Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 28 April 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/36369 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

Inhoudsopgave

Aardrijkskunde hv123

Docentenhandleiding

Leerjaar 1

Vaardigheden Burgerschap

Grenzen en identiteit

Water

Leerjaar 2

Arm en rijk

Duurzaamheid Krachten der aarde

Weer & klimaat - 1

Leerjaar 3

Bevolking & ruimte

Globalisering Weer & klimaat 2

Kennisbank

Over dit lesmateriaal

Aardrijkskunde hv123

U bevindt zich in de Stercollectie aardrijkskunde voor voor leerjaar 1, 2 en 3 Havo Vwo van Stichting VO content . De stercollectie is ontwikkeld op basis van de

kerndoelen basisvorming

en de door de SLO ontwikkelde inhoud- en leerdoelspecificaties voor het vak aardrijkskunde. Een Stercollectie wordt onderhouden en geactualiseerd volgens een kwaliteitszorgsysteem van SLO.

Docentenhandleiding

StudioAardrijkskunde H/V is de stercollectie Aardrijkskunde voor klas 1, 2 en 3 HV binnen VO content. De stercollecties worden ontwikkeld op basis van de kerndoelen basisvorming en de door de SLO ontwikkelde leerdoelspecificaties voor het vak aardrijkskunde.

Download: - Inhoud- Leerdoelspecificatie - Vaardigheden Een stercollectie is leermateriaal dat voldoet aan het kwaliteitszorgsysteem dat ontwikkeld is door de SLO.

Kenmerken van de stercollectie aardrijkskunde: - werkboek en leerboek vervangend - geplaatst in een leerlijn.

Een leerlijn is (definitie SLO) een beredeneerde opbouw van tussendoelen en inhouden, leidend naar een einddoel.

De leerlijn aardrijkskunde voor de onderbouw havo/vwo bestaat in het totaal uit 11 thema's.

Ieder thema bestaat uit A een korte inleiding op het thema, B een aantal opdrachten en C een afsluiting.

A Inleiding Thema Naast een korte introductie van het thema vinden de leerlingen in de inleiding de leerdoelen van het thema en een werkplan waarop ze kunnen bijhouden welke onderdelen ze afgerond hebben.

B Opdrachten Ieder thema bevat een aantal opdrachten waarin een deelaspect van het thema aan de orde komt.

Pagina 2 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

C Afsluiting De afronding van het thema bestaat uit een samenvattende eindopdracht. In de eindoprdacht komen alle leerdoelen van het thema terug.

Docentendeel

U vindt het docentenmateriaal in de vakcommunity voor de Stercollecties Aardrijkskunde op vo-content.pleio.nl

.

Login of lees eerst de instructie als u nog geen account heeft.

Feedback, vragen of opmerkingen:

Mail naar [email protected]

met opmerkingen, feedback en/of vragen over de Stercollectie Aardrijkskunde.

Stand van zaken

De Stercollecties Aardrijkskunde zijn nog in ontwikkeling.

De laatste stand van zaken vindt u in het volgende XL bestand: Aardrijkskunde HV Stand van zaken Pagina 3 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Leerjaar 1 Vaardigheden

Vaardigheden

In het 'thema' vaardigheden gaat het om de volgende algemene en vakspecifieke vaardigheden: - het kunnen uitvoeren van een onderzoek.

- het kunnen selecteren van geografische informatie.

- het kunnen plaatsbepalen op aarde.

- het kunnen onderscheiden van verschillende typen kaarten.

De leerlingen gaan aan de slag met de volgende opdrachten: - Onderzoek doen: een voorbeeld - Onderzoek uitvoeren - Atlas gebruik - Een virtuele route - Digitale kaarten

Burgerschap

Pagina 4 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Thema:

Burgerschap In dit thema staat burgerschap centraal.

Het thema heeft de volgende inhouden:

Leefbaarheid

Het beoordelen van leefbaarheid van gebieden aan de hand van vastgestelde criteria.

Multiculturele samenleving

De gevolgen kunnen omschrijven van de aanwezigheid van verschillende bevolkingsgroepen in een samenleving.

Wereldburgerschap

Het kunnen laten zien dat ieder individu verbonden is met de (internationale) samenleving.

Opdrachten:

- Buurtinitiatief - Buurtvoorzieningen - Multicultureel - Als huizen konden praten - Wereldplaats - Samenwerking

Grenzen en identiteit

Pagina 5 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Thema: Grenzen en identiteit Dit thema heeft als titel 'Grenzen en identiteit'.

In dit thema gaat het over:

Cultuur

Je leert dat er verschillende culturen op aarde voorkomen.

Grenzen

Je leert over verschillen tussen landen/regio's.

Europa

Je leert over de betekenis van Europa en Europese Unie.

Opdrachten: - Westers cultuurgebied - Cultuur en identiteit - Cultuur en geloof - Grenzen - Europa - Omgaan met grenzen - Polen in Nederland

Water

Pagina 6 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Pagina 7 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Thema: Water In dit thema staat water centraal.

In dit thema gaat het over:

Waterkringloop

Het functioneren van de waterkringloop.

De rol van de waterkringloop in de drinkwatervoorziening van de mens.

Waterproblematiek

Het natuurlijk aanbod van water.

Verschillen in watergerelateerde problemen in en tussen gebieden.

Nederland waterland

Water in Nederland, water van Nederland.

De bijzondere relatie tussen Nederland en het water.

Water in de toekomst

Duurzaam gebruik van water.

Vraagstukken rond de beschikbaarheid en de prijs van water.

Opdrachten: - Waterkringloop - Drinkwater - Nederland waterland - Watersnoodramp 1953 - Ruimte voor de rivier - Problemen met water - Rijnreis - Haring in de Noordzee Pagina 8 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Leerjaar 2 Arm en rijk

Thema Arm en Rijk In dit thema gaat het over arm en rijk.

Je kijkt naar:

Ontwikkelingsgebieden

Kenmerken van ontwikkelingsgebeiden.

Handel tussen rijke en arme landen.

Armoede in eigen regio

Vormen en oorzaken van armoede in je eigen omgeving.

Opdrachten: - Kenmerken ontwikkelingsgebieden - Diversiteit ontwikkelingsgebieden - Arm en rijk in China - Ontwikkelingssamenwerking - Wereldhandel - Trade not aid - Armoede in Nederland - Maak het waar!

= afsluiting thema Pagina 9 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Duurzaamheid

Je gaat aan de slag met het thema 'Duurzaamheid'. Dit thema bevat vijf opdrachten en de afsluitng. Je hebt de opdracht 'Heel veel mensen'; in die opdracht kijk je naar de invloed van de groei van de bevolking op het milieu. Er is een opdracht over de invloed van de economie op het milieu. Je leert wat wordt bedoeld met de 'ecologische voetafdruk' en het broeikaseffect. En je gaat in een opdracht aan de slag met de term duurzaamheid.

Het thema rond je af met het maken van een poster met als titel 'Milieuvriendelijk gedrag'. Genoeg te doen. Aan de slag!

Thema: Duurzaamheid Dit thema bestaat uit de volgende opdrachten: - Heel veel mensen - Economie en milieu - Voetafdruk - Broeikaseffect - Duurzaamheid

Krachten der aarde

Pagina 10 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Dit thema heeft als titel 'Krachten der aarde'. In dit thema kijk je eerst naar de opbouw en de samenstelling van de aarde.

Je leert wat plaattektoniek is en gaat dan op zoek naar de oorzaken en gevolgen van natuurverschijnselen als aardbevingen, vulkanen, erosie en verwering en tornado's.

Het thema sluit je af met het maken van een digitale krant. In die krant neemt de informatie die je tijdens het maken van de opdrachten hebt verzameld, een belangrijke plaats in.

Thema: Krachten der aarde Het thema bestaat uit de volgende opdrachten: - Plaattektoniek - Aardbevingen - Vulkanen - Erosie en verwering - Tornado's

Weer & klimaat - 1

Pagina 11 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Welkom bij het eerste thema over weer en klimaat.

Wat ga je doen?

- Je maakt een opdracht over klimaatzones.

- Je bestudeert hoe neerslag ontstaat.

- Je onderzoekt hoe het is om te leven in extreme klimaten.

- En je maakt een opdracht over de opwarming van de aarde.

Met alle kennis die je tijdens het werken aan dit thema verzamelt, maak je aan het eind van het thema Het Grote Weer of Klimaten spel.

Thema: Weer en klimaat-1 Dit dit thema bestaat uit een inleiding, een afsluiting en de volgende opdrachten: - Klimaatzones - Klimaten - Neerslag - Extreme klimaten - Opwarming van de aarde Succes!

Pagina 12 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Leerjaar 3 Bevolking & ruimte

In dit blok draait het allemaal om de bevolking, om de mensen die de aarde bevolken. De wereldbevolking telt al meer dan 7 miljard mensen en zal nog wel een tijd doorgroeien, naar verwachting tot zo’n 10 miljard.

Hoe komt het dat in sommige delen van de wereld die groei al lang tot staan is gebracht en er zelfs alweer van een krimp sprake is? De plek waar iemand geboren wordt is lang niet altijd de plaats waar hij leeft en sterft. Grote groepen mensen vertrekken, om welke ‘push’ of ‘pull’ reden dan ook. Als ze gaan heten ze emigranten, als ze komen noemen we ze immigranten.

Hoe dan ook, veel mensen wonen bij elkaar, op een kluitje, in grote steden. Die steden vormen een apart verhaal. Sinds kort wonen er wereldwijd meer mensen in een stad dan op het platteland. En nog steeds trekt de plattelandsbevolking naar de steden. Ook in Nederland. Hier worden de steden dan weer zo groot dat ze aan elkaar groeien en platteland opslokken. Terwijl daar zich het groen bevindt, en de natuur, elementen die we hard nodig hebben om er onze vrije tijd in door te brengen.

Thema

: Bevolking en ruimte Dit dit thema bestaat uit een inleiding, een afsluiting en de volgende opdrachten: - Demografische transitie - Spreiding bevolking - Bevolkingsgroei - Emigratie - Immigratie - Urbanisatie - Urbanisatie in NL - Nota Ruimtelijke ordening - Wonen in de stad - Recreatie-toerisme Succes!

Pagina 13 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Globalisering

Het is niet van de laatste jaren. De oude Grieken gingen al met hun boten op stap en maakten zo hun wereld groter. Nederland heeft zijn Gouden Eeuw aan de internationale handel te danken. De wereld is al langer in kaart gebracht.

Maar als we het hebben over globalisering, dan bedoelen we toch iets anders: het proces van wereldwijde economische, politieke en culturele integratie. Globalisering heeft grote delen van de wereld rijker gemaakt maar niet iedereen meegenomen in die welvaarts¬stijging. Door globalisering is arbeid een stuk flexibeler, maar de lonen en de arbeidszekerheid ook. Globalisering heeft gevolgen voor onze taal en andere cultuuraspecten maar onduidelijk is nog of dat een verrijking of verarming is. Moeten we bang zijn voor onze nationale identiteit en is de wereld straks één grote eenheidsworst? Geld, goederen en informatie gaan in razend tempo de wereld over. Vogelgriep ook. Ieder voordeel heeft zijn nadeel.

Thema: Globalisering Opdrachten: - De wereld is een dorp - NL transportland - Global shift - Internationale arbeidsverdeling - Geld op reis - Communicatie - Elkaars talen - Natiestaat onder druk - Toerisme - Mondiale cultuur Succes

Weer & klimaat 2

Pagina 14 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Alweer dat weer. Het weer is het meest besproken onderwerp ooit. Mooi weer vandaag. Brr, wel een beetje koud hè. Nou, het mag wel eens een keer droog worden. Getver, het gaat alweer regenen. Je kent het wel. Toch is dat niet voor niks. Het weer is belangrijk voor ons. Weersverwachtingen ook. Gaat er veel regen vallen, hoe hard gaat het waaien, waar valt de meeste neerslag, moet er een weeralarm uitgaan, kunnen we morgen barbecueën buiten? Stel, je denkt erover om zonnepanelen op je dak te leggen. Dan wil je wel weten op welk rendement je kunt rekenen. Je moet weten hoe sterk de zonkracht is door het jaar heen en op hoeveel uren zon je kunt rekenen. Iets dergelijks geldt ook voor windmolens. Of denk aan de kans op smog. Het heeft allemaal met ons weer te maken. Kennis van het weer is onontbeerlijk.

We hebben heel veel kennis van het weer nodig zodra het over klimaten gaat. Of over klimaatverandering. Al tientallen jaren zijn wetenschappers in de weer om te onderzoeken wat er aan de klimaten wereldwijd verandert, hoe ons lange-termijn-weer ingrijpt op al het leven op aarde.

Kortom, het weer en het klimaat zijn onderwerpen om in de gaten te houden.

Thema: Weer en klimaat 2 Opdrachten: - Het weer - Mens en weer - Klimaten - Klimaatgrafieken - Klimaatveranderingen - Klimaatverdragen - Extreme omstandigheden - Klimaat en zeestromen - Landschapsvormen - Cultuurlandschappen Pagina 15 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Kennisbank

In de thema´s/opdrachten van de Stercollecties aardrijkskunde hv123 wordt regelmatig verwezen naar de Kennisbank aardrijkskunde. In de Kennisbank vind je de theorie die je nodig hebt voor het beantwoorden van de vragen en het maken van de opdrachten. Bij ieder Kennisbankitem vind je ook een toets met reproductievragen.

De Kennisbank is te vinden via de volgende link: Kennisbank aardrijkskunde Pagina 16 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO

Over dit lesmateriaal

Colofon Auteur Laatst gewijzigd Licentie

VO-content 28 April 2016 om 17:03 Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Leerniveau Leerinhoud en doelen Eindgebruiker Moeilijkheidsgraad Studiebelasting Trefwoorden

VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Dynamische grenzen in de wereld; Multiculturele samenleving; Betekenis van Europa en Europese Unie voor inwoners van Europa; Watervraagstukken in de wereld; Leefbaarheid in de eigen regio; Meningsvorming over mondiale kwesties; Spreiding van culturen in Nederland; Waterkringloop; Drinkwatervoorziening op aarde; Waterproblematiek; Europa; Wereldburgerschap; Relatie tussen cultuur en identiteit; Werking van de waterkringloop; Water; Nederland waterland; Culturen en cultuurgebieden op de wereld; Burgerschap; Aardrijkskunde; Grenzen en identiteit; Watervraagstukken op verschillende ruimtelijke schalen; Waterbeleid; Duurzaam gebruik van water [vervallen na 2014]; Cultuur; Leefbaarheid; Waterstress in en tussen gebieden; Grenzen afbakenen; Rol van het individu ten opzichte van de wereld en de mondiale samenleving; leerling/student gemiddeld 0 uur en 50 minuten aardrijkskunde, burgerschap, grenzen, identiteit, leerlijn, water

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

Leermateriaal, StudioVO. (2012). Leerlijn Geschiedenis onderbouw H/V StudioVO. http://maken.wikiwijs.nl/36175/Leerlijn_Geschiedenis_onderbouw_H_V_StudioVO Pagina 17 Leerlijn Aardrijkskunde onderbouw H/V StudioVO