Transcript ปรัชญาทางวิทยาศาสตร์สุขภาพฉบับ hand out

Philosophy
of
Health Science
หลัการทางวิทยาศาสตร์ สุขภาพ
วิสัยทัศน์ ใหม่ เกีย่ วกับมุมมองด้ านสุ ขภาพ
การดูแลสุ ขภาพแบบองค์ รวม
ความเจ็บป่ วย ความเสื่ อม
นิยามศัพท์ ทางวิทยาศาสตร์ สุขภาพ
Disease
&
illness
Health
Holistic care
Science
มิติใหม่ ด้านสุขภาพ
่
้ั
สุขภาวะทีสมบู
รณ์ทงทางกาย
ทางจิต ทางสังคม และ ทางจิต
ปร ัชญาว่าด้วยสิทธิอ ันเท่าเทียม
่
มุมมองเรือง
“สุขภาพ”
ทุกคนมีสิทธิ์ที่จะมีสุขภาพดีได้
กลุ่มคนทีม่ ีความหลากหลายของลักษณะทางพันธุกรรม
มีความผันแปรของสรีระ ตลอดจนการเจ็บป่ วยที่
ก่ อให้ เกิดความแปรปรวนของสุ ขภาวะ
มิตด
ิ า้ น มิตด
มิตด
ิ า้ นสุขภาพ
ิ า้ นสุขภาพ
สุขภาพ แบบองค ์รวม ของ “สังคม”
ของ
“คน”
บู รณาการแนวคิดใหม่ในการสร้าง
เสริมสุขภาพ
?
้
อาศ ัย กลไกของข้อมู ลข่าวสาร เอือให้
คนในสังคมได้เรียนรู ้ และตระหนักถึง
สมรรถนะของตน ในการควบคุมนโยบาย
่ อผลกระทบต่อสุขภาพของ
สาธารณะทีก่
่
ตนเองและของคนอืนในสั
งคม
Health for All
Health by All
การบริหารแบบรวมศู นย ์
เน้นงานบริการ
การกระจายไม่เหมาะสม
่ น
ขาดความยังยื
้
สินเปลื
องงบประมาณ
Health for all
by the year 2000
empowerment
ระบบสารสนเทศ
การเรียนรู ้ร่วมกัน ภู ม ิ
เครือข่ายด้านสุขภาพ ปั ญญาท้องถิน
่
กระบวนการการจ ัดการค
ลดขนาดขององค ์กร
่ นผู อ
ทาหน้าทีเป็
้ านวย
ความสะดวก
สุขภาวะ
ทางจิตวิญญาน
สุขภาวะทางสังคม
สุขภาพจิต
สุขภาพกาย
กลยุทธในการสร้ างเสริมสุขภาพ
มิตท
ิ างสุขภาพ
ดัชนี เชิงสู ญเสีย
ดัชนี เชิงสร ้างเสริม
มิตท
ิ างกาย อัตราป่ วย ตาย พิการ
พฤติกรรมทาลายสุขภาพ
มิตท
ิ างจิตใจ อัตราความชุกของปั ญญาอ่อน
โรคจิต การฆ่าตัวตาย
มิตท
ิ างสังคมและ
อัตราความชุกของการใช้ ความ
่
สิงแวดล้
อม รุนแรง ปั ญหาอาชญากรรม การ
ตายและป่ วยอันเนื่องมาจากสิง่
แวดล้ อมและการประกอบอาชีพ
มิตท
ิ างจิตวิญจญาน
านวนผู้ด้อยโอกาส อัตราส่วน
ของประชากรยากจน ความไม่
เป็ นธรรมในการกระจายรายได้
อายุขยั เฉลี่ย สมรรถภาพร่างกาย
พฤติกรรมสร้ างเสริมสุขภาพ
เชาว์ปัญญา การควบคุมอารมณ์
(EQ) ความมัน่ คงในตนเอง
การปรับแก้ ปัญหาข้ อขัดแย้ งใน
สังคมและชุมชน การอนุรักษ์
สิ่งแวดล้ อม นโยบายสาธารณะที่
เอื ้อต่อสุขภาพ
ความเท่าเทียมกันของมนุษยชาติ
(Equity) ความต้ องการที่พอเพียง
สันติภาพ ความสมานฉันท์
การดูแลด้ านสุขภาพ
เน้ นสุ ขภาพแบบองค์ รวม
โดยคนทุกคน & บุคคลากรหลายฝ่ าย
สร้ างนาซ่ อม
Disease
พยาธิสภาพทางกาย
&
Basic Pathology
illness
ความเจ็บป่ วย ความเสื่ อม
1. Congenital
2. infection
Health
3. trauma
4. tumor
Holistic care
5. metabolic/endocrine
6. inflammatory process
connective tissue disease
7. degenerative disease
1. Congenital
(โรคทีเ่ ป็ นแต่ กาเนิด)
2. Infection
(การติดเชื้อ)
BACTERIA
VIRUS
FUNGUS
PARASITE
3. Trauma
(การบาดเจ็บ)
Mechanical trauma
6. inflammatory process
connective tissue disease
Physical trauma
Chemical trauma
4. Tumor
(เนื้องอก มะเร็ง)
Solid tumor
Hematologic malignancy
5. metabolic/endocrine
(โรคทางเมแทโบลิก และ ต่ อมไร้ ท่อ)
Hypothyroidism
Cushing syndrome
Diabetes
Hyperthyroidism
6. inflammatory process
connective tissue disease
(ภาวะอักเสบเรื้อรังและโรคระบบเนื้อเยื่อเกีย่ วพัน)
1. congenital
2. infection
3. trauma
4. tumor
Scleroderma
Rheumatoid
arthritis
SLE
vasculitis
7. degenerative disease
(โรคทีเ่ กิดจากความเสื่ อม)
Osteoarthritis
Osteoarthritis
spondylosis
ความสัมพันธ์ระหว่างสุขภาพกาย
และ
สุขภาวะในมิตอิ ื่นๆ
Holistic health care (การดูแลสุ ขภาพแบบองค์ รวม)
Humanized medicine
(การดูแลผู้ป่วยด้ วยหัวใจของความเป็ นมนุษย์ )
Doctor.......
the Healer
one who relieve suffering (s).
related to human beings… a life
A Life is “a balance”
Causes of sufferings
ร่ างกาย – การเจ็บป่ วยทางกาย
องค์ ประกอบของมนุษย์ (ร่ างกาย-จิตใจ-จิตวิญญาณ)
่ วกับความ
? จิตวิญญาณ การรับรู้ เกีย
เชื่ อมโยงทั้งภายใน และ ภายนอก
Psychosomatic
จิตใจ – การเจ็บป่ วยทางด้ านจิตใจ
Biopsychosocial
สั มพันธภาพกับคนหรื อสิ่ งแวดล้อมภายนอก
• ครอบครัว
• การศึกษา
• ศาสนา
• วัฒนธรรม
• ความเชื่อ
สิ่ งแวดล้อม ชุมชน
Most physical illness healed spontaneously
Most physical illness healed by psychological support
Not all physical illness can be cured.
To cure someone
To relieve often
To comfort always
Humanized Medicine
SUFFERINGS
“EGO” “SELF”
Psychological Health
emotion or feeling after coping
with various stimuli
Spiritual Health
- perception of relationship
- with a sense of morality
Physical Health
HAPPINESS
PEACE
Social Health
- social value, culture
- human right
- religious, believe
CRIME, WAR
UNDERSTANDING
Health
“สุขภาวะ”
การสร้างเสริมสุขภาพตามกลุม่ อายุ
ทารก
เด็ก
หนุ่มสาว
ผูใ้ หญ่
วัยสูงอายุ
อาหาร การพักผ่อน ออกกาลังกาย
เจริญเติบโต พัฒนาการสมวัย
ป้ องกันโรค พฤติกรรมสุขภาพ
พัฒนาวุฒิภาวะทางอารมณ์ ตระหนักในคุณค่าตนเอง
ทักษะในการบริหารความเครียด
การสร้างสัมพันธภาพกับผูอ้ ื่น การสร้างจุดหมายในชีวิต
ชะลอความแก่ เข้าใจชีวิต
Philosophy of Science
?
Health
Science
Scientific Thinking
“วิธีคดิ ตามหลักวิทยาศาสตร์ ”
Scientific
Thinking
Reasoning
Technical
Psychological
fact
knowledge
belief
experience
authority
หากท่านได้รบั มอบหมายให้เป็ นที่ปรึกษาสถานบริการสุขภาพ
แห่งหนึ่ง ลองแสดงความคิดเห็นในแง่มุมเหล่านี้
1
เตรียม fitness center ที่สอดรับกับ “สิทธิดา้ นสุขภาพ”
2
ออกแบบสถานบริการที่มีลกั ษณะเป็ น “สถานบริการ
สุขภาพแบบองค์รวม”
3
ยกตัวอย่างการให้บริการที่คานึงถึง “สุขภาพทางสังคม”
และ “สุขภาพทางจิตวิญญาน” ในสถานบริการสุขภาพ