Transcript Geachte - Per Saldo

Belangenvereniging van mensen met een
persoonsgebonden budget
Postbus 19161
Churchilllaan 11
T(030)231 93 55
[email protected]
Ons kenmerk
BR90743
3501 DD Utrecht
3527 GV Utrecht
F(030)231 49 75
www.pgb.nl
Uw kenmerk
Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018
2500 EA ‘S-GRAVENHAGE
Betreft
Input voor AO
voortgang
trekkingsrecht pgb 23
maart 2016
Datum
22 maart 2016
Geachte leden van de Vaste Commissie Volksgezondheid van de Tweede Kamer,
Op 23 maart ’16 a.s. debatteert u met de staatssecretaris over de voortgang trekkingsrecht
pgb. Graag geven wij u onze ervaringen met het trekkingsrecht pgb mee in de voorbereiding
voor uw inbreng tijdens het debat. Het gaat om de volgende hoofdpunten, die wij nader
toelichten.
1.
Per Saldo en Ieder(in) zijn blij dat er een onderzoek komt naar alternatieven voor de
uitvoering van het trekkingsrecht.
2.
De doorlooptermijnen voor een Wlz-pgb, van aanvraag indicatie tot uitbetaling, voor
nieuwe Wlz budgethouders en de budgethouders die overkomen vanuit een andere
wet, is echt veel te lang.
3.
Bestaande uitbetalingsproblemen hangen vaak samen met het niet op orde hebben
van dossiers. Uitbetalingen die nog niet goed lopen zijn de spoedbetalingen in de
ZVW, het pgb beschermd wonen en de toeslag bij wooninitiatieven. De overbodige
extra controle bij het ZVW-pgb voegt niets toe en kan worden afgeschaft. Voor
budgethouders, van wie het dossier op orde is, lijkt er meer stabiliteit te in de
betalingen te komen.
4.
Het is echt zeer ernstig, dat een groot aantal gemeentes het niet is gelukt tijdig de
herbeoordeling af te ronden en de toekenningsbeschikkingen aan te leveren. In
oktober 2015 gebeurde dit ook, waarna een administratieve verlening tot 1 mei as.
werd afgesproken om voldoende tijd te geven aan gemeenten voor een zorgvuldige
herbeoordeling. Maar wederom lijkt deze afspraak niet te zijn gehaald. Daar waar
de toekenningsbeschikking te laat is aangeleverd achten wij een verlenging van de
indicatie door de gemeente noodzakelijk. Dit om de continuïteit van zorg te
garanderen en te voorkomen dat nieuwe betalingsproblemen ontstaan.
5.
Om een solide en duurzaam PGB te kunnen uitvoeren, zijn controles noodzakelijk.
Het herinvoeren van de volledige controles vraagt om een zorgvuldig proces en
goede informatie aan budgethouders en zorgverleners. Wij vragen u hierbij de
voorwaarden die Per Saldo aan VWS en SVB heeft aangedragen hierbij in acht te
nemen.
Integraal pgb
Om het integraal PGB echt van de grond te krijgen is extra inspanning noodzakelijk. Zonder
goede garanties vanuit SZW, OCW en VWS kunnen integrale pilots onvoldoende tot stand
komen. Om een zorg-overstijgend integraal PGB mogelijk te maken, zijn convenanten met
gemeentes nodig die garanties vereisen van de genoemde ministeries.
Ik hoop dat u deze punten mee kunt nemen in uw inbreng en wens u een goed debat.
Algemeen
Per Saldo herkent zich in het beeld dat de staatssecretaris schetst over de betalingen vanuit
het trekkingsrecht pgb. Voor zoverre dat de betalingen in zijn totaliteit minder problematisch
verlopen voor de budgethouders, is dat goed nieuws. Maar voor de mensen, die nog wel
dagelijks worstelen met de uitbetalingen, blijft het telkens weer een grote zorg en persoonlijk
drama. In deze brief zal ik een aantal punten aangeven, waar echt aandacht nodig is en waar
snelle oplossingen voor geregeld moeten worden. Daarnaast zijn we positief over het starten
van het onderzoek naar alternatieven voor de uitvoering van het trekkingsrecht. Juist voordat
grote investeringen en besluiten worden genomen, is het goed om een gedeeltelijke pas op de
plaats te maken. Om het perspectief van budgethouders daarin centraal te stellen is
betrokkenheid van Per Saldo essentieel bij de opzet van het onderzoek hiernaar.
En ik ben blij dat nu spoedig gestart gaat worden met een pilot, gericht op de toerusting en
ondersteuning van budgethouders vanuit het bredere perspectief, die echt mensen voorbereid
op het budgethouderschap. Uiteraard gaan wij ervan uit dat er uit de pilot een goed werkend
ondersteuningsmodel volgt voor elke startende budgethouder, ongeacht uit welke zorgwet
deze zijn pgb ontvangt. Deze ondersteuning zal voor elke budgethouder beschikbaar moeten
worden gemaakt.
Wat mij grote zorgen baart zijn de lange doorlooptermijnen, voor budgethouders bij de
overgang van Wmo-pgb of Zvw-pgb naar een Wlz-pgb én bij nieuwe Wlz-budgethouder die
vanuit zorg-in-natura overstapt naar een Wlz-pgb. De totale tijdsduur van aanvraag indicatie
tot uitbetaling loon aan de zorgverlener kan tot wel 36 weken duren. In de huidige situatie zou
een budgethouder, nadat hij een Wlz-indicatie toegekend heeft gekregen, vele weken loon
moeten voorschieten of de zorgverlener moeten laten wachten op de uitbetaling. Dat kan ons
inziens écht niet! En omdat de SVB uitbetaalt aan de zorgverlener is het voorschieten van de
budgethouder aan de zorgverlener een, technisch gezien, zeer lastige weg.
De oplossing ziet Per Saldo in het mogelijk te maken van een voorlopig pgb, door die toe te
kennen voor maximaal 26 weken aan budgethouders die vanuit een ander pgb-domein
instromen in het pgb-Wlz én aan budgethouders die vanuit Wlz zorg-in-natura bewust kiezen
voor een Wlz-pgb.
Daarvoor is een wijziging van de Wlz nodig.
Hoewel de staatssecretaris tijdens het AO van 3 maart jl. de toezegging heeft gedaan uw
Kamer voor de zomer hierover te informeren, zijn budgethouders daar vandaag niet bij
geholpen. Zij vallen nu tussen wal en schip. Er moet nú een noodmaatregel komen die in lijn is
met de oplossingsrichting zoals boven is beschreven.
Wat Per Saldo mist in de brief van VWS aan uw Kamer over de voortgang trekkingsrecht d.d.
17 maart 2016, is de huidige stand van zaken betreffende de compensatieregeling voor
budgethouders en pgb-aanbieders. Het is nu ruim 1 jaar nadat de problemen met uitbetalingen
zijn begonnen en budgethouders en pgb-aanbieders hiervan schade hebben ondervonden. En
toch is er nog steeds geen compensatieregeling. Dat is echt onacceptabel!
Betalingen
Bij Per Saldo komen nog dagelijks knelpunten over uitbetalingen binnen. Het gaat dan over
gemiddeld 20 meldingen per dag bij het Trek-Het-Recht-team van Per Saldo. Daarbij valt op
dat veel knelpunten rondom de uitbetalingen gerelateerd zijn aan het op orde krijgen van
dossiers. In die situaties wordt vrijwel automatisch gekozen voor de eerstvolgende reguliere
uitbetaaldatum. Een spoedbetaling regelen is bijna niet meer mogelijk. Ook zijn er nog veel
meldingen met een lange doorlooptijd die herhaaldelijk aan de SVB moeten worden
voorgelegd, voordat een passende oplossing is gerealiseerd. Ook zijn er meldingen waar
naast de uitbetaling meer zaken moeten worden rechtgezet (complexe meldingen) voordat de
uitbetaling loopt zoals het hoort te gaan. De eisen voor een spoedbetaling zijn zeer streng
geworden. Hierdoor voldoen veel meldingen niet aan de gestelde eisen en kan er geen
spoedbetaling worden gedaan. Dit tot teleurstelling van de budgethouders wat tegelijk
betekent dat de zorgverleners langer moeten wachten op hun uitbetaling.
Opvallend is dat de spoedbetalingen voor budgethouders met een pgb in de Zvw geheel
worden tegengehouden. Dit komt omdat de zorgverzekeraars voor elke betaling goedkeuring
willen geven. Dit is problematisch voor de budgethouder en zijn zorgverleners. Daar waar een
spoedbetaling nodig is moet dat ook uitgevoerd kunnen worden met een Zvw-pgb, zoals dit
gebeurd voor een WMO-pgb, Jeugdwet-pgb of Wlz-pgb. Het mogelijke risico dat een
zorgverzekeraar hiermee loopt is niet groot, daar een onverschuldigd betaald bedrag
verrekend wordt, dan wel teruggevorderd kan worden.
Hierbij wil ik graag ook benoemen dat de dubbele controle bij een Zvw-pgb, bij een betaling via
de SVB, blijvend leidt tot een vertraging in de uitbetalingen. Deze dubbele controle is onnodig.
Als de SVB, op basis van een door de budgetverstrekker goedgekeurde zorgovereenkomst
uitbetaalt, is deze dubbele controle per betaling door de zorgverzekeraar overbodig en kan
deze direct worden afgeschaft.
Ook blijkt dat er uitbetalingsproblemen zijn in geval van beschermd wonen. Doordat er in deze
WMO-pgb situatie een regiogemeente als ook een centrumgemeente betrokken is, leidt dit tot
een extra schakel in de keten. Hierdoor wordt er te vaak op elkaars informatie gewacht,
waardoor de gegevens te laat bij de SVB aangeleverd worden. Als de
toekenningsbeschikkingen te laat worden aangeleverd, stokken de uitbetalingen.
Ook lopen de uitbetalingen van de toeslag bij wooninitiatieven niet goed bij de SVB. Te vaak
weten de medewerkers van de SVB niet wat zij precies aan moeten met een dergelijke
declaratie. Dit leidt tot onnodige discussie over de declaratie en zorgt voor een vertraging in de
uitbetalingen. Met als gevolg dat wooninitiatieven in de financiële problemen komen.
Ook is het declaratieformulier niet klantvriendelijk en begrijpelijk voor een ieder. Leg maar
eens uit aan een budgethouder wat ‘kosten enkel huis’ precies betekent.
Voortgang gemeentelijke herbeoordelingen
De gemeentelijke verlenging van de 32.500 budgetten tot tenminste 1 mei as. had als doel om
enerzijds tot een zorgvuldige herbeoordeling te komen en anderzijds om de uitbetalingen in
januari jl. te kunnen garanderen. Dat de toekenningsbeschikkingen (TKB’s) door de
gemeenten in grote getalen te laat worden aangeleverd, kan niet betekenen dat
budgethouders daar de dupe van worden.
Van budgethouders wordt verwacht dat zij goed werkgeverschap tonen. Dat betekent dat zij
voldoende tijd moeten hebben om hun overeenkomsten met zorgverleners aan te passen op
basis van de toekenningsbeschikkingen en maatregelen kunnen nemen als er sprake is van
een beëindiging van een budget. Ook moeten betalingen vanuit een pgb aan zorgverleners
niet opnieuw voor duizenden mensen een probleem worden. Dat kan en mag niet meer
gebeuren.
De afspraak, dat budgethouders minimaal 6 weken voor het aflopen van hun budget worden
geïnformeerd zodat zij contact kunnen opnemen met hun gemeente, is voor budgethouders al
een erg krap tijdsbestek. Als dit 4 weken betreft is dit dus echt onmogelijk. In die 4 tot 6 weken
moet de budgethouder alles zien te regelen en waar nodig de overeenkomsten met
zorgverleners aanpassen, waarbij ook rekening moet worden gehouden met
opzeggingstermijnen.
Per Saldo pleit ervoor dat als de toekenningsbeschikkingen te laat worden aangeleverd door
gemeenten, het pgb wordt verlengd met 3 maanden door de gemeente. Daarbij moet wel het
resterende budget uit de voorgaande budgetperiode worden overgeheveld naar de volgende
periode.
SVB controle zorgovereenkomsten en declaraties
Om een solide PGB en een duurzame uitvoering van het trekkingsrecht te kunnen garanderen,
is het herinvoeren van controles van belang. Per Saldo staat om deze reden achter het plan
om de volledige controles weer in te voeren. Wel wil ik graag aandacht vragen voor een
zorgvuldig traject en de voorwaarden die Per Saldo heeft aangedragen aan VWS en SVB voor
dit traject in acht te nemen:
- De informatie aan de budgethouders en zorgverleners moet tenminste tweemaal en
tijdig zijn verstuurd. Ook moet de informatie via meerdere kanalen aangeboden worden
(brief, email, aankondiging algemeen op website). Over de overeenkomsten zal
meermalen gecommuniceerd moeten worden.
- De informatie moet helder zijn over wat de consequenties zijn voor de budgethouder of
de zorgverlener als deze zich niet aan de afspraken en de voorwaarden/ vereisten
houdt. De urgentie hiervan moet duidelijk worden gecommuniceerd.
- Er moet een duidelijke instructie worden gegeven over hoe de declaraties en zok’s
aangeleverd moeten worden. Hierbij pleiten wij sterk voor een uniform standaard
klantvriendelijke format voor declaraties die elektronisch en in hard kopie gestuurd
kunnen worden aan de SVB. En wij pleiten voor standaard modelovereenkomsten die
getoetst zijn door SVB, belastingdienst en Per Saldo.
Zorgvuldigheid bij het herinvoeren van de volledige controles vraagt om goede en herhalende
informatie aan budgethouders en zorgverleners.
Voortgang Integraal pgb (i-pgb)
Doel van een integraal pgb is dat zorgvragers over een budget beschikken om over alle
domeinen heen zorg en ondersteuning te kunnen regelen. Het is daarom van groot belang dat
de domeinen onderwijs en werk in deze pilot worden meegenomen.
Er ligt nu een concept AMvB gebaseerd op het experimenteerartikel Wlz, waarin wordt
geregeld met welk doel en op welke wijze in de pilot kan worden afgeweken van artikelen van
de Jeugdwet, Wmo 2015, Wlz en de Zorgverzekeringswet (Zvw), om een i-pgb mogelijk te
maken. De concept AMvB is dus alleen gericht op de zorgwetten en hierdoor ontoereikend.
Het regelt niet het kunnen besteden van de zorgmiddelen over de grenzen van de zorg heen
naar andere domeinen. Daarmee beperkt deze AMvB in de levensbrede en
domeinoverstijgende inzet van zorg, ondersteuning, begeleiding, jeugdhulp, zorg, passend
onderwijs, werk en/of vervoer.
Hierdoor zullen er tussen de departementen en uitvoeringsorganisaties convenanten
noodzakelijk zijn om het integrale karakter van de i-pgb te borgen en te bereiken wat een i-pgb
beoogt. Tot nu toe zijn deze convenanten niet tot stand gekomen.
De praktijk leert ons namelijk dat het maken van afspraken om een integraal-pgb te realiseren
zeer moeizaam verlopen. Oorzaak is dat van die partijen wordt gevraagd om buiten de
bestaande wet- en regelgeving te treden. Hiervoor zijn garanties nodig vanuit de ministeries
van VWS, SZW en OCW richting de financiers, zoals gemeenten. Het ontbreken van deze
garanties betekent voor de gemeenten, die nu pgb-toekenner zijn in de pilots van het i-pgb, dat
zij met hun toekenningen en betalingen voor de integrale ondersteuning met een i-pgb
financieel risico lopen.
Staatssecretaris Van Rijn sprak eerder de wens uit dat het i-pgb binnen een paar jaar
gerealiseerd zou moeten zijn. Dat vraagt echter wel om nodige acties, vooral daar waar de
weg naar een meer integrale benadering mogelijk moet worden gemaakt. Hierbij moet ik
opmerken dat er een positieve beweging is wat betreft de werkvoorzieningen en UWV als
SZW. Maar die beweging is bij OCW nog te weinig te bemerken.
Ook is het nodig dat op gemeentelijk niveau, bredere ondersteuning mogelijk wordt gemaakt
om de integrale hulpvraag in beeld te brengen en deze te vertalen naar een i-pgb. Het
voldoende toerusten van mensen binnen het verstrekkingsproces om integraal te denken, te
handelen en deze invulling te geven vraagt voorlichting, deskundigheidsbevordering en
training van onder meer de gemeentelijk consulenten. Dit kan in de vorm van een training, een
handreiking en/of wegwijzer integrale ondersteuning. Daarvoor moeten in de pilot voldoende
financiële middelen zijn voor betrokken partijen om actief hiermee aan de slag te gaan.
Met vriendelijke groet,
Mw. mr. A.W.D. Saers-Molenaar
directeur Per Saldo
Deze brief wordt ondersteund door
Mw. I. Soffer
directeur Ieder(in)
Voor nader contact
Per Saldo: Aline Saers (06-29066771) of Cynthia Vogeler (06-52602453)