Transcript Σημειώσεις ΕΛΠ Σταματόπουλος Δημήτριος

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΝΟΜΟΥ 4308/14
ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ
ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ
Δημήτρη Σταματόπουλου
τ. Γενικού Διευθυντή Φορολογίας Υπουργείου Οικονομικών
Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου. Συγγραφέα Φορολογικού Δικαίου
Επιλογές θεμάτων - συμπερασμάτων από το βιβλίο
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ
ΑΝΑΛΥΣΗ- ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Των Δημήτρη, Πάρη και Γιάννη Σταματόπουλου
1. Σύντομη αναδρομή από τον ΚΦΣ στον ΚΒΣ, στον ΚΦΑΣ και τελικά
στα ΕΛΠ
Η χώρα μας δεν είχε και δεν έχει εκσυγχρονίσει τον εμπορικό της νόμο και
για το λόγο αυτό ανέπτυξε ίδιο φορολογικό δίκαιο για τον τρόπο απεικόνισης
και εμφάνισης των συναλλαγών σε στοιχεία και βιβλία. Ανέπτυξε πολύ νωρίς
ιδιαίτερα νομοθετικά κείμενα και απέκτησε στη διαδρομή του χρόνου
νομοθετική τεχνογνωσία σε θέματα οργανωτικού φορολογικού δικαίου.
Παραθέτουμε συνοπτικά πως έχει η νομοθετική εξέλιξη σχετικά με τον
τρόπο τήρησης των βιβλίων και έκδοσης των στοιχείων από τις επιχειρήσεις.
Αρχικά με το από 27 Απριλίου 1956 Βασιλικό Διάταγμα θεσπίστηκε
νομοθέτημα με τον τίτλο «περί Κώδικος Φορολογικών Στοιχείων» το οποίο
μεταγενέστερα κωδικοποιήθηκε με τον ΑΝ. 238/1967.
Στη συνέχεια με το Ν.Δ. 4/1968, θεσπίστηκε αυτοτελές κείμενο με γενικές
και ειδικές διατάξεις 63 άρθρων περί βιβλίων και στοιχείων.
Το 1977 αναδιατάχθηκαν και κωδικοποιήθηκαν όλες οι διατάξεις σε ένα
ενιαίο κείμενο με το Π.Δ.99/1977, 50 άρθρων, με τον τίτλο «Κώδικας
Φορολογικών Στοιχείων» (ΚΦΣ).
Το 1992 περάσαμε στον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ) με το
Π.Δ.186/1992 όπου με ένα σύνολο 40 άρθρων θεσπίστηκε εκσυγχρονισμένο
για τότε κείμενο με προβλέψεις για όλη την έκταση των τηρουμένων βιβλίων,
στοιχείων, απογραφών, αποτιμήσεων, κύρους, κυρώσεων, προβλέψεις
μηχανογραφικής τήρησης, το οποίο ως κώδικας αλλά και κορμός με ίδιους
άξονες, ίσχυσε με τροποποιήσεις και προσθήκες για 21 χρόνια.
Το 2012 θεσπίστηκε ως νέο νομοθέτημα ο Κώδικας Φορολογικής
Απεικόνισης Συναλλαγών – ΚΦΑΣ (Ν.4093/2012 Υποπαρ. Ε1) και ίσχυσε για
δύο χρόνια 2013 και 2014 για να καταργηθεί με το νόμο 4308/2014 για τα
Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.
Για τη λογιστική απεικόνιση και τήρηση των λογαριασμών ίσχυσε το Π.Δ.
1123/1980 (Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο) που θεσπίστηκε στη συνέχεια
των διατάξεων των άρθρων 47-49 του Ν.1041/1980 ως σύστημα κανόνων
ταξινόμησης των λογιστικών μεγεθών. Καταργήθηκε με το νόμο 4308/2014
για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.
Με το ν. 4308/2014 θεσπίστηκαν τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα και από
1-1-2015 καταργήθηκαν μεταξύ άλλων, ο Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης
Συναλλαγών, το Π.Δ. 1123/1980 περί εφαρμογής του Ελληνικού Γενικού
Λογιστικού Σχεδίου, οι λογιστικές διατάξεις του Κ.Ν. 2190/1920, και σειρά
άλλων διατάξεων νόμων που αναλυτικά αναφέρονται στο άρθρο 38 του
παρόντος έργου. Σημειώνεται ότι με το νομοθέτημα αυτό δεν καταργήθηκε
μόνο κάθε αντίθετη διάταξη όπως συνηθίζεται στο Ελληνικό Φορολογικό
Δίκαιο, αλλά ως προς τον ΚΦΑΣ και ΚΒΣ καταργήθηκε και κάθε ερμηνευτική
εγκύκλιος ή οδηγία που έχει εκδοθεί βάσει αυτών των νομοθετημάτων.
Θα αναφέρει κάποιος ότι είναι αυτονόητο ότι αφού άλλαξαν οι νόμοι, δεν
μπορούν να ισχύουν οι παλαιότερες εγκύκλιοι. Όμως υπάρχουν στα
νομοθετήματα ίδιες αντιμετωπίσεις, παρόμοιες ρυθμίσεις. Στην πράξη
υπάρχουν ίδια προβλήματα, υπάρχουν δεδομένες λύσεις και άριστες,
βέλτιστες πρακτικές. Δεν χρειάζεται να ανακαλύπτουμε συνεχώς τον κόσμο,
πολλά έχουν ειπωθεί και έχουν ειπωθεί πολύ καλά. Ας διορθώνουμε και ας
γράφουμε αυτά που πρέπει και να δεχόμαστε την όποια σοφία του
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
2
παρελθόντος, γιατί υπάρχουν θετικά κατασταλάγματα νομοθετικής
τεχνογνωσίας.
Μελετώντας το νέο περιβάλλον των ΕΛΠ με τη γενική τους ορολογία, με
την καθιέρωση ευρύτατων πλαισίων καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι
πολλές λύσεις όχι μόνο ισχύουν, θα λέγαμε ότι έχουν γραφτεί με το σκεπτικό
που αναζητεί το νέο νομοθέτημα, δηλαδή να υπάρχει αξιόπιστη και ελέγξιμη
αλληλουχία τεκμηρίων που δημιουργούν ελεγκτική αλυσίδα για κάθε
συναλλαγή ή γεγονός, από το χρόνο που προέκυψαν μέχρι το διακανονισμό
τους, διασφαλίζοντας την ευχερή συσχέτιση των συναλλαγών και άλλων
γεγονότων με τα λογιστικά αρχεία και τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
2. Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ν.4308/2014). Στόχοι. Δομή ύλης
Στην εισηγητική έκθεση προς την Βουλή για τα Ελληνικά Λογιστικά
Πρότυπα (ν. 4308/2014) αναφέρεται ότι το νομοθέτημα αυτό «ενσωματώνει με
πληρότητα και ορθότητα στο εσωτερικό δίκαιο τις λογιστικές διατάξεις της
Οδηγίας 34/2013/ΕΕ και υλοποιεί την περαιτέρω απλοποίηση του Κώδικα
Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ΚΦΑΣ). Το νομοθέτημα στοχεύει
στην ενοποίηση, συμπλήρωση και εκσυγχρονισμό των λογιστικών κανόνων
της χώρας, ώστε να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό
λογιστικό - ρυθμιστικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις και λοιπές υποκείμενες
οντότητες. Η εφαρμογή του νέου πλαισίου καταπολεμά τη λογιστική
πολυνομία και υπηρετεί την ανάγκη για διαφάνεια, αξιοπιστία και
συγκρισιμότητα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, συνθήκες που
συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία της αγοράς. Έχει ληφθεί ιδιαίτερα υπόψη
η αρχή «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» της Ευρωπαϊκής Ένωσης
για τη μείωση του διοικητικού κόστους.»
Ο νόμος αυτός περιλαμβάνει σε ένα κείμενο τον τρόπο τήρησης των βιβλίων,
έκδοσης των στοιχείων, τα θέματα απογραφής, αποτίμησης και γενικά τις
λογιστικές υποχρεώσεις. Ενσωματώνεται θα μπορούσαμε να πούμε, σε ένα
κείμενο ο ΚΒΣ και το ΕΓΛΣ αλλά σύμφωνα πλέον με τις ευρωπαϊκές οδηγίες που
εν τω μεταξύ ανέπτυξε η ΕΕ.
Αναλυτικότερα, ο ν. 4308/2014 (ΕΛΠ) αποτελείται από 8 κεφάλαια και 44
άρθρα. Έχει επίσης τέσσερα παραρτήματα. Α: Ορισμοί, Β: Υποδείγματα
χρηματοοικονομικών καταστάσεων, Γ: Σχέδιο λογαριασμών και Δ: Σύνδεση
σχεδίου λογαριασμών με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
Η ύλη του νόμου διαχωρίζεται στις εξής βασικές ενότητες:
Κεφάλαιο 1: Πεδίο εφαρμογής και κατηγορίες οντοτήτων ( άρθρα 1 και 2).
Αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής και στην ταξινόμηση των υποκείμενων
οντοτήτων βάσει μεγέθους.
Κεφάλαιο 2: Λογιστικά αρχεία (άρθρα 3 έως 7).
Κεφάλαιο 3: Παραστατικά πωλήσεων Τιμολόγια, αποδείξεις, Παραστατικά
διακίνησης, Παραστατικά συναλλαγών (άρθρα 8 έως 15).
Κεφάλαιο 4: Αρχές σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων (άρθρα
16 και 17).
Κεφάλαιο 5: Κανόνες επιμέτρησης- αποτίμησης (άρθρα 18 έως 28).
Κεφάλαιο 6: Προσάρτημα και απαλλαγές (άρθρα 29 και 30).
Κεφάλαιο 7: Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις (άρθρα 31 έως
36).
Κεφάλαιο 8: Πρώτη εφαρμογή και μεταβατικές διατάξεις (άρθρα 37 έως
44). Σημειώνεται ότι τα άρθρα 41 έως και 43 αναφέρονται σε τροπολογίες σε
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
3
άλλα νομοθετήματα και συνεπώς δεν αφορούν στα Ελληνικά Λογιστικά
Πρότυπα.
3. Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ενσωματώνονται στα ΕΛΠ
Το σύνολο των διατάξεων του Ν.4308/2014 για τα Ελληνικά Λογιστικά
Πρότυπα θα το αποκαλούμε συνοπτικά ΕΛΠ.
Τα ΕΛΠ είναι ευθυγραμμισμένα με δύο βασικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής
Ένωσης:
– Την Ευρωπαϊκή Λογιστική οδηγία 34/2013 και
– Την Οδηγία περί τιμολόγησης 115/2001, η οποία έχει ενσωματωθεί στη
έκτη οδηγία ΦΠΑ2006/112/ΕΚ και συγκεκριμένα στα άρθρα 217 έως 249.
Βλέπε το σύνολο των διατάξεων των οδηγιών αυτών στην Τράπεζα
Φορολογικής Πληροφόρησης «Analysis» του forin.gr.
4. Αρχές που ισχύουν και πρέπει να εφαρμόζονται και με τα ΕΛΠ
Παραθέτουμε ακολούθως για κατανόηση βασικές αρχές που ισχύουν
σχετικά με την τήρηση των βιβλίων (λογιστικών αρχείων) και τη φορολογία:
4.1. Αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων
Oι διατάξεις της φορολογίας εισοδήματος καθιερώνουν την αρχή του
ετήσιου της φορολογίας και την αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων. Άρθρο 8
ΚΦΕ. Κάθε χρήση είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη από τις άλλες χρήσεις και
δεν επιτρέπεται ο συμψηφισμός των αποτελεσμάτων αυτής με τα
αποτελέσματα των προηγούμενων ή των επόμενων χρήσεων.
4.2. Αρχή του δικαιολογητικού
Κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα τεκμηριώνεται με
κατάλληλα παραστατικά (τεκμήρια). Άρθρο 5 § 5 ΕΛΠ. Δηλαδή για όλα τα
έσοδα και τις δαπάνες και όλες γενικά τις πράξεις της οντότητας, πρέπει να
υπάρχει δικαιολογητικό παραστατικό που να αποδεικνύει και να θεμελιώνει
την κάθε συναλλαγή.
4.3. Αρχή του δεδουλευμένου
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 17 των ΕΛΠ, οι χρηματοοικονομικές
καταστάσεις συντάσσονται με σαφήνεια, σύμφωνα με τη θεμελιώδη
παραδοχή του δεδουλευμένου. Όλα τα στοιχεία του ισολογισμού και της
κατάστασης αποτελεσμάτων που προκύπτουν στην τρέχουσα περίοδο
αναγνωρίζονται στην περίοδο αυτή βάσει της αρχής του δεδουλευμένου.
Τονίζεται ότι η αρχή του δουλευμένου (accrual accounting) εφαρμόζεται
ανεξάρτητα από την κατηγορία τήρησης βιβλίων (απλογραφικά ή
διπλογραφικά) ή την υποχρέωση σύνταξης ισολογισμού.
Ένα έξοδο καταχωρείται και βαρύνει τη χρήση που αφορά και όχι την
χρήση στην οποία εξοφλείται.
Επίσης σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 25 των ΕΛΠ, τα έσοδα
αναγνωρίζονται εντός της περιόδου στην οποία καθίστανται δεδουλευμένα. Τα
έσοδα ανήκουν στη χρήση στην οποία τα αγαθά παραδίδονται ή οι υπηρεσίες
παρέχονται.
Ακόμα μπορούμε να αναφέρουμε ότι τα έσοδα και οι δαπάνες ανήκουν στη
χρήση που το τίμημα καθίσταται απαιτητό, ανεξάρτητα του χρόνου της
είσπραξης ή πληρωμής του τιμήματος αυτού, είτε αυτό καταβάλλεται
προκαταβολικά είτε σε δόσεις είτε οφείλεται.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
4
4.4. Αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 17 των ΕΛΠ, οι χρηματοοικονομικές
καταστάσεις συντάσσονται με σαφήνεια, σύμφωνα με τη θεμελιώδη
παραδοχή της συνέχισης της δραστηριότητας.
Η θεμελιώδης αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας (going concern)
θεωρείται ότι ισχύει για μια οντότητα, εκτός εάν η διοίκησή της προτίθεται να
την ρευστοποιήσει, ή να παύσει την δραστηριότητά της, ή εάν λόγω των
συνθηκών δεν έχει καμία άλλη ρεαλιστική επιλογή παρά να διακόψει τη
λειτουργία της. Η διοίκηση της οντότητας έχει την ευθύνη της εκτίμησης του
κατά πόσο η αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας γίνεται δεκτή κατά τη
σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Κατά τη σχετική εκτίμηση, η
διοίκηση της οντότητας οφείλει να λάβει υπόψη της όλες τις διαθέσιμες, κατά
το χρόνο της εκτίμησης, πληροφορίες για το μέλλον. Η εκτίμηση πρέπει να
εκτείνεται σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον δώδεκα μηνών από την
ημερομηνία του ισολογισμού.
4.5.
Άλλες
γενικές
αρχές
σύνταξης
χρηματοοικονομικών
καταστάσεων
– Συνέπεια στην εφαρμογή των λογιστικών πολιτικών. Ως λογιστικές
πολιτικές νοούνται οι συγκεκριμένες αρχές, βάσεις επιμέτρησης, παραδοχές,
κανόνες και πρακτικές που εφαρμόζονται από μια οντότητα στην κατάρτιση
και παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Η αρχή αυτή
αποσκοπεί στη διασφάλιση της συγκρισιμότητας των χρηματοοικονομικών
πληροφοριών.
– Συγκρισιμότητα. Τα ποσά της προηγούμενης περιόδου να είναι
συγκρίσιμα με τα αντίστοιχα ποσά της τρέχουσας περιόδου.
– Σαφήνεια σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων
– Σύνεση στην επιμέτρηση των στοιχείων. Η αρχή της σύνεσης
προϋποθέτει υπολογισμούς με λογική αναφορά και με στήριξη σε αξιόπιστα
στοιχεία και δεδομένα αποκλείοντας ουσιαστικά και μη λαμβάνοντας υπόψη
ακραίες εκτιμήσεις. Στόχος της αρχής αυτής είναι τα περιουσιακά στοιχεία του
ενεργητικού και τα έσοδα να μην είναι υπερεκτιμημένα και αντιστοίχως οι
υποχρεώσεις και τα έξοδα να μην είναι υποτιμημένα.
– Αναγνώριση όλων των αρνητικών προσαρμογών αξιών. Όλες οι
αρνητικές προσαρμογές της αξίας των περιουσιακών στοιχείων και των
υποχρεώσεων (π.χ. αποσβέσεις, απομειώσεις κ.λπ.) αναγνωρίζονται στην
περίοδο που λαμβάνουν χώρα, ανεξάρτητα από το εάν το αποτέλεσμα της
περιόδου είναι κέρδος ή ζημία. Βλέπε αναλυτικά το άρθρο 17 και τα θέματα
αυτού.
5. Ισοδύναμοι χρησιμοποιούμενοι ορισμοί στα ΕΛΠ σε σχέση με τον ΚΒΣ
Δεδομένου ότι στα ΕΛΠ χρησιμοποιούνται κάποιες έννοιες που αποδίδουν
στην ουσία το ίδιο περιεχόμενο με παρόμοιες έννοιες που χρησιμοποιούνταν
επί ΚΒΣ ή ΚΦΑΣ, παραθέτουμε για τους αναγνώστες τις πλέον
χαρακτηριστικές. Στην πρώτη στήλη αναγράφουμε την έννοια σύμφωνα με
την παρούσα νομοθεσία με τα ΕΛΠ και στη συνέχεια τη χρησιμοποιούμενη
επί ΚΒΣ ή γενικά στην αγορά:
Οντότητα με επιχειρηματική δραστηριότητα: Επιτηδευματίας, επιχείρηση
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
5
Λογιστικά αρχεία: Τα αναφερόμενα κατά την κοινή πείρα βιβλία, λογιστικές
– χρηματοοικονομικές καταστάσεις, στοιχεία και παραστατικά εγγραφών.
Απλογραφικά Βιβλία: Βιβλίο Εσόδων Εξόδων. Τα βιβλία Β’ κατηγορίας.
Διπλογραφικά βιβλία: Τα τηρούμενα βιβλία με πλήρη λογιστικό τρόπο και
με διπλογραφικό σύστημα. Τα βιβλία Γ’ κατηγορίας.
Αρχείο στο οποίο καταχωρείται αναλυτικά κάθε συναλλαγή και γεγονός:
Ημερολόγιο.
Αρχείο με τις μεταβολές κάθε τηρούμενου λογαριασμού: Αναλυτικό
Καθολικό.
Σύστημα συγκέντρωσης του αθροίσματος των αυξήσεων και μειώσεων
(χρεώσεων και πιστώσεων), καθώς και το υπόλοιπο κάθε τηρούμενου
λογαριασμού: Ισοζύγιο λογαριασμών.
Αρχείο ενσώματων και άυλων πάγιων περιουσιακών στοιχείων: Μητρώο
Παγίων
Αρχεία αποθεμάτων (ιδιόκτητων ή τρίτων): Βιβλίο απογραφής
Ενημέρωση των λογιστικών αρχείων: Ενημέρωση βιβλίων.
Ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών καταστάσεων: Το τέλος
της χρήσης, δηλαδή η 31/12 ή 30/6 ή η ημερομηνία τέλους χρήσης σε
θυγατρική αλλοδαπής (άρθρο 8 ΚΦΕ).
Τέλος περιόδου αναφοράς: Ημερομηνία του ισολογισμού.
Επιμέτρηση: Αποτίμηση.
Παραστατικό διακίνησης: Δελτίο Αποστολής.
6. Δομή των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (ν. 4308/2014)
Ο νόμος 4308/2014 για τα «Eλληνικά Λογιστικά Πρότυπα» αποτελείται από
8 κεφάλαια και 44 άρθρα.
Έχει επίσης τέσσερα παραρτήματα.
Α: Ορισμοί,
Β: Υποδείγματα χρηματοοικονομικών καταστάσεων,
Γ: Σχέδιο λογαριασμών και
Δ: Σύνδεση σχεδίου λογαριασμών με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
Η ύλη του νόμου διαχωρίζεται στις εξής βασικές ενότητες:
Κεφάλαιο 1: Πεδίο εφαρμογής και κατηγορίες οντοτήτων (άρθρα 1 και 2).
Αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής και στην ταξινόμηση των υποκείμενων
οντοτήτων βάσει μεγέθους.
Κεφάλαιο 2: Λογιστικά αρχεία (άρθρα 3 έως 7).
Κεφάλαιο 3: Παραστατικά πωλήσεων (άρθρα 8 έως 15).
Κεφάλαιο 4: Αρχές σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων (άρθρα 16
και 17).
Κεφάλαιο 5: Κανόνες επιμέτρησης (άρθρα 18 έως 28).
Κεφάλαιο 6: Προσάρτημα και απαλλαγές (άρθρα 29 και 30).
Κεφάλαιο 7: Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις (άρθρα 31
έως 36).
Κεφάλαιο 8: Πρώτη εφαρμογή και μεταβατικές διατάξεις (άρθρα 37 έως 44).
Σημειώνεται ότι τα άρθρα 41 έως και 43 αναφέρονται σε τροπολογίες σε άλλα
νομοθετήματα και συνεπώς δεν αφορούν στα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.
Τα κεφάλαια 2 (Λογιστικά αρχεία) και 3 (Παραστατικά πωλήσεων)
εφαρμόζονται από το σύνολο των οντοτήτων που κατά το άρθρο 1 (Πεδίο
εφαρμογής) υπόκεινται σε αυτό το νόμο, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή ή το
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
6
μέγεθος ή από το εάν είναι κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές, ή εμπίπτουν στον
ιδιωτικό ή στο δημόσιο τομέα. Η υποχρέωση αυτή υφίσταται, όπως ειδικότερα
ορίζεται στο άρθρο 1, έστω και εάν οι οντότητες απαλλάσσονται από τις αμιγώς
λογιστικές διατάξεις των κεφαλαίων 4 έως 8 καθόσον, σύμφωνα με το νόμο αυτό,
εφαρμόζουν άλλους λογιστικούς κανόνες. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015.
7. Μη υποκείμενα στα ΕΛΠ φυσικά πρόσωπα. Περιστασιακά
απασχολούμενοι
Σύμφωνα με το άρθρο 39 § 1 περ. β’ των ΕΛΠ, δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις
των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία,
ευκαιριακά και ως παρεπόμενη απασχόληση, πωλούν προϊόντα ή παρέχουν
υπηρεσίες, εφόσον οι συναλλαγές αυτές στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν το
ποσό των 10.000 ευρώ ετησίως.
Τα πρόσωπα αυτά δεν υποχρεούνται, κατ’ επέκταση, σε έκδοση των
παραστατικών πωλήσεων και στην τήρηση των βιβλίων που προβλέπουν τα
ΕΛΠ.
7.1. Τι χαρακτηρίζεται ως ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα
Ως ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα χαρακτηρίζεται, σύμφωνα με
την Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 (§ 39.1.5), η δραστηριότητα που δεν ασκείται κατά
σύστημα και αποδεικνύεται από τα πραγματικά περιστατικά. Τέτοια
πραγματικά περιστατικά αποτελούν ιδίως η συνέχεια ή μη της άσκησης της
δραστηριότητας αυτής, η ύπαρξη ιδιαίτερης επαγγελματικής εγκατάστασης, η
ύπαρξη ιδιαίτερου εξοπλισμού και μηχανικών μέσων για την παροχή των
υπηρεσιών αυτών ή την παραγωγή των αγαθών ή απόκτηση αγαθών με
σκοπό τη μεταπώληση, και γενικότερα το εάν η παροχή των υπηρεσιών
αυτών ή των αγαθών, έχει τα χαρακτηριστικά της οργανωμένης επιχείρησης.
7.2. Ενδεικτικές περιπτώσεις περιστασιακά απασχολούμενων
Ενδεικτικές περιπτώσεις που εμπίπτουν στην περίπτωση (β) της
παραγράφου 1 του άρθρου 39 είναι:
α) Τα φυσικά πρόσωπα όπως φοιτητές, νοικοκυρές, άνεργοι κλπ, που
συμβάλλονται με εταιρείες ερευνών με συμβάσεις έργου ή όχι.
β) Τα φυσικά πρόσωπα που διενεργούν πωλήσεις με το σύστημα της κατ’
οίκον επίδειξης, ως αντιπρόσωποι πωλητές (dealers).
γ) Οι ιδιωτικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι, φοιτητές, μεταπτυχιακοί φοιτητές,
υποψήφιοι διδάκτορες κ.λ.π οι οποίοι μετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα
επιχορηγούμενα ή μη, τα οποία εκτελούνται τόσο από πρόσωπα υπόχρεα
των ΕΛΠ, όσο και από διάφορους φορείς.
δ) Οι διερμηνείς ή μεταφραστές.
Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015, § 39.1.6.
Η διάταξη αυτή καταλαμβάνει, ουσιαστικά, υπαλλήλους και λοιπούς
εργαζόμενους με εξαρτημένη εργασία, συνταξιούχους, ανέργους, νοικοκυρές,
φοιτητές κ.λπ. Στην περίπτωση αυτή εντάσσονται και οι ευκαιριακοί
«παλιατζήδες».
7.3. Εκδιδόμενα παραστατικά από τον αντισυμβαλλόμενο
Η οντότητα προς την οποία παρέχεται υπηρεσία ή πωλούνται τα αγαθά,
από τα περιστασιακά απασχολούμενα φυσικά πρόσωπα, οφείλει να εκδίδει το
προβλεπόμενο παραστατικό από τις διατάξεις των ΕΛΠ (π.χ. τιμολόγιο
αγοράς, απόδειξη δαπάνης) ώστε να διασφαλίζεται η υποβολή των
εισοδημάτων αυτών σε φορολογία. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
7
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 8 των ΕΛΠ, οι
υποκείμενες στα ΕΛΠ οντότητες, όταν συναλλάσσονται ως αγοραστές με
πρόσωπα μη υπόχρεα στην έκδοση τιμολογίου (όπως, στην περίπτωση αυτή),
υποχρεούνται να εκδίδουν σχετικό παραστατικό προς τεκμηρίωση και
αναγνώριση της συναλλαγής.
Το παραστατικό αυτό μπορεί να είναι τιμολόγιο αγοράς, σε περίπτωση
αγοράς αγαθών ή απόδειξη δαπάνης, σε περίπτωση λήψης υπηρεσιών ή κάθε
άλλο έγγραφο που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για το
παραστατικό αυτό, σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 8 των ΕΛΠ. Βλέπε
σχετ. θέματα 500 και επόμενα του άρθρου 8.
7.4. Λιανική περιστασιακή πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών
Οι ευκαιριακά απασχολούμενοι - φυσικά πρόσωπα μπορούν να πωλούν
αγαθά ή να προσφέρουν υπηρεσίες σε επιτηδευματίες και οι
αντισυμβαλλόμενοι τους για την αγορά των αγαθών να εκδίδουν τιμολόγιο
αγοράς και για την καταβολή αμοιβών για τις προσφερόμενες υπηρεσίες ή
προμήθειες Απόδειξη Δαπάνης (μέχρι του οριζόμενου ορίου των 10.000
ευρώ).
Αντίθετα όταν τα φυσικά αυτά πρόσωπα παρέχουν υπηρεσίες ή πωλούν
αγαθά λιανικά αποκτώντας εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα είναι
υπόχρεα εφαρμογής των λογιστικών προτύπων, καθότι η διενέργεια αυτών
δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ευκαιριακή.
Διευκρινίζεται ότι η συμπτωματική πώληση προσωπικών περιουσιακών
στοιχείων (ακίνητα, αυτοκίνητα, οικοσκευή, κλπ.) σε καμία περίπτωση δεν
συνεπάγεται υποχρεώσεις σε σχέση με τον νόμο για τα ΕΛΠ. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015, § 39.1.9.
7.5. Νομικά πρόσωπα
Ομοίως, η διάταξη αυτή (για περιστασιακή απασχόληση) δεν καταλαμβάνει
τα νομικά πρόσωπα, καθώς, όπως προκύπτει ρητά από τις διατάξεις, αφορά
αποκλειστικά φυσικά πρόσωπα.
7.6. Μεταβολές από ΚΦΑΣ
Η διάταξη για την ευκαιριακή και παρεπόμενη απασχόληση στα ΕΛΠ (άρθρο
39 § 1 περ. β’), σε σύγκριση με την προϊσχύουσα διάταξη του ΚΦΑΣ (άρθρο 3 §
2), περιλαμβάνει δύο σημαντικές τροποποιήσεις:
α) οριοθετείται το ποσό των 10.000 € ετησίως, ως το όριο των συναλλαγών
μέχρι το οποίο μπορεί ένα φυσικό πρόσωπο να θεωρηθεί περιστασιακά
απασχολούμενο πωλώντας αγαθά ή παρέχοντας υπηρεσίες
β) δεν υφίσταται πλέον εξαίρεση για τους ελεύθερους επαγγελματίες, οι
οποίοι μπορούν, από 1.1.2015, να λαμβάνουν αμοιβές ως περιστασιακά
απασχολούμενοι. Ως ελεύθεροι επαγγελματίες νοούνταν ανέκαθεν οι
ασκούντες τα ελευθέρια επαγγέλματα του άρθρου 48 του προϊσχύοντος
Κ.Φ.Ε. (ν. 2238/1994), όπως αυτά αντιστοίχως επαναλήφθηκαν και στην Εγκ.
ΠΟΛ. 1120/2014.
Με τη μεταβολή αυτή και χωρίς ειδική πρόβλεψη μπορεί γενικά να
ενταχθούν στη διάταξη ευκαιριακές εργασίες μισθωτών ή συνταξιούχων με
αντικείμενο τέως ελεύθερου επαγγελματία. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα
αναφέρουμε (που γινόνταν και προηγούμενα δεκτά) τα εξής: Μισθωτός
λογιστής ο οποίος ευκαιριακά και ως παρεπόμενη δραστηριότητα με την κύρια
δραστηριότητα του (μισθωτή εργασία) αναλαμβάνει τον έλεγχο ενός
ισολογισμού κατά το ν.2190/20 ή ένας μισθωτός οικονομολόγος ή δικηγόρος
κ.λπ. ο οποίος αναλαμβάνει εκκαθαριστής εταιρείας.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
8
Τονίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση, πρέπει αφενός η δραστηριότητα να είναι
ευκαιριακή και παρεπόμενη της κύριας δραστηριότητας του φυσικού
προσώπου (να μην ασκείται κατά σύστημα, βλέπε περ. 22.1) και αφετέρου να
τηρείται το όριο των 10.000 ευρώ ετησίως.
8. Κατηγορία μεγέθους. Ο.Ε., Ε.Ε., Ατομική επιχείρηση κ.λπ.
Στην εφαρμογή των ΕΛΠ, εμπίπτουν, σύμφωνα με την περ. γ' της παρ. 2
του άρθρου 1 των ΕΛΠ, η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η
ατομική επιχείρηση καθώς και οι ακόλουθες οντότητες, εφόσον αποκτούν
εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα: (Σημείωση. Βλέπε και θέμα
26 άρθρου 3).
– οι αστικές εταιρείες κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα,
– οι δικηγορικές εταιρίες,
– οι συμβολαιογραφικές εταιρείες
– οι κοινωνίες αστικού δικαίου,
– οι συνεταιρισμοί,
– οι κοινοπραξίες (Σημείωση. Βλέπε και θέμα 26 άρθρου 3).
– οι αφανείς εταιρείες
– οι σχολάζουσες κληρονομιές
– οι αλλοδαπές επιχειρήσεις
– οι εκμεταλλευτές πλοίων
– οποιαδήποτε άλλη οντότητα του ιδιωτικού τομέα, που αποκτά εισόδημα
από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ακόμη εντάσσονται, εφόσον αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική
δραστηριότητα:
– τα Ν.Π.Ι.Δ.,
– τα σωματεία,
– οι σύλλογοι,
– οι ενώσεις προσώπων και γενικά μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
πρόσωπα.
Οι οντότητες αυτές εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών
οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν
υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ. Σχετ. Άρθρο 2 § 3 των ΕΛΠ.
Στην περίπτωση που οι οντότητες αυτές υπερβαίνουν για δύο διαδοχικές
περιόδους το όριο του κύκλου εργασιών, εντάσσονται από την περίοδο που
έπεται των δύο εν λόγω διαδοχικών περιόδων στην κατηγορία των μικρών
οντοτήτων.
Για την ένταξη των οντοτήτων αυτών στην κατηγορία των μεσαίων και των
μεγάλων οντοτήτων, εξετάζονται τα γενικά κριτήρια ένταξης (σύνολο
ενεργητικού, καθαρό ύψος κύκλου εργασιών, μέσος όρος απασχολουμένων
κατά τη διάρκεια της περιόδου) όπως αυτά καθορίζονται με το άρθρο 2 των
ΕΛΠ.
Βλέπε αναλυτικά για τον τρόπο κατάταξης των οντοτήτων σε κατηγορία
μεγέθους το άρθρο 2 και τα αντίστοιχα θέματα αυτού. Σχετ. και η Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
9
9. Κατηγορία μεγέθους και κατηγορία τήρησης βιβλίων
Η ένταξη σε κατηγορία μεγέθους των οντοτήτων δεν προσδιορίζει
κατ' ανάγκη την κατηγορία τήρησης βιβλίων (π.χ. μία πολύ μικρή οντότητα
μπορεί να τηρεί είτε απλογραφικά είτε διπλογραφικά βιβλία)
Η ένταξη σε κατηγορία τήρησης βιβλίων εξαρτάται από το νομικό τύπο της
οντότητας, εκτός από τις ΟΕ, ΕΕ, ατομικές, κοινωνίες, αστικές κ.λπ. στις
οποίες η κατηγορία τήρησης βιβλίων προσδιορίζεται από το μέγεθός τους.
Συνοπτικά οι κατηγορίες τήρησης βιβλίων είναι δύο:
– Διπλογραφικά Βιβλία (Γ' κατηγορίας) (με την παλιά ονομασία του ΚΒΣ)
– Απλογραφικά Βιβλία (Εσόδων - Εξόδων - Β' κατηγορίας)
Υποχρεωτικά διπλογραφικά βιβλία πρέπει να τηρούν, ανεξαρτήτως
τζίρου (κύκλου εργασιών) και μεγέθους:
– ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΕΕ κατά μετοχές εταιρείας.
– ΟΕ, ΕΕ, όταν όλοι οι εταίροι είναι ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, και γενικά τέτοιου τύπου
πρόσωπα ή άλλου νομικού τύπου συγκρίσιμου με τα νομικά πρόσωπα της
περίπτωσης αυτής με περιορισμένη ευθύνη
Απλογραφικά Βιβλία (Εσόδων - Εξόδων) τηρούν οι:
– ΟΕ, απλές ΕΕ, ατομικές και κοινωνίες, Κ/Ξ, αστικές, δικηγορικές,
συμβολαιογραφικές κ.λπ.. με μοναδική προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών
τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 €
Ειδικά:
– οι επιχειρήσεις εμπορίας υγρών καυσίμων (ΟΕ, ΕΕ, ατομική επιχείρηση)
με κύκλο εργασιών μέχρι και 8.000.000 € (παρ.11 άρθρου 30). Βλέπε θέμα
21.
– οι επιχειρήσεις χονδρικής πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων της
παρ. 2(γ) του άρθρου 1, ειδικά για το φορολογικό έτος 2015. Βλέπε θέμα 23.
– Επίσης, με βάση την ειδική ρύθμιση της παρ. 13 του άρθρου 30 των
ΕΛΠ:
– Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που εγκαθίστανται στην Ελλάδα με βάση τους
Ν. 89/1967 και 378/1968
– Τα υποκαταστήματα των αλλοδαπών αεροπορικών επιχειρήσεων που
λειτουργούν στην Ελλάδα και απαλλάσσονται φόρου εισοδήματος με τον όρο
της αμοιβαιότητας.
– Ο εκμεταλλευτής πλοίου δεύτερης κατηγορίας του άρθρου 3 του
ν.27/1975
Σχετικές διατάξεις άρθρα 3 και 30 των ΕΛΠ.
10. Κατηγορία μεγέθους επιχειρήσεων βάσει συνόλου ενεργητικού,
καθαρού κύκλου εργασιών και μ.ο. απασχολούμενων κατά τη διάρκεια
της περιόδου
Οι οντότητες των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων κατατάσσονται βάσει
του μεγέθους τους σε πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες και μεγάλες οντότητες.
Τα κριτήρια με τα οποία κατατάσσονται οι επιχειρήσεις σε κατηγορίες,
βάσει του μεγέθους τους, ορίζονται στις παραγράφους 2 έως 6 του άρθρου 2
των ΕΛΠ (ν. 4308/2014) και περιλαμβάνουν το σύνολο του ενεργητικού, τον
καθαρό κύκλο εργασιών και το μέσο όρο των απασχολούμενων κατά τη
διάρκεια της περιόδου.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
10
Η ένταξη ή αλλαγή κατηγορίας μεγέθους γίνεται όταν η οντότητα υπερβαίνει
ή παύει να υπερβαίνει για δύο συνεχόμενες χρήσεις δύο τουλάχιστον από τα
αριθμητικά κριτήρια που παρουσιάζονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα.
Κριτήρια μεγέθους
ΠΡΟΣΟΧΗ: Κάλυψη (ή μη) 2 από τα 3 κριτήρια για δύο συνεχόμενες
χρήσεις
Μέσος όρος
απασχολούμεν
ων κατά τη
διάρκεια της
περιόδου
Κατηγορίες
οντοτήτων
Σύνολο
ενεργητικού
(σε ευρώ)
Καθαρός
κύκλος
εργασιών
(σε ευρώ)
Πολύ μικρές
άρθρου 1§ 2γ
(Ο.Ε., Ε.Ε.,
ατομική κ.λπ..)
-
<=1.500.000
-
Μικρές άρθρου 1 §
2γ
(Ο.Ε., Ε.Ε.,
ατομική κ.λπ..)
-
>1.500.000
-
Πολύ μικρές
άρθρου 1 § 2α και
2β
<=350.000
<=700.000
<=10
Μικρές
άρθρου 1 § 2α και
2β
<=4.000.000
<=8.000.000
<=50
Μεσαίες (όλες)
<=20.000.000
<=40.000.000
<=250
Μεγάλες (όλες)
>20.000.000
>40.000.000
>250
Επεξήγηση συμβόλων: > "μεγαλύτερο από", <= "Μικρότερο από ή ίσο με"
Οι κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στο
δημόσιο τομέα ή ελέγχονται από το Δημόσιο ή τελούν υπό την εποπτεία του
Δημοσίου, όταν δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 156 του ν.
4270/2014 και δεν είναι οντότητες της παραγράφου 2(α), 2(β) ή 2(γ) του
άρθρου 1, εντάσσονται στις «μεγάλες» οντότητες.
Για ειδικές εντάξεις οντοτήτων σε κατηγορία μεγέθους, βλέπε και τα θέματα
21 και επόμενα.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
11
11. Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία
1. Τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ΕΛΠ) αναφέρονται σε «αρχεία»
και με αυτό τον ορισμό εννοούν τα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία,
παραστατικά, δικαιολογητικά εγγραφών, οικονομικές καταστάσεις και εν γένει
το όλο λογιστικό σύστημα εμφάνισης των συναλλαγών και των
αποτελεσμάτων της κάθε μονάδας - οντότητας.
2. Το λογιστικό σύστημα κάθε οντότητας ανάλογα από το είδος του
νομικού προσώπου και τα οριζόμενα κριτήρια, μπορεί να είναι διπλογραφικό
(λογιστικά βιβλία - βιβλία τρίτης κατηγορίας, προηγούμενα) ή απλογραφικό
(βιβλίο Εσόδων – Εξόδων).
3. Τα λογιστικά αρχεία (βιβλία και στοιχεία) τηρούνται με ηλεκτρονικό ή
χειρόγραφο τρόπο. Η επιλογή ανήκει στην επιχείρηση, στο νομικό πρόσωπο,
δηλαδή στην οντότητα κατά τα ΕΛΠ (άρθρο 3 § 6).
4. Όταν στην τήρηση των αρχείων χρησιμοποιούνται συντομεύσεις ή
σύμβολα, το νόημά τους πρέπει να ορίζεται με σαφήνεια (άρθρο 3 § 6). Π.χ.
Εάν χρησιμοποιούνται κωδικοί πρέπει να υπάρχει αρχείο στο οποίο να
εξηγείται το νόημα των κωδικών.
5. Κάθε συναλλαγή και γεγονός που πραγματοποιεί η κάθε οντότητα
πρέπει να καταχωρείται στο λογιστικό της σύστημα (άρθρο 3 § 1).
6. Επίσης η οντότητα καταχωρεί στο λογιστικό της σύστημα τα
πάσης φύσεως έσοδα, κέρδη, έξοδα, ζημιές, αγορές και πωλήσεις
περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεις και επιστροφές φόρων, τελών και τις
πάσης φύσεως εισφορές σε ασφαλιστικούς οργανισμούς (άρθρο 3 § 1).
7. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας παρακολουθεί σε αρχείο κάθε
στοιχείο του ισολογισμού, καθώς και κάθε μεταβολή αυτού (άρθρο 3 § 2).
Βλέπε στοιχεία Ισολογισμού στο παράρτημα Β στο τέλος του βιβλίου.
8. Για την εκπλήρωση της υποχρέωσης της τήρησης των αρχείων
(λογιστικού συστήματος), το κριτήριο της σημαντικότητας της παρ. 5 του
άρθρου 17, δεν έχει εφαρμογή (άρθρο 3 § 4). Στην παρ. 5 του άρθρου 17,
ορίζεται ότι «Οι απαιτήσεις αυτού του νόμου (των ΕΛΠ) σχετικά με την
αναγνώριση, επιμέτρηση, παρουσίαση, γνωστοποίηση και ενοποίηση, μπορεί
να παραβλέπονται, μόνο εάν η επίπτωση της μη συμμόρφωσης προς αυτές
δεν είναι σημαντική», δηλαδή η παρακολούθηση και καταχώρηση των
συναλλαγών και γεγονότων και εν γένει ενημέρωση του λογιστικού
συστήματος πραγματοποιείται σε κάθε περίπτωση, έστω και εάν τα ποσά
είναι πολύ μικρά.
9. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί
τη λογιστική και τη φορολογική βάση των στοιχείων των εσόδων,
εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης. Σκοπός
είναι η κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας, από
τη λογιστική βάση και η συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία και την
υποβολή φορολογικών δηλώσεων, από τη φορολογική βάση (άρθρο 3 § 5).
10. Τα λογιστικά βιβλία (αρχεία) τηρούνται στην Ελληνική γλώσσα
(άρθρο 3 § 7).
11. Τα λογιστικά στοιχεία (παραστατικά), συμπεριλαμβανομένων των
τιμολογίων πώλησης, επιτρέπεται να συντάσσονται σε γλώσσα άλλη από την
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
12
Ελληνική (άρθρο 3 § 7). Απαιτείται όμως μετάφραση όταν ζητηθεί αυτό από
τις αρμόδιες αρχές και τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα (άρθρο 5 § 17).
12. Το σχέδιο των λογαριασμών (παράρτημα Γ) χρησιμοποιείται ως
μέρος του λογιστικού συστήματος της οντότητας, σε ότι αφορά στην
ονοματολογία, στο βαθμό ανάλυσης και συγκέντρωσης των λογαριασμών,
καθώς και στο περιεχόμενό τους.
Η περαιτέρω ανάπτυξη του σχεδίου λογαριασμών για την κάλυψη των
πληροφοριακών αναγκών της οντότητας και την ευχερή εφαρμογή του
παρόντος νόμου είναι ευθύνη της διοίκησης της οντότητας (άρθρο 3 § 8).
Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι, από το τηρούμενο λογιστικό σύστημα
πρέπει να παρέχονται ευχερώς, αναλυτικά και σε σύνοψη, όλα τα
δεδομένα και οι πληροφορίες που απαιτούνται για να καθίσταται ευχερής η
διενέργεια συμφωνιών και επαληθεύσεων κατά τη διενέργεια οποιουδήποτε
ελέγχου (άρθρο 5 § 10).
13. Οι τίτλοι των λογαριασμών που αναφέρονται στο σχέδιο του
παραρτήματος Γ, δύναται να προσαρμόζονται, σύμφωνα με τις
καθιερωμένες ονοματολογίες ευρύτερων κλάδων δραστηριότητας (άρθρο 3 §
8).
Επίσης η μορφή, το περιεχόμενο και η ονοματολογία των κονδυλίων
και των λογαριασμών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων επιτρέπεται
να προσαρμόζονται εάν αυτό απαιτείται από την ιδιαίτερη φύση του κλάδου
δραστηριότητας της οντότητας (άρθρο 16 § 12).
14. Μεταβατικό καθεστώς εφαρμογής του σχεδίου των λογαριασμών
του Ε.Γ.Λ.Σ. Με την παρ. 9 του άρθρου 3 θεσπίζεται, για όσους επιθυμούν,
διαρκές μεταβατικό καθεστώς εφαρμογής του σχεδίου των λογαριασμών του
Ε.Γ.Λ.Σ. Η δυνατότητα αυτή ισχύει και για τις λειτουργούσες επιχειρήσεις την
31-12-2014 και για τις επιχειρήσεις που θα συσταθούν από την 1-1-2015 και
μετά.
15. Διπλογραφικά βιβλία. Με την παρ. 10 του άρθρου 3 καθορίζεται ότι
όταν η οντότητα συντάσσει ισολογισμό, χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο
διπλογραφικό σύστημα για την παρακολούθηση όλων των λογιστικών
δεδομένων και τηρεί:
α) Αρχείο στο οποίο καταχωρείται αναλυτικά κάθε συναλλαγή και γεγονός
(ημερολόγιο).
β) Αρχείο με τις μεταβολές κάθε τηρούμενου λογαριασμού (αναλυτικό
καθολικό).
γ) Σύστημα συγκέντρωσης του αθροίσματος των αυξήσεων και μειώσεων
(χρεώσεων και πιστώσεων), καθώς και το υπόλοιπο κάθε τηρούμενου
λογαριασμού (ισοζύγιο).
12. ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ (ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ)
1. Απλογραφικό λογιστικό σύστημα. Βασικές αναφορές. Εγκ.
ΠΟΛ.1003/2015
Η οντότητα η οποία, σύμφωνα με τις παρ. 11 και 12 του άρθρου 3, έχει το
δικαίωμα να συντάσσει μόνο Κατάσταση Αποτελεσμάτων, απαλλασσόμενη
από την υποχρέωση σύνταξης και Ισολογισμού, έχει τη δυνατότητα να
χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο απλογραφικό λογιστικό σύστημα για να
παρακολουθεί τα στοιχεία της παρ. 1 του άρθρου 3 των ΕΛΠ (συναλλαγές,
γεγονότα της οντότητας, έσοδα, κέρδη, έξοδα, ζημιές, αγορές και πωλήσεις
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
13
περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεις και επιστροφές φόρων, τελών και πάσης
φύσεως εισφορές σε ασφαλιστικούς οργανισμούς) (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 §
3.12.1).
Σημειώνεται ότι η οντότητα αυτή δύναται να χρησιμοποιεί
προαιρετικά ένα διπλογραφικό σύστημα, αντί απλογραφικού, χωρίς ωστόσο
εκ του λόγου αυτού (προαιρετική χρήση διπλογραφικού συστήματος) να
υποχρεούται να συντάσσει και ισολογισμό, δηλαδή συντάσσει μόνο
κατάσταση αποτελεσμάτων (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.1).
Εξυπακούεται ότι η καταχώρηση των συναλλαγών και γεγονότων στο
απλογραφικό σύστημα γίνεται με τάξη, πληρότητα και ορθότητα (άρθρο 5).
Ιδιαίτερα, καταχωρείται η ημερομηνία έκδοσης ή λήψης του σχετικού
παραστατικού της συναλλαγής ή του γεγονότος, με σύστημα που διασφαλίζει
τη μοναδική σύνδεση, προς κάθε κατεύθυνση, μεταξύ συναλλαγής/γεγονότος
– παραστατικού – εγγραφής (καταχώρηση) (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.2).
Όπου άλλοι νόμοι χρησιμοποιούν τους όρους «Απλοποιημένα
Λογιστικά Πρότυπα» ή «Βιβλία Εσόδων-Εξόδων» ή «Βιβλία Β’ Κατηγορίας» ή
«Απλογραφικά βιβλία», είναι προφανές ότι αναφέρονται στο απλογραφικό
λογιστικό σύστημα της παραγράφου 12 του άρθρου 3 (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 §
3.12.3).
Η διάκριση των διαφόρων εσόδων σε κατηγορίες (υποπαρ. 12 α, άρθρου 3),
είναι σημαντική ως πληροφορία της διοίκησης αλλά εξυπηρετεί και ελεγκτικούς
σκοπούς.
Η ομαδοποίηση των πωλήσεων δύναται να γίνεται και από το
πληροφοριακό σύστημα της επιχείρησης, ή με οποιοδήποτε πρόσφορο
τρόπο, χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη καταχώρηση, ανά παραστατικό και ανά
κατηγορία εσόδου.
Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση το λογιστικό σύστημα της οντότητας
πρέπει να καλύπτει τις απαιτήσεις της νομοθεσίας περί Φ.Π.Α ή άλλης
νομοθεσίας (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.4).
Οίκοθεν νοείται ότι καταχωρούνται αφαιρετικά των εσόδων τα σχετικά
μειωτικά στοιχεία αυτών (εκπτώσεις, επιστροφές, κλπ). (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015
§ 3.12.5)
Συνήθεις κατηγορίες κερδών είναι τα κέρδη από πώληση ενσώματων ή
άυλων παγίων στοιχείων ή χρηματοοικονομικών στοιχείων, συναλλαγματικές
διαφορές, κ.λπ. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.6).
Συνήθεις κατηγορίες ζημιών είναι οι ζημιές από πώληση ή καταστροφή ή
απομείωση ενσώματων ή άυλων παγίων στοιχείων, ή από πώληση ή
απομείωση χρηματοοικονομικών στοιχείων, συναλλαγματικές διαφορές,
κ.λπ. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.7).
Οι πάσης φύσεως φόροι και τέλη καταχωρούνται ξεχωριστά κατά είδος. Τα
κονδύλια αυτά αναφέρονται στα προς απόδοση ποσά (π.χ. Φ.Π.Α, δημοτικοί
φόροι, διάφορα τέλη, κλπ.). Σημειώνεται ότι τα σχετικά ποσά δύναται να
προκύπτουν συγκεντρωτικά, ως ποσοστό της βάσης υπολογισμού τους (π.χ. ως
ποσοστό επί των πωλήσεων) με μία εγγραφή για την περίοδο που αφορούν
(Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.8).
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
14
13. Ποιες οντότητες, επιχειρήσεις μπορούν να τηρούν απλογραφικό
σύστημα
Συνοπτικά, απλογραφικό λογιστικό σύστημα εφαρμόζουν οι πολύ μικρές
οντότητες της παρ. 2γ του άρθρου 1 που δεν συντάσσουν ισολογισμό (παρ. 11
και 12 άρθρου 3).
Στην Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 και ως προς την δυνατότητα τήρησης
απλογραφικού λογιστικού συστήματος, αναφέρονται ενδεικτικά οι εξής
περιπτώσεις:
α) Οι ομόρρυθμες εταιρείες, οι ετερόρρυθμες εταιρείες, οι ατομικές επιχειρήσεις,
οι αστικές εταιρείες κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, οι κοινωνίες αστικού δικαίου,
οι δικηγορικές εταιρίες, οι κοινοπραξίες, καθώς και οποιαδήποτε άλλη οντότητα του
ιδιωτικού τομέα, που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, με
κύκλο εργασιών μέχρι και 1.500.000 ευρώ (οντότητες της παραγράφου 2γ του
άρθρου 1 των ΕΛΠ (Ν.4308/14).
β) Ο πωλητής (εμπορία) υγρών καυσίμων (ΟΕ, ΕΕ, ατομική επιχείρηση) με
κύκλο εργασιών μέχρι και 8.000.000 ευρώ.
Διευκρινίζεται ότι η εμπορία υγραερίου εμπίπτει στη δραστηριότητα των
πρατηρίων υγρών καυσίμων, δεδομένου ότι το υγραέριο διατίθεται ως
καύσιμο από τα εν λόγω πρατήρια με τον ίδιο τρόπο όπως η βενζίνη και το
πετρέλαιο κίνησης.
Συνεπώς, συνυπολογίζονται στο όριο των 8.000.000 ευρώ από πωλήσεις
υγρών καυσίμων (κίνησης – θέρμανσης) και οι πωλήσεις υγραερίου.
Διευκρινίζεται επίσης ότι τα προαναφερόμενα όρια ισχύουν γενικά για την
οντότητα, συνεπώς, όποιος διατηρεί και άλλο κλάδο πώλησης αγαθών ή
παροχής υπηρεσιών, δηλαδή ασκεί και άλλες δραστηριότητες, για την ένταξη
σε κατηγορία βιβλίων λαμβάνεται το σύνολο του κύκλου εργασιών από όλες
τις δραστηριότητες.
γ) Τα μη κερδοσκοπικά Ν.Π.Ι.Δ. (σωματεία, σύλλογοι, ενώσεις προσώπων
κ.λπ.), εφόσον αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, με
κύκλο εργασιών μέχρι και 1.500.000 ευρώ.
δ) Ειδικώς, οι παρακάτω οντότητες οι οποίες σύμφωνα με τις διατάξεις της
παραγράφου 13 του άρθρου 30 του παρόντος νόμου συντάσσουν μόνο
συνοπτική κατάσταση αποτελεσμάτων, ανεξαρτήτως μεγέθους:
δ1) Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που εγκαθίστανται στην Ελλάδα με βάση
του νόμους 89/1967 και 378/1968 ««περί εγκαταστάσεως εν Ελλάδι
Αλλοδαπών Εμποροβιομηχανικών Εταιρειών» όπως επίσης και κάθε
επιχείρηση που έχει υπαχθεί στους ίδιους νόμους.
Οίκοθεν νοείται ότι οποιαδήποτε αναφορά στον Α.Ν.89/1967 καταλαμβάνει
και το Ν.27/1975, όπως άλλωστε προκύπτει και από τη διάταξη του άρθρου
34 του Ν. 3427/2005.
δ2) Τα υποκαταστήματα των αλλοδαπών αεροπορικών επιχειρήσεων που
λειτουργούν στην Ελλάδα, εφόσον, σύμφωνα με την ισχύουσα φορολογική
νομοθεσία, απαλλάσσονται από φόρο εισοδήματος.
δ3) Ο εκμεταλλευτής πλοίου δεύτερης κατηγορίας του άρθρου 3 του Ν.
27/1975.
Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.9.
Για τα πρατήρια χονδρικής πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων βλέπε
θέμα 16 άρθρου 2.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
15
14. Απλογραφικά βιβλία. Τι πρέπει να τηρούν οι οντότητες που έχουν
αυτό το δικαίωμα
Με την παρ. 11 και 12 του άρθρου 3, ορίζονται οι οντότητες (επιχειρήσεις)
που μπορούν να τηρήσουν απλογραφικά βιβλία. Βλέπε και προηγούμενο
θέμα.
Η απαλλαγή από την τήρηση λογιστικών βιβλίων και σχεδίων
λογαριασμών, προκύπτει και από την περ. α’ της παρ.1 του άρθρου 30 των
ΕΛΠ, όπου ορίζεται ότι οι πολύ μικρές οντότητες της παραγράφου 2(γ) του
άρθρου 1, που κάνουν χρήση της επιλογής της παραγράφου 8 του άρθρου
16, δύνανται να μην εφαρμόζουν τις παραγράφους 8 και 9 του άρθρου 3
(δηλαδή, δύνανται να μην τηρούν διπλογραφικά βιβλία και το σχέδιο
λογαριασμών των ΕΛΠ).
Κατόπιν αυτών, δυνατότητα να ενταχθούν στην τήρηση
απλογραφικών βιβλίων έχουν οι ατομικές επιχειρήσεις, οι ΟΕ, οι ΕΕ, οι
αστικές εταιρείες στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι δικηγορικές,
συμβολαιογραφικές, εκτελωνιστικές εταιρείες και κάθε άλλη πολύ μικρή
οντότητα του ιδιωτικού τομέα που υποχρεούται στην εφαρμογή του νόμου
για τα ΕΛΠ από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη (άρθρο 1 § 1γ). Βλ.
αναλυτικά θέμα 19 του άρθρου 2 και προηγούμενο θέμα.
Ειδικά οι επιχειρήσεις αυτές εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών
οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το
ποσό του 1.500.000 ευρώ. Το όριο αυτό εάν το υπερβεί η επιχείρηση για δυο
συνεχόμενες φορές παύει να εντάσσεται στη κατηγορία των πολύ μικρών που
έχουν δυνατότητα τήρησης απλογραφικών βιβλίων και υποχρεούται να τηρήσει
διπλογραφικά βιβλία και κρίνεται για τις λοιπές υποχρεώσεις των
χρηματοοικονομικών καταστάσεων, με το γενικό κανόνα της υπέρβασης των δύο
από τα τρία οριζόμενα κριτήρια. (Ενεργητικό, Κύκλος εργασιών, Μέσος όρος
προσωπικού). Βλέπε ανάλυση στο άρθρο 2 και στα θέματα αυτού.
Την ίδια δυνατότητα έχουν και τα πρατήρια καυσίμων και πωλητές
πετρελαίου θέρμανσης με καθαρό κύκλο εργασιών μέχρι 8.000.000 ευρώ
(άρθρο 30 § 11) και οι ειδικές κατηγορίες επιχειρήσεων που δύνανται να
τηρούν απλοποιημένα βιβλία, σύμφωνα με την παρ.13 του άρθρου 30. Βλέπε
και προηγούμενο θέμα
15. Οι επιχειρήσεις που εντάσσονται στην κατηγορία αυτή πρέπει να
τηρούν με ηλεκτρονικό ή χειρόγραφο τρόπο:
1. Βιβλίο Εσόδων – Εξόδων. Βλέπε θέματα 47 και επόμενα.
2. Αρχείο ενσώματων και άυλων πάγιων περιουσιακών στοιχείων
(κατάσταση παγίων - υλικών και άυλων- και αποσβέσεις αυτών).
3. Αρχείο επενδύσεων σε χρεωστικούς τίτλους, τίτλους καθαρής θέσης
και λοιπούς τίτλους.
4. Αρχείο ιδιόκτητων αποθεμάτων και αποθεμάτων τρίτων
(καταστάσεις απογραφής).
5. Αρχείο υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα.
Βλέπε για τις παραπάνω περ. 2 - 5 τα θέματα του άρθρου 4. Σημειώνουμε
ότι οι πληροφορίες που απαιτούνται από το άρθρο 4 των ΕΛΠ δύναται να
παρέχονται από άλλα αρχεία που τηρεί η οντότητα ή από συνδυασμό
αρχείων.
6. Κατάσταση Αποτελεσμάτων για πολύ μικρές οντότητες, όπως το
υπόδειγμα Β6. Βλέπε επόμενο θέμα.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
16
7. Προσάρτημα (Σημειώσεις) με τις πληροφορίες των παρ. 3 και 34 του
άρθρου 29 των ΕΛΠ.
16. Κατάσταση Αποτελεσμάτων για πολύ μικρές οντότητες. Υπόδειγμα
Β.6
Υπόδειγμα Β.6
Κατάσταση Αποτελεσμάτων για πολύ μικρές οντότητες
Κύκλος εργασιών (καθαρός)
Λοιπά συνήθη έσοδα
Μεταβολές αποθεμάτων (εμπορεύματα,
προϊόντα,
ημικατ/μένα) και υλικών
Αγορές εμπορευμάτων
Παροχές σε εργαζόμενους
Αποσβέσεις ενσωμάτων παγίων και άυλων
στοιχείων
Λοιπά έξοδα και ζημιές
Λοιπά έσοδα και κέρδη
Τόκοι και συναφή κονδύλια (καθαρό ποσό)
Αποτέλεσμα προ φόρων
Φόροι
Αποτέλεσμα περιόδου μετά από φόρους
20X1
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
20X0
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
17. Βιβλίο Εσόδων Εξόδων. Ποιες συναλλαγές και πως πρέπει να
παρακολουθούνται. Τι πρέπει να αναγράφεται και πως
Με την παρ. 12 του άρθρου 3 των ΕΛΠ, ορίζεται ο τρόπος τήρησης του
απλογραφικού λογιστικού συστήματος, δηλαδή ο τρόπος τήρησης του βιβλίου
Εσόδων-Εξόδων.
Η οντότητα τηρεί, ως μέρος του λογιστικού συστήματός της, αρχείο κάθε
συναλλαγής και γεγονότος αυτής που πραγματοποιείται στη διάρκεια της
περιόδου αναφοράς, καθώς και των προκυπτόντων πάσης φύσεως εσόδων,
κερδών, εξόδων, ζημιών, αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων,
εκπτώσεων και επιστροφών, φόρων, τελών και των πάσης φύσεως εισφορών
σε ασφαλιστικούς οργανισμούς (άρθρο 3 § 1).
Όταν, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου, η οντότητα δεν
συντάσσει ισολογισμό, δύναται, αντί του διπλογραφικού λογιστικού
συστήματος (άρθρο 3 § 10), να χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο
απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία εσόδων – εξόδων), για την
παρακολούθηση των προαναφερόμενων στοιχείων (άρθρο 3 § 1), τα οποία
σε
ιδιαίτερες
στήλες
ή
σε
διακεκριμένη
παρακολούθηση,
συμπεριλαμβάνουν:
α) Τα πάσης φύσεως έσοδα διακεκριμένα σε έσοδα από πώληση
εμπορευμάτων, από πώληση προϊόντων, από παροχή υπηρεσιών και λοιπά
έσοδα. Η διάκριση των διαφόρων εσόδων σε κατηγορίες, είναι σημαντική ως
πληροφορία για την ίδια την επιχείρηση, αλλά εξυπηρετεί και ελεγκτικούς
σκοπούς.
Πιθανές πωλήσεις αυτούσιων πρώτων και βοηθητικών υλών, υλικών
συσκευασίας από παραγωγική επιχείρηση, δεν προκύπτει υποχρέωση να
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
17
αναγράφονται διακεκριμένα σε χωριστές στήλες. Στη περίπτωση που γίνει
επιλογή να μην καταχωρηθούν τα έσοδα από τις πωλήσεις αυτές σε
διακεκριμένες στήλες, πιο σωστό είναι να καταχωρηθούν στα έσοδα από
πωλήσεις προϊόντων, δεδομένου ότι μια ελεγκτική σύγκριση αγορών υλών θα
γίνει με τα έσοδα από πωλήσεις προϊόντων.
Η ομαδοποίηση των πωλήσεων δύναται να γίνεται και από το
πληροφοριακό σύστημα της επιχείρησης, ή με οποιοδήποτε πρόσφορο
τρόπο, χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη καταχώρηση, ανά παραστατικό και ανά
κατηγορία εσόδου. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.4)
Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση το λογιστικό σύστημα της οντότητας
πρέπει να καλύπτει τις απαιτήσεις της νομοθεσίας περί Φ.Π.Α ή άλλης
νομοθεσίας. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.4). Δηλαδή τα ακαθάριστα έσοδα
πρέπει να καταχωρούνται ή να παρακολουθούνται κατά συντελεστή ΦΠΑ.
Αφαιρετικά καταχωρούνται στα έσοδα που ανήκουν τα σχετικά μειωτικά
στοιχεία, όπως οι εκπτώσεις, επιστροφές, κ.λπ. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 §
3.12.5).
β) Τα πάσης φύσεως κέρδη. Συνήθεις κατηγορίες κερδών είναι τα κέρδη
από πώληση ενσώματων ή άυλων παγίων στοιχείων ή χρηματοοικονομικών
στοιχείων, συναλλαγματικές διαφορές, κλπ. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.6)
γ) Τις πάσης φύσεως αγορές περιουσιακών στοιχείων, διακεκριμένα σε
αγορές εμπορευμάτων, υλικών (πρώτων ή βοηθητικών υλών), παγίων και
αγορές λοιπών περιουσιακών στοιχείων.
δ) Τα πάσης φύσεως έξοδα, διακεκριμένα σε αμοιβές προσωπικού
συμπεριλαμβανομένων
εισφορών
σε
ασφαλιστικούς
οργανισμούς,
αποσβέσεις, έξοδα από τη λήψη λοιπών υπηρεσιών και λοιπά έξοδα.
Από τα λοιπά έξοδα πρέπει να παρακολουθούνται διακεκριμένα, για τις
ανάγκες της φορολογίας εισοδήματος, οι αμοιβές τρίτων και τα ενοίκια.
ε) Τις πάσης φύσεως ζημίες. Συνήθεις κατηγορίες ζημιών είναι οι ζημιές
από πώληση ή καταστροφή ή απομείωση ενσώματων ή άυλων παγίων
στοιχείων, ή από πώληση ή απομείωση χρηματοοικονομικών στοιχείων,
συναλλαγματικές διαφορές, κ.λπ. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.7)
στ) Τους πάσης φύσεως φόρους και τέλη, ξεχωριστά κατά είδος.
Δηλαδή εκτός από την διακεκριμένη παρακολούθηση του ΦΠΑ, πρέπει
πλέον να παρακολουθούνται διακεκριμένα κατ’ είδος και οι φόροι από
παρακρατούμενους φόρους μισθωτών υπηρεσιών, αμοιβών τρίτων,
δικαιωμάτων, τόκων, οφειλόμενα τέλη χαρτοσήμου, δημοτικοί φόροι, διάφορα
τέλη κ.λπ.
Τα κονδύλια αυτά αναφέρονται στα προς απόδοση ποσά. Σημειώνεται ότι
τα σχετικά ποσά δύναται να προκύπτουν συγκεντρωτικά, ως ποσοστό της
βάσης υπολογισμού τους (π.χ. ως ποσοστό επί των πωλήσεων) με μία
εγγραφή για την περίοδο που αφορούν. (Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 § 3.12.8).
Γενικά σημειώνουμε ότι οι επιστροφές και οι εκπτώσεις που γίνονται
με ιδιαίτερο στοιχείο επί των πιο πάνω πράξεων, καταχωρούνται αφαιρετικά
στις αντίστοιχες στήλες.
Ακόμα από όλο πλέγμα των διατάξεων πρέπει να αναγράφονται:
Το είδος του δικαιολογητικού, ο αύξων αριθμός και η χρονολογία έκδοσης ή
λήψης του. Για αγορές αγαθών και εξόδων, το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία
του εκδότη των στοιχείων. Στα έσοδα αρκεί η αναγραφή των στοιχείων
ταυτότητας των δικαιολογητικών εγγραφής και όχι στοιχεία εκδότη, δεδομένου
ότι είναι παραστατικά έκδοσης της ίδιας της επιχείρησης και αρκεί συνοπτική
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
18
περιγραφή π.χ. πωλήσεις προϊόντων, λιανικές πωλήσεις, επιστροφή
εμπορευμάτων κ.λπ.
Επίσης σημειώνουμε ότι πρέπει να αναγράφονται από το όλο πλέγμα
των προβλέψεων και διατάξεων των ΕΛΠ και της φορολογικής
νομοθεσίας:
α) Οι αυτοπαραδόσεις αγαθών ή η ιδιοχρησιμοποίηση υπηρεσιών.
β) Τα έσοδα και έξοδα για λογαριασμό τρίτου που αφορούν πράξεις για τις
οποίες εκδίδονται εκκαθαρίσεις των παραγράφων 12 και 13 του άρθρου 8.
Επιπλέον και δεδομένου ότι σύμφωνα:
α) Με την παρ. 5 του άρθρου 3 των ΕΛΠ το λογιστικό σύστημα της
οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί και τη φορολογική βάση των στοιχείων
των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής
θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό τη συμμόρφωση με τη φορολογική
νομοθεσία και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων, και
β) Με την παρ. 10 του άρθρου 5 των ΕΛΠ, από το τηρούμενο λογιστικό
σύστημα πρέπει να παρέχονται ευχερώς, αναλυτικά και σε σύνοψη, όλα τα
δεδομένα και πληροφορίες που απαιτούνται για να καθίσταται ευχερής η
διενέργεια συμφωνιών και επαληθεύσεων κατά τη διενέργεια οποιουδήποτε
ελέγχου, προκύπτει ότι συνεχίζει η διακεκριμένη παρακολούθηση των
πωλήσεων κατά συντελεστή ΦΠΑ.
Για τις αγορές με τις νέες δηλώσεις του ΦΠΑ (από το 2015) δεν απαιτείται
διακεκριμένη δήλωση των αγορών κατά συντελεστή ΦΠΑ, αλλά προτείνουμε
για λόγους επαληθεύσεων να παρακολουθούνται διακεκριμένα κατά
συντελεστή ή αυτό να προκύπτει από άλλο αρχείο. Βλέπε και θέμα 54 στη
συνέχεια.
Οι δαπάνες παρακολουθούνται σε δύο κατηγορίες:
– Σε δαπάνες με δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ, χωρίς ανάλυση αυτών κατά
συντελεστή ΦΠΑ, αφού δεν παρακολουθούνται στις δηλώσεις του ΦΠΑ
διακεκριμένα, αντίθετα με τις πωλήσεις αγαθών και
– Σε δαπάνες χωρίς δικαίωμα έκπτωσης.
Η καταχώρηση κατά συντελεστή καθαρού κέρδους έχει πάψει να
ισχύει, από 1-1-2014, δεδομένου ότι καταργήθηκαν οι μοναδικοί συντελεστές
και οι διατάξεις περί αυτοέλεγχου, όπου τότε ήταν απαραίτητη η
παρακολούθηση των εσόδων κατά συντελεστή καθαρού κέρδους.
Επίσης δεν απαιτείται η καταχώρηση και διάκριση των πωλήσεων σε
χονδρικές και λιανικές πωλήσεις, αφού πλέον δεν υπάρχει τέτοια διάκριση
στις φορολογικές διατάξεις. Σημειώνουμε προς θεμελίωση αυτού, ότι:
– στο ΦΠΑ οι πωλήσεις παρακολουθούνται συνολικά μόνο κατά
συντελεστή ΦΠΑ,
– στη φορολογία εισοδήματος δεν υπάρχουν πλέον οι μοναδικοί
συντελεστές και ο αυτοέλεγχος που λάμβαναν υπόψη τέτοιες διακρίσεις,
– προβλέψεις για υπολογισμό υποχρεώσεων με βάση χωριστό υπολογισμό
των ακαθαρίστων εσόδων σε υποχρεώσεις τήρησης βιβλίων δεν υπάρχουν
πλέον.
Ανεξάρτητα όλων αυτών, η επιχείρηση (οντότητα) διατηρεί το
δικαίωμα για περαιτέρω διακρίσεις που εξυπηρετούν τη λογιστική της
οργάνωση ή την άντληση στοιχείων και πληροφοριών για δικούς της
εμπορικούς λόγους.
Βλέπε στη συνέχεια ενδεικτικό υπόδειγμα βιβλίου Εσόδων - Εξόδων και τα
επόμενα θέματα.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
19
18. Βιβλίο απογραφών, παγίων κ.λπ.
1. Με το άρθρο 4 καθορίζονται τα βιβλία ή καταστάσεις που πρέπει να
τηρεί μια επιχειρηματική οντότητα, πέραν των βασικών βιβλίων που
ορίζονται στο άρθρο 3 των ΕΛΠ.
Τα αρχεία, όπως έχουμε ήδη αναφέρει και επαναλαμβάνουμε, με τη νέα
ορολογία που χρησιμοποιείται στα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, είναι τα
λογιστικά βιβλία μιας μονάδας, είτε τηρούνται χειρόγραφα, είτε
μηχανογραφικά. Είναι τα λογιστικά δεδομένα εμφάνισης, καταχώρησης και
ταξινόμησης των συναλλαγών και γεγονότων, προκειμένου να εξαχθεί το
αποτέλεσμα και να υπάρχουν όλες οι πληροφορίες για την λειτουργία της
ίδιας της επιχείρησης, για τη διοίκηση αυτής, πληροφορίες για τις φορολογικές
ή εν γένει οικονομικές αρχές.
2. Στα αρχεία (βιβλία ή καταστάσεις) που αναφέρονται στο άρθρο 4
καταγράφονται αναλυτικά τα στοιχεία ισολογισμού, με ημερομηνία αναφοράς
την ημερομηνία τέλους της περιόδου αναφοράς, δηλαδή το τέλος της
διαχειριστικής περιόδου (ημερομηνία του ισολογισμού). Σχετ. Άρθρο 4 § 1 και
εγκ.ΠΟΛ.1003/2015, § 4.1.
3. Η οντότητα τηρεί, με ημερομηνία το τέλος του φορολογικού
(διαχειριστικού) έτους, επιπλέον των βασικών λογιστικών βιβλίων
(διπλογραφικών ή απλογραφικών) και:
α) Μητρώο παγίων περιουσιακών στοιχείων (υλικών και άυλων).
β) Βιβλίο επενδύσεων
γ) Βιβλίο απογραφής και αποτίμησης της επαγγελματικής περιουσίας
στο κλείσιμο της χρήσης. (αρχείο ιδιόκτητων αποθεμάτων, αποθεμάτων
τρίτων, λοιπών περιουσιακών στοιχείων, λογαριασμών καθαρής θέσης,
λογαριασμών υποχρεώσεων, περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων σε
ξένο νόμισμα).
4. Για να ερμηνεύσουμε τις διατάξεις για τα βιβλία αυτά (του άρθρου 4),
πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα αναφερόμενα στην παρ. 10 του άρθρου 3,
όπου ορίζεται ότι από το τηρούμενο λογιστικό σύστημα πρέπει να
παρέχονται ευχερώς, αναλυτικά και σε σύνοψη, όλα τα δεδομένα και
πληροφορίες που απαιτούνται για να καθίσταται ευχερής η διενέργεια
συμφωνιών και επαληθεύσεων κατά τη διενέργεια οποιουδήποτε ελέγχου.
5. Οι κανόνες επιμέτρησης (αποτίμησης ή οριοθέτησης) ορίζονται στα
άρθρα 18 έως 28 των ΕΛΠ και συγκεκριμένα:
– Ενσώματα και άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία (Άρθρο 18).
– Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (Άρθρο 19).
– Επιμέτρηση αποθεμάτων και υπηρεσιών (Άρθρο 20).
– Προκαταβολές δαπανών και λοιπά μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά
στοιχεία (Άρθρο 21).
– Υποχρεώσεις (Άρθρο 22).
– Κρατικές επιχορηγήσεις και αναβαλλόμενοι φόροι (Άρθρο 23).
– Επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων στην εύλογη αξία
(Άρθρο 24)
– Στοιχεία της κατάστασης αποτελεσμάτων (Άρθρο 25).
– Στοιχεία της καθαρής θέσης (Άρθρο 26).
– Συναλλαγές και στοιχεία σε ξένο νόμισμα. (Άρθρο 27).
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
20
– Μεταβολές λογιστικών πολιτικών και εκτιμήσεων και διόρθωση λαθών
(Άρθρο 28).
6. Δεν ορίζεται ιδιαίτερος χρόνος για την ενημέρωση του βιβλίου
απογραφής με τις ποσότητες των αποθεμάτων τέλους χρήσης, σε
αντίθεση με τις προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΒΣ και του ΚΦΑΣ. Η ποσοτική
ενημέρωση, δηλαδή, μπορεί να γίνει μαζί με την αποτίμηση των αποθεμάτων.
Βλέπε άρθρο 6 και θέματα αυτού.
7. Ο χρόνος ενημέρωσης των βιβλίων του άρθρου 4, δηλαδή για τα
βιβλία - αρχεία απογραφής παγίων, επενδύσεων, αποθεμάτων,
υποχρεώσεων, λοιπών περιουσιακών στοιχείων, καθαρής θέσης,
υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα, είναι ο χρόνος σύνταξης των
χρηματοοικονομικών καταστάσεων (Ισολογισμού κ.λπ.). Βλέπε άρθρο 6
και θέματα αυτού.
19. Ποια βιβλία ή καταστάσεις (αρχεία) πρέπει να τηρεί η οντότητα για
την απογραφή και παρακολούθηση της μεταβολής της περιουσίας της
Η οντότητα, σύμφωνα με το άρθρο 4 των ΕΛΠ, στο τέλος της χρήσης τηρεί και
ενημερώνει βιβλία ή καταστάσεις (αρχεία) για την απογραφή της επαγγελματικής
περιουσίας, στην ημερομηνία αναφοράς του ισολογισμού, στην ημερομηνία
δηλαδή τέλους χρήσης.
Τα αρχεία (βιβλία) αυτά είναι τα ακόλουθα:
1. Ενσώματων και άυλων πάγιων περιουσιακών στοιχείων.
2. Επενδύσεων σε χρεωστικούς τίτλους, τίτλους καθαρής θέσης και
λοιπούς τίτλους. Το αρχείο αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με το παλιό Βιβλίο
Επενδύσεων των αναπτυξιακών νόμων, το οποίο δεν αναφέρεται ως
υποχρέωση στα ΕΛΠ, αλλά θα το αναζητάμε στο εξής στον κάθε αναπτυξιακό
νόμο και στις ειδικές κατά περίπτωση ρυθμίσεις του.
3. Ιδιόκτητων αποθεμάτων.
4. Αποθεμάτων τρίτων.
5. Λοιπών περιουσιακών στοιχείων.
6. Λογαριασμών καθαρής θέσης.
7. Λογαριασμών υποχρεώσεων.
8. Περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα.
Τα ανωτέρω αρχεία (βιβλία ή καταστάσεις) μπορεί να συνενώνονται ή να
συγχωνεύονται, αρκεί να προκύπτουν οι ζητούμενες πληροφορίες (άρθρο
4§10).
Βλέπε τα θέματα 13 και επόμενα στο βιβλίο, με ανάλυση αυτών.
9. Όλα τα λογιστικά αρχεία (βιβλία ή στοιχεία) τηρούνται με
ηλεκτρονικό ή χειρόγραφο τρόπο. Όταν στην τήρηση των αρχείων
χρησιμοποιούνται συντομεύσεις ή σύμβολα, το νόημά τους ορίζεται με
σαφήνεια (άρθρο 3§6). Το ίδιο ισχύει και για τα βιβλία καταχώρησης και
αποτίμησης της επαγγελματικής περιουσίας στο τέλος της κάθε χρήσης.
20. Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος
1. Οι διατάξεις του άρθρου 5 αναφέρονται στη διασφάλιση της
αξιοπιστίας του λογιστικού συστήματος. Το άρθρο αυτό, κατά την εισηγητική
έκθεση του νόμου προς την Βουλή, παρέχει, σύμφωνα με τις βέλτιστες διεθνείς
πρακτικές, ένα ολοκληρωμένο πλέγμα ρυθμίσεων με στόχο την διασφάλιση της
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
21
αξιοπιστίας του λογιστικού συστήματος των οντοτήτων, είτε αυτό τηρείται
μηχανογραφικά είτε χειρόγραφα.
2. Η διασφάλιση της αξιοπιστίας του λογιστικού συστήματος, όπως
προβλέπεται από το άρθρο 5, είναι από τα πλέον σημαντικά στοιχεία
του όλου νομοθετήματος. Η διάταξη αυτή αποτελεί ένα πλαίσιο, γενικής
και ευρείας περιγραφής, επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών και πρέπει για την
ερμηνεία και εφαρμογή όλων των άλλων διατάξεων να χρησιμοποιούμε στην
ανάλυσή μας και τις προβλέψεις του άρθρου αυτού. Ακόμα συνδυάζεται με
την φορολογία εισοδήματος μέσω του άρθρου 28 του ΚΦΕ, ως προς τον
προσδιορισμό των αποτελεσμάτων. Βλέπε ανάλυση στη συνέχεια.
3. Τα λογιστικό σύστημα πρέπει, ως προς την αξιοπιστία του, να
κρίνεται ως ενιαίο σύνολο και όχι αποσπασματικά τα επιμέρους συστατικά
του (άρθρο 5 § 1 και 2).
4. Την ευθύνη τήρησης έχει η διοίκηση της οντότητας ακόμα και εάν έχει
εκχωρήσει την τήρηση του όλου του λογιστικού συστήματος ή μέρους αυτού, σε
τρίτο πρόσωπο (ανεξάρτητος λογιστής). Μη συνεργασία του τρίτου με τον
έλεγχο δεν απαλλάσσει την επιχείρηση από τις δικές της υποχρεώσεις (άρθρο
5 § 1, 18 και 19).
5. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις κάθε οντότητας εγκρίνονται από
το αρμόδιο όργανο διοίκησης της οντότητας και υπογράφονται από το
εξουσιοδοτημένο μέλος (μέλη) του και τον κατά το νόμο υπεύθυνο λογιστή για
τη σύνταξη αυτών (άρθρο 5 § 4).
6. Κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα πρέπει να
αποδεικνύεται - τεκμηριώνεται με κατάλληλα παραστατικά (άρθρο 5 § 5).
Ισχύει, δηλαδή, η γενική αρχή της ύπαρξης δικαιολογητικού στοιχείου.
7. Από το τηρούμενο λογιστικό σύστημα πρέπει να παρέχονται
ευχερώς, αναλυτικά και σε σύνοψη, όλα τα δεδομένα και οι πληροφορίες που
απαιτούνται για να καθίσταται ευχερής η διενέργεια συμφωνιών και
επαληθεύσεων κατά τη διενέργεια οποιουδήποτε ελέγχου (άρθρο 5 §10).
8. Η οντότητα πρέπει να παρακολουθεί τις διακινήσεις των
αποθεμάτων είτε έχουν τιμολογηθεί είτε όχι. Τo ίδιο ισχύει και για τα
αποθέματα σε χώρους τρίτων ή τα αποθέματα τρίτων σε δικούς της χώρους
(άρθρο 5 § 8 και 9). Απαιτείται, ουσιαστικά, συνοδευτικό έγγραφο για τις
διακινήσεις των αποθεμάτων. Το έγγραφο αυτό μπορεί να είναι Δελτίο
Αποστολής ή Τιμολόγιο (πώλησης ή αγοράς) ή Απόδειξη λιανικής.
21. Λογιστικό σύστημα και αξιοπιστία. Τρόπος τήρησης των βιβλίων και
στοιχείων
Η διοίκηση της οντότητας έχει την ευθύνη της τήρησης αξιόπιστου
λογιστικού συστήματος και κατάλληλων λογιστικών αρχείων για τη σύνταξη
των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και άλλων πληροφοριών, σύμφωνα
με τις ρυθμίσεις των ΕΛΠ ή, σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ, κατά περίπτωση (άρθρο 5
§ 1).
Η διάταξη αυτή αφορά τα προβλεπόμενα βιβλία, τα στοιχεία, τις
καταστάσεις, τα δικαιολογητικά εγγραφής και γενικά τις διαδικασίες για την
καταχώρηση των συναλλαγών και γεγονότων, την εξαγωγή αποτελεσμάτων
και την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
Το λογιστικό σύστημα και τα λογιστικά αρχεία εξετάζονται ως ενιαίο
σύνολο και όχι αποσπασματικά τα επιμέρους συστατικά τους, σε ότι αφορά
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
22
την αξιοπιστία και την καταλληλότητά τους για τους σκοπούς των ΕΛΠ (άρθρο
5 § 1).
Η σημασία της εξέτασης του λογιστικού συστήματος και των λογιστικών
αρχείων ως ενιαίο σύνολο επαναλαμβάνεται και στην Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015, §
5.1.1 και 5.1.2. Τονίζεται περαιτέρω ότι η αξιοπιστία του λογιστικού
συστήματος συναρτάται με την υποχρέωση για εύλογη παρουσίαση των
χρηματοοικονομικών καταστάσεων, καθώς και την εκπλήρωση των
απαιτήσεων της φορολογικής νομοθεσίας. Δηλαδή, η αξιοπιστία του
λογιστικού συστήματος και των λογιστικών αρχείων δεν θίγεται από
αποσπασματική εξέταση κάποιων στοιχείων τους, εφόσον από τη συνολική
θεώρηση επιτυγχάνονται οι προαναφερθέντες στόχοι.
Για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής, τα λογιστικά αρχεία
(βιβλία και στοιχεία):
α) Τηρούνται με τάξη, πληρότητα και ορθότητα ως προς τον εντοπισμό, την
καταγραφή και την επεξεργασία των λογιστικών δεδομένων που προκύπτουν
από τις συναλλαγές και τα γεγονότα της οντότητας.
β) Συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις των ΕΛΠ.
γ) Υποστηρίζουν τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων,
σύμφωνα με τις απαιτήσεις των ΕΛΠ (άρθρο 5 § 2).
Το λογιστικό σύστημα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα σε ένα
πρόσωπο, που διαθέτει τις απαιτούμενες γνώσεις και εμπειρία, να
αποκτά, εντός ευλόγου χρόνου, κατανόηση της δομής και της λειτουργίας του,
των τηρούμενων αρχείων στα οποία καταχωρούνται οι συναλλαγές και τα
γεγονότα της οντότητας, καθώς και της χρηματοοικονομικής κατάστασης στην
οποία βρίσκεται η οντότητα (άρθρο 5 § 3).
Συμπερασματικά, η αξιοπιστία του λογιστικού συστήματος δεν
πρέπει σε καμία περίπτωση να κρίνεται αποσπασματικά. Η κρίση αυτή
πρέπει:
1. Να βασίζεται στη λειτουργία του λογιστικού συστήματος ως ενιαίου
συνόλου.
2. Να κρίνεται με αντικειμενικά και όχι με υποκειμενικά κριτήρια.
3. Να εστιάζει στην δυνατότητα κατανόησης της όλης δομής και της
λειτουργίας του λογιστικού συστήματος, των αρχείων, των γεγονότων και της
χρηματοοικονομικής κατάστασης της οντότητας.
Βλέπε το επόμενο θέμα και ως συνέχεια.
22. Προσδιορισμός του εισοδήματος με έμμεσες μεθόδους, σε
συνδυασμό με τα λογιστικά πρότυπα
Στη συνέχεια του προηγούμενου θέματος και σύμφωνα με την παρ. 1 του
άρθρου 28 του Ν. 4172/2013 (ΚΦΕ), σχετικά με τον προσδιορισμό των
εσόδων με έμμεσες μεθόδους, ορίζονται τα ακόλουθα :
«Το εισόδημα των φυσικών και νομικών προσώπων και νομικών
οντοτήτων που ασκούν ή προκύπτει ότι ασκούν επιχειρηματική
δραστηριότητα μπορεί να προσδιορίζεται με βάση κάθε διαθέσιμο στοιχείο ή
με έμμεσες μεθόδους ελέγχου κατά τις ειδικότερες προβλέψεις του Κώδικα
Φορολογικής Διαδικασίας στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) όταν τα λογιστικά αρχεία δεν τηρούνται ή οι οικονομικές καταστάσεις δεν
συντάσσονται σύμφωνα με τον νόμο για τα λογιστικά πρότυπα, ή
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
23
β) όταν τα φορολογικά στοιχεία ή τα λοιπά προβλεπόμενα σχετικά
δικαιολογητικά δεν συντάσσονται σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής
Διαδικασίας, ή
γ) όταν τα λογιστικά αρχεία ή φορολογικά στοιχεία δεν προσκομίζονται στη
Φορολογική Διοίκηση μετά από σχετική πρόσκληση.»
Στην ουσία, το άρθρο 28 του ΚΦΕ αναφέρεται στον εξωλογιστικό
προσδιορισμό, δηλαδή στις περιπτώσεις στις οποίες δεν θα γίνει δεκτή η
δήλωση εισοδήματος, δεν θα γίνει δεκτό το λογιστικό αποτέλεσμα και η
φορολογική αρχή θα είναι σε θέση να εφαρμόσει έμμεσες μεθόδους ελέγχου
για τον προσδιορισμό του λογιστικού αποτελέσματος.
Βλέπε προηγούμενο θέμα σχετικά με την αξιοπιστία του τηρούμενου
λογιστικού συστήματος.
Οι διατάξεις αυτές της φορολογίας εισοδήματος έχουν παρά πολύ μεγάλη
αοριστία και εύρος με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μην
γίνεται δεκτό το λογιστικό αποτέλεσμα και να οδηγούνται με ευκολία πολλές
επιχειρήσεις σε εξωλογιστικό προσδιορισμό με τις ορισμένες, στο άρθρο 27
του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ), έμμεσες μεθόδους τεχνικών
ελέγχου. Στο άρθρο 27 του ΚΦΔ αναφέρονται συγκεκριμένα τα εξής:
«Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να προβαίνει σε εκτιμώμενο, διορθωτικό ή
προληπτικό προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης και με την εφαρμογή μιας ή
περισσοτέρων από τις κατωτέρω τεχνικές ελέγχου:
α) της αρχής των αναλογιών,
β) της ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου,
γ) της καθαρής θέσης του φορολογούμενου,
δ) της σχέσης της τιμής πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών
και
ε) του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά.
Με τις ως άνω τεχνικές μπορούν να προσδιορίζονται τα φορολογητέα
εισοδήματα των φορολογουμένων, τα ακαθάριστα έσοδα, οι εκροές και τα
φορολογητέα κέρδη των υπόχρεων βάσει των γενικά παραδεκτών αρχών και
τεχνικών της ελεγκτικής.»
Το θέμα αυτό στο σύνολο του θα εξελιχθεί σε πολύ σοβαρό ζήτημα και
πρέπει ίσως να επανεξεταστούν οι διατάξεις του άρθρου 28 του ΚΦΕ και του
άρθρου 27 του ΚΦΔ ούτως ώστε να υπάρξει μια καθορισμένη και σαφής βάση
και να μην απορρίπτονται τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων με μεγαλύτερη
ευκολία απ’ ότι στο προηγούμενο ακριβέστερο πλαίσιο της ανεπάρκειας και
ανακρίβειας του άρθρου 30 του ΚΒΣ, το οποίο, εν τούτοις, αντιμετώπιζε
πολλά προβλήματα στην πρακτική του εφαρμογή.
23. Έγκριση και υπογραφή χρηματοοικονομικών καταστάσεων
Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις ορίζονται στο άρθρο 16 των ΕΛΠ και
στο σύνολο τους είναι:
α) Ο Ισολογισμός ή Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης (Πίνακας).
β) Η Κατάσταση Αποτελεσμάτων (Πίνακας).
γ) Η Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης (Πίνακας).
δ) Η Κατάσταση Χρηματοροών (Πίνακας).
ε) Το Προσάρτημα (Σημειώσεις).
Στην παρ. 4 του άρθρου 5, ορίζεται ότι οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις
που τηρούνται από την κάθε οντότητα ανάλογα με το μέγεθος της (βλέπε
άρθρο 16), εγκρίνονται, πριν την έκδοσή τους, από το αρμόδιο - κατά
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
24
περίπτωση- όργανο διοίκησης της οντότητας και υπογράφονται από το
εξουσιοδοτημένο μέλος (μέλη) του και τον κατά το νόμο υπεύθυνο λογιστή για
τη σύνταξη αυτών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Στόχος της διάταξης αυτής είναι, σύμφωνα με την Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 (§
5.4.1), η αξιοπιστία των χρηματοοικονομικών καταστάσεων με την ανάληψη
της σχετικής ευθύνης.
24. ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Συνοδευτικό έγγραφο διακίνησης
αποθεμάτων. Δελτίο Αποστολής
Άρθρο 5 § 8 και 9 του Ν.4308/2014. Διατάξεις. Έναρξη ισχύος από 1-12015.
«8. Ειδικά, η οντότητα παρακολουθεί με κατάλληλες δικλίδες τα
παραλαμβανόμενα και αποστελλόμενα αποθέματα είτε έχουν τιμολογηθεί είτε
όχι.
Ομοίως παρακολουθεί τα αποθέματά της σε χώρους τρίτων ή τα
αποθέματα τρίτων σε δικούς της χώρους.
Κατ’ ελάχιστο, για τις διακινήσεις αυτές παρακολουθούνται:
α) η πλήρης επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και ο Αριθμός
Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του εμπλεκόμενου μέρους,
β) η ποσότητα και το είδος των διακινούμενων αγαθών, και
γ) η ημερομηνία που έγινε η διακίνηση.»
«9. Η υποχρέωση της παραγράφου 8 εκπληρούται και όταν η οντότητα
τηρεί με τάξη, πληρότητα και ορθότητα τα παραστατικά στοιχεία διακίνησης ή
τα τιμολόγια πώλησης ή τις αποδείξεις λιανικής πώλησης, κατά περίπτωση,
που εκδίδει ή λαμβάνει για τις σχετικές διακινήσεις των αγαθών, ώστε η
οντότητα να είναι σε θέση να τεκμηριώνει οποτεδήποτε τις διακινήσεις αυτών.
Όταν δεν έχει ληφθεί παραστατικό διακίνησης ή πώλησης, η οντότητα
καταχωρεί σε κατάλληλο αρχείο τις απαιτούμενες πληροφορίες της
παραγράφου 8(α) έως και 8(γ), αμελλητί με την παραλαβή των αποθεμάτων.»
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡ. 8 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5
ΤΟΥ Ν.4308/2014 (Ε.Λ.Π.)
1. Ως συνέχεια της παρ. 7 του άρθρου 5 (θέμα 14), για την ύπαρξη
αξιόπιστης και ελέγξιμης αλληλουχίας απόδειξης των συναλλαγών, οι
παράγραφοι 8 και 9 του ίδιου άρθρου συνεχίζουν ειδικότερα και ορίζουν ότι η
οντότητα πρέπει να είναι σε θέση να παρακολουθεί τις διακινήσεις των
παραλαμβανόμενων και αποστελλόμενων αποθεμάτων, είτε έχουν
τιμολογηθεί είτε όχι.
2. Το ίδιο ορίζεται ότι ισχύει και για την παρακολούθηση των
αποθεμάτων σε χώρους τρίτων ή των αποθεμάτων τρίτων σε δικούς της
χώρους.
3. Απαιτείται παρακολούθηση της διακίνησης μεταξύ των
διαφορετικών εγκαταστάσεων της επιχείρησης, δηλαδή πρέπει να
εκδίδεται Δελτίο Αποστολής από το κεντρικό στο υποκατάστημα ή στην
αποθήκη, από υποκατάστημα σε υποκατάστημα, από υποκατάστημα σε
αποθήκη και γενικά σε κάθε διακίνηση μεταξύ των εγκαταστάσεων
4. Ουσιαστικά απαιτείται συνοδευτικό έγγραφο για τις διακινήσεις των
αποθεμάτων το οποίο μπορεί να είναι Δελτίο Αποστολής, Τιμολόγιο
(πώλησης ή αγοράς) ή Απόδειξη λιανικής.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
25
5. Ακόμα εάν παραληφθούν αποθέματα χωρίς παραστατικό
διακίνησης ή πώλησης, η οντότητα που παραλαμβάνει τα αποθέματα, εάν
τα διακινεί μόνη της, εκδίδει δικό της έγγραφο διακίνησης (δελτίο αποστολής).
6. Εάν η οντότητα παραλαμβάνει αποθέματα χωρίς συνοδευτικό
έγγραφο σε οποιαδήποτε εγκατάσταση της, πρέπει να εκδίδει δελτίο
ποσοτικής παραλαβής ή να καταχωρεί άμεσα σε άλλο αρχείο τα αποθέματα
αυτά.
7. Δεν απαιτείται η παρακολούθηση της διακίνησης των παγίων και
γενικά αγαθών που δεν περιλαμβάνονται στα αποθέματα.
8. Δεν ορίζεται τυπική ονομασία του στοιχείου που χρησιμοποιείται για
την παρακολούθηση της διακίνησης των αγαθών. Η ονομασία του
παραστατικού διακίνησης πρακτικά επιλέγεται από την επιχείρηση. Το
παραστατικό διακίνησης μπορεί να φέρει οποιονδήποτε κατάλληλο, ενδεικτικό
της φύσης του, τίτλο, όπως «Παραστατικό Διακίνησης», «Δελτίο Αποστολής»,
«Συνοδευτικό Διακίνησης Αποθεμάτων», «Έγγραφο διακίνησης μη
τιμολογηθέντων αποθεμάτων» κλπ. Η πρόταση μας είναι να διατηρηθεί η
ονομασία του χρησιμοποιούμενου σήμερα Δελτίου Αποστολής, του οποίου τη
χρήση και τη διαδικασία έκδοσης γνωρίζει τόσο η επιχείρηση όσο και ο
λογιστικός κόσμος.
9. Στο στοιχείο που παρακολουθεί διακινήσεις αυτές αναγράφονται:
α) η πλήρης επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και ο Αριθμός
Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του εμπλεκόμενου μέρους,
β) η ποσότητα και το είδος των διακινούμενων αγαθών, και
γ) η ημερομηνία που έγινε η διακίνηση.
10. Η υποχρέωση παρακολούθησης των διακινουμένων αποθεμάτων
εκπληρούται και όταν η οντότητα τηρεί με τάξη, πληρότητα και ορθότητα τα
παραστατικά στοιχεία διακίνησης ή τα τιμολόγια πώλησης ή τις αποδείξεις
λιανικής πώλησης, κατά περίπτωση, που εκδίδει ή λαμβάνει για τις σχετικές
διακινήσεις των αγαθών, ώστε η οντότητα να είναι σε θέση να τεκμηριώνει
οποτεδήποτε τις διακινήσεις αυτών.
11. Από τις προαναφερόμενες διατάξεις (άρθρο 5 § 8 και 9), προκύπτει
ρητά ότι η οντότητα πρέπει να είναι σε θέση να τεκμηριώνει
οποτεδήποτε τις διακινήσεις των αποθεμάτων, γεγονός που συνεπάγεται
ότι κάποιο έγγραφο πρέπει να συνοδεύει τα διακινούμενα αποθέματα.
25. Χρόνος ενημέρωσης λογιστικών αρχείων
1. Όταν η οντότητα τηρεί διπλογραφικά βιβλία η ενημέρωση για τα
εκδιδόμενα ή λαμβανόμενα παραστατικά του κάθε μήνα γίνεται το αργότερο
μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα.
2. Όταν η οντότητα τηρεί απλογραφικά βιβλία (βιβλίο ΕσόδωνΕξόδων) η ενημέρωση για τα εκδιδόμενα ή λαμβανόμενα παραστατικά του
κάθε ημερολογιακού τριμήνου γίνεται το αργότερο μέχρι το τέλος του
επόμενου μήνα από τη λήξη του τριμήνου.
3. Η ποσοτική απογραφή των αποθεμάτων μπορεί να διενεργηθεί σε
κατάλληλο χρόνο ώστε να καταχωρηθεί μαζί με την αποτίμηση αυτών στο
χρόνο σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας. Δεν
ορίζεται, όπως συνέβαινε στις προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΒΣ και του
ΚΦΑΣ, συγκεκριμένος χρόνος καταχώρησης της ποσοτικής απογραφής και
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
26
δεν ισχύει πλέον η καταχώρηση των αποθεμάτων απογραφής μέχρι την 20η
ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από τη λήξη της χρήσης.
4. Η κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της περιόδου
ολοκληρώνεται στο συντομότερο χρόνο από:
α) έξι μήνες από τη λήξη της περιόδου ή
β) το χρονικό όριο που επιτρέπει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που
τίθενται από τη φορολογική ή άλλη νομοθεσία της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση η σύνταξη των χρηματοοικονομικών
καταστάσεων πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την υποβολή της δήλωσης
φορολογίας εισοδήματος.
26. Χρόνος ενημέρωσης στα διπλογραφικά βιβλία, σε πλήρες λογιστικό
σύστημα
Όταν η οντότητα τηρεί διπλογραφικά βιβλία η ενημέρωση για τα εκδιδόμενα
ή λαμβανόμενα παραστατικά του κάθε μήνα γίνεται το αργότερο μέχρι το
τέλος του επόμενου μήνα (άρθρο 6 § 1α).
Η καταχώρηση των πράξεων ή γεγονότων γίνεται, σύμφωνα με την παρ. 11
του άρθρου 5, με την ημερομηνία έκδοσης ή λήψης, κατά περίπτωση, του
σχετικού παραστατικού. Αναλυτικότερα, στα στοιχεία έκδοσης της οντότητας,
αναγράφεται η ημερομηνία έκδοσης, ενώ στα στοιχεία που λαμβάνονται από
τρίτους, αναγράφεται η ημερομηνία έκδοσης, εάν το παραστατικό
παραλαμβάνεται εντός του χρόνου ενημέρωσης ή η ημερομηνία λήψης, εάν το
παραστατικό παραλαμβάνεται με καθυστέρηση.
Συμπερασματικά, για τα βασικά διπλογραφικά βιβλία, δηλαδή για τα
ημερολόγια, τα αναλυτικά καθολικά και τα ισοζύγια, η ενημέρωση διενεργείται
στο τέλος του επόμενου μήνα από αυτόν που έλαβαν χώρα οι πράξεις, τα
γεγονότα ή οι συναλλαγές. Π.χ. Δεδομένα Ιανουαρίου ενημέρωση μέχρι το
τέλος Φεβρουαρίου, Φεβρουαρίου μέχρι το τέλος Μαρτίου κ.λπ.
Για τις πράξεις τέλους χρήσεως και τα λοιπά βιβλία η ενημέρωση
πραγματοποιείται μέχρι την προθεσμία κλεισίματος του Ισολογισμού και των
άλλων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, ουσιαστικά στο χρόνο υποβολής
των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
Τα βιβλία αυτά είναι:
1. Βιβλίο (Αρχείο) ενσώματων και άυλων πάγιων περιουσιακών στοιχείων
(Μητρώο παγίων).
2. Βιβλίο (Αρχείο) επενδύσεων σε χρεωστικούς τίτλους, τίτλους καθαρής
θέσης και λοιπούς τίτλους.
3. Βιβλίο (Αρχεία) απογραφής ιδιόκτητων αποθεμάτων, αποθεμάτων
τρίτων, λοιπών περιουσιακών στοιχείων, λογαριασμών καθαρής θέσης,
λογαριασμών υποχρεώσεων και αρχείο περιουσιακών στοιχείων και
υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα.
Τονίζουμε ότι για την απογραφή δεν ορίζεται, όπως συνέβαινε στις
προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΒΣ και του ΚΦΑΣ, συγκεκριμένος χρόνος
καταχώρησης των ποσοτήτων δηλαδή η ενημέρωση των ποσοτήτων και των
αξιών αποτίμησης γίνεται ενιαία στον προαναφερόμενο χρόνο.
27. Χρόνος ενημέρωσης στα απλογραφικά βιβλία
Όταν η οντότητα τηρεί απλογραφικά βιβλία, δηλαδή βιβλίο Εσόδων Εξόδων, είτε αυτό τηρείται χειρόγραφα, είτε μηχανογραφικά, η ενημέρωσή
του πρέπει να πραγματοποιείται το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
27
μήνα από τη λήξη του προηγούμενου ημερολογιακού τριμήνου (άρθρο 6
§ 1 β).
Π.χ. Δεδομένα Ιανουαρίου - Μαρτίου ενημέρωση μέχρι το τέλος Απριλίου,
Απριλίου- Ιουνίου μέχρι το τέλος Ιουλίου κ.λπ.
Η καταχώρηση των πράξεων ή γεγονότων γίνεται, σύμφωνα με την παρ.
11 του άρθρου 5, με την ημερομηνία έκδοσης ή λήψης, κατά περίπτωση, του
σχετικού παραστατικού. Αναλυτικότερα, στα στοιχεία έκδοσης της οντότητας,
αναγράφεται η ημερομηνία έκδοσης, ενώ στα στοιχεία που λαμβάνονται από
τρίτους, αναγράφεται η ημερομηνία έκδοσης, εάν το παραστατικό
παραλαμβάνεται εντός του χρόνου ενημέρωσης ή η ημερομηνία λήψης, εάν
το παραστατικό παραλαμβάνεται με καθυστέρηση.
Οι επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία πρέπει να τηρούν
επίσης:
1. Κατάσταση ή Μητρώο (αρχείο) ενσώματων και άυλων πάγιων
περιουσιακών στοιχείων. (Κατάσταση παγίων)
2. Αρχείο επενδύσεων σε χρεωστικούς τίτλους, τίτλους καθαρής θέσης
και λοιπούς τίτλους (άρθρο 4 παρ.3)
3. Αρχείο (βιβλίο ή κατάσταση απογραφής) ιδιόκτητων αποθεμάτων και
αποθεμάτων τρίτων.
4. Αρχείο περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων σε ξένο
νόμισμα.
Βλέπε αναλυτικά τα θέματα του άρθρου 4. Σημειώνουμε ότι οι πληροφορίες
που απαιτούνται από το άρθρο 4 των ΕΛΠ δύναται να παρέχονται από άλλα
αρχεία που τηρεί η οντότητα ή από συνδυασμό αρχείων.
5. Κατάσταση Αποτελεσμάτων για πολύ μικρές οντότητες, όπως το
υπόδειγμα Β6. Βλέπε θέμα 50 του άρθρου 3.
6. Προσάρτημα (Σημειώσεις) με τις πληροφορίες των παρ. 3 και 34 του
άρθρου 29 των ΕΛΠ.
Ο χρόνος ενημέρωσης των αρχείων αυτών είναι ο χρόνος σύνταξης των
χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
Τονίζουμε ότι για την απογραφή δεν ορίζεται, όπως συνέβαινε στις
προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΒΣ και του ΚΦΑΣ, άλλος χρόνος καταχώρησης
των ποσοτήτων και άλλος για την καταχώρηση της αποτίμησης. Χρόνος
ενημέρωσης και για την ποσοτική καταχώρηση και για την καταχώρηση των
αποτιμήσεων (επιμετρήσεων με την νέα ορολογία) ορίζεται ο χρόνος
σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, ο οποίος ουσιαστικά είναι ο
χρόνος υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Βλέπε αναλυτικά το
θέμα 8 στη συνέχεια.
Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα αρχεία τα οποία οφείλει να τηρεί η
οντότητα (μητρώο παγίων, αρχείο επενδύσεων, αρχείο περιουσιακών
στοιχείων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα) καθώς και για τις
χρηματοοικονομικές καταστάσεις που υποχρεούται να συντάσσει (Κατάσταση
Αποτελεσμάτων, Προσάρτημα).
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
28
28. Διαφύλαξη λογιστικών αρχείων Άρθρο 7 Ν.4308/2014
1. Το σύνολο των λογιστικών αρχείων που η οντότητα τηρεί,
σύμφωνα με τις διατάξεις αυτού του νόμου διαφυλάσσονται για το
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από:
α) Πέντε (5) έτη από τη λήξη της περιόδου.
β) Το χρόνο που ορίζεται από άλλη νομοθεσία. (Σ.Σ. βλέπε σχετικές
διατάξεις στη συνέχεια)
2. Τα λογιστικά αρχεία μπορούν να διαφυλάσσονται σε οποιαδήποτε
μορφή, εφόσον υπάρχει σύστημα αναζήτησης, εμφάνισης και εκτύπωσης ή
αναπαραγωγής αυτών, για τη διευκόλυνση οποιουδήποτε ελέγχου.
3. Ειδικά για κάθε τιμολόγιο, διαφυλάσσονται επιπλέον τα δεδομένα
που διασφαλίζουν την αυθεντικότητα και την ακεραιότητα του
περιεχομένου του, σύμφωνα με τις παραγράφους (1) και (2) του παρόντος
άρθρου.
29. Χρόνος διαφύλαξης βιβλίων και στοιχείων κατά τον Κώδικα
Φορολογικής Διαδικασίας
Άρθρο 13 § 2 του Ν. 4174/2013 (ΚΦΔ), όπως ισχύει με το άρθρο 3
παρ.1 του ν. 4337/17-10-2015
«Τα λογιστικά αρχεία, φορολογικοί ηλεκτρονικοί µηχανισµοί, φορολογικές
µνήµες και αρχεία που δηµιουργούν οι φορολογικοί ηλεκτρονικοί
µηχανισµοίπρέπει να διαφυλάσσονται κατ’ ελάχιστον:
α) για διάστημα πέντε (5) ετών από τη λήξη του αντίστοιχου φορολογικού
έτους εντός του οποίου υπάρχει η υποχρέωση υποβολής δήλωσης ή
β) εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 36
του Κώδικα (σ.σ. βλέπε επόμενο θέμα), έως ότου παραγραφεί το δικαίωμα
έκδοσης από τη Φορολογική Διοίκηση πράξης προσδιορισμού του φόρου,
σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο αυτή ή
γ) έως ότου τελεσιδικήσει η απαίτηση της Φορολογικής Διοίκησης σε
συνέχεια διενέργειας φορολογικού ελέγχου ή έως ότου αποσβεστεί
ολοσχερώς η απαίτηση λόγω εξόφλησης.»
30. Παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου προς έλεγχο. Άρθρο 36
του Ν. 4174/2013 (ΚΦΔ).
«1. Η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να προβεί σε έκδοση πράξης
διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εντός πέντε
(5) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία
υποβολής δήλωσης.
Στις περιπτώσεις που για κάποια φορολογία προβλέπεται η υποβολή
περισσότερων δηλώσεων, η έκδοση της πράξης του προηγούμενου εδαφίου
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
29
μπορεί να γίνει εντός πέντε (5) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου
λήγει η προθεσμία υποβολής της τελευταίας δήλωσης.
2. Η περίοδος που αναφέρεται στην παρ. 1 παρατείνεται στις εξής
περιπτώσεις:
α) εάν ο φορολογούμενος υποβάλει αρχική ή τροποποιητική δήλωση εντός
του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, για περίοδο ενός έτους από
τη λήξη της πενταετίας,
β) εάν ζητηθούν πληροφορίες από χώρα της αλλοδαπής, για όσο χρονικό
διάστημα απαιτηθεί για τη διαβίβαση των εν λόγω πληροφοριών
προσαυξημένο κατά ένα έτος από την παραλαβή τους από τη Φορολογική
Διοίκηση,
γ) εάν ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή, ένδικο βοήθημα ή μέσο, για περίοδο
ενός έτους μετά την έκδοση απόφασης, επί της ενδικοφανούς προσφυγής ή την
έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης και μόνο για το ζήτημα, το οποίο
αφορά.
3. Εξαιρετικά, πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού
προσδιορισμού φόρου για περιπτώσεις φοροδιαφυγής μπορεί να εκδοθεί
εντός είκοσι (20) ετών από τη λήξη του έτους. (σ.σ. Βλέπε και επόμενο
θέμα).
4. Εάν ο διορθωτικός προσδιορισμός φόρου συνεπάγεται
τροποποίηση πράξης προσδιορισμού φόρου για φορολογικό έτος για το
οποίο το δικαίωμα ελέγχου έχει παραγραφεί, η αντίστοιχη προσαρμογή
φόρου διενεργείται στο παλαιότερο φορολογικό έτος για το οποίο το
δικαίωμα ελέγχου δεν έχει ακόμη παραγραφεί και στο οποίο αφορά ο
διορθωτικός προσδιορισμός φόρου.»
31. Τιμολόγηση Άρθρο 8
1. Σε κάθε πώληση αγαθού ή παροχή υπηρεσίας καθώς και σε κάθε
περίπτωση συναλλαγής που υπόκειται σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας
(Φ.Π.Α.). από οντότητα υποκείμενη στις διατάξεις των ΕΛΠ προς άλλη
οντότητα εκδίδεται τιμολόγιο. Εάν η πράξη αφορά πώληση αγαθού, εκδίδεται
τιμολόγιο πώλησης. Εάν η πράξη αφορά παροχή υπηρεσίας, εκδίδεται
τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών.
2. Το τιμολόγιο από τις διατάξεις προκύπτει ότι είναι ένα, οι ανάγκες των
συναλλαγών επέβαλαν τις υποδιακρίσεις αυτού σε Τιμολόγιο Πώλησης,
Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών, Τιμολόγιο Αγοράς κ.λπ.
3. Κάθε έγγραφο που περιλαμβάνει τις πληροφορίες που απαιτούνται για
το τιμολόγιο επέχει θέση τιμολογίου εφόσον ο λήπτης αποδέχεται το έγγραφο
αυτό.
4. Η εξόφληση του τιμολογίου θεωρείται ως έμμεση αποδοχή αυτού
(Σχετ. Εγκ ΠΟΛ 1003/2015 § 8.2.1)
5. Τιμολόγιο είναι επίσης κάθε έγγραφο το οποίο αναφέρεται και
τροποποιεί ειδικά και αναμφισβήτητα ένα αρχικό τιμολόγιο.
6. Κάθε έγγραφο ή μήνυμα που τροποποιεί και αναφέρεται ειδικά και
αναμφισβήτητα σε ένα αρχικό τιμολόγιο, θεωρείται τιμολόγιο.
7. Ο όρος «τιμολόγιο» μπορεί να υποκαθίσταται αναλόγως λόγω
καθιερωμένων πρακτικών σε διάφορους κλάδους, π.χ. Λογαριασμοί,
πινακίδια χρηματιστηριακών συναλλαγών κ.λπ.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
30
8. Τροποποιητικό τιμολόγιο εκδίδεται για διόρθωση διαφορών ή λαθών
που υπήρχαν στο αρχικά εκδοθέν τιμολόγιο π.χ. αναγραφή μικρότερης αξίας
σε σχέση με την ορθή ή αναγραφή διαφορετικού είδους ή ελλιπή περιγραφή
κ.λπ.
9. Πιστωτικό τιμολόγιο εκδίδεται σε χορήγηση εκπτώσεων, επιστροφών
ή άλλων διαφορών (§6). Καταργήθηκε η απαγόρευση έκδοσης πιστωτικού
μόνο με ΦΠΑ π.χ. λόγω χρήσης λανθασμένου συντελεστή ΦΠΑ ή γενικά
λανθασμένου υπολογισμού ΦΠΑ.
10. Στο Πιστωτικό Tιμολόγιο σωστό είναι να αναγράφονται οι αριθμοί των
τιμολογίων, με τα οποία πωλήθηκαν τα αγαθά αν και αυτό δεν απαιτείται
πλέον ρητά από τις διατάξεις. Bλέπε θέμα 227.
11. Επιτρέπεται πλέον η έκδοση πιστωτικού τιμολογίου για την μείωση
του Φ.Π.Α που είχε γραφεί στο αρχικό τιμολόγιο πώλησης.
12. O τρόπος χορήγησης των εκπτώσεων λόγω τζίρου πρέπει να
γνωστοποιείται στη ΔOY τέσσερις (4) μήνες πριν την πραγματοποίησή τους
(θ. 215, 244).
13. Τα εκδιδόμενα ή λαμβανόμενα τιμολόγια αποτελούν μέρος των
λογιστικών αρχείων της οντότητας.
14. Η υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου βαραίνει πάντα την οντότητα που
πωλεί αγαθά ή υπηρεσίες ακόμα και στην περίπτωση της αυτοτιμολόγησης ή
της έκδοσης του τιμολογίου από τρίτο.
15. Το Δημόσιο οι περιφέρειες, οι νομαρχίες, οι δήμοι και κοινότητες και οι
λοιποί οργανισμοί δημοσίου δικαίου δεν έχουν υποχρέωση έκδοσης
τιμολογίου για τις δραστηριότητες, τις οποίες πραγματοποιούν ως δημόσια
εξουσία, εφόσον οι πράξεις αυτές δεν υπόκεινται σε Φ.Π.Α.. Στις περιπτώσεις
αυτές εκδίδουν παραστατικά που προβλέπονται από τον οργανισμό τους.
16. Σε κάθε μεταβίβαση ή παραχώρηση της χρήσης ενός άυλου αγαθού ή
κάθε δικαιώματος ή για κάθε αμοιβή πράξης η οποία δεν συνιστά παράδοση
αγαθού, εκδίδεται τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών (θ. 126-175).
17. H κατασκευή τεχνικών έργων ή εγκαταστάσεων με ίδια υλικά, θεωρείται
πώληση, ανεξαρτήτως της αξίας των υλικών. Βλέπε Tιμολόγια τεχνικών έργων
(θ. 177-196).
18. Σε πωλήσεις αγαθών μεταξύ ιδιωτών δεν εκδίδονται φορολογικά
στοιχεία (θ. 94).
19. Για πώληση αγαθών μεταξύ αγροτών του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α
δεν υπάρχει υποχρέωση τιμολογίου (θ. 272). Γενικότερα, τα πρόσωπα αυτά
οφείλουν να τεκμηριώνουν τα εισοδήματά τους με κάθε πρόσφορο μέσο,
όπως έκδοση και τήρηση αποδείξεων είσπραξης για τις πωλήσεις που
διενεργούν σε ιδιώτες καταναλωτές, τήρηση κάθε άλλου αρχείου (καταγραφή)
με τα δεδομένα (αξία) των πωλήσεών τους, τήρηση αρχείου της παραγωγής
τους σε ποσότητα και τιμή πώλησης, κ.λπ. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.1003/2015 παρ.
39.1.3.
20. Για αγορά αγαθών από ιδιώτες εκδίδεται τιμολόγιο αγοράς στο οποίο
αναγράφονται τα δεδομένα του τιμολογίου. Άρθρο 8 § 10.
21. Όταν αρνείται ο υπόχρεος την έκδοση τιμολογίου, ο αγοραστής
των αγαθών ή ο λήπτης των υπηρεσιών εκδίδει ο ίδιος τιμολόγιο αγοράς.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
31
Σημ: Η υποχρέωση για γνωστοποίηση στη Δ.Ο.Υ του γεγονότος αυτού δεν
προβλέπεται από τις διατάξεις των ΕΛΠ.
22. Όταν οι οντότητες αγοράζουν αγαθά από αγρότες του ειδικού
καθεστώτος ΦΠΑ εκδίδουν τιμολόγιο αγοράς. Άρθρο 8 § 10.
23. Ο αντιπρόσωπος που πωλεί αγαθά για λογαριασμό της οντότητας
εκδίδει το σχετικό παραστατικό πώλησης για λογαριασμό της (τιμολόγιο
πώλησης). Επίσης εκδίδει εκκαθάριση, σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, για
τις πωλήσεις για λογαριασμό της οντότητας, την προμήθεια του και τον
αναλογούντα ΦΠΑ των πράξεων αυτών. Άρθρο 8 § 12.
24. Για τις πωλήσεις αγροτικών προϊόντων από τρίτο για λογαριασμό
αγρότη παραγωγού, η εκκαθάριση εκδίδεται τουλάχιστον σε ετήσια βάση.
Άρθρο 8 § 13.
25. Για τις εκκαθαρίσεις δεν ορίζεται ρητά ο χρόνος έκδοσης τους, πλην
όμως θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι και οι εκκαθαρίσεις ακολουθούν
τους χρόνους έκδοσης των τιμολογίων, δηλαδή σε μηνιαία βάση (μέχρι την
15η του επόμενου μήνα) με εξαίρεση, όταν εκδίδονται για λογαριασμό των
αγροτών, όπου εκδίδονται σε ετήσια βάση.
26. Δεν προβλέπεται πλέον με τα ΕΛΠ η δυνατότητα έκδοσης
εκκαθάρισης για υπηρεσίες επεξεργασίας αγαθών για λογαριασμό
τρίτου (ΦΑΣΟΝ). Η κοινή πρακτική άλλωστε ήταν η έκδοση Τ.Π.Υ. και όχι
εκκαθάρισης.
27. Όλα τα τιμολόγια εκδίδονται αθεώρητα, είτε εκδίδονται
χειρόγραφα, είτε μηχανογραφικά. Βλέπε και άρθρο 15 και θέματα αυτού.
28. Για την είσπραξη επιδοτήσεων, οικονομικών ενισχύσεων,
αποζημιώσεων και άλλων ανόργανων εσόδων καθώς και επιστροφές τόκων
δεν προβλέπεται η έκδοση τιμολογίου. Απαιτείται όμως να υπάρχει
δικαιολογητικό έγγραφο και για τις πράξεις αυτές.
29. Για τις προκαταβολές δεν εκδίδεται τιμολόγιο (θ. 32, 33 άρθρου 11)
30. Oι τόκοι των επί πιστώσει πωλήσεων αυξάνουν την αξία των
πωλούμενων αγαθών και συμπεριλαμβάνονται στο τιμολόγιο (θ. 17, 19
άρθρου 9).
31. Για τους τόκους υπερημερίας εκδίδεται τιμολόγιο κατά την είσπραξη
ή πίστωση αυτών (θ. 17, 19 άρθρου 9).
32. Tα παρεπόμενα έξοδα με τα οποία επιβαρύνει ο πωλητής τον
αγοραστή περιλαμβάνονται στην αξία του τιμολογίου π.χ. έξοδα συσκευασίας,
μεταφοράς φορτοεκφόρτωσης κ.λπ. (θ. 17 και έπομενα άρθρου 9).
33. Για χρέωση Φ.Π.A. λόγω αρχικής λανθασμένης έκδοσης εκδίδεται
τιμολόγιο. Bέβαια σε κάθε καθυστερημένη έκδοση οφείλονται προσαυξήσεις.
Για πίστωση ΦΠΑ, λόγω λανθασμένης χρήσης συντελεστή, μπορεί να εκδοθεί
από 1-1-2015 Πιστωτικό Τιμολόγιο. (θ. 237, 241)
34. Tα επιστρεφόμενα κενά συσκευασίας που παρακολουθούνται μέσω
των λογαριασμών εγγυοδοσίας δεν τιμολογούνται, αλλά αναγράφονται σε
ειδικό χώρο του τιμολογίου ως ουδέτερο στοιχείο (θ. 22 άρθρου 9).
35. Tιμολόγιο εκδίδεται και στην περίπτωση που αγοράζονται και
πωλούνται αγαθά εκτός της ελληνικής επικράτειας, από Έλληνα
επιτηδευματία (θ. 56 και επόμενα).
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
32
36. Στην ανταλλαγή αγαθών ή υπηρεσιών μεταξύ επιτηδευματιών
(οντοτήτων) εκδίδονται εκατέρωθεν τιμολόγια. Εάν η ανταλλαγή γίνεται με
ιδιώτη ο επιτηδευματίας εκδίδει Απόδειξη Λιανικής για το πωλούμενο αγαθό ή
υπηρεσία και τιμολόγιο αγοράς ή συντάσσει σχετικό τίτλο κτήσης με τα
στοιχεία του τιμολογίου για το αγοραζόμενο αγαθό ή υπηρεσία.(θ. 13-26
άρθρου 11). O κάθε αντισυμβαλλόμενος είναι πωλητής και αγοραστής
ταυτόχρονα.
37. Στο δανεισμό αγαθών δεν εκδίδεται τιμολόγιο, αρκεί το παραστατικό
του δανεισμού. (θ. 65).
38. Kατά τη μετατροπή ή συγχώνευση ή σύσταση εταιρειών δεν εκδίδεται
τιμολόγιο για τα εισφερόμενα ως σύνολο αγαθά (θ. 72 - 77).
39. Oι διατάξεις της τιμολόγησης (άρθρα 8-11,14-15) ισχύουν σε όλη την
Eυρωπαϊκή Ένωση με την Οδηγία της ΕΕ 2001/115 για την τιμολόγηση, όπως
έχει ενσωματωθεί στην κωδικοποιημένη οδηγία 2006/112 σχετικά με το Φόρο
Προστιθέμενης Αξίας.
40. Τι και πως πρέπει να αναγράφεται στο τιμολόγιο. Βλέπε τα θέματα
του άρθρου 9.
41. Χρόνος έκδοσης τιμολογίων. Βλέπε θέματα άρθρου 11.
42. Συγκεντρωτικό τιμολόγιο. Βλέπε θέματα άρθρου 10.
43. Έκδοση απόδειξης λιανικής αντί για τιμολόγιο. Βλέπε θέματα
άρθρου 10.
44. Γενικά περί τιμολογίου: Οι ρυθμίσεις του Κεφαλαίου 3 των ΕΛΠ για τα
παραστατικά πωλήσεων, ενσωματώνουν στο εσωτερικό δίκαιο την Οδηγία
2006/112/ΕΕ. Δηλαδή τα προβλεπόμενα στις διατάξεις αυτές είναι τα
οριζόμενα από την συγκεκριμένη οδηγία της ΕΕ, η οποία έχει θεσπιστεί ως
μέρος της οδηγίας για το ΦΠΑ.
Με τις διατάξεις του άρθρου 8, δίνεται ο ορισμός της έννοιας του
τιμολογίου, καθορίζεται η ευθύνη του πωλητή για την έκδοση τιμολογίου
πώλησης και παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης τιμολογίου από άλλα
πρόσωπα.
Επίσης, παρέχεται απαλλαγή από την έκδοση τιμολογίου στο δημόσιο και
λοιπούς οργανισμούς δημοσίου δικαίου, για δραστηριότητες ή πράξεις, που
πραγματοποιούν ως δημόσια εξουσία, με την προϋπόθεση ότι οι πράξεις
αυτές δεν υπόκεινται σε Φ.Π.Α..
Ακόμα, αντιμετωπίζονται ειδικά θέματα που αφορούν την τιμολόγηση
(άρνηση έκδοσης τιμολογίου, τιμολόγηση στην περίπτωση μη υπόχρεου σε
έκδοση τιμολογίου, πώληση αγαθών για λογαριασμό τρίτου).
Επιπλέον ορίζεται ότι τα εκδοθέντα ή ληφθέντα τιμολόγια, αποτελούν μέρος
των λογιστικών αρχείων της οντότητας.
Η έννοια της χονδρικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών δεν ορίζεται στις
διατάξεις των ΕΛΠ, αλλά προκύπτει όμως εξ αντιδιαστολής από την έννοια
της λιανικής πώλησης (ιδιώτες καταναλωτές). Συνεπώς, τιμολόγιο εκδίδεται
για πωλήσεις προς άλλη οντότητα που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή
το Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ. ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα ή αγρότες
του ειδικού καθεστώτος του Φ.Π.Α. ή εξαγωγές ή γενικά πρόσωπα του
άρθρου 1 των ΕΛΠ. (Εγκ.ΠΟΛ.1003/2015 παρ. 8.1, 8.2)
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
33
32. Περιεχόμενο τιμολογίου Άρθρο 9 ΕΛΠ
1. Το τιμολόγιο εκδίδεται τουλάχιστον διπλότυπο και το ένα αντίγραφο να
διατηρείται στα λογιστικά έγγραφα (αρχείο) της οντότητας. Με αυτό τον τρόπο
διασφαλίζεται η αυθεντικότητα της προέλευσης του τιμολογίου, κατά το άρθρο
15 § 1 και τη σχετ. Εγκ. ΠΟΛ 1003/2015 § 15.2.3.
2. Τα παραστατικά στοιχεία, άρα και το τιμολόγιο, κατά την παρ. 5 του
άρθρου 5, πρέπει να αναφέρουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την
ασφαλή ταυτοποίηση κάθε μίας συναλλαγής ή γεγονότος.
3. Κάθε τιμολόγιο πρέπει να φέρει την ημερομηνία έκδοσης του. Ακόμα
τον αύξοντα αριθμό για μία ή περισσότερες σειρές τιμολογίων, ο οποίος
χαρακτηρίζει το τιμολόγιο με μοναδικό τρόπο. Δηλαδή τα τιμολόγια πρέπει να
φέρουν ενιαία αύξουσα προοδευτική αρίθμηση και εάν αυτά εκδίδονται σε
περισσότερες από μία σειρές να φέρουν διακριτικό γνώρισμα σειράς. Άρθρο 9
παρ. 1α’ και β΄. Βλέπε και θέμα 12 του άρθρου 5.
4. Τα τιμολόγια μπορεί να διακρίνονται ανάλογα με τις ανάγκες της
επιχείρησης σε Τιμολόγια πώλησης, Τιμολόγια Παροχής Υπηρεσιών,
Τιμολόγια Αγοράς, ή και σε άλλα έγγραφα με άλλα ονόματα που όμως πρέπει
να περιέχουν όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για το τιμολόγιο, δηλαδή
να είναι πλήρη ως προς τα στοιχεία των αντισυμβαλλομένων και ως προς το
περιεχόμενο των τιμολογίων καθώς και να τα αποδέχεται ο παραλήπτης των
αγαθών ή υπηρεσιών που υπόκειται σε τιμολόγηση.
5. Στο τιμολόγιο πρέπει να αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία των
αντισυμβαλλομένων, δηλαδή επωνυμία ή ονοματεπώνυμο, πλήρης
διεύθυνση και ΑΦΜ. Άρθρο 9 § 1 γ–ε΄.
6. Στο τιμολόγιο αναγράφονται η ποσότητα και το είδος των
παραδιδόμενων αγαθών ή η έκταση και το είδος των παρεχόμενων
υπηρεσιών. Άρθρο 9 § 1στ΄.
7. Παρέχεται η δυνατότητα μη αναγραφής στο τιμολόγιο του είδους και
της έκτασης των παρεχόμενων υπηρεσιών, υπό την προϋπόθεση ότι οι
ενδείξεις αυτές (έκταση και είδος παρεχόμενων υπηρεσιών) προκύπτουν από
άλλα έγγραφα, όπως είναι οι τυχόν καταρτισθείσες συμβάσεις, συμφωνητικά,
καθώς και λοιπά έγγραφα στα οποία παραπέμπει το τιμολόγιο. Άρθρο 9 §
1στ΄ και Εγκ. ΠΟΛ 1003/2015 § 9.1.1.
8. Τα ποσά (αξίες) που αναγράφονται στο τιμολόγιο δύναται να
εκφράζονται σε οποιοδήποτε νόμισμα, εκτός του ποσού του Φ.Π.Α. το
οποίο εκφράζεται και στο εθνικό νόμισμα, ανεξάρτητα εάν αυτά αφορούν
συναλλαγές στο εσωτερικό της χώρας ή με το εξωτερικό. Άρθρο 9 § 2.
9. Στο τιμολόγιο πρέπει να αναγράφεται και η ημερομηνία
παράδοσης των αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών, όταν αυτή η ημερομηνία
δεν συμπίπτει με την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου. Με αυτόν τον
τρόπο δημιουργείται τεκμήριο για την εφαρμογή της αρχής του
δεδουλευμένου. (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ 1003/2015 § 9.2.2). Πρακτικά η υποχρέωση
αυτή εξασφαλίζεται με την αναγραφή του αριθμού και της ημερομηνίας
έκδοσης του Δελτίου Αποστολής.
10. Το τιμολόγιο δεν απαιτείται να φέρει την υπογραφή του εκδότη.
Ωστόσο, η υπογραφή του εκδότη επί του τιμολογίου μπορεί να απαιτείται από
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
34
άλλη νομοθεσία ή να είθισται ως καθιερωμένη επιχειρηματική πρακτική.
Άρθρο 9 § 3 και Εγκ. ΠΟΛ 1003/2015 § 9.3.1.
Ακόμα δεν απαιτείται ούτε η υπογραφή του παραλήπτη των αγαθών ή
των υπηρεσιών. Τονίζουμε όμως, ιδιαιτέρως όταν τα αγαθά παραδίδονται
συνοδευόμενα με τιμολόγιο και όχι με Δελτίο Αποστολής, ότι η υπογραφή
κρίνεται εμπορικά απαραίτητη για λόγους απόδειξης και διασφάλισης της
πραγματοποίησης της συναλλαγής, σε περιπτώσεις αμφισβητήσεων
παραλαβής ή ενστάσεων επί της αξίας κ.λπ.
33. Χρόνος έκδοσης τιμολογίου (άρθρο 11 ΕΛΠ)
1. Η υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου γεννάται κατά το χρόνο που
πραγματοποιείται η αποστολή ή η παράδοση των αγαθών ή των υπηρεσιών
(παρ.1).
2. Ο χρόνος γένεσης της υποχρέωσης έκδοσης τιμολογίου
διαφοροποιείται από την προθεσμία έκδοσης του εν λόγω τιμολογίου. (Εγκ.
ΠΟΛ 1003/2015 § 11.1.1)
3. Ο χρόνος έκδοσης του τιμολογίου αποσυνδέεται από την εφαρμογή
της αρχής του δεδουλευμένου σχετικά με την αναγνώριση των πωλήσεων.
Δηλαδή, η υποχρέωση αναγνώρισης των εσόδων είναι θέμα πραγματικών
περιστατικών σύμφωνα με τα σχετικά κριτήρια αναγνώρισης (π.χ. παράδοση
αγαθών, παροχή υπηρεσίας) και δεν προϋποθέτει την έκδοση τιμολογίου η
οποία μπορεί και να γίνεται σε μεταγενέστερο χρόνο. (Εγκ. ΠΟΛ 1003/2015 §
11.1.2).
4. Το τιμολόγιο πώλησης αγαθών εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η
ημέρα του επόμενου μήνα της παράδοσης ή αποστολής αγαθών.
5. Tο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών (ΤΠΥ) εκδίδεται το αργότερο μέχρι
τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα της ολοκλήρωσης της υπηρεσίας ή όταν
αυτή διαρκεί μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα από την περίοδο που
καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής για παρασχεθείσα όμως υπηρεσία
(θέμα 26).
6. O χρόνος έκδοσης του τιμολογίου εξαρτάται από την παράδοση του
αγαθού ή την προσφορά της υπηρεσίας και δεν ενδιαφέρει ο τρόπος
καταβολής του τιμήματος, εάν πωλείται σε δόσεις, εάν παρακρατείται η
κυριότητα κ.λπ. (Βλέπε σχετικά θέματα στη συνέχεια).
7. Το τιμολόγιο στις επαναλαμβανόμενες πωλήσεις προς τον ίδιο
αγοραστή, εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα από
το μήνα εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε το πρώτο γεγονός πώλησης
αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που συμπεριλαμβάνεται στο συγκεντρωτικό
τιμολόγιο.
8. Όταν παρέχεται σε πελάτη δικαίωμα λήψης υπηρεσίας για
συγκεκριμένο ή μη χρονικό διάστημα έναντι προκαθορισμένης αμοιβής το
TΠY εκδίδεται κατά το χρόνο που η αμοιβή είναι απαιτητή και ο πελάτης
αποκτά το δικαίωμα λήψης των υπηρεσιών. Άρθρο 11 § 2γ’. Βλέπε και θέμα
14.
9. Το πιστωτικό τιμολόγιο για επιστροφές αγαθών ακολουθεί τις γενικές
διατάξεις του άρθρου 11 και εκδίδεται στους ίδιους χρόνους. (Εγκ. ΠΟΛ
1003/2015 § 11.2.10) Αναλυτικά βλέπε θέμα 38 και επόμενα
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
35
10. Οι εκκαθαρίσεις εκδίδονται το αργότερο μέχρι τη 15η ημέρα του
επόμενου μήνα από την περίοδο στην οποία μέρος της σχετικής αμοιβής
καθίσταται απαιτητό για τα αγαθά που έχουν πωληθεί. Kατ’ εξαίρεση οι
συνεταιριστικές οργανώσεις μπορούν να εκδώσουν τις εκκαθαρίσεις για
λογαριασμό των παραγωγών μια φορά κατά χρήση (έτος) και αποστέλλεται
στον αγρότη παραγωγό έγκαιρα για εκπλήρωση κάθε νόμιμης υποχρέωσης
(Βλέπε θέμα 42). Γενικά για εκκαθαρίσεις βλέπε θέματα 99 - 120 άρθρου 8.
34. Εκδιδόμενα στοιχεία για λιανική πώληση αγαθών ή υπηρεσιών
(Άρθρο 12 ΕΛΠ)
1. Ως γενική αρχή μπορούμε να αναφέρουμε ότι για τις πωλήσεις
αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών προς επιτηδευματίες εκδίδονται τιμολόγια
και προς ιδιώτες αποδείξεις.
2. Η έκδοση του στοιχείου λιανικής πώλησης είναι προαιρετική καθώς
η υποκείμενη οντότητα μπορεί να εκδώσει και τιμολόγιο προς τους ιδιώτες
καταναλωτές.
3. Η απόδειξη λιανικής εκδίδεται στις λιανικές συναλλαγές, δηλαδή
στις πωλήσεις αγαθών ή στις παροχές υπηρεσιών σε ιδιώτες ή πιο ορθά σε
άτομα που το αγοραζόμενο αγαθό ή υπηρεσία θα το χρησιμοποιήσουν για
προσωπικές, οικογενειακές, ιδιωτικές ή γενικότερα μη επαγγελματικές
ανάγκες.
4. Επανέρχεται ρητά η διαφοροποίηση μεταξύ των προηγούμενων
στοιχείων, «απόδειξη λιανικής πώλησης» και «απόδειξη παροχής
υπηρεσιών» που είχαν ενοποιηθεί κατά τον ΚΦΑΣ ως «απόδειξη λιανικής».
Βεβαίως δεν απαγορεύεται και η χρήση ενός στοιχείου με ένα τίτλο «απόδειξη
λιανικής» και εκ του περιεχομένου να προκύπτει τι αφορά, αλλά αυτό δεν
θεωρείται πρακτικό.
5. Λιανική συναλλαγή είναι η πώληση αγαθών για ίδιο λογαριασμό ή για
λογαριασμό τρίτου ή η παροχή υπηρεσιών σε φυσικό πρόσωπο για την
ικανοποίηση ατομικών ή οικογενειακών αναγκών χωρίς να εξετάζεται η
αξία και το πλήθος των πωλούμενων αγαθών ή το ύψος των προσφερόμενων
υπηρεσιών.
6. Ως λιανική συναλλαγή θεωρείται επίσης η αλλαγή λιανικώς
πωληθέντος αγαθού, η επιστροφή λιανικώς πωληθέντος αγαθού καθώς και η
χορήγηση έκπτωσης για αγαθά λιανικώς πωληθέντα που εκ των υστέρων
διαπιστώνεται ελάττωμα ή παρέχεται έκπτωση σε διαρκή καταναλωτικά αγαθά
των οποίων η αρχική τιμή είχε επιβαρυνθεί λόγω διακανονισμού ή γενικά
έκπτωση για οποιοδήποτε άλλο λόγο.
7. Για τις συναλλαγές με τους ιδιώτες, οι υποκείμενες στο νόμο
οντότητες ανεξαρτήτως κατηγορίας εκδίδουν απόδειξη λιανικής πώλησης ή
απόδειξη παροχής υπηρεσιών αντίστοιχα.
8. Για συναλλαγές με επιχειρήσεις, επιτηδευματίες, αγρότες και
λοιπές υποκείμενες οντότητες, Δημόσιο, ΝΠΔΔ και γενικά νομικά πρόσωπα
μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα, εκδίδεται υποχρεωτικά τιμολόγιο.
9. Ειδικά αποδείξεις λιανικής μπορεί να εκδίδονται προς άλλες
υπόχρεες στο νόμο οντότητες (επιχειρήσεις, επιτηδευματίες, τέως
ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, γενικά σε νομικά πρόσωπα, κ.λπ.), όταν
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
36
πωλούνται μη εμπορεύσιμα αγαθά για τον αγοραστή ή όταν παρέχονται
υπηρεσίες και η αξία της κάθε συναλλαγής είναι μέχρι 100 ευρώ. Στις
περιπτώσεις αυτές, η τεκμηρίωση της σχετικής δαπάνης από τον αγοραστή
των αγαθών ή τον λήπτη των υπηρεσιών δύναται να επιτυγχάνεται με την
αναγραφή του είδους των αγαθών και των υπηρεσιών επί των στοιχείων
λιανικής πώλησης κατά γενική περιγραφή ή και από την περιγραφή της
δραστηριότητας–επαγγέλματος του εκδότη στα στοιχεία αυτά. Σε κάθε
περίπτωση, η τεκμηρίωση είναι θέμα πραγματικών περιστατικών. (Σχετ. Εγκ.
ΠΟΛ. 1003/2015 § 10.2.2)
10. Στα στοιχεία που εκδίδουν τα πρατήρια υγρών καυσίμων για
χονδρικές πωλήσεις βενζίνης, πετρελαίου κίνησης και υγραερίου αξίας μέχρι
τριακόσια (300) ευρώ δύναται να αναγράφεται ο αριθμός κυκλοφορίας του μέσου
μεταφοράς, αντί του ΑΦΜ και της πλήρης επωνυμίας και διεύθυνσης του πελάτη.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η συσχέτιση του εκδιδόμενου παραστατικού με
την αγοράζουσα οντότητα και τα απαιτούμενα στοιχεία του τιμολογίου. Ο
αριθμός κυκλοφορίας μπορεί να αναγράφεται χειρόγραφα με υπογραφή και
σφραγίδα του εκδότη, εάν δεν εκτυπώνεται από το μηχανισμό έκδοσης
παραστατικών πώλησης.(Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 9.1.2)
11. Κάθε έγγραφο που περιέχει τα οριζόμενα στοιχεία (πληροφορίες) του
παραστατικού λιανικής πώλησης εξομοιώνεται με παραστατικό λιανικής
πώλησης (π.χ. συμβόλαια μεταβίβασης αγαθών, λογαριασμοί, εισιτήρια,
τραπεζικά παραστατικά, ασφαλιστήρια συμβόλαια κ.λπ.). (Άρθρο 12 § 5 και
σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 12.5.1).
12. Δεν απαιτείται η έκδοση ξεχωριστού στοιχείου λιανικής για την
είσπραξη αμοιβής από συμβολαιογράφους, εφόσον η αμοιβή αναγράφεται
στο σχετικό συμβόλαιο. Το ίδιο ισχύει αναλογικά και με τις ίδιες προϋποθέσεις
για κάθε άλλο υπόχρεο (π.χ. δικαστικοί επιμελητές). (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015 § 12.5.1)
13. Το παραστατικό λιανικής πώλησης μπορεί να φέρει ονομασία
(τίτλο), ανάλογα με τις επικρατούσες πρακτικές («Απόδειξη», «Απόδειξη
λιανικής», «Απόδειξη λιανικής πώλησης», «Απόδειξη παροχής υπηρεσιών»
και «Απόδειξη λιανικών συναλλαγών»).
14. Η απόδειξη επιστροφής και η διαδικασία για την έκδοση
απόδειξης λιανικής για την αλλαγή, που ίσχυαν μέχρι 31-12-2014, δεν
αναφέρονται στις διατάξεις των ΕΛΠ. Αντί αυτών προβλέπεται γενικά η
έκδοση Πιστωτικού στοιχείου λιανικής. Βλέπε και θέμα 45.
15. Πιστωτικό στοιχείο λιανικής πώλησης εκδίδεται στην επιστροφή
λιανικώς πωληθέντος αγαθού ή στη χορήγηση εκπτώσεων. (άρθρο 12 §
4)
16. Εάν το ποσό για το οποίο εκδίδεται πιστωτικό λιανικής είναι άνω
των 50 ευρώ αναγράφεται το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη.
Υπάρχει δυνατότητα τα στοιχεία αυτά να παρακολουθούνται σε ιδιαίτερο
αρχείο. (άρθρο 12 § 4)
17. Σε περίπτωση αλλαγής αγαθών θα πρέπει να εκδίδεται πιστωτικό
στοιχείο λιανικής για το επιστρεφόμενο αγαθό και νέα απόδειξη λιανικής για το
νέο παραδιδόμενο αγαθό. Βλέπε και θέμα 45.
18. Στην αλλαγή αγαθών δεν απαιτείται (από τη φορολογική νομοθεσία)
να προσκομιστεί η αρχική απόδειξη. Κατά κανόνα οι επιχειρήσεις στην λιανική
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
37
πώληση παραδίδουν για εμπορικούς λόγους, κάρτα αλλαγής με βάση την
οποία και τους αναγραφόμενους σε αυτήν όρους και προθεσμίες διενεργούν
τις αλλαγές.
19. Στην απόδειξη λιανικής (Απόδειξη Λιανικής Πώλησης ή Απόδειξη
Παροχής Υπηρεσιών) ή στο Πιστωτικό στοιχείο λιανικής αναγράφονται:
Η ημερομηνία έκδοσης, ο αύξων αριθμός για μία ή περισσότερες σειρές
στοιχείων λιανικής πώλησης, ο οποίος χαρακτηρίζει το στοιχείο αυτό με
μοναδικό τρόπο, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) με βάση τον
οποίο ο πωλητής πραγματοποίησε την παράδοση των αγαθών ή την παροχή
των υπηρεσιών, το πλήρες όνομα και την πλήρη διεύθυνση του πωλητή των
αγαθών ή υπηρεσιών, το συντελεστή Φ.Π.Α. και τη μικτή αξία πώλησης που
αφορά ο συντελεστής.
20. Δεν υπάρχει πλέον η υποχρέωση του ΚΦΑΣ να αναγράφεται το ποσό
της αμοιβής και ολογράφως όταν η απόδειξη εκδίδεται χειρόγραφη.
21. Στις αποδείξεις λιανικής δεν απαιτείται κατά κανόνα η αναγραφή
του ονοματεπώνυμου και της διεύθυνσης του πελάτη. Kατ’ εξαίρεση
απαιτείται η αναγραφή του ονοματεπώνυμου και της Δ/νσης του πελάτη
στις αποδείξεις λιανικής που εκδίδονται χωρίς τη χρήση ηλεκτρονικού
φορολογικού μηχανισμού σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Βλέπε θέμα 40.
22. Όταν κατά την επιστροφή αγαθών, χωρίς να γίνεται αλλαγή, ο
πελάτης πιστώνεται το ποσό για μελλοντικές αγορές, το πιστωτικό στοιχείο
εκδίδεται «επί πιστώσει».
23. Υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης πιστωτικού στοιχείου λιανικής
πώλησης και στην περίπτωση παροχής υπηρεσίας (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015 § 12.4.1)
24. Η οντότητα υποχρεούται από αγορανομικές διατάξεις, να αναρτά
πινακίδα σε εμφανές σημείο του καταστήματος για την υποχρέωσή της για
έκδοση απόδειξης λιανικής.
25. Σκόπιμο είναι οι υποκείμενες στο νόμο αυτό οντότητες να
αναρτούν πινακίδα, με την οποία να προτρέπουν τους πελάτες τους για τις
αγορές που προορίζονται για τις επαγγελματικές τους ανάγκες να ζητούν
τιμολόγιο.
26. Για κατάσχεση αυτοκινήτου ή άλλου μηχανήματος ή άλλου
αγαθού λόγω μη πληρωμής των δόσεων εκδίδεται Πιστωτικό τιμολόγιο ή
Πιστωτικό στοιχείο λιανικής πώλησης, ανάλογα με την ιδιότητα του αγοραστή,
με αξία ίση με το ανείσπρακτο υπόλοιπο. Μπορεί να συνταχθεί συμβόλαιο ή
πράξη κατάσχεσης ή άλλο ισοδύναμο έγγραφο που να περιέχει τα δεδομένα
του πιστωτικού.
27. Όταν αγοράζονται αγαθά από ιδιώτες με διατακτικές τρίτων, η
πώληση παραμένει λιανική και εκδίδονται αποδείξεις λιανικής.
28. Oι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας αντί αποδείξεων λιανικής προς τους
πελάτες - καταναλωτές εκδίδουν λογαριασμούς (άρθρο 12 § 5, 6 και Σχετ.
Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 12.5.1).
29. Oι τράπεζες εκδίδουν αποδείξεις είσπραξης (άρθρο 12 § 5,6 και Σχετ.
Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 12.5.1).
30. Oι χρηματιστηριακές εταιρείες αντί αποδείξεων εκδίδουν πινακίδια
(άρθρο 12 § 5,6 και Nομοθεσία χρηματιστηρίου).
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
38
31. H αγορά και πώληση συναλλάγματος θεωρείται τραπεζική εργασία
και εκδίδονται άλλα παραστατικά έγγραφα, σύμφωνα με τις διατάξεις του
άρθρου 8 § 3, 4 και 12 § 5,6 των ΕΛΠ.
32. Για την είσπραξη συνδρομών εφημερίδων και περιοδικών εκδίδονται
αποδείξεις είσπραξης.
33. Δύναται η οντότητα να αναθέσει την έκδοση των αποδείξεων
λιανικής σε τρίτο εξ’ ονόματος και για λογαριασμό της. Αφορά όλες τις
αποδείξεις λιανικής είτε πώλησης, είτε παροχής υπηρεσιών. Με τις
προηγούμενες διατάξεις του ΚΦΑΣ μέχρι 31.12.2014 υπήρχε δυνατότητα
ανάθεσης σε τρίτο μόνο για την έκδοση εισιτηρίων θεάτρων,
κινηματογράφων, συναυλιών και λοιπών συναφών καλλιτεχνικών
εκδηλώσεων καθώς και για την έκδοση εισιτηρίων μεταφοράς προσώπων. Η
ανάθεση προϋποθέτει προηγούμενη συμφωνία. (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015
§ 12.7.2)
34. Η ανάθεση δεν απαλλάσσει την οντότητα από τη σχετική ευθύνη για
την έκδοση αποδείξεων αλλά και κάθε ευθύνη σύμφωνα με την κείμενη
νομοθεσία, ενώ το τρίτο πρόσωπο που εκδίδει τα στοιχεία για λογαριασμό της
οντότητας οφείλει να αποστέλλει εγκαίρως στην οντότητα τα εκδιδόμενα
στοιχεία λιανικής πώλησης ή κατ’ ελάχιστο όλες τις απαιτούμενες
πληροφορίες που αφορούν τις πραγματοποιηθείσες για λογαριασμό της
οντότητας λιανικές συναλλαγές. (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 12.7.3, 12.7.4)
35. Τα ποσά που εισπράττουν οι τέως ελεύθεροι επαγγελματίες για
δαπάνες που έγιναν για λογαριασμό του πελάτη και τα οποία είναι σαφώς
καθορισμένα δεν θεωρούνται ως ακαθάριστη αμοιβή τους. H παρακράτηση
που πρέπει να γίνει στις αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες
σύμφωνα με το άρθρο 62 παρ. 1δ του ν. 4172/2013 πραγματοποιείται στο
ποσό της αμοιβής μετά την αφαίρεση των δαπανών που αποδεδειγμένα
βαρύνουν τον πελάτη. Aπαιτούνται όμως δικαιολογητικά τα οποία πρέπει να
έχουν εκδοθεί στο όνομα του πελάτη (Σχετ. Eγγ. 1050217/871/15-6-99 Φ.E.).
36. Φορολογικός Ηλεκτρονικός Μηχανισμός. Βλέπε θ. 200-280 άρθρου
12 Βιβλίου μας
35. Λιανική πώληση. Έννοια. Πότε εκδίδονται Aποδείξεις Λιανικής για
πώληση αγαθών - παροχή υπηρεσιών
Oι διατάξεις του άρθρου 12 των ΕΛΠ αναφέρονται στη λιανική πώληση
αγαθών ή παροχή υπηρεσιών.
Λιανική πώληση είναι η πώληση αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών σε
φυσικό πρόσωπο για την ικανοποίηση ατομικών ή οικογενειακών αναγκών,
χωρίς να εξετάζεται η αξία και το πλήθος των πωλούμενων αγαθών ή το ύψος
των προσφερόμενων υπηρεσιών π.χ. η πώληση μπετοσιδήρου προς ιδιώτη
για ανέγερση κατοικιών δικής του και των παιδιών του αξίας 30.000 Eυρώ
θεωρείται λιανική πώληση.
Ακόμα λιανική πώληση θεωρείται η πώληση σε μέλη προμηθευτικού
συνεταιρισμού με βάση διατακτικές που εκδίδει ο συνεταιρισμός.
Για τις συναλλαγές με τους ιδιώτες, οι υπόχρεες οντότητες που τηρούν
απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία εκδίδουν απόδειξη λιανικής πώλησης ή
απόδειξη παροχής υπηρεσιών κατά περίπτωση.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
39
Για την πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών προς άλλες υπόχρεες
οντότητες με βάση τις διατάξεις των ΕΛΠ εκδίδονται τιμολόγια, σύμφωνα με το
άρθρο 12 των ΕΛΠ.
Σημειώνουμε ότι τα στοιχεία λιανικής πώλησης μπορεί να εκδίδονται
από όλους τους υπόχρεους προς άλλους υπόχρεους, όταν πωλούνται μη
εμπορεύσιμα αγαθά προς τον αγοραστή ή παρέχονται υπηρεσίες προς το
λήπτη και η αξία της κάθε συναλλαγής είναι μέχρι 100 Ευρώ. (Σχετ. Εγκ.
ΠΟΛ. 1003/2015 § 10.2.2). Βλέπε θέμα 3 άρθρου 10.
Ακόμα επιτρέπεται στα στοιχεία που εκδίδουν τα πρατήρια υγρών
καυσίμων για χονδρικές πωλήσεις βενζίνης, πετρελαίου κίνησης και
υγραερίου αξίας μέχρι τριακόσια (300) ευρώ να αναγράφεται ο αριθμός
κυκλοφορίας του μέσου μεταφοράς, αντί του ΑΦΜ και της πλήρης επωνυμίας
και διεύθυνσης του πελάτη. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η συσχέτιση του
εκδιδόμενου παραστατικού με την αγοράζουσα οντότητα και τα απαιτούμενα
στοιχεία του τιμολογίου. Ο αριθμός κυκλοφορίας μπορεί να αναγράφεται
χειρόγραφα με υπογραφή και σφραγίδα του εκδότη, εάν δεν εκτυπώνεται από
το μηχανισμό έκδοσης παραστατικών πώλησης.(Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015
§ 9.1.2)
Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε ότι είναι δυνατόν η οντότητα να
εκδώσει εναλλακτικά τιμολόγιο και προς τους ιδιώτες. Στην περίπτωση
αυτή η οντότητα αναλαμβάνει μεγαλύτερη υποχρέωση καθώς θα πρέπει να
συμπληρώσει τα στοιχεία που απαιτούνται κατά την έκδοση του τιμολογίου. Η
έκδοση των τιμολογίων αυτών προς τους ιδιώτες πρέπει να γίνεται με τη
χρήση φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, όπως και οι αποδείξεις
λιανικής πώλησης, εκτός εάν υπάρχει εξαίρεση από τη χρήση ταμειακής
μηχανής. (άρθρο 12 § 8). Βλέπε θέματα 246 - 250, 270 καθώς και θέμα 66
άρθρου 8.
Ποια στοιχεία προβλέπονται από το άρθρο 12, προς έκδοση
1. Aπόδειξη λιανικής, για πωλήσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών (§1).
2. Απόδειξη Λιανικής Πώλησης (§1).
3. Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (§1).
4. Τιμολόγιο για λιανικές πωλήσεις (§1).
5. Aπόδειξη λιανικής (ή τιμολόγιο), για πωλήσεις τεχνικών έργων ή
εγκαταστάσεων (§1).
6. Πιστωτικό στοιχείο λιανικής για επιστροφές αγαθών (§ 4).
7. Πιστωτικό στοιχείο λιανικής για εκπτώσεις (§ 4).
8. Λογαριασμοί οργανισμών (έμμεσα από τις § 5, 6).
9. Aποδείξεις είσπραξης τραπεζών (έμμεσα από τις § 5, 6).
10. Πινακίδια χρηματιστηριακών εταιρειών (έμμεσα από τις § 5, 6).
11. Συμβόλαια στα οποία αναγράφεται η αμοιβή ή έγγραφα με αμοιβή
δικαστικών επιμελητών (έμμεσα από τις § 5, 6 και παρ.12.5.1.
Εγκ.ΠΟΛ.1003/2015).
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
40
36. Χρόνος έκδοσης των στοιχείων λιανικής (Άρθρο 13 ΕΛΠ)
1. H απόδειξη λιανικής, για την πώληση αγαθών, εκδίδεται με την
παράδοση ή την έναρξη αποστολής του αγαθού, ανεξαρτήτως του χρόνου
είσπραξης του αντιτίμου (άρθρο 13 περ. α’).
2. Eάν πραγματοποιηθεί διακίνηση των λιανικώς πωληθέντων αγαθών
και εκδοθεί συνοδευτικό Δελτίο Αποστολής δεν επιτρέπεται πλέον η
μετάθεση της έκδοσης της απόδειξη λιανικής, αλλά θα πρέπει το
παραστατικό λιανικής πώλησης να εκδίδεται και πάλι κατά την παράδοση ή
την έναρξη της αποστολής των αγαθών. (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 §
13.1.3)
3. Αποκλειστικά και μόνο στην περίπτωση που η παράδοση των
πωλούμενων αγαθών στον ιδιώτη – αγοραστή γίνεται από τρίτο (τριγωνική
παράδοση από τον προμηθευτή ή αποστολή από αποθηκευτή κ.λπ.), τα
στοιχεία λιανικής πώλησης μπορούν να εκδοθούν το αργότερο μέχρι το τέλος
του επόμενου μήνα από την παράδοση των αγαθών. (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015 § 13.1.3)
4. Όταν εκδίδεται παραστατικό λιανικής, έστω και εάν τα αγαθά
διακινούνται ή αποστέλλονται από τον πωλητή, δεν απαιτείται έκδοση άλλου
παραστατικού διακίνησης, δεδομένου ότι και η ΑΛΠ θεωρείται και αυτή ως
παραστατικό διακίνησης σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 5 των ΕΛΠ.
(Σχετ. και Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 13.1.3)
5. Όταν πραγματοποιείται αποστολή αγαθών σε τρίτο κατ’ εντολή του
αγοραστή (Δώρα εορτών, γάμων κ.λπ.) σε χρόνο μεταγενέστερο της αγοράς,
η απόδειξη λιανικής εκδίδεται με την πώληση, το αγαθό παραμένει στις
εγκαταστάσεις του πωλητή και με την αποστολή στον τρίτο, εκδίδεται δελτίο
αποστολής στο οποίο αναγράφεται και ο αριθμός της απόδειξης λιανικής που
ήδη έχει εκδοθεί, ώστε να διασφαλιστεί η ελεγκτική αλυσίδα, δηλαδή να
υπάρχει συσχέτιση της απόδειξης και του Δελτίου Αποστολής.
6. Με τις διατάξεις των ΕΛΠ, καταργήθηκε η δυνατότητα να εκδίδεται η
απόδειξη λιανικής μέχρι τη δέκατη πέμπτη (15η) του επόμενου μήνα με
ημερομηνία έκδοσης όμως την τελευταία ημέρα του μήνα, όταν τα αγαθά
είχαν συνοδευτεί με Δελτίο Αποστολής. Με τα ΕΛΠ, η ΑΛΠ πρέπει να εκδοθεί
με την ολοκλήρωση της παράδοσης.
7. Όταν αγοράζονται αγαθά και δεν παραλαμβάνονται αλλά
παραμένουν για επιδιόρθωση, η απόδειξη λιανικής εκδίδεται με την
παράδοση των αγαθών, ανεξάρτητα από το χρόνο εξόφλησής τους.
8. Για την είσπραξη προκαταβολών, κατά την πώληση αγαθών ή την
παροχή υπηρεσιών, δεν προβλέπεται έκδοση στοιχείου (Tιμολογίου ή
Απόδειξης Λιανικής) πρέπει όμως, εφόσον τηρούνται διπλογραφικά βιβλία, να
εκδίδονται απλές αποδείξεις είσπραξης για την ενημέρωση του ταμείου των
επιχειρήσεων. Δεν απαιτείται να εκδοθεί απόδειξη είσπραξης για τους
τηρούντες βιβλίο εσόδων-εξόδων.
9. Σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών, η απόδειξη παροχής εκδίδεται με
την ολοκλήρωση των προσφερόμενων υπηρεσιών (άρθρο 13 περ. β’), εκτός
όταν παρέχονται συνδρομητικού τύπου υπηρεσίες.
10. Στην περίπτωση απόκτησης δικαιώματος π.χ. συνδρομητικών
υπηρεσιών ή πωλήσεως δικαιωμάτων, η απόδειξη εκδίδεται με την απόκτηση
του δικαιώματος από τον δικαιούχο.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
41
11. Όταν η παροχή υπηρεσιών διαρκεί (π.χ. διδασκαλία συγκεκριμένων
μαθημάτων, συμπλήρωση φορολογικής δήλωσης από το φοροτέχνη-λογιστή,
κλπ.) εκδίδεται απόδειξη για παροχή υπηρεσιών, κατά το χρόνο που
καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής, για το μέρος της υπηρεσίας που
παρασχέθηκε (άρθρο 13 περ. δ’. - Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 13.1.6).
12. H υποχρέωση έκδοσης παραστατικού εσόδου δεν συναρτάται με
την είσπραξη ή μη του αντιτίμου ή της αμοιβής.
13. Οι αποδείξεις παροχής υπηρεσιών των τέως ελευθέρων
επαγγελματιών, για παροχή υπηρεσιών προς ιδιώτες, εκδίδονται, όπως όλες
οι αποδείξεις, δηλαδή με την ολοκλήρωση της παροχής των προσφερόμενων
υπηρεσιών. Μέχρι 31-12-2010, εκδίδονταν με την είσπραξη σε κάθε
περίπτωση.
14. Όταν εκχωρείται ένα δικαίωμα λήψης υπηρεσίας, μια άδεια εισόδου,
γενικά μια συνδρομητική υπηρεσία η απόδειξη παροχής υπηρεσιών εκδίδεται
με την είσπραξη του αντιτίμου και την εκχώρηση του δικαιώματος, ανεξάρτητα
του τρόπου καταβολής (μετρητοίς, επιταγές, πιστωτικές κάρτες κ.λπ.). (άρθρο
13 περ. γ). Σημειώνεται ότι το πλήθος των λήψεων των υπηρεσιών μπορεί να
είναι, ή να μην είναι, καθορισμένο. (Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 § 13.1.4)
15. Tα εισιτήρια θεαμάτων ή μεταφοράς προσώπων εκδίδονται πριν από
την έναρξη ή με την έναρξη της παροχής της υπηρεσίας, και η έκδοση του
σχετικού παραστατικού μπορεί να τίθεται ως προϋπόθεση για να αποκτήσει
και να μπορεί να ασκήσει ο πελάτης το δικαίωμα λήψης ή χρήσης των
υπηρεσιών, για ορισμένο ή μη χρονικό διάστημα (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015
§ 13.1.4).
16. Όταν εκτελούνται τεχνικά έργα ή εγκαταστάσεις εάν το έργο
εκτελείται με ίδια υλικά (του εργολάβου) θεωρείται πώληση αγαθού, εάν το
έργο εκτελείται με υλικά του κυρίου του έργου - ιδιώτη τότε θεωρείται ότι
παρέχονται υπηρεσίες. Δύναται να εκδοθεί απόδειξη λιανικής πώλησης ή
παροχής υπηρεσιών ή κοινό ενοποιημένο στοιχείο ως απόδειξη λιανικής,
αλλά από την περιγραφή ή την εν γένει συμφωνία τα αγαθά θα
καταχωρηθούν ως έσοδα από πωλήσεις αγαθών ή ως παροχές υπηρεσιών.
Δεν θεωρείται παράβαση εάν εκδοθούν αντιστοίχως τιμολόγια.
17. Όταν κατασκευάζεται τεχνικό έργο ή εγκατάσταση η απόδειξη
λιανικής (για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, κατά περίπτωση)
εκδίδεται με την παράδοση του έργου ή της εγκατάστασης. Όταν το έργο
συνεχίζεται το παραστατικό της πώλησης εκδίδεται όταν μέρος της αμοιβής
καθίσταται απαιτητό για το μέρος της υπηρεσίας ή του έργου που έχει
ολοκληρωθεί. (άρθρο 13 περ. δ’,).
18. Όταν πρόκειται για λιανικές πωλήσεις αγαθών σε συνεχή ροή
(π.χ. ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο κ.λπ.), κατ’ αναλογία της ρύθμισης της
περίπτωσης (β) της παραγράφου 2 του άρθρου 11, το στοιχείο λιανικής
(λογαριασμός) μπορεί να εκδοθεί μέχρι τη δέκατη πέμπτη (15η ) ημέρα του
επόμενου μήνα από την περίοδο στην οποία μέρος της σχετικής αμοιβής
καθίσταται απαιτητό για τα αγαθά που έχουν πωληθεί. (Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015 § 13.1.5). Βλέπε θέμα 24 άρθρου 11.
19. Στις περιπτώσεις συνεχιζόμενης παροχής υπηρεσίας (π.χ.
διδασκαλία συγκεκριμένων μαθημάτων, συμπλήρωση φορολογικής δήλωσης
από το φοροτέχνη-λογιστή, κλπ.), ισχύουν αναλογικά ότι ισχύει και για το
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
42
τιμολόγιο (άρθρο 11 παρ.2). Το κρίσιμο στοιχείο είναι το εάν ο πωλητής,
βάσει σύμβασης ή της συνήθους επιχειρηματικής πρακτικής δύναται να
απαιτήσει / διεκδικήσει πληρωμή για το μέρος των αγαθών ή υπηρεσιών που
έχει προσφέρει ή το έργο που έχει παράξει. Διευκρινίζεται ότι ο χρόνος
έκδοσης της απόδειξης ή του τιμολογίου για συνεχιζόμενη παροχή αγαθών ή
υπηρεσιών ή κατασκευής έργου δεν διαφοροποιείται από το γεγονός ότι η
έναρξη της παροχής ή κατασκευής μπορεί να ξεκίνησε πριν το τέλος της
ετήσιας (διαχειριστικής) περιόδου και συνεχίσθηκε στην επόμενη. (Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015 § 13.1.6). Βλέπε θέμα 23 άρθρου 11.
37. Ηλεκτρονικό τιμολόγιο (Άρθρο 14 ΕΛΠ)
1. Το τιμολόγιο μπορεί να εκδίδεται σε ηλεκτρονική ή σε έντυπη μορφή.
Η επιλογή ως προς τα τιμολόγια ανήκει στην οντότητα.
2. Εάν η οντότητα επιθυμεί μπορεί να εκδίδει τα τιμολόγια και τις
αποδείξεις ηλεκτρονικά, με την προϋπόθεση της αποδοχής τους από το
λήπτη.
3. Για να θεωρείται ένα τιμολόγιο ή μια απόδειξη ως Ηλεκτρονικό
πρέπει να περιέχει τις πληροφορίες που απαιτούνται και να έχει εκδοθεί και
ληφθεί σε ηλεκτρονική μορφή. Δηλαδή ένα στοιχείο που εκδίδεται από
υπολογιστή, εκτυπώνεται και παραδίδεται στον πελάτη ή αποστέλλεται
ταχυδρομικά δεν λογίζεται ως ηλεκτρονικό.
4. Το ηλεκτρονικό τιμολόγιο ή απόδειξη απαιτείται να έχει εκδοθεί και
να έχει ληφθεί με ένα ηλεκτρονικό μορφότυπο. Η επιλογή του μορφότυπου
αποφασίζεται ελευθέρως από τις υποκείμενες οντότητες. Συνήθεις
μορφότυποι περιλαμβάνουν τιμολόγια ως δομημένα μηνύματα (όπως XML) ή
άλλα είδη ηλεκτρονικών μορφότυπων (π.χ. αρχείο PDF).
5. Επιτρέπεται η μετατροπή των ηλεκτρονικών τιμολογίων ή αποδείξεων
από τον παραλήπτη τους, σε ένα άλλο μορφότυπο από αυτόν που τα
παρέλαβε.
6. Το ηλεκτρονικό τιμολόγιο ή απόδειξη μεταβιβάζεται απευθείας στον
πελάτη π.χ. μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή ενός ασφαλούς
συνδέσμου, ή έμμεσα μέσω ενός ή περισσότερων παρόχων υπηρεσιών ή
διατίθεται και είναι προσβάσιμο για τον πελάτη μέσω διαδικτυακής πύλης ή
οποιασδήποτε άλλης μεθόδου.
7. Όταν εκδίδονται ηλεκτρονικά τιμολόγια ή αποδείξεις πρέπει να
διασφαλίζεται η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητα του
περιεχομένου. Βλέπε άρθρο 15 και θέματα αυτού.
8. Ηλεκτρονικό τιμολόγιο. Γενικά: Με τις διατάξεις των άρθρων 14 και 15,
καθιερώνεται η έννοια του ηλεκτρονικού τιμολογίου και οι τρόποι διαβίβασης
των τιμολογίων που εκδίδονται από την υπόχρεη στο νόμο οντότητα ή από
οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο για λογαριασμό της.
Ειδικότερα τα τιμολόγια είναι δυνατόν να διαβιβάζονται σε χαρτί ή με
ηλεκτρονικά μέσα. Η διαβίβαση ενός τιμολογίου με ηλεκτρονικά μέσα είναι
δυνατή υπό τον όρο της αποδοχής των τιμολογίων αυτών από τον
παραλήπτη.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
43
Το ίδιο ισχύει και για τις αποδείξεις λιανικής (πώλησης ή παροχής
υπηρεσιών) ή λοιπών παραστατικών σε ιδιώτες, εφόσον ο πελάτης
αποδέχεται τη λήψη ηλεκτρονικών αρχείων.
Στην περίπτωση των ηλεκτρονικών τιμολογίων, θα πρέπει να διασφαλίζεται
η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητα του περιεχομένου τους με
τις μεθόδους που ορίζονται στο άρθρο 15.
Με τις διατάξεις των άρθρου 14 και 15, ενσωματώνονται στο εθνικό
δίκαιο οι διατάξεις των άρθρων 217, 232, 233 και 236 της Οδηγίας
2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Οδηγία
2010/45/ΕΕ του Συμβουλίου, σχετικά με το κοινό σύστημα Φόρου
Προστιθέμενης Αξίας όσον αφορά τους κανόνες τιμολόγησης. Βλέπε το
σύνολο της οδηγίας στην Τράπεζα Φορολογικής Πληροφόρησης
Analysis του forin.gr.
38. Αυθεντικότητα τιμολογίου (Άρθρο 15 ΕΛΠ)
1. Κάθε οντότητα έχει υποχρέωση να διασφαλίζει την αυθεντικότητα της
προέλευσης, την ακεραιότητα του περιεχομένου και την αναγνωσιμότητα του
τιμολογίου που λαμβάνεται ή εκδίδεται από την οντότητα, σε έντυπη ή σε
ηλεκτρονική μορφή, από το χρόνο της έκδοσής του έως τη λήξη της περιόδου
διαφύλαξής του.
2. Ως αυθεντικότητα της προέλευσης τιμολογίου (authenticity of origin)
νοείται η διασφάλιση της ταυτότητας του προμηθευτή ή του εκδότη του
τιμολογίου.
3. Ως ακεραιότητα του περιεχομένου (integrity of content) νοείται ότι το
περιεχόμενο ενός τιμολογίου δεν έχει αλλοιωθεί σε σχέση με ό,τι απαιτείται ή
με ότι καθορίσθηκε ως περιεχόμενο από τον εκδότη του. Δηλαδή, ένα
τιμολόγιο χαρακτηρίζεται από ακεραιότητα όταν αφενός μεν κατά την έκδοσή
περιέχει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία από το νόμο, αφετέρου δε το
περιεχόμενο αυτό δεν έχει με οποιοδήποτε τρόπο αλλοιωθεί εκ των υστέρων.
4. Ως προς την υποχρέωση αναγνωσιμότητας του τιμολογίου, η
εμπλεκόμενη οντότητα πρέπει να διασφαλίζει με οποιονδήποτε ενδεδειγμένο
τρόπο ότι, για το χρονικό διάστημα από την έκδοση μέχρι τη λήξη της
περιόδου φύλαξης, το περιεχόμενο του τιμολογίου είναι σε μορφή που μπορεί
να διαβαστεί, χωρίς να απαιτείται υπερβολική διερεύνηση ή ερμηνεία.
5. Κάθε εκδότης ή λήπτης τιμολογίου οφείλει να εφαρμόζει τα
κατάλληλα στις περιστάσεις μέτρα διασφάλισης της αυθεντικότητας της
προέλευσης, της ακεραιότητας του περιεχομένου και της αναγνωσιμότητας
του τιμολογίου. Αυτό μπορεί να επιτυγχάνεται με οποιεσδήποτε δικλίδες της
οντότητας οι οποίες δημιουργούν αξιόπιστη και ελέγξιμη αλληλουχία
(αλυσίδα) τεκμηρίων που συνδέουν κάθε τιμολόγιο με τη σχετική προμήθεια
αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, και αντίστροφα.
6. Ο εκδότης για λόγους απόδειξης των τιμολογίων που εξέδωσε
πρέπει να διαφυλάσσει αντίγραφο (στέλεχος) του κάθε τιμολογίου που
εκδόθηκε από αυτόν ή και από κάθε τρίτο για λογαριασμό του, εάν έχει
εκχωρήσει τέτοιο δικαίωμα.
7. Ο λήπτης πρέπει να εφαρμόζει τις κατάλληλες δικλίδες για να
διασφαλίζει
ότι
ο
αναφερόμενος
προμηθευτής
(εκδότης)
έχει
πραγματοποιήσει την παράδοση των αγαθών ή υπηρεσιών. Επιπλέον ο
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
44
λήπτης πρέπει να μπορεί να αποδείξει την ταυτότητα του εκδότη, για το λόγο
αυτό καλό είναι να επαληθεύει τα στοιχεία του εκδότη, όταν συνεργάζεται για
πρώτη φορά μαζί του.
8. Η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητας του
περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού τιμολογίου μπορεί να διασφαλίζεται με
οποιοδήποτε τρόπο που επιλέγει η οντότητα. Στην παρ. 3 του άρθρου 14 των
ΕΛΠ, υποδεικνύονται τέσσερεις ενδεικτικοί τρόποι οι οποίοι είναι:
α) Χρήση προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής
β) Ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (EDI)
γ) Εκκαθάριση συναλλαγών πωλήσεων μέσω ενός παρόχου υπηρεσιών
πληρωμών που τελεί υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος
δ) Χρήση των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών. Βλέπε θέματα 13
και επόμενα.
9. Οι ενδεικτικοί τρόποι διασφάλισης της αυθεντικότητας της
προέλευσης και της ακεραιότητας του περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού
τιμολογίου, ισχύουν αναλογικά και για τις συναλλαγές με ιδιώτες, για τις
οποίες δύνανται να αποστέλλονται ηλεκτρονικά τα αντίτυπα των αποδείξεων.
39. Ορισμός των χρηματοοικονομικών καταστάσεων (Άρθρο 16 ΕΛΠ)
1. Ως γενική αρχή των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων τίθεται ότι όλες οι
συναλλαγές και όλα τα γεγονότα που καταχωρούνται στα λογιστικά αρχεία
ενσωματώνονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις (άρθρο 16 § 1).
2. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις αποτελούν ενιαίο σύνολο και
παρουσιάζουν εύλογα (εύλογη - ακριβοδίκαιη παρουσίαση), τα
αναγνωριζόμενα περιουσιακά στοιχεία (στοιχεία του ενεργητικού), τις
υποχρεώσεις, την καθαρή θέση, τα στοιχεία εσόδων, εξόδων, κερδών και
ζημιών, καθώς και τις χρηματοροές της εκάστοτε περιόδου, κατά περίπτωση
(άρθρο 16 § 2). Η έννοια της εύλογης παρουσίασης αποτελεί σημαντικό
κριτήριο στην κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
3. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις αποτελούν ενιαίο σύνολο.
Δηλαδή, πρέπει να έχουν καταρτιστεί και δημοσιευθεί όλες οι προβλεπόμενες
καταστάσεις και δεν καλύπτεται η οντότητα με επιλεκτική κατάρτιση και
δημοσίευση αυτών.
4. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις, για τους σκοπούς των ΕΛΠ,
είναι οι ακόλουθες:
– Ισολογισμός ή Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης (Πίνακας) ή
Συνοπτικός Ισολογισμός
– Κατάσταση Αποτελεσμάτων (Πίνακας) ή Συνοπτική Κατάσταση
Αποτελεσμάτων
– Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης (Πίνακας).
– Κατάσταση Χρηματοροών (Πίνακας).
– Προσάρτημα (Σημειώσεις).
5. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις οι οποίες απαιτείται να
καταρτίζονται από τις υποκείμενες στο νόμο οντότητες εξαρτώνται από την
κατηγορία μεγέθους των οντοτήτων (πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες, μεγάλες).
Βλέπε θέματα 16 και επόμενα.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
45
βάσει
των
οποίων
καταρτίζονται
οι
6.
Τα
υποδείγματα,
χρηματοοικονομικές καταστάσεις των οντοτήτων, καθορίζονται από τα
Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα. Βλέπε θέματα 15 και επόμενα. Τα υποδείγματα
των χρηματοοικονομικών καταστάσεων παρατίθενται στο τέλος του παρόντος
άρθρου.
7. Τα κονδύλια των υποδειγμάτων χρηματοοικονομικών καταστάσεων
παρουσιάζονται διακεκριμένα χωρίς συμψηφισμούς (άρθρο 16 § 9). Δεν
επιτρέπονται, δηλαδή, συμψηφισμοί μεταξύ περιουσιακών στοιχείων και
υποχρεώσεων ή μεταξύ εξόδων και εσόδων, εκτός εάν τέτοιος συμψηφισμός
προβλέπεται από τα ΕΛΠ. Συμψηφισμοί διαφορετικών κονδυλίων μπορούν να
γίνουν μόνο όταν τα ποσά προς συμψηφισμό δεν είναι σημαντικά (βλέπε
άρθρο 17 § 5 και θέμα 33 του ίδιου άρθρου) ή όταν οι συμψηφισμοί
προβλέπονται από το νόμο. Βλέπε θέματα 28-30 του άρθρου 17.
8. Η δομή και το περιεχόμενο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων δεν
μεταβάλλεται από περίοδο σε περίοδο, για λόγους συγκρισιμότητας (άρθρο 16
§ 10). Σε περίπτωση μεταβολής, απαιτείται η διασφάλιση της συγκρισιμότητας
των χρηματοοικονομικών καταστάσεων με τα ποσά της προηγούμενης
περιόδου. Βλέπε θέμα 22.
9. Αποκλίσεις από τη δομή και το περιεχόμενο των χρηματοοικονομικών
καταστάσεων επιτρέπεται σε ρητά οριζόμενες περιπτώσεις (άρθρο 16 § 11).
Βλέπε θέμα 23.
10. Η μορφή, το περιεχόμενο και η ονοματολογία των κονδυλίων και των
λογαριασμών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων προσαρμόζονται
εάν απαιτείται από την ιδιαίτερη φύση του κλάδου δραστηριότητας της
οντότητας (άρθρο 16 § 12).
11. Αποκλίσεις από τη δομή και το περιεχόμενο των κονδυλίων και των
λογαριασμών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων δεν επιτρέπεται στις
πολύ μικρές οντότητες της παρ. 2γ του άρθρου 1 (Ε.Ε., Ο.Ε., ατομικές κ.λπ.
με κύκλο εργασιών έως 1.500.000 ευρώ), οι οποίες καταρτίζουν μόνο
Κατάσταση Αποτελεσμάτων και τηρούν βιβλίο εσόδων - εξόδων.
40. Γενικές αρχές σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων (Άρθρο
17 ΕΛΠ)
1. Το άρθρο 17 των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων καθορίζει τις
γενικές αρχές σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
2. Οι δύο θεμελιώδεις αρχές σύνταξης των χρηματοοικονομικών
καταστάσεων είναι η αρχή του δουλευμένου και η αρχή της συνέχισης της
δραστηριότητας (άρθρο 17 § 1).
3. Η αρχή του δουλευμένου είναι η λογιστική αρχή, σύμφωνα με την
οποία οι επιπτώσεις των συναλλαγών και άλλων γεγονότων αναγνωρίζονται
και συμπεριλαμβάνονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις όταν
προκύπτουν και όχι όταν διακανονίζονται ταμειακά. Βλέπε θέμα 18.
4. Η αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας πληρείται και η οντότητα
θεωρείται ως συνεχίζουσα την δραστηριότητά της (going concern
assumption), εκτός εάν η διοίκηση προτίθεται να την ρευστοποιήσει, ή να
παύσει την δραστηριότητά της, ή δεν έχει καμία άλλη εναλλακτική επιλογή να
μην το πράξει. Η παραδοχή της συνέχισης της δραστηριότητας αξιολογείται
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
46
τουλάχιστον για διάστημα 12 μηνών μετά την ημερομηνία του ισολογισμού.
Βλέπε θέματα 19-22.
5. Η σύνταξη (ή μη) των χρηματοοικονομικών καταστάσεων σύμφωνα
με την αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας διαφοροποιεί τον τρόπο με
τον οποίο πρέπει να επιμετρώνται τα περιουσιακά στοιχεία και οι
υποχρεώσεις (άρθρο 17 § 10-11). Βλέπε θέματα 19-22.
6. Τα στοιχεία των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που
ικανοποιούν τα οριζόμενα από τα ΕΛΠ κριτήρια αναγνώρισης αναγνωρίζονται
στον ισολογισμό και στην κατάσταση αποτελεσμάτων, κατά περίπτωση
(άρθρο 17 § 3). Βλέπε θέμα 27.
7. Η αναγνώριση και η επιμέτρηση των στοιχείων του ισολογισμού και
της κατάστασης αποτελεσμάτων γίνεται με σύνεση και ξεχωριστά για κάθε
στοιχείο (άρθρο 17 § 1γ).
8. Συμψηφισμοί μεταξύ περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ή
μεταξύ εξόδων και εσόδων δεν επιτρέπονται, εκτός εάν τέτοιος συμψηφισμός
δεν είναι σημαντικός ή προβλέπεται από τα ΕΛΠ (άρθρο 17 § 1γ). Βλέπε
θέματα 28-30.
9. Κάθε κονδύλι των χρηματοοικονομικών καταστάσεων αναγράφεται
μαζί με το αντίστοιχο ποσό της προηγούμενης περιόδου (άρθρο 17 § 2).
10. Οι λογιστικές πολιτικές χρησιμοποιούνται με συνέπεια από περίοδο
σε
περίοδο,
ώστε
να
διασφαλίζεται
η
συγκρισιμότητα
των
χρηματοοικονομικών πληροφοριών. Σε περιπτώσεις αλλαγής αυτών, έχει
εφαρμογή το άρθρο 28 των ΕΛΠ (άρθρο 17 § 1α).
11. Όταν τα ποσά της προηγούμενης περιόδου δεν είναι συγκρίσιμα
με τα αντίστοιχα της τρέχουσας περιόδου, τα ποσά της προηγούμενης
περιόδου προσαρμόζονται αναλόγως (άρθρο 17 § 1β).
12. Ενδεχόμενα περιουσιακά στοιχεία και ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν
αναγνωρίζονται (άρθρο 17 § 4). Βλέπε θέμα 31.
13. Παράβλεψη των απαιτήσεων των ΕΛΠ σχετικά με την αναγνώριση,
επιμέτρηση, παρουσίαση, γνωστοποίηση και ενοποίηση είναι δυνατή, μόνο
εάν η επίπτωση της μη συμμόρφωσης προς αυτές δεν είναι σημαντική (άρθρο
17 § 5). Βλέπε θέμα 33.
14. Η οικονομική ουσία των συναλλαγών ή γεγονότων πρέπει να
λαμβάνεται υπόψη για την παρακολούθηση των κονδυλίων των
χρηματοοικονομικών καταστάσεων (άρθρο 17 § 6). Βλέπε θέμα 34.
15. Οι υποκείμενες στα ΕΛΠ οντότητες δύνανται να αναζητούν
ερμηνευτική καθοδήγηση από τα σχετικά Δ.Π.Χ.Α., στο βαθμό που οι
ρυθμίσεις των προτύπων αυτών είναι συμβατές με τα ΕΛΠ (άρθρο 17 § 7).
Βλέπε θέματα 35 - 36.
16. Γεγονότα μετά τη λήξη της περιόδου, αλλά πριν από την έγκριση
των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, αναγνωρίζονται στην κλειόμενη
περίοδο, εφόσον αναφέρονται σε συνθήκες που υπήρχαν στο τέλος αυτής της
περιόδου και επηρεάζουν τα κονδύλια του ισολογισμού και της κατάστασης
αποτελεσμάτων (άρθρο 17 § 8). Βλέπε θέματα 37-40.
17. Επιβάλλεται παρέκκλιση από τις διατάξεις των ΕΛΠ, όταν σε
εξαιρετικές περιπτώσεις, η εφαρμογή αυτών έρχεται σε σύγκρουση με την
απαίτηση της εύλογης παρουσίασης (άρθρο 17 § 9). Βλέπε θέμα 41.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
47
41. Κανόνες Επιμέτρησης. Ενσώματα και άυλα πάγια περιουσιακά
στοιχεία (Άρθρο 18 ΕΛΠ)
1. Το άρθρο 18 ορίζει τους λεπτομερείς κανόνες αρχικής
αναγνώρισης και μεταγενέστερης επιμέτρησης (αποτίμησης) διαφόρων
κατηγοριών ενσώματων και άυλων πάγιων στοιχείων, είτε αποκτώμενων από
τρίτους είτε ιδιοπαραγόμενων.
2. Οι διατάξεις του άρθρου 18 εφαρμόζονται, όταν οι χρηματοοικονομικές
καταστάσεις συντάσσονται με βάση τη θεμελιώδη παραδοχή της συνέχισης
της δραστηριότητας. Βλέπε θέματα 19-21 του άρθρου 17.
3. Τα ενσώματα, βιολογικά και άυλα πάγια στοιχεία αναγνωρίζονται
αρχικά στο κόστος κτήσης.
4. Τα ενσώματα, βιολογικά και άυλα πάγια στοιχεία επιμετρώνται
(αποτιμώνται) μεταγενέστερα στο αποσβέσιμο κόστος κτήσεως.
5. Η υπεραξία περιλαμβάνεται στα άυλα πάγια στοιχεία.
6. Οι δαπάνες βελτίωσης των παγίων προσαυξάνουν τη λογιστική αξία
των παγίων. Βλέπε θέμα 32.
7. Οι δαπάνες επισκευής και συντήρησης, περιλαμβάνονται στα πάγια
περιουσιακά στοιχεία μόνο όταν προορίζονται να «χρησιμοποιηθούν» κατά
τρόπο διαρκή για τους σκοπούς της οντότητας και αναμένεται να προσφέρουν
οφέλη πέραν της μιας ετήσιας περιόδου. Βλέπε θέμα 33.
8. Οι δαπάνες ανάπτυξης αναγνωρίζονται, υπό προϋποθέσεις, ως
περιουσιακά στοιχεία. Βλέπε θέμα 34.
9. Το κόστος αποσυναρμολόγησης, απομάκρυνσης ή αποκατάστασης
ενσώματων πάγιων στοιχείων περιλαμβάνεται στα πάγια όταν δεν σχετίζεται με
την παραγωγή αποθεμάτων. Όταν σχετίζεται με την παραγωγή αποθεμάτων στη
διάρκεια μιας συγκεκριμένης περιόδου, το κόστος αυτό επιβαρύνει τα παραχθέντα
αποθέματα. Βλέπε θέμα 35.
10. Το κόστος κτήσης ενός ιδιοπαραγόμενου παγίου περιλαμβάνει το
σύνολο των δαπανών που απαιτούνται για να φθάσει το στοιχείο στην
κατάσταση λειτουργίας για την οποία προορίζεται (κόστος α’ υλών,
αναλώσιμων υλικών, εργασίας, αναλογία έμμεσων σταθερών και μεταβλητών
εξόδων, τόκους εντόκων υποχρεώσεων κ.α.). Βλέπε θέματα 36 -37.
11. Με την εξαίρεση των δαπανών ανάπτυξης, τα εσωτερικώς
δημιουργούμενα άυλα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της υπεραξίας, δεν
αναγνωρίζονται. Βλέπε θέμα 38.
12. Οι αποσβέσεις, για τους σκοπούς των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων,
διακρίνονται από τις φορολογικές αποσβέσεις του Κώδικα Φορολογίας
Εισοδήματος.
13. Η αξία των παγίων περιουσιακών στοιχείων που έχουν
περιορισμένη ωφέλιμη ζωή υπόκειται σε απόσβεση. Βλέπε θέμα 39.
14. Η λογιστική απόσβεση αρχίζει όταν το περιουσιακό στοιχείο είναι
έτοιμο για τη χρήση για την οποία προορίζεται και υπολογίζεται με βάση την
εκτιμώμενη ωφέλιμη οικονομική ζωή του. Βλέπε θέμα 40.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
48
15. Η λογιστική απόσβεση διενεργείται είτε με τη σταθερή μέθοδο είτε με
τη φθίνουσα μέθοδο είτε με τη μέθοδο των παραγόμενων μονάδων. Βλέπε
θέματα 41 - 44.
16. Η γη, τα έργα τέχνης, οι αντίκες, τα κοσμήματα και άλλα πάγια
στοιχεία που δεν υπόκεινται σε φθορά ή αχρήστευση δεν υπόκειται σε
απόσβεση. Βελτιώσεις της γης με περιορισμένη ωφέλιμη ζωή υπόκεινται σε
απόσβεση. Βλέπε θέμα 45.
17. Η υπεραξία και τα άυλα περιουσιακά στοιχεία με απεριόριστη ζωή
δεν υπόκεινται σε απόσβεση. Βλέπε θέμα 46.
18. Η υπεραξία, οι δαπάνες ανάπτυξης και τα άυλα περιουσιακά
στοιχεία με ωφέλιμη ζωή που δεν μπορεί να προσδιοριστεί αξιόπιστα
υπόκεινται σε απόσβεση, με περίοδο απόσβεσης τα δέκα (10) έτη. Βλέπε
θέμα 46.
19. Τα πάγια περιουσιακά στοιχεία που επιμετρώνται στο κόστος ή
στο αποσβέσιμο κόστος υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης της αξίας τους,
όταν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις. Βλέπε θέματα 47 - 49.
20. Ζημίες απομείωσης προκύπτουν όταν η ανακτήσιμη αξία ενός παγίου
καταστεί μικρότερη από τη λογιστική του αξία. Η αναγνώριση της ζημίας
απομείωσης γίνεται όταν εκτιμάται ότι η απομείωση είναι μόνιμου χαρακτήρα.
Στην περίπτωση αυτή οι ζημιές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα ως έξοδο.
Βλέπε θέμα 49.
21. Οι ζημίες απομείωσης αναστρέφονται στα αποτελέσματα, όταν οι
συνθήκες που τις προκάλεσαν παύουν να υφίστανται. Ειδικά, η απομείωση
υπεραξίας δεν αναστρέφεται. Βλέπε θέμα 49.
22. Η λογιστική αξία ενός παγίου μετά την αναστροφή της ζημίας
απομείωσης δεν μπορεί να υπερβεί τη λογιστική αξία που θα είχε το πάγιο
εάν δεν είχε αναγνωριστεί η ζημία απομείωσης. Βλέπε θέμα 49.
23. Ένα πάγιο στοιχείο παύει να αναγνωρίζεται στον ισολογισμό όταν
το στοιχείο αυτό διατίθεται ή όταν δεν αναμένονται πλέον μελλοντικά
οικονομικά οφέλη από τη χρήση ή τη διάθεσή του. Βλέπε θέμα 52.
24. Η κατάταξη μίας μίσθωσης ως χρηματοδοτική ή λειτουργική
διαφοροποιεί τον τρόπο αναγνώρισης των παγίων, των απαιτήσεων, των
υποχρεώσεων, των εσόδων ή των εξόδων σε εκμισθωτή και μισθωτή. Βλέπε
θέματα 53 - 57.
25. Για τις πολύ μικρές οντότητες της παρ. 2(γ) του άρθρου 1 (Ε.Ε.,
Ο.Ε., ατομικές κ.λπ. με κύκλο εργασιών έως 1.500.000 ευρώ), εφόσον
επιλέγουν, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 16 των ΕΛΠ, να καταρτίζουν
μόνο κατάσταση αποτελεσμάτων (εφόσον, δηλαδή, τηρούν βιβλίο εσόδων εξόδων) προβλέπονται ειδικές απαλλαγές από την εφαρμογή των διατάξεων
αυτού του άρθρου Βλέπε θέμα 59.
26. Για την υποχρέωση γνωστοποιήσεων στο προσάρτημα σχετικά με
τα ενσώματα και άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία, βλέπε σχετικά τα θέματα
60 - 62.
27. Για τη δυνατότητα επιμέτρησης των ιδιοχρησιμοποιούμενων
ακινήτων, των επενδυτικών ακινήτων και των βιολογικών περιουσιακών
στοιχείων στην εύλογη αξία, βλέπε σχετικά τις διατάξεις και τα θέματα του
άρθρου 24 του παρόντος.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
49
42. Κανόνες επιμέτρησης
στοιχείων (Άρθρο 19 ΕΛΠ)
Χρηματοοικονομικών
περιουσιακών
1. Το άρθρο 19 ορίζει τους κανόνες αρχικής αναγνώρισης και
μεταγενέστερης επιμέτρησης των χρηματοοικονομικών περιουσιακών
στοιχείων.
2. Οι διατάξεις του άρθρου 19 εφαρμόζονται, όταν οι χρηματοοικονομικές
καταστάσεις συντάσσονται με βάση τη θεμελιώδη παραδοχή της
συνέχισης της δραστηριότητας. Βλέπε θέματα 19-21 του άρθρου 17.
3. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν τα
διαθέσιμα και τα ταμειακά ισοδύναμα (μετρητά, καταθέσεις), τους
συμμετοχικούς τίτλους, τα συμβατικά δικαιώματα λήψης μετρητών ή άλλων
χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων καθώς και τις συμβάσεις που
διακανονίζονται με τίτλους καθαρής θέσης της ίδιας της οντότητας. Βλέπε
θέματα 22 - 41.
4. Τα ενσώματα πάγια, τα αποθέματα, τα μισθωμένα στοιχεία και τα
άυλα περιουσιακά στοιχεία δεν αποτελούν χρηματοοικονομικά στοιχεία.
Βλέπε θέμα 38.
5. Τα δικαιώματα λήψης αγαθών ή υπηρεσιών δεν αποτελούν
χρηματοοικονομικά στοιχεία. Βλέπε θέμα 39.
6. Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία αναγνωρίζονται αρχικά στο κόστος.
Βλέπε θέμα 42.
7. Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία επιμετρώνται μεταγενέστερα στο
κόστος κτήσεως αφού αφαιρεθούν τυχόν ζημίες απομείωσης. Βλέπε θέμα 42.
8. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία υπόκεινται σε έλεγχο
απομείωσης, όταν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις. Βλέπε θέματα 43-45.
9. Ζημία απομείωσης προκύπτει όταν η λογιστική αξία του στοιχείου
είναι μεγαλύτερη από το ποσό που η οντότητα εκτιμά ότι θα ανακτήσει από το
στοιχείο αυτό (θέμα 45).
10. Οι ζημίες απομείωσης των χρηματοοικονομικών στοιχείων
αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων (θέμα 45).
11. Οι ζημιές απομείωσης των χρηματοοικονομικών στοιχείων
αναστρέφονται ως κέρδη στην κατάσταση αποτελεσμάτων, όταν οι συνθήκες
που τις προκάλεσαν πάψουν να υφίστανται (θέμα 45).
12. Αναστροφή της ζημιάς απομείωσης γίνεται μέχρι της αξίας που θα
είχε το στοιχείο, εάν δεν είχε αναγνωριστεί ζημία απομείωσης (θέμα 45).
13. Για τα χρηματοοικονομικά στοιχεία του μη κυκλοφορούντος
ενεργητικού οι ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται όταν εκτιμάται ότι η
απομείωση είναι μόνιμου χαρακτήρα (θέμα 45).
14. Τα έντοκα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία επιμετρώνται
στο αποσβέσιμο κόστος με τη χρήση της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου
ή με τη σταθερή μέθοδο εάν η μέθοδος του αποσβέσιμου κόστους έχει
σημαντική επίπτωση στα ποσά των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
Βλέπε θέμα 46.
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
50
15. Η οντότητα παύει να αναγνωρίζει ένα χρηματοοικονομικό
περιουσιακό στοιχείο όταν και μόνον όταν εκπνεύσουν τα συμβατικά
δικαιώματα επί των ταμιακών ροών του στοιχείου ή μεταβιβάσει όλους
ουσιαστικά τους κινδύνους και τα οφέλη που προκύπτουν από την κυριότητα
του στοιχείου αυτού. Βλέπε θέμα 47.
16. Σε περίπτωση παύσης αναγνώρισης του χρηματοοικονομικού
στοιχείου, αναγνωρίζεται ως κέρδος ή ζημία στα αποτελέσματα, η διαφορά
μεταξύ της λογιστικής αξίας και του ανταλλάγματος που λαμβάνεται. Βλέπε
θέμα 47.
17. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία παρουσιάζονται
στον ισολογισμό ως μη κυκλοφορούντα ή ως κυκλοφορούντα, ανάλογα με
τις προθέσεις της διοίκησης της οντότητας και το συμβατικό ή εκτιμώμενο
χρόνο διακανονισμού τους. Βλέπε θέμα 48.
18. Για τις πολύ μικρές οντότητες της παρ.2(γ) του άρθρου 1 (Ε.Ε.,
Ο.Ε., ατομικές κ.λπ. με κύκλο εργασιών έως 1.500.000 ευρώ), εφόσον
επιλέγουν, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 16 των ΕΛΠ, να
καταρτίζουν μόνο κατάσταση αποτελεσμάτων (δηλαδή, για τους
τηρούντες βιβλίο εσόδων - εξόδων) προβλέπονται ειδικές απαλλαγές από
την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του άρθρου Βλέπε θέμα 49.
19. Για την υποχρέωση γνωστοποιήσεων στο προσάρτημα σχετικά με
τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, βλέπε σχετικά τα θέματα 50-51.
20. Για τη δυνατότητα επιμέτρησης των χρηματοοικονομικών
περιουσιακών στοιχείων στην εύλογη αξία βλέπε σχετικά τις διατάξεις και τα
θέματα του άρθρου 24 του παρόντος.
43. Επιμέτρηση αποθεμάτων και υπηρεσιών (Άρθρο 20 ΕΛΠ)
1. Το άρθρο 20 ορίζει τους κανόνες προσδιορισμού του κόστους
κτήσης αποθεμάτων και υπηρεσιών και τον τρόπο μεταγενέστερης
επιμέτρησης αποθεμάτων στα πλαίσια του ιστορικού κόστους.
2. Οι διατάξεις του άρθρου 20 εφαρμόζονται, όταν οι χρηματοοικονομικές
καταστάσεις συντάσσονται με βάση τη θεμελιώδη παραδοχή της
συνέχισης της δραστηριότητας. Βλέπε θέματα 19-21 του άρθρου 17.
3. Τα αποθέματα αναγνωρίζονται αρχικά στο κόστος κτήσης.
4. Στο κόστος κτήσης περιλαμβάνεται το σύνολο των δαπανών που
απαιτούνται για να φθάσουν τα αποθέματα στην παρούσα θέση και
κατάστασή τους.
5. Στο κόστος κτήσης περιλαμβάνεται το κόστος πρώτων υλών,
αναλώσιμων υλικών, εργασίας και άλλο κόστος που σχετίζεται άμεσα με το
απόθεμα.
6. Στο κόστος κτήσης περιλαμβάνεται και μία εύλογη αναλογία
σταθερών και μεταβλητών εξόδων που σχετίζονται έμμεσα με το απόθεμα,
στο βαθμό που τα έξοδα αυτά αναφέρονται στην περίοδο παραγωγής.
7. Το κόστος παραγωγής προϊόντος ή υπηρεσίας προσδιορίζεται με
μία από τις γενικά αποδεκτές μεθόδους κοστολόγησης.
8. Για λόγους ευκολίας, μπορεί να χρησιμοποιούνται τεχνικές
επιμέτρησης του κόστους των αποθεμάτων, όπως π.χ. η μέθοδος του
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
51
πρότυπου κόστους ή η μέθοδος της τιμής λιανικής πώλησης, εφόσον το
αποτέλεσμά τους προσεγγίζει το κόστος.
9. Τα κόστη διανομής και διοίκησης δεν επιβαρύνουν το κόστος
παραγωγής.
10. Όταν απαιτείται σημαντική περίοδος χρόνου για να καταστούν τα
αποθέματα έτοιμα για την προοριζόμενη χρήση ή πώλησή τους, το κόστος
των αποθεμάτων μπορεί να επιβαρύνεται με τόκους εντόκων
υποχρεώσεων.
11. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα αποθέματα επιμετρώνται στην κατ’
είδος χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιμης
αξίας.
12. Το κόστος κτήσης του τελικού αποθέματος μπορεί να
προσδιορίζεται με τη μέθοδο FIFO ή τη μέθοδο του μέσου σταθμικού όρου ή
άλλη τεκμηριωμένα γενικά αποδεκτή μέθοδο.
13. Η χρήση της μεθόδου «Τελευταίο Εισαχθέν – Πρώτο Εξαχθέν»
(LIFO) δεν επιτρέπεται.
14. Ως καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία (net realizable value) νοείται η
εκτιμώμενη τιμή διάθεσης των αποθεμάτων κατά την κανονική πορεία της
επιχειρηματικής δραστηριότητας, μειωμένη κατά το τυχόν κόστος που
απαιτείται για την ολοκλήρωσή τους και για την πραγματοποίηση της
διάθεσης.
15. Για τις πολύ μικρές οντότητες της παρ. 2(γ) του άρθρου 1 (Ε.Ε.,
Ο.Ε., ατομικές κ.λπ. με κύκλο εργασιών έως 1.500.000 ευρώ), εφόσον
επιλέγουν, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 16 των ΕΛΠ, να καταρτίζουν
μόνο κατάσταση αποτελεσμάτων (δηλαδή, για τους τηρούντες βιβλίο εσόδων
- εξόδων) προβλέπονται ειδικές απαλλαγές από την εφαρμογή των διατάξεων
αυτού του άρθρου. Βλέπε θέμα 37.
16. Για την υποχρέωση γνωστοποιήσεων στο προσάρτημα σχετικά με
τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, βλέπε σχετικά τα θέματα 38-39.
17. Για τη δυνατότητα επιμέτρησης των χρηματοοικονομικών
περιουσιακών στοιχείων στην εύλογη αξία βλέπε σχετικά τις διατάξεις και τα
θέματα του άρθρου 24 του παρόντος.
44. Επιμέτρηση περιουσιακών
στην εύλογη αξία (Άρθρο 24 ΕΛΠ)
στοιχείων
και
υποχρεώσεων
1. Η επιμέτρηση (αποτίμηση) περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων
στην εύλογη αξία παρέχεται ως εναλλακτική της επιμέτρησης βάσει του
ιστορικού κόστους των άρθρων 18 έως 23 των ΕΛΠ.
2. Η δυνατότητα χρήσης εύλογων αξιών υφίσταται αυστηρά σε
προαιρετική βάση. Δηλαδή, οι διατάξεις του άρθρου 24 δεν αφορούν μια
οντότητα που δεν επιθυμεί να επιμετρήσει (αποτιμήσει) τα περιουσιακά της
στοιχεία και τις υποχρεώσεις της στην εύλογη αξία.
3. Η δυνατότητα χρήσης εύλογων αξιών παρέχεται για επιλεγμένα
περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις. Βλέπε θέμα 11.
4. Εύλογη αξία είναι η τιμή ανταλλαγής ενός περιουσιακού στοιχείου ή
διακανονισμού μιας υποχρέωσης, μεταξύ πρόθυμων και ενήμερων μερών
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
52
που ενεργούν υπό κανονικές στην αγορά συνθήκες, κατά την ημερομηνία
μέτρησης.
5. Όταν ένα περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση ενός κονδυλίου του
ισολογισμού (π.χ. ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα) επιμετράται (αποτιμάται)
στην εύλογη αξία, όλα τα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις
παρόμοιας φύσης του σχετικού κονδυλίου επιμετρώνται στην εύλογη αξία.
6. Δεν επιτρέπεται, δηλαδή, ένα ή περισσότερα από αυτά τα κονδύλια να
επιμετρώνται στις εύλογες αξίες και τα υπόλοιπα στο κόστος κτήσης. Βλέπε
θέματα 12-13.
7. Η επιμέτρηση (αποτίμηση) στην εύλογη αξία, σύμφωνα με την παρ. 3
του άρθρου 24 των ΕΛΠ, γίνεται μόνο όταν η εύλογη αξία ενός περιουσιακού
στοιχείου ή υποχρέωσης μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα.
8. Όταν η εύλογη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου ή υποχρέωσης δεν
μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα, το στοιχείο αυτό επιμετράται με τη
μέθοδο του κόστους.
45. ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΑΓΑΘΩΝ ΣΤΑ ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ
1. Ποιοι έχουν υποχρέωση να διενεργούν απογραφή τέλους χρήσης.
Υπόχρεοι τήρησης απλογραφικών βιβλίων
Οι διατάξεις του άρθρου 4, για την τήρηση αρχείων (βιβλίων) απογραφής
(καταγραφής) και αποτίμησης (επιμέτρησης) καταλαμβάνουν κατ’ αρχήν όλες
τις οντότητες. Οι πολύ μικρές οντότητες της παραγράφου 2(γ) του άρθρου 1,
οι οποίες συντάσσουν μόνο Κατάσταση Αποτελεσμάτων και τηρούν
απλογραφικά βιβλία (εσόδων-εξόδων) δύνανται, σύμφωνα με την περ. β’ της
παρ. 1 του άρθρου 30 των ΕΛΠ, να μην εφαρμόζουν τις παραγράφους 6 έως
και 8 του άρθρου 4. Δηλαδή οι οντότητες αυτές δύνανται να μην τηρούν
αρχεία για την απογραφή α) Λοιπών περιουσιακών στοιχείων, β)
Λογαριασμών καθαρής θέσης, γ) Λογαριασμών υποχρεώσεων.
Αντίθετα υποχρεούνται να τηρούν:
α) Κατάσταση ή μητρώο παγίων περιουσιακών στοιχείων (υλικών και
άυλων)
β) Αρχείο επενδύσεων σε χρεωστικούς τίτλους, τίτλους καθαρής θέσης και
λοιπούς τίτλους.
γ) Αρχείο (βιβλίο ή κατάσταση) απογραφής και αποτίμησης ιδιόκτητων
αποθεμάτων και αποθεμάτων τρίτων.
δ) Αρχείο περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα.
Ειδικά για την αποτίμηση αποθεμάτων τρίτων, βλέπε θέμα 17.
2. Ποιοι υπόχρεοι απλογραφικών βιβλίων απαλλάσσονται από την
υποχρέωση απογραφής. Προϋποθέσεις. Υπολογισμός αξίας απογραφής
Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ. 3 έως 6 του άρθρου 30, προκύπτουν
τα εξής:
Οι πολύ μικρές οντότητες της παραγράφου 2(γ) του άρθρου 1 που κάνουν
χρήση της επιλογής της παρ. 8 του άρθρου 16, δηλαδή οι πολύ μικρές
επιχειρήσεις που έχουν δικαίωμα και τηρούν απλογραφικά βιβλία (βιβλία
εσόδων-εξόδων) έχουν τις ακόλουθες δυνατότητες:
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
53
1. Όταν ο ετήσιος καθαρός κύκλος εργασιών (ακαθάριστα έσοδα) δεν
υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ από πωλήσεις αγαθών, δύνανται
να μην διενεργούν απογραφή των αποθεμάτων τους και να αντιμετωπίζουν
τις αγορές της περιόδου ως έξοδο στην κατάσταση αποτελεσμάτων (άρθρο
30 § 3). Στην περίπτωση αυτή δηλαδή, η απογραφή λογίζεται ως μηδενική. Το
όριο, αν και είναι αυτονόητο, σημειώνουμε ότι αναφέρεται στα έσοδα από
πωλήσεις της ίδιας της χρήσης.
Τονίζουμε ότι δεν λαμβάνεται το σύνολο των ακαθαρίστων εσόδων, αλλά
μόνο τα έσοδα από πωλήσεις αγαθών, π.χ. Εάν μία πολύ μικρή επιχείρηση
έχει ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις αγαθών (εμπορευμάτων ή προϊόντων)
140.000 € και από παροχή υπηρεσιών 20.000 €, έχει δικαίωμα να μην
διενεργήσει απογραφή, αφού δεν υπερέβει το οριζόμενο όριο από πωλήσεις
αγαθών.
Αν η περίοδος (φορολογικό έτος) είναι μικρότερη του 12μήνου (π.χ.
έναρξη κατά τη διάρκεια της περιόδου), ο κύκλος εργασιών για την
υποχρέωση διενέργειας απογραφής αποθεμάτων υπολογίζεται με αναγωγή
σε ετήσια βάση. Διευκρινίζεται ότι το χρονικό διάστημα ίσο ή μεγαλύτερο των
(15) ημερών λογίζεται ως μήνας ενώ το χρονικό διάστημα που είναι μικρότερο
των 15 ημερών δεν λαμβάνεται υπόψη.
Στην περίπτωση που η οντότητα λειτούργησε στην πρώτη ετήσια περίοδο
για χρονικό διάστημα μικρότερο των τεσσάρων μηνών, δεν γίνεται
αναγωγή σε ετήσια βάση για το διάστημα αυτό. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015
§30.3.2.
2. Οι οντότητες που επιλέγουν να διενεργήσουν απογραφή για τον
προσδιορισμό των αποτελεσμάτων μιας περιόδου, ενώ δεν διενεργούσαν,
υποχρεούνται σε διενέργεια απογραφής για τις τρεις (3) τουλάχιστον επόμενες
ετήσιες περιόδους (άρθρο 30 § 4). Παράδειγμα: Επιτηδευματίας με βιβλίο
εσόδων-εξόδων επιλέγει να διενεργήσει απογραφή την 31/12/2015, αν και τα
έσοδα από πωλήσεις αγαθών δεν υπερβαίνουν τα 150.000 €. Στη συνέχεια
πλέον έχει υποχρέωση να διενεργήσει απογραφή για τρεις ακόμα χρήσεις,
δηλαδή μέχρι 31/12/2008. Ουσιαστικά με την επιλογή αποκτά υποχρέωση για
απογραφή για «ένα συν τρία» έτη.
Σημειώνουμε ότι με την παρ.30.02 της ΠΟΛ.1003/2015, ειδικά και μόνο όταν
κατά την 31η Δεκεμβρίου 2014 η οντότητα διενεργεί προαιρετικά και για πρώτη
φορά απογραφή αποθεμάτων, δεν υποχρεούται, να διενεργήσει απογραφή στις
επόμενες τρεις περιόδους.
3. Όταν οι οντότητες αυτές επιλέγουν να διενεργήσουν φυσική
απογραφή στο τέλος της περιόδου, ενώ δεν διενεργούσαν, για τον
υπολογισμό του κόστους πωληθέντων της ίδιας περιόδου το απόθεμα έναρξης
θεωρείται μηδέν (άρθρο 30 § 5). Δηλαδή, από τα ακαθάριστα έσοδα της
ανωτέρω περιόδου θα ληφθούν υπόψη μόνο οι αγορές της περιόδου (μείον η
απογραφή λήξης) για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων. Σημειώνεται ότι
το σύνολο των αγορών των προηγούμενων χρήσεων έχει εκπέσει φορολογικά
και συνεπώς δεν μπορεί να εκπέσει εκ νέου προσμετρούμενο στο απόθεμα
έναρξης της νέας περιόδου. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 §30.5.1.
Παράδειγμα: Επιτηδευματίας με βιβλίο εσόδων-εξόδων με αγορές χρήσης
85.000 €, που δεν διενεργούσε νόμιμα απογραφή, επιλέγει να διενεργήσει
απογραφή την 31/12/2016 και η αξία των αποθεμάτων του ανέρχεται σε 35.000
€. Ο υπολογισμός του κόστους πωληθέντων διενεργείται ως εξής: Απογραφή
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
54
έναρξης, ορίζεται σε Μηδέν, συν αγορές 85.000, μείον απογραφή λήξης 35.000,
άρα κόστος πωληθέντων 50.000 €
Το ίδιο θα συμβεί εκ των πραγμάτων για ένα απαλλασσόμενο και
όταν θα υπερβεί το όριο των 150.000 € και θα υποχρεωθεί να διενεργήσει
απογραφή, γιατί δεν θα έχει διενεργήσει απογραφή έναρξης και η
προηγούμενη ταυτόχρονη απογραφή λήξης θεωρείται εκ του νόμου ως
μηδενική.
4. Όταν οι οντότητες αυτές επιλέγουν σε μια περίοδο να παύσουν να
διενεργούν φυσική απογραφή, ενώ διενεργούσαν, το απόθεμα τέλους της
τελευταίας περιόδου δεν λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό των
αποτελεσμάτων της πρώτης περιόδου στην οποία δεν διενεργείται απογραφή
(άρθρο 30 § 6).
Δηλαδή, στην πρώτη αυτή περίοδο στην οποία δεν διενεργείται απογραφή
η οντότητα (και εφεξής) θα εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα μόνο τις αγορές
της περιόδου για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ.
1003/2015 §30.6.1.
Παράδειγμα: Επιτηδευματίας με βιβλίο - εσόδων εξόδων με πωλήσεις
αγαθών 95.000 και αγορές χρήσης 60.000 €, ενώ διενεργούσε απογραφή,
νόμιμα επιλέγει την 31/12/2016, να μην διενεργήσει απογραφή. Η
προηγούμενη αξία αποθέματος απογραφής στις 31/12/2015 ήταν 25.000 €. Ο
υπολογισμός του κόστους πωληθέντων διενεργείται ως εξής: Απογραφή
έναρξης, ορίζεται σε Μηδέν, δηλαδή εκ του νόμου αγνοείται το ποσό των
25.000 €, συν αγορές 60.000, μείον απογραφή λήξης Μηδέν, άρα κόστος
πωληθέντων 60.000 €.
Εάν υποθέσουμε ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση διενεργούσε απογραφή
την 31/12/2016 και είχε, κατά περίπτωση, αξία αποθέματος απογραφής:
α) 10.000 €, τότε θα είχε κόστος πωληθέντων 25.000 + 60.000 - 10.000 =
75.000 €
β) 40.000 €, τότε θα είχε κόστος πωληθέντων 25.000 + 60.000 - 40.000 =
45.000 €
Η απόφαση ανήκει βεβαίως στην επιχείρηση, πρέπει όμως να εκτιμήσει τη
δεδομένη πραγματική κατάσταση, γιατί θα διαφοροποιηθούν από την επιλογή
αυτή, τα φορολογητέα κέρδη της.
Απαλλασσόμενοι κλάδοι της υποχρέωσης φυσικής απογραφής από το
2015 και στο εξής, για τηρούντες βιβλίο Εσόδων Εξόδων
Απόφαση ΠΟΛ.1019/16-1-2015 44 Κλάδοι
www.forin.gr – ΕΛΠ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
55
Forin.gr
Forin.gr
ΤΡΑΠΕΖΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ
Συντελεστές
Πάρης Σταματόπουλος
Γιάννης Σταματόπουλος
Πτυχιούχος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Παν.
Πειραιώς. MSc Computer Science University of Birmingham
Πτυχιούχος Λογιστικής Χρηματοοικονομικής του Οικονομικού
Παν. Αθηνών, MBA, Υπ. Διδάκτορας Παν. Πειραιώς
Με την επιμέλεια του συνεργαζόμενου συγγραφέα:
Δημήτρη Σταματόπουλου
Πτυχιούχος ΑΒΣΘ τ. Γενικός Δ/ντης Φορολογίας του Υπουργείου Οικονομικών,
Συγγραφέας φορολογικού δικαίου,
Διδάκτορας Παντείου Πανεπιστημίου
Forin Plus
Αποκτήστε πρόσβαση στην πληρέστερη βάση φορολογικής, λογιστικής και εμπορικής νομοθεσίας: στη βάση νομοθεσίας του Forin.gr.
Η βάση νομοθεσίας του Forin.gr, με πλεονεκτήματά της:
• την αξιόπιστη και υπεύθυνη πληροφόρηση
• την ταχύτητα ενημέρωσης και
• την τεχνολογική καινοτομία,
είναι ο απόλυτος νομοθετικός σας σύμβουλος και εγγυητής της εγκυρότητας της επαγγελματικής σας γνώμης.
“Forin Plus: Όλη η φορολογική, λογιστική και εμπορική νομοθεσία στην οθόνη του υπολογιστή σας”
Αναλυτικά, η βάση νομοθεσίας του Forin.gr περιλαμβάνει:
• Το σύνολο της φορολογικής, λογιστικής και εμπορικής νομοθεσίας
• Άμεση, σωστή και υπεύθυνη κωδικοποίηση
• Πρωτοποριακό σύστημα νομοθετικών ενοτήτων. Ο αναγνώστης δεν ψάχνει τον αριθμό του νόμου, αλλά οδηγείται σε αυτόν από το αντικείμενο για
το οποίο ενδιαφέρεται.
• Ευανάγνωστο κείμενο νόμου με τονισμένα σημεία (bold) για να δημιουργούνται κρίσιμα σημεία ενδιαφέροντος
• Ευκολία παρακολούθησης των αλλαγών της νομοθεσίας. Πρωτοποριακό σύστημα κωδικοποίησης με σημειώσεις εντός του κειμένου, παράθεση των προϊσχυουσών διατάξεων, δυνατότητα σύγκρισης προγενέστερης/ισχύουσας έκδοσης κ.α.
• Γρήγορη αναζήτηση και έξυπνη ευρετηρίαση σε όλο το εύρος της φορολογικής τράπεζας
• Διασύνδεση της νομοθεσίας με σχετικές διατάξεις άλλων νομοθετημάτων, υπουργικές αποφάσεις/εγκυκλίους/δημοσιευμένες ατομικές
λύσεις κ.α.
• Εύκολος μηχανισμός πλοήγησης στα άρθρα των νόμων
• Δυνατότητα προσθήκης σημειώσεων του χρήστη στα άρθρα των νόμων
• Δυνατότητα δημιουργίας φακέλου «αγαπημένων» νόμων του χρήστη
• Δυνατότητα προσθήκης συντομεύσεων για την άμεση μετάβαση σε άρθρα/παραγράφους των νόμων, με ιδιαίτερο, για εσάς, ενδιαφέρον
Με την απόκτηση του Forin Plus, αποκτάτε επίσης πρόσβαση στη συνδρομητική αρθρογραφία του Forin.gr. Με τα άρθρα, τα οποία είναι αποκλειστικά
προσβάσιμα από τους συνδρομητές μας και στα οποία περιλαμβάνεται η εβδομαδιαία ανασκόπηση της ύλης του Forin.gr, εξασφαλίζετε την έγκυρη
και αξιόπιστη ενημέρωσή σας για όλες τις εξελίξεις στη φορολογική επικαιροότητα.
Παρατίθενται ακολούθως στο σύνολό τους οι κωδικοποιημένοι νόμοι της βάσης νομοθεσίας του Forin Plus.
Κωδικοποιημένοι Νόμοι του Forin.gr
Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα
• Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (Ν. 4308/2014)
• Συσχετισμός σχεδίου λογαριασμών ΕΛΠ με ΕΓΛΣ (Ν. 4308/2014)
• Οδηγία 2013/34/EE του ΕΚ και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013 , σχετικά
με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών
• Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Π.Δ. 1123/1980)
Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα
• Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1126/2008 της Επιτροπής της 3ης Νοεμβρίου 2008.
Περιλαμβάνεται το σύνολο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, των Διεθνών
Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, των Διερμηνειών της Επιτροπής
Διερμηνειών των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς
(ΕΔΔΠΧΑ) και των διερμηνειών της Μόνιμης Επιτροπής Διερμηνειών (ΜΕΔ).
Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, Φορολογικές Κυρώσεις
• Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ.). Έλεγχος, προσαυξήσεις, πρόστιμα
(Ν. 4174/2013)
• Κώδικας Φορολογικών Κυρώσεων (Κ.Φ.Κ.). Διοικητική και Ποινική φορολογική
νομοθεσία. (Ν. 2523/1997)
• Ποινικό αδίκημα μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους (Ν. 1882/90)
ΚΦΑΣ, ΚΒΣ, Ταμειακές Μηχανές
• Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Ν. 4093/2012)
• Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.) (Π.Δ. 186/1992)
• Φ.Τ.Μ./ Φορολογικοί Μηχανισμοί (Ν. 1809/1988)
• Κανόνες διαφάνειας στις σχέσεις μέσων ενημέρωσης - διαφημιστών - διαφημιζομένων (Ν. 2328/1995)
Φορολογία Εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων
Κώδικας Κληρονομιών και Δωρεών
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ)
Κώδικας Τελών Χαρτοσήμου
• Κώδικας Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών Προικών και
• Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013) (για εισοδήματα από 1.1.2014)
Κερδών από Τυχερά Παίγνια (Ν. 2961/2001)
• Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 2238/1994) (για εισοδήματα μέχρι
31.12.2013)
Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και Δημόσιο Λογιστικό
• Αυτοέλεγχος Επιχειρήσεων (Ν. 3296/2004)
• Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) (Ν.Δ. 356/1974)
• Ν. 4170/2013 «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/16/ΕΕ, ρύθμιση θεμάτων της
• Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας
Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων, αναμόρφωση Οργανισμού
2011/85/ΕΕ). Δημόσιο λογιστικό. (Ν. 4270/2014)
του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και άλλες διατάξεις»
• Δημόσιο Λογιστικό (Ν. 2362/1995)
• Συντελεστές απόσβεσης (για χρήσεις που άρχισαν πριν την 1.1.2013) (Π.Δ.
• Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί (Δ.Ε.Κ.Ο.) (Ν. 3429/2005)
299/2003)
• Κώδικας Νόμων Τελών Χαρτοσήμου (Κ.Ν.Τ.Χ). (Π.Δ. της 28.7.1931)
Κώδικας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) (Ν. 2859/2000)
Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας
κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας
• Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (Ν. 2717/1999)
• Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας (Ν. 2690/1999)
Τελωνειακός Κώδικας
• Δίκαιη ικανοποίηση λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης, στα πο• Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας (Ν. 2960/2001)
λιτικά και ποινικά δικαστήρια και στο Ελεγκτικό Συνέδριο και άλλες διατάξεις.
• Δασμολογική και στατιστική ονοματολογία. Κοινό δασμολόγιο. Εκτελεστικός
(Ν. 4239/2014)
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1101/2014 της Επιτροπής της 16ης Οκτωβρίου του 2014
•
•
Κωδικοποιημένοι Νόμοι του Forin.gr
Φορολογία Ακινήτων
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) (Ν. 4223/2013)
Ε9, Φόρος Αυτόματου Υπερτιμήματος, Τ.Σ.Α. (Ν. 3427/2005)
Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων (Φ.Μ.Α.) (Ν.1587/1950)
Απαλλαγή από το Φ.Μ.Α. της πρώτης κατοικίας (Ν. 1078/1980)
Αντικειμενικός προσδιορισμός αξίας ακινήτων (κτισμάτων και γης) (Ν.
1249/1982)
Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (Ε.Ε.Τ.Α.) (Ν. 4152/2013)
Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών
(Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.) (Ν. 4021/2011)
Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.) (Ν. 2130/1993)
Ειδικός Φόρος επί των ακινήτων (Εξωχώριες (offshore) εταιρείες) (Ν.3091/2002)
Αναπροσαρμογή αξίας ακινήτων των επιχειρήσεων (Ν. 2065/92)
Φόρος ακίνητης περιουσίας (Φ.Α.Π.) (Ν. 3842/2010)
Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.) (Ν. 3634/2008)
Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Μ.Α.Π.) (Ν. 2459/1997)
Φορολογία Πλοίων
•
•
•
•
Ειδικές φορολογίες και εισφορές
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Τέλος Επιτηδεύματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων (Ν. 3986/11)
Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης Φυσικών Προσώπων (Ν. 3986/11)
Φόρος Πολυτελούς Διαβίωσης (Ν. 4111/2013)
Ειδικός Φόρος Πολυτελείας Χωρών της ΕΕ και Εγχωρίως Παραγομένων Ειδών
(Ν. 3833/10)
Τέλος Συνδρομητών Κινητής και Καρτοκινητής Τηλεφωνίας.Τέλος Καρτοκινητής Τηλεφωνίας (Ν. 2579/98)
Φόρος Ασφαλίστρων (Ν. 3492/2006)
Φόρος στη συγκέντρωση κεφαλαίων (Ν. 1676/1986)
Ειδικός φόρος τηλεοπτικών διαφημίσεων (Ν. 3845/2010)
Οδικές εμπορευματικές μεταφορές. Φ.Δ.Χ. (Ν. 3887/2010)
Φόρος εισιτηρίων κινηματογράφου (Ν. 1731/1987)
Τέλη κυκλοφορίας (Ν. 2948/2001)
Καταβολή τελών κυκλοφορίας. Έλεγχος οφειλών από τα τέλη κυκλοφορίας και
κατά τη μεταβίβαση αυτοκίνητων οχημάτων. Πρόστιμα. (Ν. 4093/2012)
Φορολογία μεταβίβασης αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης (Ν. 2579/1998)
Τέλη άδειας οχημάτων. Τέλη μεταβίβασης αυτοκίνητου οχήματος (Ν.
2873/2000)
Φορολογία τηλεοπτικών διαφημίσεων και μισθωμάτων δρομώνων ίππων (Ν.
1326/1983)
Φορολογία πλοίων (Ν. 27/1975)
Ναυτιλιακή Εταιρεία Πλοίων Αναψυχής και άλλες διατάξεις. (Ν.3182/2003)
•
Οικειοθελής Παροχή της Ναυτιλιακής Κοινότητας (Ν. 4301/2014)
Οικονομική παροχή της Ναυτιλιακής Κοινότητας για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης της χώρας (Ν. 4223/2013)
Ρύθμιση Οφειλών
• Τέλος παραμονής και πλόων (Τ.Π.Π.) πλοίων αναψυχής και μικρών σκαφών (Ν. • Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών στη φορολογική διοίκηση. Ρύθμιση ασφαλι4211/2013)
στικών οφειλών (Ν. 4321/2015)
• Περί της Ναυτικής Εταιρείας (Ν. 959/1979)
• Ρύθμιση οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση (Ν. 4305/14, Άρθρο 51)
• Ρύθμιση οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (Ν. 4305/14, Άρ. 54)
Ποινικό. Νομιμοποίηση Εσόδων
• Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών (Ν. 4152/2013)
• Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δρα• Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών (Ν. 3888/2010, Άρθρο 14)
στηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (Ν. 3691/2008)
• Διευκολύνσεις τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο (Ν. 2648/1998)
Πτωχευτικός Κώδικας
•
Ρύθμιση επιχειρηματικών και επαγγελματικών οφειλών προς τα πιστωτικά
• Πτωχευτικός Κώδικας (Ν. 3588/2007)
ιδρύματα. Επεξεργασία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς (Ν. 3816/2010)
Περαιώσεις
• Εκούσια κατάργηση φορολογικών διαφορών. Περαίωση. (Ν. 3888/2010)
• Περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων (Ν. 3259/2004)
Κωδικοποιημένοι Νόμοι του Forin.gr
Εμπορική Νομοθεσία Εταιρειών
• Κώδικας Ανωνύμων Εταιρειών (Ν. 2190/1920)
• Κώδικας Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης (Ν. 3190/1955)
• Νομοθεσία εμπορική για Ο.Ε., Ε.Ε., Ι.Κ.Ε., Κοινοπραξίες. Βελτίωση επιχειρηματικού Περιβάλλοντος. Σήματα. Μεσίτες Ακινήτων. (Ν. 4072/2012)
• Ρυθμίσεις ελέγχου χρηματοοικονομικών καταστάσεων (ν. 4336/2015)
• Διαδικασίες σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιριών (Ν.
3853/2010)
• Αστικοί συνεταιρισμοί (Ν. 1667/1986)
• Ανώνυμες εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών (Ν. 3606/2007)
• Ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων (Ν. 4099/2012)
• Ανώνυμες εταιρείες κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών (Ν. 2367/1995)
• Απλούστευση διαδικασιών λειτουργίας τουριστικών επιχειρήσεων και
τουριστικών υποδομών, ειδικές μορφές τουρισμού (Ν. 4276/2014)
• Απλούστευση της αδειοδότησης για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας
και άλλες διατάξεις (Ν. 4262/2014)
Λογιστής - Φοροτεχνικός
• Άσκηση επαγγέλματος Λογιστή Φοροτεχνικού (Ν. 2515/1997, Άρθρο 1)
• Ρυθμίσεις θεμάτων λογιστών - φοροτεχνικών (Ν. 2873/2000, Άρθρο 38)
• Κώδικας Δεοντολογίας Λογιστών Φοροτεχνικών (Απ. 57088/ΔΙΟΕ-1033/2013)
Δικηγόροι
• Κώδικας Δικηγόρων (Ν. 4194/2013)
• Δικηγορικές εταιρείες (Π.Δ. 81/2005, Π.Δ. 518/1989)
Συμβολαιογράφοι
•
•
Κώδικας Συμβολαιογράφων (Ν. 2830/2000)
Συμβολαιογραφικές Εταιρείες (Π.Δ. 284/1993)
Μεταφορικές επιχειρήσεις
Επενδυτική Νομοθεσία
• Ενίσχυση Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονομική Ανάπτυξη, την Επιχειρηματικότητα και την Περιφερειακή Συνοχή. (Ν. 3908/2011)
• Έλεγχος επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στους ν. 3299/2004 και
ν.3908/2011 από Πιστοποιημένους Φορείς (Π.Δ. 35/2014)
• Κίνητρα Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονομική Ανάπτυξη και την Περιφερειακή Σύγκλιση. (Ν. 3299/2004)
• Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (Ν. 3389/2005)
• Μέτρα αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής - αντικειμενικοποίηση του φορολογικού ελέγχου και άλλες διατάξεις. (Ν. 3220/2004)
• Επενδύσεις στην ποντοπόρο ναυτιλία μέσω του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (Ν. 2843/2000, Άρθρα 10-24, 38)
• Φορολογικό καθεστώς συγχωνεύσεων, διασπάσεων, εισφοράς ενεργητικού
και ανταλλαγής τίτλων μεταξύ εταιριών διαφορετικών - Μελών της Ε.Ε. (Ν.
2578/1998)
• Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων (Ν. 2166/1993)
• Παροχή φορολογικών κινήτρων για τη συγχώνευση ή μετατροπή επιχειρήσεων προς δημιουργία μεγάλων οικονομικών μονάδων (Ν.Δ. 1297/1972)
• Εγκατάσταση στην Ελλάδα αλλοδαπών εμποροβιομηχανικών εταιρειών (Α.Ν.
89/1967)
Υπηρεσίες Υπουργείου Οικονομικών
•
•
•
•
Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών (Π.Δ. 111/2014)
Κανονισμός λειτουργίας Δ.Ο.Υ. (Π.Δ. 16/1989)
ΣΔΟΕ Οργάνωση και λειτουργία Υπηρεσίας (Π.Δ. 85/2005)
Οργάνωση συστήματος ελέγχου περί του Κρατικού Προϋπολογισμού κ.λπ. (Ν.
3492/2006)
Αγροτικοί συνεταιρισμοί
• Αγροτικοί συνεταιρισμοί, συλλογικές οργανώσεις και επιχειρηματικότητα του
αγροτικού κόσμου (Ν. 4015/2011)
• Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (Ν. 2810/2000)
• Διεθνή μεταφορά εμπορευμάτων οδικώς (C.M.R) (Ν. 599/1977)
• Συνδυασμένες εμπορευματικές μεταφορές μεταξύ των Κρατών Μελών (Π.Δ.
431/1995)
Ιατρικές Εταιρείες
• Πρόσβαση στο επάγγελμα του οδικού μεταφορέα εμπορευμάτων και επιβα• Ιδιωτικοί Φορείς Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) (Π.Δ. 84/2001)
τών. (Π.Δ. 346/2001)
• Χρησιμοποίηση μισθωμένων οχημάτων χωρίς οδηγό στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές (Ν. 4093/2012, Άρθρο πρώτο, Παρ. ΙΕ)
Κωδικοποιημένοι Νόμοι του Forin.gr
Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας
Οι συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ Ελλάδας και
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Αζερμπαϊτζάν,
Αιγύπτου,
Αλβανίας
Αρμενίας,
Αυστρίας,
Βασιλείου Κάτω Χωρών
(Ολλανδίας),
Βελγίου,
Βουλγαρίας,
Βοσνίας και Ερζεγοβίνης,
Γαλλίας,
Γερμανίας,
Γεωργίας,
Γιουγκοσλαβίας
(Σερβίας),
Δανίας,
Δημοκρατίας της Κορέας,
Δημοκρατίας του Αγίου Μαρίνου,
Ελβετίας,
Εσθονίας,
Η.Π.Α.,
Ηνωμένου Βασιλείου,
Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων,
Ινδίας,
Ιρλανδίας,
Ισραήλ,
Ιταλίας,
Καναδά,
Κατάρ,
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Κίνας,
Κουβέιτ,
Κροατίας,
Κύπρου,
Λετονίας,
Λιθουανίας,
Λουξεμβούργου,
Μάλτας,
Μαρόκου,
Μεξικό,
Μολδαβίας,
Νορβηγίας,
Νοτίου Αφρικής,
Ουγγαρίας,
Ουζμπεκιστάν,
Ουκρανίας,
Πολωνίας,
Πορτογαλίας,
Ρουμανίας,
Ρωσίας,
Σαουδικής Αραβίας,
Σλοβενίας,
Σουηδίας,
Τουρκίας,
Τσεχοσλοβακίας
(Τσεχίας και Σλοβακίας),
• Τυνησίας,
• Φινλανδίας.
Κώδικας Κοινωφελών Περιουσιών, Σχολαζουσών Κληρονομιών
• Εθνικά κληροδοτήματα. Κώδικας κοινωφελών περιουσιών, σχολαζουσών κληρονομιών (Ν. 4182/2013)
Αστικός Κώδικας
•
Αστικός Κώδικας
Σύνταγμα
•
Σύνταγμα
Λοιποί Κωδικοποιημένοι νόμοι
• Καταστατικό του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.)
(Π.Δ. 258/2005)
• Εκσυγχρονισμός της οργάνωσης και της λειτουργίας του Ιδρύματος Κοινωνικών
Ασφαλίσεων (Ν. 2972/2001)
• Ομολογιακά δάνεια, τιτλοποίηση απαιτήσεων και απαιτήσεων από ακίνητα
και άλλες διατάξεις (Ν. 3156/2003)
• Φορολογικές ρυθμίσεις, αμοιβαία κεφάλαια, συμπλήρωση της
χρηματιστηριακής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις (Ν. 2954/2001).
• Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις (Ν. 3610/2007).
• Μέτρα για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (Ν. 4337/2015)
• Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών οργάνων
και λοιπές διατάξεις (Ν. 4320/2015)
• Κωδικοποίηση διατάξεων για την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα και στοιχεία (Π.Δ. 28/2015)
• Ρυθμίσεις στη φορολογία εισοδήματος, ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας
Υπουργείου Οικονομικών και λοιπές διατάξεις (Ν. 4110/2013)
• Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής
Στρατηγικής 2012-2015 (Ν. 3986/2011)
• Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της ελληνικής
οικονομίας (Ν. 3899/2010)
• και άλλοι
Forin Premium
To Forin Premium περιλαμβάνει τη ΒΑΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ και ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑΣ του Forin Plus και ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ τις ενότητες “Ηλεκτρονικά Βιβλία” και
“Φορολογικές Δηλώσεις”.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ
Τα «Ηλεκτρονικά Βιβλία» του Forin.gr δημιουργήθηκαν ως ακόμη μία απάντηση στην ανάγκη δυναμικής παρακολούθησης διαφόρων εξειδικευμένων φορολογικών αντικειμένων.
Στα «Ηλεκτρονικά Βιβλία», για κάθε φορολογικό αντικείμενο, αντλούμε, επεξεργαζόμαστε, συνδέουμε και παρουσιάζουμε όλο το διαθέσιμο υλικό από
την πολύτιμη βάση της «Φορολογικής Νομοθεσίας», από τις υπουργικές αποφάσεις, τις εγκυκλίους και τις δημοσιευμένες διοικητικές λύσεις στοχεύοντας
στην ορθή παρουσίαση και ερμηνεία του εκάστοτε φορολογικού αντικειμένου.
Με την τεχνική υποδομή της συγκεκριμένης ενότητας, μπορούμε να εγγυηθούμε ότι τα φορολογικά αυτά αντικείμενα θα παρακολουθούνται διαρκώς και θα
παραμείνουν επικαιροποιημένα, σε κάθε μεταβολή της προκύπτουσας στο μέλλον
νομολογίας.
Στα «Ηλεκτρονικά Βιβλία» της Τράπεζας Φορολογικής Πληροφόρησης του
Forin.gr, περιλαμβάνονται τη δεδομένη χρονική στιγμή τα παρακάτω ηλεκτρονικά βιβλία:
• Δαπάνες Επιχειρήσεων
• Έλεγχος Επιχειρήσεων. Δικαιώματα και υποχρεώσεις
• Ευθύνη διοικούντων
• Συγκεντρωτικές καταστάσεις
• Παρακράτηση φόρου. Υπόχρεοι. Συντελεστές.
• Συντελεστές Φορολογίας
• Περιουσία και μεταβολή της (Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης, Πόθεν έσχες,
Ανάλωση κεφαλαίου)
Προετοιμαστείτε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων με τις «Φορολογικές Δηλώσεις» του Forin.gr!
Με την πρωτοποριακή ηλεκτρονική εφαρμογή του Forin.gr, όλη η πληροφόρηση για τον ακριβή τρόπο συμπλήρωσης των φορολογικών δηλώσεων παρουσιάζεται στην οθόνη σας ανά κωδικό/πεδίο με ένα κλικ.
Οι οδηγίες συμπλήρωσης των δηλώσεων προκύπτουν βάσει της νομοθεσίας,
των υπουργικών αποφάσεων ή των εγκυκλίων διαταγών του Υπουργείου Οικονομικών και παρουσιάζονται, έπειτα από επεξεργασία και επικαιροποίηση από τους συντελεστές του Forin.gr, σε μία πρωτοποριακή εφαρμογή, ιδιαίτερα απλή στη χρήση.
Οι Φορολογικές Δηλώσεις που τη δεδομένη χρονική στιγμή περιλαμβάνονται στο Forin.gr είναι οι εξής:
• Ε1 - Δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Χρήσεις 2010-2014)
• Ε2 - Αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακινήτων (Χρήσεις 2013-2014)
• Ε3 - Μηχανογραφικό δελτίο οικονομικών στοιχείων επιχειρήσεων (Χρήσεις 20132014)
• Ν - Δήλωση φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων (Χρήση 2014)
• Ε9 - Δήλωση στοιχείων ακινήτων
• Υποβολή βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβών από επιχειρηματική
δραστηριότητα (Χρήσεις 2013-2014)
• Ε41 - Δήλωση υπολογισμού φόρου υπεραξίας από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας και απόδοσης του φόρου
• Φ2 - Περιοδική Δήλωση ΦΠΑ
• Φ4, Φ5: Ανακεφαλαιωτικοί πίνακες ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών και
παρεχόμενων υπηρεσιών και ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και λήψεων
υπηρεσιών
• Καταστάσεις πελατών - προμηθευτών (Συγκεντρωτικές καταστάσεις)
• Καταστάσεις συμφωνητικών
• Υποβολή Δήλωσης Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας
• Οδηγίες συμπλήρωσης «Πίνακα Προσδιορισμού Ετήσιας Τεκμαρτής Δαπάνης»
Οικονομικά έτη 1996 - 2014
ΔΙΑΦΟΡΕΣ BASIC (δωρεάν εγγραφή), PLUS και PREMIUM χρηστών του Forin.gr
Ακολουθεί προς διευκόλυνσή σας συνοπτικός πίνακας με τις διαφορές των τριών κατηγοριών χρηστών του Forin.gr (Basic, Plus και Premium).
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Basic
Plus
Premium
Πρόσβαση στην καθημερινή ειδησεογραφία (ειδήσεις, αποφάσεις, εγκύκλιοι, διοικητικές λύσεις, νομολογία,
σεμινάρια, φορολογικό ημερολόγιο)
√
√
√
Χρήση της μηχανής αναζήτησης φορολογικών θεμάτων (γρήγορη ή σύνθετη αναζήτηση)
√
√
√
Πρόσβαση σε επιλεγμένα άρθρα των συντελεστών του Forin.gr αποκλειστικά για τους συνδρομητές (όπως π.χ.
η εβδομαδιαία ανασκόπηση της ύλης της ιστοσελίδας μας)
√
√
Πρόσβαση στο πρωτότυπο έγγραφο των αποφάσεων, εγκυκλίων, διοικητικών λύσεων
√
√
Πρόσβαση στο σύνολο της φορολογικής, λογιστικής & εμπορικής νομοθεσίας
(περισσότερους από 200 κωδικοποιημένους νόμους, όπως κάθε στιγμή ισχύουν)
√
√
– Πρόσβαση στις προϊσχύουσες διατάξεις των νόμων είτε μέσω σημειώσεων πάνω στο κείμενο είτε με
παράθεση των προηγούμενων εκδόσεων στο τέλος κάθε παραγράφου/άρθρου του νόμου
√
√
– Πρόσβαση στις σχετικές διατάξεις/αποφάσεις/εγκυκλίους/διοικητικές λύσεις ανά παράγραφο/άρθρο
√
√
– Αναζήτηση στο κείμενο του νόμου με λέξεις - κλειδιά
√
√
– Δυνατότητα εκτύπωσης άρθρου ή μετατροπής του σε αρχείο PDF
√
√
– Δυνατότητα προσθήκης σημειώσεων/συντομεύσεων του χρήστη στους νόμους
√
√
– Δυνατότητα δημιουργίας φακέλου «αγαπημένων» νόμων του χρήστη
√
√
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ
ΒΙΒΛΙΑ
Πρόσβαση στην ενότητα των ηλεκτρονικών βιβλίων
Έλεγχος Επιχειρήσεων, Ευθύνη διοικούντων, Συγκεντρωτικές καταστάσεις, Παρακράτηση φόρου,
Συντελεστές Φορολογίας, Περιουσία και μεταβολή της
√
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ
ΔΗΛΩΣΕΙΣ
Πρόσβαση στο σύνολο των Φορολογικών Δηλώσεων με οδηγίες συμπλήρωσης ανά κωδικό/πεδίο
Ε1, Ε2, Ε3, Ν, Ε9, Φ2, Φ4, Φ5, Ε41, Καταστάσεις πελατών - προμηθευτών, Βεβαιώσεις αποδοχών,
Καταστάσεις συμφωνητικών, Δήλωση Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας, Πίνακας Ανάλωσης
Κεφαλαίου
√
Λήψη του Newsletter του Forin.gr στο e-mail σας (Σημαντικά νέα & ειδήσεις)
ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Λήψη εξατομικευμένων ειδοποιήσεων στο e-mail σας (σε θέματα άμεσου ενδιαφέροντός σας, φορολογικές
προθεσμίες κ.λπ.)
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
Έλεγχος ΑΦΜ, Τέλη κυκλοφορίας, ΕΝ.Φ.Ι.Α., Τεκμήρια, ΚΑΔ, Taric, Ανάλωση Κεφαλαίου
ΑΛΛΑ
ΠΡΟΝΟΜΙΑ
Προσφορές, εκπτώσεις σε άλλα προιόντα ή υπηρεσίες του Forin.gr
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
δ/νση: Σόλωνος 71, 10679, Αθήνα τηλ/fax: 210/3387566, 210/2846809, ιστοσελίδα: http://www.forin.gr e-mail: [email protected]