Transcript KÖMÜRDE ÖZELLE*T*RME *RÖDÖVANS*

KÖMÜR İHALELERİ
“RÖDÖVANS”
Nevzat ŞAHİN
Elektrik Yük. Müh.
ODTÜ MD Enerji Komisyonu
Üyesi
1
RÖDÖVANS TANIMI
RÖDÖVANS:
İdareye her ton üretilen kömür başına veya bu
kömüre dayalı elektrik üretiminde üretilen
beher kWh başına ödenen bedel.
İngiliz dilinde bu tabire “ROYALTY”
denilmektedir.
Bu metod:
• TKI tarafından kömür sahalarının ve
• EUAŞ tarafından kömür sahalarının
özelleştirilmesinde kullanılmaktadır.
2
TAŞKÖMÜRÜNE (6000kCal/kg)
EŞDEĞER EÜAŞ VE ÖZEL SEKTÖR
KÖMÜR ÜRETİM MALİYETLERİ
SEYİTÖMER: 92.8 $/ton
SOMA………:136 $/ton
KEMERKÖY: ..25 $/ton
KANGAL:…….37 $/ton
ELBİSTAN A: 57 $/ton
ELBİSTAN B: 48 $/ton(Özel Sektör)
ÇAN:…… ....:107 $/ton
TUFANBEYLİ:34 $/ton(Özel Sektör)
3
globalCOAL Weekly Indices: Last 12 Months
Kasım 2012 sonu itibari ile piyasa fiyatı metrik ton için Kolombiya PortAventura FOB 78
ABD Dolar, Güney Afrika Richards Bay FOB 86 US Dolar, Avustralya New Castle FOB 89 US
Dolar. Üstüne FOB/ CIF taşıma için %8-9 eklenmesi gerekir. Boğazları geçmek zorunda
iseniz ayrı bir ek maliyet . Bize maliyeti yaklaşık 3.00- 3.40 US Dolar/ MMBTU. Bu fiyat spot
piyasada dalgalanmaya kalmış, artabilir veya azalabilir. (3-3.4 Dolar/MMBTU eşdeğeri 7181 US$/Ton)
4
100 $/ton
75 $/ton
50 $/ton
25 $/ton
Kaynak:EIA Energy Outlook 2010
5
DÜNYA KAYA GAZI RESERVLERİ
• 1. Çin – 36 trilyon m3
2. ABD – 24,5 trilyon m3
3. Arjantin – 22 trilyon m3
4. Meksika – 19,2 trilyon m3
5. Güney Afrika – 13,7 trilyon m3
6. Avustralya – 11.2 trilyon m3
7. Kanada – 11 trilyon m3
8. Libya – 8,2 trilyon m3
9. Cezayir – 6,5 trilyon m3
10. Brezilya – 6,3 trilyon m3
• Türkiye:Üretilebilir miktarı ise 1.8 trilyon m3 olduğu tahmin
ediliyor.
KAYNAK:ENERJİ ENSTİTÜSÜ
Enerji Bakanı Taner Yıldız, alternatif enerji kaynaklarından kaya gazını 4
sahada aradıklarını belirterek, “Trakya ve Güneydoğu’daki 2 sahada
gaz bulduk, miktarı belirlemeye çalışıyoruz” dedi.
6
KAYA GAZININ FİYATLARA ETKİSİ
• Kaya gazının üretimiyle birlikte ABD’ de
şimdiden gaz fiyatları Avrupa’ya oranla 5 kat
daha ucuz hale geldi.
• Shell’in Güneydoğu’daki kaya gazı sahalarında
üretime karar vermesi halinde ilk kaya gazı
üretimin 2016’da gerçekleşebileceğini
bildiriliyor.
7
ELEKTRİK SANTRALI
YATIRIMLARINA
KÖMÜR TEŞVİKLERİ
8
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI
HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KARAR 15-02-2013
MADDE 1- 15/6/2012 tarihli ve
2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Karan
ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda
Devlet Yardımları Hakkında Kararın
17.nci maddesinin birinci fıkrasına
aşağıdaki bentler eklenmiştir.
9
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI
HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KARAR 15 ŞUBAT 2013
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından
düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı
ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden
Kanununun 2 rici maddesinin 4-b grubunda
yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı
elektrik üretimi yatırımları teşvik kapsamına
alınmıştır.
(4b Grubu:Enerji hammaddeleri, Turba, Leonardit, Linyit, Taşkömürü, kömür işletme izni alınmış ruhsatlı sahalarda kömüre bağlı Metan Gazı, Antrasit, Asfaltit, Bitümlü
Şist, Bitümlü Şeyl, Kokolit-apropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla).
10
STRATEJİK YATIRIM
Teşvik Kapsamı Stratejik yatırımlar
MADDE 8 - (1) Aşağıda yer alan kriterlerin tamamını
birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin
üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırım olarak
a) Asgari sabit yatırım tutarının ellimilyon Türk Lirasının
üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji
ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza
dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü
ile orantılanacak kısmı dâhil).
11
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI
HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KARAR 15 ŞUBAT 2013
TEŞVİK EDİLMEYECEK VEYA TEŞVİKİ BELİRLİ
ŞARTLARA BAĞLI YATIRIM KONULARI:
"4- Doğalgaza dayalı elektrik üretimi
yatırımları (19/6/2012 tarihinden önce
Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumundan lisansı alınmış yatırımlar
hariç)."
12
TÜRKİYE TEŞVİK HARİTASI
13
14
TÜRKİYE LİNYİT YATAKLARI
15
ÖZELLEŞTİRİLECEK TKI/EUAŞ LİNYİT
SAHALARI
•Muğla (Yatağan-Turgut, Milas-Ören),
•Manisa (Soma),(Belli bölümün ihalesi TKI ce yapıldı)
•Bursa (Orhaneli, Keles),
•Seyitömer (İhalesi EUAŞ’ça yapıldı)
•Sivas (Kangal), (İhalesi EUAŞ’ça yapıldı)
•Bingöl (Karlıova),
•Bolu (Göynük)(İhalesi yapıldı-AKSA),
•Çanakkale (Çan),
(EUAŞ kapsamındaki sahalar Elektrik Santralı ile birlikte
işletme hakkı devri yolu ile özelleştiriliyor)
16
TKI LİNYİT YATAKLARI RÖDÖVANS
ŞARTNAMESİ ESASLARI ESASLARI
RÖDÖVANS İHALESİ ESASLARI
•Santralın Gücü:…..MW
•kWh Başına rödövans bedeli:krş/kWh
•Sözleşme süresi 30 yıl
•Yıllık Üretilmesi gerekli Elektrik Enerjisi
Miktarı:……Kwh
•6 yıllık yatırım süresi tanınıyor,
•6 yıl içinde üretime geçilirse rödövans bedelinin
yarısı ödeniyor
•Yıllık Fazla Üretim:Fiili üretim dikkate alınarak
rödövans bedeli üzerinden ödenecektir
17
TKI’NİN VERECEĞİ
DOKÜMANLAR
• RUHSAT FOTOKOPİSİ
• İHALE SAHASI HARİTALARI
• JEOLOJIK KESITLER
• SONDAJ STAMPLARI
• SAHA İLE İLGİLİ RAPORLAR VE
BİLGİ NOTLARI
18
TKI’YE AİT TAŞINIR VE TAŞINMAZ
VARLIKLAR
Sahadaki kömür işletmeciliği ile ilgili TKI tarafından
kullanılmayan:
• Tesis,
• Teçhizat,
• Taşınmaz varlıklar,
TKI ile varılacak mutabakatla “KİRA BEDELİ” ile
kullanılabilecektir.
TKI ile mutabakatla eski tesisler kaldırılabilir yeni
tesisler kurulabilir.
Yeni tesislerin mülkiyeti TKI’nindir.
19
TKI’YE AİT TAŞINIR VE TAŞINMAZ
VARLIKLAR
•Maden Sahasındadaki taşınır ve
taşınmazlar TKI’nin malı(Santral ve Santral
Sahası Hariç)
•TKI’nin malı olan bu Taşınır ve Taşınmazlar
İş Sahibi tarafından kiralanabilmektedir.
20
RÖDÖVANS FİYATI-ÖDEME ŞEKLİ-FİYAT
ARTIŞI
• Rödövans sözleşmenin 7. Yılından İtibaren
Ödenir.(6 yıl yatırım süresi tanınıyor!)
• Erken üretim halinde(mesela 6. yılda üretim)
rödövans bedelinin %50 si ödenir.
• Rödövans bedeli TL/ton veya Krş/kWh olup
ÜFE’ye göre (yıllık üretici fiyat endeksi) eskale
edilmekte ve aylık olarak ödenmektedir.
• İşletmeci kömür satışı yapabilmektedir.(Kömür
fiyatı rödövans bedeli dikkate alınarak TKI
tarafından hesaplanmaktadır.)
21
TKI TARAFINDAN
YAPILACAK İŞLER
(Masrafları İşletmeciye)
• Kamulaştırma,
• Köy yerleşim alanlarının
değiştirilmesi,
22
İŞLETMECİ TARAFINDAN YAPILACAK
İŞLER
•
•
•
•
•
•
•
•
•
İşletme Projesi,
İşletme faaliyet raporları,
İmalat Haritaları,
Satış Bilgi Formu,
Yıllık Üretim Programı,
İstihsal ve Sevk Defterleri,
Aylık, yıllık maden anketi tanzimi,
Yeni maden içi ve maden ulaşım yolları yapılması
İhale sahası içinden geçen enerji nakil hatları, telefon
hatları,köy ulaşım yolları, varsa kanalizasyon
güzergahlarında yapılacak değişiklikler.
23
MADEN SAHASININ İŞLETİLMESİ VE
ÇALIŞMA ŞEKLİ
• İşletmeci 6 ayda “Uygulama Projesi” ve “Enerji
Kömür Üretim Programı” hazırlayarak TKI
onayına sunmaktadır.
• Maden sahasında kullanılacak elektrik enerjisi
işletmeci tarafından sağlanmaktadır.
• Her yıl sonu TKI kabul ve tespit çalışmaları
yaparak İşletmeciyi denetlemektedir.
24
KESİN TEMİNAT VE SANTRAL KURMA
TEMİNATI
• Süresiz Kesin Teminat(SOMA için TKI
tarafından istenen teminat mektubu
3.000.000.-TL)
• Santral Kurma Garantisi(SOMA için TKI
tarafından istenen 7.00.000,-TL)
25
KABUL TESPİT İŞLEMLERİ
SÖZLEŞMENİN DEVRİ
• TKI her yıl sonu kabul tespit işlemleri
yapmaktadır.
• Sözleşme: EPDK ve TKI’nin yazılı izni ile
başkasına devredilebilmektedir.
ELEKTRİK ENERJİSİ:
Maden sahasında kullanılan elektrik enerjisi
İşletmeci tarafından sağlanmaktadır.
26
TKI RÖDÖVANSve EUAŞ İŞLETME HAKKI
DEVİR İHALELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Konu
TKI Rödövans
Mukavelesi
EUAŞ İşletme Hakkı
Devir Mukavelesi
Kapsam
Maden İşletmesi
Maden+Santral
İşletmesi
Süre
30 yıl(Reserv tükenmesse
aynı şartlarla uzatılır)
Satış ve
Sadece Maden İşletme
İşletme
hakkı verilir.
hakkı Devir Maden işletmesi tarafından
Sözleşmesi kullanılan taşınırlar
istenirse liralanabilir
Ruhsat Süresi kadar.
(Ruhsat uzatılabiliyor)
•Santrali, santral
tarafından kullanılan
taşınmazları,
• Maden işletmesi
tarafından kullanılan
taşınır ve taşınmazlar
devredilir
27
TKI RÖDÖVANSve EUAŞ İŞLETME HAKKI
DEVİR İHALELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Konu
TKI Rödövans
Mukavelesi
EUAŞ İşletme Kakkı
Devir Mukavelesi
Teklif Bedeli
Rödovans Bedeli
TL/ton(Eskalasyona
tabi) veya krs/kWh
Kesin Teminat Geçici
Teminat Kadar
Ayrıca Santral
Kurma Garantisi
Teminatı
İş Sahibine ait
Devir bedeli Teklifi ABD
Doları olarak
Teminat
Vergiler, Devlet
Hakkı ve benzeri
yükümlüklükler
Geçici Teminat
Ek Geçici Teminat
Kesin teminat(İhale
Bedeli vadeli ödenmesi
halinde )
İş Sahibine ait
28
TKI RÖDÖVANSve EUAŞ İŞLETME HAKKI
DEVİR İHALELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Konu
TKI Rödövans
Mukavelesi
EUAŞ İşletme Kakkı
Devir Mukavelesi
DOKÜMANLAR TKI Tarafından Verilecek
Dokumanlar:
•Ruhsat Fotokopisi
•Haritalar
•Jeolojik Kesitler
•Sondaj Stampları
•Saha Raporları/Notları
(Verilen bilgilerle ilgili
sorumluluk kabul
etmiyor)
29
TKI RÖDÖVANSve EUAŞ İŞLETME HAKKI
DEVİR İHALELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Konu
TKI Rödövans
Mukavelesi
IHALEYE GİRİŞ
•Tüzel Kişilik
•Ortak Girişim Grubu
EUAŞ İşletme Kakkı
Devir Mukavelesi
İhale
•kWh başına verilen en
Değerlendirme yüksek rödövans bedeli
en uygun teklif
Teşvik
•7. yıldan önce
yapılacak üretime %50
daha az rödövans bedeli
Ocak Başı
•TKI Ocakbaşı satış
Kömür Satışı
fiyatının %15’i rödövans
30
TKI RÖDÖVANSve EUAŞ İŞLETME HAKKI
DEVİR İHALELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Konu
TKI Rödövans
Mukavelesi
EUAŞ İşletme Kakkı
Devir Mukavelesi
Anlaşmazlıklar Ankara Mahkeme ve
İcra Daireleri
Rödövans
Bedeli Hesabı
Aylık Üretilen Brüt kWh
Üzerinden
Eskalasyon:Rödövans
bedeliş yıllık ÜFE
oranında artırılır.
31
SOMA KÖMÜRLERİ RÖDOVANS
İHALESİ SONUÇLARI
•Manisa Soma kömür madeni sahası için 61 firma şartname almıştı,
•Sadece 15 firmadan ihaleye teklif gedi.
•Siyah Kalem, Iğca Enerji, Limak, Hidrogen, Lanco Enerji, Karen Elektrik, Konya Şeker,
Gürmin Madencilik, Torunlar Gıda ve Sanayi, Cengiz Enerji, İmbat, Park Teknik, Zorlu
Enerji, Çelikler ve Semerkant Yapı teklif veren firmalar oldu.
•Kapalı zarf usülü ile yapılan ihalede Kolin Grubu bünyesindeki Hidro-gen Enerji,
4,69 kuruş/kWh vererek en yüksek teklif sahibi oldu.
•İkinci en iyi teklif Siyah Kalem’den 4,023 kuruş/kWh ile geldi.
•Şartnameye göre ihaleyi kazanan firma Soma kömür sahasında 450MW’lık termik
santral kuracak. Termik santralin yıllık çalışma süresi 6 bin saat olacak, kurulacak
santral’dan yılda 2.7 milyar kWh elektrik üretmesi bekleniyor.
•Şartnamede geçici teminat bedeli 3 milyon TL olarak belirlendi, ihaleyi kazanan firma
rödövans bedelini 6 yıllık yatırım süresinden sonra ödemeye başlayacak.
•Soman Deniş sahasında 152 milyon ton kömür rezervinin bulunduğu ve rezervinin
ortalama ısıl değerinin 1700 - 2640 kcal/kg olduğu biliniyor. Ayrıca şartnamede sözleşme
süresi 30 yıl olarak belirlendi.
•İhaleyi kazanan Kolin grubundaki Hidro-Gen firması 14.09.2007 arihinde Ankara’da
kuruldu.
32
SOMA TS HESAPLANAN ÜRETİM
MALİYETİ cent/kWh
KOLIN KÖMÜR RÖDAVANS İHALE FİYATI :4.96kuruş/kWh=2.81 cent/kWh (1 US$= 1,765) TL
YAKLAŞIK SANTRAL YATIRIMI+İŞLETME GİDERLERİ:5.5 cent/kWh
Toplam Üretim Maliyeti:5.5+2.81=
8.31 cent/kWh
33
2012 ELEKTRİK FİYATLARININ YILLIK
DEĞİŞİMİ
Ay
Gündüz
Puant
Gece
Ay
Ortalaması
1
85,79
89,03
67,91
80,5
2
128,68
120,95
81,56
111,36
3
70,96
71,1
62,49
68,17
4
67,92
66,01
54,29
62,98
5
80,15
82,68
72,07
77,98
6
83,11
86,12
69,13
79,08
7
94,44
97,97
87,64
92,66
8
87,69
90,71
91
89,42
9
89,68
93,89
74,13
85,37
10
86,79
92,92
75,16
84,19
11
87,78
93,08
63,88
80,92
12
91,71
94,19
71,29
85,52
Cent/kWh=(USD/MWh)/10)
KAYNAK: NAVITAS
34