Transcript دانلود : فیزیولوژی اعصاب فصل ٤٨

‫بنام خداوند بخشنده مهربان‬
‫• دك تر غالمرضا كميلي‬
‫• دانشيار فيزيولوژي‪ ،‬گروه فيزيولوژي‬
‫• دانشكده پزشكي‪ ،‬دانشگاه علوم پزشكي زاهدان‬
‫‪• [email protected]‬‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
Nervous System
Somatic Senses
Pain, Headache and Temperature
‫درد‬
‫• درد يكي از مكانيسمهاي محافظتي است‪.‬‬
‫• انواع درد و كيفيت انها‪:‬‬
‫– درد سريع (تند)‬
‫– درد اهسته (كند)‬
‫• گيرنده هاي درد و محركهاي انها‪:‬‬
‫– گيرنده هاي درد انتهاهاي عصبي ازاد هستند‪.‬‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫درد (ادامه)‬
‫• سه نوع محرك گيرنده هاي درد‪:‬‬
‫– مكانيكي‬
‫– حرارتي‬
‫– شيمياي ي‬
‫• طبيعت سازش ناپذير گيرنده هاي درد‬
‫• سرعت تخريب بافتي بعنوان محرك درد‬
‫– اهميت خاص محرك درد شيمياي ي طي تخريب بافتي‬
‫– ايسكمي بافت بعنوان علت درد‬
‫– اسپاسم عضالني بعنوان علت درد‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫رابطه بين دماي پوست و احساس درد‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫مسير دوگانه براي انتقال درد به دستگاه عصبي مركزي‬
‫• رشته هاي محيطي درد‪:‬‬
‫– رشته هاي تند (سريع)‬
‫• رشته هاي عصبي ‪ A‬دلتا (با سرعت ‪ 6‬تا ‪ 30‬متر بر ثانيه)‬
‫– رشته هاي كند (اهسته)‬
‫• رشته هاي عصبي بدون ميلين ‪( C‬با سرعت ‪ 0/5‬تا ‪ 2‬متر بر ثانيه)‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫انتقال درد سريع و اهسته در نخاع‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫مسيرهاي دوگانه انتقال درد در نخاع و ساقه مغز‬
‫• راه نخاعي تاالموسي جديد ‪Neospinothalamic tract‬‬
‫– براي درد سريع (تند)‬
‫– ختم مسير در ساقه مغز و تاالموس‬
‫– تواناي ي محل يابي درد تند در بدن‬
‫– گلوتامات بعنوان نوروترانسميتر اين مسير‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫مسيرهاي دوگانه انتقال درد در نخاع و ساقه مغز‬
‫• راه نخاعي تاالموسي قديمي ‪Paleospinathalamic tract‬‬
‫– براي درد اهسته (كند)‬
‫– ماده ‪ P‬نوروترانسميتر احتمالي انتهاي رشته هاي عصبي نوع ‪C‬‬
‫– استطاله هاي اين مسير به ساقه مغز و تاالموس‬
‫• هسته مشبك‪ ،‬منطقه تك تال‪ ،‬ناحيه خاكستري دور قناتي )‪(periaqueduct‬‬
‫– تواناي ي اندك محل يابي دقيق درد مزمن و كند‬
‫– عملكرد ساختار مشبك‪ ،‬تاالموس و قشر مخ در تفسير درد‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫انتقال سيگنال درد به ساقه مغز‪ ،‬تاالموس و قشر‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫انتقال سيگنال درد به ساقه مغز‪ ،‬تاالموس و قشر‬
‫• مقصد رشته هاي مسير نخاعي تاالموسي قديمي‪:‬‬
‫– هسته مشبك در بصل النخاع‪،‬پل مغز و مزانسفال‬
‫– منطقه تك تال مزانسفال (پايكهاي فوقاني و تحتاني)‬
‫– ناحيه خاكستري دور قناتي (اطراف قنات سيلويوس)‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تواناي ي اندك تشخيص منبع دقيق درد در مسير درد مزمن‪:‬‬
‫عملكرد ساختار مشبك‪ ،‬تاالموس و قشر مخ در تفسير درد‪:‬‬
‫تواناي ي سيگنالهاي درد در برانگيختن تحريك پذيري كلي مغز‪:‬‬
‫قطع مسيرهاي درد با جراحي‪:‬‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫سيستم ضد درد مغز و نخاع‬
Dr. Gholamreza Komeili
5/2/2020
‫دستگاه سركوب درد (ضد درد) در مغز و نخاع‬
‫• سيستم ضد درد )‪:(Analgesia‬‬
‫– نواحي خاكستري دور قناتي و نواحي دور بطني‬
‫– هسته رافه بزرگ )‪ (Raphe Magnus nucleus‬و هسته هاي مشبك پاراژيگانتوسلوالر‬
‫– كمپلكس مهار كننده درد در شاخ خلفي نخاع‬
‫• مواد ناقل مورد استفاده در سيستم ضد دردي‪:‬‬
‫– سروتونين‪ ،‬انك فالين (مهار پيش و پس سيناپسي)‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫دستگاه ضد درد در مغز و نخاع (ادامه)‬
‫• سيستم مخدرهاي مغزي‪ ،‬اندورفينها و انك فالينها‪:‬‬
‫– بتااندورفين‪ ،‬مت انك فالين‪ ،‬لوانك فالين‪ ،‬دينورفين‬
‫• مهار انتقال درد بوسيله تحريك سيگنالهاي حسي المسه اي‪:‬‬
‫• درمان درد بوسيله تحريك الك تريكي‪:‬‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
(Referred Pain) ‫درد ارجاعي‬
:‫• مكانيسم درد ارجاعي‬
Dr. Gholamreza Komeili
5/2/2020
‫درد احشاي ي )‪(Visceral Pain‬‬
‫• علل درد احشاي ي حقيقي‬
‫– ايسكمي‬
‫– محركهاي شيمياي ي‬
‫– اسپاسم احشاء تو خالي‬
‫– اتساع بيش از حد احشاء تو خالي‬
‫– احشاء غير حساس‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫محل يابي درد احشاي ي‪ ،‬مسيرهاي انتقال درد جداري و احشاي ي‬
‫• محل يابي درد ارجاعي كه بوسيله مسيرهاي احشاي ي منتقل مي شود‪.‬‬
‫• مسير جداري انتقال درد شكم و قفسه سينه‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫مناطق سطحي درد ارجاعي احشاء داخلي‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫اختالالت باليني درد و ساير حواس پيكري‬
‫• پر دردي‪:‬‬
‫– پردردي اوليه‬
‫– پردردي ثانويه‬
‫• هرپس زوستر (زونا)‬
‫• تيك دردناك )‪(Tic Douloureux‬‬
‫• سندروم براون ‪ -‬اسكوارد‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫سر درد )‪(Headache‬‬
‫• سر درد هاي داراي منشاء داخل جمجمه اي‪:‬‬
‫– مناطق حساس به درد در حفره جمجمه‪:‬‬
‫– نواحي از سر كه سردرد داخل جمجمه اي به انها ارجاع مي شود‬
‫– انواع سردردهاي داخل جمجمه اي‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫سر درد ناشي از مننژيت‬
‫سر درد ناشي از فشار پايين مايع مغزي نخاعي‬
‫سر درد ميگرني‬
‫سر درد الكلي‬
‫سر درد ناشي از يبوست‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫سر درد )‪(Headache‬‬
‫• انواع سر دردهاي خارج جمجمه اي‪:‬‬
‫– سر درد ناشي از اسپاسم عضالني‬
‫– سر درد ناشي از ازردگي ساختمانهاي بيني و اطراف ان‬
‫– سر درد ناشي از اختالالت چشم‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫حس هاي حرارت‬
‫• گيرنده هاي حرارت و تحريك انها‪:‬‬
‫– درجات مختلف گرما و سرما حس مي شوند‪.‬‬
‫– سه نوع گيرنده مهم در تميز درجات حرارت‪:‬‬
‫• گيرنده سرما‬
‫• گيرنده گرما‬
‫• گيرنده درد (تحريك توسط درجات باالي سرما و گرما)‬
‫– تعداد گيرنده هاي سرما غالبا ‪ 3‬تا ‪ 10‬برابر گيرنده هاي گرماست‪.‬‬
‫– تعداد گيرنده هاي سرما‪:‬‬
‫• ‪ 15‬تا ‪ 25‬در سانتي متر مربع در لبها‪ 3 ،‬تا ‪ 5‬در انگشت‪ ،‬كمتر از ‪ 1‬در تنه‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫حس حرارت (ادامه)‬
‫• تحريك گيرنده هاي حرارتي‪:‬‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬
‫حس حرارت (ادامه)‬
‫• اثرات تحريكي باال و پايين رفتن دما‪:‬‬
‫– سازش گيرنده هاي حرارتي‬
‫• مكانيسم تحريك گيرنده هاي حرارتي‬
‫– حس فضاي ي حواس حرارتي‬
‫• انتقال سيگنالهاي حرارتي در دستگاه عصبي‬
‫– موازي با مسيرهاي حس درد‬
‫– مسير ليساوئر در نخاع‬
‫• در نواحي مشبك ساقه مغز ختم مي شوند‪.‬‬
‫• در مجتمع بطني ‪ -‬قاعده اي تاالموس ختم مي شوند‪.‬‬
‫‪5/2/2020‬‬
‫‪Dr. Gholamreza Komeili‬‬