Transcript Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
TÜRKİYE’DE VEKTÖRLERLE BULAŞAN
HASTALIKLAR İLE MÜCADELEDE
POLİTİKALAR VE UYGULAMALAR
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı Birimleri
• Viral Hemorajik Ateşler ve Riketsiyal Hastalıkların Kontrolü Birimi
• Sıtma ve Leishmaniasis Hastalıklarının Kontrolü Birimi
• Kuduz ve Kist Hidatik Hastalıklarının Kontrolü Birimi
• Gıda ile Bulaşan Zoonotik Hastalıkların Kontrolü Birimi
• Yeni ve Yeniden Önem Kazanan Zoonotik Hastalıkların Kontrolü
Birimi
• Paraziter Hastalıkların Kontrolü Birimi
• Eğitim ve Sektörler arası İşbirliği Birimi
• İstatistik İzleme ve Değerlendirme Birimi
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Yürütülen Faaliyetler
 Daire Başkanlığımız tarafından takip edilen hastalıklar ile ilgili epidemiyolojik /
bilimsel çalışmalar ve mevzuat geliştirilmesi çalışmaları yürütülmekte ve / veya
desteklenmekte
 Hastalıklara dair kontrol programları hazırlanmakta ve yürütülmekte
 Hastalıklarla ilgili salgınların kontrolüne ilişkin faaliyetler yürütülmekte
 Hastalıkların vektörleriyle etkin ve bilimsel mücadele yöntemlerinin belirlenmesi ve
uygulanmasına yönelik çalışmalar koordine edilmekte
Faaliyet alanları ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği
yapılmakta ve gerektiğinde koordinasyon sağlanmakta ve/veya desteklenmekte
 Faaliyet alanları ile ilgili eğitim, sempozyum, panel, çalıştay, seminer vs. etkinlikleri
düzenlenmekte ve/veya desteklenmekte ve düzenlenen ulusal ve uluslararası
etkinliklere katkı sağlanmaktadır
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
Sağlık Bakanlığı Tarafından Yürütülen Çalışmalar
• Eğitim çalışmaları
– Halk eğitimleri
– Sağlık çalışanları eğitimleri
• Vaka takibi ve tedavi
• Kene mücadelesi çalışmalarının desteklenmesi
• Saha ziyaretleri
• Bilimsel çalışmaların desteklenmesi
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KKKA Halk Eğitimleri
• KKKA halk eğitimleri bilim kurulu tavsiyeleri
doğrultusunda belirlenen stratejilerle yürütülmektedir.
• Uygulama stratejileri yıllar itibariyle değişiklik
gösterebilmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KKKA -Algoritmalar
• Kene tutunması ile gelen kişilere yaklaşım ve vaka
yönetimi konusunda;
•
Kene Tutunması İle Gelen Kişilere Yaklaşım
Algoritması,
•
KKKA Vaka Yönetim Algoritması kullanılmaktadır.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KKKA Bilgi Sistemi
• KKKA vakalarının bildiriminde ve takibinde KKKA Bilgi Sistemi
kullanılmaktadır. http://kkka.thsk.saglik.gov.tr/
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KKKA Referans Laboratuvarları
• KKKA şüpheli vakaların numuneleri belirlenen esaslar
doğrultusunda referans laboratuvara ulaştırılmakta ve bu
laboratuvarlarda çalışılmaktadır.
• KKKA numunelerinin çalışıldığı 4 laboratuvar bulunmakta
olup iller kendileri için belirlenen referans laboratuvara
numuneleri göndermektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Kene Mücadelesi - Hayvanlarda Ektoparaziter
İlaç Uygulamaları
• Kene popülasyonunun kabul edilebilir bir seviyeye
indirilebilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
tarafından sığırlar başta olmak üzere çiftlik hayvanlarının
uygun ektoparaziter ilaçlarla ilaçlanması çalışmaları
sürdürülmekte ve Bakanlığımızca da bu çalışmalar
desteklenmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
TANIMLAR
Sıtma Kontrolü: Hastalık yükünü halk sağlığı sorunu olmayacak
seviyeye düşürmektir.
Eliminasyon: Hastalık insidansının bir ülkede, bir kıtada veya sınırlı bir
coğrafik bölgede sıfıra indirilmesidir.
Sıtma hastalığının eliminasyonu ise bir ülkede, bir kıtada veya bir
bölgede yerli sıtma vakalarının görülmemesidir. Buralarda sıtma vakası
olabilir ancak bunlar diğer ülke ve bölgelerden gelen emporte vakalar
şeklindedir.
Kaynak: Global Malaria Programme / Dünya Sağlık Örgütü
10
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
SITMA ELİMİNASYON PROGRAMI
Ülkemizde 2009 yılında Sıtma Eliminasyon
Programı’na geçilmiştir.
Programın amacı:
2015 yılına kadar yerli sıtma bulaşını sona
erdirmektir.
11
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
STRATEJİLER
• Vakaların erken teşhisinin sağlanması (Aktif sürveyans-aktif
vaka bulma),
• Tespit edilen vakaların uygun ve tam tedavisinin yapılmasının
sağlanması,
• Vektör mücadelesi,
• Sektörler arası işbirliği,
• Sağlık personeli eğitimi,
• Halka yönelik sağlık eğitimi
12
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
STRATEJİLER
Vaka bulma ve vaka
yönetimi
Sıtma durumu
belirleyicilerinin izlenmesi
Aktif ve Pasif Sürveyans (vaka bulma)
Laboratuvar Kalite Güvencesi
Entomolojik sürveyans
Sosyo-demografik durum analizi
Radikal tedavi
(göç, ekonomik faaliyetler vb)
Sıtma vakalarının ve odakların
epidemiyolojik araştırılması ve
sınıflandırılması
Olası sıtma risk bölgelerinin
Vaka raporlaması, bildirimi, merkezi
kayıt
izlenmesi
Risk gruplarına kemoprofilaksi
Meteorolojik verilerin analizi
belirlenmesi ve durumun
Veri toplama ve analiz
DSÖ teknik
destek
Sivrisinek izleme, kontrol,
araştırma
Sınırötesi
işbirliği
Sivrisinek saha araştırmaları
yürütülmesi, desteklenmesi
Vektör kontrol yöntemleri saha
araştırmaları
İnşaat ve sulama faaliyetlerinin
izlenmesi
Vektör mücadelesinin yapılması
Vektör kontrolü için gerekli mal,
malzeme ve ekipmanın temini
Sektörlerarası
işbirliği
Eğitim
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Yürütülen Faaliyetler
• Aktif ve pasif sürveyans çalışmalarına devam
edilmektedir.
• İllerde yürütülen vektör kontrol çalışmalarının takibi
yapılmaktadır.
• Vektör mücadelesinin yürütülmesi için ihtiyaç duyulan
biyosidal ürün, cihaz ve ekipman temin edilerek illere
dağıtımları yapılmaktadır
• Sıtma ve leishmaniasis hastalarının tedavisinde
kullanılan ilaçları temin ve dağıtımları yapılmaktadır.
• Suriyeli misafirlerde sıtma ve leishmaniasis tarama
çalışmalarına devam edilmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Tularemi / Batı Nil Virüsü (BNV Enfeksiyonu) /
Hantavirüs Enfeksiyonu
Yürütülen Faaliyetler
Vaka bazlı sürveyans çalışmaları
 Eğitim çalışmaları
 Halk eğitimleri
 Sağlık çalışanları eğitimleri
Web tabanlı Tularemi Veri Toplama ve Değerlendirme Sisteminin İzlenmesi
 Günlük ve haftalık takiplerin değerlendirilmesi
 Vakanın kesinleşmesi durumunda filyasyon çalışmasının takibi
 Salgınların zamanında tespit edilerek ilgili kurumlarla işbirliği içerisinde gerekli
müdahalelerin yapılmasının sağlanması
 Saha ziyaretleri
 Konu ile ilgili bilimsel çalışma yapılması ve yapılan çalışmalara destek verilmesi
15
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Eğitimler
“Zoonotik Hastalıklar Hizmet İçi Eğitim Modülü”
hazırlanmıştır. Bu modül kapsamında
• 2012 yılında yapılan eğitimler sonucu 81 ilde toplam 325
eğitimci yetiştirilmiştir.
• Halk Sağlığı Müdürlükleri tarafından bölgelerinde sorun
olan zoonotik ve vektörel hastalıklarla ilgili halka yönelik
toplu eğitimler yapılmaktadır. Bu eğitimler başta
öğretmenler, din görevlileri, muhtarlar gibi toplum önderleri
olmak üzere tüm halka yönelik yapılmaktadır.
•Sağlık çalışanlarının ve halkın bilgilendirilmesi ve
bilinçlendirilmesi amacıyla eğitimler verilmekte, afiş ve
broşür gibi eğitim materyalleri hazırlanarak dağıtılmaktadır.
16
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Tularemi Bilgi Sistemi
• Tularemi vakalarının bildiriminde ve takibinde Tularemi Bilgi Sistemi
kullanılmaktadır. http://tularemi.thsk.saglik.gov.tr/
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Tularemi Ulusal Referans Tanı Laboratuvarları ve Yetki Alanları
Uludağ Üniversitesi
Tularemi Referans
Tanı Laboratuvarı
Mikrobiyoloji
Referans Lab D:B
Tularemi
Referans
Tanı Laboratuvarı
18
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BNV Enfeksiyonu
Bildirimi mecburi bulaşıcı hastalıklar içerisinde yer
almaktadır.
Ülkemizde ilk BNV Enfeksiyonu 2010 yılında tespit
edilmiştir.
Hastalığın belirlenmesini müteakip BNV Enfeksiyonu bilgi
notu, vaka tanımları, algoritmalar hazırlanmış ve illere
duyurulmuştur.
19
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu