Transcript `Stop bsa in tweede jaar`

12 mei 2016
39ste Jaargang • nr. 28
‘Onze jazz is best
democratisch’
Pagina 11
Stel voetbalclubs
aansprakelijk voor het
wangedrag supporters
Wat te stemmen? De
Mare-kieswijzer stuurt
je zo naar je droompartij
De grond op Mars is
giftig. Een bacterie moet
dat gaan veranderen
Pagina 3
Pagina 6 en 7
Pagina 9
‘Stop bsa in
tweede jaar’
Raad wil einde experiment
De universiteitsraad ziet niets in het
bindend studieadvies (bsa) in het
tweede jaar. De maatregel zorgt
voor veel extra stress bij studenten
en levert te weinig op.
DOOR VINCENT BONGERS De regel is bij
wijze van experiment in 2013 ingevoerd en loopt nog tot 2019. Studenten moeten negentig punten halen
in twee jaar waarvan ten minste 45
in het eerste jaar. Ook is het verplicht
om in twee jaar tijd de propedeuse
te behalen.
Leiden is de enige universiteit
waar het tweedejaars bsa van kracht
is. De Tweede Kamer heeft minister Bussemaker van Onderwijs eind
vorig jaar opgeroepen het experiment geen vervolg te geven.
Het college van bestuur heeft door
onderwijsinstituut ICLON een tussenrapportage over de maatregel
laten opstellen. Die werd maandag
in de universiteitsraad besproken.
De studentenpartijen in de raad
hebben zich altijd verzet tegen de
regeling. Maar nu zien ook de personeelspartijen er niets meer in.
‘Uit de evaluatie blijkt niet dat het
een succes is’, zei Fenna Poletiek
van personeelspartij FNV Overheid. ‘De regeling heeft weinig gedaan. Dus er is niet echt een reden
om er mee door te gaan.’
Uit de evaluatie blijkt dat 199 van
zo’n vierduizend studenten een negatief bsa in het tweede jaar hebben
gekregen. Maar het overgrote deel
van deze studenten had onder de
oude regeling ook al moeten vertrekken, omdat zij hun propedeuse
niet hebben gehaald.
Na enig rekenwerk blijkt dat
tien studenten daadwerkelijk zijn
weggestuurd door de maatregel.
Poletiek: ‘Tien op al die duizenden
studenten, dat is weinig. Het gaat
ook niet om het wegsturen, zegt
het college dan. De bedoeling is
het studietempo erin houden. Maar
ook daar zien we weinig van terug.
Studenten behalen gemiddeld 2,8
punt meer dan hun collega’s die
geen bsa in het tweede jaar hadden.’
Wel blijkt dat studenten die in
2013 begonnen en die een positief
tweede bsa kregen na twee jaar gemiddeld 4,5 punt meer halen dan
de groep studenten die in 2012 van
start ging.
Maar het is de vraag of de toename van 2,8 het gevolg is van
de maatregel, stelt Poletiek. ‘Wij
denken dat de afschaffing van de
basisbeurs hier ook een rol heeft
gespeeld. De studiesnelheid is
daardoor een tandje hoger gegaan.
Er zijn niet genoeg feiten om dit
beleid te legitimeren. Er zijn vooral
een hele hoop nadelen.’
Opvallend vindt ze bijvoorbeeld dat veel meer studenten
vanwege persoonlijke omstandigheden om coulance vragen bij de
examencommissie.
De raad vindt dat geen goede
zaak. Het verhoogt de werkdruk
voor medewerkers en werkt rechtsongelijkheid in de hand. Niet elke
examencommissie past de regeling
immers op dezelfde wijze toe.
‘We maken ons ook zorgen over
het gebrek aan draagvlak binnen
en buiten de universiteit’, zei Gwen
Wolters van personeelspartij UBL.
De opstellers van het rapport vinden dat er geen aanleiding is om te
stoppen met het experiment. De
raad concludeert echter dat er zoveel nadelen aan de regeling kleven
dat het beter is om het experiment
tussentijds stop te zetten. Op 23 mei
reageert het college op de raad.
Wie heeft de
mooiste almanak?
Volgende week
geen Mare
Maat: ‘Onderwijs is
geen misstand’
Toch instemming,
maar waarvoor?
Ook dit jaar beloont Mare de vereniging
met de meest originele almanak met
een fust bier. Inleveren voor 11 juni bij de
redactie, Reuvensplaats 3, Leiden.
Vanwege Pinksteren verschijnt er volgende week geen Mare. Nummer 29
komt uit op 26 mei. Mededelingen moeten uiterlijk 24 mei ter redactie zijn.
De Leidse anatoom George Maat trof
RTL Nieuws bij de Raad voor de Journalistiek. Maat voelt zich onheus bejegend
omdat RTL zijn lezing stiekem opnam.
Faculteiten krijgen alsnog instemmingsrecht op de hoofdlijnen van de begroting. Maar het blijft onduidelijk hoeveel
meer macht dat oplevert.
Komt een knuffel bij de dokter
Geneeskundeclub IFMSA-Leiden organiseerde deze week het jaarlijkse Teddy Bear Hospital. Met een student-dokter konden kleuters hun knuffels genezen, en zo kennis maken met de medische wereld. Foto Marc de Haan
‘Turkije is steeds minder een rechtsstaat’
Uit protest tegen het ‘dictatoriale
wanbeleid’ van premier Erdogan
heeft hoogleraar Erik-Jan
Zürcher een hoge Turkse onderscheiding teruggegeven.
DOOR MARLEEN VAN WESEL ‘Ik had het bij
het verkeerde eind. Turkije kan geen
deel uitmaken van Europa’, schreef de
hoogleraar Turkse talen en culturen
deze in een opiniestuk in NRC. Hij
levert de onderscheiding in, die hij in
2005 kreeg voor het voorlichten van
Nederland over Turkije.
‘Turkije heeft zich niet in de richting van Europa ontwikkeld, zoals
in 2002-2006 het geval leek, maar
sinds 2007 juist van de EU af. Zover
van haar af, dat van een lidmaatschap geen sprake meer kan zijn.
Dat zouden onze politieke leiders
ook onomwonden moeten durven
zeggen’, besloot hij zijn betoog.
U ontving de Medal of High
Distinction van de toenmalige
minister van Buitenlandse Zaken
Abdullah Gül. Dat klinkt niet als
de minste onderscheiding.
‘Nee, dat klopt. Ik weet niet hoeveel
Pagina 4
van deze medailles zijn uitgereikt,
maar ze zijn behoorlijk zeldzaam en
worden alleen gegeven op basis van
echte prestaties – anders dus dan veel
ridderorden die bijvoorbeeld als een
vast ritueel aan bezoekende staatshoofden of politici worden gegeven.’
‘Dat laat zich moeilijk voorspellen. Ik
heb uiteindelijk niemand beledigd,
maar alleen voor mezelf de consequenties getrokken. Ik heb geen idee
in hoeverre dat mijn toegang tot bijvoorbeeld Turkse archieven zal bemoeilijken.’
Is hij al op de post gegaan?
‘De medaille is dinsdagmiddag vier
uur bij de ambassade afgeleverd. Een
reactie heb ik niet ontvangen, maar
dat hoeft ook niet per se.’
Is het slot van uw betoog een directe oproep aan premier Rutte?
‘Ja, maar niet alleen hem. Ik denk dat
– ook in een tijd waarin we Turkije
nodig hebben om de vluchtelingenstroom in meer geordende banen te
leiden – duidelijk moet zijn dat het
lidmaatschap van de Europese Unie
echt alleen openstaat voor rechtsstaten. Turkije is steeds minder een
rechtsstaat.
‘Een toetssteen is de kwestie van
het visumvrij reizen. Die is door
de EU gekoppeld aan de eis dat in
Turkije de antiterrorismewetgeving
wordt gewijzigd, zodanig dat mensen niet meer op grond van meningsuitingen aangeklaagd kunnen
worden voor terrorisme, of steun
daaraan. Erdogan heeft aangekondigd dat niet te gaan doen. Dan moet
Europa ook de poot stijf houden.’
Volgens uw opiniestuk heeft u
getwijfeld, vanwege uw studenten
en promovendi. Wat zouden de gevolgen voor hen kunnen zijn?
‘Het zou kunnen dat Turkse universiteiten, die toch al onder zware politieke druk en controle staan, aarzelen
om iemand aan te nemen die geassocieerd wordt met kritiek op president Erdogan en zijn beleid. De ene
Turkse universiteit stelt zich veel onafhankelijker op dan de andere. Veel
van onze ex-promovendi werken in
Turkije als docent of onderzoeker.’
En voor u?
Pagina 5
Bandirah Pagina 12
2 Mare · 12 mei 2016
Geen commentaar
Red de P!
DOOR PETRA MEIJER ‘Een relict uit vroegere tijden’, noemde
Colofon
Redactie-adres Reuvensplaats 3, 2311 BE Leiden
Postbus 9500 2300 RA Leiden
Telefoon 071–527 7272
Website mareonline.nl
E-mail [email protected]
De redactie is op vrijdag gesloten.
Oplage circa 15.000
Hoofdredactie
Frank Provoost [email protected]
Redactie
Vincent Bongers [email protected]
Bart Braun [email protected]
Petra Meijer [email protected]
Marleen van Wesel [email protected]
Isa de Grood (stagiaire) [email protected]
Medewerkers
Laura Kervezee • Esha Metiary • Marc van Oostendorp •
Benjamin Sprecher • Tim Meijer
Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan
Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl
Basisontwerp Roeland Segaar, Dokwerk Communicatie
Art direction en vormgeving Marcel van den Berg
Drukwerk Rodi Rotatiedruk, Broek op Langedijk
Advertenties Bureau van Vliet B.V.
Postbus 20 2040 AA Zandvoort
Telefoon 023 - 571 47 45
Redactieraad
Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • Prof. dr. F. Israel (vicevoorzitter) • Birgül Açiksöz • Joline Cramer •
drs. Bart Funnekotter • drs. Malou van Hintum •
mr. Folkert Jensma • Merian Kuipers • Josephine Say •
Prof. dr. Nico Schrijver • Marieke Vinkenoog •
Dr. Hans Vollaard • Christian van der Woude
Jaarabonnementen
Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m
juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd
krijgen door €35 over te maken op IBAN
NL68RABO0103257950 ten name van Universiteit Leiden
(o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200092091) en
vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres
te sturen naar [email protected]. Studenten
betalen €25.
Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het
studentnummer vermelden.
Adreswijzigingen
Alleen schriftelijk met postwikkel.
Klachten en opmerkingen over de toezending
van Mare 071-5277272.
Mededelingen voor het op donderdag verschijnende
nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag
16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.
ISSN 0166-3690
vice-decaan Paul Nieuwenburg de propedeuse tijdens
de faculteitsraad van Sociale Wetenschappen. Met de
invoering van het bachelor-master-systeem is de propedeuse juridisch gezien niets meer waard, en dus moet
deze het veld ruimen.
Dat de propedeuse een ceremoniële waarde heeft, dat
begrijpt Nieuwenburg best. De pedagogen bijvoorbeeld,
willen de ‘P’ behouden omdat het ‘zo leuk is voor de ouders’.
Beroepsdeformatie? Ook personeelsraadlid Jan Jansen
vroeg of de opleidingen er niks leuks meer van mochten maken.
Als de opleidingen echt aan deze nonsens gehecht zijn, dan betalen ze die papiertjes voortaan maar lekker zelf, vindt het bestuur.
Een opmerkelijke keuze. In het verleden is namelijk meerdere
malen gebleken dat Leiden sterke waarde hecht aan haar tradities. Geld voor het opknappen van het Zweetkamertje was zo
bijeen gecrowdfund en voor het behoud van Latijn op de bul
is flink geknokt. De Hokjesman zei het onlangs zo mooi: ‘De
universiteit is de perfecte poppenkast met allerlei rituelen en
verkleedpartijen.’
We zouden trots moeten zijn op onze – meestal nutteloze –
tradities. Voor je het weet wordt het gat van de oud-Hollandsche
propedeuse-uitreiking opgevuld met Amerikaanse nieuwlichterij en werpen we straks met gemaakte Prodentgrijnzen baretten in de lucht.
De universiteit is bovendien gek op rendementsmaatregelen,
en liep voorop met het invoeren van bindende studieadviezen. De
uitreiking van propedeuses is nou juist de meest sympathieke rendementsmaatregel ooit. De pedagogen hebben dat goed begrepen.
Veterstrikdiploma’s zijn ook waardeloos op de arbeidsmarkt, en niemand is onder de indruk van een fiets-, klokkijk- of tafeldiploma.
Maar belonen werkt beter dan bestraffen. En inderdaad, de ouders
vinden het zo leuk.
Een propedeusediploma levert juridisch gezien misschien niets op,
maar je kunt studenten er wel mee belonen. Want, lieve eerstejaars,
jullie hebben iets bijzonders gedaan. Als je in het eerste jaar je ‘P’
haalt, heb je meer punten behaald dan noodzakelijk, en dat zegt iets
over je motivatie. Als we honoursstudenten kunnen trakteren op buitenproportionele aandacht, uitstapjes en etentjes,
kunnen we jullie ook best trakteren op één fucking A4-tje.
Wij zijn trots op jullie. Dus zet over een paar weken je
feestmuts op en neem een groot stuk taart. Blaas op een roltoeter, geef je medesjaars een schouderklopje en strooi met
confetti. Jullie hebben het goed gedaan. En als je dan toch
bezig bent, gooi meteen een handje confetti in het postvak
van jullie faculteitsbestuurders. Natuurlijk niet omdat het
zo’n lekkere klerezooi geeft. Nee, als herinnering: je mag er
bést wat leuks van maken.
Column
Wij willen alleen witte meisjes
Yale heeft een bewogen jaar achter de rug. Een van de columnisten in de universiteitskrant hier schreef zelfs: ‘This
past year at Yale will be discussed, documented, analyzed
and written about for decades’.
Het begon met een zwarte studente die met de woorden ‘wij willen alleen witte meisjes’ werd geweigerd bij
een huisfeestje. Vervolgens werden twee professoren door
boze studenten gedwongen met sabbatical te gaan, omdat
deze professoren protesteerden tegen de universiteit die
studenten probeerde te verbieden om zich tijdens Halloween te verkleden als etnische groepen en/of terroristen.
Jawel, je leest dit goed, studenten hier zijn boos op professoren die het voor hun recht op dubieuze outfits opnamen, en vinden politieke correctheid betreffende ‘racial
insensitivity’ zwaarwegender dan vrijheid van meningsuiting, en, misschien wel belangrijker, het recht op belachelijke verkleedfeestjes.
Het jaar eindigde spectaculair, met vorige week een
e-mail van de rector over een extreem gevoelig onderwerp
hier: de naam van een van de residential colleges.
Calhoun college is vernoemd naar John C. Calhoun, een
negentiende-eeuwse politicus uit South-Carolina, vooral
bekend als gepassioneerd voorstander van slavernij. De
rector besloot om deze naam niet, zoals de studenten hier
eisen, te vervangen door een meer geschikt historisch figuur. Hij schreef: ‘We cannot seek truth by hiding it’, en wil
Calhoun voortaan gebruiken als aanleiding tot discussie
over hedendaags racisme. Hij kon het niet laten daar fijntjes bij op te merken dat er weinig Amerikaanse geschiedenis zou overblijven als je slavenhoudende blanken ging
wegpoetsen.
Volgens de boze studenten had de rector aan zijn e-mail
moeten toevoegen: ‘We cannot seek money from racist old
alumni if we change the name of the college they belonged
to.’
Daar hebben ze vast een punt, maar deze boze studenten hebben ook boter op hun hoofd. Voor hen is leren over
geschiedenis niet relevant. Ze willen zelf geschiedenis ma-
ken. Door hun stempel te drukken op, in de woorden van
een andere Yale-columnist, ‘one of the oldest and most influential organizations in the world’.
Wat is er mis met dit streven van de Yalies? Dat donkere meisje mocht misschien niet meedoen aan een huisfeestje, het grootste gedeelte van de donkere bevolking in
deze stad mag niet meedoen aan de maatschappij. En dat
wringt. Zoals mijn Britse huisgenoot het beschreef: ‘It’s really weird. They’re all like, ‘we support black people, Yale
should change that name’, but as soon as an actual poor
black person appears they’re all like: “Eeww, it’s a townie,
get it away from me!”’
Townie is overigens een referentie naar het uit de Middeleeuwen stammende onderscheid tussen universiteit en
stad (town and gown), in Leiden bekend als de pauper.
Maar dan de vraag, zijn Yale-studenten uitzonderlijk
pretentieus, of zijn het gewoon achttienjarige kindjes die
ergens tegenaan willen schoppen? Dat wist ik zo net nog
niet. Daarom deed ik wat elke columnist stiekem doet als
hij/zij het niet meer weet.
Ik belde mijn ouders.
Mijn vader vertelde dat eind jaren zeventig precies hetzelfde speelde aan hun toenmalige University of Sussex.
Nelson Mandela zat in de gevangenis, en daar moest tegen worden geprotesteerd door de naam van de kantine
te veranderen in de Nelson Mandela Mess Hall. Mijn vader, in het bestuur van de organisatie voor buitenlandse studenten, probeerde bij de protesterende studenten
aandacht te krijgen voor het racisme jegens Afrikaanse
studenten in Sussex zelf, die enorme problemen met
huisvesting en medische hulp hadden. Daar was natuurlijk niemand in geïnteresseerd.
Wat moeten we daaruit concluderen? Misschien gewoon
dat Yale een universiteit is, net als alle andere.
BENJAMIN SPRECHER is bijna gepromoveerd bij het Centrum
voor Milieuwetenschappen, en net begonnen aan zijn postdoc in Yale
12 mei 2016 · Mare 3
Mensen
071 - 527 …
Wie schoot die vuurpijl af?
Jurist: stel clubs aansprakelijk voor wangedrag hooligans
Hooligans verstoren met vuurwerk de bekerfinale tussen PEC Zwolle en Ajax, in april 2014. Foto Hollandse Hoogte
Slachtoffers van supportersgeweld
moeten schade kunnen verhalen
op de voetbalclubs, vindt promovenda Rosmarijn van Kleef.
‘Bestuurders kunnen hun hoofd
niet in het zand blijven steken.’
DOOR VINCENT BONGERS ‘Als een fan tijdens een voetbalwedstrijd een vuurpijl tegen zijn hoofd krijgt, moet deze
een dagvaarding naar de organiserende club sturen’, vindt jurist Rosmarijn van Kleef. Het lukt nog steeds
niet om de aanhang van voetbalclubs
onder controle te houden. In het seizoen 2013-2014 vonden in Nederland
787 incidenten van supportersgeweld
plaats, blijkt uit cijfers van het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme: 26% meer het seizoen ervoor.
‘Als er nu iets misgaat, legt de
KNVB een straf op via het tuchtrecht’, zegt Van Kleef, die volgende
week hoopt te promoveren op de
aansprakelijkheid bij supportersgeweld in Europa. ‘De club krijgt bijvoorbeeld een boete, of moet een
aantal wedstrijden spelen zonder
publiek. Verder gebeurt er niets,
terwijl er toch schade is. Ik vind dat
problematisch. Clubs in de Eredivisie
verdienen veel geld aan het meedoen
aan de competitie. Ik pleit dan ook
voor risicoaansprakelijkheid van de
clubs. Zij profiteren immers van een
activiteit die mogelijk gevaar met
zich meebrengt.
‘Diegene die aansprakelijk is, is
niet altijd schuldig. Je kunt het vergelijken met het verkeer. Een automobilist die een kind aanrijdt, is altijd
aansprakelijk. Ook al rent het kind
ineens de weg op en is er geen ontwijken aan. Het feit dat je in de auto
stapt en op weg gaat, houdt in dat je
een risico neemt. Iets vergelijkbaars
geldt voor voetbalclubs.
‘Nu moet een slachtoffer van supportersgeweld vaak aantonen wie de
dader is. Dat is heel lastig: wie schoot
die vuurpijl af? En ook al achterhaal
je die persoon, vaak hebben die sup-
porters geen geld. Het is dan ook
beter om de clubs aansprakelijk te
stellen voor de schade. Dat gebeurt
nog veel te weinig. In Nederland is
er zelfs nog nooit zo’n zaak geweest.
In andere landen gebeurt het al wel.’
In 1986 werd een 21-jarige man
tijdens de wedstrijd Olympique
Lyonnais-Olympique Marseille geraakt door een vuurwerk, afgestoken
door iemand waarvan de identiteit
niet kon worden achterhaald. De
man overleed aan zijn verwondingen.
Zijn familie stapte naar de rechter en
stelde Lyon aansprakelijk, omdat de
thuisspelende club niet had voldaan
aan haar zorgplicht. De rechter gaf
de familie gelijk: aangezien de kans
op problemen bij deze wedstrijd
zeer hoog was, had Lyon meer veiligheidsmaatregelen moeten treffen.
Van Kleef vindt dan ook dat de risicoaansprakelijkheid een plaats moet
krijgen in het Nederlandse rechtssysteem. ‘Dat kan via de rechter geïmplementeerd worden, maar dan moet er
eerst een zaak voorkomen. Bestuurders van voetbalclubs horen dit niet
graag, maar ze kunnen het hoofd niet
in het zand blijven steken. Zij moeten
verantwoordelijkheid nemen, ook al
gaat het om grote bedragen.’
De verantwoordelijk van clubs
voor hun supporters is een ingewikkeld punt, ook voor de bonden.
Toen Feyenoordhooligans in februari de Romeinse Barcaccia-fontein
beschadigden en slaags raakten met
de Romeinse politie, legde de Europese voetbalbond UEFA geen straf
op. Het incident vond plaats buiten
het stadion.
‘Je kunt Feyenoord niet verantwoordelijk stellen voor alles wat
er binnen en buiten een stadion
gebeurt. De voetbalwereld zou in
dit geval dan wel een geste kunnen
doen. Maak een potje voor dit soort
gevallen en betaal mee aan de reparatie. Als de Europa League niet had
plaatsgevonden , dan was die fontein
ook niet beschadigd.’
Frutti di Mare
Foie gras, kangoeroe en cognac
DOOR MARLEEN VAN WESEL ‘De Duitsers
hebben gedurende de oorlog flink wat
afgebroken op Minerva, en zich te goed
gedaan aan de hele wijnkelder’, vertelt Allan Savelberg (23, bestuurskunde)
van de Commissie voor het Archief en
het Museum van Minerva. Samen met
Femke van der Linden (22, geschiedenis
en rechtsgeleerdheid) legt hij in de verenigingsbibliotheek de laatste hand aan
een tentoonstelling over Hein Swane
(1924-2015), een Minervaan die na zijn
afstuderen in 1948 talloze brieven schreef
voor rechtsherstel voor Minerva.
‘Tot eind 1948 kon je een procedure
starten om de geleden schade uit de
oorlog te compenseren’, vertelt Van der
Linden. Swane was net op tijd. Allereerst
maakte hij de sluiting van Minerva ongedaan. ‘Met terugwerkende kracht, vanaf
het ingrijpen door de Sicherheitspolizei in
1940’, leest Savelberg voor. Van der Linden: ‘De tent was eigenlijk alweer open in
1945, maar anders zou er officieel een gat
in de geschiedenis zijn van enkele jaren.’
Daar liet Swane het niet bij. In de vitrine
hangt ook een lijst van bedragen die hij
eiste voor verdwenen linnengoed, borden, bestek en andere zaken. Zo wist hij
uiteindelijk liefst honderdduizend gulden
van de Duitse staat los te krijgen.
‘Het verhaal dook op, nadat hij vorig
jaar was overleden’, vertelt Van der Linden. Savelberg: ‘Toen zijn we naar Erf-
goed Leiden en Omstreken gegaan. Daar
vonden we een map met verslagen van
al zijn werk als procureur.’ In de vitrine
liggen ook memorabilia uit de tijd dat hij
rechtenstudent was. Van der Linden: ‘Van
zijn dochter, die de tentoonstelling komt
openen, kregen we zijn nullenboekje uit
de kennismakingstijd en de oorkonde
bij zijn erelidmaatschap.’ Die ontving hij
in 1956, voor zijn verdiensten. Er is ook
een menukaart te zien, van het diner
dat daarbij gehouden werd. ‘Precies wat
we donderdag, na de opening, ook gaan
eten’, zegt Savelberg. Foie gras, kangoeroevlees, en afsluiten met cognac. ‘Wordt
een heftig dinertje’, denkt Van der Linden.
Voor foto’s, gekregen van een commissiegenoot van Swane, staat een
zwanenbeeldje. ‘Gewoon, een zwaantje’,
zegt Van der Linden. Swane heeft verder
niets te maken met de zes opgezette
zwanen die in diezelfde bibliotheekzaal
te zien zijn. Die verwijzen naar het logo
van Njord, maar het past wel mooi bij
elkaar. De archiefcommissie spitte een
hoop documenten door. ‘Veel meer dan
hier te zien is’, volgens Van der Linden.
Savelberg: ‘Het was niet gemakkelijk om
een inventaris te maken van de schade.
Allerlei mensen moesten het ermee eens
zijn. Swane heeft een heleboel brieven
moeten schrijven.’
Dat gebeurde overigens niet op een
Leids studentenkamertje. Savelberg: ‘In
Curatoren Allan Savelberg en Femke van der Linden: ‘Dat wordt een
heftig dinertje.’ Foto Marc de Haan
1948 was hij net quaestor van de Commissie van Beheer geworden. Diezelfde
zomer is hij getrouwd en naar Vught verhuisd. Hij bleef lid en heeft vanuit Vught
veel gedaan.’ Van der Linden wijst op
een volmacht in de vitrine. ‘Daar staat
dat hij de procedure voor het rechtsherstel mocht afhandelen voor Minerva.’
Later ging de Commissie van Beheer
op in een nieuwe bestuursstructuur. ‘De
volmacht is toen nog eens vernieuwd’,
weet Savelberg. Van der Linden: Van der
Linden: ‘Acht jaar later, in 1956, was het
rond. Toen kwam het geld binnen.’ Wat
ermee is gebeurd, weten ze niet precies. Van der Linden: ‘Tegen die tijd was
er natuurlijk al lang weer nieuw bestek.’
Tentoonstelling Rechtsherstel onder de
vleugels van Swane, t/m 24 juni dagelijks gratis te bezoeken tussen 17.00 en
19.00 uur in de bibliotheek van Minerva.
Etnisch profileren
Een Leids onderzoek naar etnisch
profileren bij de Haagse politie
raakte vorige week in opspraak.
Volgens onderzoeksbureau Buro
Jansen & Janssen is het niet objectief, omdat de politie vooraf
meedeelde dat een negatieve uitkomst onwenselijk zou zijn.
Onderzoeksleider prof. Joanne van
der Leun, wat vindt u van de kritiek
van Buro Jansen & Janssen?
‘Ik vind het ontzettend jammer dat
het rapport gebruikt wordt voor een
welles-nietesdiscussie. Ons rapport
ontkent helemaal niet dat etnische
profilering plaatsvindt.
‘De politie is ook serieus met onze
bevindingen aan de slag gegaan. Als
anderen doelbewust verhalen verspreiden waarin ze stellen dat het
anders is gegaan, moet ik me continu
verdedigen tegen misinformatie.
‘Ik wil ook niet weer aan die discussie deelnemen. De publicatie is fulltext online te vinden. Iedereen die dat
wil kan het zelf lezen.’
Maar was er nu wel of geen afspraak met de politie over eventueel negatieve uitkomsten?
‘We hebben dit onderzoek op eigen
initiatief gedaan, niet in opdracht. We
spreken altijd nadrukkelijk af dat we
onafhankelijk onderzoek doen. En dat
is absoluut geen probleem geweest.’
Als er niets mis is met de publicatie, waarom maken jullie de data
dan niet gewoon openbaar?
‘In dit vakgebied worden de ruwe data
van geen enkel onderzoek dat zo gevoelig ligt openbaar. Dat hebben we
de mensen die meewerkten ook beloofd.’
U zegt niet meer te willen discussiëren over details, maar is het niet
heel normaal dat wetenschappers
kritiek krijgen op hun onderzoeksmethode en daarover met anderen
in discussie gaan?
‘Absoluut, als het over de inhoud gaat.
In het rapport kan iedereen lezen hoe
het onderzoek methodologisch in elkaar steekt en waarmee we rekening
moesten houden.
‘We hebben bijvoorbeeld te maken
met verschillende definities van etnisch
profileren. In sommige wijken heeft
negentig procent van de mensen een
niet-Nederlands uiterlijk. De kans is daar
dus ook groter dat er iemand met een
niet-Nederlands uiterlijk staande wordt
gehouden. Dat is geen etnisch profileren, maar dat is de agenten tijdens het
beantwoorden van de vragen niet altijd
duidelijk geweest.
‘We vragen ons dan ook af hoe
bruikbaar het begrip “etnisch profileren” eigenlijk is. Soms gaat het waarschijnlijk meer over “over-policing”
van wijken. Door dit soort definitiekwesties ontstaan er ingewikkelde
discussies en misinterpretaties.
‘Maar dat we deze wetenschappelijke nuance aankaarten, wil helemaal
niet zeggen dat we ontkennen dat etnisch profileren gebeurt. Het feit is dat
tweedegeneratieallochtonen het zo
ervaren, en dat moeten we uiterst serieus nemen. We zijn er ook nog lang
niet klaar mee: er is nog veel meer onderzoek nodig.’
Vindt u het vervelend dat het rapport
door politici is gebruikt om de problematiek rond etnisch profileren te bagatelliseren?
‘Dat gebeurt altijd met onderzoek. Iedereen haalt eruit wat hem of haar
aanspreekt. Soms wordt het gebruikt
om twee totaal verschillende kanten te
belichten.
‘Dit is nota bene verkennend onderzoek in drie wijken. Iedereen begrijpt
dat je daar geen al te grote conclusies
uit kunt trekken. Maar politiek gezien is
het een hot issue, dus liggen wij ineens
onder vuur.’ PM
4 Mare · 12 mei 2016
Nieuws
Meer studenten
Maar liefst 73.544 aankomende studenten hebben zich ingeschreven voor
een bachelor, zo blijkt uit cijfers van de
universiteitskoepel VSNU. Dat is elf procent meer dan vorig jaar rond deze tijd.
De groei komt vooral van internationale
studenten: daarvan hebben zich er dit
jaar iets meer dan twintigduizend aangemeld, 28 procent meer dan vorig jaar.
Het percentage Nederlandse aanmeldingen steeg met zes procent. Ook in Leiden ligt het aantal aanmeldingen hoger
dan vorig jaar, meldt universiteitswoordvoerder Caroline van Overbeeke: ‘Vorig
jaar hadden wij rond deze tijd 5.775 eerstejaars bachelor-aanmeldingen. Dit jaar
zijn dat rond 6.000 aanmeldingen.’ Pas
in oktober valt er voorzichtig iets te zeggen over of er ook echt meer studenten
zijn gekomen: sommigen zien namelijk
af van een opleiding, anderen melden
zich aan voor meer dan één studie.
Prijs Akademie­
hoogleraren
Classica prof. dr. Ineke Sluiter is één van
de twee winnaars van de Prijs Akademiehoogleraren, een hoge onderscheiding van wetenschapskoepel KNAW.
Het is een prijs voor gevestigde onderzoekers die tegen de zestig lopen. De
winnaars mogen het geld – één miljoen
euro - naar eigen inzicht besteden, maar
het idee achter de prijs is dat hij helpt
bij het voorkomen van een gat in het
vakgebied als de onderzoeker met pensioen gaat. Behalve Sluiter won ook geneticus Hans Clevers (van het Utrechtse
Hubrecht Instituut) de prijs. De uitreiking
vindt plaats op 23 juni.
RUG-fraude
De Rijksuniversiteit Groningen blijkt decennialang getild te zijn door haar eigen
hoofd technisch beheer en tenminste
acht andere werknemers. De Groningse UniversiteitsKrant werkte samen met
het Dagblad van het Noorden om de
achtergronden bloot te leggen, nadat
de FIOD universiteitsmedewerker Hans
G. in januari van zijn nest lichtte. Hij besteedde universitaire bouwklussen uit
aan bevriende aannemers en kreeg in
ruil daarvoor luxe hotelbezoeken, banen voor zoon en schoondochter, en
een auto cadeau, die hij vervolgens op
kosten van de RUG voltankte. Ook de andere opgepakte RUGgers deelden mee
in de weelde; een deel liet hun huis verbouwen op kosten de universiteit. Hoe
groot de fraude-schade precies is, is nog
onduidelijk; de UK spreekt van ‘tonnen’.
Depressieve
promovendi
Maar liefst 36,5 procent van de promovendi aan de UvA is mogelijk klinisch
depressief. Dat blijkt uit onderzoek van
het UvA-promovendinetwerk UvAPro,
meldt het Amsterdamse universiteitsblad Folia. Aan de Faculteit der Geesteswetenschappen liep veertig procent
van de promovendi het risico depressief
te zijn en aan de Faculteit Economie &
Bedrijfskunde viel zelfs 44 procent in de
risicogroep. In de samenleving valt gemiddeld negentien procent van de respondenten in die categorie.
Bijenradar
Naturalis heeft afgelopen zondag het
publieksonderzoeksproject Bijenradar
gelanceerd. Als je mee wil doen, moet
je een aardbeienplantje in je tuin of op
je balkon hebben. Vervolgens houd je
bij welke bestuivers er op de aardbeienbloempjes zitten. Wat nu als je het
wat lastig vindt om de meer dan zeshonderd soorten bijen en zweefvliegen
die in Nederland voorkomen uit elkaar
te houden? Dan kan je foto’s maken
en opsturen naar bijenradar.nl, dat ook
graag foto’s van de uit de bestuiving
voortkomende aardbeien wil hebben.
Dit jaar ligt de focus van het project nog
op Leiden en omgeving – de gemeente
Leiden betaalt ook mee – maar volgend
jaar moet de Bijenradar landelijk zijn.
‘Onderwijs is geen misstand’
Maat vs. RTL Nieuws bij de Raad van de Journalistiek
Mogen journalisten stiekem
opnames maken van colleges of
lezingen aan een universiteit?
Daarom draaide de zitting bij de
Raad voor de Journalistiek naar
aanleiding van de klacht van de
Leidse patholoog-anatoom George
Maat tegen RTL Nieuws.
RTL berichtte
vorig jaar april dat Maat aan de Universiteit van Maastricht foto’s had
vertoond van slachtoffers van MH17
bij een lezing voor de studievereniging gezondheidswetenschappen.
Daarnaast zou de emeritus hoogleraar fysische antropologie gevoelige
informatie uit het strafrechtelijk
onderzoek naar de oorzaak van de
ramp hebben onthuld.
De uitzending was aanleiding
voor wat de ‘affaire Maat’ ging heDOOR FRANK PROVOOSt
ten: minister Van der Steur (Justitie)
kwalificeerde de uitspraken onmiddellijk als ‘buitengewoon onsmakelijk en ongepast’ en kondigde aan
Maat uit het Landelijk Team Forensische Opsporing te zetten.
In de daarop ontstane commotie
weigerde Van der Steur het geheime
politierapport over de zaak te openbaren, en stuurde hij na Kamervragen en Wob-verzoeken uiteindelijk
een zo goed als zwartgelakt document naar de Kamer. Toen Maat na
nieuwe politieke druk zelf het rapport mocht inzien, schreef hij het
over en publiceerde het in Mare.
Omdat het hem naar eigen zeggen
‘vrijpleitte’, eiste hij excuses en eerherstel, en kreeg die afgelopen januari ook nadat de minister in grote
politieke moeilijkheden was beland.
Maat diende vervolgens een
klacht in bij de Raad voor de Journalistiek. Volgens hem ‘is de academische vrijheid in het geding’, zo
zei hij eind vorige maand tijdens de
zitting. ‘De collegezaal is de plaats
voor een vrije uitwisseling van gedachten tussen docent en student.’
Dat geldt ook voor de lezing die hij
gaf aan Maastrichtse studenten gezondheidswetenschappen, want ‘dat
is een studievereniging van vakgenoten: géén studentenvereniging
of borrelclub, zoals RTL ze heeft
afgeschilderd’.
Dat twee RTL-journalisten onder
valse voorwendselen binnendrongen
bij de lezing en stiekem geluidsopnamen maakten noemt Maat ‘huisvredebreuk’: ‘Het betreft hier onderwijs,
géén misstand of een groot maatschappelijk belang.’ Die laatste kwalificaties worden namelijk genoemd
in de Leidraad van de Raad van de
Journalistiek (een gedragscode voor
verslaggevers) om een dergelijke undercover-operatie te rechtvaardigen.
Volgens Harm Taselaar, hoofdredacteur van RTL Nieuws, is ‘het ver-
moeden van een misstand’ genoeg
om het middel in te zetten. ‘Door
de beeldvorming van de minister als
een dommige schurk met een zwarte
stift zijn de feiten ondergesneeuwd
geraakt’, betoogde hij. Dat het politierapport Maat vrijpleit omdat er
sprake zou zijn van gewoonterecht
(zijn collega’s hadden dezelfde lezing al vaker gegeven) is niet relevant, aldus de hoofdredacteur. ‘Er
is aan een onjuiste doelgroep materiaal getoond terwijl het onderzoek
nog niet was afgesloten. Er wordt
over gepraat terwijl er vertrouwelijkheid had moeten zijn. Daarbij
is onvoldoende rekening gehouden
met de gevoelens van nabestaanden.
Dat is wat men doorgaans een misstand noemt.’ ‘Maar waardoor zijn
die nabestaanden nu gekwetst?’,
reageerde Maat. ‘Door de lezing, of
door de publicatie van RTL?’
De uitspraak volgt over enkele
weken.
‘Houd geen scripties achter’
De faculteit Governance and Global Affairs wil dat de executive master cyber security de scripties van
haar studenten openbaar maakt.
De opleiding had in de onderwijsen examenregelingen (OERen) opgenomen dat de scripties vertrouwelijk blijven. Maar daar gaat de
faculteitsraad niet mee akkoord.
De executive master wordt niet gefinancierd door de overheid en is
gericht op mensen die al een carrière zijn begonnen. De opleiding
kost 23.500 euro, vaak betaald door
werkgevers.
De master wil graag de scripties
vertrouwelijk houden omdat deelnemers onderzoek doen naar hun
eigen bedrijf. Anders kan er wel
eens gevoelige bedrijfsinformatie in
de openbaarheid komen.
‘Volgens de OERen is de regel bij
deze master dat de scripties niet publiekelijk beschikbaar zijn en dus
niet worden gepubliceerd in het
Leiden Repository’, merkte raadslid
Patrick Overeem op tijdens de faculteitsraadsvergadering eind april.
‘Daar heb ik echt bezwaar tegen. Niet
openbaar publiceren moet een uitzondering zijn. Zoals nu ook al het
geval is bij alle andere opleidingen.
Dan schrijven ze maar niet over hun
eigen bedrijf. Het is wetenschappelijk werk, dat moet gecontroleerd
kunnen worden door anderen. Je
kunt echt niet zomaar scripties achterhouden, zeker niet als regel. De
regel moet juist zijn: “Alle scripties
zijn in principe beschikbaar tenzij...”
De universiteit is daar heel duidelijk
in. En dat moet zo blijven.’
‘We onderschrijven het standpunt
van de raad’, aldus Jos Schaeken van
het faculteitsbestuur. Het was bij ter
perse gaan van deze Mare nog niet
duidelijk of de OERen van de master
ook daadwerkelijk zijn aangepast. VB
Breekpunt: voldoendes herkansen
Het bestuur en de faculteitsraad
van Geesteswetenschappen zijn er
niet in geslaagd om de nieuwe facultaire Onderwijs en Examenregelingen (OERen) voor 2016-2017
vast te stellen. Breekpunt: het herkansen van voldoendes.
Sinds dit jaar mag elke faculteit zelf
kiezen of voldoendes herkanst mogen worden. Dat wordt vervolgens
vastgelegd in de OERen, waarop
de faculteitsraad instemmingsrecht
heeft. Bij Geesteswetenschappen
zijn de meeste studenten uit die
raad voorstander van het standaard
mogen herkansen van voldoendes,
maar de Commissie Onderwijs, ad-
viesorgaan van het bestuur, nadrukkelijk niet. Voldoendes herkansen is
in principe al mogelijk, met toestemming van de examencommissie. ‘Bij
de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen werkt die route vrij
gemakkelijk’, zei vice-decaan Egbert
Fortuin. Maar dat volstaat niet voor
de studenten. Tijdens de vorige vergadering in maart werd geen overeenstemming bereikt. Bij deze tweede poging kwam het bestuur met
een voorstel waarin voldoendes wél
standaard herkanst kunnen worden,
maar onder strikte voorwaarden.
Zo zou alleen het laatste cijfer tellen. Ook zou er slechts een beperkt
aantal voldoendes herkanst mogen
worden, en het zou niet gelden voor
werkstukken.
De raad wilde de nieuwe OERen
echter alleen instemmen zónder de
voorwaarden dat het laatste cijfer
telt en dat er een maximum op het
aantal herkansingen komt. Tot een
officiële stemming werd niet meer
overgegaan. De nieuwe regels zouden per 1 september moeten gelden,
maar per 1 juni moet bepaalde informatie over het komende collegejaar
al op de universiteitswebsite staan.
Het bestuur gaat zich nu eerst beraden ‘op allerlei vormen van conflictbeslechting’, zoals bijvoorbeeld
bemiddeling en het inroepen van
de Raad van Toezicht.
Ook bij Sociale Wetenschappen
stonden de OERen op de agenda. En
ook daar leek het er even op dat de
faculteitsraad niet zou instemmen,
omdat de opleiding psychologie als
enige opleiding had vastgelegd dat
voldoendes niet herkanst mochten
worden. Uiteindelijk besloot de raad
de autonomie van de opleidingscommissie te respecteren, en erop te
vertrouwen dat de opleiding goede
redenen had om van de model-OER
af te wijken. In de toekomst vraagt
de faculteitsraad om een toelichting
als opleidingen van de model-OERen afwijken, om te voorkomen dat
de faculteitsraad op basis van weinig
informatie dwars gaat liggen. MVW/PM
12 mei 2016 · Mare 5
Nieuws
Toch instemmingsrecht
Maar wat kunnen faculteiten ermee?
De faculteitsraden krijgen toch
instemmingsrecht op de hoofd­
lijnen van de facultaire begroting.
Maandag werd er in de universi­
teitsraad een voorstel van het
college van bestuur besproken.
Alleen is nog onduidelijk hoeveel
meer macht de faculteitsraden nu
echt krijgen.
In december
besloot de faculteit der Sociale Wetenschappen al op eigen houtje het
instemmingsrecht in te voeren. Het
DOOR VINCENT BONGERS
bestuur werd toen door rector Carel
Stolker teruggefloten. Maar nu ligt
er dus een voorstel om de facultaire
medezeggenschap alsnog te versterken.
Het college van bestuur heeft een
pot met geld. Dat wordt via een bepaald verdeelmodel deels doorgesluisd naar de faculteiten. De faculteiten financieren daar onderzoek,
onderwijs en ondersteunend personeel mee. Op deze hoofdlijnen krijgen de raden nu instemmingsrecht.
In het voorstel staat echter ook
dat de faculteitsraad geen wijzigingen kan afdwingen die ingaan ‘tegen
door het college van bestuur vast-
gesteld en door de universiteitsraad
goedgekeurd beleid’.
Mark Reid van studentenpartij
LVS vroeg zich dan ook af hoeveel
speelruimte de faculteitsraden dan
hebben: ‘Er staat hier eigenlijk: “Dit
is het verdeelmodel, en als je het niet
eens bent met het model, moet je je
toch aan het model houden.”’
Ook Joost Augusteijn van personeelspartij FNV had zo zijn twijfels: ‘De instituutsbudgetten kun
je eigenlijk niet aanpassen. Want
anders moet je het hele financieringsmodel veranderen en dat is
niet de bedoeling, lijkt het. Ik wil
graag horen van het college zelf ho-
ren hoe dit precies zit.’
Marjolein Bouterse van studentenpartij CSL: ‘Als je het niet eens
bent met de verdeling van het geld,
dan stem je niet in met de in het
voorstel geschetste hoofdlijnen.
Maar het is niet de bedoeling dat de
faculteitsraden op elk niveau gaan
mee begroten.’
Niels Westera van studentenpartij
SGL: ‘En wat gebeurt er als een raad
niet instemt met de begroting?’
Een deel van de raad vreest dat het
financiële beleid van de universiteit
op slot gaat als er om relatief onbelangrijke zaken tegen een begroting
wordt gestemd.
‘Het instemmingsrecht is bedoeld
om op de rem te kunnen trappen als
het echt mis lijkt te lopen’, aldus
Sander van Diepen van studentenpartij BeP. ‘Mocht bijvoorbeeld
blijken dat het faculteitsbestuur ineens veel meer geld gaat uitgeven
aan ondersteunend personeel, dan
kan de raad ingrijpen en besluiten
om geen instemming te geven op de
begroting. En als dat gebeurt, gaat
het bestuur waarschijnlijk in conclaaf met de raad om tot een oplossing te komen. Het is een laatste
redmiddel.’
Op 23 mei spreekt de raad met het
college over het instemmingsrecht.
FSW schaft de
propedeuse af
De faculteit der Sociale Wetenschappen schaft de propedeuse
af. Volgens het faculteitsbestuur
is het papiertje door de invoering
van het bachelor-master-systeem
niets meer waard.
Widodo in Leiden
De Indonesische president Joko Widodo nam een kijkje in het Zweetkamertje, met rector magnificus Carel
Stolker, burgemeester Henri Lenferink en minister Jet Bussemaker. Eind april kwam Widodo naar de Universiteit Leiden, als onderdeel van zijn tweedaagse bezoek aan Nederland. De Leidse universiteit heeft ruim
honderd studenten en 75 promovendi uit Indonesië. Foto Taco van der Eb
‘Een relict van een vergaan systeem’,
noemde vice-decaan Paul Nieuwenburg de propedeuse tijdens de
faculteitsraad van Sociale Wetenschappen. ‘Er is allang geen propedeutisch examen meer. Om ceremoniële redenen werd nog aan de
propedeuse-uitreiking vastgehouden, maar we moeten nu echt naar
een bachelor-master-systeem: van
1+3 jaren naar 3+1 met een dingetje.’
‘Maar dit leeft toch nog wel onder studenten?’, wierp SGL-raadslid
Sjoerd Stikvoort tegen. Nieuwenburg beaamde dat. ‘Maar juridisch
gezien is het niets. Je hebt je eerste
jaar gehaald. Moeten er echt propedeusediploma’s worden gedrukt die
niets meer waard zijn?’
Personeelsraadslid Jan Jansen wilde weten of het de opleidingen vrij
staat de propedeuse toch uit te reiken. Nieuwenburg: ‘Dat mag, maar
het stelt niets meer voor, en opleidingen doen dat dan maar op eigen
kosten. Ik zou er niet mee doorgaan.
Pedagogiek wil het continueren,
want “de ouders vinden het zo leuk.”
Maar het diploma heeft niet meer de
functie die het had.’
Personeelsraadslid Jos Brosschot
vroeg zich af hoe het zit met de reeds
uitgereikte propedeusediploma’s.
Volgens de vice-decaan waren deze
al niks waard. Brosschot: ‘Dit moet
toch meer gevolgen hebben dan het
niet langer uitreiken van een papiertje?’ Nieuwenburg: ‘We hebben nu
eenmaal gekozen voor een ander
systeem. Er is overlegd met het college van bestuur. Als de raad zegt de
propedeuse te willen behouden, dan
kunnen we daarover praten. Maar
ik weet niet welke verwachtingen je
daarmee wekt.’ PM
Verbouwing Geesteswetenschappen gestart
De eerste projecten van de grootscheepse renovatie van Geesteswetenschappen zijn gestart. Intussen
heeft de gemeente een onafhankelijke procesbegeleider aangesteld
voor de Universiteit Leiden, en
de bewoners van de 58 woningen
tegenover het Lipsius, die als het
aan de universiteit ligt, zullen verdwijnen.
De universiteit wil een zogenoemde
Humanities Campus waarvoor het
Lipsius én de woningen gesloopt
moeten worden. De bezorgde bewoners vroegen de gemeente in
december al om een onafhankelijke
begeleider. ‘Die is op 2 mei gestart’,
vertelt Christianne Lemckert van de
Gemeente Leiden. ‘Het gaat om Co
Vrouwe, voormalig manager Vastgoed en Ontwikkeling van Woningcorporatie Ons Doel.’
Aan weerszijden van het Doelen­
eiland, waar de woningen en het
Lipsius staan, wordt momenteel al
voorzichtig gestart met de eerste
renovatieprojecten. Het dak van de
UB wordt klaargemaakt voor een opbouw voor de nieuwe Asian Library.
‘Dat is officieel geen onderdeel van
de Humanities Campus, maar van
de UB. Maar het is zeker begonnen’,
bevestigt Caroline van Overbeeke.
Wél onderdeel van Geesteswetenschappen is het P.J. Vethgebouw,
achter het Academiegebouw, in de
Nonnensteeg. Daar starten later
deze maand de verbouwingswerk-
zaamheden al. De ingang wordt
verplaatst, om het gebouw meer bij
andere gebouwen van de faculteit te
betrekken. ‘Als dat klaar is, kunnen
daar tijdelijk mensen verblijven van
andere werkplekken’, vertelt Van
Overbeeke.
Die andere werkplekken, zoals
het Arsenaal, de Reuvensplaats en
het Lipsius, worden later pas aangepakt. ‘Het zijn allemaal deelprojecten, het zal in stukjes gebeuren’,
vertelt Van Overbeeke. ‘De aanpak
van het Arsenaal, waar in elk geval
geen nieuwbouw zal plaatsvinden, is
ook in voorbereiding.’
Voor de plannen rond het Lipsius en de overburen wacht eerst nog
een participatietraject. Van Overbeeke verwacht dat dat binnenkort
van start zal gaan. ‘De gemeente zou
op zoek gaan naar een trajectbegeleider.’ Die is er nu dus. Lemckert:
‘Wanneer het traject van start gaat,
is nu weer aan de universiteit. Binnenkort, in elk geval.’ MVW
Eindelijk een alcoholprotocol voor studieverenigingen
Bij borrels van studieverenigingen
moet voortaan iemand aanwezig
zijn met een diploma Bedrijfshulpverlening (BHV), als er alcohol
wordt geschonken op universiteitsterrein. Dat staat in een nieuw
genotsmiddelenprotocol.
Tweeëneenhalf jaar geleden, in aanloop naar de wettelijke verhoging
van de minimumleeftijd per 1 januari 2014, drongen studenten van
geesteswetenschappen al op aan op
een helder alcoholprotocol. Ze vrees-
den dat een kleine studievereniging
failliet zou kunnen gaan door een
eventuele alcoholboete op andere
locaties. ‘Die verantwoordelijkheid
willen we regelen met het faculteitsbestuur’, verklaarde Ton Rovers,
destijds voorzitter van wijsbegeertevereniging Symposion, in Mare. Eind
maart stelde het college van bestuur
dan eindelijk het Protocol ten behoeve van studieverenigingen inzake gebruik van genotsmiddelen vast. ‘Het
is al ingegaan’, vertelt Jeroen ’t Hart,
directeur Studenten- en Onderwijs-
zaken van de universiteit.
Floris Schleicher, de huidige voorzitter van Symposion, bevestigt dat
de studieverenigingen op de hoogte
zijn. ‘Ja, nu moeten we BHV’ers gaan
regelen’, zegt hij. ‘We zijn blij dat er nu
een protocol is. Het is wel opvallend
dat de verantwoordelijkheid uiteindelijk volledig bij de verenigingen
ligt. Maar nu zijn er in elk geval regels, en als we daaraan voldoen, is de
kans dat het misloopt minimaal.’
Dat denkt ’t Hart ook. ‘Wanneer
studieverenigingen op kleine schaal,
niet tegen betaling, alcohol schenken
is dat bovendien vergelijkbaar met
wanneer dat in familiekring gebeurt.
Dan mag het. Je mag het alleen niet
verkopen. Het is ingewikkelde juridische regelgeving en de kans op een
boete is sowieso heel klein. Maar áls
het gebeurt, ligt de verantwoordelijkheid bij degene die alcohol schenkt,
en niet bij de universiteit.’
Andere regels uit het protocol
gaan bijvoorbeeld over de groepsgrootte, de tijdstippen en de opslag.
En er moet altijd toestemming zijn
van het faculteitsbestuur. ‘Alleen
het regelen van een BHV’er is nog
wel een kleine zorg’, zegt Schleicher.
‘Het Studieverenigingen Overleg
Platform (StOP) heeft zich al hard
gemaakt voor het aanbieden van
cursussen. Die komen er. Tot die tijd
moeten we via de assessor regelen
dat er een BHV’er van de universiteit aanwezig is, bijvoorbeeld de huismeester van het gebouw.’
In juni is de eerstvolgende Symposionborrel. ‘Wij hebben de huismeester alvast geclaimd.’ MVW
6
Mare · 12 mei 2016
Achtergrond
Tegen zijn kan niet
Universitaire verkiezingen: de minieme verschillen onder de loep
Last van keuzestress bij de verkiezingen? Niet nodig,
want de verschillen tussen de partijen zijn alleen met
een vergrootglas te vinden. Mare helpt je op weg.
Wat doe je aan
de uni? Ga
lekker ergens
anders
lamlendig doen
Ik haat
enthousiaste
docenten
Ik haat
goed onderwijs
Blij met een
zes en een
biertje
An international student
Supergemotiveerd om me
optimaal te
ontplooien
Enthousiaste
docenten zijn
superbelangrijk
Wat een
origineel
standpunt
Kwalitatief
goed onderwijs
is belangrijk
Student
Ik ben…
Zeikerds
Medewerker
Promovendi
zijn…
De universitaire verkiezingen zijn in volle gang.
Maar op wie moet je stemmen?
Mare zocht het voor je uit en
printte de verkiezingsprogramma’s
las alle verkiezingsprogramma’s
vanaf de desktop. Want dat is lekker
duurzaam, en duurzaam is hip, als
we de partijen mogen geloven. CSL
gaat voor een duurzame universiteit,
LVS gaat voor een duurzame universiteit, ONS gaat voor een duurzame
universiteit. Liefhebbers van vervuilende universiteiten trekken aan het
kortste eind.
Het is niet het enige punt waarop
de studentenpartijen het roerend
eens zijn: studenten moeten ook alle
ruimte krijgen om het beste uit zichzelf te halen. CSL wil dat studenten
‘de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen’, LVS wil dat ze de studietijd ‘op
hun eigen manier in kunnen vullen’
PhDoc
en ONS wil ‘ruimte voor zelfontplooiing’. En het zal u wellicht verbazen, maar alle partijen maken zich
hard voor goed onderwijs, enthousiaste docenten en goede begeleiding.
De studentenpartijen benadrukken dat zij er zijn voor alle studenten
(behalve BeP, dat grotendeels met
SGL opging in ONS - de achterblijvers zitten alleen nog bij Sociale - en
Geesteswetenschappen.) De personeelspartijen benadrukken dat zij er
zijn voor alle medewerkers.
Wie er een vergrootglas bij pakt,
vindt heus wat minimale verschillen.
UBL
Minder
administratieve rompslomp
FNV
Ik wil…
Minder
belangrijk
dan ik
Promovendus
DOOR PETRA MEIJER
Persoonlijke en
professionele
ontwikkeling
Zielig! Geef
die lui een
troetelbeer.
LVS en ONS zetten meer dan CSL in
op internationale studenten, al vergat
ONS zowel de website als het programma naar het Engels te vertalen.
Ook willen deze partijen dat studenten voldoendes mogen herkansen, en
dat hoorcolleges online gezet worden.
CSL noemt deze punten niet.
ONS wil gratis cursussen Nederlands voor internationale studenten,
en gratis cursussen Engels voor Nederlandse studenten. Hoe dat gerealiseerd moet worden blijft echter onduidelijk. LVS regelt liever scholing
voor opleidingscommissies, en CSL
wil de banden met Delft en Rotterdam aanhalen. ONS wil goede communicatie tussen de universiteit en
studenten, net als de LVS. CSL noemt
dat niet, maar of ze er echt tegen zijn?
En dat is de crux van het hele verkiezingstoneel. Gooi wat pakkende
termen bij elkaar waar niemand tegen kan zijn, et voilà, het programma is klaar. Nergens blijkt dat geld
slechts één keer kan worden uitgegeven of dat er keuzes moeten worden
gemaakt. Gaat het naar betere studiefaciliteiten óf naar zonnepanelen?
Werkplekken in de UB óf oplaadpunten voor elektrische auto’s? Hoe
moet het Engels van docenten precies worden verbeterd? Wordt het niveau bepaald met tijdrovende testjes
die weer van kostbare onderwijs- en
onderzoekstijd afgaan? In dat geval
zouden medewerkers die gek worden
van de werkdruk en regelzucht kun-
nen stemmen voor FNV. En medewerkers die zich willen kunnen blijven ontwikkelen kiezen voor UBL.
Eén ding is gelukkig duidelijk: ben
je promovendus of draag je promovendi een warm hart toe, dan stem
je op PhDoc.
Van het twee alinea-tellende partijprogramma van de LVS tot de gelikte elf pagina’s van ONS: het komt
eigenlijk op hetzelfde neer. Voor
wie gemiddeld geïnteresseerd is in
de universitaire verkiezingen valt er
niet zo heel veel te kiezen. Maar vergeet niet te stemmen, er zijn lolly’s en
dropveters.
Stemmen kan via www.stemmen.leidenuniv.nl. Bij de ingangen van de
verschillende faculteiten staan raadsleden met laptops… en snoep.
> Zie ook pagina 8
12 mei 2016 · Mare
7
Achtergrond
Het CvB heeft
nog plaats
ONS
Ja! Geld!
Geld! Geld!
LVS
Nee. De
universiteit is
geen bedrijf!
Duurzaamheid…
Kop
Een financieel
gezonde uni
boven alles
Ik haat
duurzaamheid
Munt
Dat vindt toch
iedereen een
goed idee?
Kop of munt?
Alweer zo’n
origineel goed
standpunt
Inderdaad.
Wees vooral
niet origineel
Niet op zijn
plaats in
de UR.
Vleesch
Ik haat
konijnen
Dûh, ik ben
geen konijn
Is evil
God is...
De eindbaas
van de bende
CSL
Illustratie Marcel van den Berg
Advertentie
Wie nomineert u voor de Mr. K.J. Cath-prijs? Beste ambassadeur voor de universiteit
Welke medewerker of student van de Universiteit Leiden
(of groep van medewerkers of studenten) heeft volgens u
in de afgelopen jaren de naam van onze universiteit op
een positieve manier naar buiten gebracht? Wie verdient
volgens u een prijs, omdat hij of zij zo’n goede ambassadeur
voor onze universiteit is? Wie heeft door zijn of haar acties ervoor gezorgd dat veel mensen de Leidse universiteit
kennen en waarderen?
U kunt nu uw kandidaat nomineren! Want bij de opening
van het academisch jaar in september wordt weer de Mr.
K.J. Cath-prijs* uitgereikt. Elke twee jaar gaat deze prijs naar een van onze medewerkers of studenten (of een
groep) die een positieve bijdrage levert aan de naam van de
universiteit, door prestaties in het onderwijs of onderzoek,
of in de ondersteuning daarvan.
Nomineer nu uw kandidaat! Vertel ons waarom u vindt
dat uw kandidaat (medewerker, student of groepering) de
prijs verdient.
Prijswinnaars
2014: Wouter Bruins, ondernemende student
2012: Maartje van den Heuvel, collectiespecialist Fotografie en Fotografica van de Universitaire Bibliotheken
Leiden.
2010 Stichting Students In Free Enterprise (SIFE) Leiden
Nomineren U kunt vóór 6 juni 2016 schriftelijk een gemo-
tiveerd voorstel indienen. Stuur deze naar de jury in een envelop gemarkeerd ‘Cath-prijs’ naar Jury Cathprijs, t.a.v. drs.
Rosalien van der Poel, chef kabinet, Postbus 2500, 2300 RA
Leiden, of per e-mail aan [email protected].
nl met in de onderwerpregel: Cath-prijs.
* De prijs is ingesteld in 1988 bij het bij het afscheid van mr. K.J. Cath als
voorzitter van het College van Bestuur, en bestaat uit een oorkonde en
een bedrag van € 2.500.
8 Mare · 12 mei 2016
Achtergrond
Bij de begrafenis van Hrant Dink protesteren betogers met bordjes ‘We zijn allemaal Hrant Dink’ en ‘We zijn allemaal Armeniërs’ in het Armeens, Turks en Koerdisch. Foto Wikicommons
Censuur omzeilen met zwerfhonden
Kunstenaars leveren gecodeerde kritiek op het ontkennen van de Armeense genocide
De Armeense genocide is in Turkije
zo’n groot taboe dat alle sporen
van Armeniërs - zelfs in dieren­
namen - worden uitgewist.
In de strijd tegen de ideologie van
ontkenning richten kunstenaars
‘tegenmonumenten’ op.
De Turks-Armeense journalist Hrant Dink
verlaat op 19 januari 2007 het redactiekantoor van de krant Agos
in Istanbul. Agos, waarvan Dink de
hoofdredacteur is, schrijft geregeld
over de Armeense genocide, van
1915. Tijdens de nadagen van het
Ottomaanse Rijk kregen de Armeniërs de schuld van een mislukte
veldtocht tegen de Russen. Er volgde
een volkerenmoord op de Armeniërs. De schattingen van het aantal
doden lopen uiteen van 800.000 tot
twee miljoen.
Turkije heeft de genocide nooit
erkend. De publicaties in Agos ergeren de autoriteiten. Dink heeft zelfs
al zes maanden vastgezeten vanwege
‘belediging van de Turkse identiteit’.
Plots duikt er een jongeman achter
de rug van Dink op. Hij draagt een
witte baret, richt zijn pistool op het
achterhoofd van de journalist en
haalt de trekker drie keer over. Als de
zeventienjarige Ogün Samast twintig uur later wordt opgepakt, vertelt
de Turkse culturele analist Alaettin
Çarikci, draagt hij nog steeds de baret en heeft hij ook het wapen nog
niet weggegooid. Zijn verklaring: ‘Ik
schoot de Armeniër neer omdat hij
de Turkse identiteit beledigde.’
Als het gaat om de genocide is er
al meer dan honderd jaar sprake van
collectief geheugenverlies. De term
zelf is taboe. In de Turkse herschrijving van de geschiedenis wordt gesproken van tehcir (deportatie) of iç
savaş (burgeroorlog).
‘Het is een herinneringsoorlog’,
zegt Çarikci, die onderzoekt hoe
kunstenaars de genocide bespreekbaar proberen te maken om zo de
Armeense geschiedenis opnieuw
een plek te geven in Turkije. Op 18
mei hoopt hij te promoveren.
Turken wissen alle Armeense sporen uit. ‘Kerken en kloosters gaan tegen de grond. Zelfs de soortnamen
DOOR VINCENT BONGERS
van dieren blijven niet buiten schot.
Zo besluit de overheid in 2005 de
Latijnse naam van het wilde schaap
Ovis armeniana om te dopen tot Ovis
orientalis anatolica. Ook andere dieren verloren hun Armeense naam.’
Armeniërs worden afgeschilderd
als onbetrouwbaar. ‘Als je niet oppast steken ze de Turkse gemeenschap een mes in de rug, is het idee.
Ook gebeurt het dat juist de Armeniërs beticht worden van genocide,
want de eervolle Turkse natie is natuurlijk niet in staat tot zulke misdaden. Voor mij is de volkerenmoord
een feit. Maar over de hele wereld
word ik geconfronteerd met Turken
die daar anders over denken. Als
ik ergens een presentatie geef, dan
komt het nogal eens voor dat er ontkenners in de zaal zitten en mij op
een agressieve toon bejegenen. Dan
krijg ik de vraag of ik de genocide
kan bewijzen. In het begin was dat
lastig. Maar ik heb geleerd die vragen
af te weren: mijn presentatie-skills
zijn amazing geworden. Ik bedank
de vragensteller altijd vriendelijk en
vertel ze dat ik geen historicus ben
en geef ze een aantal titels van mooie
geschiedkundige werken. Zo haal je
de spanning uit de lucht.
‘In Istanbul heb ik op een private
universiteit gezeten waar ruimte was
voor discussie, maar ik heb de presentatie nog niet op een congres in
Turkije gegeven. Mijn familie heeft
mij overigens altijd gesteund, maar
ze maken zich wel zorgen.’
Er zijn Turkse kunstenaars die de
ideologie van ontkenning op subtiele wijze uitdagen. De kunstenares
Ayşe Erkmen plaatste dubbelzijdige
abri’s met daarop afbeeldingen van
Armeense familieleden die van elkaar gescheiden zijn geraakt omdat zij op de vlucht waren voor de
Turken. Aan de ene kant is een foto
te zien van de grootmoeder van de
kunstenares. Aan de andere kant is
haar oudoom afgebeeld. Het werk
heeft de titel Iki Kardes dat ‘een broer
en een zus’ betekent. Hun vader is
vermoord. De twee hebben elkaar
nooit meer gezien. Een van de abri’s
stond op het drukke Taksimplein in
het centrum van Istanbul, vlakbij
het monument voor Atatürk, de vader des vaderlands. ‘De kunstenares
heeft er juist voor gekozen om de
weggegumde herinneringen aan de
Still uit de animatiefilm Chienne d’histoire van Serge Avédikian.
volkerenmoord te laten botsen met
monumenten ter meerdere eer en
glorie van Turkije. Het kunstwerk is
een “tegenmonument.”’
‘Kerken en kloosters
gaan tegen de grond.
Zelfs de soortnamen
van dieren blijven niet
buiten schot’
Maar het ligt er niet dik bovenop, er staat niet bij dat het om Armeniërs gaat. Alleen iemand die
heel goed oplet heeft wellicht in
de gaten wat er is te zien. Kunstenaars leveren gecodeerde kritiek,
uiteraard om de censuur te omzeilen. Een mooi voorbeeld is de
animatiefilm Chienne d’histoire
van de Armeens-Franse regisseur
Serge Avédikian. ‘In 1910 kampte
Istanbul (toen nog Constantinopel) met een enorme hoeveelheid
zwerfhonden. Er werd besloten dat
probleem grondig aan te pakken.
Ruim 80.000 honden werden gevangen en naar het onbewoonde
eiland Oxia gebracht, waar ze de
hongerdood stierven. De linkse
pers zag dat de film een allegorie is voor de volkerenmoord. De
rechtse pers negeerde die lezing
volkomen.’
Het is een moeizaam proces
maar volgens Çarikci komt Turkije
‘stapje voor stapje’ dichterbij de erkenning van een pijnlijk hoofdstuk
in haar geschiedenis. ‘Er was massaal protest na de moord op Dink.
In 2008 startten Turkse wetenschappers, journalisten en politici
de campagne Özür Diliyorum, ‘Ik
verontschuldig me’, een internetpetitie waarin wordt opgeroepen
tot collectieve excuses aan het Armeense volk.
‘Een ander moment van belang
was het Gezi-protest in 2013 in
Istanbul. Toen vochten mensen
van allerlei verschillende achtergronden voor meer democratie.
Op straat werden demonstranten
bestookt met traangas, maar op
de televisie was daar niets van te
zien. Daar werd dan een documentaire over pinguïns vertoond,
of zo. Dat contrast heeft een deel
van de maatschappij aan het denken gezet. De autoriteiten tonen
de werkelijkheid niet, misschien
geldt dat ook wel voor de Armeense geschiedenis.’
Opinie
Hoezo geen invloed?!
Medezeggenschap wordt juist sterker, dus: stemmen!
Raadsleden zijn geen makke schapen die meeblaten met het bestuur,
betoogt Gareth O’Neill. Stemmen
heeft wel degelijk zin.
Daar komen ze weer. De presidentiële verkiezingen in Amerika barsten los en de kandidaten strijden
verwoed voor de begeerde nominaties. Ook aan de Leidse universiteit
worden deze week verkiezingen
gehouden. Alleen zijn universitaire verkiezingen iets minder spannend, en wordt er minder of, jammer genoeg, géén modder gegooid.
Een felle strijd zou het imago van
de medezeggenschap wellicht kunnen opkrikken en de lage opkomst
verhelpen.
Studenten en medewerkers hebben duidelijk een negatief beeld
van het raadswerk. Het is vaak
lastig om kandidaten te vinden,
en dat is ook geen wonder als het
raadswerk gezien wordt als slecht,
of tenminste niet goed, voor het cv.
De raden hebben te weinig invloed,
zijn slechts een klankbord voor het
bestuur of zelfs vastgeroest. En de
raadsleden zelf? Dat zijn ja-knikkende slappelingen die hun tanden
niet durven laten zien – als ze die al
hebben. Een kijkje in de archieven
van Mare laat zien dat het wemelt
van dit soort verhalen.
Maar klopt dat beeld wel? Ik heb
twee jaar in de faculteitsraad Geesteswetenschappen en bijna twee
jaar in de universiteitsraad gezeten, en herken het niet. Inderdaad:
raadsleden krijgen niet alles wat ze
willen. Het bestuur van FGW had
bijvoorbeeld het probleem van de
werkdruk lange tijd niet aangepakt, wat op een gegeven moment
leidde tot een uitbarsting onder de
medewerkers. Het college van bestuur heeft een negatief advies, om
te kunnen afwijken van de vierjaarstermijn voor cijfers bij Rechten, zomaar naast zich neergelegd.
Frustrerend voor raadsleden, omdat zij het gevoel hebben dat zij niet
serieus worden genomen.
Deze voorvallen leveren sappige
krantenkoppen op, die het imago
van de medezeggenschap aantasten. Overlegvergaderingen lijken
soms zonder slag of stoot voorbij
te snellen, wat de indruk wekt dat
de raadsleden als makke schapen
meeblaten met het bestuur. De
waarheid is echter dat veel van dat
raadswerk buiten de overlegvergaderingen plaatsvindt: inlezen;
vragen stellen aan beleidsmedewerkers en discussies voeren met
raadsleden via de mail; overleggen
en commissievergaderingen met
beleidsmedewerkers. De waarheid
is ook dat de medezeggenschap niet
overal tegenin hóéft te gaan, omdat
de beslissingen van het bestuur en
het beleid van de universiteit vaak
goed doordacht zijn.
Er is veel veranderd sinds de vorige rector Paul van der Heijden, een
felle tegenstander van de medezeggenschap, de touwtjes in handen
had. Er zijn de afgelopen tijd genoeg situaties geweest waarin Leidse
raadsleden wél hun tanden hebben
laten zien en ook durfden te bijten.
Zij tikten het college op de vingers
voor het opstapelen van maatrege-
len ter bevordering van het studierendement. Zij waren niet bang om
het door het college gewilde experiment met promotiestudenten fel
te bekritiseren en zelfs geheel af te
blazen. En zij stemden tegen het
bestuur van FGW, om studenten
voldoendes wél te laten herkansen.
Contra het negatief imago, lijkt de
medezeggenschap juist steeds sterker te worden, wat nog eens wordt
ondersteund vanuit de overheid.
Dat komt de universiteit alleen
maar ten goede. Sterk betekent
echter niet blindelings tegen het
beleid ingaan, maar het kritisch
volgen en constructief in gesprek
gaan met beleidsmedewerkers en
bestuur. Raadsleden moeten de
universitaire gemeenschap goed
vertegenwoordigen en haar belangen behartigen. Dat betekent goede communicatie tussen de raadsleden en hun achterban, die bij de
verkiezingen begint, maar daar zeker niet stopt.
Dus ga stemmen op de beste
kandidaten. Let op de agendapunten van de raden en woon eens een
overlegvergadering bij – de meeste zijn openbaar. Neem contact op
met de raadsleden en laat hen weten wat jij belangrijk vindt. Uiteindelijk vormen wij allemaal samen
de universiteit en zijn wij er samen
verantwoordelijk voor. En samen
zijn we sterk.
GARETH O’NEILL is promovendus bij het
Leiden University Centre for Linguistics,
en zit tot eind augustus 2016 in de
universiteitsraad namens promovendipartij PhDoc.
12 mei 2016 · Mare
Wetenschap
Een tuintje op Mars
Bacterie kan de bodem van de rode planeet ontgiften
In The Martian speelt Matt Damon een botanicus-astronaut die aardappels kweekt op Mars.
Wie gewassen wil kweken op
Mars heeft een probleem: de
bodem is giftig. Een team van
Leidse studenten wil dat pplossen
met behulp van biotechnologie.
‘Mars is een beetje een opknappertje van een planeet’, aldus superondernemer Elon
Musk, ‘Maar we zouden het aan de
praat kunnen krijgen.’ Musk is oprichter van PayPal, Tesla Motors en
van SpaceX, het ruimtevaartbedrijf
dat, als het aan hem ligt, uiteindelijk de mensheid naar Mars gaat
helpen. Vooralsnog wordt Mars
uitsluitend bewoond door robots,
en voor dat ooit overgaat, moeten
er nog een hoop hordes overwonnen worden. Het zijn heel veel
kleine en grote problemen, en voor
één daarvan verplaatsen we onze
blik weg van Mars, weg van Musks
Silicon Valley, en naar het Sylviusgebouw in Leiden.
‘We zijn het eerste volledig Leidse
team dat meedoet aan de internationale biotechnologie-wedstrijd
iGEM’, vertelt biologiestudent Valentijn Broeken. ‘Het doel is: verzin
een uitdaging, en los die op met biotechnologie.’
‘Mars is nu een hot topic’, vult
team- en studiegenote Lisanne van
Oosterhoud aan. ‘We wilden graag
een probleem oplossen op die planeet. De onderzoeker die met ons
samenwerkt, microbioloog Dennis
Claessen, was meteen enthousiast.’
Broeken: ‘Als je op Mars
planten wil kweken in
kassen, zoals in
The Martian
DOOR BART BRAUN
(sciencefictionverhaal van Amerikaanse auteur Andy Weir, red.),
zit je met een probleem. Er zit daar
relatief veel giftig perchloraat in de
bodem. Planten nemen het op, en
zijn dan ook giftig. Dat is op aarde overigens ook een probleem op
sommige plekken. Op Mars is daar
vooralsnog geen oplossing voor.’
Perchloraat heeft de chemische
formule ClO4-; dat betekent dat
het chemisch omgezet kan worden
in relatief onschuldige chloorionen
(Cl-, het spul dat u eet als keukenzout) en zuurstof (O2, het spul dat
u inademt). Er zijn een paar micro-organismen die dat uit zichzelf al doen, de bacterie Dechloromonas agitata is daarvan het best
bestudeerd. Van Oosterhoud: ‘We
willen de genen uit die bacterie die
verantwoordelijk zijn voor het afbreken van perchloraat overzetten
in een andere bacterie, de darmbewoner E. coli. En we hopen dat ze
daar dan werkzaam worden.’
Waarom dan niet gewoon die
Dechloromonas naar Mars sturen?
Om te beginnen is dat een relatief
onbekende bacterie. E. coli is daarentegen één van de meest bestudeerde schepsels ter wereld: het grote werkpaard van de microbiologie.
Onderzoekers weten hoe je ze moet
kweken, genetisch kunt aanpassen,
etc. Het is de technologie die er al
is: als je skispullen niet in je auto
passen, is het makkelijker om een
koffer op je autodak te monteren,
dan om je ski’s om te bouwen tot
een snowscooter die ook nog naar
Oostenrijk kan rijden.
De Marsontgifter zal namelijk
nog wel meer sleutelwerk moeten
ondergaan voordat hij klaar is voor
de rode planeet. Het oppervlakte
van Mars zelf is ongastvrij, met zijn
bittere kou en stralingsbombardementen die organische moleculen
uit elkaar rukken, maar zelfs voor
een bestaan in Marskassen zijn
de aardse bacteriën waarschijnlijk
niet toegerust. Ze zullen daar vermoedelijk meer UV- en kosmische
straling te verduren krijgen dan op
aarde, en het is nog maar de vraag
wat de gevolgen zullen zijn van de
lagere zwaartekracht op Mars – ongeveer 40 procent van die op aarde.
Met die vraag willen de Leidse
iGEMmers beginnen: van de Airbus-tak Defence & Space hebben ze
een zogeheten Random Positioning
Machine te leen gekregen. ‘Dat is
een soort omgekeerde centrifuge’,
legt Broeken uit. ‘Hij roteert steeds
je cellen, om de gevolgen van de
zwaartekracht uit te vlakken, omdat de zwaartekracht als het ware
van alle kanten komt. Je kunt hem
ook precies zo instellen dat de cellen veertig procent
van de tijd naar
beneden
wijzen, zodat je
de zwaartekracht
van Mars simuleert.’
Van Oosterhoud: ‘We verwachten dat onder invloed van die veranderde zwaartekracht bepaalde
genen vaker aan of uit zullen gaan.’
Broeken: ‘En als dat zo is, dan is
de zogeheten promotor, het stukje
DNA dat die genen aan of uitzet dus
reuze interessant voor ons. Dat kun
je dan ook gebruiken om de genen
die voor ons interessant zijn aan of
uit te zetten op Mars.’
Van Oosterhoud: ‘Je wil in elk
geval een promotor hebben waarvan je weet dat hij het doet in de
Mars-zwaartekracht. Het zou toch
jammer zijn als je gen wel hier in
het lab aangaat, maar op Mars niet.’
Het doel van de studenten is overigens niet zozeer om een volledig
werkzame Marsbestendige perchloraatvreter te bouwen, het gaat
hen om de zogeheten biobricks.
Dat zijn stukjes DNA, zoals genen
of promotors, die zich makkelijk
laten knippen en plakken met internationaal afgesproken methoden. Net zoals verschillende computers met elkaar kunnen praten
omdat ze volgens een afgesproken
software-protocol communiceren,
zo vormen de biobricks-afspraken
een standaard voor biotechnologie.
Broeken: ‘Als het systeem dan ontwikkeld is in E. coli, en je een proof
of concept hebt, kan je het eventueel
overzetten in een andere bacterie.’
Er bestaan al duizenden biobricks. Daaronder bevindt zich
ook een aantal genen van de bacterie Deinococcus radiodurans, die
voor het eerst werd aangetroffen in
blikjes vlees die met gammastraling
waren behandeld om ze steriel te
maken. Die genen maken een bacterie extreem bestendig tegen straling, UV-licht en uitdroging. Zou
het niet mogelijk zijn om een soort
superontgifter te maken, die buiten
kassen kan leven en het perchloraat
omzet in zuurstof die de Marsatmosfeer verbetert voor mensen?
Broeken: ‘Het is zeker niet onze
bedoeling om van Mars een tweede
aarde te maken! Als je zo’n bacterie
loslaat, zit heel Mars er vol mee. We
weten niet zeker of daar geen ander
leven is en wat de gevolgen zullen
zijn. We werken sowieso maar één
zomervakantie aan dit project, we
hoeven niet alle denkbare problemen op te lossen.’
9
Academische Agenda
Prof.dr. I. Smeets zal op vrijdag 13 mei
een oratie houden bij de benoeming tot
hoogleraar bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen met als leeropdracht
Science Communication.
Mw. J.M. Hegeman hoopt op woensdag 18
mei om 10.00 uur te promoveren tot doctor
in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Appearance of depression in later
life’. Promotor is Prof.dr. R.C. van der Mast.
Dhr. A. Çarıkcı hoopt op woensdag 18 mei
om 11.15 uur te promoveren tot doctor in
de Geesteswetenschappen. De titel van
het proefschrift is ‘The Arts of Memory: The
Remembrance of the Armenians in Turkey’.
Promotor is Prof.dr. E. van Alphen.
Mw. F. Diallo hoopt op woensdag 18 mei
om 15.00 uur te promoveren tot doctor in
de Geesteswetenschappen. De titel van het
proefschrift is ‘L ‘Etat Spontex: Negocier l’
autorite dans les marges conflictuelles’.
Promotor is Prof.dr. M.E. de Bruijn.
Mw. S.C. den Hartogh hoopt op woensdag 18 mei om 16.15 uur te promoveren tot
doctor in de Geneeskunde. De titel van het
proefschrift is ‘Fluorescent gene reporters
in human pluripotent stem cells’. Promotor
is Prof.dr. C.L. Mummery.
Mw. C.C. Engels hoopt op donderdag 19
mei om 13.45 uur te promoveren tot doctor
in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Integrating clinicopathological
and molecular data in the breast cancer
patient: Towards precision medicine’. Promotor is Prof.dr. C.J.H. van de Velde.
Mw. R.H.C. van Kleef hoopt op donderdag
19 mei om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het
proefschrift is ‘Liability of football clubs for
supporters’ misconduct’. Promotoren zijn
Prof.mr. A.G. Castermans en Prof. A. Rigozzi
(Université de Neuchâtel).
Mw. G.M. Alkemade hoopt op donderdag 19 mei om 16.15 uur te promoveren tot
doctor in de Geneeskunde. De titel van het
proefschrift is ‘Destruction, Regeneration
and Replacement of Beta-cells and Aspects
of Immune-intervention in Type 1 Diabetes’.
Promotor is Prof.dr. B.O. Roep.
Prof.dr. M. Wuhrer zal op maandag 23 mei
een oratie houden bij de benoeming tot
hoogleraar bij de faculteit Geneeskunde
met als leeropdracht Proteomics and Glycomics.
Dhr. G.H. Waling hoopt op dinsdag 24 mei
om 16.15 uur te promoveren tot doctor in
de Geesteswetenschappen. De titel van het
proefschrift is ‘1848 - Clubkoorts en revolutie’. Promotor is Prof.dr. H. te Velde.
Dhr. L.C. Smit hoopt op woensdag 25 mei
om 15.00 uur te promoveren tot doctor in
de Wiskunde en Natuurwetenschappen.
De titel van het proefschrift is ‘Steady-State
Analysis of Large Scale Systems’. Promotor
is Prof.dr. W.T.F. den Hollander.
Mw. M.L. van den Akker hoopt op woensdag 25 mei om 16.15 uur te promoveren tot
doctor in de Sociale Wetenschappen. De
titel van het proefschrift is ‘Monument of
Nature?’. Promotor is Prof.dr. P.J. Pels.
Dhr. M.E. Berger hoopt op donderdag
26 mei om 10.00 uur te promoveren tot
doctor in de Archeologie. De titel van het
proefschrift is ‘From Ollamaliztli to Pelota
Mixteca and Beyond’. Promotor is Prof.dr.
M.E.R.G.N. Jansen.
Dhr. F. El-Hosseny hoopt op donderdag 26
mei om 11.15 uur te promoveren tot doctor
in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het
proefschrift is ‘The Role of Civil Society in
Investment Treaty Arbitration: Status and
Prospects’. Promotor is Prof.dr. L.J. van den
Herik.
Mw. A. Hafkemeijer hoopt op donderdag
26 mei om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel
van het proefschrift is ‘Brain networks in
aging and dementia’. Promotor is Prof.dr.
S.A.R.B. Rombouts.
Mw. Z. Baranski Madrigal hoopt op donderdag 26 mei om 15.00 uur te promoveren
tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift
is ‘Osteosarcoma: searching for new treatment options’. Promotoren zijn Prof.dr. B.
van de Water, Prof.dr. P.C.W. Hogendoorn en
Prof.dr. J.V.M.G. Bovee.
Mw. E.M. Varypataki hoopt op donderdag 26 mei om 16.15 uur te promoveren
tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift
is ‘Liposome-based synthetic long peptide
vaccines for cancer immunotherapy’. Promotoren zijn Prof.dr. W. Jiskoot en Prof.dr.
F. Ossendorp.
10
Mare · 12 mei 2016
English page
Resistance is futile!
More technology = fewer choices
We are facing more and more rules
that are embedded in our technology warns philosopher Bibi van
den Berg. “We are being herded
through all sorts of processes like
sheep.”
“If I want people to
drive slowly through a residential
area, I can put up a traffic sign. People see it and then, by their own volition, slow down to the speed on the
sign. I could also construct a speed
bump, which is more effective: everyone knows that you’ll damage the
bottom of your car if you race over
a speed bump. We are not invited to
follow the rules any more. Instead,
disobedience becomes impossible.
“As a philosopher of technology, I
think about questions dealing with
the limits of society and how we set
them. We make agreements about
what’s appropriate or desirable and
lay down the limits in legislation.
However, many other sorts of regu-
BY BART BRAUN
lation are becoming more common
although we are not really aware of
them. In the broadest meaning of
the word, regulation means influencing behaviour. You can influence behaviour with legislation and
rules, but also with social standards
or market mechanisms. In addition,
you can influence and control people’s behaviour with technology;
which we call ‘techno-regulation’.
In that last case, control is embedded in the technology in such a way
that the user must follow the rules
because there is no other option.
Often, it’s done with the very best
intentions – there’s nothing wrong
with most speed bumps. Nonetheless, the laws that society makes are
subject to all sorts of ‘checks and
balances’, which is not the case with
techno-regulation.
“That type of regulation is effective, foolproof and cheap, so it’s
being applied on an increasingly
broader scale. The DVD industry
has divided the world into several
regions so that you have to ‘jail-
break’ your DVD player if you want
to watch a film you bought on holiday. Who exactly is the industry?
Why do they set those limits? It’s a
kind of regulation that 99 per cent
of people don’t recognise as regulation and that’s what concerns me.
“The gates at the train station to
prevent fare dodgers. ‘Pee-proof ’
paint to prevent people urinating
in public. Becoming ‘locked in’ by
Apple: the more and longer you use
Apple products, the more difficult
it is to switch to Android. It might
seem trivial, but websites that don’t
allow you to access them if you
don’t accept the cookies are not
so trivial, really. They pretend you
have a choice, but you don’t so you
click ‘accept’.
“I’m not condemning cookies nor
am I in favour of peeing in public
out of principle: I can see the advantages of embedded regulation in
each of those individual processes.
I just have a problem with the fact
that it’s all done without us noticing.
Most people are not even aware that
Who do you want to nominate for the Mr. K.J. Cath prize?
The University’s best ambassador
Which member of staff or student (or group of staff or students) at Leiden University do
you believe has made the most positive contribution to the reputation of our University in
the past few years? Who do you think deserves an award for being an excellent ambassador
for our University? Whose activities have ensured that more people have come to know and
value Leiden University?
You can nominate your candidate now! The Mr. K.J. Cath prize* will again be awarded at
the opening of the Academic Year this September. Every two years the prize goes to one of
our members of staff or students (or a group of staff or students) who has made a positive
contribution to the reputation of the University, through his or her achievements in teaching
or research, or in supporting these activities.
Send in your nomination now and tell us why you think your candidate deserves the prize.
Prize winners
2014: Wouter Bruins, entrepreneurial student
2012: Maartje van den Heuvel, collection specialist, Photography and Photographics, Leiden
University Libraries
2010 Students In Free Enterprise Foundation (SIFE), Leiden
How to nominate your candidate
You have until 6 June 2016 to submit a written and substantiated proposal. Send your nomination to the jury in an envelope marked ‘Cath prize’, for the attention of Rosalien van der Poel,
Head of Rector’s Office, P.O. Box 2500, 2300 RA Leiden, or by email to r.h.m.van.der.poel@
bb.leidenuniv.nl mentioning ‘Cath prize’ in the subject field.
* The prize was set up in 1988 on the retirement of Mr. K.J. Cath as President of the Executive Board and comprises
a certificate and a sum of € 2,500.
it happens. That means that nobody
thinks about it, let alone has a critical opinion of the rules to which
we are subjected. And it’s worrying, too, because this sort of thing
is being done on a very large scale:
I come across at least ten examples
on my journey to work. It not only
eliminates all resistance, we are not
required to think about what the
agreements are and why we should
choose to follow them or not.
“We are being herded through all
sorts of processes like sheep, without being challenged to make our
own moral reflections anymore,
because our environment and our
gadgets are steering us onto the
right path before we can make a
choice. Of course, I know that it’s
safer if a car won’t start before you
fasten the safety belt. What I’m
worried about is the whole process.
If the supermarkets replace the
sweets at the cash desks with superfoods, we call it ‘nudging’: a slight
push towards healthier behaviour.
We can still buy the sweets in the
shops. Nudging is a compromise
which assumes that people will do
whatever’s easiest. Techno-regulation instead removes all the sweets
from the shop, so to speak.
“Every time I get a speeding ticket, I can go to court. ‘Your Honour’,
I could say, ‘I had a good excuse for
speeding: my partner was in labour’
and the court might remit the fine.
The gates at the station are simply
locked and don’t care about the baby.
However good your reasons are,
techno-regulation does away with
your ability to deviate or negotiate.
“When I mention this during my
lectures, I’ve noticed that it sometimes shocks people. They’ll even
say ‘I’ll never feel the same way about
driving over a speed bump’. So that’s
good news. Let me just stress that
most speed bumps are fine the way
they are. Nevertheless, you should
be aware of the limits and how those
limits are set. Then one day, when it
is important, you can object to them.
But first, you have to be aware that
it’s happening, obviously.”
Maretjes
De prijs voor een Maretje bedraagt €9,– per 30 woorden, opgegeven via [email protected] uiterlijk t/m maandag 16.00
uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden
niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.
Doe meer met je kennis! Vrijwilligers gezocht voor één uur
per week bijles en huiswerkbegeleiding op verschillende
locaties of bij de leerling thuis. Leiden-Noord, 31 leerlingen,
basisonderwijs, groep 4 t/m 8, waarvan 2 met vergoeding van
€4 per les. *Spelling, rekenen, groep 7, €5-6 per les. *Rekenen,
groep 8, €10,- per les. *Rekenen groep 4, €10,- per les. Voortgezet onderwijs: *Duits, 2vmbo-tl. *Nederlands, 3havo. *Wis-,
natuurkunde, 4havo. *Wiskunde A, 4havo. *Twee leerlingen
wiskunde, 3vmbo-tl. *Twee brugklassers havo, wiskunde, €56 per les. Leiden-Zuid, 17 leerlingen basisonderwijs groep 4
t/m 8. Voortgezet onderwijs: *Biologie, Nederlands, wiskunde, brugklas mavo-havo. *Engels, Frans, brugklas havo-vwo.
*Natuurkunde, Engels, 5vwo. Onderwijswinkel, Driftstraat 77,
ma, wo en do 15-17u. Tel. 071-5214256. E-mail: hdekoomen@
owwleiden.nl.
Studenten gezocht voor nieuwe boekenclub! Heb jij zin om
een aantal keer per jaar een literair werk te bespreken met medestudenten? Mail dan naar David Buis, [email protected].
Uurtje over per dag? Wij zoeken kindvriendelijke studenten
die van 11:45 tot 13.15 willen helpen met de overblijf op verschillende basisscholen in Leiden, Oegstgeest en Voorschoten Wij
betalen €10,00 per keer. Interesse? Bel 071-5161209 (Vanessa
Henzen)
Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties.
De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag
vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V.,
postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail:
[email protected]
Gezocht
ter completering van het vrouwennetwerkarchief: documenten, oude notulen, informatie, brochures, spulletjes, verhalen, kortom alles wat met het vrouwennetwerk te maken
heeft gehad in de periode van 1985-2000.
Reacties en/of opsturen naar Universiteit Leiden, Afdeling DIA, t.a.v. Max van der Wijk, Antwoordnummer 10368, 2300 WB Leiden of per
e-mail naar [email protected]
Foto: Vrouwennetwerk coördinatoren van toen:
Elly van Venetien en Pink Meltzer. Fotograaf:
Marc de Haan
12 mei 2016 · Mare 11
Cultuur
Agenda
Piano vond ik niks
Gijs Idema Trio op Summerjazz en in Leidse hofjes
Het Gijs Idema Trio speelt ‘democratische jazz’ en won daar al
meerdere prijzen mee. Binnenkort
komt de band naar Summerjazz en
de Hofjesconcerten.
‘Ik ben wel
een soort leider’, zegt jazzgitarist Gijs
Idema (1996). Samen met drummer
Tim Hennekes (1997) en contrabassist Cas Jiskoot (1998) vormt hij
sinds twee jaar het Gijs Idema Trio.
‘De muziek draait meestal rond de
thema’s en melodieën van mijn gitaar, maar verder gaat het heel democratisch.’ Volgende week staan
ze op Summerjazz én op de Leidse
Hofjes Concerten.
Deels spelen ze standards. ‘Dat
zijn Amerikaanse musicalsongs uit
de jaren twintig en dertig. En ook
wel nieuwer werk van Thelonious
Monk en Joe Henderson. En eigen
werk, dat klinkt soms nóg wat breder en moderner’, vertelt Idema. Die
stukken schrijft hij grotendeels zelf.
‘Ik ben er pas een jaar mee bezig.
Vaak kom ik met een concreet idee,
waar we samen de beste versie van
maken. In de loop van dit jaar willen
we een album uitbrengen.’
Ze kennen elkaar van de bigband
Festival Youth Jazz Orchestra. ‘Tim
stelde voor om eens samen te jammen. Na twee keer gaven we ons
op voor het Prinses Christina Concours van 2014.’ Daar sleepten ze
meteen de tweejaarlijkse jazzprijs in
de wacht. Dat het trio tegenwoordig
veel te zien is in Leiden, is deels te
DOOR MARLEEN VAN WESEL
FILM
TRIANON
The Jungle Book 3D
dagelijks 18.45 + 21.30 do vr za zo ma
di 15.30
Louis Theroux: My Scientology Movie
do za wo 18.45 vr zo di 21.30
KIJKHUIS
Kollektivet
do za ma wo 16.00 vr zo di 18.30
Un Homme a la Hauteur
dagelijks 21.00 do za ma wo 18.45
Der Staat gegen Fritz Bauer
do za ma wo 16.15 vr zo di 19.00
El Clan
vr zo di 16.15
Truman
do za ma wo 19.00 vr zo di 21.30
Men & Chicken
do za ma wo 21.30
LIDO
Captain America: Civil War 3D
do vr za zo ma di 18.00 + 21.30
wo 20.30
Sneak Preview
di 21.30
MUZIEK
Het jazztrio met v.l.n.r. drummer Tim Hennekes, gitarist Gijs Idema en contrabassist Cas Jiskoot. Foto Bas Raad
danken aan de Leiden Boonekamp
Jazz Award, die het Gijs Idema Trio
dit voorjaar won.
‘Sindsdien spelen we elke maand
in De Twee Spieghels. Telkens nodigen we een andere gast uit. Ons
optreden op Summerjazz en later dit
jaar nog een keer in Sijthoff, hebben
we er aan overgehouden. We komen
ook wel uit de buurt. Tim uit Voorhout, ik kom uit Den Haag.’
Tegenwoordig woont hij in Amsterdam, waar hij aan het conservatorium studeert. ‘Daar ben ik na de
havo meteen naartoe gegaan. Maar
het is totaal niet het verhaal van
zo’n klassiek geschoold kind dat op
z’n vijfde heel intensief begon hoor.
Mijn ouders luisteren vooral klassiek. Mijn moeder speelt dwarsfluit
en mijn vader altviool, maar ik had
er niet veel mee. Op mijn achtste
moest ik verplicht op pianoles, maar
daar vond ik niks aan. Pas toen ik
naar de middelbare school ging, en
mijn moeder op een dag een basgitaar mee naar huis had genomen,
ben ik daarop gaan pielen. Vervolgens heb ik een tijd gitaar gespeeld
in pop- en rockbandjes. Rond mijn
vijftiende pushte mijn gitaarleraar
me uiteindelijk richting de jazz.’
Een van de mooiste plekken waar
dat hem tot nu toe bracht, was het
Grachtenfestival in Amsterdam.
‘Daar speelden we in de woonkamer
van een rijke Engelsman.’ Op zijn
verlanglijstje staan nog het Bimhuis
en LantarenVenster. ‘In die laatste
stonden we al eens in de foyer, en
de finale van het Prinses Christina
Concours was in het Bimhuis, maar
een écht eigen concert, dat wil ik het
liefst. En deze zomer willen we een
toertje maken door Berlijn.’
Leidse Hofjes Concerten, 13, 15 en
16 mei, €5.
Summerjazz, met o.a. Tourist Lemc
en Sabrina Starke, Leidse Hout, zaterdag 21 mei, €18,50
SUMMERJAZZ
met oa Sabrina Starke, Tourist LeMC
en Merel Baldé
Za 21 mei, Leidse Hout, € 18,50
GEBR. DE NOBEL
Stavast + All Comes Down
Zo 15 mei 20:00 € 10,Blackbird Blackbird
Di 17 mei 20:00 € 12,50
Coldrain + Calm the fury
Do 19 mei 19:30 € 15,QBUS
Ba.Fnu
Vr 13 mei 19:00 € 13,David Olney
Wo 18 mei 20:30 € 10.David Corley & Band
Do 19 mei 20:30 € 10,DE TWEE SPIEGHELS
Jeroen Vrolijk - Pianist series Vr 13 mei 21:00
Advertentie
INTERDISCIPLINARY MINOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT
ARE YOU INTERESTED IN THE WORLDWIDE SUSTAINABILITY ISSUES WE’RE FACING, LIKE
CLIMATE CHANGE, FOOD SECURITY AND WASTE PROCESSING? AND DO YOU WANT TO
KNOW HOW TO FIND SOLUTIONS?
De Universiteitsraad geeft als centraal medezeggenschapsorgaan van de universiteit een stem aan het
personeel en de studenten van de Universiteit Leiden; de Raad adviseert het College van Bestuur in beginsel op
alle beleidsterreinen (onder meer onderwijs, onderzoek, personeelsbeleid, arbeidsomstandigheden, financiën,
universitaire strategie) en oefent bovendien ten aanzien van een aantal besluiten een instemmingsrecht uit.
Wegens het verlopen van de termijn van de huidige voorzitter nodigt de Raad u uit te solliciteren naar de functie
van:
VOORZITTER VAN DE UNIVERSITEITSRAAD (v/m)
INTERDISCIPLINARY MINOR
voor de periode van 1 september 2016 tot en met 31 augustus 2017.
De voorzitter wordt gekozen voor de periode van één jaar; herverkiezing, steeds voor de termijn van één jaar, is
mogelijk. Kandidaten dienen bij voorkeur (oud-)student of (oud-)medewerker van deze universiteit te zijn. Het is
niet vereist dat de voorzitter lid is (geweest) van de Raad, doch ervaring met medezeggenschap strekt tot de
aanbeveling.
SUSTAINABLE
DEVELOPMENT
De voorzitter van de Universiteitsraad heeft onder meer tot taak:
•
INTERDISCIPLINARY MINOR
•
•
•
SUSTAINABLE
DEVELOPMENT
•
•
•
•
•
het voorbereiden, bijeenroepen en leiden van de raadsvergaderingen en de overlegvergaderingen met
het College van Bestuur;
het leiden van de werkzaamheden van de Raad;
het coördineren van de werkzaamheden van de commissies van de Raad;
het onderhouden van contacten met onder anderen het College van Bestuur en diens medewerkers en,
in voorkomende gevallen, met de Raad van Toezicht, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschappen, collega-voorzitters in den lande en met name (de leden van) de faculteitsraden;
het inhoudelijk opzetten en organiseren van de scholing en training van leden van de Universiteitsraad;
het onder de aandacht brengen van de universitaire medezeggenschap;
het bijhouden van sociale media met betrekking tot medezeggenschap;
het organiseren van relevante werkbezoeken;
het stimuleren en coördineren van communicatie met en tussen de medezeggenschapsorganen.
De voorzitter wordt in zijn werkzaamheden ondersteund door de Griffier van de Universiteitsraad.
Van kandidaten voor de functie wordt verwacht dat zij, naast uitstekende communicatieve vaardigheden,
beschikken over bestuurlijke ervaring en dat zij kennis hebben van de universitaire bestuurs- en
medezeggenschapsstructuur.
WHY?
WHEN?
- MAKE A DIFFERENCE
5 SEPTEMBER 2016 – 27 JANUARY 2017 (1ST
- INSPIRING SPEAKERS, EXCURSIONS
SEMESTER)
- INTERACTIVE AND INTERDISCIPLINARY
APPROACH
- PRACTICAL SKILLS
APPLICATION 1 MAY – 1 AUGUST VIA USIS
Discover the world at Leiden University.
MORE INFO: W
WW.CML.LEIDEN.EDU/EDUCATION/
MINORDUURZAMEONTWIKKELING
Het tijdsbeslag van de functie is gemiddeld maximaal 3 dagen per week, waaronder tenminste de gehele
maandag en de dinsdag- en donderdagochtend. Een voorzitter voortkomend uit de studentgeleding van de
Universiteit Leiden ontvangt een vergoeding voor maximaal 0,6 fte; een voorzitter voorkomend uit de
personeelsgeleding van de Universiteit Leiden wordt voor maximaal 0,6 fte van haar/zijn werkzaamheden
vrijgesteld en vervangen gedurende de periode dat zij/hij als voorzitter werkzaam is, een en ander volgens de
daarvoor geldende regelingen. Een voorzitter niet voortkomend uit de student- dan wel personeelsgeleding van
de Universiteit Leiden ontvangt een adequate financiële tegemoetkoming.
Gegadigden voor het voorzitterschap van de Universiteitsraad kunnen zich per e-mail kandidaat stellen. De
kandidaatstelling dient vergezeld te gaan van een curriculum vitae, een korte schets van de taakopvatting van de
kandidaat en bij voorkeur enkele referenties.
Kandidaatstellingen dienen maandag 30 mei 2016 in het bezit te zijn van de griffier van de Universiteitsraad, de
heer Drs. A.D.H. Weeda, email: [email protected].
Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot de griffier van de Raad, Drs. A.D.H. Weeda.
Telefoon:
0715273125
Email:
[email protected]
Discover the world at Leiden University.
Op www.ur.leidenuniv.nl kunt u meer informatie vinden over de Universiteitsraad en zijn werkzaamheden.
.
12
Mare · 12 mei 2016
Kamervragen
Column
Eeuwige student
Foto Taco van der Eb
‘Dat wordt feesten, deze zomer’
Erik Blok (27, promovendus geneeskunde)
Huis: Het Anatomiegebouw
Grootte: 58m2
Kost: 800 euro per maand, inclusief
parkeerplaats
Bewoners: 1
Woon je hier allang?
‘Sinds eind september. Vroeger was hier
het anatomisch laboratorium van het
ziekenhuis gevestigd. Oudere collega’s
van het Leids Universitair Medisch Centrum hebben in deze ruimtes nog anatomisch onderwijs gehad. Ik woon in
het oude gedeelte. Er zit ook een toren
aan het gebouw vast. Die is helemaal
nieuw.’
Wat is het fijnst aan deze woning?
‘De ruimte! Het is een stuk groter dan
mijn studentenhokje. Ik zie dit meer
als een echt huis, dan als een kamer. Ik
woonde eerst hier vlak achter, aan het
Hildebrandpad. Als het die dag niet had
geregend, had ik alles met een karretje
kunnen verhuizen. Er is geen medicus
die zo dicht bij het LUMC woont als ik.
Nou ja, samen met degenen die hier óók
wonen dan. En dat zijn er nogal wat.’
Hoeveel dan?
‘Zo’n tweehonderd mensen. Allemaal
promovendi en postdocs, sommigen met
een gezin, anderen alleen, zoals ik. Best
veel bewoners, vooral van de toren, komen uit China. Zij vormen een beetje hun
eigen community. Verder wonen hier
Nederlanders, een aantal Portugezen
en ook mensen uit Estland, de Filipijnen
en Canada. De promovendi die nog een
meer studentachtig leven hebben, zoeken elkaar wel op. We organiseren spontane filmavonden en laatst hebben we
met de bewonerscommissie een gezamenlijke barbecue gekocht, met crowdfunding. We hebben een binnentuin én
een groot grasveld achter het gebouw.
Het maakt niet uit hoe de wind staat. Dat
worden mooie feestjes, deze zomer.’
Geen nadelen?
‘Wij zijn de eerste bewoners, dus er waren wel wat opstartproblemen. Gedoe
met het vuilnis. Containers, maar ook de
deuren en de brievenbussen: alles werkt
hier met de LU-card van de universiteit.
Bij sommige bewoners was het systeem
niet goed gekoppeld. Bij mij werkt alles
overigens vlekkeloos, al ben ik soms wel
bang dat er ooit een storing komt.’
Wat staat er voor instrument op de
vensterbank?
‘Een angklung. Mijn vader is beroepsmuzikant en bracht hem mee na een
concert in Indonesië. Zelf speelde ik altijd trombone. Toen ik op kamers ging is
dat versloft. Misschien pak ik het weer
op. Mijn trombone staat nog steeds
naast mijn bed.
‘Veel mensen beginnen over het mooie
design van de lamp in de kast. Eigenlijk heeft mijn oma die gemaakt, op een
knutselavondje voor senioren, met ijzer-
draad en kerstverlichting. In het donker
geeft hij een heel mooi schijnsel, door
die draden. Het bijzettafeltje komt nog
uit mijn studentenkamer. Verder heb ik
alles nieuw gekocht. Dat is het voordeel
van werken: je hebt eindelijk geld voor
de inrichting.’
Een aapje, een hamster, een rendier…
Spaar je knuffels?
‘Oh, eigenlijk niet. Die marmotten komen
uit de Alpen, de papegaaiduiker uit IJsland en de aap… dat weet ik niet eens
meer. Ik ben niet bewust bezig met een
knuffelverzamelproject. In de kast staan
nog wat relikwieën. Een modelhart, gekregen van een studiegenoot. En een
onschadelijk gemaakte handgranaat.
Gekregen van mijn opa en oma, uit de
oorlog. Het precieze verhaal weet ik eigenlijk niet, alleen dat hij het écht niet
meer doet.’
DOOR MARLEEN VAN WESEL
Het had allemaal misschien nog een
jaartje langer mogen duren voordat
je het echte volwassen leven in werd
gekeild, maar dat je een paar jaar na
het afronden van je studie nog met
weemoed terugdenkt aan de meest
schittermagische periode van je leven, is normaal.
Er zijn dan ook genoeg mensen die
de studentenwereld nooit helemaal
kunnen loslaten. Je hebt van die types die geen genoegen nemen met
een papiertje van één discipline en
eindeloos nieuwe studies beginnen
en afronden; mensen die zichzelf
continue blijven vernieuwen. Hulde
voor dit uitstervende ras natuurlijk,
maar mijn klaagzang gaat niet over
de eeuwige student.
Wel gaat het over het type dat zelfs
ruim na het passeren van de veertig
nog steeds denkt de meest gave pik
te zijn op het huisfeest van zijn oude
studentenhuis, waar de gemiddelde
leeftijd op die avond rond de 21 ligt.
Hij wil per se het drinktempo van
de jongere generatie bijbenen en
weigert toe te geven dat de grens al
na slechts twee uurtjes doortanken
bereikt is.
Intussen blijft hij gênante foto’s
van zichzelf op sociale media plaatsen, denkende dat het regelrechte
like-kanonnen zijn, terwijl iedereen
zich afvraagt wie hem toch in godsnaam weer heeft uitgenodigd.
Het is zo’n snelle jongen en zo
overtuigd van zijn eigen gelijk dat
‘yolo’ en ‘swag’ nog steeds voorkomen in zijn vocabulaire, hoewel die
woorden vrijwel meteen na hun ontstaan publiekelijk zijn afgeschoten.
Natuurlijk is hij vast ook ergens lid
geweest en was hij daar de meest
gave en actieve gabber van de vereniging. Zodra hij daar, twintig jaar
later, weer voet over de drempel zet,
valt al zijn volwassenheid van hem
af.
Hij schreeuwt weer net zo hard als
de huidige leden als er een kutverhaal wordt verteld. Zijn ‘Duuuuurt
lang!’ gaat gepaard met glas of plastic dat, het liefst met inhoud, onder
luid gejoel door de zaal gesmeten
wordt. Niemand die hem iets kan
maken.
Gelukkig begrijpen de meeste toeschouwers wel wat voor een treurneus ze voor zich hebben en lachen
ze hem heimelijk uit.
De moraal van dit verhaal: er is
een tijd van komen en er is een tijd
van gaan.
Zuip je voorlopig nog even klem
en doe alles wat God verboden heeft
(terwijl je natuurlijk je punten haalt),
maar laat over een paar jaar je studententijd in godsnaam achter je.
Niemand zit te wachten op zo’n
oude lul.
ESHA METIARY
Bandirah