Transcript Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i stażu (bez

Zamiana z urzędu renty z tytułu niezdolności do pracy na emeryturę
Elżbieta Łozińska
Izabela Tomczyk
Członkowie Zespołu badawczego do spraw analiz systemu
ubezpieczeń społecznych
Warszawa, 11 grudnia 2013 r.
Emerytury z urzędu przyznaje się od 2006 r.
Cel główny wprowadzenia emerytur z urzędu - uporządkowanie systemu
emerytalnego, przy przyjęciu założenia:
renty jako świadczenie wypłacane w sytuacji wystąpienia ryzyka niezdolności
do pracy osób w wieku przedemerytalnym:
- osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy, po osiągnięciu
wieku emerytalnego, pomimo poprawy stanu zdrowia , nie wracają
na rynek pracy
- aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych w wieku emerytalnym
jest nieuzasadniona
emerytury jako świadczenie wypłacane osobom, które osiągnęły wiek
emerytalny
Konsekwencja dodatkowa:
 zmniejszenie niekorzystnej relacji rant do emerytur
Emerytury z urzędu przyznaje się osobom:
 pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy
 po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego
Emerytury z urzędu nie przyznaje się osobie:
 mającej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz do
wcześniejszej emerytury i pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy
jako świadczenie korzystniejsze lub wybrane
 mającej świadczenie przyznane w trybie art. 82 ustawy emerytalnej przez
Prezesa Rady Ministrów
 pobierającej rentę wypadkową z tytułu niezdolności do pracy.
Emeryturę z urzędu:
 ustala się rencistom, którzy kiedykolwiek podlegali
ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym
 przyznaje się zamiast pobieranej renty z tytułu
niezdolności do pracy

ustala się stosując ogólne zasady
Emerytura z urzędu:
 nie może być niższa od dotychczas pobieranej renty z tytułu
niezdolności do pracy
 podwyższana jest do najniższej emerytury, na ogólnych
zasadach.
Jeżeli nie zostały spełnione warunki do podwyższenia emerytury z urzędu
do kwoty najniżej emerytury, a renta była wypłacana w kwocie świadczenia
najniższego - wysokość emerytury ustala się w kwocie gwarantowanej,
równej kwocie najniższej renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności
do pracy
Emeryturę z urzędu w zakresie zawieszalności traktuje się tak jak rentę z
tytułu niezdolności do pracy:
 nie stosuje się art. 103a ustawy emerytalnej
 nie podlega zawieszeniu emerytura przyznana z urzędu osobie,
która kontynuuje zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy bez
rozwiązania stosunku pracy
Emerytura z urzędu nie jest jedyną opcją – rencista decyduje, czy chce
mieć przyznaną emerytury z urzędu, czy emeryturę na wniosek:
 nie przyznaje się emerytury z urzędu osobie, która najpóźniej w ostatnim dniu
miesiąca, w którym ukończyła powszechny wiek emerytalny, zgłosiła wniosek
o przyznanie emerytury
 w przypadku złożenia wniosku prawo do emerytury ustala się na zasadach
dotyczących emerytur przyznawanych na wniosek
W razie przyznania emerytury na wniosek:
 prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy nie ustaje
 pobiera się jedno wybrane świadczenie
 jeżeli nie rozwiąże się dotychczasowego stosunku pracy, prawo do emerytury
zostaje zawieszone - do czasu rozwiązania stosunku pracy pobiera się rentę
 jeżeli emerytura na wniosek jest niższa od renty z tytułu niezdolności do pracy
można pozostać przy rencie z tytułu niezdolności do pracy
 jeżeli nie spełnia się warunków do emerytury (osoba, do której stosuje się
stare zasady nie spełnia wymogu stażu ubezpieczeniowego), otrzymuje się
emeryturę z urzędu
Emerytury z urzędu finansuje się z funduszu emerytalnego wyodrębnionego
w ramach FUS.
Wyjątek :
emerytury z urzędu otrzymywane przez osoby urodzone przed dniem
1 stycznia 1949 r., niemające okresu składkowego i nieskładkowego
wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla
mężczyzn, które w dalszym ciągu finansowane są z funduszu rentowego
W grudniu 2012 r. wypłacano 337,7 tys. emerytur z urzędu, z czego 130,6 tys.
mężczyznom i 207, 1 tys. kobietom
Struktura procentowa emerytur z urzędu wypłacanych w XII 2012 r. wg płci i
roku przyznania - ogółem
przyznane w 2012
i wypłacane w
XII 2012
przyznane w 2006
i wypłacane w XII
2012
wypłacane w
XII 2012
OGÓŁEM
51,5%
48,5%
34,4%
65,6%
38,7%
61,3%
Mężczyźni
Kobiety
Liczba osób w wieku 59 lat (kobiety) / 64 lata (mężczyźni) pobierających rentę z
tytułu niezdolności do pracy (bez rent wypadkowych i rent inwalidów wojennych
lub wojskowych), które w następnym roku potencjalnie staną się emerytami
z urzędu, a liczba osób, które w danym roku zaczęły pobierać emeryturę z urzędu:
Osoby, które
Renciści w wieku
rozpoczęły
59/64 lata
pobieranie E z
urzędu
w tysiącach
%
przechodzących
na E z urzędu
2006
45,2
2007
44,0
44,7
98,8%
2008
42,5
42,8
97,2%
2009
40,7
30,5
71,9%
2010
45,7
39,7
97,4%
2011
46,8
44,4
97,2%
2012
46,4
46,4
99,0%
Liczba osób, którym w poszczególnych latach przyznano emerytury
z urzędu, utrzymuje się na zbliżonym poziomie powyżej 97 %.
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i sposobu obliczenia
73,50%
Kobiety
100,00%
Mężczyźni
83,80%
Ogółem
0%
26,50%
10%
20%
30%
40%
50%
Stary system
16,20%
60%
70%
Nowy system
80%
90%
100%
Struktura wg wieku i płci osób pobierających emerytury z urzędu w XII 2012 r.
12,0%
10,0%
8,0%
6,0%
4,0%
2,0%
79
80
75
76
77
78
Kobiety
81
82
83
85
i w 84
ięc
ej
Mężczyźni
72
73
74
69
70
71
67
68
65
66
63
64
60
61
62
0,0%
0,0%
Mężczyźni
Kobiety
2000 i więcej
1950-2000
1900-1950
1850-1900
1800-1850
1750-1800
1700-1750
1650-1700
1600-1650
1550-1600
1500-1550
1450-1500
1400-1450
1350-1400
1300-1350
1250-1300
1200-1250
1150-1200
1100-1150
1050-1100
1000-1050
950-1000
900-950
850-900
800-850
750-800
700-750
650-700
650 i mniej
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i wysokości (bez dodatków) - ogółem
30,0%
25,0%
20,0%
15,0%
10,0%
5,0%
i
65 mn
0 ie
70 -70 j
0 0
75 -75
0 0
80 -80
0 0
85 -85
0 0
90 -90
0
95 0-9
5
10 0-1 0
0 00
10 0-1 0
5 05
11 0-1 0
0 10
11 0-1 0
5 15
12 0-1 0
0 20
12 0-1 0
5 25
13 0-13 0
0 0
13 0-1 0
5 35
14 0-1 0
0 40
14 0-1 0
5 45
15 0-1 0
0 50
15 0-1 0
5 55
16 0-1 0
0 60
16 0-1 0
5 65
17 0-17 0
0 0
17 0-1 0
5 75
18 0-1 0
0 80
18 0-1 0
5 85
19 0-1 0
0 90
19 0-1 0
20 50 950
00 -20
i w 00
ię
ce
j
65
0
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i wysokości (bez dodatków)
na tle emerytur ogółem
60,0%
60,0%
50,0%
50,0%
40,0%
40,0%
30,0%
30,0%
20,0%
20,0%
10,0%
10,0%
0,0%
0,0%
Mężczyźni - E z urzędu
lewa oś
Kobiety - E z urzędu
lewa oś
Mężczyźni - E ogółem
prawa oś
Kobiety - E ogółem
prawa oś
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i stażu (bez hipotetycznego) - ogółem
40,0%
35,0%
30,0%
25,0%
20,0%
15,0%
10,0%
5,0%
i w 29
ię
ce
j
30
27
28
25
26
23
24
21
22
19
20
17
18
15
16
13
14
11
12
9
10
8
7
5
im
ni
ej
6
0,0%
Mężczyźni
Kobiety
Emerytury z urzędu wypłacane wg starych zasad
Według starych zasad emerytury z urzędu:
 przysługują osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r.
 niezależnie od tego czy posiadają wymagany staż ubezpieczeniowy
oblicza się na podstawie art. 53 i 56 ustawy emerytalnej
 ustala się na podstawie dokumentacji znajdującej się w
aktach rentowych, według wariantu najkorzystniejszego dla świadczeniobiorcy
Według starych zasad ustala się ponownie wysokość emerytury z urzędu osobom:
 urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r.
 spełniającym warunki do wcześniejszej emerytury, które nie wystąpiły z wnioskiem o
tę emeryturę
 występującym z wnioskiem o ustalenie emerytury z urzędu wg. starych zasad
po przyznaniu emerytury z urzędu na nowych zasadach
Do emerytury przyznanej z urzędu mają zastosowanie przepisy dotyczące
ponownego ustalania wysokości świadczeń określone w art.109 ustawy
emerytalnej – podstawa wymiaru emerytury ustalonej z urzędu może być
obliczona:
 od podstawy wymiaru składek z zastosowaniem art.110 i 111 ustawy
emerytalnej
 poprzez doliczenie dodatkowo udowodnionego okresu składkowego i
nieskładkowego, na zasadach określonych w art. 112 i 113 ustawy emerytalnej.
Jak wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury traktuje się również
wniosek o emeryturę złożony po przyznaniu emerytury z urzędu
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. – stary system
Ogółem
Mężczyźni
w tym w wysokości
gwarantowanej renty
Kobiety
w tym w wysokości
gwarantowanej renty
w tym w wysokości
gwarantowanej renty
w tys.
Ogółem - stary system
z tego:
282,9
134,4
130,6
44,3
152,3
90,1
bez wymaganego stażu
156,5
111,6
60,9
37,4
95,6
74,2
z wymaganym stażem
126,4
22,8
69,7
6,9
56,7
15,9
Ogółem
55,3 % stanowiły
emerytury osób
legitymujących się stażem
krótszym od
wymaganego - w
przypadku mężczyzn było
to 46,6%, w przypadku
kobiet – 62,8%.
44,7%
55,3%
Ogółem
W wysokości gwarantowanej renty
17,0%
15,5%
17,7%
83,0%
84,5%
82,3%
Ogółem
Mężczyźni
Kobiety
37,2%
53,4%
62,8%
46,6%
Mężczyźni
Kobiety
bez wymaganego stażu
z wymaganym stażem
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i roku przyznania – stary system
z wymaganym stażem
bez wymaganego stażu
55,1%
44,9%
38,9%
Mężczyźni
61,1%
Kobiety
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i roku przyznania – stary system
90,0%
80,0%
70,0%
60,0%
Bez wymaganego
stażu
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Mężczyźni
Kobiety
80,0%
70,0%
60,0%
Z wymaganym
stażem
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Mężczyźni
Kobiety
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i stażu (bez stażu hipotetycznego) – bez wymaganego
stażu
9,0%
8,0%
7,0%
6,0%
5,0%
Mężczyźni
Kobiety
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
mężczyźni
- prawie połowa osiągnęła staż 18 lat i więcej,
- dominującą długością stażu było 23 lata (7,6% )
 kobiety
- prawie połowa osiągnęła staż 12 lat i mniej,
- dominującą długością stażu było 10 lat.
23
24
21
22
19
20
17
18
15
16
13
14
11
12
9
10
8
7
5
im
ni
ej
6
0,0%
W XII 2012 r. emerytury z
urzędu, bez wymaganego
stażu:
 o stażu wynoszącym 5
lat i mniej stanowiły
ogółem 6,6%:
- w przypadku
mężczyzn - 4,7%
- w przypadku kobiet –
7,7%
 o dominującym stażu 15 lat – stanowiły 6,7%.
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i stażu ( bez hipotetycznego) – z wymaganym stażem
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
Mężczyźni
Kobiety
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
20 i
mniej
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30 i
więcej
Struktura wg stażu osób pobierających w XII 2012 r. emerytury z urzędu, z wymaganym
stażem:
stażem wynoszącym 20 lat i mniej legitymowało się 6,6% osób , w przypadku
mężczyzn - 0,1%, w przypadku kobiet – 14,7%
 największy odsetek osób legitymował się stażem 30 lat i więcej (45,5%), mężczyźni
- 63,3% , kobiety – 23,5%
0
im
65 ni
0- ej
70 700
075 750
080 800
085 850
090 900
0
95 -95
0 0
10 -10
00 00
10 -10
50 50
11 -11
00 0
11 -11 0
50 50
12 -12
00 00
12 -12
50 50
13 -13
00 00
13 -13
50 5
14 -14 0
00 00
14 -14
50 50
15 -15
00 0
15 -15 0
50 50
16 -16
00 00
16 -16
50 50
17 -17
00 00
17 -17
50 5
18 -18 0
00 00
18 -18
50 50
19 -19
00 00
19 -19
20 50- 50
00 20
i w 00
ię
ce
j
65
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i wysokości – udział % emerytur wypłacanych w wysokości
gwarantowanej renty – stary system
80,0%
60,0%
40,0%
20,0%
0,0%
Mężczyźni
Kobiety
0
im
65 ni
0- ej
70 700
075 750
080 800
085 850
090 900
95 0-95
0
10 -10 0
00 00
10 -10
50 5
11 -11 0
00 0
11 -11 0
50 5
12 -12 0
00 0
12 -12 0
50 5
13 -13 0
00 0
13 -13 0
50 5
14 -14 0
00 0
14 -14 0
50 5
15 -15 0
00 0
15 -15 0
50 5
16 -16 0
00 0
16 -16 0
50 5
17 -17 0
00 0
17 -17 0
50 5
18 -18 0
00 0
18 -18 0
50 5
19 -19 0
00 0
19 -19 0
20 50- 50
00 20
i w 00
ię
ce
j
65
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i wysokości – stary system
45,0%
30,0%
15,0%
0,0%
Mężczyźni - ogółem
Kobiety - ogółem
Mężczyźni - w wysokości gwarantowanej renty
Kobiety - w wysokości gwarantowanej renty
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i wysokości bez dodatków
– w zależności od wymaganego stażu – stary system
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
650 i 650- 700- 750- 800- 850- 900- 950- 1000- 1050- 1100- 1150- 1200- 1250- 1300- 1350- 1400- 1450- 1500 i
mniej 700 750 800 850 900 950 1000 1050 1100 1150 1200 1250 1300 1350 1400 1450 1500 więcej
Mężczyźni - bez wymaganego stażu
Mężczyźni - z wymaganym stażem
Kobiety - bez wymaganego stażu
Kobiety - z wymaganym stażem
Emerytura z urzędu przyznawana według nowych zasad
Osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r. emeryturę z urzędu:
 przyznaje się na podstawie art. 24a ustawy emerytalnej, niezależnie do tego,
czy są członkami OFE, czy też nie
 emeryturę oblicza się zgodnie z art. 26 tej ustawy emerytalnej
W przypadku kobiet będących członkami OFE z urzędu ustala się:
 emeryturę z FUS
 okresową emeryturę kapitałową
Kobiety, którym w latach 2009 – 2013 przyznano emeryturę z urzędu na
podstawie art. 24a ustawy emerytalnej, mogą złożyć wniosek o ponowne
obliczenie emerytury zgodnie z art. 183 ustawy emerytalnej, tj. w wysokości
mieszanej, jeżeli nie są członkami OFE
Wniosku o obliczenie emerytury w wysokości mieszanej nie może
złożyć kobieta której ustalono z urzędu prawo do okresowej emerytur kapitałowej.
Wysokość emerytury z urzędu przyznanej na podstawie art. 24a ustawy emerytalnej
ulega ponownemu ustaleniu na zasadach określonych w art. 108 tej ustawy:
 jeżeli po dniu przyznania emerytury z urzędu świadczeniobiorca podlegał ubezpieczeniom
emerytalnemu i rentowym,
 na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego lub
po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i roku przyznania- nowy
system
Rok przyznania
Ogółem
2009
2010
2011
2012
Ogółem
100,0%
28,2%
24,6%
24,2%
23,0%
Mężczyźni
w odsetkach
-
Kobiety
100,0%
28,2%
24,6%
24,2%
23,0%
W latach 2009-2012 emerytury z urzędu wyliczone wg nowych zasad
przyznawane były tylko kobietom.
W XII 2012 r.:
 największy odsetek stanowią emerytury przyznane w 2009 r. - 28,2%
 udział emerytur z urzędu przyznawanych w kolejnych latach utrzymuje się na
zbliżonym poziomie
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i stażu ( bez hipotetycznego) –
nowy system
14,0%
12,0%
10,0%
8,0%
6,0%
4,0%
2,0%
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
2
iw 9
ię
ce
j
30
im
ni
ej
11
0,0%
10
W XII 2012 r.:
 największy odsetek stanowiły
kobiety o stażu 15 – 19 lat (32,6%).
 licznie reprezentowane były
przedziały stażu:
- 20 – 24 lata (23,5%)
- 25 – 29 lat (21,5%)
stosunkowo niewiele kobiet
legitymowało się stażem:
- krótszym niż 10 lat – tylko 3,6%
- dłuższym niż 30 lat – 1,9%.
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. wg płci i wysokości bez dodatków – nowy system
18%
16%
14%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
65
65
0
im
ni
e
0- j
70
70 0
07
75 50
08
80 00
08
85 50
09
90 00
095 950
01
10 00
00 0
10 105
50 0
11 110
00 0
11 115
50 0
12 120
00 0
12 125
50 0
13 130
00 0
13 135
50 0
14 140
00 0
14 145
50 0
15 -15
00 00
iw
ię
ce
j
0%
W XII 2012 r. :
 największą grupę stanowiły kobiety pobierające emeryturę z urzędu
w wysokości 750,01-800 zł (16,1%)
 53,0% kobiet pobierało tę emeryturę w wysokości 1000 zł i mniej,
 7,8% w wysokości 1500 zł i więcej
im
ni
65 ej
070
70 0
075
75 0
080
80 0
085
85 0
090
90 0
09
95 50
01
10 000
00
-1
10 050
50
-1
11 100
00
-1
11 150
50
-1
12 200
00
-1
12 250
50
-1
13 300
00
-1
13 350
50
-1
14 400
00
-1
14 450
5
15 0-1
00 50
iw 0
ięc
ej
65
0
Emerytury z urzędu wypłacane w XII 2012 r. kobietom wg wysokości bez dodatków – stary i nowy system
35,0%
30,0%
25,0%
20,0%
15,0%
10,0%
5,0%
0,0%
Stary system
Nowy system
PODSUMOWANIE
 w 2006 r. wprowadzono emerytury z urzędu bez zmiany stopy składki rentowej
 osoby pobierające emerytury z urzędu mają stosunkowo wysoki staż
 emerytury z urzędu są relatywnie niskimi świadczeniami
 renty z tytułu niezdolności do pracy mają gwarancję najniższego świadczenia
 emerytury ustalane wg nowych zasad nie mają wymogu minimalnego stażu, ale
nie mają też w związku z tym gwarancji najniższego świadczenia
Dziękuje za uwagę
IMIĘ I NAZWISKO AUTORA/AUTORÓW PREZENTACJI
Dziękuję za uwagę