفاظتي خاص ،در دسترس قرار دادن مواد امداد رس ــاني و نجات،ماسك هاي نجات،ژاكتهاي نسوز و حتي بررس ي رفتاری كاركنان در زمينه مواجه با حوادث غير مترقبه در مواقع بروز بحران در خود بيمارستان از ديگر اقداماتي است كه مي بايست در بيمارستان پيش بيني و تدارك شوند. ادامه الزم است براي تشكيل تيم روانشناس ي كه وظيفه اقدامات حمايتي در مواقع بروز حوادث غير مترقبه را براي بيماران و كاركنان بر عهده داشته باشد ،اعضاء شناسايي و سازماندهي شوند. 10 Internal Disaster Hospital Disaster Plan اقدامات مطرح دربرنامه بيمارستان بهنگام بروز حوادث غير مترقبه فعال شدن ستاد HEICS انتقال مجروحان به نقاط امن ترياژ پذيرش گزارش دهي و اطالع رساني ارزيابي ساختمان كنترل ارتباطات انتقال جسد به سردخانه انتقال مجروح به درمانگاه ارزيابي امكانات و تداركات مورد نياز انتقال بيماربدحال به بخش اورژانس و ويژه انتقال بيماران نيازمند عمل جراحي به اتاق عمل تعيين تكليف بيماران بستري اقدام درماني استفاده از چك ليست ها لغو جراحي هاي الكتيو مراقبت هماهنگي با واحد هاي جانبي اقدامات جايگزين بسيج نيرو ها كنترل تردد كنترل حفاظت و امنيت اقدامات حمايتي ترخيص پيش از موعد درصورت تداوم ارزيابي تختهاي ويژه و اتاق هاي عمل ارزيابي امكانات MCI 9 Hospital Disaster Plan اقدامات مطرح دربرنامه بيمارستان بهنگام بروز حوادث غير مترقبه ترياژ پذيرش گزارش دهي و اطالع رساني انتقال مجروح به درمانگاه انتقال جسد به سردخانه ارزيابي امكانات و تداركات مورد نياز اطالع رساني به ستاد انتقال بيماربدحال به بخش اورژانس و ويژه فعال شدن ستاد HEICS انتقال بيماران نيازمند عمل جراحي به اتاق عمل كنترل ارتباطات اقدام درماني استفاده از چك ليست ها لغو جراحي هاي الكتيو مراقبت هماهنگي با واحد هاي جانبي بسيج نيرو ها كنترل تردد كنترل حفاظت و امنيت اقدامات حمايتي ترخيص پيش از موعد درصورت تداوم ارزيابي تختهاي ويژه و اتاق هاي عمل اقدامات جايگزين ارزيابي امكانات چه كس ي HDPرا فعال و رهبري مي كند: در سطح اول MCIسوپروايزر شيفت آنرا فعال و رهبری كرده ودر سطوح دوم و سوم، سوپروايزر HDPرا فعال و رئيس بيمارستان آنرا در ستاد فرماندهي بحران بهمراه مسئول اجرايي ستاد رهبري مي نمايد. استانداردها براي ترياژدرموارد بروزحوادث غير مترقبه: 1.محل:در مدخل اورژانس حتي قبل از واحد پذيرش اورژانس ً 2.زمانبري انجام ترياژ:مدتي كوتاه حدودا يك دقيقه 3.اعضاي تيم ترياژ:پزشك و پرستار با پنج سال سابقه كار 4.كاربرد :براي تمامي بيماران مي بايست ترياژ صورت پذيرد 5.طبقه بندي:بر اساس مشكل اصلي ،عالئم حياتي و ارزيابي نسبي از بيماري يا صدمات وارده به بيمار طبقه بندي در ترياژبيماران به هنگام بروزحوادث غير مترقبه(MCI): : Emergentشوك و يا هيپوكس ي كه مي بايست بالفاصله اقدام درماني در خصوص مجروح يا بيمار صورت پذيرفته وگرنه منجر به مرگ مي گردد رنگ قرمز :Urgentوضعيت هاي تهديد كننده حيات كه مي بايست بين 45تا 60دقيقه بيمار تحت اقدام درمـ ــاني قرار گيرد وگر نه منجر به افزايش مورتاليته می شود .رنگ زرد : Non-Urgentوضعيت هاي حاد،تحت حاد و مزمن كه تهديدي براي حيات نبوده و ظرف مدت 24ساعت ميتوان اقدام درماني براي بيمار آغاز كرد رنگ سبز ادامه • walking woundedها را به درمانگاه منتقل كرده ،اجساد در اسرع وقت به سردخانه منتقل مي شوند. • بيماران با مشخصه هاي رنگي قرمز و زرد را به بخش اورژانس منتقل كرده و با توجه به سطح MCIكادر درماني اورژانس و يا كاركنان ساير قسمت ها در بيمارستان ،سازماندهي مي شوند. • بيماران نيازمند جراحي به فضاي مقابل اتاق عمل منتقل شده وتوسط جراح ارشد Presurgical Holding Traigeمي شوند. پذيرش: در ترياژ متصدي پذيرش ضمن درج مشخصات ضروري مصدومين و بيماران در فرم مربوطه ،وظيفه تحويل و ضبط اشياء قيمتي همراه مصدوم را نيز برعهده دارد. در جريان بروز حادثه غير مترقبه ،روش روزمره پذيرش حذف و سيستم ساده و قابل اجرا ،با توانايي شناسايي سريع بيماران و نيزشناسايي بيماران توسط بستگانشان مورد استفاده قرار مي گيرد. ستاد فرماندهي بحران بيمارستاني: اين ستاد از طريق فعال كننده HDPفعاليت خود را آغاز و وظايف ذيل را برعهده خواهد داشت: هماهنگي فعاليتهاي بخشها و و احد ها لغو اعمال جراحي الكتيو ترخيص پيش از موعد برخي از بيماران عدم پذيرش بيماران الكتيو ارزيابي تختهاي ويژه و اتاقهاي عمل. ادامه بازگشايي بخشهاي جديد و راه اندازي تخت هاي بيمارستاني و ايجاد ظرفيت هاي جديد، ارتباط با ستاد امداد و نجات ،ستاد استاني حوادث غير مترقبه،مسئولين سازماني ،خبرنگاران و مردم ارزيابي عمليات و رفع نواقص تدارك اقالم و تجهيزات مورد نياز بيمارستان گزارش گيري و گزارش دهي اقدامات حفاظتي و امنيتي: اين اقدامات در زمينه هاي ذيل حائز اهميت بوده و مي بايست در جريان مواجهه بيمارستان با بحران صورت پذيرد: • برقراري امنيت عبور و مرور • هدايت افراد مجاز به محورهاي و محل ها ي مناسب • حفاظت از بيمارستان و كاركنان و بيماران اطالع رساني: اطالع رساني در اين مواقع شامل موارد ذيل است: • • • • اطالع رساني به كاركنان ،بيمارستانها ی مجاور ،فوريت هاي پزشكی، پليس اطالع رساني به بستگان و خويشاوندان مجروحين ارجاع داده شده به بيمارستان اطالع رساني به خبر نگاران اطالع رساني به مردم شرح اقدامات بيمارستان درحوادث مترقبه در هنگام بروزMCI : ممكن است از طريق ستاد حوادث غير مترقبه استاني و يا فوريت هاي پزشكي و يا ساير طرق مطمئن HDPفعال گشته و در آن صورت: ترياژ بيماران مراجعه كننده و يا ارجاع شده در زمان كمتر از دو دقيقه و همزمان پذيرش بيماران فراخوان نيروي انساني متخصص و ساير كاركنان با توجه به سطح حادثه(سه سطح يك تا سه) ادامه شروع اقدامات درماني بالفاصله براي بيماران با مشخصه رنگي قرمز، تدارك اقدامات درماني براي بيماران با مشخصه زرد مراقبت از بيماران با مشخصه رنگي سبز انتقال مجروحان با مشخصه رنگي سياه به سردخانه نگهبانی مي بايست تسهيل و تسريع درانتقال مجروحان به مقابل اورژانس را فراهم نمايد. ادامه كنترل ارتباطات توسطHEICS لغو جراحي هاي الكتيو آماده سازي اتاق عمل و انجام اقدامات مورد نياز براي بيماران نيازمند ارائه خدمات ويژه ادامه ارزيابي امكانات و ظرفيت ها ارزيابي شاخصهاي ظرفيتي براي تصميم گيري و پذيرش كنترل حفاظت و امنيت هماهنگي با واحدهاي جانبي استفاده از چك ليست و ارزيابي امكانات و تداركات مورد نياز گزارش گيري و گزارش دهي اقدامات حمايتي استاد مربوطه دکتر پوالدی • اعضای گروه: • فرشاد رضايی محمد مختاری زهرا روان • عليرضا خالدی • فرناز جوکار پريسا جمالی فرشته بايندری زهره خياط منابع -1کتاب -اصول مديريت خدمات پرستاری نوشته دکتر ايروان مسعودی اصل -2کتاب-مديريت وتحقيقات بيمارستانی نوشته دکتر سعيد اصف زاده -3مقاله crisis management revisited خسته نباشید