Transcript Document 7585357

STATISTIKA STANOVNIŠTVA
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
•
•
•
•
Predmet i sadržaj statistike stanovništva
Izvori podataka o stanovništvu
Statistika stanja stanovništva
Statistika kretanja stanovništva
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
ZNAČAJ
• BROJ I STRUKTURA STANOVNIŠTVA UTIČU NA
– OBIM, TOK I STRUKTURU
PROIZVODNJE, RASPODELE I POTROŠNJE
• DVOSTRUKA ULOGA STANOVNIŠTVA
– PROIZVOĐAČ
• U KOMPOZICIJI SA OSTALIM FAKTORIMA
PROIZVODNJE
– POTROŠAČ
• KRAJNJI KORISNIK PROIZVEDENIH
VREDNOSTI
3
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEFINICIJA
• STANOVNIŠTVO U STATISTIČKOM SMISLU JE
– SKUP LJUDI KOJI SE U ODREĐENOM
MOMENTU NALAZE NA TAČNO ODREĐENOJ
TERITORIJI
4
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
IZVORI PODATAKA O STANOVNIŠTVU
• POPISI STANOVNIŠTVA
• MATIČNE KNJIGE ROĐENIH, UMRLIH I VENČANIH
• REGISTRI STANOVNIŠTVA
• OSTALI IZVORI (ankete)
5
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
IZVORI PODATAKA O STANOVNIŠTVU
POPIS STANOVNIŠTVA
• POPIS STANOVNIŠTVA
– PODACI O CELOKUPNOM STANOVNIŠTVU (lica,
domaćinstva, stanovi)
– NA TERITORIJI ČITAVE ZEMLJE
– U TAČNO ODREĐENOM KRITIČNOM MOMENTU,
– A NA OSNOVU POSEBNIH UPITNIKA I PO
ODABRANIM OBELEŽJIMA
– Popisom se pored lica obuhvataju i
domaćinstva (porodica ili skup lica koja
zajedno stanuju i zajednički troše svoje
prihode)
6
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
IZVORI PODATAKA O STANOVNIŠTVU
ISTORIJA POPISA
• RIMSKA REPUBLIKA, PRVI POPIS STANOVNIŠTVA
• 1637. POPIS FRANCUSKIH STANOVNIKA I
NJIHOVIH KUĆA
• 1790. PRVI REGULARNI POPIS U SAD
• POPISI STANOVNIŠTVA U SFRJ, SRJ, SCG
– 1921, 1931, 1948, 1953, 1961, 1971, 1981,
1991.
– 2002.
7
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
IZVORI PODATAKA O STANOVNIŠTVU
POPIS STANOVNIŠTVA, SCG 2002.
8
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
IZVORI PODATAKA O STANOVNIŠTVU
POPIS STANOVNIŠTVA, Srbija (1991-2002)
Izvor: RZS
9
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
IZVORI PODATAKA O STANOVNIŠTVU
POPIS STANOVNIŠTVA, Srbija (1991-2002)
Izvor: RZS
10
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
IZVORI PODATAKA O STANOVNIŠTVU
POPIS STANOVNIŠTVA, Indeksi broja
stanovnika
Izvor: RZS
11
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
SVETSKA POPULACIJA – apsolutni iznosi
(1950 - 2050)
12
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
SVETSKA POPULACIJA – stopa rasta
(1950 - 2050)
13
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
SVETSKA POPULACIJA
Učešće nerazvijenih i razvijenih zemalja (1950-2050)
14
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
Deset zemalja sa najviše stanovnika u 2009.
i projekcija za 2050. godinu
Izvor: UN Population Division
15
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
Promena u broju stanovnika
EU (27) i Euro-zemlje (15)
Izvor: EUROSTAT
16
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
MATIČNE KNJIGE
ROĐENIH, UMRLIH I VENČANIH
• MATIČNE KNJIGE SU
– GLAVNI IZVOR STATISTIKE PRIRODNOG
KRETANJA STANOVNIŠTVA
– REGISTRI ROĐENIH, UMRLIH I VENČANIH
17
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
ISTORIJA MATIČNIH KNJIGA
• SVEŠTENICI SU VODILI KNJIGE O ROĐENJIM,
KRŠTENIM, VENČANIM I UMRLIM LICIMA
• 1517. PRVA PUBLIKACIJA U LONDONU
• 1670. PRVA PUBLIKACIJA U PARIZU
• 1790. FRA, PRVI DRŽAVNI REGISTRI UMESTO
CRKVENIH REGISTARA
• 1946. SFRJ JE UVELA MATIČNE KNJIGE
18
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKA STATISTIKA
PODELA
• DEMOGRAFSKA STATISTIKA – kvantitativnom
analizom stanja i kretanja stanovništva:
1. STATISTIKA STANJA (POPULACIONA)
2. STATISTIKA KRETANJA
• VITALNA STATISTIKA (PRIRODNO)
• STATISTIKA MIGRACIJE (MEHANIČKO)
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
• DVE KONCEPCIJE UKUPNOG STANOVNIŠTVA
– PRISUTNO STANOVNIŠTVO (DE FACTO)
– STALNO ILI PRAVNO STANOVNIŠTVO (DE IURE)
P  Pp  Ppo   Ppp
• UKUPAN BROJ STANOVNIKA DOBIJAMO POMOĆU
POPISA
• ZA GODINE IZMEĐU POPISA PREMA BROJU
ROĐENIH, UMRLIH I MIGRACIJA
20
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
POKAZATELJI
• PROSEČAN BROJ STANOVNIKA
• UKUPNI APSOLUTNI PORAST STANOVNIŠTVA
• PROSEČAN GODIŠNJI APSOLUTNI PORAST
STANOVNIŠTVA
• RELATIVNI PORAST STANOVNIŠTVA
• PROSEČNA GEOMETRIJSKA STOPA PORASTA
STANOVNIŠTVA
• GEOGRAFSKA DISTRIBUCIJA STANOVNIŠTVA
• GUSTINA STANOVNIŠTVA
21
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
PROSEČAN BROJ STANOVNIKA
Pt  n  Pt
P
2
22
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
Prosečan broj stanovnika u Srbiji u 2008.
godini
Izvor: RZS
23
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
Projekcije kretanja stanovništva Srbije u
narednih 20 godina
Izvor: RZS
24
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
APSOLUTNI PORAST STANOVNIŠTVA
D  Pt  Pt n
25
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
PROSEČAN GODIŠNJI
APSOLUTNI PORAST STANOVNIŠTVA
D Pt  Pt  n
R 
n
n
26
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
RELATIVNI PORAST STANOVNIŠTVA
Pt  Pt  n
R
n 1000
r 
P
P
27
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
PROSEČNA GEOMETRIJSKA STOPA
PORASTA STANOVNIŠTVA
r  (n
Pt
 1)1000
Pt n
28
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
POPULACIONA STATISTIKA
GUSTINA STANOVNIŠTVA, EU (2002)
29
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
STRUKTURE STANOVNIŠTVA
• DEMOGRAFSKE
– POLNA
– STAROSNA
• EKONOMSKE (prema zanimanju, statusu na TR,
delatnosti i sl.)
• OSTALE (prema obrazovanju, bračnom stanju,
urbano/ostalo i dr.)
30
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: POLNA
• POLNA STRUKTURA STANOVNIŠTVA
• POKAZATELJI
– KOEFICIJENT (stopa) MASKULINITETA
(odnos muškog i ženskog stanovništva)
ILI
Pm
Sm 
100
Pf
– KOEFICIJENT (stopa) FEMINITETA (odnos
ženskog i muškog stanovništva)
Sf 
Pf
Pm
100
31
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
Demografske strukture: polna
Republika Srbija (2008), procena RZS
Sm 
Pm
3.573.814
100 
100  94,64
Pf
3.776.408
Koeficijent maskuliniteta manji od 100
govori da na datoj teritoriji ima manje
muškaraca nego žena.
32
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
Demografske strukture: polna
Evropa (2008): zemlje sa najvišim i najnižim
stopama feminiteta
Izvor: EUROSTAT
33
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
• Starost, osnovno biološko obeležje stanovništva
• Koristi se u demografskim i drugim istraživanjima:
1. Smrtnosti
2. Fertiliteta
3. Nupcijaliteta i divorcijaliteta
4. Radne sposobnosti
5. Invaliditeta
6. Osiguranja života
34
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
• Starosna struktura stanovništva
– Udeo stanovništva po godinama ili starosnim
grupama u ukupnom stanovništvu
– Udeo aktivnog stanovništva
Izvor: RZS
35
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
STAROSNA PIRAMIDA
• TIPOVI STAROSNIH PIRAMIDA
– PROGRESIVNI (visok natalitet)
– STACIONARNI (izjednačene stope nataliteta i
moraliteta)
– REGRESIVNI (visok mortalitet)
36
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
STAROSNA PIRAMIDA
Izvor: RZS
37
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
STAROSNA PIRAMIDA
Izvor: RZS
38
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
• STAROSNI INTERVALI
– DO 19 OMLADINA
– 20-39 MLAĐI SREDOVEČNI
– 40-59 STARIJI SREDOVEČNI
– OD 60 STARO STANOVNIŠTVO
• STAROSNI INTERVALI
– do 14 god.
– 15-64 god. (radni uzrast)
– Od 65 god.
39
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Izvor: RZS
40
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Funkcionalni starosni kontingenti koji se
najčešće koriste:
• Kontingent predškolske dece (od 0 do 6)
• Kontingent dece u osnovnom obr. (od 7 do 14)koristi se za analizu ispunjavanja školske
obaveze, mlađi i stariji (od 7 do 10 i od 11 do 14)
• Radni kontingent (M 15-64; Ž 15-59)
• Ženski fertilni kontingent (Ž 15-49)
• Za analizu bračnog stanja stanovništva
(stanovništvo iznad 15 godina)
• Za analizu obrazovnog nivoa stanovništva
(stanovništvo iznad 10 godina)
41
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Izvor: RZS
42
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Struktura starosti u Evropskoj Uniji
Izvor: EUROSTAT
43
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
POKAZATELJI
• PROSEČNA STAROST STANOVNIŠTVA (prosek starosti
stanovništva na dan popisa)
• SREDNJE TRAJANJE ŽIVOTA (prosečna starost koju će
novorođeni doživeti – očekivana vrednost)
• INDEKS STARENJA
Is 
P60 
P0 20
100
- GRANIČNA VREDNOST JE 40%
• INDEKS BIOLOŠKOG TIPA
Ib 
• ODNOS STANOVNIŠTVA 65+ i 15-65
(engl. Old-age dependancy ratio)
P50 
P015
Id 
100
P65 
P1565
100
44
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Očekivano trajanje života, Srbija
Izvor: RZS
45
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Srednje trajanje života u Evropi (2006)
Srbija
Izvori:
EUROSTAT,
RZS
46
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Srednje trajanje života (Svet, 2006)
Izvor:
CIA factbook
47
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
OČEKIVANO TRAJANJE ŽIVOTA u 60. godini, EU
Izvor:
EUROSTAT
48
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
DEMOGRAFSKE STRUKTURE: STAROSNA
Učešće stanovnika starijih od 65 godina u populaciji
(1997 – 2008)
Izvor:
EUROSTAT
49
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
• EKONOMSKE STRUKTURE STANOVNIŠTVA
– OSNOVNE
• PREMA ZANIMANJU
• PREMA STATUSU NA TRŽIŠTU RADA I
SEKTORU SVOJINE
• PREMA DELATNOSTIMA
– IZVEDENE
• AKTIVNO I NEAKTIVNO
• SAMOSTALNO I IZDRŽAVANO
• POLJOPRIVREDNO I NEPOLJOPRIVREDNO
50
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA ZANIMANJU
• ŠTA JE ZANIMANJE ?
– DA BI JEDNO LICE BILO NOSILAC ZANIMANJA
ONO TREBA DA OBAVLJA ODREĐENI RAD
– TAJ RAD TREBA DA JE
• DRUŠTVENO KORISTAN
• IZVOR SREDSTAVA ZA ŽIVOT
51
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA ZANIMANJU
• VREMENSKI OKVIR ZA DEFINISANJE ZANIMANJA
• TRENUTNO ZANIMANJE,
• PRETHODNO ZANIMANJE KOD PRIVREMENO
NEZAPOSLENIH LICA I LICA NA
ODSLUŽENJU VOJNOG ROKA
52
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA ZANIMANJU
• PODELA ZANIMANJA
– GLAVNO i SPOREDNO
• KRITERIJUM VREMENA
• KRITERIJUM PRIHODA
• Penzioneri i domaćice koji obavljaju neki
uzgredni posao od kojeg imaju prihod
 nemaju glavno zanimanje (statistički
posmatrano), ali imaju sporedno
53
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
Jedinstvena klasifikacija zanimanja
Najnovija klasifikacija zanimanja ISCO - 08
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
0.
Zakonodavci, funkcioneri i rukovodioci - menadžeri
Stručnjaci
Stručni saradnici i tehničari
Službenici
Uslužni radnici i trgovci
Kvalifikovani radnici u poljoprivredi i ribarstvu
Zanatlije i srodni radnici
Rukovaoci mašinama i uređajima i monteri
Osnovna jednostavna zanimanja
Vojna lica
http://www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/index.htm
54
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA ZANIMANJU
Struktura stanovništva Srbije prema zanimanju
(ARS, oktobar 2009.)
55
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA STATUSU NA TRŽIŠTU RADA
• STATUS NA TRŽIŠTU RADA
– ZAPOSLENI ZA PLATU
– POSLODAVCI
– SAMOZAPOSLENI
(LICA KOJA RADE ZA VLASTITI RAČUN BEZ
ZAPOSLENIH)
– POMAŽUĆI ČLANOVI U PORODIČNOM POSLU
– NEZAPOSLENI
POJAM RANJIVE ZAPOSLENOSTI, ILO (svi zaposleni
izuzev zaposlenih za platu)
56
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA AKTIVNO I NEAKTIVNO
• AKTIVNO STANOVNIŠTVO
– ZAPOSLENI (zbir zaposlenih radnika,
poslodavaca, samozaposlenih, pomažućih
članova)
– NEZAPOSLENI
• POKAZATELJ EKONOMSKE AKTIVNOSTI ZEMLJE
57
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA AKTIVNO I NEAKTIVNO
• NEAKTIVNO STANOVNIŠTVO
(PREMA KOMISIJI UN-A)
– DOMAĆICE
– UČENICI I STUDENTI
– PENZIONERI
– LICA NESPOSOBNA ZA RAD
– DECA
58
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA AKTIVNO I NEAKTIVNO
• Podela kod nas
– Aktivno
– Lica sa ličnim prihodima (npr. penzioneri, primaoci
socijalne pomoci, lica sa prihodima od kapitala)
– Izdržavano (deca, učenici, studenti, domaćice,
nesposobni za rad i sl.)
• 1994., aktivno stanovništvo je prvi put u
obuhvaćeno Anketom o radnoj snazi
– godišnja anketa, od 2008. polugodišnja
– aktivni su sva lica koja su najmanje jedan sat
u posmatranoj sedmici obavljala neki posao
kao i nezaposleni koji aktivno traže posao i
žele da rade
59
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA STATUSU NA TRŽIŠTU RADA
Struktura stanovništva Srbije prema statusu na
tržištu rada (ARS, oktobar 2009.)
60
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA SAMOSTALNO I IZDRŽAVANO
• KRITERIJUM RAZGRANIČENJA
– DA LI LICE IMA SOPSTVENE PRIHODE ZA
ŽIVOT ILI NE
61
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA SAMOSTALNO I IZDRŽAVANO
• SAMOSTALNO
– AKTIVNA LICA
– LICA SA LIČNIM PRIHODIMA
(PENZIONERI, PORODIČNI
PENZIONERI, UŽIVAOCI SOCIJALNE
POMOĆI, LICA SA PRIHODIMA OD
KAPITALA)
• IZDRŽAVANO
– DECA
– UČENICI I STUDENTI
– DOMAĆICE
– NESPOSOBNI ZA RAD
62
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA DELATNOSTIMA
• JEDINSTVENA KLASIFIKACIJA DELATNOSTI
– 17 SEKTORA
– 18 PODSEKTORA
– 60 OBLASTI
– 222 GRANE, 509 GRUPA, 609 PODGRUPA
• PODELA DELATNOSTI
– POLJOPRIVREDNE I NEPOLJOPRIVREDNE
DELATNOSTI
– PRIMARNE, SEKUNDARNE I TERCIJALNE
DELATNOSTI
63
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
Međunarodna standardna klasifikacija delatnosti ISIC rev.
3.1 (prihvaćena i u našoj statistici)
A POLJOPRIVREDA, LOV I ŠUMARSTVO
B RIBARSTVO
V VAĐENJE RUDA I KAMENA
G PRERAĐIVAČKA INDUSTRIJA
D PROIZV. EL. ENERGIJE, GASA I VODE
Đ GRAĐEVINARSTVO
E TRGOVINA NA VELIKO I MALO, OPRAVKA
Ž HOTELI I RESTORANI
Z SAOBRAĆAJ, SKLADIŠTENJE I VEZE
I FINANSIJSKO POSREDOVANJE
J POSLOVI S NEKRETNINAMA, IZNAJMLJIVANJE
K DRŽAVNA UPRAVA I SOCIJALNO OSIGURANJE
L OBRAZOVANJE
LJ ZDRAVSTVENI I SOCIJALNI RAD
M DR. KOMUNALNE, DRUŠTVENE I LIČNE USLUGE
N DOMAĆINSTVA SA ZAPOSLENIM LICIMA
NJ EKSTERITORIJALNE ORGANIZACIJE I TELA
64
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
STRUKTURA PREMA DELATNOSTIMA
Struktura stanovništva Srbije prema delatnosti
(ARS, oktobar 2009.)
65
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
POLJOPRIVREDNO I NEPOLJOPRIVREDNO
• UDEO POLJOPRIVREDNOG STANOVNIŠTVA U
UKUPNOM – POKAZATELJ EKONOMSKE
RAZVIJENOSTI
• POLJOPRIVREDNO STANOVNIŠTVO DOMINIRA U
USLOVIMA
– NEDOVOLJNO RAZVIJENE PODELE RADA
– PRIMITIVNE PROIZVODNE STRUKTURE SA
VELIKIM UDELOM NATURALNE U UKUPNOJ
PROIZVODNJI
• POLJOPRIVREDNO STANOVNIŠTVO
– AKTIVNA LICA KOJA SVOJE ZANIMANJE
OBAVLJAJU U POLJOPRIVREDI I RIBARSTVU
– SVA LICA KOJA ONI IZDRŽAVAJU
66
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
EKONOMSKE STRUKTURE
POLJOPRIVREDNO I NEPOLJOPRIVREDNO
REPUBLIKA SRBIJA (2002)
67
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE
• OSTALE STRUKTURE STANOVNIŠTVA
– PREMA BRAČNOM STANJU
– GRADSKO I SEOSKO
– OBRAZOVNA STRUKTURA
– PREMA NACIONALNOSTI
68
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA BRAČNOM STANJU
• STANOVNIŠTVO PREMA BRAČNOM STANJU
– OŽENJEN, UDATA
– NEOŽENJEN, NEUDATA
– UDOVAC, UDOVICA
– RAZVEDEN, RAZVEDENA
• KARAKTERISTIKE BRAČNOG STANJA
– PRAVNE
– FAKTIČKE
69
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA BRAČNOM STANJU
• KRETANJE BRAKOVA
– SKLAPANJE BRAKOVA
– RAZVODI BRAKOVA
• POKAZATELJI KRETANJA BRAKOVA
– OPŠTA STOPA NUPCIJALITETA
• SKLAPANJE BRAKOVA
– OPŠTA STOPA DIVORCIJALITETA
• RAZVODI BRAKOVA
70
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA BRAČNOM STANJU
OPŠTA STOPA NUPCIJALITETA - Srbija
Ma
ma 
 1000
P
Izvor: RZS
71
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA BRAČNOM STANJU
Stopa nupcijaliteta: EU (1997 - 2007)
Izvor:
EUROSTAT
72
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA BRAČNOM STANJU
OPŠTA STOPA DIVORCIJALITETA
d
D
 1000
P
Izvor: RZS
73
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA BRAČNOM STANJU
STOPA DIVORCIJALITETA, EU (1997-2005)
Izvor:
EUROSTAT
74
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA BRAČNOM STANJU
Izvor: RZS
75
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: GRADSKO I SEOSKO
• Definicija RZS:
– gradsko stanovništvo - stanovnišvo koje živi u
gradskom naselju
– Sticanje statusa gradskog naselja:
• naselje ima urađen urbanistički plan
• odluka skupštine opštine da se ono proglasi
gradskim naseljem
– naselja koja nemaju status gradskih, smatraju
se “ostalim” naseljima i u njima živi “ostalo”
stanovništvo
• Zato u Srbiji nailazimo na kontradiktornu činjenicu
da postoje gradska naselja sa po nekoliko stotina
stanovnika, ali i naselja sa preko deset hiljada
stanovnika koja nisu gradska
76
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: GRADSKO I SEOSKO
Izvor: RZS
Izvor: RZS
77
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
• PISMENOST (ČITA I PIŠE)
– U POPISIMA SE OVO PITANJE POSTAVLJA
SAMO LICIMA STARIJIM OD 10 GODINA
• STEPEN ZAVRŠENOG OBRAZOVANJA
– ŠKOLSKA SPREMA JE NAJVIŠA ZAVRŠENA
ŠKOLA
– OVO PITANJE SE POSTAVLJA SAMO LICIMA
STARIJIM OD 15 GODINA
78
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
• U Srbiji prema popisu iz 2002. godine 3.4%
ukupnog stanovništva je nepismeno, od toga
1.1% su muškarci, a žene čak 5.7%.
• Veća je nepismenost u Centralnoj Srbiji nego u
Vojvodini (3.8% prema 2.4%)
• Podsetimo se jednog od Milenijumskih ciljeva
razvoja- do 2015. godine obezbediti da svi dečaci
i devojčice završe osnovnu školu!!!
79
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA, pismenost
REPUBLIKA SRBIJA (2002)
Izvor: RZS
80
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA, pismenost
REPUBLIKA SRBIJA (2002)
Izvor: RZS
81
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
REPUBLIKA SRBIJA (April, 2009)
Broj stan.
Učešće u
stanovnistvu
(15+), %
Kumulativno
učešće, %
Bez skole
219012
3,45
3,45
1-4 razreda osnovne škole
626473
9,87
13,31
5-7 razreda osnovne škole
167381
2,64
15,95
Osnovna škola (osmogodišnja)
1417166
22,32
38,27
Srednja strucna škola u trajanju
1-3 godine
1257054
19,80
58,06
Srednja strucna skola u trajanju
4-5 god. ili gimnazija
1830812
28,83
86,89
Viša škola
318641
5,02
91,91
Fakultet, akademija ili visoka
škola
480399
7,56
99,47
Magistar nauka
17927
0,28
99,76
Doktor nauka
15462
0,24
100,00
Izvor: ARS
82
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
Upisani učenici osnovnih škola
Izvor: RZS
83
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
Novoupisani studenti (školska 2009./2010.)
Izvor: RZS
84
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
Izvor: RZS
85
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
EU (1999 - 2007)
Očekivano trajanje dužine školovanja
izvor:
EUROSTAT
86
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
EU (1997-2007)
Ukupan broj učenika i studenata u EU
(u hiljadama)
Izvor: EUROSTAT
87
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
Udeo osoba ženskog pola među studentima (2007)
Zemlje sa najvišim i najnižim vrednostima u EU
Udeo osoba ženskog pola među studentima
Izvor: EUROSTAT
88
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: OBRAZOVNA
Odnos broja učenika i učitelja (2007)
Zemlje sa najvišim i najnižim visinama indikatora
Izvor:
EUROSTAT
89
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA NACIONALNOSTI
• STRUKTURA STANOVNIŠTVA PREMA
NACIONALNOSTI
– OD POSEBNOG ZNAČAJA ZA VIŠENACIONALNE
ZEMLJE
– 1931. PRVI PUT JE OBUHVAĆENA POPISOM
90
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA NACIONALNOSTI
REPUBLIKA SRBIJA (2002)
Izvor: RZS
91
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
OSTALE STRUKTURE: PREMA NACIONALNOSTI
REPUBLIKA SRBIJA (2002)
Izvor: RZS
92
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
• KRETANJE STANOVNIŠTVA JE
– PROMENA UKUPNOG BROJA STANOVNIKA
– NA ODREĐENOJ TERITORIJI
– TOKOM ODREĐENOG VREMENA
• STATISTIKA KRETANJA PREMA UZROCIMA
– PRIRODNO KRETANJE (rađanja i umiranja)
– MEHANIČKO KRETANJE (migracije, unutrašnje i
spoljne)
93
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE
• PRIRODNO KRETANJE
– NATALITET
– STOPA FERTILITETA
– REPRODUKCIJA STANOVNIŠTVA
– MORTALITET
– PRIRODNI PRIRAŠTAJ
94
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: NATALITET
POKAZATELJI
• POKAZATELJI NATALITETA
– Apsolutni pokazatelj: Natalitet
• Natalitet je broj rođenih u jednoj godini
• Natalitet prema polu
– Stopa maskuliniteta živorođene dece
kreće se od 106 do 107
– Relativni pokazatelji:
N
• Opšta stopa
n
 1000
nataliteta (svi rođeni)
P
• Efektivna stopa
nataliteta (živorođeni)
ne 
Nž
P
 1000
95
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: NATALITET
• Stopa nataliteta (2008. godine): 9,4‰
(1995. godine bila je 13,1‰), nizak natalitet
Izvor:
RZS
96
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: NATALITET
• FAKTORI VISINE NATALITETA
– BIOLOŠKI
– EKONOMSKO-SOCIJALNI
– PSIHOLOŠKI
• NATALITET STANOVNIŠTVA IMA TENDENCIJU
PADA
97
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: STOPA FERTILITETA
• STOPA FERTILITETA, EFEKTIVNA STOPA FERTILITETA
– POKAZATELJ NATALITETA KOJI UZIMA U OBZIR
ŽENSKO STANOVNIŠTVO U REPRODUKTIVNIM
GODINAMA 15-49
f 
N
Pf ,1 5 / 4 9
 1000
• FERTILNI PERIOD (15-45, Srbija: 15-49)
• FERTILNI KONTINGENT
• OPŠTA STOPA FERTILITETA u razvijenim zemljama 50-90
promila, nerazvijenim preko 200 promila
98
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: STOPA FERTILITETA
• SPECIFIČNE STOPE FERTILITETA (po starosti)
f x  
Nx
 1000
Pf , x
• STOPA UKUPNOG FERTILITETA (zbir svih specifičnih
stopa fertiliteta po starosti podelimo sa 1000)
– ukupan broj živorođene dece na jednu ženu
– 1.4 u Srbiji 2008. godine
99
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: STOPA FERTILITETA
Stopa ukupnog fertiliteta u EU (2006)
Zemlje sa najvišim i najnižim stopama
Izvor: EUROSTAT
100
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: STOPA FERTILITETA
EU (1960-2003)
Stopa ukupnog fertiliteta vremenom opada
101
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: FERTILITET
REPUBLIKA SRBIJA (2008)
102
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: STOPA FERTILITETA
• IZUČAVANJE FERTILITETA
– PO STAROSTI
– PO BRAČNOM STANJU
– PO SOCIJALNIM, OBRAZOVNIM, ETNIČKOJ,
PROFESIONALNOJ STRUKTURI STANOVNIŠTVA
• METODE IZUČAVANJA
– TRANSFERZALNI (MOMENTNI)
• U TOKU JEDNE GODINE
– LONGITUDINALNI (KOHORTNI)
• PRATI ISTU STAROSNU GRUPU
103
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: MORTALITET
• MORTALITET STANOVNIŠTVA PREDSTAVLJA
– BROJ SMRTNIH SLUČAJEVA KOJE JE
STANOVNIŠTVO IMALO U TOKU ODREĐENOG
VREMENSKOG PERIODA
• NAJČEŠĆE 1 GODINE
• MORTALITET ZAVISI OD STAROSTI
STANOVNIŠTVA, PORED OSTALIH FAKTORA
• NAČINI IZRAŽAVANJA
– APSOLUTNO
– RELATIVNO
• Stopa mortaliteta
M
m
 1000
P
107
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: MORTALITET
STOPA MORTALITETA
• IZRAČUNAVANJE STOPE MORTALITETA
– ZA PROSEČAN BROJ STANOVNIKA DATE
GODINE
• STVARNA STOPA MORTALITETA
– ZA BROJ STANOVNIKA NA POČETKU DATE
GODINE
• Visina stope morataliteta u Srbiji
– 1998. – 13,1‰
– 2008. – 14‰
108
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: MORTALITET
Skraćene tablice mortaliteta
109
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: MORTALITET
Stopa smrtnosti odojčadi EU (1997 - 2006)
110
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: MORTALITET
TABLICA MORTALITETA
• 17. VEK, PRVE TABLICE
• PRAKTIČNA PRIMENA U OSIGURANJU ŽIVOTA
• POKAZATELJI
– VEROVATNOĆA DOŽIVLJENJA (p lice staro x
godina doživi x+1 godina)
– VEROVATNOĆA UMIRANJA
– BROJ ŽIVIH
– BROJ MRTVIH
– ZBIR BROJEVA ŽIVIH
– SREDNJE TRAJANJE ŽIVOTA
111
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: MORTALITET
TABLICA MORTALITETA
112
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: PRIRODNI PRIRAŠTAJ
• PRIRODNI PRIRAŠTAJ
PREDSTAVLJA
– RAZLIKU IZMEĐU
NATALITETA (POZITIVNE) I
MORTALITETA (NEGATIVNE
KOMPONENTE)
• STOPA PRIRODNOG
PRIRAŠTAJA
J NM
NM
j 
 1000  n  m
P
Stopa prirodnog priraštaja u Srbiji
j  n  m 9.4‰  14‰  4.6‰
113
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE:
Prirodni priraštaj
REPUBLIKA SRBIJA (2008)
114
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PRIRODNO KRETANJE: PRIRODNI PRIRAŠTAJ
VITALNI INDEKS
• VITALNI INDEKS (odnos broja živorođenih i broja
umrlih)
N
Vi 
100
M
• RASPON INDEKSA
– DO 100 ZA REGRESIVNO STANONIVŠTVO
– 100 ZA STACIONARNO
– OD 100 ZA PROGRESIVNO STANOVNIŠTVO
• U Srbiji 2008. godine Vi = 67,14%
115
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MEHANIČKO KRETANJE, MIGRACIJE
• MIGRACIJE PREDSTAVLJAJU
– STALNA ILI PRIVREMENA PROMENA MESTA
BORAVKA STANOVNIŠTVA
– U ODREĐENOM VREMENSKOM INTERVALU
• POJAM MIGRANTA
• PROBLEM VREMENSKOG INTERVALA
– MIGRACIJA NE OBUHVATA TURISTIČKA,
SLUŽBENA I PRIVATNA PUTOVANJA
116
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE
• PODELA MIGRACIJA
– TRAJNE I PRIVREMENE
– SEZONSKE, DNEVNE I NEDELJNE
– SPOLJNE I UNUTRAŠNJE
117
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
• SPOLJNE MIGRACIJE PREDSTAVLJAJU
– POKRETLJIVOST STANOVNIŠTVA PREKO
DRŽAVNIH GRANICA
• EMIGRACIJA (ISELJAVANJE) VS. IMIGRACIJA
(DOSELJAVANJE)
– PREDMET POSMATRANJA
• EMIGRANTI
• IMIGRANTI
118
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
• SPOLJNE MIGRACIJE
– EKONOMSKE (DOBROVOLJNE)
– PRISILNE (PRINUDNE)
• POLITIČKI
• VRSTE SPOLJNIH MIGRACIJA
– STALNE
• 60-IH GODINA 20. VEKA, EKSPANZIJA
– PRIVREMENE
• SEZONSKE
– U POGRANIČNIM REJONIMA
• ČESTO PRERASTAJU U STALNE
119
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: Osnovni pokazatelji
Republika Srbija (2002); popis, RZS
120
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: Osnovni pokazatelji
Republika Srbija (2007); AŽS, RZS
• Migranti: definicija – oni koji ne žive u istoj opštini
kao što je opština rođenja.
121
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: Osnovni pokazatelji
Republika Srbija (2007); AŽS, RZS
122
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
MIGRACIONI SALDO
S  I E
123
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
STOPA MIGRACIONOG SALDA
S
s   1000
P
124
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
STOPA IMIGRACIJE
I
i   1000
P
125
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
STOPA EMIGRACIJE
E
e   1000
P
126
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
• METODE STATISIČKOG OBUHVATANJA SPOLJNIH
MIGRACIJA NEDOVOLJNO SU RAZVIJENI
– PROCENE
– POPISNO-VITALNA METODA
• NE DAJE BROJ MIGRANATA/IMIGRANATA U
POSMATRANOM PERIODU VEĆ SAMO
MIGRACIONI SALDO
127
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
MIGRACIONI SALDO
POPISNO-VITALNOM METODOM
S  Pt  Pt n   N  M 
128
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
PROSEČNI GODIŠNJI SALDO PRESELJAVANJA

Pt  Pt  n   N  M 
S
t
129
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
STOPA PROSEČNOG GODIŠNJEG
SALDA PRESELJAVANJA
S
s   1000
P
130
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
• IZVORI PODATAKA ZA SPOLJNE MIGRACIJE
– REGISTRI STANOVNIŠTVA
– PASOŠKE EVIDENCIJE
– KONTROLE PUTNIKA NA GRANICI, U LUKAMA I
NA AERODROMIMA
131
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: Internacionalna organizaija za
proučavanje migracija (IOM)
• Procene IOM-a (2008)
– 214 miliona internacionalnih imigranata (3,1%
svetske populacije) , od čega je 49% žena
– Doznake iz inostranstva su iznosile 444
milijarde dolara, od čega je 338 išlo u
nerazvijene zemlje
– Postoji 26 miliona interno raseljenih lica
(IDPs), kao i 15,2 miliona izbeglica
132
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: Osnovni indikatori
Evropa (1990 – 2010), procene
Izvor: United Nations
Population Division
133
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: Osnovni indikatori
Evropa (1990 – 2010), procene
Izvor: United Nations
Population Division
134
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
SVET (2006)
Izvor: CIA factsheet
135
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
Evropa (2006)
Izvor: CIA factsheet
136
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
EU (1960-2003)
137
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE
Razvijene i nerazvijene zemlje (1990-2010)
138
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: SPOLJNE – EU (2009)
Najveća imigraciona i emigraciona područja
(popisno – vitalna metoda)
139
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: UNUTRAŠNJE
• UNUTRAŠNJE MIGRACIJE PREDSTAVLJAJU
– PROMENU BROJA STANOVNIŠTVA UNUTAR
GRANICA DRŽAVE
– REDISTRIBUCIJU STANOVNIŠTVA NA
TERITORIJI JEDNE ZEMLJE
• MOTIVI UNUTRAŠNJIH MIGRACIJA
– OBJEKTIVNI
– SUBJEKTIVNI
140
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: UNUTRAŠNJE
• VRSTE UNUTRAŠNJIH MIGRACIJA
– PREMA MOTIVIMA
• DOBROVOLJNE I PRINUDNE
• ORGANIZOVANE I STIHIJSKE (SPONTANE)
– PREMA DALJINI
• LOKALNE
• REJONSKE
• MEĐUREJONSKE
141
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: UNUTRAŠNJE
• VRSTE UNUTRAŠNJIH MIGRACIJA
– PREMA PODELI SELO-GRAD
• MEĐUSEOSKE
• MEĐUGRADSKE
• SELO-GRAD
• GRAD-SELO
– PREMA TRAJANJU
• STALNE
• SEZONSKE
• DNEVNE
142
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: UNUTRAŠNJE
• PROBLEM STATISTIČKOG OBUHVATANJA
– SRBIJA NEMA ORGANIZOVANU STATISTIKU
UNUTRAŠNJE MIGRACIJE
– POPIS STANOVNIŠTVA
• NETO MIGRACIJA
• MIGRACIONI PRAVCI
143
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: UNUTRAŠNJE
REPUBLIKA SRBIJA (2002)
144
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
MIGRACIJE: UNUTRAŠNJE
REPUBLIKA SRBIJA (2002)
145
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
KOMPONENTE PORASTA STANOVNIŠTVA
• KOMPONENTE PORASTA STANOVNIŠTVA SU U
FUNKCIJI KRETANJA PRIRODNIH I MEHANIČKIH
KOMPONENTI
– NATALITET I MORTALITET
– IMIGRACIJE I EMIGRACIJE
• U SRBIJI VEĆI ZNAČAJ IMA PRIRODNA
KOMPONENTA
146
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
KOMPONENTE PORASTA STANOVNIŠTVA
UKUPNI APSOLUTNI PORAST STANOVNIŠTVA
R  N  M   I  E 
147
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
KOMPONENTE PORASTA STANOVNIŠTVA
STOPA PORASTA STANOVNIŠTVA
N  M I  E 
r 

 1000

P 
 P
148
STATISTIKA STANOVNIŠTVA
SVETSKA POPULACIJA – stopa rasta
(1950 - 2050)
149
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
• PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA SE
RAČUNAJU
– ZA ONE GODINE I PERIODE ZA KOJE NE
RASPOLAŽEMO PODACIMA DOBIJENE
POPISOM
• METODE PROCENE I PROGNOZE
– MATEMATIČKI
– ANALITIČKI ILI METOD KOMPONENATA
150
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
• MATEMATIČKA METODA SE BAZIRA NA
REZULTATIMA POPISA UZ PRETPOSTAKU DA ĆE
KRETANJE STANOVNIŠTVA IMATI PRETHODNO
ISPOLJENU TENDENCIJU
– ZA KRAĆE VREMENSKE PERIODE
• LINEARNA INTERPOLACIJA ILI EKSTRAPOLACIJA
NA OSNOVU ARITMETIČKE ILI GEOMETRIJSKE
PROGRESIJE
151
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
• MATEMATIČKA METODA ZA PODATKE IZ 2 POPISA
– STANOVNIŠTVO RASTE PO ARITMETIČKOJ
PROGRESIJI
– STANOVNIŠTVO RASTE PO GEOMETRIJSKOJ
PROGRESIJI
152
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
PROSEČAN APSOLUTNI GODIŠNJI RAST
D Pi  Pi 1
R

t
t
153
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
BROJ STANOVNIKA U ODREĐENOJ GODINI
Pi  t  Pi  R  t
154
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
GEOMETRIJSKA STOPA RASTA STANOVNIŠTVA
Pi
r  (t
 1)1000
Pi 1
155
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
BROJ STANOVNIKA U ODREĐENOJ GODINI
Pi  t  Pi 1  r 
t
156
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
• MATEMATIČKA METODA ZA PODATKE IZ 3 POPISA
– FUNKCIJA PARABOLE
– SISTEM 3 JEDNAČINE SA 3 NEPOZNATE
157
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
MATEMATIČKA METODA
• MATEMATIČKA METODA ZA PODATKE IZ 4 I VIŠE
POPISA
– FUNKCIJA PARABOLE III STEPENA
– OBLICI TRENDA IZRAČUNAVANJEM
PARAMETARA METODOM NAJMANJIH
KVADRATA
158
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
ANALITIČKA METODA (KOMPONENATA)
• ANALITIČKA METODA SE BAZIRA NA ANALIZI
KOMPONENATA KOJE UTIČU NA KRETANJE
STANOVNIŠTVA
– ZA DUŽE VREMENSKE PERIODE
• PROCES IZRAČUNAVANJA-PRETPOSTAVKE
– NEPROMENJENA STAROSNA I POLNA
STRUKTURA
– KOLIKO ĆE STANOVNIKA DOŽIVETI
PROGNOZIRANU GODINU?
– BROJ STANOVNIKA KOJI ĆE SE RODITI I
ŽIVETI DO PROGNOZIRANE GODINE
– KOREKCIJA MIGRACIONIM KRETANJIMA
159
STATISTIKA KRETANJA STANOVNIŠTVA
PROCENE I PROGNOZE STANOVNIŠTVA
ANALITIČKA METODA (KOMPONENATA)
• ANALITIČKA METODA IMA POSEBAN ZNAČAJ U
PROGNOZI ODREĐENIH STRUKTURA
STANOVNIŠTVA
160