Transcript ابزارهای ارزیابی ناراحتی بدن: Body discomfort assessment tools

‫ابزارهاي ارزيابي ناراحتي بدن‬
Body discomfort assessment tools
‫ دکتر مسعود مطلبی‬: ‫تهیه کننده‬
http://healthf.kaums.ac.ir/
[email protected]
‫ارزيابي ناراحتي؟‬
‫•‬
‫متأسفانه علتشناس ي اختالالت اسكلتي‪ -‬عضالني مرتبط با كار‪ ،‬پيچيده و بحثانگيزاست‪ .‬عدم‬
‫وجود شفافيت و قطعيت در علتشناس ي اين اختالالت‪ ،‬ارزيابي خطررا دشوارميسازد‪.‬‬
‫•‬
‫ناراحتي يكي از شاخصهاي خطراست كه ميتواند درارزيابي خطربسيارسودمند باشد‪ ،‬زيرا‬
‫ناراحتي‪ ،‬حاصل سيستم پسخورد بدن براي آشكارسازي مشكالت احتمالي است ‪.‬‬
‫•‬
‫ناراحتي ممكن است تحت تأثير عوامل رواني و اجتماعي نيزقرار گيرد‪ .‬اين موضوع يكي از معايب‬
‫استفاده ازناراحتي به عنوان شاخص خطراست‪.‬‬
‫•‬
‫ناراحتي به ويژه براي ارزيابي مواردي كه عدم تناسب فيزيكي برماهيچههاي كوچك و كارهاي‬
‫ماهيچهاي استاتيك اثر ميكند بسيارمناسب است‪.‬‬
‫توصيف ناراحتي‬
‫•شدت‬
‫• كيفيت‬
‫•محل يا موضع‬
‫• الگوي زماني‬
‫شدت ناراحتي‬
‫اندازهگيري شدت ناراحتي بدين طريق انجام ميگيرد كه ازفرد خواسته ميشود تا شدت ناراحتي را‬
‫برروي يك مقياس به اصطالح ذهني مشخص سازد‪.‬‬
‫اگرچه تعداد زيادي ازاين مقياسهاي ذهني وجود دارد اما به طور كلي به ‪ 4‬گروه تقسيم ميشوند‪:‬‬
‫‪‬مقياسهاي كالمي‬
‫‪ ‬مقياسهاي چشمي‬
‫‪‬مقياسهاي عددي‬
‫‪‬مقياسهاي تصويري‬
‫مقياس كالمي براي تعيين شدت ناراحتي‬
‫ناراحتي‬
‫حداکثر‬
‫ناراحتي‬
‫شديد‬
‫دردناک‬
‫ناراحتي‬
‫متوسط‬
‫ناراحت‬
‫بدون‬
‫ناراحتي‬
‫حداقل‬
‫ناراحتي‬
‫خنثي‬
‫راحت‬
‫ٌ‬
‫کامال آسوده‬
‫مقياس چشمي براي تعيين شدت ناراحتي‬
‫ناراحتي فوق العاده‬
‫بدون ناراحتي‬
‫مقياس عددي براي تعيين شدت ناراحتي‬
‫‪10‬‬
‫‪9‬‬
‫ناراحتي فوقالعاده‬
‫‪8‬‬
‫‪7‬‬
‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫بدون ناراحتي‬
‫مقياس تصويري براي تعيين شدت ناراحتي‬
‫ناراحتي فوق العاده‬
‫شديد متوسط خفيف حداقل‬
‫بدون ناراحتي‬
‫محل ناراحتي‬
‫ً‬
‫•موضع ناراحتي عموما يا به وسيله نقشه بدن ‪(Body‬‬
‫)‪ Map‬و يا با ارجاع به يكي ازقسمتهاي بدن مشخص‬
‫ميشود‪.‬‬
‫•فرد ميتواند نواحي دچارناراحتي را با عالمتگذاري روي‬
‫نقشه بدن مشخص سازد ‪.‬‬
‫محل ناراحتي‬
‫كيفيت ناراحتي‬
‫‪‬كيفيت ناراحتي را تنها ميتوان با استفاده ازكلمههاي گوناگون ارزيابي نمود‪ .‬كيفيتهاي‬
‫مختلف ناراحتي شامل موارد زيراست‪:‬‬
‫‪‬جزجز‪ ،‬سوزش‪ ،‬خشكي و سفتي‪ ،‬كرخي‪ ،‬سردي‪ ،‬گرمي‪ ،‬گرفتگي‪ ،‬سوزنسوزن شدن‪ ،‬درد‬
‫جانكاه و فرساينده‪.‬‬
‫‪‬اگرچه كيفيت درد ًبه طور گستردهاي درارزيابي سالمت مورد استفاده قرارميگيرد‪ ،‬اما‬
‫كيفيت ناراحتي عموما مورد استفاده ارگونوميستها نبوده است‪ .‬شايد علت اين امر‬
‫نامشخص بودن مفاهيم گوناگون كيفيت است‪ ،‬درحالي كه مفاهيم شدت‪ ،‬محل و الگوي‬
‫ً‬
‫زماني غالبا روشن است‪.‬‬
‫الگوي زماني‬
‫‪‬الگوي زماني ناراحتي با استفاده ازدادههايي كه درمورد ناراحتي درزمانهاي مختلف جمعآوري‬
‫ميشود تعيين ميگردد‪ .‬بسته به اينكه ارزيابي ناراحتي به چه علت صورت ميگيرد‪ ،‬فاصله زماني‬
‫ميان نوبتهاي جمعآوري دادهها ازچند دقيقه تا چند ساعت و يا چند روزو يا حتي بيشتر‪ ،‬متغير‬
‫است‪.‬‬
‫‪‬دادههايي كه درهرنوبت بدست ميآيد را ميتوان دربرگههاي جداگانه ثبت نمود و يا كل‬
‫دادههايي كه درنوبتهاي گوناگون بدست ميآيد را برروي يك برگه ثبت كرد‪.‬‬
‫‪‬دادههاي مورد نيازبايد هنگام تجربه ناراحتي و هنگام كارجمعآوري شوند‪ .‬تحقيقاتي كه برروي‬
‫درد انجام شده است نيزاهميت فوريت درحصول بهترين اعتباررا مشخص ساخته است‪.‬‬
‫خالصهاي ازاصول مهم اندازهگيري ناراحتي‬
‫‪‬اندازهگيري ناراحتي درارزيابي تناسب و عدم تناسب فيزيكي سودمند است‪.‬‬
‫‪ ‬استفاده ازكلمه ناراحتي به تنهايي به اعتبارارزيابي كمك ميكند‪.‬‬
‫‪‬ناراحتي يك تجربه ذهني است و به همين دليل تنها ميتوان آن را ازطريق گزارش و اظهارنظرفرد‬
‫اندازهگيري نمود‪.‬‬
‫‪ ‬شدت‪ ،‬موضع و الگوي زماني ازجمله پارامترهاي مهم درمبحث ناراحتياند‪.‬‬
‫‪‬مقياس چشمي كاربرديترين مقياس براي اندازهگيري شدت ناراحتي است ‪.‬‬
‫پرسشنامه نورديك‬
Standardized Nordic Questionnaires for
the analysis of musculoskeletal symptoms
‫پرسشنامه نورديك‪-‬ساختار‬
‫ساختاراين پرسشنامه به گونهاي است كه ميتوان آن را به دو طريق تكميل كرد‪:‬‬
‫‪ -1‬ازطريق مصاحبه با كارگران‬
‫‪-2‬توسط خود افراد‬
‫اين پرسشنامه ازدو بخش تشکيل شده است‪:‬‬
‫الف) پرسشنامه عمومي‬
‫ب) پرسشنامه اختصاص ي‬
‫هدف ازپرسشنامه عمومي بررس ي كلي بوده و درآن عالئم اختالالت دركل بدن مطرح ميشود‪.‬‬
‫پرسشنامه اختصاص ي به تجزيه و تحليل عميق اين عالئم در نواحي خاص ي ازبدن مانند كمر‪ ،‬گردن و شانهها‬
‫ميپردازد ‪.‬‬
‫پرسشنامه نورديك‪-‬اهداف‬
‫بطوركلي درطراحي اين پرسشنامهها دو هدف دنبال شده است ‪:‬‬
‫الف) به عنوان ابزاري جهت غربالگري اختالالت اسكلتي – عضالني‬
‫ب) براي خدمات بهداشت شغلي‬
‫پرسشنامه عمومي نورديك‬
‫پرسشنامه عمومي براي پاسخ به اين سئوال كلي‬
‫طراحي شده است که آيا مشكالت اسكلتي –‬
‫عضالني براي جمعيت خاص ي بوجود ميآيد و اگر‬
‫چنين است‪ ،‬اين اختالالت بيشتردركدام يك از‬
‫اندامهای بدن متمركزميشوند‪.‬‬
‫با درنظرگرفتن اين موضوع‪ ،‬پرسشنامهاي طراحي‬
‫شده است كه بدن انسان را به ‪ 9‬ناحيه آناتوميكي‬
‫تقسيم كرده است‪.‬‬
‫پرسشنامه عمومي نورديك‬
‫اين نواحي آناتوميكي برحسب دو معيارانتخاب شدهاند‪:‬‬
‫الف) اندامهايی كه عالئم درآنها متمركزميشوند‬
‫ب) اندامهايی كه هم توسط فرد پاسخ دهنده و هم توسط‬
‫فرد محقق ازيكديگر قابل تشخيص ميباشند‪.‬‬
‫پرسشهای شفاهي درمورد هرناحيه به ترتيب از فرد پرسيده‬
‫ميشوند و ازفرد خواسته ميشود پاسخ دهد آيا در طي ‪ 12‬ماه‬
‫گذشته دراين نواحي ناراحتي يا مشكلي داشته است و آيا اين‬
‫مشكالت باعث ترك كاريا ناتواني او در كارشده است‪.‬‬
‫همچنين در مورد وجود درد يا ناراحتي در طي ‪ 7‬روزگذشته‬
‫پرسش ميشود‪.‬‬
‫پرسشنامه عمومي نورديك‬
‫خسته نباشيد‬