ενημερωτικο δελτιο
Download
Report
Transcript ενημερωτικο δελτιο
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016
"...Χριστουγεννιάτικες καμπάνες,
στη γαλήνη της νύχτας η γλυκόλαλη φωνή σας,
σάλπισμα πανανθρώπινο να γίνει,
χαρούμενα κάθε καρδιά να ψάλει με τους αγγέλους:
«Και επί γης ειρήνη»".
Απόσπασμα από το ποίημα «Χριστούγεννα» της Κατίνας Παΐζη
ΘΕΜΑΤΑ
Απαντήσεις Φορολογικής
Επιτροπής - Τεχνικού
Γραφείου
Συνοπτική Παρουσίαση
Νόμων
Εγκύκλιοι Διαταγές
Υπουργείου Οικονομικών Αποφάσεις ΣΤΕ:
- ΚΦΕ
- ΚΦΔ
- ΦΠΑ
Εργατικά - Ασφαλιστικά
Φορολογικό πλαίσιο νομικών προσώπων
μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα,
μετά την ισχύ του Ν. 4172/2013
της Βιβής Τσίρκα
τ. Ορκωτής Ελέγκτριας Λογίστριας
Μέλος της Φορολογικής Επιτροπής της ΣΟΛ Α.Ε.
Τόπος ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών
και τριγωνικές συναλλαγές σύμφωνα
με το άρθρο 15 του Ν. 2859/2000
(Άρθρα 40-42 και 141 οδηγίας 2006/112/ΕΚ
και άρθρα 28Β και 28Γ)
του Άγγελου Διονυσόπουλου
Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή
Μέλος της ΣΟΛ Α.Ε.
Τα πνευματικά δικαιώματα της παρούσας δημοσίευσης του Ενημερωτικού Δελτίου της «ΣΟΛ Α.Ε.»,
ανήκουν αποκλειστικά στην εταιρεία αυτή. Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/93, όπως ισχύει, η εταιρεία
δεν παρέχει την άδεια σε οποιονδήποτε να αναπαράγει το σύνολο, μέρος ή αποσπάσματα της έκδοσης,
χωρίς γραπτή άδεια των αρμοδίων οργάνων της. Η χρήση των κειμένων χωρίς άδεια, επισύρει τις ποινές
που προβλέπονται από το νόμο και ιδρύει υποχρέωση αποζημίωσης της εταιρείας.
Οι απόψεις που περιέχονται, είναι απόψεις της συντακτικής επιτροπής ή των αρθρογράφων,
δεν είναι δεσμευτικές για τις Ελληνικές Φορολογικές Αρχές, οποιαδήποτε άλλη Αρχή ή
οποιοδήποτε Δικαστήριο και δεν δίδεται διασφάλιση σε οποιονδήποτε χρήστη ότι οι παραπάνω Αρχές
δεν θα αποφασίσουν διαφορετικά από τις απόψεις που εκφράζονται στο παρόν
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 4
Πίνακας περιεχομένων
Α. ΑΡΘΡΑ ........................................................................................................6
-
Φορολογικό πλαίσιο νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού
χαρακτήρα, μετά την ισχύ του Ν. 4172/2013 .....................................6
-
Τόπος ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών και τριγωνικές
συναλλαγές σύμφωνα με τo άρθρο 15 του Ν. 2859/2000
(Άρθρα 40-42 και 141 οδηγίας 2006/112/ΕΚ και άρθρα 28Β
και 28Γ) ..............................................................................................17
B. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ - ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ...........26
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016
Γ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΟΜΩΝ ..........................................................33
Δ. ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΔΙΑΤΑΓΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΣΤΕ .......................................................................................41
ΕΚΔΟΤΗΣ
ΣΟΛ Α.Ε.
Ι. ΚΦΕ (Ν. 4172/2013) ...........................................................................41
-
ΣτΕ 3325/2015 Εκπιπτόμενες δαπάνες. Εκπίπτουν οι
δαπάνες καθαριότητας, καθώς και δαπάνες για
αναψυκτικά, καφέδες, κλπ για το προσωπικό και για
πελάτες εταιρίας. .........................................................................41
-
ΠΟΛ.1164/2016 Κοινοποίηση διατάξεων νόμων έτους
2016 με θέματα αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Εφαρμογής
Φορολογίας Κεφαλαίου ...............................................................44
-
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Γιώργος Σταματίου
Βιβή Τσίρκα
Κώστας Νιώτης
Θανάσης Παπαποστόλου
Κώστας Χάνας
ΠΟΛ.1181/6.12.2016 Παροχή διευκρινίσεων για τις
Εξώφυλλο
«Τα Κάλαντα»
Νικηφόρος Λύτρας
διατάξεις των άρθρων 48 παράγραφος 6 και 72
παράγραφος 40 του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκαν με το
άρθρο 8 του ν.4378/2016 σχετικά με το κοινό φορολογικό
καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις
θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών ...................46
-
ΠΟΛ.1183/7.12.2016 Πρόσθετες διευκρινίσεις αναφορικά
με την υποβολή των δηλώσεων των μετασχηματιζόμενων
επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του ν. 2166/1993 μετά
την έκδοση του αριθ. ΔΕΑΦΒ 1107932 ΕΞ2015/07.08.2015
εγγράφου μας ..............................................................................50
-
ΠΟΛ.1189/14.12.2016 Χορήγηση επιδόματος πετρελαίου
θέρμανσης και καθορισμός του ύψους, των δικαιούχων,
των προϋποθέσεων και της διαδικασίας χορήγησης αυτού .......52
-
ΠΟΛ.1190/15.12.2016 Κοινοποίηση της υπ' αριθμ.
288/2016 γνωμοδότησης του ΝΣΚ ...............................................58
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΟΡΚΩΤΟΙ
ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε.
Φωκ. Νέγρη 3, 112 57 Αθήνα
Τηλ.: 210 8691100
Fax: 210 8618016
www.solae.gr [email protected]
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΙΙ. ΚΦΔ (Ν. 4174/2013) ...........................................................................59
-
ΣτΕ 2402/2016 Αναδρομική εφαρμογή ηπιοτέρων
προστίμων στις εκκρεμείς υποθέσεις ..........................................59
-
ΠΟΛ.1185/9.12.2016 Έλεγχος παραγραφόμενων
υποθέσεων Φορολογίας Κεφαλαίου ...........................................70
ΙΙΙ. ΦΠΑ (Ν. 2859/2000) ..........................................................................71
-
Αριθ. πρωτ.: ΔΕΕΦ Α 1148188 ΕΞ 2016 Απαλλαγή Φ.Π.Α.
σε νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για
ευκαιριακές εκδηλώσεις ..............................................................71
-
Αριθ. πρωτ.: ΔΕΕΦ Α 1148730 ΕΞ 2016/14.10.2016
Απαλλαγή ΦΠΑ για υπηρεσίες διοργάνωσης σεμιναρίων
σε επαγγελματίες ζαχαροπλάστες - Εφαρμογή διατάξεων
ΦΠΑ σε παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης ...................................71
-
Αριθ. πρωτ.: ΔΕΕΦ Α 1167158 ΕΞ 2016/18.11.2016
Απαλλαγή ΦΠΑ σε επιχείρηση για μαθήματα μουσικής
μουσικών οργάνων σε παιδιά ηλικίας τριών ετών και άνω Εφαρμογή διατάξεων ΦΠΑ σε παροχή υπηρεσιών
εκπαίδευσης .................................................................................72
Ε. ΕΡΓΑΤΙΚΑ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ .........................................................................74
-
Κ.Υ.Α. αριθμ. 111482/0092/ 2016 Ασφαλιστικές εισφορές
ασφαλισμένου και εργοδότη .......................................................74
-
Αριθ. πρωτ.: 16550/ 28.11.2016 Προκήρυξη δράσης:
«Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την
απασχόληση 10.000 ανέργων, ηλικίας 30-49 ετών» ...................75
-
Ι.Κ.Α. αριθμ. πρωτ.: Ε40/879/19.12.2016 Περίοδοι
υποβολής Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (Α.Π.Δ.)
μισθολογικών περιόδων από 01/2017 έως 12/2017,
ΔΧ/2017, ΔΠ/2017 ........................................................................95
Σελίδα 5
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 6
Α. ΑΡΘΡΑ
Α. Εισαγωγή:
Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με τη φορολογική
αντιμετώπιση των νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που συστάθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή και στα οποία
περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους σωματεία και ιδρύματα (περ. γ΄ του άρθρου 45 του Ν. 4172/2013), μετά την
ισχύ του Ν. 4172/2013 (φορολογικά έτη που αρχίζουν
από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά), συγκεντρώνοντας
τις φορολογικές διατάξεις που αναφέρονται σε αυτά και
αναλύοντας τα σημαντικότερα φορολογητέα εισοδήματά
τους.
Στα παραπάνω πρόσωπα (περ. γ΄ του άρθρου 45 του Ν.
4172/2013) δεν περιλαμβάνονται :
Οι αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, που αποτελούν διακριτά υποκείμενα του φόρου εισοδήματος
πρόσωπα, σύμφωνα με την περ. ε΄ του άρθρου 45
του Ν. 4172/2013.
Τα κληροδοτήματα που αποτελούν κεφάλαια αυτοτελούς διαχείρισης και στερούνται νομικής προσωπικότητας (άρθρο 50 παρ. 2 του Ν. 4182/2013).
Οι ειδικοί λογαριασμοί των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που συνιστώνται για την αξιοποίηση των κονδυλίων επιστημονικής έρευνας, εκπαίδευσης, που
δεν αποτελούν αυτοτελή νομικά πρόσωπα.
Τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που ανήκουν στους
Φορείς Γενικής Κυβέρνησης και η φορολογική τους
αντιμετώπιση προβλέπεται στις διατάξεις της περ.
α΄ του άρθρου 46 του Ν. 4172/2013.
Οι διεθνείς οργανισμοί που απαλλάσσονται από το
φόρο εισοδήματος με βάση τις διατάξεις της περ. δ΄
του άρθρου 46 του Ν. 4172/2013.
Οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και αποχέτευσης που, σύμφωνα με το έγγραφο του Υπουργείου
Οικονομικών με αριθ. πρωτ. ΔΕΑΦ Β 100 4412 ΕΞ
2016/8.1.2016, εμπίπτουν στα πρόσωπα της περ. ζ΄
του άρθρου 45 του Ν. 4172/2013.
Για τη φορολογική αντιμετώπιση των προσώπων αυτών
γίνεται συνοπτική αναφορά στα συμπεράσματα (14 -18).
Είναι γνωστό ότι η έλλειψη σαφών και συγκεντρωμένων
διατάξεων οδηγεί στην ανασφάλεια του φορολογικού
δικαίου και στην αυξημένη πιθανότητα αυθαίρετης ερμηνείας των σχετικών διατάξεων από τις φορολογικές
αρχές. Στη φορολογία μάλιστα των προσώπων του παρόντος άρθρου, η ανασφάλεια δικαίου δεν αφορά μόνο
στην υπαγωγή τους στην κατηγορία των προσώπων μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αλλά και στο εύρος του (μη
κερδοσκοπικού) σκοπού τους, αφού σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ. 1044/10.2.2015: «…σε κάθε περίπτωση η διαπίστωση της πραγματοποίησης εσόδων
κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού των πιο
πάνω προσώπων ανάγεται, ως θέμα πραγματικό, στην
ελεγκτική αρμοδιότητα της φορολογικής αρχής, η οποία
κρίνει επί του τεταγμένου σκοπού τους και για τον τρόπο
κτήσης και διάθεσης των εσόδων τους».
Φορολογικό πλαίσιο νομικών
προσώπων μη κερδοσκοπικού
χαρακτήρα, μετά την ισχύ
του Ν. 4172/2013
Της Βιβής Τσίρκα
τ. Ορκωτής Ελέγκτριας Λογίστριας
Μέλος της Φορολογικής Επιτροπής της ΣΟΛ Α.Ε.
Λόγω της πληθώρας των διατάξεων και των παραπομπών που περιέχονται σε αυτές, κρίθηκε απαραίτητο να
παραθέσουμε αυτούσια αποσπάσματά τους ή, όπου
είναι δυνατόν, περίληψή τους. Χωρίς την παράθεση αυτή, δεν θα ήταν πλήρης η τεκμηρίωση των συμπερασμάτων και θα ήταν δύσκολο να παρακολουθήσει ο αναγνώστης τη διαδοχή τους και τη σχέση μεταξύ τους.
B. Φορολογικό πλαίσιο
Στην παρ. γ’ του άρθρου 45 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι: «Σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υπόκεινται… γ) τα μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που συστάθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή και στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους σωματεία και ιδρύματα,
με εξαίρεση μόνο τα κάθε είδους έσοδα που
πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν αποτελούν
αντικείμενο φόρου».
Η παραπάνω διάταξη ερμηνεύτηκε από τη Διοίκηση
με την ΠΟΛ. 1044/10.2.2015, στην οποία αναφέρονται, μεταξύ των άλλων και τα εξής:
«…2β….Τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά
πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υπόκεινται
σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων με εξαίρεση τα κάθε είδους έσοδα
που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο επιβολής φόρου εισοδήματος. Ενδεικτικά αναφέρονται περιπτώσεις τέτοιων εσόδων,
όπως οι εισφορές (συνδρομές) και τα δικαιώματα
εγγραφής των μελών τους, τα έσοδα από εράνους,
κρατικές επιχορηγήσεις, χορηγίες ιδιωτών ή επιχειρήσεων, δωρεές τρίτων, λαχειοφόρους κληρώσεις,
από διαφημίσεις που καταχωρούνται σε περιοδικά
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
που εκδίδονται και διανέμονται μόνο στα μέλη τους
δωρεάν, καθώς και τα έσοδα από τη διάθεση φυλλαδίων και λοιπών εντύπων πνευματικού περιεχομένου των Ιερών Μονών (σχετική η Γνμδ ΝΣΚ
389/2000).
Αντίθετα, τα έσοδα που αποκτούν τα πιο πάνω
πρόσωπα από δραστηριότητα η οποία δεν συνιστά
άσκηση της μη κερδοσκοπικής αποστολής τους αποτελούν αντικείμενο φορολογίας, έστω και αν διατίθενται για την εκπλήρωση του μη κερδοσκοπικού
σκοπού τους, δεδομένου ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ' του άρθρου 45 του ν. 4172/2013,
μόνο τα έσοδα που πραγματοποιούνται κατά την
επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους δεν αποτελούν αντικείμενο φορολογίας (σχετ. η αριθ.
383/1973 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου
του Κράτους).
Έσοδα που αποτελούν αντικείμενο φορολογίας, πέραν αυτών που προέρχονται από κεφάλαιο (τόκοι,
εισόδημα από ακίνητη περιουσία, κ.λπ.) και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, είναι για παράδειγμα
και οι συνδρομές από τρίτους - μη μέλη, τα έσοδα
από την έκδοση και πώληση περιοδικών, βιβλίων,
εντύπων, κ.λπ. σε τρίτους - μη μέλη των πιο πάνω
προσώπων καθώς και από τις διαφημίσεις που καταχωρούνται σε αυτά, τα έσοδα από τις διαφημίσεις σε φανέλες αθλητικών σωματείων, τα έσοδα
(δίδακτρα) από λειτουργία ιδιωτικών σχολείων, εργαστηρίων, κ.λπ., τα έσοδα από την πώληση εικόνων, από την εκμετάλλευση ξενώνων και ραδιοφωνικών σταθμών από τις Ιερές Μονές, κ.λπ.
Επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση η διαπίστωση
της πραγματοποίησης εσόδων κατά την επιδίωξη
της εκπλήρωσης του σκοπού των πιο πάνω προσώπων ανάγεται, ως θέμα πραγματικό, στην ελεγκτική
αρμοδιότητα της φορολογικής αρχής, η οποία κρίνει
επί του τεταγμένου σκοπού τους και για τον τρόπο
κτήσης και διάθεσης των εσόδων τους.
Με την παρούσα γίνεται δεκτό ότι με τα πρόσωπα
της περ. γ΄ του άρθρου 45 του N. 4172/2013 εξομοιώνονται και οι διπλωματικές και οι προξενικές
αρχές ξένων κρατών που είναι εγκατεστημένες στην
Ελλάδα. Κατά συνέπεια, τα έσοδα που αποκτούν οι
εγκατεστημένες στη χώρα μας πρεσβείες και προξενεία, από όπου και αν προέρχονται (εισόδημα από
τόκους, εκμίσθωση ακινήτων, κ.λπ.), υπόκεινται σε
φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών
οντοτήτων, με εξαίρεση αυτά που αποκτούν στα
πλαίσια άσκησης της κρατικής λειτουργίας τους,
όπως για παράδειγμα το εισόδημα από την ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων που ανήκουν σε ξένα κράτη και στα οποία εγκαθίστανται οι πρεσβείες ή τα
προξενεία αυτών, τα έσοδα από θεωρήσεις διαβατηρίων, από επικυρώσεις, κ.λπ. Τονίζεται ότι τα ανωτέρω τελούν υπό την επιφύλαξη όσων τυχόν ειδικότερα ορίζονται στις Συμβάσεις για την Αποφυγή
της Διπλής Φορολογίας, καθώς και στις διεθνείς
συμβάσεις της Βιέννης επί των διπλωματικών σχέ-
Σελίδα 7
σεων (N.Δ. 503/1970) και επί των προξενικών σχέσεων (Ν. 90/1975).
Τέλος, επισημαίνεται ότι τα αναφερόμενα πιο πάνω για τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά
πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, δηλαδή
για τα πρόσωπα της περ. γ΄ του άρθρου 45 του Ν.
4172/2013 , δεν έχουν εφαρμογή στις αστικές μη
κερδοσκοπικές εταιρείες, καθόσον αποτελούν διακριτά υποκείμενα του φόρου εισοδήματος νομικών
προσώπων και νομικών οντοτήτων, σύμφωνα με
την περ. ε΄ του ίδιου πιο πάνω άρθρου και νόμου
και δεν περιλαμβάνονται στα πρόσωπα της περ. γ΄
του άρθρου 45 του Ν. 4172/2013. Για τις αστικές μη
κερδοσκοπικές εταιρείες ισχύουν τα αναφερόμενα
πιο κάτω στην περ. δ΄ της παρούσας…».
Στην παρ. 2 του άρθρου 47 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι: «Όλα τα έσοδα που αποκτούν τα νομικά
πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που αναφέρονται στις περιπτώσεις του άρθρου 45 θεωρούνται
έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα».
Με την ΠΟΛ.1044/2015, με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 44 , 45 και 46 του
Ν.4172/2013, διευκρινίσθηκε, επίσης ότι:
«….Με τις διατάξεις του άρθρου 44 του N.
4172/2013 ορίζεται το αντικείμενο φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων και νομικών
οντοτήτων. Συγκεκριμένα, φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων είναι αυτός που επιβάλλεται ετησίως στα κέρδη που πραγματοποιούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες όπως αυτές ορίζονται στα άρθρα 2 και 45
του N. 4172/2013.
Ως κέρδη, στα οποία επιβάλλεται ο φόρος, νοούνται τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα,
όπως αυτά προσδιορίζονται με βάση το άρθρο 47
του ίδιου πιο πάνω νόμου. Ειδικότερα, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 47 του N.
4172/2013 ορίζεται ότι όλα τα έσοδα που αποκτούν
τα αναφερόμενα στο άρθρο 45 νομικά πρόσωπα
και νομικές οντότητες θεωρούνται έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, και συνεπώς τα κέρδη
τους θεωρούνται κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα. Τα κέρδη δε αυτά προσδιορίζονται,
σύμφωνα με την παρ. 1 του πιο πάνω άρθρου και
νόμου, με βάση τις διατάξεις του Κεφαλαίου Γ΄ του
Μέρους Δεύτερου («Φόρος Εισοδήματος Φυσικών
Προσώπων»), ήτοι με βάση τις διατάξεις των άρθρων 21 έως και 28 του N. 4172/2013 , εκτός από
τις περιπτώσεις όπου ορίζεται διαφορετικά στο Κεφάλαιο Β΄ του Μέρους Τρίτου, περί φορολογητέου
εισοδήματος των νομικών προσώπων και νομικών
οντοτήτων. Τα ανωτέρω ισχύουν και για τα νομικά
πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, κατά ρητή διατύπωση της παρ.
4 του άρθρου 47 του N. 4172/2013.
Διευκρινίζεται ότι τα αναφερόμενα πιο πάνω εφαρμόζονται τόσο σε νομικά πρόσωπα και νομικές
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
οντότητες που έχουν τη φορολογική κατοικία τους
στην Ελλάδα όσο και σε αυτά που δεν έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα αλλά διατηρούν στη χώρα μας μόνιμη εγκατάσταση, δεδομένου ότι με βάση τις διατάξεις της περ. ε΄ της παρ. 1
του άρθρου 5 του N. 4172/2013, εισόδημα που
προκύπτει στην ημεδαπή είναι το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα που ασκείται στην
ημεδαπή μέσω μόνιμης εγκατάστασης. Στην έννοια
της μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα περιλαμβάνεται και η άσκηση δραστηριότητας στη χώρα
μας μέσω γραφείου ή παραρτήματος, κ.λπ. από αλλοδαπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα».
Στο άρθρου 2 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι: «Οι
όροι που χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς του
Κ.Φ.Ε. έχουν την έννοια που προβλέπει η κείμενη
νομοθεσία, εκτός εάν ο Κ.Φ.Ε. ορίζει διαφορετικά.
Για τους σκοπούς του παρόντος νοούνται ως:
α) «φορολογούμενος»: κάθε πρόσωπο που υπόκειται σε φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε.,
β) «πρόσωπο»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή
κάθε είδους νομική οντότητα,
γ) «νομικό πρόσωπο»: κάθε επιχείρηση ή εταιρεία
με νομική προσωπικότητα ή ένωση επιχειρήσεων ή
εταιρειών με νομική προσωπικότητα,
δ) «νομική οντότητα»: κάθε μόρφωμα εταιρικής ή
μη οργάνωσης και κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα
που δεν είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως ιδίως συνεταιρισμός, οργανισμός, υπεράκτια ή εξωχώρια εταιρεία, κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών
επενδύσεων, κάθε μορφής καταπίστευμα ή εμπίστευμα ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφής ίδρυμα ή σωματείο ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφή
προσωπικής επιχείρησης ή οποιαδήποτε οντότητα
προσωπικού χαρακτήρα, κάθε μορφής κοινή επιχείρηση, κάθε μορφής εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίου ή περιουσίας ή διαθήκης ή κληρονομίας ή
κληροδοσίας ή δωρεάς, κάθε φύσης κοινοπραξία,
κάθε μορφής εταιρεία αστικού δικαίου, συμμετοχικές ή αφανείς εταιρείες, κοινωνίες αστικού δικαίου,…»
Στην παρ. 1 του άρθρου 58 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι: «1. Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και
οι νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, καθώς και τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης γ΄ του άρθρου 45 που τηρούν απλογραφικά
φορολογούνται με συντελεστή είκοσι εννέα τοις
εκατό (29%)…».
Στην παρ. 5 του άρθρου 47 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι: «Οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 37 και της παραγράφου 6 του άρθρου 42 εφαρμόζονται και στα νομικά πρόσωπα του άρθρου
45».
Σελίδα 8
Παρατίθενται οι παραπάνω διατάξεις, που αφορούν στα φυσικά πρόσωπα και εφαρμόζονται και
στα νομικά πρόσωπα του άρθρου 45 του Ν.
4172/2013:
Στην παρ. 3 του άρθρου 37 του Ν. 4172/2013
ορίζεται ότι: «Οι τόκοι που προκύπτουν από
ομόλογα που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό
Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας
(Ε.Τ.Χ.Σ.), κατ’ εφαρμογή προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση
με τους τόκους που προκύπτουν από ομόλογα
που εκδίδει το Ελληνικό Δημόσιο στην Ελλάδα.
Για τους τόκους που προκύπτουν από τα ομόλογα αυτά εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις
της παραγράφου 2: Απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος οι τόκοι ομολογιακών δανείων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού
Δημοσίου που αποκτούν φυσικά πρόσωπα».
Στην παρ. 6 του άρθρου 42 του Ν. 4172/2013
ορίζεται ότι: «Τα κεφαλαιακά κέρδη που προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του
Ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με
εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους
τίτλους κατ΄ εφαρμογή του προγράμματος
συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού
χρέους απαλλάσσονται από το φόρο».
Ειδικά για τα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους,
μεταβίβαση τίτλων και εισόδημα από ακίνητη
περιουσία, παρατίθενται οι διατάξεις, που αφορούν
στα εισοδήματα αυτά:
I.
Εισοδήματα από μερίσματα και τόκους (άρθρα 36
και 37 του Ν. 4172/2013):
Στις παραγράφους 3, 4, 6, 7, 9, 12 και 18 της
ΠΟΛ. 1042/26.1.2015 αναφέρονται, μεταξύ των
άλλων, τα εξής:
«3…. Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι στην έννοια
του μερίσματος εμπίπτει, κατ' αρχήν και η διανομή κερδών από μερίδια ΟΣΕΚΑ που είναι εγκατεστημένοι στην ημεδαπή ή σε άλλο κράτος
μέλος αυτής Ε.Ε. ή σε κράτος ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή αμοιβαίων κεφαλαίων που είναι εγκατεστημένα σε
τρίτες χώρες. Ειδικά για τα κέρδη με τη μορφή
μερισμάτων ή άλλων ωφελημάτων εκ των μεριδίων ή μετοχών που αποκτούν οι μεριδιούχοι ή
μέτοχοι από ημεδαπούς ΟΣΕΚΑ έχουν εφαρμογή
οι ειδικότερες διατάξεις της παραγράφου 5 του
άρθρου 103 του ν.4099/2012, οι οποίες δεν έχουν καταργηθεί με το ν. 4172/2013 και με τις
οποίες ορίζεται ότι αυτά απαλλάσσονται από το
φόρο εισοδήματος.
Την ίδια φορολογική μεταχείριση έχουν και τα
μερίσματα που αποκτούν οι μεριδιούχοι από
ΟΣΕΚΑ Ε.Ε. ή ΕΟΧ/ΕΖΕΣ (Απόφαση ΔΕΕ C-35/98,
Verkooijen).
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
4…. Για τα εισοδήματα από μερίσματα που αποκτούν ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, ..…,
ενεργείται παρακράτηση φόρου, με την οποία
δεν επέρχεται εξάντληση της φορολογικής τους
υποχρέωσης, αλλά τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται ως εισόδημα από επιχειρηματική
δραστηριότητα με βάση τις διατάξεις της παρ. 2
του άρθρου 47 και ο παρακρατηθείς φόρος
συμψηφίζεται με το φόρο εισοδήματος εφαρμοζομένων των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 64 του ν. 4172/2013…
6. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 37
του ν. 4172/2013, ορίζεται ότι ο όρος «τόκοι»
σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από απαιτήσεις κάθε είδους, είτε εξασφαλίζονται με υποθήκη είτε όχι, και είτε παρέχουν δικαίωμα
συμμετοχής στα κέρδη του οφειλέτη είτε όχι,
και ιδιαίτερα εισόδημα από καταθέσεις, κρατικά
χρεόγραφα, τίτλους και ομολογίες, με ή χωρίς
ασφάλεια και κάθε είδους δανειακή σχέση, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων ωφελημάτων (premiums), των συμφωνιών επαναγοράς
(repos/ reverse repos) και ανταμοιβών τα οποία
απορρέουν από τίτλους, ομολογίες ή χρεόγραφα. Επισημαίνεται ότι στην έννοια των τόκων
εμπίπτουν κάθε είδους τόκοι, ημεδαπής ή αλλοδαπής προέλευσης, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι τόκοι δανείων, οι τόκοι υπερημερίας λόγω συμβατικής υποχρέωσης, καθώς
και οι τόκοι που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση, ανεξάρτητα αν αυτές αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα της επιχείρησης.
Διευκρινίζεται ότι στην έννοια των τόκων δεν
περιλαμβάνονται οι τόκοι που επιβάλλονται
βάσει των διατάξεων του ΚΕΔΕ και του ΚΦΔ.
7. …Για τα εισοδήματα από τόκους που αποκτούν ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, ..…,
εφαρμόζονται ανάλογα όσα αναφέρονται στην
παρ. 4 για τα μερίσματα.
…
9. Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013, …ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 37 εφαρμόζονται και στα νομικά πρόσωπα
του άρθρου 45.
Δηλαδή, οι τόκοι που προκύπτουν από ομόλογα
που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), κατ'
εφαρμογή προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος όταν αποκτώνται
από ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα…
…
12…. Όταν ημεδαπό νομικό πρόσωπο αποκτά
εισοδήματα από τόκους αλλοδαπής τα οποία
Σελίδα 9
στη συνέχεια εισάγονται στην Ελλάδα, ως άνω,
η παρακράτηση φόρου ενεργείται στο μικτό ποσό των τόκων και η απόδοση του παρακρατούμενου φόρου πραγματοποιείται από το ημεδαπό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή θεματοφύλακα,
κατά περίπτωση, που μεσολαβεί και λειτουργεί
ως φορέας πληρωμής. Με την παρακράτηση
αυτή δεν επέρχεται εξάντληση της φορολογικής
υποχρέωσης του ημεδαπού νομικού προσώπου,
αλλά τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται ως
εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα
και ο παρακρατηθείς φόρος συμψηφίζεται με το
φόρο εισοδήματος εφαρμοζομένων των διατάξεων της παραγ. 4 του άρθρου 64 του
ν.4172/2013. Όταν τα εν λόγω εισοδήματα παραμένουν στην αλλοδαπή, δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου και τα εισοδήματα θα φορολογηθούν μαζί με τα λοιπά εισοδήματά τους ως
εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
…
18. Η παρακράτηση φόρου ενεργείται, σε όλες
τις αναφερόμενες πιο πάνω περιπτώσεις, από
το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή το φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει τη φορολογική κατοικία του
στην Ελλάδα, …, που διενεργεί τις υπόψη πληρωμές. Ως υπόχρεος για την παρακράτηση και
απόδοση του φόρου νοείται αυτός που επιβαρύνεται με την πληρωμή των μερισμάτων, τόκων ή δικαιωμάτων και σε καμία περίπτωση αυτός που μεσολαβεί για την καταβολή τους (π.χ.
μεσολαβούσα τράπεζα).
Για παράδειγμα, όταν ημεδαπό νομικό πρόσωπο αποκτά εισοδήματα από μερίσματα αλλοδαπής που εισάγονται στην Ελλάδα, δεν ενεργείται
καμία παρακράτηση φόρου και τα εισοδήματα
αυτά φορολογούνται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως αναφέρεται
στην παράγραφο 5 της παρούσας. Τα παραπάνω
δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση καταβολής τόκων όπου η μεσολαβούσα τράπεζα έχει καταστεί φορέας πληρωμής…».
Στις παραγράφους 1 και 4 του εγγράφου του
Υπουργείου Οικονομικών με αριθ. πρωτ.
ΔΕΑΦΒ 1107041 ΕΞ 2015/6.8.2015, με θέμα
«Συμπληρωματικές οδηγίες σχετικά με τον
προσδιορισμό του εισοδήματος νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της περ.
γ' του άρθρου 45 του ν. 4172/2013», αναφέρονται και τα εξής:
«1. Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 68
του ν. 4172/2013 ορίζεται, ότι ειδικά για τα μερίσματα που εισπράττει ημεδαπή μητρική εταιρεία από ημεδαπή ή αλλοδαπή θυγατρική της
με έδρα σε άλλο κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, όταν δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του
άρθρου 48 του ν. 4172/2013 περί απαλλαγής
από το φόρο των ενδοομιλικών μερισμάτων,
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
από το ποσό του φόρου εκπίπτει το ποσό του
φόρου που καταβλήθηκε ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων
για λογαριασμό της ημεδαπής ή της αλλοδαπής
θυγατρικής της εταιρείας αντίστοιχα, για τα εν
λόγω μερίσματα, καθώς και το ποσό του φόρου
που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος.
…
4. Κατόπιν των ανωτέρω, με την παρούσα διευκρινίζονται τα ακόλουθα:
α. Για τα μερίσματα που εισπράττουν τα μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα
δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου (περ. γ' άρθρου
45 ν. 4172/2013) δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 68, καθόσον σε καμία περίπτωση τα υπόψη νομικά πρόσωπα δεν
εμπίπτουν στην έννοια της εταιρείας και ως εκ
τούτου, τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται ως
εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα,
με βάση τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 47
του ν.4172/2013, συμψηφιζομένου μόνο του
παρακρατηθέντος φόρου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 64 του ίδιου ως
άνω νόμου.
Επομένως, τα υπόψη νομικά πρόσωπα όταν θα
συμπληρώνουν τους πίνακες 3 Α1α, 3 Α1β, 3
Α1δ και 3 Α1ε του εντύπου Ν, κατά περίπτωση,
ως ακαθάριστο ποσό θα καταχωρούν το μικτό
ποσό με την προσθήκη μόνο του παρακρατηθέντος φόρου, συμπληρώνοντας παράλληλα το
αντίστοιχο πεδίο του παρακρατηθέντος φόρου…».
Όμοια με τα παραπάνω αναφέρονται και στην
ΠΟΛ. 1070/6.6.2016.
II.
Σελίδα 10
Εισοδήματα από μεταβίβαση τίτλων (άρθρο 42 του
Ν. 4172/2013):
Όπως διευκρινίστηκε με την παρ. 9 της ΠΟΛ.
1032/26.1.2015, στον προσδιορισμό του εισοδήματος από μεταβίβαση τίτλων, που αποκτούν
τα νομικά πρόσωπα του άρθρου 45 του Ν.
4172/2013, λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα (υπεραξία) που προκύπτει με βάση τα τηρούμενα
βιβλία.
Συγκεκριμένα, στην παρ. 9 της παραπάνω ΠΟΛ.
αναφέρονται τα εξής:
«…9. Όσον αφορά στον προσδιορισμό του εισοδήματος από μεταβίβαση τίτλων που αποκτούν
τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες του άρθρου 45,…, λαμβάνεται υπόψη
το εισόδημα (υπεραξία) που προκύπτει με βάση
τα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης και τα αντίστοιχα παραστατικά, καθόσον σε κάθε περίπτωση τα έσοδα που αποκτούν τα εν λόγω νομικά πρόσωπα θεωρούνται έσοδα από επιχειρη-
ματική δραστηριότητα και φορολογούνται με
βάση τις διατάξεις των άρθρων 58…
…
Ειδικότερα, για τον προσδιορισμό της υπεραξίας
από τα ως άνω νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, από την
συμφωνηθείσα αξία πώλησης αφαιρείται η τιμή
κτήσης.
Ως τιμή κτήσης για τον προσδιορισμό της υπεραξίας κατά τη μεταβίβασή τους λαμβάνεται
υπόψη η αρχική τιμή κτήσης τους χωρίς τις μεταγενέστερες αποτιμήσεις τους.
…
Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση που το αποτέλεσμα από τη μεταβίβαση των τίτλων είναι ζημιογόνο, η υπόψη ζημία αναγνωρίζεται φορολογικά, με την επιφύλαξη των διατάξεων του
άρθρου 27 του ν. 4172/2013. Αν η ζημία προκύπτει από τη μεταβίβαση τίτλων αλλοδαπής προέλευσης, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.
4 του ίδιου ως άνω άρθρου και νόμου, δηλαδή
δεν αναγνωρίζεται, πλην όμως μπορεί να συμψηφισθεί με εισόδημα που προκύπτει από άλλα
κράτη μέλη της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. με βάση τις
προϋποθέσεις της παραγράφου αυτής…».
Με την παρ. 1 ii της ΠΟΛ. 1032/26.1.2015 διευκρινίστηκε ότι:
«Ειδικά για την υπεραξία που αποκτούν οι μεριδιούχοι από την εκποίηση μεριδίων από ημεδαπούς ΟΣΕΚΑ έχουν εφαρμογή οι ειδικότερες
διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 103 του
ν.4099/2012, οι οποίες δεν έχουν καταργηθεί με
το ν. 4172/2013 και με τις οποίες ορίζεται ότι
αυτή απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος
ενώ αντίθετα, η υπεραξία που προκύπτει από
την εκποίηση μεριδίων από ΟΣΕΚΑ με έδρα σε
τρίτες χώρες φορολογείται ελλείψει απαλλακτικής διάταξης. Αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση της υπεραξίας που αποκτούν οι μεριδιούχοι από την εκποίηση μεριδίων από ΟΣΕΚΑ
Ε.Ε ή ΕΟΧ/ΕΖΕΣ γίνεται δεκτό, σύμφωνα και με
την πάγια νομολογία ΔΕΕ (C-370/11, Επιτροπή
κατά Βελγίου) ότι αυτή εξομοιώνεται με αυτή
των μεριδιούχων των ημεδαπών ΟΣΕΚΑ».
Με την παρ. 11 της ΠΟΛ. 1032/26.1.2015 διευκρινίστηκε ότι:
«…11. Επιπλέον, με βάση τις διατάξεις της παρ.
5 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013,…., η απαλλαγή που προβλέπεται με βάση τις διατάξεις της
παραγράφου 6 του άρθρου 42 για τα κεφαλαιακά κέρδη που αποκτούν φυσικά πρόσωπα και
προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του
Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην
αναδιάταξη του ελληνικού χρέους εφαρμόζεται
ανάλογα και για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες του άρθρου 45 του ν.4172/
2013…
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
III.
Τέλος, επισημαίνεται ότι από το φόρο εισοδήματος απαλλάσσεται και η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση ημεδαπών εταιρικών
ομολόγων, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της
παρ.1 του άρθρου 14 του ν.3156/2003, κατ' ανάλογη εφαρμογή των όσων αναφέρθηκαν στην
παράγραφο 2iii της παρούσας: Επισημαίνεται
ότι από το φόρο εισοδήματος απαλλάσσεται και
η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση
ημεδαπών εταιρικών ομολόγων, κατ' εφαρμογή
των διατάξεων της παρ.1 του άρθρου 14 του
ν.3156/2003, καθόσον οι διατάξεις αυτές ως ειδικότερες κατισχύουν του άρθρου 42 του
ν.4172/2013. Γίνεται δεκτό ότι για λόγους ίσης
μεταχείρισης και σύμφωνα με την πάγια νομολογία ΔΕΕ, της ίδιας απαλλαγής τυγχάνουν και
τα εταιρικά ομόλογα που έχουν εκδοθεί από εταιρείες ΕΕ και ΕΟΧ/ΕΖΕΣ (C-370/11, Επιτροπή
κατά Βελγίου, C-338/11, Santander, C-436/06,
Grønfeldt, C-265/04, Bouanich, C-345/05, Επιτροπή κατά Πορτογαλίας, C-219/03, Επιτροπή
κατά Ισπανίας)».
Με την παρ. 12 της ΠΟΛ. 1032/26.1.2015 διευκρινίστηκε ότι:
«…Επίσης, σε περίπτωση μεταβίβασης τίτλων
από οποιοδήποτε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό,
για τις οποίες συμφωνείται τμηματική καταβολή
του τιμήματος σε επόμενα φορολογικά έτη, η
προκύπτουσα υπεραξία φορολογείται κατά το
φορολογικό έτος που λαμβάνει χώρα η μεταβίβαση των τίτλων, ανεξάρτητα από το χρόνο καταβολής του τιμήματος…».
Σελίδα 11
Εισόδημα από ακίνητη περιουσία (άρθρο 39 Ν.
4172/2013):
Στις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ.1
του άρθρου 39 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι ο
όρος «εισόδημα από ακίνητη περιουσία» σημαίνει το εισόδημα, σε χρήμα ή σε είδος, που
προκύπτει από την εκμίσθωση ή την ιδιοχρησιμοποίηση ή τη δωρεάν παραχώρηση χρήσης
γης και ακινήτων.
Το εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν
παραχώρηση τεκμαίρεται ότι συνίσταται στο
τρία τοις εκατό (3%) της αντικειμενικής αξίας
του ακινήτου (παρ.2 του άρθρου 39 του Ν.
4172/2013).
Εξάλλου, με τις διατάξεις των περ. β’ και γ' της
παρ.3 του άρθρου 39 του Ν. 4172/2013 ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον προσδιορισμό
του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία: «…β)
Αν ο εκμισθωτής ή ο παραχωρών είναι νομικό
πρόσωπο δημοσίου δικαίου και τα κάθε είδους
ιδρύματα οι κάθε είδους δαπάνες εκπίπτουν σε
ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%). Ειδικά για το Άγιο Όρος το ποσοστό της έκπτωσης
για τις δαπάνες του προηγούμενου εδαφίου
ανέρχεται σε ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%).
γ) αν ο εκμισθωτής ή ο παραχωρών είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, εκπίπτουν σε ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%), οι δαπάνες επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης, καθώς και οι
πάγιες και λειτουργικές δαπάνες…».
Με την ΠΟΛ. 1069/23.03.2015, με την οποία
δόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 39 και 40 του N. 4172/2013,
διευκρινίσθηκε, μεταξύ άλλων, ότι στο εισόδημα από ακίνητη περιουσία που αποκτούν τα
νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
περιλαμβάνεται και αυτό που τεκμαίρεται από
ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση
χρήσης γης ή ακινήτου, σε αντίθεση με τις
προϊσχύσασες διατάξεις του N. 2238/1994, με
βάση τις οποίες το παραπάνω εισόδημα δεν
ήταν αντικείμενο φόρου.
Επίσης διευκρινίστηκε, ότι στην έννοια των πάγιων και λειτουργικών δαπανών που εκπίπτουν
από το ακαθάριστο εισόδημα από ακίνητη περιουσία, που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα, περιλαμβάνονται
και οι αποσβέσεις του ακινήτου, οι οποίες υπολογίζονται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 24
του Ν.4172/2013.
Επιπλέον, διευκρινίστηκε ότι για την έκπτωση
όλων των παραπάνω δαπανών θα έχουν εφαρμογή οι όροι και οι προϋποθέσεις που ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 22 του Ν.
4172/2013, καθόσον σε κάθε περίπτωση τα έσοδα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα θεωρούνται έσοδα
από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Στην παρ. 21 της ΠΟΛ. 1102/11.5.2015 με την
οποία δόθηκαν οδηγίες για τη συμπλήρωση και
την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων φορολογικού έτους 2014, διευκρινίσθηκε,
μεταξύ άλλων, ότι, κατά τον προσδιορισμό του
εισοδήματος από ακίνητη περιουσία των νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα,
εκπίπτει n τεκμαρτή δαπάνη ιδιοχρησιμοποίησης των ακινήτων τους στο σύνολό της (μη υποκείμενη στον περιορισμό του 75%).
Με την ΠΟΛ. 1113/2.6.2015, με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 22, 22Α
και 23 του Ν. 4172/2013 σχετικά με τις εκπιπτόμενες και μη δαπάνες, διευκρινίσθηκε, μεταξύ άλλων, ότι:
ειδικά για τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία, εκπίπτει το τεκμαρτό μίσθωμα
στο σύνολο του, ανεξάρτητα αν υπερβαίνει το 3% επί της αντικειμενικής αξίας του
ακινήτου.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος
των πιο πάνω νομικών προσώπων και όσον
αφορά στις δαπάνες που αυτά πραγματοποιούν, γίνεται διάκριση ανάλογα με το αν
αυτές αφορούν στην επιχειρηματική τους
δραστηριότητα ή στην επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους. Το μέρος εκείνων
των δαπανών που αφορούν στην επιχειρηματική δραστηριότητα εκπίπτει προκειμένου για τον προσδιορισμό του εισοδήματος αυτού, με την επιφύλαξη των άρθρων
22 και 23 του Ν. 4172/2013. Αντίθετα, δεν
εκπίπτουν δαπάνες που αφορούν έσοδα
που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη
της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο φόρου.
Περαιτέρω, σε περίπτωση που υπάρχουν
δαπάνες που είναι κοινές, δηλαδή μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία τόσο
εισοδήματος υπαγόμενου σε φόρο όσο και
εισοδήματος μη υπαγόμενου σε φόρο, τότε οι δαπάνες αυτές επιμερίζονται κατά
την αναλογία των αντίστοιχων εσόδων.
Με το έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών
με
αριθ. πρωτ. ΔΕΑΦΒ 1107041 ΕΞ
2015/6.8.2015, με το οποίο δόθηκαν συμπληρωματικές οδηγίες σχετικά με τον προσδιορισμό
του εισοδήματος νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της περ. γ' του άρθρου 45
του Ν. 4172/2013, διευκρινίσθηκε, μεταξύ άλλων, ότι σε περίπτωση που τα υπόψη νομικά
πρόσωπα έχουν πραγματοποιήσει δαπάνες για
ακίνητα από τα οποία δεν αποκτούν εισόδημα
(π.χ. κενά), αυτές εκπίπτουν από το μηδενικό
εισόδημα από ακίνητη περιουσία με τους όρους
και τις προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 39
του Ν. 4172/2013. Αποτέλεσμα της έκπτωσης
των ως άνω δαπανών είναι ότι δημιουργείται
ζημία μεταφερόμενη φορολογικά στα επόμενα
πέντε (5) φορολογικά έτη, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 27 του ίδιου νόμου, προκειμένου να συμψηφισθεί με τα μελλοντικά κέρδη
από επιχειρηματική δραστηριότητα των υπόψη
νομικών προσώπων από οποιαδήποτε πηγή εσόδων και αν προέρχονται αυτά. Τα ανωτέρω
ισχύουν και για τις δαπάνες που αφορούν ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα.
Ακόμη, διευκρινίσθηκε ότι στην έννοια των εκπιπτόμενων δαπανών περιλαμβάνονται μόνο
αυτές για τις οποίες βαρύνεται ο εκμισθωτής ή ο
παραχωρών και όχι τυχόν δαπάνες που βαρύνουν τον μισθωτή ή τον παραχωρησιούχο, αντίστοιχα.
Όμοια με τα παραπάνω αναφέρονται και στην
ΠΟΛ. 1070/6.6.2016, με την οποία δόθηκαν οδηγίες για τη συμπλήρωση και την εκκαθάριση
της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νομικών
Σελίδα 12
προσώπων και νομικών οντοτήτων φορολογικού
έτους 2015.
Γ. Συμπέρασμα:
Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτει
ότι:
1. Τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα
δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που συστάθηκαν στην
ημεδαπή ή την αλλοδαπή και στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους σωματεία και ιδρύματα
(περ. γ΄ του άρθρου 45 του Ν. 4172/2013), για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου
2014 και μετά, υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, για τα εισοδήματα που αποκτούν
από δραστηριότητα η οποία δεν συνιστά άσκηση της
μη κερδοσκοπικής αποστολής τους, έστω και αν αυτά
διατίθενται για την εκπλήρωση του μη κερδοσκοπικού σκοπού τους. Μόνο τα έσοδα που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του
σκοπού τους δεν αποτελούν αντικείμενο φορολογίας.
Από την ερμηνεία, που δόθηκε από τη Διοίκηση με
την ΠΟΛ. 1044/10.2.2015, γίνεται ένας διαχωρισμός
των εσόδων των παραπάνω προσώπων ως εξής:
Έσοδα που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα
οποία δεν αποτελούν αντικείμενο φόρου, με
ενδεικτική απαρίθμηση:
οι εισφορές (συνδρομές) και τα δικαιώματα εγγραφής των μελών τους
τα έσοδα από εράνους
τα έσοδα από κρατικές επιχορηγήσεις
τα έσοδα από χορηγίες ιδιωτών ή επιχειρήσεων
οι δωρεές τρίτων
τα έσοδα από λαχειοφόρους κληρώσεις
τα έσοδα από διαφημίσεις που καταχωρούνται σε περιοδικά που εκδίδονται και
διανέμονται μόνο στα μέλη τους δωρεάν
τα έσοδα από τη διάθεση φυλλαδίων και
λοιπών εντύπων πνευματικού περιεχομένου των Ιερών Μονών (σχετική η Γνμδ ΝΣΚ
389/2000).
Εισοδήματα που αποκτώνται από δραστηριότητα η οποία δεν συνιστά άσκηση της μη κερδοσκοπικής αποστολής τους (έστω και αν διατίθενται για την εκπλήρωση του μη κερδοσκοπικού σκοπού τους), που φορολογούνται με τις
γενικές διατάξεις:
το εισόδημα από κεφάλαιο (τόκοι, μερίσματα, δικαιώματα, εισόδημα από ακίνητη
περιουσία)
το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης
κεφαλαίου (μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας, μεταβίβαση τίτλων)
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
πέραν των παραπάνω εσόδων, με τις γενικές διατάξεις φορολογούνται, με ενδεικτική απαρίθμηση, και τα παρακάτω έσοδα:
οι συνδρομές από τρίτους - μη μέλη
τα έσοδα από την έκδοση και πώληση περιοδικών, βιβλίων και εντύπων σε τρίτους μη μέλη των παραπάνω νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων
τα έσοδα από τις διαφημίσεις που καταχωρούνται στα παραπάνω περιοδικά, βιβλία και έντυπα
τα έσοδα από τις διαφημίσεις σε φανέλες
αθλητικών σωματείων
τα έσοδα από δίδακτρα από τη λειτουργία
ιδιωτικών σχολείων και εργαστηρίων, εφόσον η δραστηριότητα αυτή δεν αποτελεί
τον κύριο μη κερδοσκοπικό σκοπό των παραπάνω προσώπων. Στην περίπτωση που η
δραστηριότητα αυτή αποτελεί τον κύριο μη
κερδοσκοπικό σκοπό τους, τα παραπάνω
έσοδα δεν αποτελούν αντικείμενο φόρου,
καθόσον πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του μη κερδοσκοπικού εκπαιδευτικού σκοπού τους (ΠΟΛ.
1123/18.06.2015).
τα έσοδα από την πώληση εικόνων
τα έσοδα από την εκμετάλλευση ξενώνων
και ραδιοφωνικών σταθμών από τις Ιερές
Μονές.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με όσα αναφέρονται
στην ΠΟΛ. 1044/10.2.2015, σε κάθε περίπτωση η
διαπίστωση της πραγματοποίησης εσόδων κατά την
επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού των πιο πάνω
προσώπων ανάγεται, ως θέμα πραγματικό, στην ελεγκτική αρμοδιότητα της φορολογικής αρχής, η οποία
κρίνει επί του τεταγμένου σκοπού τους και για τον
τρόπο κτήσης και διάθεσης των εσόδων τους.
Τα παραπάνω εφαρμόζονται τόσο σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην
Ελλάδα όσο και σε αυτά που δεν έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα αλλά διατηρούν στην
Ελλάδα μόνιμη εγκατάσταση, δεδομένου ότι με βάση
τις διατάξεις της περ. ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 5 του
N. 4172/2013 , εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή είναι το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα που ασκείται στην ημεδαπή μέσω μόνιμης εγκατάστασης. Στην έννοια της μόνιμης εγκατάστασης
στην Ελλάδα περιλαμβάνεται και η άσκηση δραστηριότητας στη χώρα μας μέσω γραφείου ή παραρτήματος, από αλλοδαπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ΠΟΛ.
1044/10.2.2015).
2. Οι επιχορηγήσεις που εισπράττονται για την κάλυψη
συγκεκριμένων δαπανών, δεν προσαυξάνουν τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά αποτελούν μειωτικό στοιχείο του κόστους της δαπάνης
που επιχορηγήθηκε (ΠΟΛ. 1059/18.3.2015).
Σελίδα 13
3. Όλα τα έσοδα που αποκτούν (με εξαίρεση μόνο τα
κάθε είδους έσοδα που πραγματοποιούνται κατά την
επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία
δεν αποτελούν αντικείμενο φόρου) θεωρούνται έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα (άρθρο 47
παρ. 2 του Ν. 4172/2013) και φορολογούνται με τις
γενικές διατάξεις.
4. Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που
αποκτούν τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (της περίπτωσης γ΄ του άρθρου 45 του Ν.
4172/2013), είτε τηρούν διπλογραφικά, είτε απλογραφικά βιβλία, φορολογούνται με συντελεστή 29%
(άρθρο 58 παρ. 1 του Ν. 4172/2013).
5. Δεν θεωρούνται εισόδημα επιχειρηματικής δραστηριότητας, οι τόκοι που εισπράττονται βάσει των διατάξεων του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και
του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΠΟΛ. 1042/
26.1.2015).
6. Τα παρακάτω έσοδα απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος :
Οι τόκοι που προκύπτουν από ομόλογα που εκδόθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους (ΠΟΛ. 1042/
26.1.2015).
Η υπερτίμηση που προκύπτει από αναγκαστική
απαλλοτρίωση ακινήτου, βάσει του άρθρου 17
του Συντάγματος (ΠΟΛ. 1059/18.3.2015).
Η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση
εταιρικών ομολόγων που έχουν εκδοθεί κατ'
εφαρμογή του Ν. 3156/2003, καθώς και εταιρικών ομολόγων που έχουν εκδοθεί από εταιρείες
με έδρα σε χώρες της Ε.Ε. και του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ
(ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
Η υπεραξία που προκύπτει από την εκποίηση
μεριδίων ΟΣΕΚΑ (ημεδαπών, Ε.Ε., ΕΟΧ/ΕΖΕΣ,
ΠΟΛ.1032/26.1.2015) καθώς και τα μερίσματα
που αποκτούν οι μεριδιούχοι από μερίδια
ΟΣΕΚΑ (ημεδαπών, Ε.Ε., ΕΟΧ/ΕΖΕΣ, ΠΟΛ.
1042/26.1.2015).
Επισημαίνεται ότι για την υπεραξία που αποκτούν οι
μεριδιούχοι από την εκποίηση μεριδίων από ημεδαπούς ΟΣΕΚΑ (ΠΟΛ.1032/26.1.2015) καθώς και για τα
μερίσματα που αποκτούν οι μεριδιούχοι από μερίδια
από ημεδαπούς ΟΣΕΚΑ (ΠΟΛ.1042/26.1.2015), έχουν
εφαρμογή οι ειδικότερες διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 103 του Ν. 4099/2012, οι οποίες δεν έχουν καταργηθεί με το Ν. 4172/2013. Από τις διατάξεις αυτές
προκύπτει ότι οι μεριδιούχοι των ΟΣΕΚΑ απαλλάσσονται από κάθε φόρο, δεδομένου ότι με την καταβολή
του φόρου στο επίπεδο του ΟΣΕΚΑ (ειδικός φόρος επί
του ενεργητικού του), εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του ΟΣΕΚΑ και των μεριδιούχων του.
Την ίδια φορολογική μεταχείριση έχουν: η υπεραξία
που αποκτούν οι μεριδιούχοι από την εκποίηση μεριδίων από ΟΣΕΚΑ Ε.Ε. ή ΕΟΧ/ΕΖΕΣ καθώς και τα μερίσματα που αποκτούν οι μεριδιούχοι από ΟΣΕΚΑ Ε.Ε. ή
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΕΟΧ/ΕΖΕΣ, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΔΕΕ
(Απόφαση ΔΕΕ C-370/11, Επιτροπή κατά Βελγίου και
C-35/98, Verkooijen).
Επισημαίνεται ακόμη ότι η ζημία από εκποίηση μεριδίων ΟΣΕΚΑ, ημεδαπών και αλλοδαπών, δεν αναγνωρίζεται φορολογικά (ΠΟΛ.1070/6.6.2016).
Επίσης, η υπεραξία που προκύπτει από την εκποίηση
μεριδίων από ΟΣΕΚΑ με έδρα σε τρίτες χώρες, φορολογείται ελλείψει απαλλακτικής διάταξης.
7. Κατά τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος των νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού
χαρακτήρα και όσον αφορά στις δαπάνες που αυτά
πραγματοποιούν, γίνεται διάκριση ανάλογα με το αν
αυτές αφορούν στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα ή στην επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού
τους:
Οι δαπάνες που αφορούν στην επιχειρηματική
δραστηριότητα εκπίπτουν κατά για τον προσδιορισμό του εισοδήματος αυτού, εφόσον πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 22 του Ν.
4172/2013 και συγχρόνως δεν εμπίπτουν στον
περιοριστικό κατάλογο των μη εκπιπτόμενων
δαπανών του άρθρου 23 του Ν. 4172/2013.
Δεν εκπίπτουν δαπάνες που αφορούν έσοδα
που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της
εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν
αποτελούν αντικείμενο φόρου.
Περαιτέρω, σε περίπτωση που υπάρχουν δαπάνες που είναι κοινές, δηλαδή μπορούν να
συμβάλλουν στη δημιουργία τόσο εισοδήματος
υπαγόμενου σε φόρο όσο και εισοδήματος μη
υπαγόμενου σε φόρο, τότε οι δαπάνες αυτές
επιμερίζονται κατά την αναλογία των αντίστοιχων εσόδων (ΠΟΛ. 1113/2.06.2015).
8. Εκπίπτουν, από το ακαθάριστο εισόδημα από ακίνητη περιουσία, σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων β΄ και γ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 39
του Ν.4172/2013, οι κάθε είδους δαπάνες που αφορούν στο ακίνητο (δαπάνες επισκευής, συντήρησης,
ανακαίνισης), καθώς και οι πάγιες και λειτουργικές
δαπάνες του ακινήτου, με τις οποίες βαρύνεται ο εκμισθωτής, σε ποσοστό 75% και ειδικά για το Άγιο Όρος σε ποσοστό 100%. Στην έννοια των πάγιων και
λειτουργικών δαπανών περιλαμβάνονται και οι αποσβέσεις του ακινήτου, οι οποίες υπολογίζονται με
βάση τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν.4172/2013
(ΠΟΛ.1069/23.3.2015).
Επίσης στην έννοια των δαπανών που αφορούν στο
ακίνητο περιλαμβάνεται και ο ΕΝΦΙΑ (ΠΟΛ.1113/
2.6.2015), ο οποίος εκπίπτει από το ακαθάριστο
εισόδημα από ακίνητη περιουσία σε ποσοστό 75%
και ειδικά για το Άγιο Όρος σε ποσοστό 100%.
9. Στο εισόδημα από ακίνητη περιουσία περιλαμβάνεται και το εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης ή ακινήτου, που τεκμαίρεται ότι συνίσταται στο 3% της αντικειμενικής
αξίας του ακινήτου (παρ. 2 του άρθρου 39 του Ν.
4172/2013).
Σελίδα 14
Κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία, στην περίπτωση της ιδιοχρησιμοποίησης εκπίπτει το τεκμαρτό μίσθωμα στο σύνολό του,
ανεξάρτητα αν υπερβαίνει το 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Επίσης εκπίπτει σε ποσοστό
75% (ειδικά για το Άγιο Όρος σε ποσοστό 100%) και
κάθε πάγια και λειτουργική δαπάνη, που πραγματοποιείται για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα. Στην
περίπτωση όμως που οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν είναι κοινές, δηλαδή μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία τόσο εισοδήματος υπαγόμενου
σε φόρο όσο και εισοδήματος μη υπαγόμενου σε φόρο, τότε οι δαπάνες αυτές επιμερίζονται κατά την αναλογία των αντίστοιχων εσόδων, εφαρμοζομένων
των αναφερομένων στο έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών με αριθ. πρωτ. ΔΕΑΦΒ 1087089 ΕΞ
2015/25.06.2015, σχετικά με την έκπτωση των κοινών
δαπανών.
Για τα ακίνητα που έχουν παραχωρηθεί δωρεάν, εκπίπτουν σε ποσοστό 75% (ειδικά για το Άγιο Όρος σε
ποσοστό 100%), με τους όρους και τις προϋποθέσεις
του άρθρου 22 του Ν. 4172/2013, οι δαπάνες που
πραγματοποιήθηκαν και αφορούν στα ακίνητα αυτά,
κατά το μέρος που βαρύνεται ο παραχωρών, εφαρμοζομένων επίσης των αναφερομένων στο έγγραφο
του Υπουργείου Οικονομικών με αριθ. πρωτ. ΔΕΑΦΒ
1087089 ΕΞ 2015/25.06.2015, σχετικά με την έκπτωση των κοινών δαπανών.
10. Στην περίπτωση που το αποτέλεσμα από τη μεταβίβαση τίτλων (του άρθρου 42 του Ν. 4172/2013) είναι
ζημιογόνο, η ζημία αυτή αναγνωρίζεται φορολογικά,
με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 27 του
Ν. 4172/2013 (παρ. 9 της ΠΟΛ. 1032/26.1.2015).
Με την ΠΟΛ. 1088/24.6.2016 δόθηκαν διευκρινίσεις
σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 1 4 του άρθρου 27 του N. 4172/2013, περί μεταφοράς
ζημιών.
Με το άρθρο 124 του Ν. 4446/2016 (Φ.Ε.Κ. Α’
240/22.12.2016) αντικαταστάθηκε η παρ. 4 του
άρθρου 27 του Ν. 4172/2013, με αναδρομική ισχύ
από 1.1.2014, η οποία ορίζει ότι:
«4. Ζημίες που προκύπτουν στην αλλοδαπή από την
άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσω μόνιμης εγκατάστασης δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό των κερδών του ίδιου φορολογικού έτους ούτε να συμψηφιστούν με μελλοντικά κέρδη, με εξαίρεση τις ζημιές από επιχειρηματική δραστηριότητα μέσω μόνιμης εγκατάστασης
που προκύπτουν σε άλλη χώρα ΕΕ/ΕΟΧ, με την οποία
η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής
φορολογίας, βάσει της οποίας τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν απαλλάσσονται».
Η προϊσχύσασα διάταξη όριζε ότι: «Ζημίες που προκύπτουν στην αλλοδαπή δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό των κερδών του ίδιου
φορολογικού έτους ούτε να συμψηφιστούν με μελλοντικά κέρδη, με εξαίρεση το εισόδημα που προκύπτει από άλλα κράτη - μέλη της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., το
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
οποίο δεν απαλλάσσεται στη βάση συνθήκης αποφυγής διπλής φορολογίας που έχει συνάψει και εφαρμόζει η Ελλάδα».
Είναι προφανές ότι λόγω της αναδρομικότητας (αμφίβολης συνταγματικότητας) της ισχύος της παραπάνω διάταξης, θα απαιτηθεί να δοθούν οδηγίες από τη
Διοίκηση, που να επιλύουν τα πρακτικά θέματα που
προκύπτουν.
11. Ο παρακρατηθείς φόρος τόκων και μερισμάτων συμψηφίζεται με τον οφειλόμενο φόρο εισοδήματος,
σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 64
του Ν. 4172/2013.
12. Τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
που είχαν ενταχθεί στο πρόγραμμα PSI, με τις προγενέστερες διατάξεις του Ν. 2238/1994 στερούνταν της
δυνατότητας, στις χρήσεις 2012 και 2013, να εκπέσουν από τα φορολογητέα εισοδήματά τους το 1/30
της χρεωστικής διαφοράς (ζημίας) που προέκυψε
από το PSI. Με την ΠΟΛ. 1088/24.6.2016 διευκρινίστηκε ότι μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 4172/2013,
το 1/30 της χρεωστικής διαφοράς (παρ. 2 του άρθρου
27 του Ν.4172/2013), εκπίπτει από τα φορολογητέα
εισοδήματα των νομικών πρόσωπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Επισημαίνεται ότι, το μέρος της ζημίας του PSI που
δεν εξέπεσε φορολογικά στις χρήσεις 2012 και 2013,
δεν μπορεί να μεταφερθεί για έκπτωση από τα φορολογητέα εισοδήματα των φορολογικών ετών που
αρχίζουν από την 1.1.2014 και μετά, συναθροιζόμενο
με το αναλογούν, στο έτος αυτό, ποσό απόσβεσης
της υπόψη χρεωστικής διαφοράς.
Αντίθετα, τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που δεν εξέπεσαν το 1/30 της χρεωστικής
διαφοράς από τα φορολογητέα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2014, έχουν τη δυνατότητα, με την
υποβολή τροποποιητικής δήλωσης του έτους αυτού,
να εκπέσουν το ποσό της χρεωστικής διαφοράς που
αντιστοιχεί στο φορολογικό έτος 2014.
13. Οι διπλωματικές και οι προξενικές αρχές ξένων κρατών που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα εξομοιώνονται με τα πρόσωπα της περ. γ΄ του άρθρου 45 του
N. 4172/2013 (ΠΟΛ. 1044/10.2.2015) και συνεπώς
έχουν εφαρμογή όσα αναλύουμε παραπάνω, με την
επιφύλαξη όσων τυχόν ειδικότερα ορίζονται στις
Συμβάσεις για την Αποφυγή της Διπλής Φορολογίας,
καθώς και στις διεθνείς συμβάσεις της Βιέννης επί
των διπλωματικών σχέσεων (N.Δ. 503/1970) και επί
των προξενικών σχέσεων (Ν. 90/1975).
14. Οι αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, αποτελούν
διακριτά υποκείμενα του φόρου εισοδήματος πρόσωπα, σύμφωνα με την περ. ε΄ του άρθρου 45 του Ν.
4172/2013 και την ΠΟΛ. 1044/10.2.2015.
Επίσης, με την ΠΟΛ. 1059/18.3.2015, έχει γίνει δεκτό
ότι ως ακαθάριστο εισόδημα υποκείμενο σε φόρο,
των αστικών μη κερδοσκοπικών εταιρειών, θεωρείται μόνο αυτό που προέρχεται από επιχειρηματική
δραστηριότητα (π.χ. τέλεση δημόσιων θεαμάτων, έκδοση εφημερίδων, προβολή κινηματογραφικών ταινιών, ενοίκια, τόκοι καταθέσεων, κ.λπ.). Αντίθετα, οι
συνδρομές και εγγραφές των μελών, καθώς και οι
χορηγίες ή δωρεές προς αυτές, επειδή αποτελούν
Σελίδα 15
εισροές κεφαλαιουχικού χαρακτήρα, δηλαδή στερούνται τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος, δεν εμπίπτουν στην έννοια των ακαθάριστων εσόδων και συνεπώς δεν φορολογούνται (ΠΟΛ
1070/6.6.2016).
Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των αστικών μη κερδοσκοπικών εταιρειών, που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα, φορολογούνται με συντελεστή 29% είτε τηρούν διπλογραφικά, είτε απλογραφικά βιβλία (άρθρο 58 παρ. 1
του Ν. 4172/2013), σε αντίθεση με την προϊσχύσασα
διάταξη, η οποία διέκρινε το συντελεστή φορολόγησή τους ανάλογα με το αν τηρούν διπλογραφικά ή
απλογραφικά βιβλία.
15. Τα παρακάτω πρόσωπα που δεν έχουν νομική προσωπικότητα, δεν έχουν και αυτοτελή φορολογική υποχρέωση, αλλά τα εισοδήματά τους φορολογούνται
στο όνομα των προσώπων, την περιουσία των οποίων προσαυξάνουν, με βάση την προβλεπόμενη, για
τα πρόσωπα αυτά, φορολογική μεταχείριση (ΠΟΛ.
1044/10.2.2015):
τα κληροδοτήματα που αποτελούν κεφάλαια
αυτοτελούς διαχείρισης και στερούνται νομικής
προσωπικότητας (άρθρο 50 παρ. 2 του Ν.
4182/2013 ) και η περιουσία τους περιέρχεται
στα νομικά πρόσωπα υπέρ των οποίων έχει καταλειφθεί.
οι ειδικοί λογαριασμοί των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που συνιστώνται για την αξιοποίηση των
κονδυλίων επιστημονικής έρευνας, εκπαίδευσης, που δεν αποτελούν αυτοτελή νομικά πρόσωπα (αριθ. 74/2004 και 354/2003 γνωμοδοτήσεις του Ν.Σ.Κ.) και η περιουσία τους περιέρχεται στα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
16. Τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα
δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που ανήκουν στους
Φορείς Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με την περ. α΄
του άρθρου 46 του Ν. 4172/2013 και την ΠΟΛ.
1044/10.2.2015, απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, με εξαίρεση τα εισοδήματά τους από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, ήτοι
τα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα,
ακίνητη περιουσία, υπεραξία από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας και τίτλων των άρθρων 36, 37, 38, 39,
41 και 42 του Ν. 4172/2013, αντίστοιχα, τα οποία
φορολογούνται με βάση τις κείμενες διατάξεις.
Στην ΠΟΛ. 1044/10.2.2015 και στις διατάξεις του άρθρου 1Β του ν. 2362/1995, που ισχύουν μέχρι
31/12/2014 καθώς και στις διατάξεις της παρ. 1 του
άρθρου 14 του Ν. 4270/2014, που ισχύουν από
1.1.2015, δίνονται οι ορισμοί των Φορέων Γενικής
Κυβέρνησης. Ως φορείς γενικής κυβέρνησης, για την
εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων, νοούνται αυτοί
που περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής
Κυβέρνησης, που τηρείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Για την υπαγωγή των νομικών
προσώπων στους φορείς γενικής κυβέρνησης, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1044/10.2.2015, χρησιμοποιείται
το τελευταίο δημοσιευμένο μητρώο από την ΕΛΣΤΑΤ,
που υφίσταται κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης
φόρου εισοδήματος και αφορά στο χρόνο λήξης του
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
φορολογικού έτους στη διάρκεια του οποίου γεννάται η σχετική φορολογική υποχρέωση.
Περαιτέρω και δεδομένου ότι στο εν λόγω Μητρώο
περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι φορείς της
Κεντρικής Διοίκησης ή Δημοσίου ή Κράτους (παρ. 1
του άρθρου 14 του Ν. 4270/2014: «… στ. Κεντρική
Διοίκηση ή Δημόσιο ή Κράτος: περιλαμβάνει την
Προεδρία της Δημοκρατίας, τα Υπουργεία και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, καθώς και τις Ανεξάρτητες Αρχές που δεν έχουν νομική προσωπικότητα. Για
λόγους στατιστικής ταξινόμησης, η Βουλή των Ελλήνων περιλαμβάνεται και αυτή στην Κεντρική Διοίκηση, σύμφωνα με τον Κανονισμό της, ως προς τον
προϋπολογισμό εξόδων και τον ισολογισμόαπολογισμό αυτής. Οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και οι υποδιαιρέσεις τους σε ειδικούς φορείς είναι διοικητικές της μονάδες και μονάδες του προϋπολογισμού της, χωρίς αυτοτελή νομική προσωπικότητα»), με την ΠΟΛ. 1044/10.2.2015 διευκρινίστηκε
ότι επειδή το Ελληνικό Δημόσιο δεν περιλαμβάνεται
στα υποκείμενα του φόρου εισοδήματος νομικών
προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45
του Ν. 4172/2013 και κατ' επέκταση στο πεδίο εφαρμογής του νόμου αυτού, εξαιρείται της φορολογίας
εισοδήματος, για το κάθε μορφής εισόδημά του, συμπεριλαμβανομένου αυτού που προκύπτει από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Επίσης στο εισόδημα αυτό, λόγω της πιο πάνω απαλλαγής, δεν ενεργείται και καμία παρακράτηση φόρου.
Διευκρινίζεται ότι στο ως άνω απαλλασσόμενο εισόδημα του Ελληνικού Δημοσίου περιλαμβάνεται και το
εισόδημα που προκύπτει από κοινωφελείς περιουσίες που διατίθενται υπέρ του Δημοσίου, σύμφωνα με
τις διατάξεις του Ν. 4182/2013 «Κώδικας κοινωφελών περιουσιών, σχολαζουσών κληρονομιών και λοιπές διατάξεις», όπως για παράδειγμα από περιουσίες
που υπάγονται στην άμεση διαχείριση του Υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με τις διατάξεις
του άρθρου 33 του Ν. 4182/2013 .
Τα παραπάνω έχουν ανάλογη εφαρμογή και για τις
υπηρεσίες, οργανωτικές, διοικητικές μονάδες, κ.λπ.
που στερούνται ίδιας νομικής προσωπικότητας και
υπάγονται στους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης (Υπουργεία, κ.λπ.), όπως για παράδειγμα οι στρατιωτικές εκμεταλλεύσεις εξυπηρέτησης προσωπικού που
αποτελούν μονάδες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας,
καθώς και για τις αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες.
Έτσι, τα πρόσωπα που ανήκουν στην Κεντρική Διοίκηση ή Δημόσιο ή Κράτος εξαιρούνται της φορολογίας εισοδήματος, για το κάθε μορφής εισόδημά
τους, συμπεριλαμβανομένου αυτού που προκύπτει
από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
17. Οι διεθνείς οργανισμοί απαλλάσσονται από το φόρο
εισοδήματος, υπό τον όρο ότι η απαλλαγή αυτή προβλέπεται βάσει διεθνούς συμβάσεως που έχει κυρωθεί στην Ελλάδα με νόμο ή τελεί υπό τον όρο της αμοιβαιότητας (άρθρο 46 περ. δ΄ του Ν. 4172/2013,
ΠΟΛ. 1044/10.2.2015).
Σελίδα 16
Στους διεθνείς οργανισμούς που απαλλάσσονται από
το φόρο βάσει διεθνούς σύμβασης, που έχει κυρωθεί
στην Ελλάδα με νόμο, εμπίπτουν, μεταξύ άλλων:
η Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (Α.Ν.
766/1945)
ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (Ν. 412/1947)
ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (Ν. 1607/1986)
το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο (Ν.
1628/1986)
ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια
της Αεροναυτιλίας (Ν. 3315/2005)
o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών
(Ν. 3519/2006)
ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου
(Ν. 3774/2009).
18. Τέλος, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και αποχέτευσης σύμφωνα με το νόμο 1069/1980, αποτελούν Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου κοινωφελούς χαρακτήρα. Στην ΠΟΛ. 1044/10.2.2015 και στις
διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν.
4270/2014, που ισχύουν από 1.1.2015, δίνονται οι
ορισμοί των Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. Στις διατάξεις της περ. δ' της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν.
4270/2014: ορίζεται ότι: «…δ. Υποτομέας ΟΤΑ: περιλαμβάνει: (αα) τους ΟΤΑ, οι οποίοι αποτελούνται
από τους Δήμους (OTA A΄ βαθμού) και τις Περιφέρειες (OTA B΄ βαθμού) και (ββ) τα νομικά πρόσωπα
ιδιωτικού δικαίου και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου
δικαίου που ανήκουν, ελέγχονται ή χρηματοδοτούνται από τους ΟΤΑ…».
Με βάση τις διατάξεις αυτές οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και αποχέτευσης, κατά τη γνώμη μας,
ανήκουν στους Φορείς Γενικής Κυβέρνησης και συνεπώς η φορολογική τους αντιμετώπιση έπρεπε να είναι σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α΄ του άρθρου
46 του Ν. 4172/2013.
Όμως οι ΔΕΥΑ δεν περιλαμβάνονται στο Μητρώο
Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, που τηρείται από την
Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) και σύμφωνα με
το έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών με αριθ.
πρωτ. ΔΕΑΦ Β 100 4412 ΕΞ 2016/8.1.2016 με θέμα
«Φορολογική μεταχείριση των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, μετά την έναρξη
ισχύος του νέου ΚΦΕ (Ν. 4172/2013)», οι ΔΕΥΑ εμπίπτουν στα πρόσωπα της περ. ζ΄ του άρθρου 45 του Ν.
4172/2013 και συνεπώς φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις για το σύνολο των εισοδημάτων τους.
Αφιερωμένο στο Δάσκαλό μας Θεόδωρο Γρηγοράκο
Αθήνα, 22 Δεκεμβρίου 2016
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
1. Γενικά περί ενδοκοινοτικών αποκτήσεων
(άρθρο 11 Ν. 2859/2000)
Από την 1η Ιανουαρίου 1993 με την καθιέρωση της ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών καταργήθηκαν οι τελωνειακές διατυπώσεις και οι έλεγχοι, όσον αφορά τη
διακίνηση αγαθών μεταξύ των κρατών - μελών της Κοινότητας και ταυτόχρονα διατηρείται η αρχή της φορολόγησης των ενδοκοινοτικών συναλλαγών στη χώρα
κατανάλωσης.
Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 11 ενδοκοινοτική απόκτηση, κατά την έννοια των διατάξεων του
άρθρου 2, θεωρείται η απόκτηση της εξουσίας να διαθέτει κάποιος ως κύριος ενσώματα κινητά αγαθά, που
αποστέλλονται ή μεταφέρονται στον αποκτώντα από
τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό τους, στο εσωτερικό της χώρας από
άλλο κράτος - μέλος, από το οποίο αναχώρησε η αποστολή ή η μεταφορά του αγαθού.
Για τις πωλήσεις μεταξύ των επιχειρήσεων που έχουν
δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους, ακολουθούνται τα εξής:
Ο πωλητής:
απαλλάσσει τις παραδόσεις που πραγματοποιεί
προς άλλο κράτος-μέλος (τιμολογεί χωρίς ΦΠΑ).
στην υποβαλλόμενη δήλωση ΦΠΑ καταχωρεί σε ξεχωριστό κωδικό (κωδικός 342), το σύνολο των απαλλασσόμενων ενδοκοινοτικών του πωλήσεων.
υποβάλλει ανακεφαλαιωτικό πίνακα παραδόσεων
(Έντυπο Φ4), στον οποίο δηλώνει το συνολικό ποσό
των πωλήσεών του σε άλλα κράτη - μέλη κατά τη
διάρκεια του μήνα που αφορά.
υποβάλλει τη στατιστική δήλωση INTRASTAT αποστολής, εφόσον έχει ξεπεράσει το στατιστικό κατώφλι (βλέπε παράγραφο 3 κατωτέρω).
Κάθε παράδοση αγαθών από την Ελλάδα σε άλλο Κ-Μ,
εφόσον η παράδοση αυτή χαρακτηρίζεται ως ενδοκοινοτική, απαλλάσσεται στην Ελλάδα (τιμολόγηση χωρίς
ΦΠΑ).
Για την παράδοση αυτή, υπάρχει δικαίωμα έκπτωσης ή
και επιστροφής του φόρου εισροών. Συνεπώς παρόλο
που ο πωλητής τιμολογεί χωρίς ΦΠΑ δεν χάνει το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών του.
Ο αγοραστής:
στην υποβαλλόμενη δήλωση ΦΠΑ η αξία που αναλογεί στις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις καταχωρείται
σε χωριστό κωδικό και διενεργεί ταυτόχρονα την έκ-
Σελίδα 17
πτωσή του στην ίδια δήλωση. Συνεπώς ο φόρος αποδίδεται από τον λήπτη των αγαθών μέσω της αντιστροφής της υποχρέωσης. Τα υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα με εγκατάσταση στην Ελλάδα, που
λαμβάνουν αγαθά από το εξωτερικό, τα οποία δεν
Τόπος ενδοκοινοτικής
απόκτησης αγαθών και
τριγωνικές συναλλαγές
σύμφωνα με τo άρθρο 15
του Ν. 2859/2000
(Άρθρα 40-42 και 141
οδηγίας 2006/112/ΕΚ και
άρθρα 28Β και 28Γ)
Του Άγγελου Διονυσόπουλου
Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή
Μέλος της ΣΟΛ Α.Ε.
προορίζονται για ιδιωτικούς σκοπούς, οφείλουν να
αποδίδουν φόρο για τα αγαθά αυτά στην Ελλάδα με
τη μέθοδο της χρεοπίστωσης (τακτοποίησης) – αντιστροφής της υποχρέωσης, εφόσον βέβαια έχουν δικαίωμα έκπτωσης. Σύμφωνα με τη μέθοδο της αντιστροφής της υποχρέωσης, ο λήπτης των αγαθών,
θεωρείται ότι ο ίδιος παραδίδει τα αγαθά και οφείλει να αποδώσει τον οφειλόμενο φόρο που αναλογεί
σε αυτά (αναγραφή στις εκροές και στο φόρο εκροών της δήλωσης ΦΠΑ), και ταυτόχρονα αποκτά τα
αγαθά καταχωρώντας την αξία και το φόρο στις εισροές του και στο φόρο εισροών αντίστοιχα.
Συμπληρώνει τον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων (έντυπο Φ5), στον οποίο δηλώνει το συνολικό ποσό των αγορών του από άλλα
κράτη - μέλη, κατά τη διάρκεια του μήνα που αφορά.
Υποβάλλει τη στατιστική δήλωση INTRASTAT άφιξης,
εφόσον έχει ξεπεράσει το στατιστικό κατώφλι (βλέπε
παράγραφο 3 κατωτέρω).
Κάθε απόκτηση αγαθών από άλλο Κ-Μ, με χώρα άφιξης
των αγαθών την Ελλάδα, εφόσον χαρακτηρίζεται ως
ενδοκοινοτική, φορολογείται ως ενδοκοινοτική απόκτηση στην Ελλάδα και με το συντελεστή που υπάρχει για
τις αποκτήσεις των ίδιων αγαθών στο εσωτερικό της
χώρας.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 18
2. Άφιξη των αγαθών στο εσωτερικό της χώρας
Παράδειγμα 1
Βασικός κανόνας προκειμένου να θεωρηθεί ότι η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών πραγματοποιείται στην
Ελλάδα, είναι τα αγαθά, τα οποία αποτελούν αντικείμενο ενδοκοινοτικής συναλλαγής να φτάσουν στην Ελλάδα, ανεξάρτητα που έχει την εγκατάστασή του ο αποκτών τα αγαθά. Προϋπόθεση λοιπόν για να θεωρηθεί
ότι πραγματοποιείται ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών
στο εσωτερικό της χώρας, είναι τα αποκτηθέντα από
άλλο κράτος - μέλος αγαθά να έχουν τόπο άφιξης το
εσωτερικό της χώρας. Συνεπώς δεν αποτελεί απαραίτητα ενδοκοινοτική συναλλαγή μία απλή τιμολόγηση υποκείμενου εγκατεστημένου σε άλλο κράτος - μέλος προς
υποκείμενο εγκατεστημένο στην Ελλάδα.
Κάθε απόκτηση αγαθών από άλλο κράτος - μέλος στο
εσωτερικό της χώρας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί
και να φορολογηθεί στην Ελλάδα ως ενδοκοινοτική απόκτηση, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι κατωτέρω
προϋποθέσεις που προκύπτουν από τα άρθρα 2 και 11:
Τα αγαθά να αποστέλλονται από άλλο κράτος - μέλος στην Ελλάδα (φυσική μετακίνηση)
Ο πωλητής να είναι υποκείμενος στο φόρο και να
μην απαλλάσσεται από το φόρο λόγω μικρού ποσού
ακαθαρίστων εσόδων (σύμφωνα με όσα ορίζονται
στις διατάξεις του άρθρου 24 της 6ης Οδηγίας ΦΠΑ
(77/388/ΕΟΚ), τα κράτη - μέλη μπορούν να απαλλάσσουν από το ΦΠΑ τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες πραγματοποιούν ετήσια ακαθάριστα έσοδα
μέχρι ποσού ευρώ 10.000)
Να μην πρόκειται για παραδόσεις, οι οποίες θεωρούνται ότι συντελούνται στην Ελλάδα όπως οι περιπτώσεις α) παραδόσεων αγαθών για τα οποία ο
προμηθευτής αναλαμβάνει και τη συναρμολόγηση ή
εγκατάστασή τους στην Ελλάδα και β) πωλήσεων
από απόσταση σύμφωνα με το άρθρο 13 (βλέπε παράγραφο 4 κατωτέρω)
Ο αποκτών τα αγαθά να είναι υποκείμενος στο φόρο
ή νομικό πρόσωπο μη υποκείμενο στο φόρο (για τα
υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα του άρθρου 22 του
κώδικα ΦΠΑ και τα νομικά πρόσωπα μη υποκείμενα
στο φόρο βλέπε παράγραφο 4 κατωτέρω)
Η απόκτηση αγαθών να πραγματοποιείται στα πλαίσια άσκησης της οικονομικής δραστηριότητας, τόσο
του πωλητή, όσο και του αγοραστή
Η απόκτηση αγαθών να πραγματοποιείται από επαχθή αιτία. Βέβαια υπάρχουν και πράξεις που παρόλο
που δεν υπάρχει τίμημα (αποστολή αγαθών από το
υποκατάστημα που βρίσκεται σε άλλο κράτος - μέλος στο κεντρικό που βρίσκεται στην Ελλάδα) θεωρούνται ενδοκοινοτικές σύμφωνα με το άρθρο 12.
Η εμπορική επιχείρηση Α που διαθέτει ελληνικό ΑΦΜΦΠΑ και είναι εγκαταστημένη στον Πειραιά, αποκτά
αγαθά ποσού ευρώ 8.000 από τη βιομηχανική επιχείρηση Β που διαθέτει γερμανικό ΑΦΜ-ΦΠΑ και είναι εγκατεστημένη στο Βερολίνο. Τα αγαθά μεταφέρονται στην
Ελλάδα από γερμανική μεταφορική εταιρία, η οποία
προσκομίζει στην ελληνική επιχείρηση τα αποδεικτικά
στοιχεία της μεταφοράς (CMR). Εφόσον υπάρχει φυσική
μετακίνηση των αγαθών, οι δύο συναλλασσόμενοι διαθέτουν ΑΦΜ-ΦΠΑ και η απόκτηση γίνεται με τίμημα και
για λογαριασμό της επαγγελματικής δραστηριότητας
του αγοραστή, η πράξη αυτή αποτελεί ενδοκοινοτική
απόκτηση και φορολογείται στην Ελλάδα με τη μέθοδο
της χρεοπίστωσης (τακτοποίησης) – αντιστροφής της
υποχρέωσης. Συνεπώς η εγκατεστημένη στη Γερμανία
επιχείρηση Β θα εκδώσει τιμολόγιο χωρίς ΦΠΑ διότι ο
ΦΠΑ οφείλεται στην Ελλάδα από την ελληνική επιχείρηση με τη μέθοδο της χρεοπίστωσης (τακτοποίησης) –
αντιστροφής της υποχρέωσης και κατά κανόνα τη μη
καταβολή τελικά του ΦΠΑ και ο φόρος καταχωρείται
ταυτόχρονα στις εκροές (κωδ. 303 και 333) και στις εισροές (κωδ. 364 και 384) της περιόδου. Επίσης η ελληνική επιχείρηση θα υποβάλλει τον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων (Έντυπο Φ5) αναφέροντας το ΑΦΜ-ΦΠΑ του προμηθευτή με την αξία συναλλαγής και τη στατιστική δήλωση INTRASTAT.
Παράδειγμα 2
Η βιομηχανική επιχείρηση Α εγκαταστημένη στη Ρώμη,
μεταβιβάζει στην ελληνική βιομηχανία Β, η οποία είναι
εγκαταστημένη στην Πάτρα, μηχάνημα, το οποίο βρίσκεται στα Οινόφυτα, μισθωμένο από την ελληνική Βιομηχανία Γ. Κατά το χρόνο της παράδοσης το μηχάνημα
βρίσκεται στην Ελλάδα και συνεπώς η παράδοση πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας σύμφωνα με το
άρθρο 13 του κώδικα ΦΠΑ. Η πράξη πώλησης της ιταλικής επιχείρησης προς την ελληνική δεν αποτελεί ενδοκοινοτική συναλλαγή παρόλο που ο πωλητής είναι εγκαταστημένος σε άλλο κράτος - μέλος διότι δεν πληρείται
η προϋπόθεση της φυσικής μετακίνησης. Η ιταλική επιχείρηση πρέπει να λάβει ελληνικό ΑΦΜ και να επιβαρύνει με ελληνικό ΦΠΑ το τιμολόγιο προς την ελληνική
επιχείρηση.
Κατά παρέκκλιση από τον ανωτέρω κανόνα, η ενδοκοινοτική απόκτηση θεωρείται ότι πραγματοποιείται στην
Ελλάδα, ακόμη και στην περίπτωση που δε διαπιστώνεται άφιξη των αγαθών εντός του εσωτερικού της χώρας,
εφόσον ο αποκτών διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Ελλάδα και
δεν αποδεικνύει ότι τα αγαθά αυτά φορολογήθηκαν σε
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
άλλο κράτος - μέλος, όπου πράγματι έγινε η άφιξή τους.
Η ρύθμιση αυτή έχει σκοπό να διασφαλίσει το σύστημα
των ενδοκοινοτικών συναλλαγών και να υποχρεώσει
τους συναλλασσόμενους να χρησιμοποιούν το σωστό
αριθμό φορολογικού τους μητρώου, όταν διενεργούν
αποκτήσεις αγαθών από άλλο κράτος - μέλος.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 15 ορίζεται ότι σε περίπτωση φορολόγησης στην Ελλάδα ως
ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών σύμφωνα με το τεκμήριο της εγκατάστασης του αποκτώντος σε μεταγενέστερο χρόνο αποδειχθεί ότι τα αγαθά αυτά φορολογήθηκαν σε άλλο κράτος μέλος, τότε η φορολογητέα αξία
στην Ελλάδα μειώνεται αναλόγως.
Παράδειγμα
Η επιχείρηση «Α», εγκαταστημένη στην Ισπανία, πουλάει αγαθά σε επιχείρηση «Β», εγκαταστημένη στην Ελλάδα. Τα αγαθά που μεταφέρονται από την Ισπανία δεν
φθάνουν στην Ελλάδα, αλλά έχουν τελικό προορισμό
την Ιταλία. Ο φόρος οφείλεται στην Ιταλία, που είναι και
το κράτος μέλος της ενδοκοινοτικής απόκτησης των αγαθών. Εάν τα αγαθά δεν αποτελούν αντικείμενο ενδοκοινοτικής απόκτησης στην Ιταλία, είτε διότι ο υποκείμενος στο φόρο δεν διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Ιταλία,
είτε για άλλο λόγο, τα αγαθά αυτά θεωρείται ότι αποτέλεσαν αντικείμενο ενδοκοινοτικής απόκτησης στην Ελλάδα, όπου ο υποκείμενος στο φόρο διαθέτει ΑΦΜΦΠΑ, παρόλο που τα αγαθά δεν έφτασαν ποτέ στην
Ελλάδα. Η συναλλαγή της ελληνικής επιχείρησης με τον
προμηθευτή της «Α» στην Ισπανία απεικονίζεται κανονικά στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες. Αντίθετα, αν η
ελληνική επιχείρηση «Β» αποδεικνύει ότι τα αγαθά αυτά αποτέλεσαν αντικείμενο ενδοκοινοτικής απόκτησης
στην Ιταλία (τριγωνική συναλλαγή), δεν υπάγεται στο
φόρο στην Ελλάδα και εάν ήδη έχει υπαχθεί, η φορολογητέα αξία μειώνεται ανάλογα.
3. Ανταλλαγή πληροφοριών ΦΠΑ (V.I.E.S.) και
INTRASTAT
Μετά την 1η Ιανουαρίου 1993 και την απελευθέρωση
των συνόρων των κρατών - μελών, ο έλεγχος του ΦΠΑ
στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές, στηρίζεται στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των φορολογικών αρχών των
κρατών - μελών. Η ανάγκη ελέγχου κρίνεται αναγκαία
προκειμένου να εξασφαλιστούν τα έσοδα των κρατών μελών και η ίση μεταχείριση μεταξύ όλων των επιτηδευματιών στο φόρο. Ο έλεγχος αυτός γίνεται μέσω
ενός ηλεκτρονικού συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών για το ΦΠΑ, στο οποίο είναι συνδεδεμένα όλα τα
κράτη – μέλη (VAT Information Exchange System –
V.I.E.S.).
Σελίδα 19
Στην ουσία είναι ένα σύστημα επικύρωσης των αριθμών
φορολογικού μητρώου ΦΠΑ, που επιτρέπει στους υποκείμενους στο φόρο να διαπιστώνουν εάν ο πελάτης
τους διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ σε άλλο κράτος μέλος, προκειμένου να μην επιβαρύνουν τη συναλλαγή τους με ΦΠΑ.
Τα κράτη-μέλη ανταλλάσσουν τα στοιχεία των ενδοκοινοτικών συναλλαγών, τα οποία δηλώνονται από τους
συναλλασσόμενους στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες
κάθε μήνα. Για τις ενδοκοινοτικές πράξεις οι επιτηδευματίες θα χρησιμοποιούν τον ΑΦΜ τους ο οποίος περιλαμβάνει έναν ειδικό κωδικό για κάθε κράτος – μέλος
ως ακολούθως:
Βέλγιο (BE ), Δανία ( DK), Γερμανία ( DE), Ελλάδα (EL),
Ισπανία (ES), Γαλλία (FR), Ιρλανδία (IE), Ιταλία (IT), Λουξεμβούργο (LU), Ολλανδία (NL), Αυστρία (AT), Πορτογαλία( PT), Σουηδία (SE), Φινλανδία (FI), Ηνωμένο Βασίλειο (GB), Κύπρος (CY), Τσεχία (CZ), Εσθονία (EE), Λετονία (LV), Λιθουανία (LT), Ουγγαρία (HU), Μάλτα (MT),
Πολωνία (PL), Σλοβενία (SI), Σλοβακία (SK), Βουλγαρία
(BG), Ρουμανία (RO), Κροατία (CR).
Ύστερα από την κατάργηση των τελωνειακών διατυπώσεων για τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών, για
την παρακολούθηση του ενδοκοινοτικού εμπορίου, καθιερώθηκε η υποχρέωση υποβολής της στατιστικής δήλωσης INTRASTAT. Η δήλωση αυτή είναι στατιστική και
όχι φορολογική αλλά υποβάλλεται μέσω του Υπουργείου Οικονομικών προκειμένου να ασκείται πίεση για τη
υποβολή της.
H δήλωση INTRASTAT, όπως και οι ανακεφαλαιωτικοί
πίνακες, υποβάλλεται κάθε μήνα από τους υποκειμένους που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές
(αγαθών και όχι υπηρεσιών), όταν οι υποκείμενοι αυτοί
υπερβούν το στατιστικό κατώφλι εξομοίωσης του έτους
αναφοράς κατά το προηγούμενο έτος ή υπερβούν το
στατιστικό κατώφλι κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Τα στατιστικά κατώφλια που ισχύουν, ανακοινώνονται κάθε έτος από την ελληνική Στατιστική Αρχή και για
την περίοδο 1.1.2016 έως 31.12.2016,διαμορφώνονται
σε ευρώ 150.000 για τις αφίξεις και σε ευρώ 90.000 για
τις αποστολές.
4. Ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών προσώπων που
δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης φόρου εισροών
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 11 του Κώδικα ΦΠΑ, δεν θεωρείται ενδοκοινοτική
απόκτηση αγαθών η απόκτηση αγαθών από άλλο κράτος-μέλος, που διενεργείται:
α) από υποκείμενους στο φόρο που ενεργούν αποκλειστικά πράξεις απαλλασσόμενες, χωρίς δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών (δραστηριότητες που
εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 22 όπως ιατρός, ασφαλιστική εταιρία, εκπαιδευτήριο κλπ),
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
β) από μη υποκείμενα στο φόρο νομικά πρόσωπα, τα
οποία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του φόρου (ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, Υπουργεία, Περιφέρειες κλπ)
γ) από αγρότες του ειδικού καθεστώτος, σύμφωνα με
τις διατάξεις του άρθρου 41 και
δ) από απαλλασσόμενες λόγω μικρού ύψους ακαθαρίστων εσόδων επιχειρήσεις.
Οι πράξεις αυτές φορολογούνται, ως παραδόσεις αγαθών, εντός του κράτους- μέλους, στο οποίο πραγματοποιείται η παράδοση και συνεπώς ο πωλητής επιβαρύνει την παράδοση αυτή με το ΦΠΑ που ισχύει στο κράτος - μέλος του πωλητή.
Όταν όμως το ύψος των αποκτήσεων των προσώπων
αυτών είναι σημαντικό, θεωρείται ότι πραγματοποιούν
ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και κατά συνέπεια, για τις
πράξεις αυτές οφείλεται φόρος στην Ελλάδα.
Σημαντικό, για τις ανάγκες του άρθρου 11, θεωρείται το
ποσό των συνολικών αγορών από όλα τα άλλα κράτη μέλη (καθαρή αξία) να υπερβαίνει κατά τη διάρκεια της
τρέχουσας χρήσης, το όριο ποσού ευρώ 10.000 ή κατά
την προηγούμενη χρήση να είχε γίνει υπέρβαση του
ορίου αυτού.
Εάν τα ανωτέρω πρόσωπα πραγματοποιούν κατά τη
διάρκεια μιας χρήσης, αγορές από όλα τα άλλα κράτη μέλη, το άθροισμα των οποίων δεν υπερβαίνει το όριο
ποσού ευρώ 10.000, δεν έχουν υποχρέωση για καταβολή φόρου στην Ελλάδα και συνεπώς η απόκτηση δεν
είναι ενδοκοινοτική. Σε αυτές τις περιπτώσεις το τιμολόγιο πώλησης επιβαρύνεται με το ΦΠΑ του κράτους μέλους του προμηθευτή.
Από την αγορά όμως εκείνη, κατά την οποία πραγματοποιείται υπέρβαση του ορίου κατά τη διάρκεια της χρήσης, καθίστανται υπόχρεοι για καταβολή φόρου στην
Ελλάδα για την απόκτηση αυτή. Πριν από αυτή την απόκτηση κατά την οποία θα υπερβούν το όριο, τα πρόσωπα αυτά, έχουν υποχρέωση για υποβολή δήλωσης έναρξης ή μεταβολής κατά περίπτωση, εγγραφή στο VIES,
υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ, κλπ.
Η υποχρέωση αυτή αρχίζει από την αγορά, με την οποία
διαπιστώνεται η υπέρβαση του ορίου και ισχύει και για
τις μεταγενέστερες αγορές που θα πραγματοποιήσουν
εντός της ίδιας χρήσης, καθώς και για κάθε απόκτηση
που θα πραγματοποιήσουν κατά την επόμενη χρήση.
Εάν στην επόμενη χρήση, οι αποκτήσεις από όλα τα άλλα κράτη - μέλη, δεν υπερβούν το όριο ευρώ 10.000, οι
αποκτήσεις που θα πραγματοποιήσουν κατά τη μεθεπόμενη χρήση δεν χαρακτηρίζονται ενδοκοινοτικές αφού φυσικά διαγραφούν από το VIES.
Στις δηλώσεις ΦΠΑ που υποβάλλουν τα ανωτέρω πρόσωπα, κατά τις περιόδους που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές αποκτήσεις, καταχωρείται ο οφειλόμενος
ΦΠΑ χωρίς παράλληλα να εκπίπτεται. Συνεπώς για τα
πρόσωπα αυτά δεν ισχύει ο κανόνας της χρεοπίστωσης
του ΦΠΑ.
Σελίδα 20
Οι διατάξεις της παραγράφου 2 του Κώδικα ΦΠΑ δεν
ισχύουν προκειμένου για καινούργια μεταφορικά μέσα
και προϊόντα που υπάγονται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης.
Παράδειγμα
Εκπαιδευτήριο που έχει έδρα στην Αθήνα και δεν διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ πραγματοποιεί στις 10.1.14 αγορά θρανίων από την Ιταλία ποσού ευρώ 7.000, τα οποία και
παραλαμβάνει την επόμενη ημέρα. Η αγορά αυτή δεν
φορολογείται ως ενδοκοινοτική απόκτηση στην Ελλάδα,
αλλά φορολογείται ως παράδοση στην Ιταλία διότι παρόλο που υπάρχει φυσική μετακίνηση του αγαθού, η
αξία της συναλλαγής δεν θεωρείται σημαντική. Συνεπώς
η ιταλική επιχείρηση θα τιμολογήσει το εκπαιδευτήριο
με ιταλικό ΦΠΑ.
Στις 10.3.2014 αποκτά συγκρότημα ηλεκτρονικών υπολογιστών ποσού ευρώ 4.000 από τη Γερμανία. Η αγορά
αυτή αποτελεί ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών και
φορολογείται στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι αγορές
του εκπαιδευτηρίου από άλλα κράτη - μέλη υπερέβησαν
το όριο των ευρώ 10.000 στην ίδια διαχειριστική περίοδο. Πριν από την διενέργεια της πράξης αυτής το εκπαιδευτήριο πρέπει να εγγραφεί στο σύστημα VIES αποκτώντας ελληνικό ΑΦΜ-ΦΠΑ με πρόθεμα EL. Η γερμανική επιχείρηση δεν θα υπολογίσει ΦΠΑ στο τιμολόγιό της
προς το εκπαιδευτήριο και ο ΦΠΑ θα καταβληθεί στην
Ελλάδα από το εκπαιδευτήριο (4.000 x 24%).
Οποιαδήποτε αγορά πραγματοποιήσει στο υπόλοιπο
της χρήσης θα αποτελεί ενδοκοινοτική απόκτηση φορολογητέα στην Ελλάδα, καθόσον έχει ήδη υπερβεί το όριο των ευρώ 10.000.
Στην επόμενη χρήση 2015, αποκτά από τη Βουλγαρία
πίνακες αξίας ευρώ 1.500. Για την αγορά αυτή οφείλεται
φόρος στην Ελλάδα ως ενδοκοινοτική απόκτηση, καθόσον κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, είχε
υπερβεί το όριο των ευρώ 10.000. Έστω στη χρήση 2015
δεν πραγματοποιήσει άλλη αγορά ή πραγματοποιήσει
αγορές που δεν θα υπερβούν αθροιστικά το όριο των
ευρώ 10.000.
Στις 20.1.2016 αποκτά από την Ιταλία έπιπλα ποσού
ευρώ 8.000.
Εφόσον η συναλλαγή δεν υπερβαίνει το όριο των ευρώ
10.000 και κατά το προηγούμενο έτος 2015 δεν υπερέβη
το όριο αυτό, το εκπαιδευτήριο δεν έχει υποχρέωση
καταβολής φόρου στην Ελλάδα εφόσον όμως διαγραφεί
από το μητρώο VIES. Άρα η ιταλική επιχείρηση θα τιμολογήσει το εκπαιδευτήριο με ιταλικό ΦΠΑ, ο οποίος θα
αποδοθεί στην Ιταλία από την προμηθεύτρια επιχείρηση.
Επισημαίνεται ότι για το όριο των ευρώ 10.000 δεν λαμβάνονται υπόψη αποκτήσεις καινούργιων μεταφορικών
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
μέσων, αγαθών που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης και λήψεις υπηρεσιών.
Τέλος, σχετικές με τις συναλλαγές με τα ανωτέρω πρόσωπα είναι και οι πωλήσεις από απόσταση (παράγραφος 6 άρθρου 13). Ως πώληση από απόσταση θεωρείται
η παράδοση αγαθών, τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται από ένα κράτος - μέλος σε άλλο κράτος - μέλος και την ευθύνη της μεταφοράς αναλαμβάνει ο πωλητής των αγαθών. Πρόκειται κυρίως για πωλήσεις αγαθών, που πραγματοποιούνται ταχυδρομικώς ή τηλεφωνικώς, με βάση διανεμηθέντες καταλόγους προϊόντων.
Όπως προαναφέρθηκε, μία απόκτηση αγαθού από πρόσωπα που δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου
εισροών, για να φορολογηθεί στην Ελλάδα ως ενδοκοινοτική θα πρέπει τα πρόσωπα αυτά να πραγματοποιήσουν σημαντικό (υπέρβαση του ορίου ευρώ 10.000)
ποσό αποκτήσεων από κράτη μέλη. Μία τέτοια απόκτηση μπορεί να φορολογηθεί στην Ελλάδα ακόμα και εάν
δεν είναι ενδοκοινοτική. Τέτοια περίπτωση έχουμε στις
πωλήσεις από απόσταση, οι οποίες φορολογούνται στην
Ελλάδα και υπόχρεος είναι ο πωλητής, που είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος, όταν αυτός ξεπεράσει το όριο ποσού ευρώ 35.000 για πωλήσεις αγαθών
προς πρόσωπα που δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του
φόρου εισροών εγκατεστημένα στην Ελλάδα. Συνεπώς
όταν οι πωλήσεις του εγκατεστημένου στο άλλο κράτος
- μέλος υποκείμενου προς αγοραστές που δεν έχουν
ΑΦΜ - ΦΠΑ στην Ελλάδα, υπερβούν το όριο ευρώ
35.000, από την πώληση αυτή με την οποία θα διαπιστωθεί η υπέρβαση και για κάθε επιπλέον πώληση στην
ίδια χρήση και στην επόμενη χρήση, ο φόρος θα οφείλεται στην Ελλάδα με υπόχρεο απόδοσης τον πωλητή. Στο
όριο των ευρώ 35.000 δεν λαμβάνονται υπόψη πράξεις
που χαρακτηρίζονται ως ενδοκοινοτικές (π.χ. υπέρβαση
ορίου 10.000 από αγοραστή, καινούργια μεταφορικά
μέσα, αγαθά με ΕΦΚ) και πράξεις που αφορούν συναρμολογούμενα αγαθά (θεωρούνται ως παραδόσεις στην
Ελλάδα).
Παράδειγμα
Ιταλική επιχείρηση που διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στο Μιλάνο
πουλάει την 3.3.2016 σε εκπαιδευτήριο, που έχει έδρα
στην Αθήνα και δεν διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ, θρανία ποσού
ευρώ 7.000, τα οποία και αποστέλλει. Η αγορά αυτή δεν
φορολογείται ως ενδοκοινοτική απόκτηση στην Ελλάδα,
αλλά φορολογείται ως παράδοση στην Ιταλία διότι παρόλο που υπάρχει φυσική μετακίνηση του αγαθού, η
αξία της συναλλαγής δεν θεωρείται σημαντική. Στη συνέχεια την 4.4.2016 πουλάει σε ασφαλιστική επιχείρηση
με έδρα τον Πειραιά, που δεν διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ, έπιπλα αξίας ευρώ 9.000, τα οποία και αποστέλλει. Η αγορά αυτή δεν φορολογείται ως ενδοκοινοτική απόκτηση
στην Ελλάδα, αλλά φορολογείται ως παράδοση στην
Ιταλία διότι παρόλο που υπάρχει φυσική μετακίνηση
Σελίδα 21
του αγαθού, η αξία της συναλλαγής δεν θεωρείται σημαντική. Την 15.5.2016 πουλάει σε ιδιώτη εγκατεστημένο στη Θεσσαλονίκη έπιπλα αξίας ευρώ 18.000. Επίσης
η συναλλαγή αυτή θα φορολογηθεί στην Ιταλία διότι οι
ιδιώτες δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν ενδοκοινοτική συναλλαγή (παρά μόνο στην απόκτηση καινούργιου
μεταφορικού μέσου). Την 20.6.2016 πουλάει σε Ιατρό
με έδρα τη Λάρισα, που δεν διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην
Ελλάδα, έπιπλα αξίας ευρώ 2.000. Η πώληση αυτή πρέπει να φορολογηθεί στην Ελλάδα ως πώληση από απόσταση και υπόχρεος να αποδώσει το φόρο είναι η ιταλική επιχείρηση λαμβάνοντας ελληνικό ΑΦΜ, διότι με τη
συναλλαγή αυτή ξεπέρασε το όριο ευρώ 35.000 (7.000 +
9.000 + 18.000 + 2.000). Εάν η τελευταία πώληση αφορούσε την ασφαλιστική επιχείρηση με έδρα τον Πειραιά, τότε τόπος φορολογίας θα ήταν η Ελλάδα ως ενδοκοινοτική απόκτηση της ασφαλιστικής επιχείρησης
διότι με αυτή τη συναλλαγή ξεπερνά το όριο των ευρώ
10.000 (9.000+2.000) για αποκτήσεις αγαθών από την
Κοινότητα. Η συναλλαγή αυτή δεν θα ληφθεί υπόψη για
το όριο των ευρώ 35.000 από την πλευρά του πωλητή.
5. Καινούργια μεταφορικά μέσα και αγαθά που
υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.)
Η απόκτηση καινούργιων μεταφορικών μέσων από άλλο
κράτος - μέλος αποτελεί ενδοκοινοτική απόκτηση και
φορολογείται πάντα στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από την
ιδιότητα του αποκτώντος και του πωλητή.
Μεταφορικά μέσα νοούνται τα σκάφη άνω των 7,5 μέτρων, τα αεροσκάφη άνω των 1.550 κιλών και τα χερσαία οχήματα με κινητήρα άνω των 48 cc.
Καινούργια μεταφορικά μέσα αποτελούν τα μέσα που
δεν βρίσκονται σε κυκλοφορία πάνω από 3 μήνες (6
μήνες για τα χερσαία) και να μην έχουν διανύσει πάνω
από 6.000 χιλιόμετρα προκειμένου για χερσαία οχήματα, πάνω από 100 ώρες πλεύσης προκειμένου για σκάφη και πάνω από 40 ώρες πτήσης προκειμένου για αεροσκάφη.
Τα ανωτέρω μεταφορικά μέσα θεωρούνται καινούργια,
όταν ισχύει τουλάχιστον μία από τις ανωτέρω προϋποθέσεις.
Όπως προαναφέρθηκε, η απόκτηση καινούργιου μεταφορικού μέσου θεωρείται πάντα ενδοκοινοτική απόκτηση ακόμα και εάν πραγματοποιείται από νομικά
πρόσωπα μη υποκείμενα στο φόρο, ιδιώτες και απαλλασσόμενες λόγω μικρού τζίρου επιχειρήσεις. Για τις
περιπτώσεις αυτές μάλιστα δε χρειάζεται εξατομίκευση
με ΑΦΜ-ΦΠΑ.
Σχετικά με τα αγαθά, τα οποία υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης (ενεργειακά προϊόντα, αλκοόλη, αλκοολούχα ποτά και βιομηχανοποιημένα καπνά κλπ), θεωρείται ως ενδοκοινοτική απόκτηση που φορολογείται
στην Ελλάδα, κάθε απόκτηση των αγαθών αυτών, που
προέρχονται από άλλο κράτος - μέλος και ο αγοραστής
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
είναι πρόσωπο υποκείμενο στο φόρο ή νομικό πρόσωπο
μη υποκείμενο στο φόρο.
6. Τριγωνικές συναλλαγές
Ο γενικός κανόνας του ΦΠΑ σχετικά με τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές είναι η φορολόγηση των ενδοκοινοτικών παραδόσεων στη χώρα άφιξης των αγαθών με υπόχρεο καταβολής του φόρου τον υποκείμενο που πραγματοποιεί ενδοκοινοτική απόκτηση.
Όπως προαναφέρθηκε για να αποτελέσει μια πράξη
πώλησης ή απόκτησης ενδοκοινοτική συναλλαγή πρέπει να υπάρχει φυσική μεταφορά (αποστολή ή μεταφορά αγαθών) από το ένα κράτος - μέλος στο άλλο.
Η εφαρμογή του ανωτέρω κανόνα αντιμετωπίζει προβλήματα όταν υπάρχουν διαδοχικές τιμολογήσεις μεταξύ υποκειμένων σε διαφορετικά κράτη - μέλη και τα
αγαθά μεταφέροντα απευθείας από τον πρώτο στον
τρίτο υποκείμενο με εντολή του δεύτερου υποκείμενου
(τριγωνική συναλλαγή). Τριγωνικές είναι οι συναλλαγές
όπου συμμετέχουν τρεις υποκείμενοι στο φόρο και παρόλο που υπάρχει μία φυσική μετακίνηση αγαθών
πραγματοποιούνται δύο τιμολογήσεις. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών έχει προβλεφθεί, σε
κοινοτικό επίπεδο, απλοποιημένος ειδικός τρόπος αντιμετώπισης των συναλλαγών αυτών με στόχο την διευκόλυνση της πραγματοποίησής τους. Το απλοποιημένο
αυτό καθεστώς προϋποθέτει τα εξής:
Να πρόκειται για τριγωνική συναλλαγή.
Οι πράξεις να γίνονται σε κράτη - μέλη και τα αγαθά
να βρίσκονται εντός της Κοινότητας.
Οι τρεις υποκείμενοι να έχουν ΑΦΜ-ΦΠΑ σε διαφορετικά κράτη - μέλη, ανεξάρτητα εάν αφορούν σε επιχειρήσεις τρίτων χωρών. Συνεπώς μπορεί να εμπλέκονται στη συναλλαγή τρεις υποκείμενοι τρίτων
χωρών αλλά να έχουν ΑΦΜ-ΦΠΑ σε τρία διαφορετικά κράτη – μέλη ή να έχουν ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο σε αυτά.
Εάν η τριγωνική συναλλαγή είναι μη ενδοκοινοτική (π.χ.
ο ένας από τους τρεις έχει εγκατάσταση σε Τρίτη χώρα
και δεν έχει ΑΦΜ-ΦΠΑ σε κράτος - μέλος) δεν εφαρμόζεται το απλοποιημένο καθεστώς που παρατίθεται κατωτέρω.
Παράδειγμα
B (EL)
A (DE)
Γ (FR)
Σελίδα 22
Ο Β ο οποίος διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Ελλάδα αγοράζει
από τον Α που διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στη Γερμανία εμπορεύματα, τα οποία στη συνέχεια πουλάει στον Γ που
διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στη Γαλλία και δίνει εντολή στον Α
να τα αποστείλει απευθείας στον Γ.
Σε μια τέτοια περίπτωση, εάν δεν ίσχυε το απλοποιημένο σύστημα που θα αναλυθεί κατωτέρω, η συναλλαγή
θα πραγματοποιούταν με έναν από τους ακόλουθους
τρόπους:
α. Ο Γερμανός θα έστελνε τα εμπορεύματα στον Έλληνα και στη συνέχεια ο Έλληνας θα τα έστελνε στη
Γαλλία με συνέπεια την επιβάρυνση μεταφορικού
κόστους.
β. Ο Έλληνας θα έπρεπε να αποκτήσει γαλλικό ΑΦΜΦΠΑ προκειμένου να πραγματοποιήσει μια ενδοκοινοτική απόκτηση στη Γαλλία και στη συνέχεια μια
παράδοση εντός της Γαλλίας προς το Γάλλο. Και αυτή η περίπτωση δημιουργεί προβλήματα διότι εάν ο
Έλληνας έχει πελάτες σε όλη την Ευρώπη θα πρέπει
να λάβει ΑΦΜ-ΦΠΑ σε κάθε κράτος μέλος.
Για την απλοποίηση του συστήματος, έχει προβλεφθεί
σε κοινοτικό επίπεδο ο ακόλουθος ειδικός τρόπος αντιμετώπισης των συναλλαγών αυτών με στόχο την διευκόλυνση της πραγματοποίησής τους.
Δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής του φόρου από τον
Έλληνα στη Γαλλία και αγνοείται η απόκτηση που πραγματοποιεί στο κράτος αυτό. Συνεπώς δεν απαιτείται ο
Έλληνας να εγκατασταθεί ή να λάβει γαλλικό ΑΦΜ-ΦΠΑ
προκειμένου να πραγματοποιήσει ενδοκοινοτική απόκτηση στη Γαλλία.
Ο Γερμανός Α πραγματοποιεί ενδοκοινοτική παράδοση
προς τον Έλληνα Β στην Ελλάδα, την οποία περιλαμβάνει στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών παραδόσεων προς την Ελλάδα παρόλο που δεν του στέλνει
τα εμπορεύματα.
Ο Έλληνας Β πραγματοποιεί ενδοκοινοτική απόκτηση
από τη Γερμανία συμπληρώνοντας ανακεφαλαιωτικό
πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων (Φ5) και συγκεκριμένα τη στήλη 6 (Φορολογητέα αξία αποκτήσεων από
άλλα κράτη – μέλη που προορίζονται για παράδοση σε
άλλο κράτος – μέλος, τριγωνικές συναλλαγές). Για την
ενδοκοινοτική αυτή απόκτηση δεν θα χρεοπιστώσει
ΦΠΑ διότι τόπος φορολογίας δεν είναι η Ελλάδα και ως
εκ τούτου δεν θα καταχωρήσει τη συναλλαγή αυτή στη
δήλωση ΦΠΑ της περιόδου αυτής. Αξίζει να σημειωθεί
πως οι εισροές για τις οποίες δεν εκπίπτεται φόρος καταχωρούνταν μόνο στην εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ, η
οποία καταργήθηκε από το έτος 2014.
Επίσης δεν θα υποβάλλει τη στατιστική δήλωση INTRASTAT διότι τα αγαθά δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα.
Επίσης διενεργεί ενδοκοινοτική παράδοση προς τον
Γάλλο Γ στη Γαλλία, την οποία περιλαμβάνει στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών παραδόσεων (Φ4)
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
προς τη Γαλλία συμπληρώνοντας τη στήλη «οιονεί ενδοκοινοτικές παραδόσεις» (τριγωνικές συναλλαγές).
Ο Γάλλος Γ είναι υπόχρεος να καταβάλλει (με τη μέθοδο
της χρεοπίστωσης) το φόρο που αναλογεί στην παράδοση αυτή που πραγματοποιεί ο Έλληνας Β προς αυτόν και
περιλαμβάνει την αγορά αυτή στον ανακεφαλαιωτικό
πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων.
Τη στατιστική δήλωση INTRASTAT συμπληρώνουν μόνο
ο Γερμανός και ο Γάλλος.
Με τον τρόπο αυτό μειώνονται οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για τους τρεις υποκείμενους στο φόρο και επιτυγχάνεται πλήρης ενημέρωση των τριών κρατών και
ιδιαιτέρως της Ελλάδας, η οποία αποτελεί και τη χώρα
απόδοσης τελικά του φόρου για την ενδοκοινοτική απόκτηση.
Αν πρόκειται για διαδοχικές τιμολογήσεις το καθεστώς
αυτό μπορεί να ισχύσει μόνο για τους τρεις υποκειμένους. Συνεπώς εάν έχω μία πολυγωνική συναλλαγή,
προκειμένου να εφαρμοστεί το απλοποιημένο καθεστώς, πρέπει να μετατραπεί σε τριγωνική. Για τη μετατροπή της σε τριγωνική απαιτείται η λήψη ΑΦΜ-ΦΠΑ σε
άλλο κράτος – μέλος. Εάν για παράδειγμα υπάρχει μία
τετραγωνική συναλλαγή θα απαιτηθεί κάποιος υποκείμενος από τους τέσσερεις να λάβει ΑΦΜ-ΦΠΑ σε κάποιο άλλο από τα υπόλοιπα τρία κράτη – μέλη προκειμένου τα κράτη – μέλη που θα εμπλακούν να είναι συνολικά τρία.
7. Τριγωνικές συναλλαγές που δεν εφαρμόζεται
το απλοποιημένο καθεστώς των τριγωνικών
ενδοκοινοτικών συναλλαγών
Όπως προαναφέρθηκε εάν η τριγωνική συναλλαγή είναι
μη ενδοκοινοτική (π.χ. ο ένας από τους τρεις έχει εγκατάσταση σε τρίτη χώρα και δεν έχει ΑΦΜ-ΦΠΑ σε κράτος - μέλος) δεν εφαρμόζεται το απλοποιημένο καθεστώς που παρατίθεται ανωτέρω. Επίσης το απλοποιημένο καθεστώς δεν εφαρμόζεται και στην περίπτωση
που υπάρχουν τρεις υποκείμενοι σε κράτη - μέλη αλλά
οι δύο να βρίσκονται στο ίδιο κράτος - μέλος. Συνεπώς
πρέπει να υπάρχουν τρία διαφορετικά πρόσωπα με
ΑΦΜ-ΦΠΑ σε τρία διαφορετικά κράτη - μέλη. Οι περιπτώσεις που δεν εφαρμόζεται το απλοποιημένο καθεστώς μπορεί να είναι ενδεικτικά οι κατωτέρω:
Παράδειγμα 1
Ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί πώληση αγαθών σε
πελάτη της στην Κύπρο με εντολή να τα παραδώσει απευθείας στη Σερβία. Η πράξη πώλησης των αγαθών
στην Κύπρο δεν είναι ενδοκοινοτική παράδοση διότι δεν
υπάρχει φυσική μετακίνηση των αγαθών από την Ελλά-
Σελίδα 23
δα στην Κύπρο και συνεπώς δεν υποβάλλονται ανακεφαλαιωτικοί πίνακες για την τιμολόγηση της ελληνικής
επιχείρησης προς την κυπριακή, η οποία δεν θα περιλαμβάνει ΦΠΑ. Η πράξη αυτή αποτελεί οιωνεί εξαγωγή
της ελληνικής επιχείρησης για λογαριασμό της κυπριακής. Συνεπώς στη διασάφηση εξαγωγής η ελληνική επιχείρηση θα αναφέρει πως πραγματοποιεί εξαγωγή για
λογαριασμό της κυπριακής επιχείρησης αναφέροντας το
ΑΦΜ-ΦΠΑ της. Στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η
λήψη ελληνικού ΑΦΜ-ΦΠΑ από την κυπριακή επιχείρηση σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1167/2013. Σε περίπτωση που
η κυπριακή επιχείρηση δεν εκχωρεί το δικαίωμα διάθεσης των εμπορευμάτων και τηρεί τις διατυπώσεις εξαγωγής ως εξαγωγέας σύμφωνα με το άρθρο 788 του
καν.2454/93 απαιτείται η λήψη ΑΦΜ-ΦΠΑ στη χώρα
μας προκειμένου να πραγματοποιήσει την εξαγωγή.
Παράδειγμα 2
Ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί πώληση αγαθών σε
πελάτη της στην Αλβανία με εντολή να τα παραδώσει
απευθείας στη Βουλγαρία. Η πράξη πώλησης των αγαθών στην Αλβανία δεν είναι εξαγωγή σύμφωνα με το
άρθρο 10 διότι δεν υπάρχει φυσική μετακίνηση των
αγαθών από την Ελλάδα στην τρίτη χώρα (Αλβανία). Η
συναλλαγή αυτή προκειμένου να πραγματοποιηθεί απαιτείται η αλβανική επιχείρηση να αποκτήσει ΑΦΜΦΠΑ σε κράτος - μέλος. Συνεπώς είτε θα αποκτήσει ελληνικό ΑΦΜ-ΦΠΑ προκειμένου να πραγματοποιήσει την
ενδοκοινοτική παράδοση στη Βουλγαρία είτε να αποκτήσει ΑΦΜ-ΦΠΑ σε κάποιο άλλο κράτος - μέλος και να
ακολουθηθεί το απλοποιημένο καθεστώς των τριγωνικών συναλλαγών. Στην περίπτωση που η αλβανική επιχείρηση λάβει ελληνικό ΑΦΜ-ΦΠΑ η ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί μία παράδοση εντός της χώρας στην
οποία επιβάλλει ελληνικό ΦΠΑ. Η αλβανική επιχείρηση
με ελληνικό ΑΦΜ-ΦΠΑ μπορεί να ζητήσει την απαλλαγή
του ΦΠΑ εφόσον αποδεικνύει τη μεταφορά των αγαθών
εκτός της χώρας.
Παράδειγμα 3
Ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί πώληση αγαθών σε
πελάτη της στην Αλβανία με εντολή να τα παραδώσει
απευθείας σε άλλη ελληνική επιχείρηση. Η πράξη πώλησης των αγαθών στην Αλβανία δεν είναι εξαγωγή
σύμφωνα με το άρθρο 10 διότι δεν υπάρχει φυσική μετακίνηση των αγαθών από την Ελλάδα στην τρίτη χώρα
(Αλβανία). Η συναλλαγή αυτή φορολογείται στην Ελλάδα με ελληνικό ΦΠΑ ως παράδοση αγαθών στο εσωτερικό της χώρας.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Παράδειγμα 4
Ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί πώληση αγαθών σε
πελάτη της στην Αλβανία με εντολή να τα παραδώσει
απευθείας σε άλλη αλβανική επιχείρηση. Η πράξη πώλησης των αγαθών στην Αλβανία είναι εξαγωγή σύμφωνα με το άρθρο 10 διότι υπάρχει φυσική μετακίνηση των
αγαθών από την Ελλάδα στην τρίτη χώρα (Αλβανία). Η
συναλλαγή αυτή δεν φορολογείται στην Ελλάδα ως εξαγωγή.
Παράδειγμα 5
Ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί πώληση αγαθών σε
πελάτη της στην Αλβανία με εντολή να τα παραδώσει
απευθείας σε επιχείρηση στη Σερβία. Η πράξη πώλησης
είναι εξαγωγή σύμφωνα με το άρθρο 10 διότι υπάρχει
φυσική μετακίνηση των αγαθών από την Ελλάδα στην
τρίτη χώρα (Σερβία). Η συναλλαγή αυτή δεν φορολογείται στην Ελλάδα ως εξαγωγή.
Παράδειγμα 6
Ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί πώληση αγαθών σε
πελάτη της στην Ισπανία με εντολή να τα παραδώσει
απευθείας σε άλλη ελληνική επιχείρηση. Η πράξη πώλησης των αγαθών στην Ισπανία δεν είναι ενδοκοινοτική
παράδοση σύμφωνα με το άρθρο 11 διότι δεν υπάρχει
φυσική μετακίνηση των αγαθών από την Ελλάδα στην
Ισπανία. Η συναλλαγή αυτή φορολογείται στην Ελλάδα
με ελληνικό ΦΠΑ ως παράδοση αγαθών στο εσωτερικό
της χώρας.
Παράδειγμα 7
Ελληνική επιχείρηση πραγματοποιεί πώληση αγαθών σε
πελάτη της στην Ισπανία με εντολή να τα παραδώσει
απευθείας σε άλλη ισπανική επιχείρηση. Η πράξη πώλησης των αγαθών στην Ισπανία είναι ενδοκοινοτική
παράδοση σύμφωνα με το άρθρο 11 διότι υπάρχει φυσική μετακίνηση των αγαθών από την Ελλάδα στην Ισπανία. Η συναλλαγή αυτή δεν φορολογείται στην Ελλάδα ως ενδοκοινοτική παράδοση.
Παράδειγμα 8
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στη Γερμανία με εντολή να παραδοθούν από τη γερμανική επιχείρηση απευθείας σε άλλη
ελληνική επιχείρηση. Η πράξη απόκτησης των αγαθών
από τη Γερμανία είναι ενδοκοινοτική απόκτηση σύμφωνα με το άρθρο 11 διότι υπάρχει φυσική μετακίνηση των
αγαθών από τη Γερμανία στην Ελλάδα. Δεν αποτελεί
Σελίδα 24
όμως τριγωνική ενδοκοινοτική συναλλαγή διότι δεν υπάρχουν τρία διαφορετικά κράτη - μέλη. Η ελληνική
επιχείρηση για την ενδοκοινοτική απόκτηση υποβάλλει
κανονικά ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων (Φ5) και στη συνέχεια για τη συναλλαγή
προς την άλλη ελληνική επιχείρηση οφείλει να αποδώσει στην Ελλάδα ελληνικό ΦΠΑ ως παράδοση αγαθών
στο εσωτερικό της χώρας.
Παράδειγμα 9
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στη Γερμανία με εντολή να παραδοθούν από τη γερμανική επιχείρηση απευθείας στην Ελβετία (τρίτη χώρα). Η πράξη απόκτησης των αγαθών
από τη Γερμανία δεν είναι ενδοκοινοτική απόκτηση
σύμφωνα με το άρθρο 11 διότι δεν υπάρχει φυσική μετακίνηση των αγαθών από τη Γερμανία στην Ελλάδα. Για
να πραγματοποιηθεί η συναλλαγή της εξαγωγής από τη
Γερμανία στην Ελβετία απαιτείται η λήψη γερμανικού
ΑΦΜ-ΦΠΑ από την ελληνική επιχείρηση, η οποία με το
ΑΦΜ αυτό θα πραγματοποιήσει την εξαγωγή στην Ελβετία. Σε διαφορετική περίπτωση την εξαγωγή στην Ελβετία θα την πραγματοποιήσει η γερμανική επιχείρηση
για λογαριασμό της ελληνικής (βλέπε σχετικό παράδειγμα 1).
Παράδειγμα 10
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στην Αμερική, αλλά τα αγαθά φτάνουν στην Ελλάδα από αποθήκη στην Ιταλία. Σύμφωνα
με την ΠΟΛ 1091/1994 η ελληνική επιχείρηση πρέπει να
καταβάλλει ΦΠΑ στο τελωνείο. Όμως, όπως διευκρινίζεται στην υπ’ αρ. πρ. Π 6782/534/Α. 0019 π.ε επιστολή
του Υπουργείου «σύμφωνα με τις κοινοτικές διευκρινίσεις που παρασχέθηκαν, οι συναλλαγές αυτές δεν παύουν να θεωρούνται ενδοκοινοτικές και δεν πρέπει ο
φόρος στις περιπτώσεις αυτές να καταβάλλεται στο τελωνείο».
Στις περιπτώσεις που κοινοτικά αγαθά αποστέλλονται
στη χώρα μας από άλλο κράτος - μέλος, το τιμολόγιο
πώλησης, των οποίων έχει εκδοθεί σε τρίτη χώρα και
επί του οποίου αναγράφεται ο ΑΦΜ-ΦΠΑ του φορολογικού αντιπροσώπου του σε κράτος - μέλος και λόγω
του τρόπου μεταφοράς τους, η παράδοση (απελευθέρωση) αυτών θα ενεργείται σύμφωνα με τις οδηγίες
που έχουν παρασχεθεί στα πλαίσια του καθεστώτος της
κοινοτικής διαμετακόμισης, χωρίς την είσπραξη από το
τελωνείο του ΦΠΑ που αναλογεί στα κοινοτικά αυτά
αγαθά. Ο φόρος αυτός θα καταβληθεί, κατά τα προβλεπόμενα, από την ελληνική επιχείρηση στην αρμόδια
ΔΟΥ με τη μέθοδο της χρεοπίστωσης. Προκειμένου ό-
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
μως να ελέγχεται εκ των υστέρων από την αρμόδια ΔΟΥ
αν για τη συγκεκριμένη αυτή συναλλαγή οι υπόχρεοι
τήρησαν ή όχι τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, το
τελωνείο πρέπει να ενημερώνει στις περιπτώσεις αυτές
την αρμόδια φορολογική αρχή, ώστε και προς αποφυγή
περιπτώσεων φοροδιαφυγής, οι πωλήσεις αυτές να ελέγχονται από την αρχή αυτή με τους μηχανισμούς διοικητικής συνεργασίας και το σύστημα VIES και να ενημερώνεται η διοίκηση του κράτους - μέλους προέλευσης
των κοινοτικών αγαθών για τις παραλείψεις αυτές του
αποστολέα των αγαθών. Στην περίπτωση κατά την οποία στο τιμολόγιο του πωλητή, που έχει εκδοθεί σε
τρίτη χώρα δεν αναγράφεται ΑΦΜ-ΦΠΑ του φορολογικού αντιπροσώπου σε κράτος – μέλος, θα πρέπει να
αξιώνεται η είσπραξη του ΦΠΑ στο τελωνείο.
Παράδειγμα 11
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στην Αμερική με εντολή να παραδοθούν από την αμερικάνικη επιχείρηση απευθείας σε
επιχείρηση στην Αλβανία. Η πράξη πώλησης των αγαθών στην Αλβανία δεν είναι εξαγωγή σύμφωνα με το
άρθρο 10 διότι δεν υπάρχει φυσική μετακίνηση των
αγαθών από την Ελλάδα στην τρίτη χώρα (Αλβανία) και
επίσης για τον ίδιο λόγο η απόκτηση από την Αμερική
δεν είναι εισαγωγή. Η συναλλαγή αυτή είναι φορολογητέα εκτός Κοινότητας και συνεπώς η ελληνική επιχείρηση θα συμπεριλάβει την πώληση στην αλβανική επιχείρηση στις εκροές απαλλασσόμενες με δικαίωμα έκπτωσης (κωδ. 349). Η απόκτηση από την Αμερική δεν απεικονίζεται στη δήλωση ΦΠΑ.
Παράδειγμα 12
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στην Γερμανία με εντολή να παραδοθούν σε άλλη γερμανική επιχείρηση. Η πράξη απόκτησης των αγαθών από την Γερμανία δεν είναι ενδοκοινοτική απόκτηση σύμφωνα με το άρθρο 11 διότι δεν υπάρχει φυσική μετακίνηση των αγαθών από τη Γερμανία στην Ελλάδα. Ο φόρος οφείλεται στη Γερμανία ως
παράδοση στο εσωτερικό της χώρας της Γερμανίας και
από τη στιγμή που η πράξη απόκτησης από τη Γερμανία
δεν είναι ενδοκοινοτική δεν υπόκειται στις υποχρεώσεις
των ενδοκοινοτικών συναλλαγών. Η ελληνική επιχείρηση θα συμπεριλάβει την πώληση στη Γερμανία στις εκροές απαλλασσόμενες με δικαίωμα έκπτωσης (κωδ.
349).
Παράδειγμα 13
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στην Αμερική με εντολή να παραδοθούν από την αμερικάνικη επιχείρηση απευθείας σε
Σελίδα 25
επιχείρηση στην Κύπρο. Η πράξη πώλησης των αγαθών
στην Κύπρο δεν είναι ενδοκοινοτική παράδοση σύμφωνα με το άρθρο 11 διότι δεν υπάρχει φυσική μετακίνηση
των αγαθών από την Ελλάδα στην Κύπρο. Για τον ίδιο
λόγο η απόκτηση από την Αμερική δεν είναι εισαγωγή
σύμφωνα με το άρθρο 10. Ο φόρος οφείλεται στην Κύπρο και από τη στιγμή που η πράξη δεν είναι ενδοκοινοτική δεν υπόκειται στις υποχρεώσεις των ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
Παράδειγμα 14
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στην Γερμανία αλλά τα αγαθά φτάνουν στην Ελλάδα από τον προμηθευτή της γερμανικής
επιχείρησης που βρίσκεται στην Αμερική. Η πράξη απόκτησης των αγαθών από την Γερμανία δεν είναι ενδοκοινοτική απόκτηση σύμφωνα με το άρθρο 11 διότι δεν
υπάρχει φυσική μετακίνηση των αγαθών από τη Γερμανία στην Ελλάδα. Ο φόρος οφείλεται στην Ελλάδα και
καταβάλλεται στο τελωνείο από την ελληνική επιχείρηση ως εισαγωγή από την Αμερική και από τη στιγμή που
η πράξη απόκτησης από τη Γερμανία δεν είναι ενδοκοινοτική δεν υπόκειται στις υποχρεώσεις των ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
Παράδειγμα 15
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στην Αλβανία με εντολή να παραδοθούν από την αλβανική επιχείρηση απευθείας σε άλλη
ελληνική επιχείρηση. Η πράξη απόκτησης των αγαθών
από την Αλβανία είναι εισαγωγή σύμφωνα με το άρθρο
10 διότι υπάρχει φυσική μετακίνηση των αγαθών από
την Αλβανία στην Ελλάδα. Η ελληνική επιχείρηση οφείλει να αποδώσει ΦΠΑ στο τελωνείο και στη συνέχεια να
τιμολογήσει την άλλη ελληνική επιχείρηση με ΦΠΑ.
Παράδειγμα 16
Ελληνική επιχείρηση αποκτά αγαθά από προμηθευτή
της που βρίσκεται στην Αμερική αλλά τα αγαθά φτάνουν στην Ελλάδα από επιχείρηση της Σερβίας. Η πράξη
απόκτησης των αγαθών από την Αμερική είναι εισαγωγή
σύμφωνα με το άρθρο 10 διότι η Ελλάδα είναι ο πρώτος
τόπος άφιξης των αγαθών στην Κοινότητα. Συνεπώς
οφείλεται στο τελωνείο φόρος από την ελληνική επιχείρηση.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 26
B. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ-ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ
ΕΡΩΤΗΜΑ
Ελληνική εξαγωγική επιχείρηση, με εξαγωγές κυρίως
στην Γερμανία, έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας με
φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, μόνιμο κάτοικο αλλά και φορολογικό κάτοικο Γερμανίας, για παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών.
Υποχρεούται η Ελληνική επιχείρηση να διενεργήσει παρακράτηση φόρου 20% στο ποσόν της αμοιβής σύμφωνα
με τα άρθρα 62 και 64 Ν 4172/2013;
ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Οι αμοιβές για συμβουλευτικές
υπηρεσίες που καταβάλλονται
σε φυσικά πρόσωπα που
ασκούν επιχειρηματική
δραστηριότητα, ανεξάρτητα εάν
έχουν τη φορολογική τους
κατοικία στην ημεδαπή ή στην
αλλοδαπή, υπόκεινται σε
παρακράτηση φόρου 20%, υπό
την επιφύλαξη των Συμβάσεων
Αποφυγής Διπλής Φορολογίας
Η Γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με το παραπάνω ερώτημα σας είναι η εξής:
Βάσει της ανωτέρω διάταξης σε παρακράτηση φόρου
υπόκεινται μόνο οι αμοιβές που λαμβάνουν τα φυσικά
Με την ΠΟΛ. 1120/25.4.2014 με την οποία κοινοποι-
πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα,
ήθηκαν μεταξύ των άλλων και οι διατάξεις της περ. δ' της
δηλαδή οι ατομικές επιχειρήσεις, καθώς και οι μη υπό-
παρ. 1 του άρθρου 62 καθώς και της περ. δ' της παρ. 1
χρεοι σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων του
του άρθρου 64 του ν.4172/2013, αναφορικά με την πα-
Κ.Φ.Α.Σ. που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα,
ρακράτηση φόρου στις αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες,
ανεξάρτητα εάν έχουν τη φορολογική τους κατοικία
αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρε-
στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή, τα οποία παρέχουν τις
σίες και άλλες αμοιβές για παρόμοιες υπηρεσίες δόθη-
ανωτέρω υπηρεσίες σε υπόχρεους του άρθρου 61 του
καν οι ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη
ίδιου νόμου (νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, φυ-
εφαρμογή τους:
σικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, φορείς γενικής κυβέρνησης, κ.λπ.).
«Άρθρο 62 Πληρωμές υποκείμενες σε παρακράτηση
Επισημαίνεται ότι κατά την καταβολή των υπόψη αμοι-
1. Με τις διατάξεις της περ. δ' της παρ. 1 του άρθρου 62
βών σε ημεδαπά ή αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα που α-
του ΚΦΕ (ν. 4172/2013) ορίζονται οι περιπτώσεις πλη-
σκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, για υπηρεσίες
ρωμών που αφορούν αμοιβές, οι οποίες υπόκεινται σε
που παρέχουν είτε στην ημεδαπή είτε στην αλλοδαπή,
παρακράτηση φόρου.
διενεργείται παρακράτηση φόρου με βάση τις διατάξεις
Συγκεκριμένα, σε παρακράτηση φόρου υπόκεινται οι
του άρθρου 64, με την οποία δεν επέρχεται εξάντληση
πληρωμές για αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές
της φορολογικής τους υποχρέωσης αλλά ο φόρος που
διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και
παρακρατήθηκε θα πιστωθεί έναντι του φόρου εισοδή-
άλλες αμοιβές για παρόμοιες υπηρεσίες, ανεξάρτητα
ματος από επιχειρηματική δραστηριότητα (παρ. 3 και 4
εάν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα, όταν ο λήπτης της
του άρθρου 64 του ν.4172/2013). Ειδικά για τις αμοιβές
αμοιβής είναι φυσικό πρόσωπο.
που λαμβάνουν τα αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα, τα
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 27
ανωτέρω εφαρμόζονται υπό την επιφύλαξη των Συμ-
Aνεξαρτήτως των διαλαμβανομένων εις τα προηγουμέ-
βάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).
νας διατάξεις, εισόδημα κτώμενον υπό προσώπων παρεχόντων υπηρεσίας δημοσίας ψυχαγωγίας, ήτοι καλλιτε-
…
χνών θεάτρου, κινηματογράφου, ραδιοφώνου ή τηλεο-
Άρθρο 64 Συντελεστής παρακράτησης φόρου
ράσεως και υπό μουσικών και αθλητών, εκ της προσωπι-
1. Με τις διατάξεις της περ. δ' της παραγράφου 1 του
κής αυτών δράσεως ως τοιαύτης, δύναται να φορολογη-
άρθρου 64 του ΚΦΕ, όπως ισχύει, ορίζεται ο συντελεστής
θή εν τω Συμβαλλομένω Kράτει όπου διεξάγεται η τοιαύ-
παρακράτησης φόρου στην περίπτωση πληρωμών αμοι-
τη δράσις».
βών για τεχνικά έργα, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για
Σύμφωνα με τις διατάξεις της εσωτερικής μας Νομοθε-
συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες.
σίας (Ν. 4172/2013) στις αμοιβές για συμβουλευτικές
Συγκεκριμένα, ο συντελεστής παρακράτησης φόρου για
υπηρεσίες που καταβάλλονται σε φυσικά πρόσωπα που
αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρό-
ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα εάν
μοιες υπηρεσίες ανέρχεται σε είκοσι τοις εκατό (20%), ο
έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην ημεδαπή ή στην
οποίος επιβάλλεται στο ποσό που απομένει μετά την
αλλοδαπή, προβλέπεται παρακράτηση φόρου 20%.
αφαίρεση του Φ.Π.Α.
Όμως, από το άρθρο 11 της Σ.Α.Δ.Φ. μεταξύ Ελλάδας και
…»
Γερμανίας που είναι σε ισχύ δεν προβλέπεται παρακρά-
Σύμφωνα με τα παραπάνω, εφόσον οι αμοιβές καταβάλ-
τηση φόρου εισοδήματος στις αμοιβές για συμβουλευτι-
λονται για συμβουλευτικές υπηρεσίες της παραγράφου
κές υπηρεσίες που θα καταβληθούν σε φυσικό πρόσωπο
1δ’ του άρθρου 62 του Ν.4172/2013, υφίσταται κατ’ αρ-
φορολογικό κάτοικο Γερμανίας.
χήν υποχρέωση παρακράτησης φόρου 20%, με βάση το
Επομένως εάν από τον λήπτη της αμοιβής ζητηθεί η ε-
άρθρο 64 παρ.1δ΄του Ν.4172/2013.
φαρμογή των διατάξεων της Σ.Α.Δ.Φ. και προσκομισθούν
τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, δεν θα διενεργηθεί
Στον Α.Ν. 52/1967 (Φ.Ε.Κ. 134/4-8-1967, τ.Α'), με τον
παρακράτηση φόρου. Σημειώνεται ότι οι διατάξεις της
οποίο έχει κυρωθεί η συμφωνία περί αποφυγής της
Σ.Α.Δ.Φ. έχουν αυξημένη τυπική ισχύ και υπερισχύουν
διπλής φορολογίας μεταξύ Ελλάδος – Γερμανίας, στο
αυτών του εσωτερικού δικαίου.
άρθρο 11 που αναφέρεται στις «επαγγελματικές υπηρε-
Τέλος, από τον καταβάλλοντα την αμοιβή θα πρέπει να
σίες» ορίζεται ότι:
υποβληθεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. μηδενική δήλωση παρακρατούμενου φόρου με επισυναπτόμενο το πιστοποιητι-
«Άρθρο 11 Α.Ν. 52/1967
κό φορολογικής κατοικίας του δικαιούχου του εισοδήμα-
(1) Eισόδημα κτώμενον υπό κατοίκου ενός των Συμβαλ-
τος.
λομένων Kρατών έναντι επαγγελματικών υπηρεσιών ή
ετέρας ανεξαρτήτου δραστηριότητος παρομοίας φύσε-
Νομοθεσία-Νομολογία
ως, θα φορολογήται μόνον εν τω Kράτει τούτω, εκτός
ΠΟΛ. 1120/25.4.2015
εάν έχη εις την διάθεσίν του κανονικώς καθωρισμένην
Α.Ν. 52/1967
βάσιν εις το έτερον Συμβαλλόμενον Kράτος προς τον
σκοπόν της ασκήσεως της δραστηριότητός του. Eάν διαθέτη τοιαύτην καθωρισμένην βάσιν το μέρος εκείνο του
εισοδήματος το προερχόμενον εκ της καθωρισμένης βάσεως δύναται να φορολογηθή εν τω ετέρω Kράτει.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΕΡΩΤΗΜΑ
Ελληνική εταιρεία θα χρεώσει ΦΠΑ επί του τιμολογίου
που θα εκδώσει για εμπορεύματα που αγοράσθηκαν
από την Γερμανία και απεστάλησαν απευθείας στην Ολλανδία κατ εντολή του πελάτη της (τριγωνική συναλλαγή);
ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Η Γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με το παραπάνω ερώτημα είναι η εξής:
Στις διατάξεις της περίπτωσης 1 του άρθρου 1 του
Ν. 2859/2000 ορίζεται ότι: «αντικείμενο του φόρου είναι:
α) η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών, εφόσον πραγματοποιούνται από επαχθή αιτία στο εσωτερικό της χώρας από υποκείμενο στο φόρο που ενεργεί με
αυτή την ιδιότητα
……………………………………………………………………………………..»
Στις διατάξεις του άρθρου 15 του Ν. 2859/2000 ορίζεται ότι:
«1. Η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών θεωρείται ότι
πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας, εφόσον τα
αγαθά κατά το χρόνο της άφιξης της αποστολής ή της
μεταφοράς προς τον αποκτώντα βρίσκονται στο εσωτερικό της χώρας.
2.Επίσης, η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών θεωρείται
ότι πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας, εφόσον
γίνεται από υποκείμενο στο φόρο εγκαταστημένο στο
εσωτερικό της χώρας, ο οποίος δεν αποδεικνύει ότι τα
αγαθά αυτά αποτέλεσαν αντικείμενο ενδοκοινοτικής
απόκτησης αγαθών σε άλλο κράτος - μέλος.
Για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου θεωρείται
ότι η ενδοκοινοτική απόκτηση φορολογήθηκε στο άλλο
κράτος - μέλος, όπου πραγματοποιήθηκε η άφιξη των
αγαθών, εφόσον:
α) ο αποκτών αποδεικνύει ότι πραγματοποίησε την απόκτηση αυτή με σκοπό την πραγματοποίηση μεταγενέστερης παράδοσης αγαθών εντός του άλλου κράτους μέλους και για την οποία παράδοση υπόχρεος για την
καταβολή του φόρου έχει οριστεί ο παραλήπτης των
αγαθών, ο οποίος είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο
Φ.Π.Α. εντός του άλλου κράτους - μέλους και
Σελίδα 28
β) ο αποκτών έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που
προβλέπονται από τις διατάξεις της περίπτωσης α' της
παραγράφου 5 του άρθρου …»
Ελληνική εταιρεία δεν θα
χρεώσει ΦΠΑ επί του
τιμολογίου που θα εκδώσει για
εμπορεύματα που
αγοράσθηκαν από χώρα της
Ευρωπαϊκής Ένωσης και
απεστάλησαν απευθείας σε
άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, κατ’ εντολή του πελάτη
της (τριγωνική συναλλαγή)
• Επίσης στις διατάξεις του άρθρου 28 του Ν. 2859/
2000 ορίζεται ότι: «1. Απαλλάσσονται από το φόρο:
α) η παράδοση αγαθών κατά την έννοια του άρθρου 5,
τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται σε άλλο κράτος-μέλος από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από άλλον
που ενεργεί για λογαριασμό τους, προς άλλον υποκείμενο στο φόρο ή προς μη υποκείμενο νομικό πρόσωπο,
που ενεργεί με την ιδιότητα του αυτή σε άλλο κράτοςμέλος.
……………………………………………………………………………………..»
Με βάση τα ανωτέρω συνάγεται ότι , καθοριστικό στοιχείο για να κριθεί αν θα χρεωθεί ΦΠΑ, είναι ο τόπος που
έγινε η φυσική διακίνηση των αγαθών, δηλαδή αν είναι
το εσωτερικό της χώρας. Η Ελληνική εταιρεία δεν θα
χρεώσει ΦΠΑ επί του τιμολογίου που θα εκδώσει για
εμπορεύματα που αγοράσθηκαν από Γερμανία και απεστάλησαν απευθείας στην Ολλανδία κατ’ εντολή του
πελάτη της (τριγωνική συναλλαγή), διότι δεν έγινε φυσική διακίνηση αυτών μέσω της Ελλάδας, με την προϋπόθεση βέβαια ότι αποδεικνύεται ο τρόπος αυτός της διακίνησης.
Νομοθεσία-Νομολογία
Ν. 2859/2000 άρθρα 2, 15, 28
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΕΡΩΤΗΜΑ
Εταιρεία δίνει δώρα σε πελάτες και προμηθευτές (αγορά
καλαθιών με ποτά), στα οποία δεν αναγράφεται η επωνυμία της εταιρείας. Κάθε δώρο συσχετίζεται με στοιχεία
του πελάτη και το κόστος αυτών, σε σχέση με τον τζίρο,
αντιπροσωπεύει μικρό ποσοστό.
Μπορεί η δαπάνη αυτή να ενταχτεί στην κατηγορία των
δαπανών προβολής και διαφήμισης και να αναγνωρισθεί φορολογικά η έκπτωση της δαπάνης αυτής;
ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Η Γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με το παραπάνω ερώτημα είναι η εξής:
Στις διατάξεις του άρθρου 22 του νόμου 4172/2013,
ορίζεται ότι:
«Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των
δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου
23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:
α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,
β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της
συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,
γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των
συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.»
Επίσης στην ΠΟΛ.1113/2.6.2015, «Κοινοποίηση των
διατάξεων των άρθρων 22, 22Α και 23 του ν. 4172/2013
(ΦΕΚ 167Α')» αναφέρονται τα εξής:
«Άρθρο 22 Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες
……
2. Ειδικότερα, εκπίπτουν οι δαπάνες που: α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις
συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της. Συγκεκριμένα, στις
δαπάνες της περίπτωσης αυτής εμπίπτει κάθε δαπάνη,
που κρίνεται απαραίτητη από τον επιχειρηματία ή τη
διοίκηση της επιχείρησης, ανεξάρτητα εάν αυτή πραγματοποιείται δυνάμει νόμιμης ή συμβατικής υποχρέωσης,
για την επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού, την ανάπτυξη των εργασιών, τη βελτίωση της θέσης της στην
αγορά, εφόσον αυτή ενεργείται στα πλαίσια της οικονομικής αποστολής της ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της και μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία
εισοδήματος ή άλλως αποβλέπει στη διεύρυνση των εργασιών της και στην αύξηση του εισοδήματος της (ΣτΕ
Σελίδα 29
2033/2012) ή στην υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο της
εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Η αξία των χορηγηθέντων
δώρων σε πελάτες εκπίπτει
από τα ακαθάριστα έσοδα,
εφόσον τεκμηριωθεί ότι η
δαπάνη γίνεται προς το
συμφέρον της επιχείρησης
Δεν επιτρέπεται, δε, στη φορολογική αρχή να ελέγχει τη
σκοπιμότητα και το προσήκον μέτρο των δαπανών αυτών (ΣτΕ 2963/2013, ΣτΕ 1729/2013, ΣτΕ 1604/2011,
κ.ά.), εκτός αν τούτο ορίζεται ρητά και ειδικά στο νόμο
(π.χ. ενδοομιλικές συναλλαγές)».
Στην με αριθμ. πρωτ.: Δ12Α 1170320 ΕΞ 2014/
30.12.2014 απάντηση του Υπουργείου Οικονομικών
αναφέρεται ότι: «σύμφωνα με την διοικητική και δικαστηριακή νομολογία, για την αναγνώριση μιας επαγγελματικής δαπάνης πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά ορισμένες προϋποθέσεις όπως, η δαπάνη να προβλέπεται
από διάταξη νόμου, να είναι βεβαία, δεδουλευμένη και
εκκαθαρισμένη, πραγματική, παραγωγική, να προκύπτει
από έγγραφα δικαιολογητικά, κλπ. και να έχει καταχωρηθεί στα βιβλία».
Περαιτέρω στις διατάξεις του άρθρου 23 του Ν.
4172/2013, όπου καθορίζονται περιοριστικά οι μη εκπιπτόμενες δαπάνες, δεν περιλαμβάνονται, μεταξύ αυτών
οι δαπάνες δώρων.
Η δαπάνη που πραγματοποιεί η επιχείρηση για δώρα σε
πελάτες-προμηθευτές (π.χ. καλάθια με ποτά), στα οποία
δεν αναγράφεται η επωνυμία της ή άλλα χαρακτηριστικά
διαφήμισής της, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί διαφημιστική δαπάνη για να υπαχθεί σε δημοτικό τέλος 2%.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η έκπτωση της δαπάνης
των δώρων είναι θέμα πραγματικό, και εφόσον, μπορεί
να τεκμηριωθεί ότι γίνεται προς το συμφέρον της επιχείρησης (όπως προβλέπουν οι διατάξεις του ΚΦΕ), τότε η
δαπάνη αυτή θα αναγνωρισθεί προς έκπτωση από τα
ακαθάριστα έσοδα.
Νομοθεσία-Νομολογία
Ν. 4172/2013 άρθρο 22
ΠΟΛ.1113/2.6.2015
Έγγραφο Υπ. Οικ. Αριθμ. πρωτ.: Δ12Α 1170320
ΕΞ 2014/30.12.2014
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΕΡΩΤΗΜΑ
Με την εφαρμογή των ΕΛΠ και την εκτίμηση των ακινήτων σε εύλογες αξίες το υπόλοιπο του λογαριασμού αποτελέσματα εις νέο κατά την 31.12.2015 αναλύεται ως
ακολούθως:
Ποσά σε Χιλ Ευρώ
42 Αποτελέσματα εις νέο
Αποτέλεσμα (ζημία) μέχρι 31.12.2013
Προσαρμογή σε ΕΛΠ την 1.1.2014
Αποτέλεσμα (κέρδος) χρήσης 2014
Αποτέλεσμα (κέρδος) χρήσης 2015
Υπόλοιπο
Λογιστική
(ΕΛΠ
ΕΓΛΣ) Φορολογικό Διαφορά
(2.500)
30.600
200
700
29.000
(2.500)
500
800
(1.200)
30.600
(300)
(100)
30.200
Μπορεί να δοθεί μέρισμα ποσού 400 χιλ από κέρδη της
χρήσης 2015;
ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ
Το θέμα της δυνατότητας διανομής διαφορών από αναπροσαρμογή, στην εύλογη αξία, περιουσιακών στοιχείων, έχει ανακύψει από την εφαρμογή στη χώρα μας των
Δ.Π.Χ.Α. Δεδομένου ότι τα Δ.Π.Χ.Α. υιοθετήθηκαν από
την Ε.Ε., κυρίως για την κατάρτιση ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων δεν ρυθμίζουν θέματα διανομής.
Ο Κ.Ν. 2190/1920 δεν κάνει ειδική αναφορά για την τύχη
των αναπροσαρμογών αυτών όπως θα έπρεπε. Κατά
συνέπεια ο κίνδυνος διανομής μη πραγματικών κερδών
ήταν ιδιαίτερα αυξημένος.
Για την προστασία της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων η
Ε.Λ.Τ.Ε. εξέδωσε την με αρ Αρ.Πρ. 110/27.02.06 απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου με θέμα: «Οδηγίες αναφορικά με την διανομή κερδών από τις οικονομικές μονάδες που συντάσσουν ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης».
Η απόφαση αυτή καταλήγει ως εξής:
«Το παρόν αποτελεί την προσέγγιση του θέματος της
διανομής των κερδών, υπό τις παρούσες οικονομικές και
νομοθετικές συνθήκες της χώρας μας και έχει ως σκοπό,
να διευκολύνει την επίλυση των πρακτικών δυσκολιών
που ανακύπτουν αναφορικά με τη διανομή των κερδών
της χρήσης.
Συνιστάται στις διοικήσεις των επιχειρήσεων να είναι
επιφυλακτικές και να αντιμετωπίζουν το θέμα της διανομής με ιδιαίτερη σύνεση και σε συνάρτηση, κυρίως, με
τις χρηματοροές που προκύπτουν από τις λειτουργικές
δραστηριότητες, για λόγους προστασίας της βιωσιμότητας της επιχείρησης»
Για τη δυνατότητα διανομής της θετικής διαφοράς από
αποτίμηση ακινήτων στην εύλογη αξία, η άποψη της
Ε.Λ.Τ.Ε για τη διαφορά που προέκυπτε από την μετάβαση στα ΔΠΧΑ ήταν ότι η διανομή τους επιτρέπεται κάτω
από αυστηρές προϋποθέσεις, τόσο στις περιπτώσεις που
Σελίδα 30
η εύλογη αξία χρησιμοποιείται μόνο κατά τη μετάβαση
και στη συνέχεια θεωρείται κόστος κτήσεως όσο και στις
περιπτώσεις που η εύλογη αξία θα αποτελεί πλέον τη
μέθοδο αποτίμησης. Και για τις δύο περιπτώσεις στην
απόφαση αυτή αναφέρεται ότι «Τα ποσά αυτά αν και
έχουν μεταφερθεί απ' ευθείας στα κέρδη εις νέον δεν
μπορούν να διανεμηθούν ελεύθερα. Η διανομή τους
Η διανομή της υπεραξίας,
που προέκυψε από την εκτίμηση
ακινήτων στην εύλογη αξία,
κατά τη μετάβαση στα Ε.Λ.Π.,
πριν τη διαγραφή ή τη σταδιακή
απόσβεση των παγίων από τα
οποία προήλθε, είναι διανομή
μη πραγματοποιηθέντων κερδών
που αντίκειται στις διατάξεις
του Κ.Ν. 2190/1920,
ενώ παράλληλα φορολογείται
με βάση τις διατάξεις του άρθρου
47 παρ. 1. του Ν. 4172/2013
γίνεται ….. είτε με τη διαγραφή των παγίων από τα οποία
προήλθαν, είτε σταδιακά μέσω της διενέργειας των αποσβέσεων».
Όπως αναφέρεται και στην ανωτέρω απόφαση της ΕΛΤΕ:
«Τα ΔΠΧΑ δεν πραγματεύονται θέματα διανομής κερδών. Η ρύθμιση αυτών των θεμάτων έμμεσα προκύπτει
από τις Οδηγίες της ΕΕ, οι οποίες στα πλαίσια της προστασίας της βιωσιμότητας της επιχείρησης απαγορεύουν τη διανομή μη πραγματοποιημένων κερδών».
Διευκρινίζεται ότι και ο συμψηφισμός λειτουργικών ζημιών με διαφορές αναπροσαρμογής συνιστά διανομή.
Και τα Ε.Λ.Π. δεν περιλαμβάνουν ρυθμίσεις για θέματα
διανομής εκτός την περίπτωση της παρ. 4 του άρθρου
26 όπου αναφέρεται:
4. Κέρδη από την επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων
και υποχρεώσεων στην εύλογη αξία, που αναγνωρίζονται
στην καθαρή θέση, δεν μπορούν να κεφαλαιοποιηθούν
πριν πραγματοποιηθούν..
Επιπλέον στη ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ
Ν.4308/2014 εκτός από την απαγόρευση κεφαλαιοποίησης αναφέρεται ότι τα ποσά αυτά δύναται να κεφαλαιοποιούνται ή να διανέμονται όταν καθίστανται πραγματοποιημένα.»
Τόσο ο νόμος, όσο και η οδηγία αναφέρονται στις διαφορές που προκύπτουν από τη διαρκή χρήση της εύλογης αξίας ως μεθόδου αποτίμησης και όχι για την περίπτωση που η εύλογη αξία χρησιμοποιήθηκε εφ’ άπαξ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
κατά τη μετάβαση για την αποτίμηση των ακινήτων και
στη συνέχεια θεωρήθηκε ως (τεκμαρτό) κόστος κτήσης
όπως αναφέρεται στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 37 του Ν.4308/2014 και που είναι η περίπτωση
του ερωτήματος. Στην πρώτη περίπτωση η διαφορά εύλογης αξίας επιβάλλεται να παρακολουθείται σε ειδικό
λογαριασμό της καθαρής θέσης «Διαφορές εύλογης αξίας ενσώματων παγίων». Αντίθετα, στη δεύτερη περίπτωση η διαφορά της εύλογης αξίας των ακινήτων μαζί
με οποιασδήποτε άλλες διαφορές θετικές ή αρνητικές
που προέκυψαν κατά τη μετάβαση καταχωρούνται στο
λογαριασμό υπόλοιπο αποτελεσμάτων εις νέο και αποκτούν εντελώς διαφορετική νομική υπόσταση. Στην οδηγία για τα Ε.Λ.Π δεν προστέθηκαν οι σχετικές αναφορές
της οδηγίας για τις διαφορές μετάβασης στα Δ.Λ.Π.1
Η έλλειψη άμεσων ή έμμεσων περιορισμών στη διανομή
των θετικών διαφορών μετάβασης στα Ε.Λ.Π. διαφαίνεται και από το γεγονός ότι καμία οδηγία για την αναλυτική παρακολούθηση των διαφορών δεν έχει δοθεί ώστε
να διαπιστωθεί πότε αυτές καθίστανται πραγματοποιημένες
Στον ΚΝ 2190/1920 δεν έχουν περιληφθεί ειδικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση αυτών των διαφορών με συνέπεια να χρειάζεται να στραφούμε στις γενικές διατάξεις που έχουν ως εξής:
Άρθρο 44α
1. Με την επιφύλαξη των διατάξεων για τη μείωση του
μετοχικού κεφαλαίου, δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε
διανομή στους μετόχους, εφόσον, κατά την ημερομηνία
λήξης της τελευταίας χρήσης, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρίας, όπως προσδιορίζονται στο υπόδειγμα ισολογισμού που προβλέπεται από το άρθρο 42γ,
είναι ή, μετά από τη διανομή αυτή, θα γίνει κατώτερο
από το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου, προσαυξημένου
με τα αποθεματικά για τα οποία η διανομή τους απαγορεύεται από το νόμο ή το καταστατικό. Το ποσό αυτού
του μετοχικού κεφαλαίου μειώνεται κατά το ποσό που
δεν έχει ακόμα κληθεί να καταβληθεί.
2. Το ποσό που διανέμεται στους μετόχους δεν μπορεί
να υπερβαίνει το ποσό των αποτελεσμάτων της τελευταίας χρήσης που έχει λήξει, προσαυξημένο με τα κέρδη που προέρχονται από προηγούμενες χρήσεις και τα
αποθεματικά για τα οποία επιτρέπεται και αποφασίστηκε από τη Γενική Συνέλευση η διανομή τους, και
μειωμένο κατά το ποσό των ζημιών προηγούμενων χρή1
(β) Κατά την πρώτη εφαρμογή των ΔΠΧΠ, τα ενσώματα πάγια
μπορούν να επιμετρώνται στην εύλογη αξία τους η οποία εφεξής θα
θεωρείται κόστος κτήσεως. Στην περίπτωση αυτή οι καθαρές θετικές
διαφορές της εύλογης αξίας κατά την ημερομηνία μετάβασης, μετά και
την αφαίρεση του φόρου εισοδήματος αναγνωρίζονται στα κέρδη εις
νέον.
Γνώμη: Τα ποσά αυτά αν και έχουν μεταφερθεί απ' ευθείας στα κέρδη
εις νέον δεν μπορούν να διανεμηθούν ελεύθερα. Η διανομή τους
γίνεται σύμφωνα με τα υπό (α) ανωτέρω, δηλαδή είτε με τη διαγραφή
των παγίων από τα οποία προήλθαν, είτε σταδιακά μέσω της
διενέργειας των αποσβέσεων. (ΕΛΤΕ. Αρ.Πρ. 110/27.02.06)
Σελίδα 31
σεων και τα ποσά που επιβάλλεται να διατεθούν για το
σχηματισμό αποθεματικών σύμφωνα με το νόμο και το
καταστατικό.
Το προς διανομή ποσό καταβάλλεται τους μετόχους μέσα σε δύο μήνες από την απόφαση της τακτικής Γενικής
Συνέλευσης που ενέκρινε τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις.
3. Η έννοια της διανομής των προηγούμενων παρ. 1 και 2
περιλαμβάνει ιδίως την καταβολή των μερισμάτων και
των τόκων από μετοχές.»
Σχετικά, προσδιορίζοντας την έννοια των προαιρετικών
αποθεματικών, ο Θ. Γρηγοράκος στο βιβλίο του ΑΝΑΛΥΣΗ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ
ΣΧΕΔΙΟΥ, αναφέρει:
«Στα «προαιρετικά αποθεματικά» περιλαμβάνονται όλα
τα αποθεματικά των οποίων επιτρέπεται η διανομή (δηλαδή όλα τα αποθεματικά που είναι δυνατό να διανεμηθούν με απόφαση της τακτικής γενικής συνελεύσεως των
μετόχων), συνεπώς δεν περιλαμβάνονται:
α) Το τακτικό αποθεματικό (έκτος από το τμήμα πάνω
από το υποχρεωτικό όριο του νόμου, εφόσον σχηματίστηκε με ελεύθερη απόφαση της Γ.Σ.).
β) Τα καταστατικά αποθεματικά που έχουν από το καταστατικό ειδικού προορισμούς (εκτός και αν τροποποιηθεί
το καταστατικό).
γ) Η διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο της
οποίας η διανομή απαγορεύεται (βλ. άρθρο 14 § 3 κωδ.
Ν. 2190/1920).
δ) Οι διαφορές αναπροσαρμογής, γιατί δεν είναι πραγματικό αποθεματικό αλλά αποτελούν ποσά διορθωτικά
της χρηματικής εκφράσεως του κεφαλαίου και της καθαρής θέσεως, προσαυξάνοντας και διορθώνοντας τις
υποτιμημένες από τον πληθωρισμό αντίστοιχες χρηματικές μονάδες Για τους ίδιους λόγους δεν περιλαμβάνονται και οι «υπεραξίες» που προκύπτουν από μετατροπή ή συγχώνευση επιχειρήσεων.»
Με βάση όλα τα παραπάνω, η γνώμη του τεχνικού γραφείου είναι πως σύμφωνα με το πνεύμα των διατάξεων
του Ν. 2190/1920, η θετική διαφορά που δημιουργείται
στα ίδια κεφάλαια από την αποτίμηση των ενσώματων
παγίων στην εύλογη αξία δεν αποτελεί πραγματοποιημένο κέρδος και η διανομή του επιτρέπεται, είτε με τη
διαγραφή των παγίων από τα οποία προήλθε, είτε
σταδιακά μέσω της διενέργειας των αποσβέσεων.
Επιπλέον επισημαίνουμε ότι αν, παρόλα αυτά, η εταιρεία προχωρήσει σε διανομή, ενώ υπάρχουν ζημίες προς
κάλυψη, θεωρείται, από την άποψη της φορολογίας
εισοδήματος, διανομή μη φορολογηθέντων κερδών. (Στις
διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του Ν. 4172/2013
ορίζεται ότι: « ….. Στην έννοια του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με το προηγούμενο
εδάφιο εμπίπτει και η κεφαλαιοποίηση ή διανομή κερδών για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων»).
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΕΡΩΤΗΜΑ
Με την με αριθ. αριθ …. Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ …..2013) εγκρίθηκε
η ανάπτυξη Επιχειρηματικού Πάρκου (Ε.Π.) ….Τύπου Β΄
εκτιμώμενου προϋπολογισμού 8,5 εκατ. €. Στη συνέχεια ,
με την με αριθ…….2016 απόφαση της Αποκεντρωμένης
Διοίκησης … κυρώθηκε η πράξη εφαρμογής του Επιχειρηματικού Πάρκου, η πολεοδομική μελέτη του οποίου
είχε εγκριθεί με την υπ’ αριθ…...2015 (ΦΕΚ ….2015) απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ...
Η ανάπτυξη του Επιχειρηματικού Πάρκου (έργα υποδομής, πολεοδόμηση) θα χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου
από ίδιους πόρους και πιο συγκεκριμένα από τις εισφορές των επιχειρήσεων που λειτουργούν εντός των ορίων
του Ε.Π. Οι εισφορές των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή διαχωρίζονται σε εισφορά σε χρήμα
και σε εισφορά γης (η οποία δύναται να μετατραπεί σε
χρηματική εισφορά). Οι εισφορές αυτές υπολογίζονται
με βάση την έκταση των ακινήτων ιδιοκτησίας των εταιρειών εντός των ορίων του Ε.Π. και έχουν καθορισθεί με
την προαναφερθείσα πράξη εφαρμογής. Έχουν αποσταλεί στις εταιρείες ειδοποιητήρια που εκδόθηκαν από το
Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών της
Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της
Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. Η καταλογισθείσα
εισφορά είναι πληρωτέα σε 6 εξαμηνιαίες δόσεις, οι οποίες καταβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. Στη συνέχεια το ποσό
των καταβληθεισών εισφορών θα μεταφερθεί σε τραπεζικό λογαριασμό της «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ …….
Α.Ε.», η οποία είναι ο Φορέας Υλοποίησης του έργου.
Μέτοχοι της «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ……Α.Ε.» είναι οι
ίδιες οι εταιρείες που λειτουργούν εντός των ορίων του
Ε.Π.
Με την ανάπτυξη του Επιχειρηματικού Πάρκου προκύπτει σειρά ωφελειών για τις λειτουργούσες επιχειρήσεις
και αναμένονται σημαντικές αυξήσεις στις αξίες γης.
Ενδεικτικά αναφέρουμε:
- Η αρτιότητα των οικοπέδων μειώνεται από τα 20
στρέμματα στα 2.
- Ο συντελεστής δόμησης αυξάνεται από 0,9 σε 1,4.
- Ο συντελεστής κάλυψης αυξάνεται από 40% σε 60%.
- Το ανώτατο ύψος των κτιρίων αυξάνεται από 11 μέτρα σε 14.
- Δημιουργούνται υποδομές (πυροσβεστικό σύστημα,
δρόμοι, σύνδεση με βιολογικό καθαρισμό κλπ.)
- Στο Επιχειρηματικό Πάρκο επιτρέπεται η λειτουργία
βιομηχανιών «μεσαίας όχλησης», κάτι που με το υφιστάμενο καθεστώς ήταν επισφαλές. Συνεπώς αποτρέπεται η πιθανότητα μελλοντικής υποχρέωσης μετεγκατάστασης των επιχειρήσεων.
- Απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης και δωρεάς για
κάθε σύμβαση αγοραπωλησίας ή δωρεάς ακινήτου
εντός του Ε.Π.
Σελίδα 32
-
Προνομιακοί όροι επιδοτήσεων για τις επιχειρήσεις
που λειτουργούν εντός του Ε.Π.
Ποιά πρέπει να είναι η λογιστική αντιμετώπιση της καταβαλλόμενης εισφοράς από μέρους των επιχειρήσεων;
Η χρηματική εισφορά προς
Φορέα Διαχείρισης
Επιχειρηματικού Πάρκου του
Ν. 3982/2011 αποδίδεται για να
εκτελεστούν έργα υποδομής
και έχει τα εννοιολογικά
γνωρίσματα της βελτιώσεως
ενός ενσώματου πάγιου
στοιχείου και κατά συνέπεια το
κόστος της αυξάνει την αξία
κτήσεως του ακινήτου, επί του
οποίου υπολογίστηκε
ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ
Σύμφωνα με τον Ν. 4308/2014 άρθρο 18 §1 σημείο (β) οι
μεταγενέστερες δαπάνες βελτίωσης ενός παγίου περιλαμβάνονται στο κόστος κτήσης του.
Επίσης στο Παράρτημα Α (ΟΡΙΣΜΟΙ) του παραπάνω νόμου, αναφέρεται ρητά ότι: «Βελτίωση παγίου
(improvement of a fixed asset)»: Μια δαπάνη με σκοπό
την επέκταση ωφέλιμης οικονομικής ζωής ενός παγίου
ή/και τη βελτίωση της επίδοσης του, σε σχέση με την
κατάσταση του παγίου κατά την αρχική του αναγνώριση.»
Με βάση τα όσα αναφέρονται στο ερώτημα, προκύπτει
ότι η εισφορά «σε χρήμα και γη» προς τον φορέα Διαχείρισης Επιχειρηματικού Πάρκου είναι απαραίτητη προϋπόθεση ολοκλήρωσης του έργου, από το οποίο θα υπάρξουν αντίστοιχες ωφέλειες για κάθε συμμετέχοντα. Επομένως, η εισφορά αυτή έχει τα εννοιολογικά γνωρίσματα
της βελτιώσεως ενός ενσώματου πάγιου στοιχείου και
κατά συνέπεια το κόστος της εισφοράς σε χρήμα αυξάνει
την αξία κτήσεως του πάγιου στοιχείου. Αντίθετα η αξία
της εισφοράς σε γη αντιπροσωπεύει το κόστος των ωφελημάτων που λαμβάνονται (βελτιώσεων) και κατά συνέπεια δεν καταχωρίζεται καμία μεταβολή στο κόστος κτήσης του ακινήτου.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 33
Γ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΟΜΩΝ
Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης ο Νόμος
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση
4446/2016 (Φ.Ε.Κ. Α’ 240/22.12.2016) «Πτωχευτικός Κώ-
του νομοσχεδίου, με τις διατάξεις της παραγράφου 1
δικας, Διοικητική Δικαιοσύνη, Τέλη-Παράβολα, Οικειο-
αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 13 του ν.4172/2013,
θελής αποκάλυψη φορολογητέας ύλης παρελθόντων
όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ.1 άρθρου 44
ετών, Ηλεκτρονικές συναλλαγές, Τροποποιήσεις του ν.
Ν.4389/2016, (Α 94) και ορίζεται ο τρόπος υπολογισμού
4270/2014 και λοιπές διατάξεις».
της αξίας της παραχώρησης οχήματος από φυσικό ή νο-
Ο Νόμος αυτός αποτελείται από 129 άρθρα που ανα-
μικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, με εξαίρεση τους φο-
πτύσσονται σε 6 μέρη.
Συνοπτική παρουσία
ορισμένων διατάξεων του
Ν. 4446/2016
(Φ.Ε.Κ. Α’ 240/22.12.2016)
Το μέρος πρώτο (άρθρα 1 έως 13) περιλαμβάνει «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
ΤΟΥ
ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟΥ
ΚΩΔΙΚΑ
(ΝΟΜΟΣ
3588/2007, Α' 153)».
Το μέρος δεύτερο (άρθρα 14 έως 32) περιλαμβάνει
«ΜΕΤΡΑ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΚΗΣ».
Το μέρος τρίτο (άρθρα 33 έως 45) περιλαμβάνει ρυθμί-
ρείς γενικής κυβέρνησης, προς εργαζόμενο ή εταίρο ή
σεις για ««ΠΑΡΑΒΟΛΑ ΚΑΙ ΤΕΛΗ ΕΝΔΙΚΩΝ ΒΟΗΘΗΜΑ-
μέτοχο, η οποία υπολογίζεται ως ποσοστό της Λιανικής
ΤΩΝ, ΕΝΔΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ
Τιμής Προ Φόρων (ΛΤΠφ) αυξανομένης όσο αυξάνεται
ΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΕΞΟΔΑ».
αυτή και μειούμενης όσο αυξάνεται η παλαιότητα του
Το μέρος τέταρτο (άρθρα 46 έως 56) περιλαμβάνει
οχήματος.
«ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙ-
Η εξαίρεση των οχημάτων που παραχωρούνται αποκλει-
ΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ-
στικά για επαγγελματικούς σκοπούς με ΛΤΠφ έως 12.000
ΤΩΝ».
ευρώ, ωφελεί κυρίως τα χαμηλόβαθμα στελέχη επιχει-
Το μέρος πέμπτο (άρθρα 57 έως 112) ρυθμίζει «ΘΕΜΑΤΑ
ρήσεων που τους έχουν παραχωρηθεί μικρής αξίας οχή-
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ» και
ματα.
Το έκτο και τελευταίο μέρος (άρθρα 113 έως 129) περι-
Είναι αυτονόητο ότι η διάταξη αυτή δεν καταλαμβάνει τα
λαμβάνει «ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΑΛΛΩΝ
επαγγελματικά οχήματα.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ».
Με αυτόν τον τρόπο υπολογισμού της αξίας της παρα-
Ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση των σημαντικότερων
χώρησης η επιβάρυνση του εργαζόμενου θα ανταποκρί-
διατάξεων που περιλαμβάνονται στο μέρος πέμπτο (άρ-
νεται περισσότερο στο πραγματικό όφελος που λαμβά-
θρα 57 έως 112) και στο άρθρο 124 που ρυθμίζουν
νει από τη χρήση του οχήματος σε ετήσια βάση.
«ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙ-
Οι φορείς της γενικής κυβέρνησης δεν καταλαμβάνονται
ΚΩΝ».
από τις διατάξεις της παραγράφου αυτής σύμφωνα με
την υπ' αριθμ. 129/2534/20.1.2010 ΚΥΑ (Β' 108).
1.
Άρθρο 13 παρ. 2 Ν 4172/2013 «Παροχή σε είδος
από παραχώρηση οχήματος».
2.
Άρθρο 47 παρ. 1 εδάφιο δεύτερο Ν. 4172/2013
«Κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα»
Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 99 Ν.
4446/2016 αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 13 του
Στις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 99
N. 4172/2013 και αλλάζει ριζικά, από 1/1/2016 και μετά,
Ν. 4446/2016 ορίζονται τα εξής:
ο τρόπος υπολογισμού της αξίας της παροχής σε είδος
από παραχώρηση οχήματος.
«2. α. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 47 του
N. 4172/2013 αντικαθίσταται ως εξής: «Σε περίπτωση
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 34
κεφαλαιοποίησης ή διανομής κερδών για τα οποία δεν
Δ.Σ, αμοιβές δικηγόρων με πάγια αντιμισθία, αμοιβές
έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων
όσων εργάζονται βάσει έγγραφων συμβάσεων παροχής
ή νομικών οντοτήτων, το ποσό που διανέμεται ή κεφα-
υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου-με μπλοκάκι), δεν εκπί-
λαιοποιείται φορολογείται σε κάθε περίπτωση ως κέρ-
πτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων εφό-
δος από επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από
σον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έχει πραγματο-
την ύπαρξη φορολογικών ζημιών,
ποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή
β. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου έχουν
μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
εφαρμογή για φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η
Ιανουάριου 2017 και μετά».
4.
Με τις νέες διατάξεις ορίζεται ότι σε περίπτωση ζημιογό-
Άρθρο 69 Ν. 4446/2016 «Διασφάλιση και έλεγχος
συναλλαγών»
νων αποτελεσμάτων σε φορολογικό έτος κατά το οποίο
λαμβάνει χώρα διανομή ή κεφαλαιοποίηση λογιστικών
Με την παρ. 2 του άρθρου 69 αντικαταστάθηκε η παρ. 3
κερδών, για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισο-
του άρθρου 20 N. 3842/2010 ως εξής:
δήματος, αυτά φορολογούνται κατ' εφαρμογή των υπό-
«3. Τα φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας πεντακοσί-
ψη διατάξεων, μη συναθροιζόμενα με τα λοιπά αποτε-
ων (500) ευρώ και άνω, που εκδίδονται για πώληση α-
λέσματα τους έτους από επιχειρηματική δραστηριότητα.
γαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, εξοφλούνται
Οι διατάξεις αυτές, που εφαρμόζονται για φορολογικά
από τους λήπτες τους, αγοραστές των αγαθών ή των υ-
έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουάριου 2017 και μετά,
πηρεσιών, αποκλειστικώς με τη χρήση μέσων πληρωμής
φαίνεται να είναι προσαρμοσμένες με το γράμμα και το
με κάρτα ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής, όπως
πνεύμα της πρόσφατης γνωμοδότησης του Νομικού
ενδεικτικά άλλα όχι περιοριστικά τραπεζικό έμβασμα,
Συμβουλίου του Κράτους με αριθμό 178/30.6.2016.
πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών, χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού. Δεν επιτρέπεται εξόφληση των
3.
Άρθρο 23 περίπτωση ιδ' Ν. 4172/2013. «Μη
στοιχείων αυτών με μετρητά.»
εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες»
Με την παραπάνω τροποποίηση μειώνεται από 1.500
ευρώ σε 500 ευρώ το ύψος των συναλλαγών μεταξύ ι-
Με το άρθρο 72 Ν. 4446/2016 «Μη εκπίπτουσες επιχει-
διωτών καταναλωτών και επιχειρήσεων πάνω από το
ρηματικές δαπάνες» προστέθηκε στο άρθρο 23 του N.
οποίο οι συναλλαγές πραγματοποιούνται αποκλειστικά
4172/2013 νέα παράγραφος ιδ' ως εξής:
με τη χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα ή άλλου ηλε-
«ιδ) Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο
κτρονικού μέσου πληρωμής (ενδεικτικά άλλα όχι περιο-
εργασιακής σχέσης όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 2 του
ριστικά τραπεζικό έμβασμα, πληρωμή μέσω λογαρια-
άρθρου 12 του N. 4172/2013, εφόσον η τμηματική ή ολι-
σμού πληρωμών, χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού
κή εξόφληση δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση η-
κλπ.).
λεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρε-
Επομένως, από την δημοσίευση του νόμου στο ΦΕΚ, δεν
σιών πληρωμών».
επιτρέπεται εξόφληση με μετρητά για συναλλαγές μετα-
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι: «Ρυθμίζονται
ξύ ιδιωτών καταναλωτών και επιχειρήσεων αξίας μεγα-
θέματα συγκεκριμένων εκπιπτόμενων επιχειρηματικών
λύτερης των 500 ευρώ.
δαπανών, υπό την προϋπόθεση πληρωμής τους με χρήση μέσου πληρωμής με κάρτα ή άλλου ηλεκτρονικού
μέσου πληρωμής».
5.
Άρθρο 27 παρ.4 Ν. 4172/2013 «Μεταφορά ζημιών
αλλοδαπής»
Σύμφωνα με την παραπάνω προσθήκη, που ισχύει από
τη δημοσίευσή του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνή-
Στο άρθρο 124 Ν. 4446/2016 ορίζονται τα εξής:
σεως, όλες οι δαπάνες που πραγματοποιούνται στο
1. Η παρ. 4 του άρθρου 27 του N. 4172/2013 (Α'167)
πλαίσιο εργασιακής σχέσης όπως αυτή ορίζεται στην
αντικαθίσταται ως εξής:
παρ. 2 του άρθρου 12 του N. 4172/2013 (π.χ. δαπάνες
«4. Ζημίες που προκύπτουν στην αλλοδαπή από την ά-
μισθοδοσίας προσωπικού, αμοιβές διευθυντών ή μελών
σκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσω μόνιμης
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 35
εγκατάστασης δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν για τον
Με το άρθρο 101 τροποποιείται το άρθρο 39β του Κώδι-
υπολογισμό των κερδών του ίδιου φορολογικού έτους
κα ΦΠΑ για το ειδικό καθεστώς καταβολής του φόρου
ούτε να συμψηφιστούν με μελλοντικά κέρδη, με εξαίρε-
κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής. Αναπροσαρ-
ση τις ζημιές από επιχειρηματική δραστηριότητα μέσω
μόζεται, από τις πεντακόσιες χιλιάδες (500.00) στα δύο
μόνιμης εγκατάστασης που προκύπτουν σε άλλη χώρα
εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ το όριο του ετήσιου κύ-
ΕΕ/ΕΟΧ, με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση
κλου εργασιών για το οποίο έχει εφαρμογή το ειδικό
αποφυγής διπλής φορολογίας, βάσει της οποίας τα κέρ-
καθεστώς απόδοσης του φόρου και έτσι δίνεται η δυνα-
δη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν απαλλάσσο-
τότητα σε περισσότερους υποκειμένους στον ΦΠΑ να
νται.»
υπαχθούν στο ειδικό καθεστώς
2. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμό-
Στα άρθρα 57 έως 61 περιλαμβάνονται διατάξεις για την
ζονται από 1.1.2014.
οικειοθελής αποκάλυψη φορολογητέας ύλης παρελθό-
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στα επίσημα πρακτικά
ντων οικονομικών ετών.
της Βουλής, η Υφυπουργός Οικονομικών δήλωσε για την
Με τις διατάξεις αυτές δίδεται η δυνατότητα σε όλους
τροποποίηση της παραπάνω διάταξης τα εξής: «Η συγκε-
τους φορολογούμενους (φυσικά και νομικά πρόσωπα)
κριμένη τροπολογία (σ.σ. με γενικό αριθμό 849 και ειδι-
που δεν έχουν υποβάλει δήλωση ή έχουν υποβάλει ελλι-
κό αριθμό 81 και εντάχθηκε στο νόμο ως άρθρο 124),
πή ή ανακριβή δήλωση να υποβάλουν, μέχρι 31/5/2015,
επαναδιατυπώνει και νομοτεχνικά βελτιώνει το υφιστά-
αρχικές ή τροποποιητικές, χρεωστικές ή μηδενικές, δη-
μενο άρθρο του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Ξεκι-
λώσεις, ανεξαρτήτως αν προκύπτει φόρος για καταβολή.
νάει από την 1/1/2014, γιατί από την 1/1/2014 τέθηκε σε
Η ρύθμιση αυτή καταλαμβάνει κάθε υποχρέωση από
εφαρμογή ο ν.4172/2013, δηλαδή ο νέος Κώδικας Φορο-
φόρο, τέλος ή εισφορά εκ των αναφερομένων στο άρθρο
λογίας Εισοδήματος.
2 και στο Παράρτημα του N. 4174/2013 καθώς και ο-
Στην συγκεκριμένη τροπολογία αναφέρεται ότι ζημιές
ποιαδήποτε δήλωση πληροφοριακού χαρακτήρα, υπό
που προκύπτουν στην αλλοδαπή από την άσκηση επιχει-
την προϋπόθεση ότι η προθεσμία για την υποβολή της
ρηματικής δραστηριότητας μέσω μόνιμης εγκατάστασης
αρχικής δήλωσης είχε λήξει μέχρι την 30.9.2016.
δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό
Τέλος στο νόμο αυτό περιλαμβάνονται και άλλες διατά-
των κερδών του ίδιου φορολογικού έτους ούτε να συμ-
ξεις φορολογικού ενδιαφέροντος όπως, π.χ. οι ρυθμίσεις
ψηφιστούν με μελλοντικά κέρδη με εξαίρεση, όμως, τις
για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η
ζημιές από επιχειρηματική δραστηριότητας μέσω μόνι-
υποχρέωση πραγματοποίησης των δαπανών απόκτησης
μης εγκατάστασης που προκύπτουν σε άλλη χώρα της
αγαθών και λήψης υπηρεσιών με τη χρήση ηλεκτρονικών
Ευρωπαϊκής Ένωσης με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει
μέσων πληρωμής για τη μείωση του φόρου σύμφωνα με
σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, βάσει της οποί-
τα προβλεπόμενα στο άρθρο 16 N. 4172/2013 και πολλές
ας τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν α-
άλλες.
παλλάσσονται. Αφορά, δηλαδή, μόνο τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
6.
Άλλες σημαντικές διατάξεις Ν. 4446/2016
Με το άρθρο 97 παρατείνονται οι προθεσμίες παραγραφής που λήγουν στις 31/12/2016 κατά ένα (1) έτος και
όσων μεταφέρονται από το Σ.Δ.Ο.Ε. στις Δ.Ο.Υ. και τις
λοιπές υπηρεσίες της Γ.Γ.Δ.Ε. κατά τρία (3) έτη.
Με την παρ. 5 του άρθρου 99 αναστέλλεται μέχρι την
31η Δεκεμβρίου 2017 η ισχύς του άρθρου 41 N.
4172/2013 που αναφέρεται στο εισόδημα από υπεραξία
μεταβίβασης ακίνητης περιουσίας.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Με τις διατάξεις του άρθρου 59 του νόμου, προστέθηκαν διατάξεις και τροποποιήθηκαν υφιστάμενες διατάξεις του νόμου 4174/2013 Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας.
1. Στο Κεφάλαιο Ενδέκατο του ν. 4174/2013 (Α'170) ο
τίτλος «ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ» αντικαταστάθηκε ως
εξής: «ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ
ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ».
2. Προστέθηκε νέο άρθρο 63Α στο ν. 4174/2013, ως εξής:
«Άρθρο 63 Α Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού»
1. Η Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού κατ' εφαρμογή των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας και
της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την εξάλειψη της διπλής
φορολογίας σε περίπτωση διορθώσεως των κερδών
συνδεδεμένων επιχειρήσεων (90/436/ΕΟΚ) (Σύμβαση
Διαιτησίας), που κυρώθηκε με το ν. 2216/1994 (Α'83),
διεξάγεται από τη Φορολογική Διοίκηση και τα αποτελέσματά της επέρχονται με την έκδοση Απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων
Εσόδων.
2. Μετά την ολοκλήρωση της Διαδικασίας Αμοιβαίου
Διακανονισμού, το αποτέλεσμα αυτής κοινοποιείται στον
φορολογούμενο τον οποίο αφορά και ο οποίος δύναται
να αποδεχθεί αυτήν εντός εξήντα (60) ημερών από την
κοινοποίησή της. Σε περίπτωση αποδοχής της Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού εντός της ανωτέρω προθεσμίας, εκδίδεται Απόφαση Αμοιβαίου Διακανονισμού
η οποία δεν υπόκειται σε ενδικοφανή προσφυγή ή οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα.
3. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων καθορίζεται η διαδικασία υποβολής του αιτήματος
για έναρξη Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού και το
περιεχόμενο αυτού, οι αρμόδιες υπηρεσίες για την εξέτασή του, η διαδικασία επίτευξης Συμφωνίας Αμοιβαίου
Διακανονισμού, κάθε λεπτομέρεια σχετική με την κοινοποίηση του αποτελέσματος της Διαδικασίας Αμοιβαίου
Διακανονισμού στον φορολογούμενο και τη διαδικασία
αποδοχής αυτής, το περιεχόμενο της Απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού και κάθε άλλο σχετικό με τη Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού θέμα.»
3. Στην παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 4174/2013 προστέθηκε τελευταίο εδάφιο, ως εξής:
«Τα ανωτέρω εφαρμόζονται και για την καταβολή του
φόρου βάσει απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού.»
Σελίδα 36
Μετά την προσθήκη αυτή το άρθρο έχει ως εξής:
Άρθρο 41. Πληρωμή φόρου
1. Ο φόρος καταβάλλεται κατά το χρόνο που προβλέπεται από το νόμο που επιβάλλει την αντίστοιχη φορολογία, στην οποία εφαρμόζεται ο Κώδικας.
2. Ο φόρος καταβάλλεται με τον τρόπο που καθορίζεται
με απόφαση του Γενικού Γραμματέα.
Νόμος 4438/2016
(ΦΕΚ Α' 220/28.11.2016)
Εναρμόνιση της νομοθεσίας
με την Οδηγία 2014/17/ΕΕ
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
και του Συμβουλίου της 4ης
Φεβρουαρίου 2014 σχετικά
με τις συμβάσεις πίστωσης
για καταναλωτές για ακίνητα
που προορίζονται για κατοικία
και την τροποποίηση
των Οδηγιών 2008/48/ΕΚ και
2013/36/ΕΕ και του Κανονισμού
(ΕΕ) αριθμ. 1093/2010, και
άλλες διατάξεις αρμοδιότητας
του Υπουργείου Οικονομικών
3. Σε περίπτωση διορθωτικού ή εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου, ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται εντός
τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της πράξης
του προσδιορισμού φόρου στον φορολογούμενο. Σε περίπτωση προληπτικού προσδιορισμού του φόρου, ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται εντός τριών (3) ημερών
από την κοινοποίηση της αντίστοιχης πράξης προσδιορισμού του φόρου.
4. Σε περίπτωση έκδοσης οριστικής απόφασης διοικητικού δικαστηρίου, ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται σε
δύο (2) ίσες μηνιαίες δόσεις. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου από την κοινοποίηση στον
φορολογούμενο της πράξης εκκαθάρισης του φόρου που
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
προκύπτει με βάση το διατακτικό της απόφασης μήνα και
η δεύτερη δόση μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του
μήνα που ακολουθεί.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται και για την καταβολή του
φόρου βάσει απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού.
4. Στην παρ. 2 του άρθρου 45 του ν. 4174/2013 προστέθηκε περίπτωση θ', ως εξής:
«θ) σε περίπτωση Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού, η απόφαση Αμοιβαίου Διακανονισμού.»
Μετά την προσθήκη αυτή το άρθρο έχει ως εξής:
Άρθρο 45. Απαρίθμηση εκτελεστών τίτλων 1. Η είσπραξη των φόρων και των λοιπών εσόδων του
Δημοσίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα πραγματοποιείται δυνάμει εκτελεστού τίτλου.
2. Εκτελεστοί τίτλοι από το νόμο είναι:
α) στην περίπτωση άμεσου προσδιορισμού φόρου, ο
προσδιορισμός του φόρου, όπως προκύπτει ταυτόχρονα
με την υποβολή της δήλωσης,
β) στην περίπτωση διοικητικού προσδιορισμού φόρου, η
πράξη προσδιορισμού του φόρου,
γ) στην περίπτωση εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου,
η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου,
δ) στην περίπτωση διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, η πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου,
ε) στην περίπτωση προληπτικού προσδιορισμού φόρου,
η πράξη προληπτικού προσδιορισμού του φόρου,
στ) σε περίπτωση έκδοσης οριστικής δικαστικής απόφασης, η απόφαση αυτή,
ζ) σε περίπτωση επιβολής προστίμων οι αντίστοιχες πράξεις,
η) σε περίπτωση ενδικοφανούς προσφυγής, η απόφαση
της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης.
θ) σε περίπτωση Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού, η απόφαση Αμοιβαίου Διακανονισμού
Με τις διατάξεις του άρθρου 60 του νόμου, προστέθηκαν διατάξεις και τροποποιήθηκαν υφιστάμενες διατάξεις του νόμου 4172/2013 Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος.
1. Στο τέλος του άρθρου 53 του ν. 4172/2013 (Α' 167)
προστίθεται νέα παράγραφος 8, ως εξής:
«8. Η Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να αποφευχθεί
η καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου αυτού,
Σελίδα 37
δύναται να επιβάλει προϋποθέσεις για την εφαρμογή
του.»
Μετά την προσθήκη αυτή το άρθρο έχει ως εξής:
Άρθρο 53. Ανταλλαγή τίτλων
1. Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται σε μέτοχο ή εταίρο που
μέσω ανταλλαγής μετοχών ή εταιρικών μεριδίων, αποκτά
τίτλους μιας εταιρείας σε αντάλλαγμα τίτλων άλλης εταιρείας όπως ορίζεται στις επόμενες παραγράφους, εφόσον επιλεγεί η υπαγωγή σε αυτό από τον μέτοχο ή εταίρο
και πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου.
Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως «τίτλοι» νοούνται οι μετοχές ή τα εταιρικά μερίδια
2. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως «ανταλλαγή τίτλων» θεωρείται κάθε πράξη με την οποία μία εταιρεία (εφεξής: «η αποκτώσα εταιρεία») αποκτά τίτλους
άλλης εταιρείας (εφεξής: «η αποκτώμενη εταιρεία») σε
αντάλλαγμα για την έκδοση ή τη μεταβίβαση τίτλων αυτής προς τους μετόχους ή εταίρους της αποκτώμενης
εταιρείας, υπό την προϋπόθεση ότι ύστερα από την ανταλλαγή μετοχών η αποκτώσα εταιρεία θα κατέχει τουλάχιστον την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου της
αποκτώμενης εταιρείας ή το πενήντα τοις εκατό (50%)
και έναν τίτλο τουλάχιστον της αξίας του κεφαλαίου της
αποκτώμενης εταιρείας. Για το σκοπό αυτόν η εξαγορά
που πραγματοποιείται από την αποκτώσα εταιρεία μέσω
αναγνωρισμένου χρηματιστηρίου αξιών νοείται ως ενιαία συναλλαγή υπό την προϋπόθεση ότι συντελείται
εντός περιόδου έξι (6) μηνών.
3. Στην περίπτωση της ανταλλαγής τίτλων, όπως ορίζεται
στην παράγραφο 2, η αποκτώσα εταιρεία μπορεί να
προβεί σε χρηματική καταβολή έναντι της έκδοσης ή μεταβίβασης τίτλων, υπό την προϋπόθεση ότι η χρηματική
καταβολή δεν θα υπερβαίνει το δέκα (10%) της ονομαστικής αξίας, ή, αν δεν υπάρχει ονομαστική αξία, το δέκα
τοις εκατό (10%) της φορολογητέας αξίας των τίτλων.
4. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, ο μέτοχος ή
εταίρος της αποκτώμενης εταιρείας δεν υπόκειται, κατά
το χρόνο της ανταλλαγής τίτλων, σε φόρο για την υπεραξία που αποκτά λόγω της ανταλλαγής, με εξαίρεση το
τμήμα που αντιστοιχεί, κατ' αναλογία, σε τυχόν χρηματική καταβολή.
5. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, ο μέτοχος ή
εταίρος δεν αποδίδει στους τίτλους που λαμβάνει ως
αντάλλαγμα, μεγαλύτερη φορολογητέα αξία από την
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
αξία που είχαν οι ανταλλασσόμενοι τίτλοι αμέσως πριν
την ανταλλαγή των τίτλων. Η αποκτώσα εταιρεία αποτιμά τους τίτλους που λαμβάνει από τον μέτοχο ή εταίρο
στην αγοραία τους αξία κατά το χρόνο της ανταλλαγής.
6. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται υπό
την προϋπόθεση ότι η αποκτώσα και η αποκτώμενη εταιρεία είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος και/ή άλλου
κράτους - μέλους της Ε.Ε. και:
α) ο μέτοχος ή εταίρος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, ή
β) ο μέτοχος ή εταίρος δεν είναι φορολογικός κάτοικος
Ελλάδος και κατέχει τόσο τους αρχικούς τίτλους όσο και
τους νέους τίτλους - μέσω μόνιμης εγκατάστασης που
διατηρεί στην Ελλάδα.
7. Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου εμπίπτουν
οι εταιρείες που:
α) περιλαμβάνονται στους τύπους που απαριθμούνται
στο Παράρτημα Ι Μέρος Α' της Οδηγίας 2009/133/ΕΚ,
όπως ισχύει,
β) είναι φορολογικοί κάτοικοι κράτους - μέλους της Ε.Ε.
σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δεν
θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι τρίτου κράτους εκτός
Ε.Ε. κατ' εφαρμογή όρων σύμβασης αποφυγής διπλής
φορολογίας που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος,
γ) υπόκεινται, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής, σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι Μέρος Β' της Οδηγίας 2009/133/ΕΚ ή σε οποιοδήποτε άλλο φόρο ενδεχομένως στο μέλλον αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς.
8. Η Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου αυτού, δύναται να επιβάλει προϋποθέσεις για την εφαρμογή του.
2. Στην παρ. 4 του άρθρου 54 του ν. 4172/2013 οι λέξεις
«της λογιστικής αξίας» αντικαταστάθηκαν με τις λέξεις
«της φορολογητέας αξίας».
3. Στο τέλος του άρθρου 54 του ν. 4172/2013 προστέθηκε νέα παράγραφος 18, ως εξής:
«18. Η Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου αυτού, δύναται να επιβάλει προϋποθέσεις για την εφαρμογή του.»
Μετά την αντικατάσταση και την προσθήκη προσθήκη
αυτή το άρθρο έχει ως εξής:
Σελίδα 38
Άρθρο 54. Συγχωνεύσεις και διασπάσεις
1. Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται σε συγχωνεύσεις και
διασπάσεις, όπως ορίζονται στις παραγράφους 2, 3 και 4,
εφόσον επιλεγεί από την εισφέρουσα και τη λήπτρια
εταιρεία ή εταιρείες, και πληρούνται οι προϋποθέσεις
που ορίζονται στις ακόλουθες παραγράφους.
Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως «τίτλοι» νοούνται οι μετοχές ή τα εταιρικά μερίδια.
2. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως «συγχώνευση» θεωρείται κάθε πράξη με την οποία:
α) μία ή περισσότερες εταιρείες (εφεξής: οι «εισφέρουσες εταιρείες»), κατά τη διάλυσή τους χωρίς να τεθούν
υπό καθεστώς εκκαθάρισης, μεταβιβάζουν όλα τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού τους σε άλλη
υφιστάμενη εταιρεία (εφεξής: η «λήπτρια εταιρεία») με
αντάλλαγμα την έκδοση ή μεταβίβαση στους μετόχους ή
εταίρους της εισφέρουσας εταιρείας τίτλων του κεφαλαίου της λήπτριας εταιρείας,
β) δύο ή περισσότερες εταιρείες (εφεξής: οι «εισφέρουσες εταιρείες»), κατά τη διάλυσή τους χωρίς να τεθούν
υπό καθεστώς εκκαθάρισης, μεταβιβάζουν όλα τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού τους σε εταιρεία
που συστήνουν (εφεξής: η «λήπτρια εταιρεία») με αντάλλαγμα την έκδοση ή τη μεταβίβαση στους μετόχους
ή εταίρους της εισφέρουσας εταιρείας τίτλων του κεφαλαίου της λήπτριας εταιρείας.
3. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως «διάσπαση» θεωρείται κάθε πράξη με την οποία:
α) μία εταιρεία (εφεξής: η «εισφέρουσα εταιρεία»), κατά
τη διάλυσή της χωρίς να τεθεί σε καθεστώς εκκαθάρισης, μεταβιβάζει όλα τα στοιχεία του ενεργητικού και
του παθητικού της σε δύο ή περισσότερες υφιστάμενες ή
νέες εταιρείες (εφεξής: οι λήπτριες εταιρείες) με αντάλλαγμα την κατ' αναλογία (pro rata) έκδοση ή μεταβίβαση
στους μετόχους ή εταίρους της τίτλων του κεφαλαίου
των ληπτριών εταιρειών,
β) μία εταιρεία (εφεξής: η «εισφέρουσα εταιρεία») μεταβιβάζει χωρίς να λυθεί έναν ή περισσότερους κλάδους
δραστηριότητας σε μία ή περισσότερες υφιστάμενες ή
νέες εταιρείες (εφεξής: οι «λήπτριες εταιρείες»), αφήνοντας τουλάχιστον έναν κλάδο δραστηριότητας στην εισφέρουσα εταιρεία, με αντάλλαγμα την κατ' αναλογία
(pro rata) έκδοση ή μεταβίβαση στους μετόχους ή εταίρους της τίτλων του κεφαλαίου των ληπτριών εταιρειών.
Ως κλάδος δραστηριότητας θεωρείται το σύνολο των
στοιχείων του ενεργητικού και παθητικού ενός τμήματος
μιας εταιρείας, τα οποία συνιστούν από οργανωτική ά-
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ποψη αυτόνομη εκμετάλλευση, δηλαδή ένα σύνολο ικανό να λειτουργήσει αυτοδύναμα.
4. Σε περίπτωση συγχώνευσης ή διάσπασης, σύμφωνα
με τις παραγράφους 2 και 3, μπορεί να λάβει χώρα πρόσθετη χρηματική καταβολή από τη λήπτρια εταιρεία ή
εταιρείες πέραν της έκδοσης ή μεταβίβασης τίτλων, με
την προϋπόθεση ότι η χρηματική καταβολή δεν υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) της ονομαστικής αξίας, ή
αν δεν υπάρχει ονομαστική αξία, το δέκα τοις εκατό
(10%) της φορολογητέας αξίας των τίτλων.
5. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται μόνον εφόσον η εισφέρουσα εταιρεία ή εταιρείες και η λήπτρια εταιρεία ή εταιρείες είναι φορολογικοί κάτοικοι
Ελλάδος και/ή άλλου κράτους - μέλους της Ε.Ε..
6. Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου εμπίπτουν
οι εταιρείες που:
α) περιλαμβάνονται στους τύπους που απαριθμούνται
στο Παράρτημα Ι Μέρος Α της Οδηγίας 2009/133/ΕΚ,
όπως ισχύει,
β) είναι φορολογικοί κάτοικοι κράτους - μέλους της Ε.Ε.
σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δεν
θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι τρίτου κράτους εκτός
Ε.Ε. κατ' εφαρμογή όρων σύμβασης αποφυγής διπλής
φορολογίας που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος,
γ) υπόκεινται, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής, σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι Μέρος Β της Οδηγίας 2009/133/ΕΚ ή σε οποιοδήποτε άλλο φόρο ενδεχομένως στο μέλλον αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς.
7. Όπου στο παρόν άρθρο γίνεται αναφορά σε εισφέρουσα ή σε λήπτρια εταιρεία, αυτή ισχύει και για δύο ή
περισσότερες εισφέρουσες ή λήπτριες εταιρείες.
8. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, η συγχώνευση ή η διάσπαση δεν συνεπάγεται, κατά τον χρόνο
της συγχώνευσης ή της διάσπασης, καμία φορολογία των
υπεραξιών οι οποίες υπολογίζονται βάσει της διαφοράς
μεταξύ της αγοραίας αξίας των μεταβιβαζομένων στοιχείων ενεργητικού και παθητικού και της της φορολογητέας αξίας τους.
9. Η λήπτρια εταιρεία διενεργεί αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού σύμφωνα με τους κανόνες που θα
ίσχυαν για την εισφέρουσα εταιρεία, εάν δεν είχε λάβει
χώρα η συγχώνευση ή η διάσπαση.
Σελίδα 39
10. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, η λήπτρια
εταιρεία μπορεί να μεταφέρει τα αποθεματικά και τις
προβλέψεις που σχηματίστηκαν από την εισφέρουσα
εταιρεία, με τις φορολογικές απαλλαγές και τους όρους
που θα ίσχυαν για την εισφέρουσα εταιρεία, εάν η μεταβίβαση δεν είχε λάβει χώρα. Η λήπτρια εταιρεία αναλαμβάνει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της εισφέρουσας εταιρείας ως προς τα εν λόγω αποθεματικά και
προβλέψεις.
11. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, η λήπτρια
εταιρεία μπορεί να μεταφέρει τις ζημίες της εισφέρουσας εταιρείας, υπό τους ίδιους όρους που θα ίσχυαν για
την εισφέρουσα εταιρεία, εάν η συγχώνευση ή η διάσπαση δεν είχε λάβει χώρα.
12. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, αν η λήπτρια εταιρεία συμμετέχει στο κεφάλαιο της εισφέρουσας εταιρείας απαλλάσσεται από το φόρο για κάθε υπεραξία που προκύπτει λόγω της ακύρωσης αυτής της συμμετοχής.
13. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται για
τη μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού και παθητικού:
α) στη μεταβίβαση κλάδου ή κλάδων δραστηριότητας
που βρίσκονται στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος - μέλος
της Ε.Ε., εφόσον η εισφέρουσα και η λήπτρια εταιρεία
είναι και οι δύο φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος,
β) εφόσον η εισφέρουσα εταιρεία είναι φορολογικός
κάτοικος άλλου κράτους - μέλους της Ε.Ε., και η λήπτρια
εταιρεία είναι κάτοικος Ελλάδος, στο βαθμό που μετά τη
συγχώνευση ή τη διάσπαση τα στοιχεία του ενεργητικού,
οι υποχρεώσεις, τα αποθεματικά, οι προβλέψεις και οι
ζημίες που μεταβιβάζονται δεν συνδέονται με εκτός Ελλάδος μόνιμη εγκατάσταση της λήπτριας εταιρείας,
γ) εφόσον η λήπτρια εταιρεία είναι φορολογικός κάτοικος άλλου κράτους - μέλους της Ε.Ε. και η εισφέρουσα
εταιρεία είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος ή άλλου
κράτους - μέλους της Ε. Ε., στο βαθμό που μετά τη συγχώνευση ή τη διάσπαση τα στοιχεία του ενεργητικού, οι
υποχρεώσεις, τα αποθεματικά, οι προβλέψεις και οι ζημίες που μεταβιβάζονται συνδέονται με μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα της λήπτριας εταιρείας.
14. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται
εφόσον η εισφέρουσα εταιρεία είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος και η λήπτρια εταιρεία είναι κάτοικος άλλου
κράτους - μέλους της Ε.Ε., στο βαθμό που η συγχώνευση
ή η διάσπαση επιφέρει τη μεταβίβαση κλάδου δραστηριότητας που συνιστά μόνιμη εγκατάσταση σε άλλο κρά-
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
τος - μέλος της Ε.Ε.. Σε αυτή την περίπτωση, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 5, 6, 7 και 8, αλλά η
εισφέρουσα εταιρεία δικαιούται πίστωσης έναντι του
ποσού του φόρου που προκύπτει ως αποτέλεσμα της
συγχώνευσης ή διάσπασης σε σχέση με κάθε φόρο που
θα επιβαλλόταν στο εν λόγω κράτος - μέλος της Ε.Ε. στο
οποίο βρίσκεται η μόνιμη εγκατάσταση ως αποτέλεσμα
της συγχώνευσης ή διάσπασης, εάν δεν ετύγχαναν εφαρμογής οι διατάξεις της Οδηγίας 2009/133/ΕΚ όπως
ισχύει.
15. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, ο μέτοχος
ή εταίρος της εισφέρουσας εταιρείας δεν υπόκειται σε
φόρο για την υπεραξία που αποκτά λόγω της συγχώνευσης ή της διάσπασης, με εξαίρεση το τμήμα που αντιστοιχεί, κατ' αναλογία, σε τυχόν χρηματική καταβολή.
16. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, ο μέτοχος
ή εταίρος δεν αποδίδει στους τίτλους που λαμβάνει ως
αντάλλαγμα, μεγαλύτερη φορολογητέα αξία από την
αξία που είχαν οι ανταλλασσόμενοι τίτλοι αμέσως πριν
την συγχώνευση ή διάσπαση.
17. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται σε
μέτοχο ή εταίρο ο οποίος, σε περίπτωση συγχώνευσης ή
διάσπασης, ανταλλάσσει τίτλους της εισφέρουσας εταιρείας με τίτλους της λήπτριας εταιρείας, υπό την προϋπόθεση ότι:
α) ο μέτοχος ή εταίρος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, ή
β) ο μέτοχος ή εταίρος, ο οποίος δεν είναι φορολογικός
κάτοικος Ελλάδος, κατείχε τους τίτλους της εισφέρουσας
και κατέχει τους τίτλους της λήπτριας εταιρείας μέσω
μόνιμης εγκατάστασης που διατηρεί στην Ελλάδα.
18. Η Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου αυτού, δύναται να επιβάλει προϋποθέσεις για την εφαρμογή του.
Με το άρθρο 61 του νόμου συμπληρώνονται τα κίνητρα
για τους μετασχηματισμούς, που θα πραγματοποιηθούν με χρήση των διατάξεων του Ν 4172/2013. Η μεταγραφή των πράξεων που απαιτούνται για τον μετασχηματισμό, απαλλάσσονται από κάθε φόρο, τέλος
χαρτοσήμου ή οποιοδήποτε άλλο τέλος υπέρ του Δημοσίου, καθώς και από κάθε τέλος, εισφορά ή δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου, με την επιφύλαξη του
φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων.
Σελίδα 40
Άρθρο 61. Κίνητρα για μετασχηματισμούς επιχειρήσεων με το ν. 4172/2013
Για μετασχηματισμούς κατά τα άρθρα 52 έως και 55 του
ν. 4172/2013 (Α'167), η σύμβαση, η εισφορά και η μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, κάθε σχετική πράξη ή συμφωνία
που αφορά την εισφορά ή μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού ή άλλων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κάθε εμπράγματου ή ενοχικού δικαιώματος,
οι αποφάσεις των κατά νόμο οργάνων των μετασχηματιζόμενων εταιριών, η σχέση συμμετοχής στο κεφάλαιο
της νέας εταιρίας, καθώς και κάθε άλλη συμφωνία ή
πράξη που απαιτείται για το μετασχηματισμό ή τη σύσταση νέας εταιρίας, η δημοσίευση αυτών στο ΓΕΜΗ και
η μεταγραφή των σχετικών πράξεων απαλλάσσονται
από κάθε φόρο, τέλος χαρτοσήμου ή οποιοδήποτε άλλο τέλος υπέρ του Δημοσίου, καθώς και από κάθε τέλος, εισφορά ή δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου,
με την επιφύλαξη του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων. Αναφορικά με το ΦΠΑ και το φόρο εισοδήματος,
εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ (ν.
2859/2000) και του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.
4172/2013), όπως ισχύουν, αντίστοιχα. Οι διατάξεις του
παρόντος ισχύουν για μετασχηματισμούς των οποίων η
διαδικασία αρχίζει μετά τη δημοσίευση του παρόντος.
Άρθρο 62. Έναρξη ισχύος
Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος νόμου αρχίζει από
τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως,
εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις
του.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Δ.
Σελίδα 41
ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΔΙΑΤΑΓΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΣΤΕ
Ι.
ΚΦΕ (Ν. 4172/2013)
ΣτΕ 3325/2015
Εκπιπτόμενες δαπάνες. Εκπίπτουν οι δαπάνες καθαριότητας, καθώς και δαπάνες για αναψυκτικά,
καφέδες, κλπ για το προσωπικό και για πελάτες εταιρίας.
Περίληψη
Δαπάνες για αγορά ειδών καθαριότητας, καθώς και για αναψυκτικά και καφέδες κλπ για το προσωπικό και τους πελάτες
εταιρίας. Τα είδη καθαρισμού χρειάζονται για τη λειτουργία ενός χώρου επαγγελματικού ή μη, ενώ η κάλυψη της
δαπάνης αγοράς καφέδων, αναψυκτικών κ.λ.π. για το προσωπικό της και τους πελάτες της, γίνονται προς το συμφέρον
της επιχείρησης αφενός διότι συμβάλλουν στην καλύτερη απόδοση των υπαλλήλων της και αφετέρου διότι συντελούν
στην ανάπτυξη των εργασιών της.
Εκπίπτουν οι δαπάνες για τη συντήρηση και επισκευή των επαγγελματικών γενικά εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και
αυτοκινήτων οχημάτων. Για τις δαπάνες ενοικίασης μεταφορικών μέσων, ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων, τέλη
μεταφορικών μέσων, επισκευές μεταφορικών μέσων, και αποσβέσεις μεταφορικών μέσων, η φορολογική αρχή πρέπει να
αποδείξει ότι έγιναν για την κάλυψη προσωπικών αναγκών των μελών του Δ.Σ., καθώς και των πωλητών.
Ομοίως και για τις δαπάνες κίνησης (καύσιμα) η φορολογική αρχή πρέπει να αποδείξει ότι η χρήση των αυτοκινήτων της
εταιρίας έγινε με σκοπό την κάλυψη των προσωπικών αναγκών των υπαλλήλων της, ή των μελών της διοίκησης, για να
τις απορρίψει ως μη παραγωγικές.
ΣτΕ 3325/2015
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 11 Μαρτίου 2015 με την εξής σύνθεση: Ε. Γαλανού, Αντιπρόεδρος,
Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Α.- Γ. Βώρος, Ε. Νίκα, Σύμβουλοι, Ειρ.
Σταυρουλάκη, Ι. Δημητρακόπουλος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α. Ζυγουρίτσα.
Για να δικάσει την από 10 Μαρτίου 2010 αίτηση: του Προϊσταμένου Διαπεριφερειακού Ελεγκτικού Κέντρου (Δ.Ε.Κ.)
Αθηνών, ο οποίος παρέστη με τον ......................., Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, κατά της Ανώνυμης
Εταιρείας με την επωνυμία.............................., που εδρεύει στο ....................................., η οποία παρέστη με το δικηγόρο
............................................., που τον διόρισε με ειδικό πληρεξούσιο, Με την αίτηση αυτή ο αναιρεσείων Προϊστάμενος
επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ’ αριθμ. 85/2009 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Ε. Νίκα.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον αντιπρόσωπο του αναιρεσείοντος Προϊσταμένου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά
τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο της αναιρεσίβλητης
εταιρείας, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και αφού μελέτησε τα
σχετικά έγγραφα σκέφτηκε κατά τον νόμο.
1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως δεν απαιτείται καταβολή παραβόλου.
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της υπ’ αριθμ. 85/2009 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου
Αθηνών, με την οποία, κατόπιν συνεκδικάσεως αντιθέτων εφέσεων της διαδίκου εταιρίας και του Δημοσίου κατά της υπ’
αριθμ. 15193/2007 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, έγιναν αυτές εν μέρει δεκτές, μεταρρυθμίσθηκε
η ως άνω πρωτόδικη απόφαση και προσδιορίσθηκαν τα καθαρά κέρδη της εταιρίας κατά την διαχειριστική περίοδο από
1.1.1999 έως 31.12.1999 στο ποσό των 7.906.487 ευρώ.
3. Επειδή, ειδικότερα, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, η διάδικος εταιρία, η οποία έχει ως
αντικείμενο εργασιών, μεταξύ άλλων, την εισαγωγή, εξαγωγή και εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού φυτών, την
υπαίθρια ή σε θερμοκήπια καλλιέργεια αγρών με κάθε είδους φυτά, κηπευτικά κ.λ.π., για την δημιουργία φυτωρίων και
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 42
την εμπορία των προϊόντων των καλλιεργειών αυτών, την δημιουργία εργαστηρίων και εργοστασίων επεξεργασίας,
τυποποίησης και συσκευασίας πολλαπλασιαστικού υλικού, την καλλιέργεια εκτάσεων με λαχανοκηπευτικά, ανθοκομικά
και άλλα γεωργικά φυτά για σποροπαραγωγή και τυποποίηση σπόρων, τις γεωργικές και γεωργοοικονομικές μελέτες και
εφαρμογές κ.λ.π., τήρησε για την παρακολούθηση των εργασιών της, κατά την υπό κρίση διαχειριστική περίοδο (1999),
βιβλία και στοιχεία Γ΄ κατηγορίας και με την οικεία δήλωση φορολογίας εισοδήματος δήλωσε καθαρό φορολογητέο
εισόδημα 1.742.759.125 δραχμών.
Η φορολογική αρχή, μετά από έλεγχο, έκρινε τα τηρηθέντα βιβλία και στοιχεία αυτής επαρκή και ακριβή, αλλά προέβη
σε λογιστική αναμόρφωση των αποτελεσμάτων της, μη αναγνωρίζοντας προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδά της,
αφ’ ενός κονδύλια συνολικού ύψους 389.182.764 δραχμών, που προσέθεσε ως λογιστικές διαφορές στα
δηλωθέντα/προκύπτοντα καθαρά κέρδη της, αφ’ ετέρου ποσό 605.806.015 δραχμών, που αντιστοιχεί στο ύψος μη
καλυφθέντος αφορολογήτου αποθεματικού επενδύσεων, και, τελικώς, με το υπ’ αριθμ. 1138/10.10.2002 φύλλο ελέγχου
φόρου εισοδήματος, ο Προϊστάμενος του Εθνικού Ελεγκτικού Κέντρου (ΕΘ.Ε.Κ.) προσδιόρισε τα καθαρά κέρδη της σε
2.737.747.904 δραχμές και κατελόγισε εις βάρος της κύριο και πρόσθετο, λόγω ανακριβείας της δηλώσεως, φόρο, καθώς
και προκαταβολή φόρου συνολικού ύψους 1.360.871.195 δραχμών. Κατά του ως άνω φύλλου ελέγχου η εταιρία άσκησε
προσφυγή, η οποία έγινε εν μέρει δεκτή με την υπ’ αριθμ. 15193/2007 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών
και μεταρρυθμίσθηκε το φύλλο αυτό, διαγραφέντος ποσού ύψους 338.957.170 δραχμών από λογιστικές διαφορές της
επίδικης διαχειριστικής χρήσεως. Κατά της πρωτόδικης αυτής αποφάσεως ασκήθηκαν αντίθετες εφέσεις της εταιρίας
και του Δημοσίου, οι οποίες, όπως προαναφέρθηκε, έγιναν εν μέρει δεκτές με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση.
4. Επειδή, το άρθρο 31 παρ. 1 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2238/1994 (ΦΕΚ Α΄ 151) Κώδικα Φορολογίας
Εισοδήματος, το οποίο εφαρμόζεται, κατ’ άρθρ. 105 παρ. 1 και 2 του ιδίου Κώδικα, και στις ημεδαπές ανώνυμες
εταιρίες, ορίζει ότι το καθαρό εισόδημα των επιχειρήσεων, που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία τρίτης
κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων εξευρίσκεται λογιστικώς με έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των, κατά
κατηγορίες, καθοριζομένων εξόδων, στα οποία συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, και τα γενικά έξοδα διαχειρίσεως (περ.
α). Ως τέτοια δε νοούνται οι παραγωγικές εν γένει δαπάνες της επιχειρήσεως, δηλαδή οι δαπάνες, οι οποίες, εν όψει του
σκοπού για τον οποίο διατίθενται και των εκάστοτε ειδικών συνθηκών, συμβάλλουν, κατά βάση, στην διεύρυνση των
εργασιών της επιχειρήσεως και στην αύξηση του εισοδήματός της, τέτοιες δε δαπάνες μπορεί να καταβάλλονται και
οικειοθελώς (βλ. ΣτΕ 1686/2014 ΣτΕ 8/2014, ΣτΕ 650/2005, πρβλ. ΣτΕ 1729/2013, ΣτΕ 2033/2012 κ.α.). Εξ άλλου, όταν η
φορολογική αρχή, αμφισβητώντας τα δεδομένα των ακριβώς και επαρκώς τηρουμένων βιβλίων και στοιχείων του
φορολογουμένου, τα οποία υποχρεούται, κατ’ αρχήν, να αναγνωρίζει (βλ. άρθρο 30 παρ. 1 του Κώδικα Βιβλίων και
Στοιχείων, π.δ. 186/1992, ΦΕΚ Α΄ 84), αρνείται την έκπτωση δαπάνης λόγω ελλείψεως ορισμένης προϋποθέσεως, η
εντεύθεν διαφορά περιορίζεται στην διάγνωση της υπάρξεως ή μη της προϋποθέσεως αυτής. Σε περίπτωση δε που
κριθεί, στο πλαίσιο της σχετικής δίκης, ότι συντρέχει η εν λόγω προϋπόθεση, το δικαστήριο οφείλει να αναγνωρίσει την
έκπτωση της δαπάνης χωρίς να κρίνει επί των λοιπών τυχόν προϋποθέσεων που απαιτούνται μεν από το νόμο για την
έκπτωση, αλλά που δεν αποτέλεσαν αντικείμενο αμφισβητήσεως κατά την οικεία φορολογική εγγραφή (ΣτΕ 1686/2014
ΣτΕ 8/2014, ΣτΕ 3450/2005 ΣτΕ 1/2005, ΣτΕ 1154/2004 7μ.).
5. Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, η φορολογική αρχή δεν αναγνώρισε
προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της αναιρεσίβλητης ποσό 6.471.930 δραχμών, το οποίο καταβλήθηκε για
έξοδα ταξιδιών των πωλητών της προς την επαρχία. Η απόρριψη του ως άνω κονδυλίου από την φορολογική αρχή
εχώρησε με την αιτιολογία ότι οι εν λόγω πωλητές δεν εκπροσωπούσαν «αποκλειστικά» την αναιρεσίβλητη εταιρία,
αλλά και την θυγατρική της, με την επωνυμία ......................, και, ως εκ τούτου, το ποσό αυτό καταβλήθηκε από
ελευθεριότητα και, επομένως, δεν είναι παραγωγική η εν λόγω δαπάνη. Το δικάσαν εφετείο, αφού έλαβε υπ’ όψη
«αφενός το ποσοστό συμμετοχής της [αναιρεσίβλητης] στο κεφάλαιο της............................, το οποίο ανέρχεται σε 99%,
αφετέρου το αντικείμενο των εργασιών τους, το οποίο είναι παρεμφερές, καθώς και το γεγονός ότι συνεργάζονται»
έκρινε ότι «η εν λόγω δαπάνη είναι παραγωγική, αφού συμβάλλει στην αύξηση των εσόδων της [αναιρεσίβλητης], από
τη συμμετοχή της στα κέρδη της θυγατρικής της και, συνεπώς, η σχετική λογιστική διαφορά έπρεπε να διαγραφεί, όπως
ορθά κρίθηκε και με την εκκαλούμενη απόφαση» απορρίπτοντας τον αντίθετο ισχυρισμό του Ελληνικού Δημοσίου. Η
κρίση αυτή της αναιρεσιβαλλομένης δεν αιτιολογείται νομίμως διότι η επίμαχη δαπάνη, εφ’ όσον, όπως περιγράφεται
στην προσβαλλομένη απόφαση, αναφέρεται τόσο σε δαπάνη της αναιρεσίβλητης εταιρίας όσο και σε δαπάνη τρίτης
επιχειρήσεως, δηλαδή δεν έγινε εξ ολοκλήρου και αποκλειστικώς στο πλαίσιο της επιχειρηματικής/παραγωγικής
δραστηριότητας της αναιρεσίβλητης, δεν αποτελεί παραγωγική δαπάνη της αναιρεσείουσας κατά την έννοια του νόμου
και, επομένως, μη νομίμως κρίθηκε από το δικάσαν εφετείο εκπεστέα. Συνεπώς, είναι βάσιμος ο λόγος με τον οποίο
προβάλλεται η ως άνω πλημμέλεια της κρίσεως του δικαστηρίου, η δε προσβαλλομένη απόφαση είναι αναιρετέα ως
προς το κεφάλαιό της αυτό.
6. Επειδή, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφαση, μεταξύ των λογιστικών διαφορών που προστέθηκαν από
την φορολογική αρχή στα καθαρά κέρδη της αναιρεσίβλητης, περιλαμβάνεται και κονδύλιο ποσού 1.670.000 δραχμών,
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 43
που δαπανήθηκε για αγορά ειδών καθαριότητας, καθώς και για αναψυκτικά και καφέδες κλπ για το προσωπικό και τους
πελάτες της αναιρεσίβλητης εταιρίας. Το δικάσαν εφετείο, αφού έλαβε υπ’ όψη ότι «πρόκειται για μικροέξοδα που
καλύπτονται από νόμιμα παραστατικά, καθώς και ότι, κατά κοινή πείρα, τα είδη καθαρισμού χρειάζονται για τη
λειτουργία ενός χώρου επαγγελματικού ή μη, ενώ η κάλυψη της δαπάνης αγοράς καφέδων, αναψυκτικών κ.λ.π. για το
προσωπικό της και τους πελάτες της, γίνονται προς το συμφέρον της επιχείρησης αφενός διότι συμβάλλουν στην
καλύτερη απόδοση των υπαλλήλων της και αφετέρου διότι συντελούν στην ανάπτυξη των εργασιών της» έκρινε την εν
λόγω δαπάνη παραγωγική και εκπεστέα, απορρίπτοντας ως αβάσιμο τον περί του αντιθέτου λόγο εφέσεως του
Ελληνικού Δημοσίου. Η κρίση αυτή είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, διότι υπό τα βεβαιούμενα στην
προσβαλλομένη περιστατικά, η επίδικη δαπάνη ήταν πράγματι παραγωγική κατά το νόμο, εν όψει δε της φύσεως της εν
λόγω δαπάνης και του περιεχομένου του σχετικού λόγου εφέσεως του Δημοσίου («το ποσό δεν συνδέεται αιτιωδώς με
την καλύτερη λειτουργία και την εντεύθεν επίτευξη του κέρδους της φορολογουμένης, ώστε να συμβάλει και μάλιστα
σοβαρά στην επαύξηση της παραγωγικότητάς της»), δεν απαιτούντο περαιτέρω εκτιμήσεις περί της παραγωγικότητας
της δαπάνης και, συνεπώς, ο περί του αντιθέτου λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι η κρίση του
διοικητικού εφετείου έπρεπε να στηρίζεται σε εκτίμηση συγκεκριμένων στοιχείων, βάσει των οποίων να διαπιστωθεί ότι
η δαπάνη συνδέεται αιτιωδώς με την αύξηση της παραγωγικότητας της εταιρίας και είναι εύλογη και ανάλογη με την
φύση και τον κύκλο των εργασιών της, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.
7. Επειδή, στις δαπάνες που αφαιρούνται από τα ακαθάριστα έσοδα των ανωνύμων εταιριών προς προσδιορισμό των
καθαρών κερδών τους περιλαμβάνονται, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 31 παρ. 1 περ. β του ΚΦΕ, όπως η διάταξη αυτή
αντικαταστάθηκε κατά το δεύτερο και τρίτο εδάφιό της με την παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 2459/1997 (ΦΕΚ Α΄ 17), οι
δαπάνες «για τη συντήρηση και επισκευή των επαγγελματικών γενικά εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και αυτοκινήτων
οχημάτων. Ειδικά για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με κυλινδρισμό μέχρι χίλια εξακόσια (1.600) κυβικά
εκατοστά, εκπίπτουν οι δαπάνες συντήρησης, επισκευής, κυκλοφορίας και αποσβέσεων και τα μισθώματα που
καταβάλλονται σε εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης ή οποιονδήποτε τρίτο, σε ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%)
του ύψους αυτών, εφόσον τα αυτοκίνητα αυτά χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της επιχείρησης. Για αυτοκίνητα
μεγαλύτερου κυβισμού εκπίπτει, με τις ίδιες προϋποθέσεις, ποσοστό τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) των πιο πάνω
δαπανών. …».
8. Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη, απόφαση, από το συνολικό ποσό των
53.624.552 δραχμών, που αντιστοιχεί στους λογαριασμούς «ενοικίαση μεταφορικών μέσων» 36.495.228 δραχμές,
«ασφάλιστρα ΕΙΧ αυτ/των» 2.797.688 δραχμές, «επισκευές ΕΙΧ αυτ/των» 4.981.032 δραχμές, «τέλη κυκλοφορίας ΕΙΧ
αυτ/των» 588.607 δραχμές και «αποσβέσεις ΕΙΧ αυτ/των» 8.761.997 δραχμές, στους οποίους καταχωρίζονται δαπάνες
των ΕΙΧ αυτοκινήτων ιδιοκτησίας της αναιρεσίβλητης και μισθωμένων, η φορολογική αρχή δεν αναγνώρισε ποσό
21.507.313 δραχμών. Ειδικότερα, δεν αναγνώρισε ποσοστό 70% των εν λόγω δαπανών, που ισούται με 37.537.187
δραχμές και το οποίο, τελικώς, μειώθηκε στο ποσό των 21.507.313 δραχμών, λόγω δηλωθείσης λογιστικής διαφοράς,
ύψους 16.029.874 δραχμών. Η απόρριψη του εν λόγω κονδυλίου από την φορολογική αρχή έγινε με την αιτιολογία ότι
τα εν λόγω μεταφορικά μέσα χρησιμοποιούνταν και για τις προσωπικές ανάγκες των μελών του Δ.Σ., καθώς και των
πωλητών. Το διοικητικό εφετείο λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι η φορολογική αρχή, που φέρει το σχετικό βάρος απόδειξης
(βλ. σχετ. ΣτΕ 2356/1993), δεν απέδειξε με συγκεκριμένα στοιχεία ότι, κατά τη διάρκεια της υπό κρίση διαχειριστικής
περιόδου, έγινε χρήση των αυτοκινήτων της εταιρίας για την κάλυψη των προσωπικών αναγκών των μελών του Δ.Σ. της
εταιρίας και των πωλητών της» έκρινε ότι «μη νομίμως δεν αναγνωρίσθηκαν οι παραπάνω δαπάνες και, για το λόγο
αυτό, η λογιστική αυτή διαφορά πρέπει να διαγραφεί, όπως ορθά κρίθηκε και με την εκκαλούμενη απόφαση»,
απορρίπτοντας ως αβάσιμο τον περί του αντιθέτου λόγο εφέσεως του Ελληνικού Δημοσίου. Από το περιεχόμενο αυτό
της προσβαλλομένης αποφάσεως προκύπτει ότι το δικαστήριο δέχθηκε ότι η φορολογική αρχή, που φέρει και το σχετικό
βάρος αποδείξεως, δεν απέδειξε με συγκεκριμένα στοιχεία ότι κατά την επίδικη χρήση έγινε χρήση των αυτοκινήτων της
εταιρίας για την κάλυψη των προσωπικών αναγκών των υπαλλήλων της. Η κρίση αυτή είναι νομίμως και επαρκώς
αιτιολογημένη, όλα δε τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από το αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο είναι απορριπτέα ως
αβάσιμα.
9. Επειδή, περαιτέρω, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφαση, η φορολογική αρχή δεν αναγνώρισε και
προσέθεσε ως λογιστική διαφορά στα καθαρά κέρδη της αναιρεσίβλητης ποσό 6.805.710 δραχμών από τον Λογαριασμό
«Εξοδα Κινήσεως Ε.Ι.Χ. Αυτοκινήτων», στον οποίο καταχωρίζονται οι δαπάνες αγοράς καυσίμων, τόσο των ιδιόκτητων
αυτοκινήτων της αναιρεσίβλητης εταιρίας όσο και των μισθωμένων, καθώς και των αυτοκινήτων των υπαλλήλων της,
που χρησιμοποιούνται για τις δραστηριότητές της. Η απόρριψη του ως άνω κονδυλίου έγινε με την αιτιολογία ότι με το
ποσό αυτό καλύφθηκαν προσωπικές ανάγκες των υπαλλήλων της και δεν πρόκειται, ως εκ τούτου, για παραγωγική
δαπάνη. Η αναιρεσίβλητη εταιρία ισχυρίσθηκε, πρωτοδίκως και κατ’ έφεση, ότι επρόκειτο για παραγωγική δαπάνη, διότι
οι δαπάνες κίνησης των αυτοκινήτων της εταιρίας και των υπαλλήλων της είναι ελεγχόμενες, ενώ, εξ άλλου, έχουν
εκπεσθεί οι δαπάνες μέχρι το νόμιμο όριο (περ. β’ της παρ. 1 του άρθρ. 31 του ν. 2238/1994). Με την αναιρεσιβαλλομένη
έγινε δεκτό ότι, εφ’ όσον η φορολογική αρχή, που δεν αμφισβήτησε το συνολικό ύψος του επιμάχου λογαριασμού, δεν
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 44
παραθέτει συγκεκριμένα στοιχεία από τα οποία να προκύπτει το γεγονός που αυτή επικαλείται, η λογιστική αυτή
διαφορά πρέπει να διαγραφεί, κριθέντος, κατ’ αποδοχή σχετικού λόγου εφέσεως της αναιρεσίβλητης εταιρίας, ότι
έσφαλε η πρωτόδικη απόφαση που δέχθηκε τ’ αντίθετα και ειδικότερα ότι «δεν προέκυπτε ότι το ποσό των εκπεστέων
δαπανών κίνησης των Ε.Ι.Χ. επιβατηγών αυτοκινήτων της [εταιρίας] αντιστοιχούσε στο κατά νόμο ποσοστό των
συνολικών αυτών δαπανών, κατά παραδοχή αιτιολογίας διάφορης εκείνης επί της οποίας στηρίχθηκε η φορολογική
αρχή». Από το περιεχόμενο αυτό της προσβαλλόμενης αποφάσεως προκύπτει ότι το δικαστήριο δέχθηκε ότι η
φορολογική αρχή, που φέρει και το σχετικό βάρος απoδείξεως, δεν απέδειξε με συγκεκριμένα στοιχεία ότι κατά την
διάρκεια της επίμαχης διαχειριστικής περιόδου έγινε χρήση των αυτοκινήτων της εταιρίας για την κάλυψη των
προσωπικών αναγκών των υπαλλήλων της. Η κρίση αυτή είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, όλα δε τα περί του
αντιθέτου προβαλλόμενα με τον πρώτο λόγο αναιρέσεως είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.
10. Επειδή, τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 31 παρ. 1 περ. ε του ΚΦΕ, από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχειρήσεως
εκπίπτουν προς προσδιορισμό των καθαρών κερδών της τα ποσά των κάθε είδους φόρων, τελών και δικαιωμάτων, που
βαρύνουν την επιχείρηση, ως χρόνος δε εκπτώσεως λογίζεται ο χρόνος της καταβολής αυτών υπέρ του Δημοσίου ή
τρίτων. Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη, μεταξύ των προστεθεισών κατά τα ανωτέρω
λογιστικών διαφορών, περιλαμβάνεται και κονδύλιο ποσού 7.157.456 δραχμών, που αφορά πληρωμή ανταποδοτικού
τέλους προηγουμένης χρήσεως, το οποίο δεν αναγνωρίσθηκε από τον φορολογικό έλεγχο με την αιτιολογία ότι η επίδικη
δαπάνη βαρύνει την χρήση, εντός της οποίας γεννήθηκε, ανεξάρτητα από το χρόνο εξοφλήσεως αυτής. Το δικάσαν
διοικητικό εφετείο, έκρινε ότι «Οσον αφορά … την δαπάνη ποσού 7.157.456 δρχ., η οποία αφορά πληρωμή
ανταποδοτικού τέλους, σύμφωνα με την περ. ε’ της παρ. 1 του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ως
χρόνος έκπτωσης λογίζεται ο χρόνος καταβολής αυτού και, συνεπώς, νομίμως η [αναιρεσίβλητη] προέβη στην έκπτωση
αυτής κατά την ένδικη χρήση και, συνακόλουθα, η λογιστική αυτή διαφορά πρέπει να διαγραφεί». Η κρίση αυτή της
αναιρεσιβαλλομένης είναι, εν όψει της ισχυούσης κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο διατάξεως του άρθρου 31 παρ.
1 περ. ε΄ του ΚΦΕ, νόμιμη, ο δε περί του αντιθέτου λόγος αναιρέσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος (πρβλ. ΣτΕ
756/2008 ΣτΕ7/2008).
11. Επειδή, εν όψει των ανωτέρω η κρινομένη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή ως προς μία από τις αμφισβητούμενες
λογιστικές διαφορές, κατά τα εκτιθέμενα στην σκέψη 5, και η προσβαλλομένη απόφαση να αναιρεθεί κατά το αντίστοιχο
κεφάλαιο, ενώ, κατά τα λοιπά, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
12. Επειδή, μετά την μερική αναίρεση της προσβαλλομένης αποφάσεως, η υπόθεση, η οποία χρήζει διευκρινίσεως ως
προς το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί, κατά το αναιρούμενο μέρος, στο ίδιο δικαστήριο για νέα κρίση.
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Δέχεται εν μέρει την υπό κρίση αίτηση.
Αναιρεί εν μέρει την υπ’ αριθμ. 85/2009 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, στο οποίο και παραπέμπει την
υπόθεση, κατά το αναιρούμενο μέρος, σύμφωνα με το σκεπτικό.
Απορρίπτει την αίτηση κατά τα λοιπά.
Συμψηφίζει τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 22 Μαρτίου 2015
Η Προεδρεύουσα Αντιπρόεδρος
Η Γραμματέας
Ε. Γαλανού
Α. Ζυγουρίτσα
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 16ης Σεπτεμβρίου 2015.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος
Η Γραμματέας
Ν. Μαρκουλάκης
Κ. Κεχρολόγου
ΠΟΛ.1164/2016
Κοινοποίηση διατάξεων νόμων έτους 2016 με θέματα αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Εφαρμογής
Φορολογίας Κεφαλαίου
Σας πληροφορούμε ότι κατά τη διάρκεια του έτους 2016 πραγματοποιήθηκαν αλλαγές στη νομοθεσία η οποία διέπει τις
φορολογίες κεφαλαίου, και σας κοινοποιούμε για ενημέρωσή σας τις σχετικές διατάξεις:
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 45
Α. Διατάξεις Φορολογίας Ακίνητης Περιουσίας
- N.4366/2016 (A' 18), Άρθρο Δεύτερο, Άρθρο 1. Απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. από 1/1/2015 οι εταιρείες ειδικού
σκοπού της περίπτωσης ζ' της παρ.1 του άρθρου 5 του ν. 3986/2011 (Α' 152), εφόσον το σύνολο των ονομαστικών
μετοχών τους ανήκουν στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).
- Ν.4387/2016 (Α' 85), Μέρος Β', Άρθρο 117, Παράγραφος 3. Απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα έτη 2015 και 2016
τα κτίσματα μετά του αναλογούντος σε αυτά οικοπέδου, τα οποία βρίσκονται εντός των περιφερειακών ενοτήτων
Λευκάδας και Ιθάκης και έχουν αποδεδειγμένα υποστεί ζημιές από τους σεισμούς του Νοεμβρίου 2015.
- Ν.4389/2016 (Α' 94), Μέρος Πρώτο, Κεφάλαιο Β', Υποκεφάλαιο Γ', Άρθρο 50. Τροποποιούνται οι συντελεστές
υπολογισμού κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα οικόπεδα και οι συντελεστές υπολογισμού του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. των
φυσικών και νομικών προσώπων, για τα έτη 2016 και επόμενα.
- Ν.4389/2016 (Α' 94), Μέρος Πρώτο, Κεφάλαιο Β', Υποκεφάλαιο Γ', Άρθρο 51. Μειώνεται στο μισό το αυτοτελές
πρόστιμο του άρθρου 4 του ν.2523/1997 ή το πρόστιμο του άρθρου 54 του ν.4174/2013, κατά περίπτωση, επί των
αρχικών και τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2010 και επόμενων, που υποβλήθηκαν ή θα
υποβληθούν από την 31.12.2014 μέχρι και την 29.7.2016. Η προθεσμία αυτή παρατάθηκε μέχρι την 30.11.2016 με το
άρθρο 84 ν.4413/2016 (βλ. κατωτέρω).
- Ν.4393/2016 (Α' 106), Άρθρο έκτο, Παράγραφοι 3 και 4. Από 1/1/2016 και για τα επόμενα έτη ο συμπληρωματικός
ΕΝ.Φ.Ι.Α. των Α.Ε.Ε.Α.Π. υπολογίζεται επί της αξίας της φορολογητέας τους περιουσίας με συντελεστή πέντε και μισό τοις
χιλίοις (5,5%ο) για τα μη ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα.
- Ν.4410/2016 (Α' 141), Μέρος Γ', Κεφάλαιο Α', Άρθρο 40, Παράγραφοι 15 και 17. Από 1/1/2016, ως αφετηρία για την
επιβολή προστίμων στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. ορίζεται η επομένη της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής δήλωσης στοιχείων
ακινήτων, ενώ ως αφετηρία για την επιβολή τόκων ορίζεται η επομένη της ημερομηνίας της πρώτης ηλεκτρονικής
έκδοσης των πράξεων διοικητικού προσδιορισμού φόρου για το οικείο έτος από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων
για τους υπόχρεους του έτους αυτού.
- Ν.4410/2016 (Α' 141), Μέρος Γ', Κεφάλαιο Α', Άρθρο 49, Παράγραφοι 1 και 3. Από 1/1/2016 υπόχρεοι σε δήλωση
στοιχείων ακινήτων (Ε9) ορίζονται ο κηδεμόνας για την ακίνητη περιουσία σχολάζουσας κληρονομιάς, ο εκτελεστής
διαθήκης, ο εκκαθαριστής κληρονομίας, ο σύνδικος της πτώχευσης και ο μεσεγγυούχος ακίνητης περιουσίας για την υπό
μεσεγγύηση περιουσία, για όσο χρόνο διαχειρίζονται αυτή την περιουσία, διαχωρισμένη από την ατομική τους
περιουσία.
- Ν.4410/2016 (Α' 141), Μέρος Γ', Κεφάλαιο Α', Άρθρο 49, Παράγραφοι 2 και 3 . Από 1/1/2016, υπόχρεοι σε ΕΝ.Φ.Ι.Α.
ορίζονται ο κηδεμόνας για την ακίνητη περιουσία σχολάζουσας κληρονομιάς, ο εκτελεστής διαθήκης, ο εκκαθαριστής
κληρονομίας, ο μεσεγγυούχος ακίνητης περιουσίας για την υπό μεσεγγύηση περιουσία και ο σύνδικος της πτώχευσης,
για όσο χρόνο διαχειρίζονται αυτή την περιουσία, διαχωρισμένη από την ατομική τους περιουσία.
- Ν.4410/2016 (Α' 141), Μέρος Γ', Κεφάλαιο Α', Άρθρο 64, Παράγραφος 1. Για το έτος 2016 για τον υπολογισμό του
συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωμάτων επί γηπέδων εκτός
σχεδίου πόλης ή οικισμού.
- Ν.4410/2016 (Α' 141), Μέρος Γ', Κεφάλαιο Α', Άρθρο 64, Παράγραφος 2. Για το έτος 2016 η πρώτη δόση του ΕΝ.Φ.Ι.Α.
έτους 2016 καταβάλλεται μέχρι και την 30ή Σεπτεμβρίου 2016 και η τελευταία μέχρι και την 31η Ιανουαρίου 2017.
- Ν.4413/2016 (Α' 148), Μέρος Έκτο, Άρθρο 84. Παρατείνεται μέχρι και την 30.11.2016 η προθεσμία υποβολής αρχικών
και τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2010 και επόμενων, με την επιβολή μειωμένου στο μισό
του αυτοτελούς προστίμου του άρθρου 4 του ν.2523/1997 ή του προστίμου του άρθρου 54 του ν.4174/2013, κατά
περίπτωση.
- Ν.4430/2016 (Α' 205), Μέρος Τρίτο, Άρθρο 59. Από 1/1/2016 απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα στα
ακίνητα που ανήκουν στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.).
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 46
Β. Διατάξεις Φορολογίας Δωρεών
-Ν. 4389/2016 (Α' 94), Μέρος Πρώτο, Κεφάλαιο Β , Υποκεφάλαιο Γ, Άρθρο 62.
Δεν θεωρείται δωρεά και απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος η ωφέλεια η οποία προκύπτει για νομικό πρόσωπο,
νομική οντότητα καθώς και για φυσικό πρόσωπο, που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, από τη
διαγραφή μέρους ή του συνόλου του χρέους προς πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα, προς υπό ειδική εκκαθάριση
πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα ή προς εταιρεία του ν.4354/2015 (Α' 176), στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού
ή σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης υπό τις χρονικές προϋποθέσεις που τίθενται στις παραγράφους 2 και 3 του εν λόγω
άρθρου, αναλόγως εάν πρόκειται για εξωδικαστικό συμβιβασμό ή για δικαστική απόφαση.
Δεν θεωρείται εισόδημα και απαλλάσσεται του οικείου φόρου δωρεάς η ωφέλεια η οποία προκύπτει για φυσικό
πρόσωπο από τη διαγραφή μέρους ή του συνόλου του χρέους προς πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα, προς υπό ειδική
εκκαθάριση πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα ή προς εταιρεία του ν. 4354/2015, στο πλαίσιο εξωδικαστικού
συμβιβασμού και υπό τις προϋποθέσεις που θέτει η παράγραφος 5 του εν λόγω άρθρου.
Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων
Γεώργιος Πιτσιλής
ΠΟΛ.1181/6.12.2016
Παροχή διευκρινίσεων για τις διατάξεις των άρθρων 48 παράγραφος 6 και 72 παράγραφος 40 του Κ.Φ.Ε.,
όπως προστέθηκαν με το άρθρο 8 του ν.4378/2016 σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο
ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών
Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν.4378/2016 (ΦΕΚ 55Α'), με τις οποίες ενσωματώνεται στο εθνικό
δίκαιο το περιεχόμενο των διατάξεων των υπ' αριθ. 2014/86/ΕΕ (L.219/25.7.2014) και 2015/121/ΕΕ (L.21/28.1.2015)
Οδηγιών του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις οποίες τροποποιείται η υπ' αριθ. 2011/96/ΕΕ
(L.345/29.12.2011) Οδηγία του Συμβουλίου, σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές
και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και
ομοιόμορφη εφαρμογή τους:
1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού προστίθεται νέα παράγραφος 6 στο άρθρο 48 του ν.4172/2013,
με την οποία εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με την Οδηγία 2014/86/ΕΕ του Συμβουλίου της 8ης Ιουλίου 2014,
αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση των υβριδικών/συμμετοχικών δανείων (hybrid profit participating loans)
μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων, με σκοπό την αποφυγή καταστάσεων διπλής μη φορολόγησης διανεμόμενων
κερδών μεταξύ θυγατρικών και μητρικών εταιρειών διαφορετικών κρατών μελών.
Τα υβριδικά/συμμετοχικά δάνεια είναι χρηματοοικονομικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις
επιχειρήσεις, στα πλαίσια του φορολογικού προγραμματισμού τους, και να οδηγήσουν σε καταστρατήγηση των
διατάξεων της Οδηγίας Μητρικών Θυγατρικών, με σκοπό τελικά την αποφυγή φορολόγησης εισοδημάτων μεταξύ
συνδεδεμένων επιχειρήσεων. Ειδικότερα, τα υβριδικά/συμμετοχικά δάνεια έχουν ταυτόχρονα τα χαρακτηριστικά τόσο
του κεφαλαίου (equity), σε επίπεδο μητρικής εταιρείας, όσο και του δανείου (debt), σε επίπεδο θυγατρικής εταιρείας,
και λειτουργούν με τον εξής τρόπο: η μητρική εταιρεία, αντί να χορηγήσει δάνειο σε αλλοδαπή θυγατρική της, εισφέρει
το ποσό ως κεφάλαιο (profit participating loans - PPL), εκμεταλλευόμενη την εσωτερική νομοθεσία του κράτους της
θυγατρικής, η οποία χαρακτηρίζει το εισφερόμενο κεφάλαιο ως δάνειο (π.χ. έκδοση ομολογιακού δανείου μετατρέψιμου
σε μετοχές από θυγατρική εταιρεία του οποίου ο ομολογιούχος τυγχάνει να είναι η μητρική εταιρεία).
Εξαιτίας του ανωτέρω χειρισμού προκύπτει διπλή απαλλαγή φόρου, καθόσον αφενός για τη θυγατρική εταιρεία (payer)
τα ποσά των τόκων που καταβάλλει στη μητρική εκπίπτουν ως τόκοι δανείου, αφετέρου για τη μητρική εταιρεία (payee)
τα ίδια ποσά αντιμετωπίζονται ως απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα (tax exempt), κατ' εφαρμογή των διατάξεων
της Οδηγίας Μητρικών Θυγατρικών, δεδομένου ότι τα ποσά αυτά δεν αντιμετωπίζονται ως τόκοι αλλά ως διανεμόμενα
κέρδη (μερίσματα).
Προκειμένου να αντιμετωπισθεί το πιο πάνω πρόβλημα (mismatch problem) εκδόθηκε η 2014/86/ΕΕ του Συμβουλίου, η
οποία όπως προαναφέρθηκε ενσωματώθηκε στο εσωτερικό δίκαιο με την παρ. 1 του άρθρου 8 του ν.4378/2016, με την
προσθήκη νέας παραγράφου 6 στο άρθρο 48 του ν. 4172/2013. Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής ορίζεται ότι οι
διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 48, όσον αφορά στα ενδοομιλικά μερίσματα από άλλο κράτος μέλος της
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 47
ΕΕ, εφαρμόζονται για διανομές κερδών στον βαθμό που τα εν λόγω κέρδη δεν εκπίπτουν από τη θυγατρική, και δεν
εφαρμόζονται στον βαθμό που τα κέρδη αυτά εκπίπτουν από τη θυγατρική.
Οι εν λόγω διατάξεις καταλαμβάνουν μερίσματα που εισπράττουν ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή μόνιμες εγκαταστάσεις
στην Ελλάδα εταιρειών άλλων κρατών μελών από θυγατρικές τους εταιρείες σε άλλο κράτος μέλος και όχι από
θυγατρικές τους εταιρείες στην ημεδαπή, δεδομένου ότι στο εσωτερικό της ίδιας χώρας δεν μπορεί να ανακύψει το
πρόβλημα του διαφορετικού χαρακτηρισμού (ως δανείου και ως κεφαλαίου) ενός χρηματοοικονομικού εργαλείου.
Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι για τον τελικό χαρακτηρισμό ενός χρηματοοικονομικού εργαλείου ως
υβριδικού/συμμετοχικού δανείου, δηλαδή ως δανείου ή ως κεφαλαίου λαμβάνεται υπόψη και ισχύει ο φορολογικός
χαρακτηρισμός του από το κράτος μέλος προέλευσης των πληρωμών.
Για παράδειγμα, θυγατρική εταιρεία σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ εκδίδει δεκαετές ομολογιακό δάνειο ύψους 1.000.000
ευρώ μετατρέψιμο σε μετοχές, το οποίο αναλαμβάνει ως ομολογιούχος δανειστής η ημεδαπή μητρική της εταιρεία στην
Ελλάδα. Για τις ανάγκες του εν λόγω παραδείγματος, το πιο πάνω χρηματοοικονομικό εργαλείο έχει τα χαρακτηριστικά
του υβριδικού δανείου, δηλαδή αντιμετωπίζεται ως δάνειο από το κράτος μέλος της θυγατρικής εταιρείας, ενώ ως
συμμετοχή στο κεφάλαιο από τη χώρα μας. Οι ετήσιες καταβολές από τη θυγατρική προς τη μητρική εταιρεία είναι
100.000 ευρώ, ποσό το οποίο εκπίπτει ως τόκος σε επίπεδο θυγατρικής και απαλλάσσεται ως μέρισμα σε επίπεδο
μητρικής.
Το ποσό των εισπραττόμενων μερισμάτων δεν θα απαλλαχθεί από τον φόρο εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του
άρθρου 48 του ν.4172/2013, δεδομένου ότι το εν λόγω ποσό έχει εκπέσει σε επίπεδο θυγατρικής.
Επισημαίνεται ότι το παράδειγμα του ομολογιακού δανείου μετατρέψιμου σε μετοχές χρησιμοποιήθηκε για την
καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάθε τέτοιο δάνειο έχει τα χαρακτηριστικά του υβριδικού
δανείου. Σε κάθε περίπτωση, για τον χαρακτηρισμό ενός δανείου ως υβριδικού/συμμετοχικού, θα πρέπει να
λαμβάνονται υπόψη τυχόν διαφορετικοί φορολογικοί χειρισμοί μεταξύ των κρατών μελών σύμφωνα με όσα
αναφέρθηκαν πιο πάνω.
2. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του ν.4378/2016 προστίθεται νέα παράγραφος 40 στο άρθρο 72 του
ν.4172/2013, με την οποία εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με την Οδηγία 2015/121/ΕΕ του Συμβουλίου, αναφορικά
με την υιοθέτηση ενός ελάχιστου κοινού γενικού κανόνα απαγόρευσης των καταχρήσεων, ως αντίβαρο των πρακτικών
του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και την αποτροπή καταστάσεων φοροαποφυγής με την κατάχρηση των
διατάξεων της Οδηγίας Μητρικών- Θυγατρικών.
Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις της παρ. 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 ορίζεται ότι τα φορολογικά πλεονεκτήματα
των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 48 και της παραγράφου 1 του άρθρου 63 δεν παρέχονται σε ρύθμιση ή σειρά
ρυθμίσεων οι οποίες, έχοντας τεθεί σε εφαρμογή με κύριο σκοπό ή έναν από τους κύριους σκοπούς την απόκτηση
φορολογικού πλεονεκτήματος που παρακωλύει το αντικείμενο ή τον σκοπό των άρθρων αυτών, δεν είναι γνήσιες ως
προς όλα τα σχετικά γεγονότα και τις συνθήκες. Μια ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από ένα στάδια ή
μέρη. Για τους σκοπούς της παραγράφου αυτής, μια ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων θεωρείται μη γνήσια στον βαθμό που
δεν τίθεται σε εφαρμογή για βάσιμους εμπορικούς λόγους που απηχούν την οικονομική πραγματικότητα.
Επισημαίνεται ότι μετά την ενσωμάτωση της υπόψη Οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, οι καταστάσεις κατάχρησης της
Οδηγίας Μητρικών-Θυγατρικών (άρθρα 48 και 63 του Κ.Φ.Ε.) θα αντιμετωπίζονται με τον κανόνα αυτόν, δηλαδή με τις
διατάξεις της παραγράφου 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 και όχι με τον γενικό αντικαταχρηστικό κανόνα (άρθρο 38
ν.4174/2013), καθόσον ως ειδικότερες οι διατάξεις αυτές κατισχύουν.
Εξάλλου, η διατύπωση του υπόψη αντικαταχρηστικού κανόνα έχει ευρύτερο πεδίο εφαρμογής, με αποτέλεσμα να είναι
πιο αποτελεσματική η αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού, σε σύγκριση με τον γενικό
αντικαταχρηστικό κανόνα, ο οποίος εξειδικεύει συγκεκριμένες τεχνητές διευθετήσεις.
Για την εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων επισημαίνεται ότι ο εν λόγω κανόνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα
κράτη μέλη τόσο για την αντιμετώπιση ρυθμίσεων οι οποίες είναι εξ ολοκλήρου μη γνήσιες, αλλά και για την
αντιμετώπιση μεμονωμένων σταδίων ή μερών μιας ρύθμισης που είναι μη γνήσια, χωρίς στη συγκεκριμένη περίπτωση
να θίγονται τα υπόλοιπα γνήσια στάδια ή μέρη της ρύθμισης. Αυτό άλλωστε προκύπτει και από την γραμματική
διατύπωση της διάταξης (''στο βαθμό που'') που περιλαμβάνεται στις πιο πάνω διατάξεις.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 48
Ο υπόψη αντικαταχρηστικός κανόνας εισάγει για τη φορολογούσα αρχή της μητρικής εταιρείας τον έλεγχο
«γνησιότητας» για συναλλαγές (συμφωνίες/συμβάσεις) που διενεργεί με θυγατρικές εταιρείες. Ο έλεγχος γνησιότητας
εξετάζει αν η συναφθείσα σύμβαση είναι σύμφωνη με τους ισχύοντες εμπορικούς λόγους οι οποίοι αντανακλούν την
οικονομική πραγματικότητα.
Για την καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω δίδονται ενδεικτικά τα ακόλουθα παραδείγματα:
Α. Η ημεδαπή εταιρεία Α είναι μητρική εταιρεία δύο εταιρειών, της εταιρείας Β, που έχει έδρα σε κράτος μέλος ΕΕ και της
εταιρείας Χ με έδρα σε τρίτη χώρα. Μεταξύ της Ελλάδας και του κράτους που είναι εγκατεστημένη η εταιρεία Χ υπάρχει
σύμβαση για την αποφυγή της διπλής φορολογίας, η οποία προβλέπει παρακράτηση φόρου στα μερίσματα που διανέμει
η θυγατρική εταιρεία Χ στην ημεδαπή μητρική της. Σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολογίας υπάρχει επίσης και
μεταξύ των κρατών που είναι εγκατεστημένες οι εταιρείες Β και Χ, η οποία μάλιστα προβλέπει χαμηλότερο συντελεστή
παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα που καταβάλλονται από το κράτος που είναι εγκατεστημένη η εταιρεία Χ προς
το κράτος που είναι εγκατεστημένη η εταιρεία Β.
Έστω, στη συνέχεια η ημεδαπή εταιρεία Α μεταβιβάζει στην εταιρεία Β το σύνολο των μετοχών της εταιρείας Χ που
κατέχει και εξ αυτού του λόγου, η εταιρεία Β καθίσταται πλέον μητρική της εταιρείας Χ, με σκοπό να λαμβάνει τελικά το
μέρισμα από την εταιρεία Χ (μέσω της Β), χωρίς την πληρωμή φόρου, αφού μεταξύ των εταιρειών Β και Α εφαρμόζονται
οι διατάξεις της Οδηγίας Μητρικών-Θυγατρικών, που προβλέπουν απαλλαγή των εισπραττόμενων μερισμάτων από τον
φόρο εισοδήματος. Περαιτέρω, η εν λόγω σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών προβλέπει την επαναγορά τους σε
τέσσερα (4) έτη από την εταιρεία Α.
Στην πιο πάνω περίπτωση, η Φορολογούσα Αρχή της ημεδαπής εταιρείας Α θα πρέπει καταρχήν να εξετάσει εάν η
σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών της εταιρείας Χ προς την εταιρεία Β είναι γνήσια. Η ύπαρξη συμφωνίας επαναγοράς
των μετοχών της εταιρείας Χ από την εταιρεία Α από μόνη της θα ήταν αρκετή για τον χαρακτηρισμό της συναλλαγής ως
μη γνήσιας, ενώ τυχόν χαμηλό τίμημα μεταβίβασης μετοχών από την εταιρεία Α στην εταιρεία Β, κατά παράβαση της
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 49
αρχής των ίσων αποστάσεων, από μόνη της δεν αρκεί για τον χαρακτηρισμό ως μη γνήσιας της μεταβίβασης και της
εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013.
Περαιτέρω, αν η θυγατρική εταιρεία Β δεν διένειμε τελικά μερίσματα στην ημεδαπή μητρική της εταιρεία Α, τότε δεν
τίθεται θέμα εφαρμογής του εν λόγω αντικαταχρηστικού κανόνα, ενώ αν τελικά διανεμηθούν μερίσματα από την
εταιρεία Β, η οποία είχε λάβει μέρισμα από την εταιρεία Χ, τα εισπραττόμενα από την ημεδαπή μητρική εταιρεία Α
μερίσματα θα πρέπει αυτά να μην τύχουν του φορολογικού πλεονεκτήματος της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν.4172/2013,
κατά το μέρος που το ποσό των μερισμάτων αυτών αντιστοιχεί σε μερίσματα που προέρχονται από την εταιρεία Χ, αλλά
να φορολογηθούν με τις γενικές διατάξεις.
Β. Έστω, η εταιρεία Ζ με έδρα σε τρίτη χώρα κατέχει μετοχές μιας ημεδαπής εταιρείας Δ και μιας εταιρείας Κ με έδρα σε
κράτος μέλος. Η εταιρεία Ζ μεταβιβάζει τις μετοχές της εταιρείας Δ στην εταιρεία Κ με αποτέλεσμα η ημεδαπή εταιρεία Δ
να καταστεί θυγατρική της εταιρείας Κ κατά 100%. Η σύμβαση για την αποφυγή της διπλής φορολογίας μεταξύ της τρίτης
χώρας Ζ και της Ελλάδας προβλέπει υψηλότερο συντελεστή παρακράτησης φόρου στα μερίσματα, σε σχέση με την
αντίστοιχη σύμβαση μεταξύ της τρίτης χώρας Ζ και του άλλου κράτους μέλους.
Στην περίπτωση αυτή η Φορολογούσα Αρχή της ημεδαπής εταιρείας Δ θα πρέπει καταρχήν να εξετάσει αν η σύμβαση
μεταβίβασης των μετοχών της εταιρείας Δ από την εταιρεία Ζ προς την εταιρεία Κ είναι γνήσια.
Ο χαρακτηρισμός της εταιρείας Ζ με έδρα σε τρίτη χώρα ως «εταιρείας γραμματοκιβωτίου» («post box company»),
δηλαδή ως εταιρείας χωρίς πραγματική άσκηση εργασιών, είναι αρκετός για τον καταρχήν χαρακτηρισμό της πιο πάνω
μεταβίβασης μετοχών ως «μη γνήσιας». Στη συνέχεια, θα πρέπει να εξεταστεί αν έχουν διανεμηθεί κέρδη από την
ημεδαπή εταιρεία Δ στην εταιρεία Κ, ώστε να έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013
(αντικαταχρηστικός κανόνας), καθόσον στην περίπτωση αυτή η μεταβίβαση των μετοχών έγινε με σκοπό την κατάχρηση
των διατάξεων της Οδηγίας Μητρικών Θυγατρικών, προκειμένου η διανομή των κερδών από την ημεδαπή εταιρεία Δ να
καταλήξει τελικά στην εταιρεία Ζ μέσω της ημεδαπής Κ, με την πληρωμή φόρου με χαμηλότερο συντελεστή. Αν
διαπιστωθεί ότι έχει εφαρμογή ο αντικαταχρηστικός κανόνας, τα καταβαλλόμενα από την ημεδαπή εταιρεία Δ μερίσματα
δεν τυγχάνουν του φορολογικού πλεονεκτήματος της παρ. 1 του άρθρου 63, αλλά υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με
βάση τις γενικές διατάξεις. Διευκρινίζεται ότι αν η ημεδαπή εταιρεία Δ δεν διένειμε τελικά μερίσματα στην μητρική της
εταιρεία Κ, τότε δεν τίθεται θέμα εφαρμογής του εν λόγω αντικαταχρηστικού κανόνα.
3. Τέλος, με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 8 του ν. 4378/2016 αντικαθίστανται οι περιπτώσεις κα' και κγ'
του Παραρτήματος Α1 του ν.2578/1998, ώστε να εναρμονιστεί η ελληνική νομοθεσία με τις παραγράφους 2 και 3 του
άρθρου 1 της Οδηγίας 2014/86/ΕΕ και να περιληφθούν και άλλες μορφές εταιρειών που υπόκεινται σε φόρο εταιρειών
και ειδικότερα εταιρείες του πολωνικού και ρουμάνικου δικαίου.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 50
4. Σύμφωνα με την παρ.4 του άρθρου 8 του ν.4378/2016, τα άρθρα 48 παρ.6 και 72 παρ.40 του ν.4172/2013
εφαρμόζονται για εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2016 και μετά,
καθώς και για πληρωμές που πραγματοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου 2016 και μετά.
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ
ΠΟΛ.1183/7.12.2016
Πρόσθετες διευκρινίσεις αναφορικά με την υποβολή των δηλώσεων των μετασχηματιζόμενων
επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του ν. 2166/1993 μετά την έκδοση του αριθ. ΔΕΑΦΒ 1107932
ΕΞ2015/07.08.2015 εγγράφου μας
Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και σε συνέχεια του
αριθ. ΔΕΑΦΒ 1107932 ΕΞ 2015/7.8.2015 εγγράφου μας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Με την ΠΟΛ.1223/8.10.2015 εγκύκλιό μας με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 8 του ν.4172/2013
αναφορικά με την έννοια του φορολογικού έτους και του χρόνου κτήσης του εισοδήματος διευκρινίσθηκε, μεταξύ
άλλων, ότι καταργείται η υπερδωδεκάμηνη περίοδος, δηλαδή σε καμία περίπτωση το φορολογικό έτος δεν μπορεί να
υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες, ούτε για την πρώτη χρήση. Τα ανωτέρω ισχύουν και για τα νομικά πρόσωπα ή τις
νομικές οντότητες που μετασχηματίζονται με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε. ή με ειδικές διατάξεις νόμων (ν. 2166/1993, ν.δ.
1297/1972, κλπ.).
Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα που μετασχηματίζονται με τις διατάξεις του ν.2166/1993 και δεδομένου, ότι το
προερχόμενο από το μετασχηματισμό νομικό πρόσωπο υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το χρονικό
διάστημα από την επομένη της ημερομηνίας σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού και μετά, έγινε δεκτό με την
ίδια εγκύκλιο ότι το πρώτο φορολογικό έτος των εν λόγω νομικών προσώπων που προέρχονται από το μετασχηματισμό
με τις πιο πάνω ευεργετικές διατάξεις μπορεί να λήγει και σε οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία πέραν της 30ής Ιουνίου ή
της 31ης Δεκεμβρίου, αλλά σε καμία περίπτωση δεν δύναται να ξεπερνάει τους δώδεκα (12) μήνες.
2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 2 του ν.2166/1993 ορίζεται ότι ο κατά τις διατάξεις του άρθρου 1
του νόμου αυτού μετασχηματισμός πραγματοποιείται κατά παρέκκλιση των διατάξεων του κ.ν.2190/1920 και
ν.3190/1955 με ενοποίηση των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού των μετασχηματιζομένων επιχειρήσεων, όπως αυτά
εμφανίζονται σε ισολογισμούς αυτών συντασσόμενους για το σκοπό του μετασχηματισμού και μεταφέρονται ως
στοιχεία ισολογισμού της νέας εταιρείας.
Επίσης, με τις διατάξεις της παρ.6 του ίδιου ως άνω άρθρου και νόμου, ορίζεται, ότι όλες οι πράξεις που διενεργούνται
από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις μετά την ημερομηνία του ισολογισμού μετασχηματισμού, θεωρούνται ως
διενεργηθείσες για λογαριασμό της νέας εταιρείας και τα ποσά αυτών μεταφέρονται με συγκεντρωτική εγγραφή στα
βιβλία της.
3. Όπως είχε γίνει δεκτό από τη Διοίκηση πριν από την έναρξη ισχύος του ν.4172/2013, η ολοκλήρωση του
μετασχηματισμού πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός εύλογου χρονικού διαστήματος από την ημερομηνία ισολογισμού
μετασχηματισμού και όχι μεγαλύτερου των 24 μηνών (ΠΟΛ.1131/9.5.1995 εγκύκλιος), γιατί διαφορετικά οι
μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα μέσω της καθυστέρησης της ολοκλήρωσής του να αναβάλλουν
επ' αόριστον τη φορολογία των κερδών που προκύπτουν από πράξεις που διενεργούνται μετά την ημερομηνία σύνταξης
του ισολογισμού μετασχηματισμού (σχετ. το αριθ. 1014009/10210/Β0012/20.02.2009 έγγραφό μας), καθόσον όλες οι
πράξεις που διενεργούνται από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις μετά την ημερομηνία του ισολογισμού
μετασχηματισμού, θεωρούνται ως διενεργηθείσες για λογαριασμό της νέας εταιρείας.
4. Επίσης, από τη Διοίκηση, και πριν την έναρξη ισχύος του ν.4172/2013, είχε γίνει δεκτό ότι σε περίπτωση που ανώνυμη
εταιρεία απορροφάται από άλλη ανώνυμη εταιρεία με τις διατάξεις του ν.2166/1993 και ο μετασχηματισμός
(απορρόφηση) ολοκληρώνεται μέσα στον επόμενο χρόνο από το χρόνο σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού, η
απορροφώσα εταιρεία κλείνει ισολογισμό όπως θα έκλεινε κανονικά αν δεν πραγματοποιείτο η απορρόφηση και
συμπεριλαμβάνει μόνο τα εισοδήματα της κλειόμενης χρήσης. Τα κτηθέντα εισοδήματα της απορροφούμενης ή
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 51
απορροφούμενων εταιρειών για το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού
και μέχρι ολοκλήρωσης αυτού συμπεριλαμβάνονται μαζί με τα εισοδήματα της απορροφώσας στην αμέσως επόμενη
διαχειριστική περίοδο (σχετ. τα αριθ 1111751/10674/Β0012/1995 και 1001510/10019/Β0012/2001 έγγραφά μας).
Ειδικά, για επιχείρηση με αντικείμενο εργασιών αποκλειστικά την παροχή υπηρεσιών και χωρίς την ύπαρξη αποθεμάτων
η οποία απορροφάται από άλλη επιχείρηση με βάση τις διατάξεις του ν.2166/1993 και η απορρόφησή της
πραγματοποιείται εντός της προθεσμίας για την κατάρτιση και πριν την κατάρτιση του ισολογισμού της απορροφώσας
επιχείρησης θα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1275/12.12.2002 εγκύκλιό μας σύμφωνα με την οποία οι
πράξεις της απορροφούμενης επιχείρησης που διενεργήθηκαν μετά την ημερομηνία του ισολογισμού μετασχηματισμού
της μέχρι και την ημερομηνία που έληξε η διαχειριστική περίοδος της απορροφώσας, για την οποία πρέπει να
καταρτιστεί ισολογισμός, λογίζονται ως ημερολογιακές πράξεις αυτού του ισολογισμού, ενώ οι πράξεις της
απορροφούμενης που διενεργήθηκαν από την επόμενη της ημέρας που έληξε η διαχειριστική περίοδος της
απορροφώσας επιχείρησης μέχρι και την ημερομηνία ολοκλήρωσης της απορρόφησης θεωρούνται ως πράξεις της
διανυόμενης διαχειριστικής περιόδου της απορροφώσας επιχείρησης.
5. Με το αριθ. ΔΕΑΦΒ 1107932 ΕΞ 2015/7.8.2015 έγγραφό μας διευκρινίσθηκε ότι παρόλο που με τις διατάξεις του
ν.2166/1993 δεν ορίζεται προθεσμία, με αφετηρία την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού, εντός
της οποίας πρέπει να ολοκληρωθεί ο μετασχηματισμός, θα πρέπει, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013, ήτοι από
την 1.1.2014 και μετά, η ολοκλήρωση του μετασχηματισμού να γίνει το πολύ εντός ενός έτους (δωδεκάμηνο ή
υποδωδεκάμηνο φορολογικό έτος, κατά περίπτωση).
Με τον τρόπο αυτό πληρείται το γράμμα του Κ.Φ.Ε για μη υπερδωδεκάμηνο φορολογικό έτος του προερχόμενου από τον
μετασχηματισμό νομικού προσώπου, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγεται ο κίνδυνος οι μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις να
αναβάλλουν επ' αόριστον, μέσω της καθυστέρησης της ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού, τη φορολογία των κερδών
που προκύπτουν από πράξεις που διενεργούνται μετά την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού,
καθόσον όλες οι πράξεις που διενεργούνται από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις μετά την ημερομηνία του
ισολογισμού μετασχηματισμού, θεωρούνται, με βάση τις διατάξεις του ν. 2166/1993, ως διενεργηθείσες για λογαριασμό
της νέας εταιρείας.
6. Η Διεύθυνση Εταιρειών και Γενικού Εμπορικού Μητρώου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Εμπορίου με το
από 12.02.2016 έγγραφό της μας γνώρισε ότι σε συνέχεια του αριθ. ΔΕΑΦΒ 1107932 ΕΞ 2015/7.8.2015 εγγράφου μας
έχει τη γνώμη ότι το δεύτερο τμήμα της παραγράφου 3 του εγγράφου αυτού στο οποίο θίγονται τα ως άνω αναφερόμενα
έχουν εφαρμογή μόνο στην περίπτωση συγχώνευσης ανωνύμων εταιρειών με σύσταση νέας.
7. Εξάλλου, με τις διατάξεις της παρ.8 του άρθρου 37 του ν.4308/2014 ορίζεται ότι οι οντότητες που κατά την πρώτη
εφαρμογή του ν.4308/2014 ή μεταγενέστερα υποχρεούνται ή επιλέγουν να συντάξουν για πρώτη φορά ισολογισμό,
διενεργούν κατά την έναρξη της περιόδου για την οποία θα συνταχθεί ισολογισμός απογραφή των περιουσιακών
στοιχείων και των υποχρεώσεών τους. Με βάση αυτή την απογραφή συντάσσεται ο ισολογισμός έναρξης της οντότητας.
8. Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένου ότι με βάση τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 4172/2013 σε καμία περίπτωση το
φορολογικό έτος δεν μπορεί να υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες, διευκρινίζονται τα ακόλουθα:
α) Καταρχήν, σε περίπτωση συγχώνευσης εταιριών με σύσταση νέας εταιρίας με βάση τις ευεργετικές διατάξεις του ν.
2166/1993, το φορολογικό έτος της νέας εταιρίας, το οποίο υπολογίζεται με αφετηρία τον χρόνο σύνταξης του
ισολογισμού μετασχηματισμού θα πρέπει υποχρεωτικά να μην υπερβαίνει τους 12 μήνες, γεγονός που επιτυγχάνεται
μόνο αν ο μετασχηματισμός ολοκληρωθεί το πολύ εντός ενός έτους, σύμφωνα και με όσα αναφέρονται στο αριθ. ΔΕΑΦΒ
1107932 ΕΞ 2015/7.8.2015 έγγραφό μας. Ομοίως, σε περίπτωση μετατροπής εταιριών σε άλλο νομικό τύπο με βάση τις
διατάξεις του ίδιου ως άνω αναπτυξιακού νόμου και λαμβανομένου υπόψη ότι υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις από τις
μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις, και πάλι δεν μπορεί η δήλωση της προερχόμενης από τη μετατροπή εταιρείας να
αφορά μεγαλύτερο του δωδεκαμήνου χρονικό διάστημα (φορολογικό έτος) και επομένως και στην περίπτωση αυτή
ισχύουν τα αναφερόμενα στο πιο πάνω έγγραφό μας.
β) Όσον αφορά στις περιπτώσεις συγχώνευσης επιχειρήσεων δι' απορροφήσεως και δεδομένου ότι στον αναπτυξιακό
νόμο ν. 2166/1993 ουδεμία αναφορά γίνεται ως προς τον χρόνο ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού, με την παρούσα
διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που ο μετασχηματισμός ολοκληρώνεται μετά τη λήξη του φορολογικού έτους της
απορροφώσας εταιρίας, τα εισοδήματα της απορροφούμενης εταιρίας τα οποία αποκτήθηκαν μετά τη σύνταξη του
ισολογισμού μετασχηματισμού δεν μπορούν να ανάγονται σε διάστημα μεγαλύτερο του δωδεκαμήνου και δεν μπορούν
να ενσωματωθούν στα εισοδήματα της απορροφώσας εταιρίας στον χρόνο ολοκλήρωσης της απορρόφησης, όπως
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 52
εφαρμοζόταν μέχρι πρότινος με βάση την πάγια θέση της Διοίκησης (παρ. 4 του παρόντος). Αντίθετα, θα πρέπει να
υπολογίζονται σε δωδεκάμηνη βάση (με βάση την αρχή του φορολογικού έτους) και ως τέτοια να ενσωματώνονται στα
έσοδα της απορροφώσας εταιρίας του φορολογικού αυτού έτους. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει η απορροφούμενη
εταιρία, σε περίπτωση που διαθέτει αποθέματα, δηλαδή εμπορεύματα, προϊόντα, πρώτες και βοηθητικές ύλες, κ.λπ., να
διενεργεί απογραφή τέλους χρήσης των αποθεμάτων της την ημερομηνία που λήγει το φορολογικό έτος της
απορροφώσας μέχρι την ολοκλήρωση του υπόψη μετασχηματισμού προκειμένου για την ορθή μεταφορά των
δεδομένων του ισολογισμού μετασχηματισμού και των πράξεων της απορροφούμενης εταιρείας των συγκεκριμένων
χρονικών διαστημάτων πριν την ολοκλήρωση του μετασχηματισμού στα βιβλία της απορροφώσας εταιρίας.
Σε περίπτωση ακύρωσης του μετασχηματισμού, η υποχρέωση της απορροφούμενης εταιρείας αναβιώνει και συνεπώς
αυτή θα φορολογηθεί για τα εισοδήματά της από τον χρόνο σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού μέχρι τον
χρόνο λήξης του φορολογικού έτους της με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους αυτού.
Αντίστοιχα, η απορροφώσα οφείλει να υποβάλει τροποποιητική δήλωση για τα εισοδήματα της απορροφούμενης που
τυχόν περιέλαβε.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται για μετασχηματισμούς επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του ν. 2166/1993, με ημερομηνία
ισολογισμού μετασχηματισμού μετά την 01.01.2014 που δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη μέχρι την έκδοση του παρόντος.
Όσοι μετασχηματισμοί επιχειρήσεων έλαβαν χώρα με βάση τις διατάξεις του ν. 2166/1993 και με ημερομηνία
ισολογισμού μετασχηματισμού μετά την 1.1.2014 που η ολοκλήρωσή τους έχει ήδη πραγματοποιηθεί και στους οποίους
τυχόν εφαρμόσθηκαν τα αναφερόμενα στις παραγράφους 5 και 6 του παρόντος και τα όσα ειδικότερα διευκρινίσθηκαν
με τις ΠΟΛ.1131/9.5.1995 και ΠΟΛ.1275/12.12.2002 εγκυκλίους της Διοίκησης δεν θίγονται. Ομοίως για τους
μετασχηματισμούς που έχουν ξεκινήσει πριν την έκδοση της παρούσας και δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη, και
δεδομένου ότι δεν είναι δυνατή η διενέργεια απογραφής παρελθόντων ετών, γίνεται δεκτό ότι, και για αυτούς θα
εξακολουθήσει να εφαρμόζεται η πάγια θέση της Διοίκησης, όπως αυτή αποτυπώνεται στις ως άνω εγκυκλίους.
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜ. ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ
ΠΟΛ.1189/14.12.2016
Χορήγηση επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης και καθορισμός του ύψους, των δικαιούχων, των
προϋποθέσεων και της διαδικασίας χορήγησης αυτού
ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα», που κυρώθηκε
με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (Α' 98).
2. Τις διατάξεις του Π.Δ. 111/2014 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α' 178).
3. Τις διατάξεις του Π.Δ. 73/2015 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και
Υφυπουργών» (Α'116).
4. Τις διατάξεις του Π.Δ. 125/2016 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α' 210).
5. Τις διατάξεις του Π.Δ. 113/2010 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους Διατάκτες» (Α' 194).
6. Την αριθ. Υ172/2016 απόφαση του Πρωθυπουργού «Καθορισμός σειράς τάξης των Υπουργείων» (Β' 3610).
7. Την αριθ. Υ5/2015 απόφαση του Πρωθυπουργού «Σύσταση θέσεων Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών»
(Β'204).
8. Την αριθμ. ΥΠΟΙΚ 0010218 ΕΞ 2016/14.11.2016 απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών περί
ανάθεσης αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Οικονομικών, Αικατερίνη Παπανάτσιου (Β'3696).
9. Την αριθ. Υ29/2015 απόφαση του Πρωθυπουργού περί ανάθεσης αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό
Οικονομικών Γεώργιο Χουλιαράκη (Β' 2168).
10. Την αριθ. Δ6Α 1015213 ΕΞ 2013/28.1.2013 κοινή απόφαση του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών
«Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στο Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου
Οικονομικών (Β' 130 και Β'372), όπως τροποποιήθηκε με τις αριθ. Δ6Α 1125239 ΕΞ 2013/8.8.2013 (Β'2003) και Δ6Α
1196756 ΕΞ 2013/23.12.2013 (Β'3317).
11. Τις διατάξεις του ν.δ.356/1974 (ΦΕΚ 90 Α).
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 53
12. Τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν.1882/1990 (ΦΕΚ 43 Α).
13. Τις διατάξεις του ν.4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της οδηγίας
2011/85/ΕΕ) -δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις».
14. Την περιπτ. α της παρ.2 του άρθρου 73 και της παρ.9 του άρθρου 147 του ν.2960/2001 (ΦΕΚ 265 Α), όπως ισχύει.
15. Το άρθρο 23 του ν. 3427/2005 (ΦΕΚ 312 Α'), όπως ισχύει.
16. Τις διατάξεις του άρθρου Μόνου του Ν.4263/2014 (117Α') «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής
2015 - 2018».
17. Το άρθρο 1 του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α'), όπως ισχύει.
18. Τις διατάξεις του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ 167 Α').
19. Τις διατάξεις του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ 170 Α').
20. Τις διατάξεις του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α'), όπως ισχύουν.
21. Την υποπαράγραφο Α.1 της παραγράφου Α του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης
της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο εφαρμογής του ν. 4046/2012 και άλλες διατάξεις (Α' 85)».
22. Τις διατάξεις του μέρους Β, άρθρου 3, παρ. Γ, υποπαρ.2.1, υποπερ. ια, του ν.4336/2015 (ΦΕΚ 94 Β) «Συνταξιοδοτικές
διατάξεις - Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και
ρυθμίσεις για την υλοποίηση της συμφωνίας».
23. Την αριθ. 1019446/113/0015/ΠΟΛ.1034/14.2.2008 ΑΥΟ (ΦΕΚ 307 Β) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
24. Την αριθμ. ΠΟΛ.1262/10.12.2015 (ΦΕΚ 2677 Β') Α.Υ.Ο.
25. Το γεγονός, ότι από τις διατάξεις της απόφασης αυτής προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,
η οποία εκτιμάται στο ποσό των 105 εκατ. Ευρώ που θα εγγραφεί για τον σκοπό αυτό στον τακτικό προϋπολογισμό έτους
2017 του ειδικού φορέα των Γενικών Κρατικών Δαπανών (Ε.Φ. 23-200/ ΚΑΕ 2732). Δεδομένου ότι το ύψος της συνολικής
δαπάνης εξαρτάται από πραγματικά γεγονότα (δικαιούχους και καταναλώσεις πετρελαίου) τυχόν επιπλέον δαπάνη
δύναται να καλυφθεί με μεταφορά πιστώσεων στον ανωτέρω ΚΑΕ του τακτικού προϋπολογισμού των Γενικών Κρατικών
Δαπανών.
26. Την ανάγκη χορήγησης επιδόματος σε συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών πετρελαίου θέρμανσης εσωτερικής
καύσης (DIESEL).
27. Την αριθμ. Δ5Α 1167754 ΕΞ 5.12.2012 Α.Υ.Ο. με θέμα «Ανάθεση πληρωμής του επιδόματος θέρμανσης προς τους
δικαιούχους-καταναλωτές πετρελαίου θέρμανσης εσωτερικής καύσης (DIESEL)» ΦΕΚ 3249 Β 2012,
ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
Άρθρο 1
Δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης
1. Χορηγείται επίδομα θέρμανσης σε φυσικά πρόσωπα άγαμα ή έγγαμα ή σε πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο
συμβίωσης ή εν διαστάσει, τα οποία για τη θέρμανσή τους καταναλώνουν πετρέλαιο εσωτερικής καύσης θέρμανσης και
πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 2 της παρούσας.
Ειδικά, για τους έγγαμους ή τα πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, δικαιούχος είναι ο υπόχρεος σε
υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά το άρθρο 67 του ν. 4172/2013.
2. Το επίδομα χορηγείται στα ως άνω φυσικά πρόσωπα, για την κατανάλωση πετρελαίου εσωτερικής καύσης θέρμανσης,
για τα ακίνητα που χρησιμοποιούν ως κύρια κατοικία κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, είτε αυτά μισθώνονται είτε
είναι δωρεάν παραχωρούμενα ή ιδιοκατοικούνται.
3. Εξαιρούνται από τη χορήγηση του επιδόματος:
α) Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δηλώνονται στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων ως
εξαρτώμενα μέλη του υπόχρεου κατά το άρθρο 11 του Ν. 4172/2013.
β) Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δηλώνουν στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων ότι
φιλοξενούνται.
γ) Τα φυσικά πρόσωπα που εμπίπτουν στο φόρο πολυτελούς διαβίωσης καθώς και τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν
Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα περισσότερα των δύο (2) ή ποσοστά
συνιδιοκτησίας, επί Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων, τα οποία (ποσοστά) αθροιζόμενα αντιστοιχούν σε περισσότερα των δύο (2)
αυτοκίνητα, ανεξάρτητα εάν αυτά είναι σε ακινησία.
δ) Η επαγγελματική στέγη.
ε) Τα ιδρύματα, οι οργανισμοί και κάθε είδους νομικά πρόσωπα κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα ή νομικές οντότητες.
στ) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 54
Ειδικά, για τον προσδιορισμό των εξαιρέσεων της ανωτέρω (β) περίπτωσης, χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της δήλωσης
Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων του φορολογικού έτους 2016, ενώ για τον προσδιορισμό των εξαιρέσεων
των λοιπών περιπτώσεων του φορολογικού έτους 2015 και άλλες πηγές.
Άρθρο 2
Κριτήρια χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης
Τα φυσικά πρόσωπα του άρθρου 1 της παρούσας δικαιούνται επιδόματος θέρμανσης, εφόσον πληρούν τα ακόλουθα
κριτήρια:
α. Εισοδηματικά:
Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημά τους που λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή της ειδικής εισφοράς
αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν.3986/2011, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής του, ανέρχεται έως 12.000 ευρώ
για άγαμο υπόχρεο και 20.000 ευρώ για έγγαμο υπόχρεο ή τους έγγαμους που υποβάλλουν ξεχωριστή φορολογική
δήλωση βάσει της περ. β' της παρ. 4 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 (δικαστική συμπαράσταση ή πτώχευση), ή τα
φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και έχουν υποβάλει κοινή φορολογική δήλωση χωρίς τέκνα,
το οποίο προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Ομοίως, για τη μονογονεϊκή οικογένεια το ως άνω εισόδημα
ανέρχεται σε 22.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ για κάθε τέκνο μετά το πρώτο τέκνο.
Για τον προσδιορισμό της οικογενειακής κατάστασης, του αριθμού των τέκνων καθώς και των εισοδηματικών κριτηρίων,
χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, του φορολογικού έτους
2015.
Τα δεδομένα της ίδιας ως άνω δήλωσης χρησιμοποιούνται και στις περιπτώσεις των εν διαστάσει ή διαζευγμένων
συζύγων ή των φυσικών προσώπων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης καθώς και των έγγαμων που υποβάλλουν
ξεχωριστή φορολογική δήλωση βάσει της περ. β' της παρ. 4 του άρθρου 67 του ν.4172/2013.
β. Ακίνητης Περιουσίας:
Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού
ΕΝ.Φ.Ι.Α., η οποία προκύπτει από την πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2016, υπόχρεου, συζύγου ή
μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων, κατά τον Κ.Φ.Ε, τέκνων, που αναγράφονται στη δήλωση φορολογίας
εισοδήματος του φορολογικού έτους 2015, να μην υπερβαίνει το ποσό των 100.000 ευρώ για τους άγαμους και το ποσό
των 200.000 ευρώ για τους έγγαμους ή μέρη συμφώνου συμβίωσης και τις μονογονεϊκές οικογένειες.
Άρθρο 3
Καθορισμός του ύψους του επιδόματος
1. Για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης, η Ελληνική Επικράτεια κατανέμεται σε τέσσερις κλιματικές ζώνες, ως
ακολούθως:
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΖΩΝΗ ΝΟΜΟΙ
ΖΩΝΗ Α
Γρεβενών, Δράμας, Έβρου, Ευρυτανίας, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Κοζάνης, Σερρών, Φλώρινας
ΖΩΝΗ Β
Αρκαδίας, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Καρδίτσας, Κιλκίς, Λάρισας, Μαγνησίας, Ξάνθης,
Πέλλας, Πιερίας, Ροδόπης, Τρικάλων, Χαλκιδικής
ΖΩΝΗ Γ
Αιτωλοακαρνανίας, Άρτας, Αττικής (εκτός Κυθήρων και νησιών Σαρωνικού), Αχαΐας, Βοιωτίας,
Ευβοίας, Ηλείας, Θεσπρωτίας, Κέρκυρας, Κορινθίας, Λέσβου, Λευκάδας, Πρέβεζας, Φθιώτιδας,
Φωκίδας, Χίου
ΖΩΝΗ Δ
Αργολίδας, Δωδεκανήσου, Ζακύνθου, Ηρακλείου, Κυκλάδων, Λασιθίου, Μεσσηνίας, Λακωνίας,
Κεφαλληνίας και Ιθάκης, Κύθηρα και νησιά Σαρωνικού, Ρεθύμνου, Σάμου, Χανίων
Οι Δήμοι που κατά τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.3852/2010 ορίζονται ως «ορεινοί», εντάσσονται στην αμέσως
ανώτερη ζώνη από αυτήν στην οποία εντάσσεται ο Νομός στον οποίο ανήκουν.
Η πληροφορία αυτή, δύναται να αντληθεί και από τρίτους φορείς ή υπηρεσίες.
2. Για κάθε κατοικία, ανεξαρτήτως ζώνης, χορηγείται επίδομα σε άγαμους για τα πρώτα 80 τετραγωνικά μέτρα και
έγγαμους ή μέρη συμφώνου συμβίωσης και μονογονεϊκές οικογένειες για τα πρώτα 100 τετραγωνικά μέτρα, με ανώτατη
κατανάλωση λίτρων πετρελαίου εσωτερικής καύσης θέρμανσης, ανά κλιματική ζώνη και ανά τετραγωνικό μέτρο της
κατοικίας, ως ακολούθως:
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ
ΖΩΝΗ
Α' ΖΩΝΗ
Β' ΖΩΝΗ
Γ' ΖΩΝΗ
Δ' ΖΩΝΗ
Ανώτατη κατανάλωση λίτρων
πετρελαίου θέρμανσης ανά
τετραγωνικό.
25
15
8
5
Σελίδα 55
Ανώτατη συνολική κατανάλωση λίτρων πετρελαίου θέρμανσης ανά κύρια
κατοικία που ανήκει σε
Άγαμο
Έγγαμο / Μ.Σ.Σ. ή Μονογονεϊκή Οικογένεια
2000
2500
1200
1500
640
800
400
500
Σε οριακές περιπτώσεις προσδιορισμού κλιματικής ζώνης μιας κατοικίας επιλέγεται η ευνοϊκότερη ζώνη για τον
αιτούντα.
3. Για κάθε λίτρο κατανάλωσης πετρελαίου εσωτερικής καύσης θέρμανσης, χορηγείται ποσό επιδόματος 0,25 ευρώ.
4. Στις περιπτώσεις αλλαγής κύριας κατοικίας ή / και διόρθωσης των τ.μ. κατά την διάρκεια της περιόδου θέρμανσης,
στην νέα κύρια κατοικία μεταφέρεται το εναπομείναν ποσοστό της προηγούμενης κύριας κατοικίας.
Άρθρο 4
Διαδικασία χορήγησης του επιδόματος στους δικαιούχους
1. Επίδομα χορηγείται στα φυσικά πρόσωπα των παρ. 1 και 2 του άρθρου 1 της παρούσας, για τις αγορές πετρελαίου
εσωτερικής καύσης θέρμανσης που πραγματοποιούν από 15 Οκτωβρίου 2016 μέχρι και την 30 Απριλίου 2017 μετά από
σχετική αίτηση που αρμοδίως υποβάλλεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του παρόντος άρθρου, μέχρι 31
Μαΐου 2017.
2. α) Οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν αίτηση μέσω εφαρμογής στο TAXISnet, για να ενταχθούν στο Μητρώο Δικαιούχων
του επιδόματος θέρμανσης. Στην αίτηση αναγράφονται κατά περίπτωση τα ακόλουθα στοιχεία:
• ο αριθμός Φορολογικού Μητρώου του αιτούντος - υπόχρεου φορολογικής δήλωσης,
• το ονοματεπώνυμό του,
• ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων του,
• ο αριθμός τραπεζικού λογαριασμού (IBAN) στον οποίο επιθυμεί να πιστωθεί το ποσό και το ονοματεπώνυμο του
πρώτου δικαιούχου,
• ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου κύριας κατοικίας,
• η ταχυδρομική διεύθυνση που αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος,
• αν η κατοικία είναι ιδιόκτητη, ενοικιαζόμενη ή δωρεάν παραχωρούμενη καθώς και ο Α.Φ.Μ. του εκμισθωτή ή του
δωρεάν παραχωρούντος,
• τα τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων της κύριας κατοικίας κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης,
• η ένδειξη αν πρόκειται για πολυκατοικία,
• τα στοιχεία επικοινωνίας του (διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αριθμός κινητού ή και σταθερού τηλεφώνου).
β) Παράλληλα οι διαχειριστές ή οι εκπρόσωποι των πολυκατοικιών ή οι εταιρίες διαχείρισης πολυκατοικιών, δηλώνουν
στην εφαρμογή τα ακόλουθα στοιχεία:
• τον αριθμό φορολογικού μητρώου του διαχειριστή ή του προσώπου που εκπροσωπεί την πολυκατοικία ή της εταιρίας
διαχείρισης της πολυκατοικίας,
• τον Α.Φ.Μ. της πολυκατοικίας, εφόσον υπάρχει,
• τον αριθμό της κοινόχρηστης παροχής ηλεκτρικού ρεύματος ή μιας παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που εκπροσωπεί την
πολυκατοικία,
• τα χιλιοστά συμμετοχής των διαμερισμάτων στις δαπάνες θέρμανσης,
• το ονοματεπώνυμο των φυσικών προσώπων που διαμένουν στα διαμερίσματα τα οποία δεν χρησιμοποιούνται ως
επαγγελματική στέγη.
Μετά τη συμπλήρωση των παραπάνω στοιχείων προβαίνουν σε ενεργοποίηση της διαδικασίας πληρωμής.
Η ενεργοποίηση αυτή δεν μπορεί να γίνει μετά τις 31 Μαΐου 2017.
γ) Τα πρόσωπα που δεν είναι πιστοποιημένοι χρήστες στο TAXISnet, για την είσοδό τους στην ηλεκτρονική αίτηση,
δηλώνουν τον Α.Φ.Μ. και έναν αριθμό ειδοποίησης εκκαθαριστικού σημειώματος μιας εκ των δηλώσεων Φορολογίας
Εισοδήματος της τελευταίας πενταετίας.
δ) Στις περιπτώσεις που έχει αλλάξει κύρια κατοικία ο αιτών, υποβάλλει νέα αίτηση.
ε) Αρχικές ή τροποποιητικές αιτήσεις προσώπων που δεν πληρούν τα κριτήρια των άρθρων 1 και 2 της παρούσας,
απορρίπτονται αυτόματα από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων με σχετική αιτιολογία.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 56
στ) Δεν είναι αποδεκτή η χρήση του ίδιου αριθμού λογαριασμού τραπέζης (IBAN) από δύο διαφορετικούς δικαιούχους
επιδόματος.
Επίσης δεν είναι αποδεκτή η χρήση του ίδιου αριθμού παροχής ηλεκτρικού ρεύματος για περισσότερους από δύο
δικαιούχους κατά την ίδια χρονική στιγμή.
ζ) Τα μέλη του μητρώου διακίνησης πετρελαίου θέρμανσης (ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ.), υποχρεούνται στην υποβολή των φορολογικών
στοιχείων στο ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης πετρελαίου θέρμανσης σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στην
παρ. 2 άρθρ. 73 του ν.2960/2001 και στις διατάξεις της αριθ. 1019446/113/0015/ΠΟΛ.1034/14.2.2008 ΑΥΟ (ΦΕΚ 307/Β),
όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
η) Όλα τα συνδεόμενα με την υποβαλλόμενη αίτηση δικαιολογητικά φυλάσσονται υποχρεωτικά από τους
ενδιαφερόμενους για διάστημα πέντε (5) ετών.
Άρθρο 5
Αρμόδιες υπηρεσίες, διαδικασία, χρόνος και τρόπος χορήγησης του επιδόματος
1. Η Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γ.Γ.Δ.Ε. της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (εφεξής Δ.ΗΛΕ.Δ.)
ορίζεται ως αρμόδια υπηρεσία για τη διενέργεια των μηχανογραφικών διαδικασιών χορήγησης του επιδόματος
θέρμανσης στους δικαιούχους φυσικά πρόσωπα και δεν θεωρείται δημόσιος υπόλογος, ενώ ευθύνεται μόνο για τυχόν
λάθη κατά την επεξεργασία από δική της υπαιτιότητα.
Τα εισαγόμενα στοιχεία του προηγούμενου άρθρου, αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας και ηλεκτρονικού ελέγχου από
τη Δ.ΗΛΕ.Δ. σε συνεργασία με τις συναρμόδιες Διευθύνσεις, με σκοπό να χορηγηθεί ως επίδομα θέρμανσης το κατά
περίπτωση νόμιμο ποσό, στους νόμιμους δικαιούχους, με βάση τα κριτήρια των άρθρων 2 και 3 της παρούσας.
2. Η πληρωμή του επιδόματος θέρμανσης διενεργείται μέσω τραπεζικών ή λοιπών πιστωτικών ιδρυμάτων, κατά
παρέκκλιση των διατάξεων του ν.2362/1995 (Α' 247) περί δημόσιου λογιστικού. Ειδικότερα:
α) Για αιτήσεις που υποβάλλονται έως 31 Δεκεμβρίου 2016 και σε περίπτωση πολυκατοικίας εφόσον έχει γίνει η
ενεργοποίηση πληρωμής, το ποσό επιδόματος θέρμανσης που δικαιούνται οι αιτούντες βάσει των πραγματοποιηθεισών
αγορών πετρελαίου θέρμανσης καταβάλλεται έως 31 Ιανουαρίου 2017, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6
της παρούσας και με την υποβολή των αντίστοιχων φορολογικών στοιχείων στο ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης
πετρελαίου θέρμανσης από τα μέλη ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ..
β) Για αιτήσεις που υποβάλλονται κατά το χρονικό διάστημα από 1η Ιανουαρίου έως 31 Μαΐου 2017 το ποσό επιδόματος
θέρμανσης που δικαιούνται οι αιτούντες βάσει των πραγματοποιηθεισών αγορών πετρελαίου θέρμανσης, αφού
αφαιρεθεί ποσό προϋπολογισθέν για την ικανοποίηση των αιτήσεων που εμπίπτουν στα άρθρα 6 και 7 της παρούσας,
καταβάλλεται έως 30 Ιουνίου 2017, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6 της παρούσας και με την υποβολή
των αντίστοιχων φορολογικών στοιχείων στο ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης πετρελαίου θέρμανσης από τα
μέλη ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ..
γ) Για αιτήσεις που εμπίπτουν στα άρθρα 6 και 7 της παρούσας και εφόσον διαπιστωθεί ότι ο αιτών είναι δικαιούχος, το
ποσό του επιδόματος θέρμανσης δύναται να καταβάλλεται έως 13 Οκτωβρίου 2017.
δ) Για μεμονωμένες περιπτώσεις δικαιούχων με εμπρόθεσμη ένσταση κατά την προηγούμενη περίοδο χορήγησης του
επιδόματος, των οποίων η δήλωση Φ.Ε. δεν είχε εκκαθαρισθεί λόγω υπαιτιότητας υπηρεσίας, με αποτέλεσμα τη μη
υποβολή αίτησης, δύναται η Δ.ΗΛΕ.Δ., μετά τον απαιτούμενο έλεγχο και την προσκόμιση σε αυτήν των απαιτούμενων
στοιχείων, να συμπεριλάβει την χορήγηση του επιδόματος στις ως άνω πληρωμές.
Εφόσον το υπόλοιπο του προϋπολογισθέντος ποσού επιδόματος θέρμανσης, δεν επαρκεί για την κάλυψη τυχόν ποσού
επιδόματος που αφορά σε εκκρεμούσες αιτήσεις, τότε αυτό το ως άνω υπόλοιπο, θα καταβάλλεται στους δικαιούχους
αναλογικά. Η Δ.ΗΛΕ.Δ. επεξεργάζεται περιοδικά τα στοιχεία του προηγούμενου άρθρου, τα διασταυρώνει με άλλα
στοιχεία που έχει στη διάθεσή της και στη συνέχεια πριν από κάθε πληρωμή δημιουργεί:
α) Αναλυτική κατάσταση δικαιούχων σε ηλεκτρονική μορφή, με βάση τα στοιχεία του Μητρώου Δικαιούχων Επιδόματος
Θέρμανσης, η οποία περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία των δικαιούχων (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, ταχυδρομική
διεύθυνση, Α.Φ.Μ.) τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού σε μορφή IBAN, το αντίστοιχο πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο
τηρείται ο λογαριασμός και το δικαιούμενο ποσό επιδόματος. Η ηλεκτρονική μορφή της κατάστασης αυτής είναι
επεξεργάσιμη από την εταιρία «Διατραπεζικά συστήματα Α.Ε.» (ΔΙΑΣ Α.Ε.) προς την οποία και διαβιβάζεται.
β) Συγκεντρωτική κατάσταση σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή που περιλαμβάνει το συνολικό ποσό επιδόματος
θέρμανσης, ολογράφως και αριθμητικώς, ανά τράπεζα ή πιστωτικό ίδρυμα.
3. Η ανωτέρω συγκεντρωτική κατάσταση αποστέλλεται στη Διεύθυνση Λογαριασμών Δημοσίου, η οποία εκδίδει, βάσει
αυτής, ειδική εντολή προς την Τράπεζα της Ελλάδος για χρέωση του λογαριασμού του Δημοσίου 200 «Ελληνικό Δημόσιο
- Συγκέντρωση Εισπράξεων - Πληρωμών» με πίστωση των τραπεζικών λογαριασμών των οικείων τραπεζών ή πιστωτικών
ιδρυμάτων, μέσω των οποίων διενεργούνται οι πληρωμές των δικαιούχων. Η ανωτέρω εντολή κοινοποιείται στη
Δ.ΗΛΕ.Δ., στη Δ/νση Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικών Αναφορών και στη ΔΙΑΣ Α.Ε.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 57
4. α. Οι σχετικές για την πληρωμή του επιδόματος θέρμανσης πιστώσεις εγγράφονται στον προϋπολογισμό του
Υπουργείου Οικονομικών, υπό ειδικό φορέα 23-200 «Γενικές Κρατικές Δαπάνες» και ΚΑΕ 2732 - «Επίδομα θέρμανσης».
β. Για την πληρωμή του επιδόματος θέρμανσης η ειδική εντολή πληρωμής της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου
επέχει θέση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης.
5. α. Η εμφάνιση των σχετικών πληρωμών στη δημόσια ληψοδοσία πραγματοποιείται με την έκδοση συμψηφιστικών
χρηματικών ενταλμάτων από την Υπηρεσία Δημοσιονομικού Ελέγχου στο Υπουργείο Οικονομικών, επί Γραφείου
Συμψηφισμών του Γ.Λ. Κράτους.
β. Δικαιολογητικά για την έκδοση των σχετικών χρηματικών ενταλμάτων ορίζονται τα ακόλουθα:
i) Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για την έκδοση του συμψηφιστικού χρηματικού εντάλματος, που εκδίδεται με
μέριμνα της Διεύθυνσης Λογαριασμών του Δημοσίου.
ii) Συγκεντρωτική κατάσταση της παρ. 2 του παρόντος άρθρου.
iii) Αντίγραφα της ειδικής εντολής προς την Τράπεζα της Ελλάδος και της αναγγελίας της Τράπεζας για τη χρέωση του
λογαριασμού 200.
6. Η Δ/νση Λογαριασμών Δημοσίου, οι συμβαλλόμενες τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα δε θεωρούνται
δημόσιοι υπόλογοι και ευθύνονται μόνο για τυχόν λάθη από δική τους υπαιτιότητα.
7. Σε περίπτωση που το καταβαλλόμενο ποσό επιδόματος θέρμανσης υπολείπεται του δικαιούμενου λόγω
περιορισμένης αγοράς ποσότητας πετρελαίου, το υπόλοιπο καταβάλλεται τμηματικά και κατ' αναλογία με την
πραγματοποίηση των εντός της ιδίας περιόδου επόμενων αγορών πετρελαίου θέρμανσης από τον δικαιούχο.
8. Η δαπάνη για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης δεν υπόκειται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού
Συνεδρίου.
9. Το επίδομα θέρμανσης δεν μπορεί να κατασχεθεί, δεν υπόκειται σε κανενός είδους παρακράτηση και δεν
συμψηφίζεται με τυχόν οφειλές του δικαιούχου προς το Ελληνικό Δημόσιο.
10. Το επίδομα είναι αφορολόγητο, δεν αποτελεί εισόδημα και δεν υπόκειται σε καμιά κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή
τρίτου.
Άρθρο 6
Έλεγχος δικαιούχων
1. Η Δ.ΗΛΕ.Δ. μετά την, κατά τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 5 της παρούσας, επεξεργασία και έλεγχο των υποβαλλόμενων
αιτήσεων και των στοιχείων που επεξεργάζεται από το πληροφοριακό σύστημα πετρελαίου θέρμανσης (ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ.),
δημιουργεί καταστάσεις σε ηλεκτρονική μορφή ανά αρμόδια Δ.Ο.Υ., που περιλαμβάνουν τους αιτούντες για τους
οποίους προκύπτουν αμφιβολίες ως προς τη νομιμοποίησή τους, τη νομιμότητα των συναλλαγών ή τα δικαιούμενα
ποσά.
2. Οι κατά τα ανωτέρω δημιουργούμενες καταστάσεις διαβιβάζονται ηλεκτρονικά στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ., προκειμένου οι
Υπηρεσίες αυτές να πραγματοποιήσουν τους απαιτούμενους ελέγχους για την εξακρίβωση των πραγματικών
περιστατικών.
3. Οι Δ.Ο.Υ. μετά τη διενέργεια του ελέγχου, προβαίνουν σε συμπλήρωση των καταστάσεων με τις διαπιστώσεις τους και
τις αποστέλλουν, έστω και τμηματικά στη Δ.ΗΛΕ.Δ. για την περαιτέρω προώθηση της διαδικασίας πληρωμής των
δικαιούχων.
4. Κατά τα λοιπά, ως προς τον έλεγχο των δικαιούχων επιδόματος θέρμανσης εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν.
3492/2006 (Α' 210).
Άρθρο 7
Επανεξέταση αιτήσεων χορήγησης επιδόματος και αποτελεσμάτων επεξεργασίας.
1. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης του ενδιαφερόμενου ή χορήγησης επιδόματος μικρότερου του αιτούμενου ή
αμφισβήτησης των αποτελεσμάτων της επεξεργασίας, δύναται ο ενδιαφερόμενος να υποβάλει αίτηση επανεξέτασης στη
Δ.ΗΛΕ.Δ. της Γ.Γ.Δ.Ε. μέχρι 31 Ιουλίου 2017, στην οποία θα τεκμηριώνει τους λόγους ένστασης.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 58
2. Η Δ.ΗΛΕ.Δ. επιλαμβάνεται των αιτημάτων επανεξέτασης εφόσον άπτονται των αρμοδιοτήτων της προβαίνοντας σε
κατάλληλες ενέργειες επεξεργασίας δεδομένων, άλλως διαβιβάζει τα αιτήματα επανεξέτασης των ενδιαφερόμενων στην
αρμόδια για τη φορολογία τους Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία.
3. Οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ. μετά τον έλεγχο και σε περίπτωση αποδοχής μέρους ή του συνόλου του αιτήματος προβαίνουν
αυτοδίκαια ή υποδεικνύουν στον ενδιαφερόμενο τις αναγκαίες διορθωτικές ενέργειες και η Δ.ΗΛΕ.Δ. επανεκκαθαρίζει
την αίτηση.
Άρθρο 8
Καταλογισμός ανοικείως λαβόντων και επιβολή προστίμων.
1. Με την επιφύλαξη τυχόν προστίμων που προβλέπονται από άλλες διατάξεις, στα φυσικά πρόσωπα, που αναγράφουν
ψευδή στοιχεία στην αίτησή τους, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία σε
περίπτωση υποβολής ψευδούς δηλώσεως και αποκλείονται από τη χορήγηση επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης
μελλοντικά.
2. Με την επιφύλαξη του άρθρου 7, στις περιπτώσεις μη νόμιμης είσπραξης επιδόματος θέρμανσης ή είσπραξης ποσού
επιδόματος μεγαλύτερου του δικαιούμενου, το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό καταλογίζεται σε βάρος του ανοικείως
λαβόντος, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ή του νομίμως εξουσιοδοτημένου απ' αυτόν οργάνου και
εισπράττεται κατά τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε.
3. Όσον αφορά τα μέλη ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ. εφαρμογή έχουν τα πρόστιμα της παρ. 9 άρθρ. 147 του ν.2960/2001.
Άρθρο 9
Καταργούμενες διατάξεις - Έναρξη ισχύος
1. Η αριθμ. ΠΟΛ.1262/10.12.2015 (ΦΕΚ Β' 2677/11.12.2015) καταργείται.
2. Οι διατάξεις της παρούσας ισχύουν από τη δημοσίευση της.
3. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ
ΠΟΛ.1190/15.12.2016
Κοινοποίηση της υπ' αριθμ. 288/2016 γνωμοδότησης του ΝΣΚ
Σας κοινοποιούμε την υπ' αριθμ. ΝΣΚ 288/2016 ομόφωνη γνωμοδότηση της Α' Τακτικής Ολομέλειας του ΝΣΚ η οποία
έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Οικονομικών. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση αυτή, η φορολογική μεταχείριση των
αποδοχών των δικαστικών λειτουργών (εν ενεργεία και συνταξιούχων), η υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε με τις υπ'
αριθμ. ΠΟΛ.1147/29.9.2016 και ΠΟΛ.1161/1.11.2016 εγκυκλίους του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του
Υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου να αποφευχθεί η άσκοπη επιβάρυνση των διοικητικών υπηρεσιών και των
δικαστηρίων, πρέπει να εφαρμοσθεί και στους λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (εν ενεργεία και
συνταξιούχους), καθώς και στα μέλη των οικογενειών των αποβιωσάντων δικαστικών λειτουργών και λειτουργών του
ΝΣΚ, τα οποία συνταξιοδοτούνται κατά μεταβίβαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του συνταξιοδοτικού νόμου, λόγω του
θανάτου των λειτουργών αυτών και μόνο για το τμήμα που αφορά τις κατά μεταβίβαση συντάξεις (όχι δηλαδή και για τα
λοιπά εισοδήματα αυτών).
Ο Αναπλ. Γενικός Δ/ντής Φορολογικής Διοίκησης
Ε. Σαΐτης
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 59
ΙΙ. ΚΦΔ (Ν. 4174/2013)
ΣτΕ 2402/2016
Αναδρομική εφαρμογή ηπιοτέρων προστίμων στις εκκρεμείς υποθέσεις
Περίληψη
Με τις αποφάσεις ΣτΕ 2460/1981 και ΣτΕ 1525/1955 του Συμβουλίου της Επικρατείας, τις οποίες επικαλείται η
αναιρεσείουσα στην δίκη, κρίθηκε ότι κύριος σκοπός των διατάξεων των φορολογικών νόμων, με τις οποίες επβάλλεται
πρόσθετος φόρος ή προσαύξηση σε βάρος του παραλείποντος την υποβολή της φορολογικής δηλώσεως ή του
υποβάλλοντος εκπρόθεσμη ή ανακριβή δήλωση είναι ο, επ' απειλή οικονομικής κυρώσεως, εξαναγκασμός σε ταχεία και
ακριβή συμμόρφωση προς τη σχετική υποχρέωσή του.
Όταν, όμως, ο νομοθέτης, μεταβάλλοντας αντιλήψεις, κρίνει ότι ο σκοπός αυτός δύναται να επιτευχθεί με ηπιότερα
μέσα, τότε ελέγχεται όχι μόνον ως άσκοπη και αδικαιολόγητη, αλλά και ως αντίθετη κατ' αρχήν προς τη νεότερη
νομοθετική βούληση η επιβολή των παλαιοτέρων αυστηρότερων κυρώσεων, οι οποίες υπερβάλλουν το μέτρο, το
οποίο ήδη κρίνεται από τον νομοθέτη ως αναγκαίο.
Στις περιπτώσεις αυτές ειδικώς, κατ' εξαίρεση του γενικού κανόνα περί μη αναδρομικότητας του νόμου υπάρχει
τεκμήριο αναδρομικής εφαρμογής του νέου ηπιότερου νόμου και επί εκκρεμών υποθέσεων τεκμήριο το οποίο μόνο με
σαφή αντίθετη διάταξη δύναται να ανατραπεί (βλ και ΣτΕ 2672/1984).
Ήδη δε, με την απόφαση Στε 2031/2013 του Δικαστηρίου, κρίθηκε ότι η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ηπιότερης,
ως προς την επιβολή κυρώσεων, διατάξεως έχει συνταγματική βάση, ως απορρέουσα από την αρχή της αναλογικότητας.
Εξάλλου, με την απόφαση ΣτΕ 459/2013 Ολομ., κρίθηκε ότι η πιο πάνω αρχή δεν έχει εν πάση περιπτώσει έδαφος
εφαρμογής όταν η μεταγενέστερη ηπιότερη νομοθετική ρύθμιση υπαγορεύθηκε όχι από μεταβολή «επί το
επιεικέστερον» των σχετικών αξιολογήσεων του νομοθέτη, αλλά από άλλους λόγους.
ΣτΕ 2402/2016
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β'
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις 17 Φεβρουαρίου 2016, με την εξής σύνθεση: I. Γράβαρης, Αντιπρόεδρος,
Προεδρεύων, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Κ. Νικολάου, I. Σύμπλης, Σύμβουλοι, Ο.-Μ.
Βασιλάκη, Σ.-Ε. Σταφυλά, Πάρεδροι. Γραμματέας η Κ. Ανδρέου.
Για να δικάσει την από 5 Οκτωβρίου 2015 αίτηση: της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία
"......................", που εδρεύει στη..........................., η οποία δεν παρέστη, αλλά εμφανίσθηκε στο ακροατήριο ο νόμιμος
διαχειριστής της .........................και δήλωσε ότι εγκρίνει την άσκηση του ενδίκου μέσου, κατά του Υπουργού
Οικονομικών, ο οποίος παρέστη με ί την Γεωργία Μπουρδάκου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή η αναιρεσείουσα εταιρεία επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ' αριθμ. 3001/2015 απόφαση του Διοικητικού
Εφετείου Αθηνών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Ο.-Μ. Βασιλάκη.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψη της υπό κρίση αιτήσεως.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και Αφού μελέτησε τα
σχετικά έγγραφα Σκέφθηκε κατά τον Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει καταβληθεί το κατά νόμο παράβολο (υπ' αριθμ. 1364127-8,
4087715/2015 ειδικά έντυπα παραβόλου, σειράς Α').
2. Επειδή, με την·αίτηση αυτή, η οποία συμπληρώνεται με το από 25.1.2016 δικόγραφο «πρόσθετων λόγων», ζητείται η
αναίρεση της 3001/2015 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, η οποία εκδόθηκε μετά την αναίρεση
προηγούμενης απόφασης του ίδιου δικαστηρίου με την 66/2015 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, και με την
οποία απορρίφθηκε εκ νέου προσφυγή της αναιρεσείουσας εταιρείας κατά του υπ' αριθμ. 1810/8.5.2008 φύλλου
ελέγχου φορολογίας εισοδήματος του Προϊσταμένου του Διαπεριφερειακού Ελεγκτικού Κέντρου Αθηνών. Με το εν λόγω
φύλλο προσδιορίσθηκαν εξωλογιστικά τα οικονομικά αποτελέσματα της αναιρεσείουσας για το οικονομικό έτος 2003 και
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 60
καταλογίσθηκε σε βάρος της κύριος φόρος 334.494 ευρώ, καθώς και πρόσθετος φόρος, κατ' άρθρο 1 του ν. 2523/1997,
λόγω ανακριβούς δηλώσεως, 602.090 ευρώ.
3. Επειδή, με το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 3900/2010 (Α' 213), που άρχισε να ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 70 του ίδιου
νόμου, από 1.1.2011, αντικαταστάθηκαν οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 53 του π.δ/τος 18/1989 (Α' 8) ως εξής:
«3. Η αίτηση αναιρέσεως επιτρέπεται μόνον όταν προβάλλεται από τον διάδικο με συγκεκριμένους ισχυρισμούς που
περιέχονται στο εισαγωγικό δικόγραφο ότι δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας ή ότι υπάρχει
αντίθεση της προσβαλλομένης αποφάσεως προς τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας ή άλλου ανωτάτου
δικαστηρίου είτε προς ανέκκλητη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου. 4. Δεν επιτρέπεται η άσκηση αίτησης αναιρέσεως,
όταν το ποσό της διαφοράς που άγεται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι κατώτερο από σαράντα χιλιάδες
ευρώ [...]». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, προκειμένου να κριθεί παραδεκτή αίτηση αναιρέσεως που ασκείται
μετά την έναρξη της ισχύος τους, ήτοι μετά την 1.1.2011 (ΣτΕ 2177/2011 7μ.), επί διαφοράς με χρηματικό αντικείμενο,
πρέπει σωρευτικώς, αφ' ενός μεν το ποσό να υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ, αφ' ετέρου δε με το εισαγωγικό δικόγραφο (και
όχι με δικόγραφο πρόσθετων λόγων ή με υπόμνημα, ΣτΕ Ολ 800/2015, ΣτΕ 1894/2016, ΣτΕ 2014/2016, ΣτΕ 892/2015, ΣτΕ
2410/2013, ΣτΕ 598/2012, ΣτΕ 2472/2012, ΣτΕ 4667/2012 κ.ά.) να προβάλλονται ισχυρισμοί με το περιεχόμενο της
ανωτέρω παραγράφου 1 του άρθρου 12 του ν. 3900/2010 (ΣτΕ 1873-5/2012 7μ, ΣτΕ 294/2014 κ.ά). Ειδικότερα, η αίτηση
αναιρέσεως [ακόμη και όταν αυτή στρέφεται κατ' αποφάσεως εκδοθείσας μετ' αναίρεση (ΣτΕ 3627/2014, ΣτΕ 3630/2014
7μ, ΣτΕ 797/2013 7μ κ.ά)] ασκείται πλέον παραδεκτώς μόνον όταν προβάλλεται από τον διάδικο με ειδικούς, αυτοτελείς
και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, που περιέχονται στο ίδιο το εισαγωγικό δικόγραφο -ώστε να καθίσταται με τον τρόπο
αυτό αποτελεσματικός ο επιδιωκόμενος άμεσος εντοπισμός των υποθέσεων που εμφανίζουν, κατά το νόμο, αναιρετικό
ενδιαφέρον- είτε ότι δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας επί συγκεκριμένου νομικού ζητήματος,
δηλαδή επί ζητήματος ερμηνείας διατάξεως νόμου ή γενικής αρχής του ουσιαστικού ή δικονομικού δικαίου, κρίσιμου για
την επίλυση της ενώπιον του Δικαστηρίου αγομένης διαφοράς, είτε ότι οι κρίσεις της αναιρεσιβαλλόμενης αποφάσεως
επί συγκεκριμένου νομικού ζητήματος, η επίλυση του οποίου ήταν αναγκαία για τη διάγνωση της οικείας υποθέσεως,
έρχονται σε αντίθεση προς παγιωμένη ή, πάντως, μη ανατραπείσα νομολογία επί του αυτού [και όχι απλώς παρομοίου
(ΣτΕ 3964/2014 7μ., ΣτΕ 4163/2012 7μ. κ.ά )] νομικού ζητήματος - και υπό τους αυτούς όρους αναγκαιότητας για την
επίλυση των αντίστοιχων διαφορών (ΣτΕ 3967/2014, ΣτΕ 1026/2014, ΣτΕ 4222/2013, ΣτΕ 4043/2013, ΣτΕ 4163/2012 7μ.,
ΣτΕ 2177/2011 7μ., ΣτΕ 2301/2011 7μ., ΣτΕ 3971/2011) - του Συμβουλίου της Επικρατείας ή άλλου ανωτάτου
δικαστηρίου, ή, ελλείψει τέτοιας νομολογίας, προς ανέκκλητη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου. Εφόσον δε με τους
λόγους αναιρέσεως πλήττονται περισσότερες σκέψεις της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως ή τίθενται πλείονα νομικά
ζητήματα, ο αναιρεσείων βαρύνεται, επί ποινή ολικού ή μερικού απαραδέκτου του ενδίκου μέσου, να προβάλει ειδικούς,
αυτοτελείς και συγκεκριμένους, υπό την ανωτέρω έννοια, ισχυρισμούς για τη θεμελίωση του παραδεκτού της αιτήσεως
αναιρέσεως για καθένα από τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως (ΣτΕ 1648/2014, ΣτΕ 4547, ΣτΕ 4155/2013, ΣτΕ
3998/2013 κ.ά). Στην περίπτωση, εξάλλου, που ο αναιρεσείων επικαλείται αντίθεση της αναιρεσιβαλλομένης προς
υφιστάμενη κατά τ' ανωτέρω νομολογία, οι δικαστικές αποφάσεις, των οποίων γίνεται επίκληση ως προς το ζήτημα της
αντιθέσεως, πρέπει να προσκομίζονται από τον αναιρεσείοντα κατά την κατάθεση της αιτήσεως, εκτός αν πρόκειται για
αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας ή άλλου ανωτάτου δικαστηρίου, οπότε, κατ' εξαίρεση, αρκεί να
προσδιορίζονται ειδικώς στο εισαγωγικό δικόγραφο κατά τρόπο που να επιτρέπει την εξατομίκευσή τους (ΣτΕ 130/2012
εν Συμβ., πρβλ. ΣτΕ 3475/2011 Ολομ.) και την, κατά τα προεκτεθέντα, σύνδεσή τους με το παραδεκτό της αιτήσεως, χωρίς
να αρκεί προς τούτο μόνη η επίκληση αποφάσεων (του Σ.τ.Ε ή άλλων δικαστηρίων), η οποία γίνεται στο πλαίσιο της
επιχειρηματολογίας για τη βασιμότητα των προβαλλομένων λόγων αναιρέσεως (ΣτΕ 2176/2015, ΣτΕ 945/2014, ΣτΕ
2582/2014 κ.ά.). Τέλος, δεν συνιστούν παραδεκτή, κατά τ' ανωτέρω, επίκληση νομικού ζητήματος ισχυρισμοί (περί
ελλείψεως νομολογίας ή αντιθέσεως σε νομολογία) οι οποίοι, περιοριζόμενοι σε ζητήματα αιτιολογίας συνδεόμενα με το
πραγματικό της κρινόμενης υποθέσεως, δεν αναφέρονται στην ερμηνεία διατάξεως νόμου ή γενικής αρχής, η οποία
(ερμηνεία), ανεξαρτήτως εάν διατυπώνεται στη μείζονα ή στην ελάσσονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού της
αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως ή των λοιπών αποφάσεων προς τις οποίες προβάλλεται ότι υφίσταται αντίθεση, είναι
δεκτική γενικότερης εφαρμογής (ΣτΕ 3008/2013, ΣτΕ 3011/2013, πρβλ. ΣτΕ 3873/2013, ΣτΕ 3996/2013).
4. Επειδή, με την διάταξη της περιπτώσεως β' της παραγράφου 1 του άρθρου 95 του Συντάγματος, όπως ισχύει μετά την
αναθεώρηση με το από 6.4.2001 Ψήφισμα της Ζ' Αναθεωρητικής Βουλής, κατοχυρώνεται, κατ' αρχήν, η αίτηση
αναιρέσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Περαιτέρω, όμως, ενόψει και της νέας διατύπωσης της ως άνω
διατάξεως (στην αρμοδιότητα του ΣτΕ ανήκει "η μετά από αίτηση αναίρεση τελεσίδικων αποφάσεων των τακτικών
διοικητικών δικαστηρίων, όπως νόμος ορίζει"), σε συνδυασμό με τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου 95
(ότι δηλαδή «οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου της Επικρατείας ρυθμίζονται και ασκούνται όπως νόμος ειδικότερα
ορίζει»), επιτρέπεται στον κοινό νομοθέτη να σταθμίζει το γενικότερο συμφέρον της Δικαιοσύνης και, ενεργώντας με
βάση αντικειμενικά και απρόσωπα κριτήρια, να διαμορφώνει τις δικονομικές προϋποθέσεις ασκήσεως του ενδίκου
αυτού μέσου κατά τρόπο που να συμβάλλει στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη δικαστική προστασία από το
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 61
Συμβούλιο της Επικρατείας επί των σχετικών διαφορών (βλ. ΣτΕ 251/2016, ΣτΕ 892/2015, ΣτΕ 106/2012, 196, ΣτΕ
2471/2012 7μ.).
5. Επειδή, με τις παρατεθείσες στην τρίτη σκέψη διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του ν. 3900/2010, με τις
οποίες τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 53 παρ. 3 και 4 του π.δ. 18/1989, ο νομοθέτης απέβλεψε στην
αποσυμφόρηση του Συμβουλίου της Επικρατείας από τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό αιτήσεων αναιρέσεως που δεν
θέτουν σημαντικά νομικά ζητήματα, έτσι ώστε να εξυπηρετηθεί ο προορισμός αυτού ως Ανωτάτου Διοικητικού
Δικαστηρίου και να επιτευχθεί μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στην απονομή της διοικητικής δικαιοσύνης
σε υποθέσεις που θέτουν σοβαρά νομικά ζητήματα. Προς το σκοπό αυτό, με τις εν λόγω διατάξεις, ο νομοθέτης
προέκρινε, αντί άλλων, το νομοθετικό περιορισμό, επί τη βάσει ενός αντικειμενικού κριτηρίου, των προϋποθέσεων
παραδεκτού της αιτήσεως αναιρέσεως. Ενόψει δε του ότι βασικός σκοπός του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι η ενότητα της
νομολογίας του και, συνακόλουθα, η ενότητα και ασφάλεια του δικαίου στο πεδίο της διοικητικής δικαιοσύνης, όρισε ότι
το ένδικο μέσο της αιτήσεως αναιρέσεως.£ίναι πλέον παραδεκτό μόνον όταν ο αναιρεσείων, ανταποκρινόμενος. στο
σχετικό δικονομικό βάρος, προβάλλει, στο εισαγωγικό δικόγραφο, επί ποινή ολικού ή μερικού απαραδέκτου της
αιτήσεώς του, τους, κατά τα προεκτεθέντα, ισχυρισμούς περί ελλείψεως νομολογίας ή περί αντιθέσεως των κριθέντων
προς τη νομολογία του ΣτΕ κλπ. Ενισχύοντας, πάντως, χάριν της ασφάλειας του δικαίου, την παγίωση της νομολογίας του
ανωτάτου δικαστηρίου, ο νομοθέτης δεν απέκλεισε κάθε μελλοντική μεταβολή της. Τέτοια μεταβολή είναι δυνατή στην
περίπτωση κατά την οποία το Συμβούλιο της Επικρατείας επιλαμβάνεται εκ νέου σχετικού ζητήματος που άγεται
παραδεκτώς ενώπιον του, όταν τα δικαστήρια της ουσίας, όπως έχουν εκ του Συντάγματος τη δυνατότητα, δεν
ακολουθούν τη νομολογία του, ή σε περίπτωση ασκήσεως αιτήσεως αναιρέσεως υπέρ του νόμου ή επί τηρήσεως της
διαδικασίας του άρθρου 1 του ν. 3900/2010. Εν όψει των ανωτέρω, η εν λόγω ρύθμιση του παραδεκτού της αιτήσεως
αναιρέσεως, ανακουφίζοντας το Συμβούλιο της Επικρατείας από την υφιστάμενη, οριακή για τη λειτουργία του,
κατάσταση υπερφόρτωσης, η οποία αποδυναμώνει την ουσιαστική πραγμάτωση των συνταγματικών δικαιωμάτων των
πολιτών, αλλά και αποθαρρύνοντας την άσκηση αιτήσεων αναιρέσεως που δεν επιδιώκουν την επίλυση σοβαρών
νομικών ζητημάτων, αλλά έχουν ως συνέπεια την καθυστέρηση εκπλήρωσης νομίμων υποχρεώσεων από τους
αναιρεσείοντες ή την ατέρμονη επανεξέταση των αυτών ζητημάτων, αποβλέπει και συμβάλλει πράγματι, όπως εκτίθεται
στη σχετική αιτιολογική έκθεση, στην παροχή δυνατότητας στο Συμβούλιο της Επικρατείας να ασκήσει αποτελεσματικά
τις συνταγματικές του αρμοδιότητες ως ανωτάτου δικαστηρίου στις περιπτώσεις που κατ' εξοχήν επιβάλλεται. Τυχόν δε
σοβαρά ζητήματα τα οποία, ανεξάρτητα από τις ως άνω δικονομικές προϋποθέσεις παραδεκτού, ενδείκνυται να αχθούν
προς κρίση ενώπιον του, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο της ως άνω αιτήσεως αναιρέσεως υπέρ του , νόμου κατά
τις σχετικές διατάξεις, οι οποίες δεν θίγονται και εξακολουθούν να ισχύουν. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, δεν μπορεί να
θεωρηθεί ότι οι ως άνω διατάξεις, με την υποχρέωση που επιβάλλουν στον αναιρεσείοντα διάδικο να προβάλει με το
εισαγωγικό δικόγραφο τους ισχυρισμούς που θεμελιώνουν, κατά τ' ανωτέρω, το παραδεκτό της αιτήσεώς του,
αντίκεινται στην κατοχυρωμένη από το άρθρο 25 παρ. 1 εδ. β' του Συντάγματος αρχή της αναλογικότητας. Εξάλλου,
εφόσον επί των σχετικών διαφορών υφίσταται ήδη τελεσίδικη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, διαφυλάσσεται το
κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος και το άρθρο 6 παρ. 1 της κυρωθείσης με το άρθρο πρώτο του ν.δ/τος 53/1974
(Α' 256) Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών
(Ε.Σ.Δ.Α.) δικαίωμα παροχής έννομης προστασίας. Συνεπώς, η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 53 παρ. 3 του π.δ/τος
18/1989, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 3900/2010, δεν αντίκειται στα άρθρα 20 παρ. 1, 87 παρ. 1
και 2, 25 παρ. 1 εδ. β' και 95 παρ. 1 περ. β', του Συντάγματος ούτε στο άρθρο 6 παρ. 1 της κυρωθείσης με το άρθρο
πρώτο του ν.δ/τος 53/1974 (Α' 256) Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των
θεμελιωδών ελευθεριών (βλ. ΣτΕ 251/2016, ΣτΕ 1987/2015 7μ, ΣτΕ 3719/2015, ΣτΕ 1880/2015, ΣτΕ 892/2015, ΣτΕ
1924/2014 7μ, ΣτΕ 4319/2014, ΣτΕ 4474/2013 7μ, ΣτΕ 4606/2013, ΣτΕ 1439/2013, ΣτΕ 106/2012, ΣτΕ 196/2012 7μ, ΣτΕ
2471/2012, ΣτΕ 4439/2012 7μ, πρβλ και ΣτΕ 552/2013, ΣτΕ 3140/2013, ΣτΕ 2926/2013, ΣτΕ 2250/2012 ως προς το άρθρο
35 παρ. 1 του ν. 3772/2009· βλ. επίσης αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου: α) της
2.6.2016, 18880/15, Παπαιωάννου κατά Ελλάδας, β) της 19.12.1997, 155/1996/774/975, Brualia Gomez de la Torre κατά
Ισπανίας, και γ) της 4.9.2003, 72267/01, Παναγιώτα Βελή - Μακρή και λοιποί κατά Ελλάδος). Δοθέντος, άλλωστε, ότι οι
ανωτέρω κανόνες αφορούν όλους γενικώς τους διαδίκους, δεν τίθεται από την άποψη αυτή ούτε ζήτημα παραβιάσεως
της αρχής της ισότητας ( ΣτΕ 568/2014, ΣτΕ Εν Συμβ. 1991/2014, πρβλ ΣτΕ 2726/2009). Επομένως, οι εν λόγω ρυθμίσεις
δεν αντίκεινται στο Σύνταγμα ή άλλη υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη και πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι οι
περιλαμβανόμενοι στο από 25.1.2016 δικόγραφο πρόσθετων λόγων περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της αναιρεσείουσας.
Ειδικότερα, απορριπτέοι είναι οι ισχυρισμοί αυτοί, μεταξύ των άλλων, και καθ' ο μέρος αμφισβητούν ως υπερβολική και
αντίθετη στην ΕΣΔΑ την απαίτηση των ως άνω διατάξεων να προσδιορίζει ο ίδιος ο διάδικος το τιθέμενο νομικό ζήτημα
για το οποίο δεν υπάρχει ή υπάρχει αντίθετη νομολογία. Και τούτο διότι η απαίτηση αυτή του νομοθέτη ενώ διευκολύνει
σημαντικά την ταχύτερη επεξεργασία της υποθέσεως από τον αναιρετικό δικαστή, συμβάλλοντας έτσι ουσιωδώς στην
επίτευξη του σκοπού του νόμου (ΣτΕ 2172/2015), δεν μπορεί να θεωρηθεί ως βάρος υπερβολικό για τον αναιρεσείοντα.
Οχι μόνο γιατί ο ίδιος είναι που, κατά την άσκηση της αιτήσεώς του, γνωρίζει τα ζητήματα που θέτει με αυτήν, αλλά και
γιατί στην ανάδειξη των ζητημάτων αυτών, κατά τη σύνταξη των σχετικών δικογράφων και την παράσταση
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 62
επ'ακροατηρίου, εκπροσωπείται υποχρεωτικά από δικηγόρο (βλ. άρθρα 17 παρ. 4 και 26 παρ. 1 του πδ 18/1989, καθώς
και ΣτΕ 973/2014, ΣτΕ 443/2012, ΣτΕ 2718/2009, ΣτΕ 2718/2008, 303/2004, ΣτΕ 933/1991 7μ.). Η παρακολούθηση δε της
νομολογίας των δικαστηρίων και δη των Ανωτάτων, εν όψει, άλλωστε, και των σύγχρονων τεχνολογικών δυνατοτήτων,
αποτελεί εύλογο, εφικτό και στοιχειώδες μέλημα κάθε επιμελούς δικηγόρου, περιλαμβανόμενο στο γενικότερο καθήκον
επιμελείας του κατά τον χειρισμό των αναλαμβανομένων από αυτόν υποθέσεων και συναπτόμενο απολύτως με την
αποστολή του ως «συλλειτουργού της δικαιοσύνης», συμβάλλοντος με την άσκηση του λειτουργήματος του, στην ορθή
απονομή του δικαίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων (άρθρα 1,2,3,5 του ν. 4194/2013, Α 208) και του
Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος .
6. Επειδή με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής: Από τα στοιχεία της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων
και η από 16.4. 2008 έκθεση τακτικού ελέγχου φορολογίας εισοδήματος, προέκυψε ότι η αναιρεσείουσα εταιρεία,
συστάθηκε το έτος 1995, με αντικείμενο εργασιών τις εισαγωγές κατ εξαγωγές κατεψυγμένων αλιευμάτων και κρεάτων
και λοιπών προϊόντων, την εμπορία νωπών ή κατεψυγμένων ειδών διατροφής και ιδίως τη χονδρική εμπορία νωπού και
κατεψυγμένου φιλέτου πέρκας. Η έδρα της εταιρείας ήταν αρχικά στον Βύρωνα Αττικής και τελικά στη Γλυφάδα
(Ολυμπίας 19), όπου και έγινε ο τακτικός έλεγχος για τις διαχειριστικές χρήσεις από 1.1.2002 έως 31.12.2004, σύμφωνα
δε με την υπ' αριθμ. 986/8.6.2006 Δήλωση Μεταβολών στη Δ.Ο.Υ. Γλυφάδας Αττικής, η επιχείρηση τελεί σε αδράνεια.
Κατά την ένδικη χρήση (1.1- 31.12.2002) η αναιρεσείουσα, η οποία για τη διεξαγωγή των εργασιών της είχε ως έδρα τότε
μισθωμένο ακίνητο στη................... τηρούσε βιβλία και στοιχεία Γ κατηγορίας του ΚΒΣ. Από τα τηρούμενα βιβλία και
στοιχεία της προέκυπταν ακαθάριστα έσοδα 15.731.723,72 ευρώ, μικτά κέρδη 1.089.876,52 ευρώ, καθαρά κέρδη
ισολογισμού 162.630,67 ευρώ, ζημία παρελθουσών χρήσεων 312.366,43 ευρώ και τελικό αποτέλεσμα ζημία 140.804,96
ευρώ, ποσό το οποίο και περιελήφθη στην 151/7.5.2003 δήλωση, ως αποτέλεσμα της χρήσης. Τα ελεγκτικά όργανα
αναμόρφωσαν τα δηλωθέντα καθαρά κέρδη της αναιρεσείουσας σε 171.561.47 ευρώ, με την προσθήκη λογιστικών
διαφορών 8.930,80 ευρώ, ενώ ακολούθως, έκριναν τα βιβλία και στοιχεία της ανεπαρκή. Την κρίση τους αυτή τα
ελεγκτικά όργανα στήριξαν στο γεγονός ότι, από τον ειδικότερο έλεγχο που διενεργήθηκε για την εξακρίβωση της
εφαρμογής των διατάξεων του ΚΒΣ, διαπιστώθηκε ότι δεν επιδείχθηκε "το βιβλίο απογραφών και ισολογισμού
(......................................)", όπως ζητήθηκε με την υπ' αριθμ. 3561/23.5.2007 πρόσκληση επίδειξης βιβλίων και στοιχείων
της Υπηρεσίας, που κοινοποιήθηκε στην αναιρεσείουσα στις 29.5.2007. Εν όψει της μη επίδειξης του ως άνω βιβλίου, η
οποία θεωρήθηκε ότι συνιστά την παράβαση της μη διαφύλαξης αυτού, ο Προϊστάμενος του Διαπεριφερειακού
Ελεγκτικού Κέντρου (Δ.Ε.Κ.) Αθηνών, κρίνοντας ότι τα βιβλία και στοιχεία της αναιρεσείουσας ήταν ανεπαρκή και
οδηγούσαν σε. εξωλογιστικό προσδιορισμό των αποτελεσμάτων της, της κοινοποίησε σημείωμα με τις διαπιστώσεις των
φορολογικών ελεγκτών, κατά το άρθρο 30 παρ. 5 του Κ.Β.Σ. Η Επιτροπή του άρθρου αυτού, της οποίας εν συνεχεία
ζήτησε την κρίση η αναιρεσείουσα, επικύρωσε, με την 5/12.3.2008 απόφασή της, την παραπάνω κρίση της φορολογικής
αρχής. Στη συνέχεια, ο ανωτέρω Προϊστάμενος προέβη σε εξωλογιστικό προσδιορισμό των οικονομικών αποτελεσμάτων
της αναιρεσείουσας, προσδιορίζοντας τα καθαρά κέρδη της σε 945.921,38 ευρώ, με την εφαρμογή του μοναδικού
συντελεστή καθαρού κέρδους 6% επί των δηλωθέντων ακαθαρίστων εσόδων της (15.765.356,31 ευρώ), τα οποία έγιναν
δεκτά από τον έλεγχο, και, τελικά, στο ποσό των 955.698,40 ευρώ, μετά την προσθήκη ποσού 846,22 ευρώ (έσοδα
κεφαλαίου) και του πιο πάνω ποσού των 8.930,80 ευρώ (λογιστικές διαφορές δήλωσης), εξέδωσε δε ακολούθως το
επίδικο φύλλο ελέγχου (ανωτ.σκέψη 2). Κατά του φύλλου αυτού η αναιρεσείουσα άσκησε την από 15.5.2008 προσφυγή,
με την οποία, μεταξύ άλλων, ισχυρίσθηκε ότι μη νόμιμα ο έλεγχος εχώρησε στην απόρριψη των βιβλίων και στοιχείων
της ως ανεπαρκών και σε εξωλογιστικό προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος της, λόγω μη επίδειξης, κατά τ'
ανωτέρω, του βιβλίου απογραφών, αφού εν προκειμένω ήταν εφικτή η διενέργεια των αναγκαίων ελεγκτικών
επαληθεύσεων' και τούτο διότι "τα στοιχεία της απογραφής υπάρχουν και είναι στη διάθεση του ελέγχου, δεδομένου ότι
ανευρέθησαν στα δημόσια ".............................." και "καλύπτουν τις λογιστικές εγγραφές της εταιρείας μας [...]". Με την
6122/2013 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε, πλην η εν λόγω απόφαση
αναιρέθηκε με την 66/2015 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και η υπόθεση παραπέμφθηκε στο αυτό
δικαστήριο για νέα κρίση. Επανελθόν μετά ταύτα το διοικητικό εφετείο εξέδωσε την αναιρεσιβαλλόμενη ήδη απόφαση,
με την οποία έκρινε ότι η μη τήρηση από την αναιρεσείουσα, κατά την κρίσιμη διαχειριστική περίοδο, του βιβλίου
απογραφών και ισολογισμού, η οποία τεκμαιρόταν από την παράλειψή της να ανταποκριθεί στην ως άνω
3561/23.5.2007 πρόσκληση της φορολογικής αρχής για την επίδειξή του (η οποία-επίδειξη- ήταν άλλωστε δυνατή και
ενώπιον της κατ' άρθρο 30 παρ. 5 του ΚΒΣ Επιτροπής), δικαιολογούσε την προσφυγή στον εξωλογιστικό προσδιορισμό
των αποτελεσμάτων της, που διενεργήθηκε με το επίδικο φύλλο ελέγχου, καθόσον ήταν αδύνατες οι ελεγκτικές
επαληθεύσεις ως προς το ύψος των αποσβέσεων, της αναπόσβεστης αξίας των παγίων, το κόστος των μενόντων και το
κόστος των αναλωθέντων εμπορευμάτων- εν όψει άλλωστε, όπως αναφέρεται στην απόφαση, και των προβλεπομένων
στον νόμο περί της προσήκουσας και έγκαιρης απογραφής των εμπορευμάτων, ώστε να είναι δυνατή η ποσοτική
επαλήθευση των δεδομένων που προκύπτουν από τα λοιπά βιβλία και στοιχεία. Ισχυρισμοί δε που προέβαλε η
αναιρεσείουσα -με δικόγραφο πρόσθετων λόγων- περί κλοπής του ως άνω βιβλίου, απορρίφθηκαν με τη σκέψη ότι, και
αληθείς υποτιθέμενοι, δεν ασκούσαν επιρροή, διότι εξωλογιστικός προσδιορισμός χωρεί και σε περίπτωση κλοπής,
εξομοιουμένης, από την άποψη προσδιορισμού του εισοδήματος, με μη τήρηση λογιστικών βιβλίων και στοιχείων.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 63
Περαιτέρω, ο ισχυρισμός περί εφικτού των ελεγκτικών επαληθεύσεων, που είχε, κατά τ' ανωτέρω, προβάλει η αιτούσα
με την προσφυγή της και που επανέλαβε με το δικόγραφο των πρόσθετων λόγων, υπό το ειδικότερο περιεχόμενο ότι σε
μεταγενέστερο έλεγχο παρελθόντων ετών μέχρι και του προηγουμένου της ένδικης χρήσης, τα στοιχεία που υπήρχαν στο
απωλεσθέν βιβλίο απογραφών και ισολογισμών της "αναπληρώθηκαν" με τα στοιχεία που οι ελεγκτές πήραν από την
εταιρεία ".......... ΑΕ" όπου αποθήκευε τα προϊόντα της ελλείψει δικών της αποθηκευτικών χώρων και ότι, επομένως,
αφού υπήρχε η απογραφή λήξης του 2001 "όπως τη δέχτηκαν οι ελεγκτές", "υπήρχε" δε και "απογραφή λήξης" κατά την
ένδικη χρήση, ο λογιστικός προσδιορισμός των αποτελεσμάτων της τελευταίας ήταν εφικτός, απορρίφθηκε από το
διοικητικό εφετείο με την ακόλουθη αιτιολογία: "οι εγγραφές του βιβλίου αυτού [απογραφών και ισολογισμού της
αναιρεσείουσας] δεν μπορούσαν να αναπληρωθούν από τα δεδομένα που τυχόν προέκυψαν κατά τον διενεργηθέντα σε
μεταγενέστερο χρόνο επανέλεγχο στα βιβλία και στοιχεία της επιχείρησης "........................." [...], γιατί ανεξάρτητα από το
ότι κρίσιμος χρόνος για την κρίση περί εφικτού ή μη του λογιστικού προσδιορισμού και των ελεγκτικών επαληθεύσεων
είναι ο χρόνος διάπραξης των αποδιδόμενων παραβάσεων [...], από τις διατάξεις των άρθρων 30 και 36 του Κώδικα
Βιβλίων και Στοιχείων, ερμηνευόμενες σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 30 παρ. 2, 31 παρ. 1 και 32 παρ. 1 του ν.
2238/1994 συνάγεται ότι δεν αποκλείεται να συναχθεί κρίση από βιβλία και στοιχεία τρίτου (επίσημα και μη) για την
ειλικρίνεια και εν γένει επάρκεια των βιβλίων της ελεγχομένης από τη φορολογική αρχή επιχείρησης, υπό την
προϋπόθεση όμως ότι η Τελευταία τήρησε κατά την ελεγχόμενη φορολογική περίοδο επίσημα βιβλία [...], προϋπόθεση
που δεν συντρέχει εν προκειμένω, αφού η [αναιρεσείουσα] δεν τήρησε [...] βιβλίο απογραφών-ισολογισμού. Και τούτο,
γιατί, υπό την αντίθετη εκδοχή-κατά την οποία ο έλεγχος της ακρίβειας και της επάρκειας των βιβλίων του εκάστοτε
ελεγχόμενου επιτηδευματία μπορεί να στηριχτεί αποκλειστικά στις εγγραφές και τα εν γένει δεδομένα που προκύπτουν
από τα επίσημα (ή ανεπίσημα) βιβλία και στοιχεία τρίτου επιτηδευματία- το περιεχόμενο των επίσημων φορολογικών
βιβλίων του τελευταίου (τρίτου επιτηδευματία) θα υποκαθιστούσε, μη νόμιμα, κατά περιεχόμενο, τα μη τηρηθέντα
βιβλία της ελεγχόμενης από τη φορολογική αρχή επιχείρησης». Περαιτέρω τους προβληθέντες με το δικόγραφο
πρόσθετων λόγων ισχυρισμούς της αναιρεσείουσας, σύμφωνα με τους οποίους το επίδικο φύλλο ελέγχου είχε εκδοθεί
κατά παράβαση του άρθρου 6 παρ. 1-3 της ΕΣΔΑ, το,δίκασαν εφετείο τους απέρριψε με τις σκέψεις ότι το σύστημα του
εξωλογιστικού προσδιορισμού δεν αποτελεί κύρωση και, στο μέτρο που συνοδεύεται από επαρκείς εγγυήσεις
προστασίας του φορολογούμενου, δεν αντίκειται στις πιο πάνω διατάξεις, ενώ, σε κάθε περίπτωση, εξασφαλίζεται
πλήρως η δυνατότητα δικαστικού ελέγχου του επίδικου φύλλου ελέγχου τόσο κατά το κεφάλαιο του το σχετικό με τον
κύριο φόρο όσο και κατά το κεφάλαιο του το σχετικό με τον πρόσθετο φόρο (και υπό την εκδοχή ακόμα ότι ο τελευταίος
αυτός συνιστά «κύρωση ποινικής φύσεως» κατά την έννοια της Συνθήκης). Τέλος, το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι οι
διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 2523/1997, βάσει των οποίων επεβλήθη ο πρόσθετος φόρος, ερμηνευόμενες σύμφωνα με
τους κανόνες της λογικής και της κοινής πείρας αλλά και όσων αναφέρονται στην οικεία εισηγητική έκθεση, δεν
αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας, καθόσον με την πρόβλεψη επιβολής σταθερού ποσοστού φόρου και
συνάρτησης του ποσού του φόρου με τη διάρκεια της καθυστέρησης στην καταβολή του, ενέχουν οι ίδιες αυτές στοιχεία
αναλογικότητας, δεν θεσπίζουν μέτρο προδήλως ) ) ακατάλληλο ή απρόσφορο ούτε υπερακοντίζουν τον σκοπό δημοσίου
συμφέροντος του κολασμού του παραβάτη και της αποτροπής παρομοίων παραβάσεων, και, αποβλέποντας στην
εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού, δεν αντίκεινται ούτε στο άρθρο 17 του Συντάγματος ούτε στο άρθρο 1 του 1ου
Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, απέρριψε δε, κατόπιν αυτών, όλους τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς της
αναιρεσείουσας.
7. Επειδή η κρινόμενη αίτηση κατατέθηκε στη Γραμματεία του εκδόσαντος την προσβαλλόμενη απόφαση Διοικητικού
Εφετείου Αθηνών στις 6.10.2015, υπό την ισχύ δηλαδή της παραγράφου 3 του άρθρου 53 του π.δ/τος 18/1989, όπως είχε
αντικατασταθεί με το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 3900/2010 και εμπίπτει, ως εκ τούτου στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω
διατάξεως (βλ. ανωτέρω σκέψη 3). Στο εισαγωγικό δικόγραφο της αιτήσεως, το οποίο συνυπογράφεται από τον Δ.Σιούτη,
υπό την ένδειξη "ο συντάξας διαχειριστής της ...................." και από τον ................., ως πληρεξούσιο δικηγόρο της,
προβάλλονται σε 97 σελίδες και 562 παραγράφους, 11 λόγοι αναιρέσεως, ως προς τους οποίους αναφέρονται κατ'αρχάς
[προφανώς από τον πιο πάνω διαχειριστή] τα εξής (σελ. 5) : "όλοι [οι] λόγοι αναίρεσης με αριθμό ένα έως τέσσερα είναι
λόγοι που ανέπτυξε και συνέταξε ο δικηγόρος μου. Στον πρώτο λόγο όμως εγώ προσέθεσα τη νομολογία του ΕΔΔΑ. Τους
υπόλοιπους τους συνέτεξα μόνος μου διαβάζοντας τη νομολογία του ΕΔΔΑ και πιστεύω είναι βάσιμοι. Ο δικηγόρος μου
απλώς μου υπέδειξε τους εφαρμοστέους νόμους". Περαιτέρω, κατά την ανάπτυξη των λόγων αυτών θίγονται πληθώρα
ζητημάτων, νομικών και μη, γίνεται επίκληση νομολογίας, μεταξύ άλλων του Συμβουλίου της Επικρατείας και του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σχετικά δε με τη συνδρομή των κατά την ανωτέρω διάταξη
προϋποθέσεων του παραδεκτού της αιτήσεως, μεταξύ άλλων, στην αρχή μεν του αναιρετηρίου (σελ 2) αναφέρεται ότι
"ζητούμε την αναίρεση [...] για τους κατωτέρω αναφερομένους βάσιμους νομίμους και αληθείς λόγους, επί των οποίων
δεν υπάρχει αντίθετη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως θα αναλυθεί ακολούθως για κάθε έναν από τους
προβαλλομένους ισχυρισμούς», περί το τέλος δε του δικογράφου (σελ.96-97), και αφού έχει προηγηθεί η αμφισβήτηση
των εν λόγω-περί νομολογίας-προϋποθέσεων του παραδεκτού, αναφέρονται τα ακόλουθα: «561.Συνεπώς από τα
ανωτέρω δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτά που έγραψε ο δικηγόρος μου σε κάθε λόγο αναίρεσής του ότι "ο δε λόγος
αυτός προβάλλεται παραδεκτώς κατ' άρθρο 53 παρ. 3 του π.δ. 18/1989, καθ' όσον δεν υπάρχει επ' αυτού αντίθετη
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 64
νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας ..." 562. [...] Άρα το ανωτέρω κριτήριο περί παραδεκτού των λόγων της
αναίρεσης είναι εξοργιστικά αβάσιμο[...]». Υπό τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με τα εκτεθέντα στις σκέψεις 3-5, ο πιο
πάνω ισχυρισμός περί της ελλείψεως νομολογίας του Δικαστηρίου για όλους συλλήβδην τους λόγους αναιρέσεως, χωρίς
ειδικότερο προσδιορισμό των νομικών ζητημάτων στα οποία αναφέρεται, παρίσταται, εν όψει και του ως άνω
περιεχομένου του αναιρετηρίου, ανεπίδεκτος δικαστικής εκτιμήσεως και δεν αρκεί, αυτοτελώς λαμβανόμενος, για τη
θεμελίωση του παραδεκτού της κρινομένης αιτήσεως (πρβλ. ΣτΕ 2317- 25/2015, καθώς και ΣτΕ 1528, ΣτΕ 3627/2015, ΣτΕ
4329/ 2015 κ.ά.).
8. Επειδή, με τον υπ' αριθμ. 1, κατά το αναιρετήριο, λόγο αναιρέσεως, προβάλλεται ότι η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση
είναι αναιρετέα λόγω κακής σύνθεσης του δικαστηρίου που την εξέδωσε και, ειδικότερα, γιατί, κατά παράβαση της
διατάξεως του άρθρου 14 παρ. 1 στοιχ. γ) του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν.2717/1999), που ορίζει ότι "Ο δικαστής
αποκλείεται από την άσκηση του λειτουργήματος του σε δίκη [...] που αφορά διοικητική πράξη ή δικαστική απόφαση
στην έκδοση των οποίων είχε συμπράξει" μετέσχε σε αυτήν η Εφέτης Αγγ.Συντελή- Πιστοφίδου, η οποία μετείχε και στη
σύνθεση που εξέδωσε την αναιρεθείσα ως άνω 6122/2013 απόφαση του αυτού δικαστηρίου. Περαιτέρω, αναφέρει η
αναιρεσείουσα ότι η εν λόγω δικαστής, καθώς ήταν, όπως «πιστεύ[ει]» παρούσα στο γραφείο των δικαστών του
διοικητικού εφετείου, σε επεισόδιο που δημιουργήθηκε όταν προσήλθε ο εκπρόσωπος της για να «διαμαρτυρηθεί» για
την αρχική ως άνω απόφαση, "ξαναδίκασε την υπόθεσή [τ]ου για να [τ]ον διδάξει ένα καλό μάθημα" και ότι εν όψει
αυτών παραβιάσθηκε η αρχή της αμεροληψίας και το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ, μη δυναμένης να αποκλεισθεί και της "αθέμιτης
επιρροής" της ως άνω εφέτη και στα λοιπά μέλη της συνθέσεως του δικαστηρίου. Ως προς το παραδεκτό του λόγου
προβάλλεται ότι «δεν υπάρχει επ' αυτού αντίθετη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθόσον ως νομολογία
νοείται η διαμορφωθείσα επί αυτού τούτου του κρίσιμου νομικού ζητήματος και όχι επί αναλόγου ή παρομοίου». Όπως,
όμως, έχει κριθεί (ΣτΕ 2500/2007, ΣτΕ 4186/1988) καθ' ερμηνείαν της ταυτοσήμου περιεχομένου διατάξεως του άρθρου
15 περ, ε του Κ.Φ.Δ. (π.δ. 331/1985, Α' 118), ουδόλως αποκλείεται, κατά νόμο, σε περίπτωση παραπομπής υποθέσεως
στο δικαστήριο της ουσίας, κατόπιν αναιρέσεως από το Συμβούλιο της Επικρατείας, η συμμετοχή στη σύνθεση του
δικαστηρίου που επιλαμβάνεται εκ νέου της υποθέσεως, των ίδιων δικαστών που είχαν μετάσχει στη σύνθεση του
δικαστηρίου κατά την έκδοση της αναιρεθείσας αποφάσεως: Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον υφίσταται νομολογία επί
του εν λόγω νομικού ζητήματος, ο εξεταζόμενος λόγος αναιρέσεως, καθ' ο μέρος προβάλλεται με αυτόν κώλυμα της ως
άνω εφέτη ως εκ της συμμετοχής της στη σύνθεση που εξέδωσε την αναιρεθείσα απόφαση, είναι, κατά το άρθρο 53 παρ.
3 του π.δ 18/1989, απορριπτέος ως απαράδεκτος. Κατά τα λοιπά, τα ως άνω ιστορούμενα περί της παρουσίας της εφέτη
κατά την επίσκεψη της εκπροσώπου της αιτούσης στο γραφείο των δικαστών, και αληθή υποτιθέμενα, δεν είναι, όπως
προβάλλονται, ικανά να στοιχειοθετήσουν καθ' εαυτά έλλειψη αμεροληψίας ή άλλο νόμιμο κώλυμα συμμετοχής της εν
λόγω δικαστικής λειτουργού στη σύνθεση του δικαστηρίου και, συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα, είναι εν
πάση περιπτώσει αβάσιμα και απορριπτέα.
9. Επειδή, με τον υπ' αριθμ. 2, κατά το αναιρετήριο, λόγο αναιρέσεως, που επιγράφεται "Μη απόρριψη των βιβλίων του
φορολογουμένου σε περίπτωση που οι διαπιστούμενες πλημμέλειες δεν καθιστούν αδύνατη τη διενέργεια των
προσηκουσών ελεγκτικών επαληθεύσεων και ανέφικτο τον λογιστικό προσδιορισμό των αποτελεσμάτων του",
προβάλλεται από την αναιρεσείουσα ότι δεν ήταν ορθή η κρίση του δικαστηρίου πως η μη τήρηση του βιβλίου
απογραφών και ισολογισμού της αναιρεσείουσας δικαιολογούσε εν προκειμένω την προσφυγή στον εξωλογιστικό
προσδιορισμό των οικονομικών αποτελεσμάτων της· και τούτο, κατά την αιτούσα, διότι το εφετείο αρκέσθηκε σε μόνο το
γεγονός ότι δεν τηρήθηκε το πιο πάνω βιβλίο για την ένδικη χρήση, χωρίς να προβεί σε συνολική αξιολόγηση της
επιπτώσεως της εν λόγω πλημμελείας στη δυνατότητα διενέργειας των ελεγκτικών επαληθεύσεων, η οποία ήταν πάντως
εφικτή κατά την αιτούσα,, αφού όλα τα λοιπά βιβλία και στοιχεία είχαν τηρηθεί νομοτύπως, εν πάση δε περιπτώσει η
επαλήθευση των δεδομένων χρήσης 2002 μπορούσε να αναπληρωθεί από τις απογραφές έναρξης χρήσης 2003 για την
οποία (χρήση) τηρήθηκε βιβλίο απογραφών και ισολογισμού, «που ήταν στη διάθεση του ελέγχου». Ως προς το
παραδεκτό του λόγου αυτού αναιρέσεως προβάλλεται ότι «δεν υπάρχει αντίθετη νομολογία του Συμβουλίου της
Επικρατείας». Ο λόγος όμως αυτός, με τον οποίο κατ' ουσίαν αμφισβητείται γενικώς η ορθότητα, η πληρότητα και η
επάρκεια της αιτιολόγησης της ουσιαστικής κρίσεως του διοικητικού εφετείου ως προς το εφικτό ή μη των ελεγκτικών
επαληθεύσεων και του λογιστικού προσδιορισμού των οικονομικών αποτελεσμάτων της αναιρεσείουσας στη
συγκεκριμένη περίπτωση, δεν θέτει, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 3, νομικό ζήτημα, κατά την έννοια της διάταξης του
άρθρου 53 παρ. 3, του Π.Δ/τος 18/1989, και, συνεπώς, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος.
10. Επειδή, ο υπ' αριθμ. 3, κατά το αναιρετήριο, λόγος αναιρέσεως επιγράφεται «Μη απόρριψη των βιβλίων του
φορολογουμένου σε περίπτωση που είναι δυνατή η αναπλήρωση των ελλείψεων με στοιχεία τα οποία παρέχονται από
τον φορολογούμενο και αν ακόμη συντρέχει παράλειψη τηρήσεως ή εκδόσεως ορισμένων βιβλίων ή στοιχείων, εφόσον,
είναι εφικτός ο λογιστικός προσδιορισμός του αποτελέσματος». Υπό τον τίτλο αυτό, η αναιρεσείουσα παραθέτει, κατ'
αρχάς, ως «εφαρμοστέες διατάξεις», τις παραγράφους 1-3 του άρθρου 30 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Π.Δ.
186/1992). Ακολούθως, προβαίνει σε ερμηνεία των διατάξεων αυτών, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, με τονισμένα
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 65
γράμματα, ότι «ο λογιστικός [...] προσδιορισμός δεν αποκλείεται και αν ακόμη συντρέχει παράλειψη τηρήσεως ή
εκδόσεως ορισμένων βιβλίων ή στοιχείων, εφόσον, και στην περίπτωση αυτή, κατά τη σχετική αιτιολογημένη ουσιαστική
κρίση του διοικητικού δικαστηρίου, παρά την παράλειψη αυτή, είναι εφικτός ο λογιστικός προσδιορισμός του
αποτελέσματος (ΣτΕ,.63-5/2000, Β' Τμημ.).»· και ότι, «στα πλαίσια αυτά, είναι δυνατόν να συναχθεί κρίση για την
ειλικρίνεια και εν γένει την επάρκεια των βιβλίων και στοιχείων του φορολογουμένου, από βιβλία και στοιχεία τρίτου
(πρβλ. ΣτΕ 3852/1980).». Εν συνεχεία, παρατίθεται ολόκληρη η σχετική κρίση της αναιρεσιβαλλομένης, κατά την οποία
(βλ. και ανωτ. σκέψη 6 της παρούσης αποφάσεως) «οι εγγραφές του βιβλίου αυτού [του ελλείποντος δηλ. βιβλίου
απογραφών και ισολογισμού] δεν μπορούν να αναπληρωθούν από τα δεδομένα που τυχόν προέκυψαν κατά τον
διενεργηθέντα, σε μεταγενέστερο χρόνο, επανέλεγχο στα βιβλία και στοιχεία της επιχείρησης «.....................» [...] Τούτο
γιατί [...] από τις διατάξεις των άρθρων 30 και 36 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, ερμηνευόμενες σε συνδυασμό με
εκείνες των άρθρων 30 παρ. 2, 31 παρ. 1 και 32 παρ. 1 του ν. 2238/1994, συνάγεται ότι δεν αποκλείεται να εξαχθεί κρίση
από βιβλία και στοιχεία τρίτου (επίσημα και μη) για την ειλικρίνεια και την εν γένει επάρκεια της ελεγχόμενης από τη
φορολογική αρχή επιχείρησης, υπό την προϋπόθεση όμως ότι η τελευταία τήρησε κατά την ελεγχόμενη περίοδο επίσημα
βιβλία (πρβλ. ΣτΕ 3852/1980, ΣτΕ 1550/1980), προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω, αφού η προσφεύγουσα
[και ήδη αναιρεσείουσα] δεν τήρησε, όπως προεκτέθηκε, βιβλίο απογραφών - ισολογισμού. Και τούτο, γιατί, υπό την
αντίθετη εκδοχή - κατά την οποία ο έλεγχος της ακρίβειας και της επάρκειας των βιβλίων του εκάστοτε ελεγχόμενου
επιτηδευματία μπορεί να στηριχτεί αποκλειστικά στις εγγραφές και τα εν γένει δεδομένα που προκύπτουν από τα
επίσημα (ή ανεπίσημα) βιβλία και στοιχεία τρίτου επιτηδευματία - το περιεχόμενο των επίσημων φορολογικών βιβλίων
του τελευταίου (τρίτου επιτηδευματία) θα υποκαθιστούσε, μη νόμιμα, κατά περιεχόμενο, τα μη τηρηθέντα βιβλία της
ελεγχόμενης από τη φορολογική αρχή επιχείρησης.». Ακολούθως, η αναιρεσείουσα υποστηρίζει ότι η κρίση αυτή της
αναιρεσιβαλλομένης δεν είναι ορθή· και, αφού, μεταξύ άλλων, μνημονεύει χωρίο της εν λόγω αποφάσεως όπου, κατά
την περιγραφή των ιστορουμένων στην αρχική απόφαση επί της προσφυγής, γίνεται αναφορά σε επανέλεγχο της
αναιρεσείουσας για προηγούμενες χρήσεις,· και κρίση περί εφικτού του λογιστικού, για τις χρήσεις εκείνες,
προσδιορισμού των αποτελεσμάτων της «ενόψει των νεότερων στοιχείων που προσκόμισε και αφορούν την ανώνυμη
εταιρεία με την επωνυμία «.................» [...] και σχετίζονται με την επιχείρησή της, και ειδικότερα βιβλία απογραφών των
διαχειριστικών χρήσεων 1997 έως και 2001 και τα βιβλία αποθήκευσης σε μερίδες κατά αποθέτη της εν λόγω ανώνυμης
εταιρείας που αφορούν την [προσφεύγουσα] ΕΠΕ», προβάλλει περαιτέρω ότι ο έλεγχος της επιχείρησής της δεν
βασιζόταν, όπως, κατά τα προεκτεθέντα, είχε ισχυρισθεί, και αντίθετα με τα κριθέντα «πλημμελώς» από το διοικητικό
εφετείο, «αποκλειστικά σε εγγραφές τρίτου επιτηδευματία» (της πιο πάνω Α.Ε.), αλλά μπορούσε να διενεργηθεί «από
τον αντιπαραβολικό έλεγχο του βιβλίου απογραφών της εταιρείας «.................» με τις απογραφές έναρξης της
επιχείρησής της για την χρήση 2003»· και καταλήγει ως εξής: «Συμπέρασμα[:] Όπως προκύπτει από τα παραπάνω
λογιστικός προσδιορισμός των αποτελεσμάτων της εταιρείας μας, μπορούσε να διενεργηθεί παρά την έλλειψη του
βιβλίου απογραφών - ισολογισμού, καθότι τα λοιπά βιβλία και στοιχεία τηρήθηκαν νομότυπα κατά την επίδικη χρήση
2002. Για το λόγο αυτό, το Διοικητικό Εφετείο με πλημμελή αιτιολογία αρνήθηκε να λάβει υπόψη τα βιβλία και στοιχεία
για την ειλικρίνεια των απογραφών της εταιρείας μας για την επίδικη χρήση. Κατά συνέπεια, η προσβαλλόμενη απόφαση
είναι πλημμελής και πρέπει να αναιρεθεί. Ο δε λόγος αυτός [αναγράφει εν τέλει με έντονα γράμματα] προβάλλεται
παραδεκτώς κατ' άρθρο 53 παρ. 3 του Π.Δ. 18/1989, καθόσον δεν υπάρχει αντίθετη νομολογία του Συμβουλίου της
Επικρατείας. Αντιθέτως, όπως προαναφέρθηκε, με τις αποφάσεις ΣτΕ 63- 5/2000 έχει γίνει δεκτό ότι ο λογιστικός αυτός
προσδιορισμός δεν αποκλείεται και αν ακόμη συντρέχει παράλειψη τηρήσεως ορισμένων βιβλίων ή στοιχείων, εφόσον,
κμ\ στην περίπτωση αυτή, κατά τη σχετική αιτιολογημένη ουσιαστική κρίση του διοικητικού δικαστηρίου, παρά την
παράλειψη αυτή, είναι εφικτός ο λογιστικός προσδιορισμός του αποτελέσματος.».
11. Επειδή,· κατά τη γνώμη που πλειοψήφησε, και την οποία υποστήριξαν ο Αντιπρόεδρος Ι. Γράβαρης, ο Σύμβουλος Κ.
Νικολάου και η Πάρεδρος Ε. Σταφυλά, ο πιο πάνω λόγος αναιρέσεως αναδεικνύει με επαρκή σαφήνεια, κατά τις
προμνημομευθείσες απαιτήσεις της διατάξεως του άρθρου 53 παρ. 3 του π.δ. 18/1989, όπως ισχύει, το νομικό ζήτημα
που άγεται με αυτόν προς κρίση κατ' αναίρεση. Συνίσταται δε το ζήτημα τούτο στο εάν, κατά την έννοια των
εφαρμοσθεισών ως άνω διατάξεων περί βιβλίων και στοιχείων και περί (λογιστικού και εξωλογιστικού) προσδιορισμού
του εισοδήματος των εμπορικών επιχειρήσεων, επί ελλείψεως βιβλίου της ελεγχόμενης επιχείρησης, είναι κατ' αρχήν
επιτρεπτή, ή αν, αντιθέτως, αποκλείεται άνευ άλλου, η διενέργεια των ελεγκτικών επαληθεύσεων διά της συνεκτιμήσεως
των λοιπών βιβλίων και στοιχείων της ελεγχομένης με εκείνα που τηρούνται γι αυτήν σε άλλη επιχείρηση- και δη, σε
επιχείρηση στην οποία η ελεγχομένη αποθηκεύει τα προϊόντα της. Εξ άλλου, στη νομολογία του Συμβουλίου της
Επικρατείας έχει, συναφώς, κριθεί, καθ' ερμηνεία ομοίων διατάξεων, αφ' ενός μεν ότι λογιστικός προσδιορισμός δεν
αποκλείεται και αν ακόμη συντρέχει παράλειψη τηρήσεως ή εκδόσεως ορισμένων βιβλίων ή στοιχείων, υπό την
προϋπόθεση ότι, παρά την παράλειψη, ο προσδιορισμός αυτός (λογιστικός) είναι εφικτός, κατά την αιτιολογημένη
σχετική ουσιαστική κρίση του διοικητικού δικαστηρίου (ΣτΕ 63-5/2000), αφ' ετέρου δε ότι «ουδόλως αποκλείεται κατά
νόμον όπως εκ βιβλίων και στοιχείων (είτε επισήμων είτε και ανεπισήμων) τρίτων συναχθή κρίσις περί της ειλικρίνειας
και της εν γένει επαρκείας των βιβλίων επιχειρήσεώς τίνος» (ΣτΕ 3852/1980, η οποία πάντως διατύπωσε την κρίση αυτή
όχι για τη στήριξη αλλά για την απόρριψη των βιβλίων επιχειρήσεως)· αλλ' έχει κριθεί επίσης ότι λόγος περί
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 66
αναπληρώσεως ελλείψεων ως προς τον προσδιορισμό στα βιβλία επιχειρήσεως (εκκοκιστηρίου βάμβακος) του είδους
των αγαθών διά της προσφυγής στον καθορισμό της σχετικής ποιότητας από τον Οργανισμό Βάμβακος και τα τηρούμενα
από αυτόν στοιχεία, ήταν αβάσιμος διότι," «κατά την έννοιαν των διατάξεων του ΚΦΣ το σύννομον και η πληρότης των
στοιχείων και βιβλίων του επιτηδευματίου δέον να προκύπτη εξ αυτών τούτων των υπ' αυτού τηρουμένων στοιχείων όχι
δε εκ στοιχείων αλλαχού υπό ετέρων τηρουμένων». (ΣτΕ 3672/1977). Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, κατά την αυτή πάντοτε
πλειοψηφήσασα άποψη, το κρίσιμο εν προκειμένω ως άνω ζήτημα της δυνατότητας κατά το νόμο, επί ελλείψεως βιβλίου
επιχειρήσεως, να διενεργηθούν οι ελεγκτικές των αποτελεσμάτων της επαληθεύσεις δια της συνεκτιμήσεως των λοιπών
βιβλίων και στοιχείων της με εκείνα τρίτης μεν επιχειρήσεως που τελεί όμως προς αυτήν σε ιδιαίτερη οργανική σχέση,
όπως είναι η χρησιμοποίηση των χώρων της ως αποθηκών της ελεγχομένης, δεν έχει αντιμετωπισθεί στη νομολογία- και,
συνεπώς, ο κρινόμενος λόγος αναιρέσεως προβάλλεται παραδεκτώς- είναι δε περαιτέρω και βάσιμος, σύμφωνα με τις
εφαρμοστέες ως άνω διατάξεις, κατά τις οποίες, όπως παγίως ερμηνεύονται, εξωλογιστικός προσδιορισμός χωρεί τότε
μόνον όταν οι ανακρίβειες ή ανεπάρκειες των βιβλίων και στοιχείων καθιστούν απολύτως αδύνατες τις ελεγκτικές
επαληθεύσεις. Και τούτο, διότι, με δεδομένη την ως άνω ιδιαίτερη σχέση της τρίτης επιχειρήσεως με την ελεγχομένη, δεν
θα μπορούσε, πάντως, να θεωρηθεί a priori απρόσφορη και ν' αποκλεισθεί άνευ άλλου (όπως έκρινε με την αδιάστικτη
περί του αντιθέτου σκέψη της η αναιρεσιβαλλομένη) η χρησιμοποίηση των βιβλίων και στοιχείων της προς συνεκτίμηση
με εκείνα της ελεγχομένης και συναγωγή εντεύθεν συμπερασμάτων για το εφικτό -ή μη - των οικείων ελεγκτικών
επαληθεύσεων. Είναι δε διάφορο το ζήτημα ποιό θα ήταν πράγματι το αποτέλεσμα μιας τέτοιας συνεκτίμησης στη
συγκεκριμένη περίπτωση, ζήτημα το οποίο, στενά συναπτόμενο καθώς είναι με πραγματικό, δεν μπορεί να εξετασθεί στο
πλαίσιο του αναιρετικού ελέγχου. Κατά την γνώμη όμως του Συμβούλου Ιωάννου Σύμπλη, ναι μεν με την κρινόμενη
αίτηση η αναιρεσείουσα θέτει, τουλάχιστον καθ' υποφοράν, και το ανωτέρω ζήτημα, εκείνο όμως το οποίο πράγματι
επιδιώκει δεν είναι η- αναπλήρωση ελλειπόντων βιβλίων της της χρήσεως 2002 με τα αντίστοιχα δεδομένα της μερίδος
της, για την αυτή χρήση, στα βιβλία αποθήκης της εταιρείας "......................", παρά η συγκόλληση ένθεν κακείθεν βιβλίων
και στοιχείων από άλλες χρήσεις και πολλαπλές πηγές (βιβλία της εταιρείας "........" χρήσεως 2001, βιβλία δικά της
χρήσεως 2003, τιμολόγια έτους 2002). Υπό τα δεδομένα δε αυτά, ο σχετικός ισχυρισμός είναι, κατά την άποψη αυτή,
απορριπτέος. Εξάλλου, κατά τη γνώμη της Παρέδρου Ο.-Μ.Βασιλάκη, ο πιο πάνω λόγος αναιρέσεως προβάλλεται, κατά
τα εκτεθέντα στις σκέψεις 3 και 5, απαραδέκτως διότι, ναι μεν, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 63/2000 ΣτΕ 5/2000), ο λογιστικός
προσδιορισμός των αποτελεσμάτων της ελεγχόμενης επιχείρησης δεν αποκλείεται ακόμα και όταν συντρέχει παράλειψη
τήρησης ή εκδόσεως ορισμένων βιβλίων ή στοιχείων που προβλέπονται από τον ΚΒΣ, εφόσον και στην εν λόγω
περίπτωση, παρά την ως άνω παράλειψη, είναι εφικτός, κατά την αιτιολογημένη ουσιαστική κρίση του διοικητικού
δικαστηρίου, ο λογιστικός προσδιορισμός του αποτελέσματος, για το ζήτημα, όμως, της δυνατότητας "λήψεως υπόψη"
βιβλίων και στοιχείων τρίτης επιχείρησης προς κάλυψη των πλημμελειών ή ελλείψεων των βιβλίων και στοιχείων της
ελεγχόμενης επιχείρησης υπάρχει παγία και μη ανατραπείσα νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (καθ' ερμηνεία
ομοίων διατάξεων του ΚΦΣ), βάσει της οποίας τέτοια "κάλυψη" δεν είναι δυνατή (ΣτΕ 3671-2, 3664-5/1977 κλπ), έστω
και αν η τρίτη επιχείρηση είναι προμηθεύτρια της ελεγχόμενης (ΣτΕ 2180/1982). Τούτο δε ανεξαρτήτως του ζητήματος
ότι στην προκείμενη περίπτωση δεν επρόκειτο απλώς περί πλημμελούς απογραφής των εμπορεύσιμων στοιχείων της
αναιρεσείουσας (και μόνο), ώστε να τίθεται, ενδεχομένως, λυσιτελώς γ' αυτήν,, η εξέταση του ζητήματος της
"συνεκτίμησης" των εγγραφών των βιβλίων της φερομένης ως "αποθηκεύτριάς" της (τα οποία, άλλωστε, ουδόλως
προβάλλεται ή προκύπτει ότι είχαν κριθεί ειλικρινή ή ακριβή) για τη διενέργεια "διασταυρωτικών ελέγχων", αλλά περί
παντελούς ελλείψεως του ως άνω βιβλίου [στο οποίο περιλαμβάνεται, κατά νόμο, πλήρης και αναλυτική καταγραφή και
αποτίμηση όλων των περιουσιακών στοιχείων που συγκροτούν την επιχείρηση, ήτοι τόσο των στοιχείων του ενεργητικού
(παγίων κλπ) όσο και των στοιχείων του παθητικού (μετοχικό κεφάλαιο κλπ), ώστε να καθίσταται ακριβώς εφικτή η
ελεγκτική επαλήθευση των δεδομένων των λοιπών βιβλίων και στοιχείων του ελεγχομένου], και συνεπώς και περί
ελλείψεως και του περιεχομένου σε αυτό ισολογισμού, λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης, πίνακα διάθεσης
αποτελεσμάτων και κατάστασης του λογαριασμού γενικής εκμετάλλευσης, ήτοι επρόκειτο περί πλημμελειών και
ελλείψεων που εξ ορισμού δεν ήταν δυνατό να καλυφθούν από τις εγγραφές στα βιβλία και στοιχεία της
"αποθηκεύτριας" εταιρείας. Και ναι μεν η αναιρεσείουσα προβάλλει σε άλλο σημείο του αναιρετηρίου (σελ. 34 ) ότι
τηρήθηκε και "μηχανογραφικά" το ως άνω βιβλίο (συνεπώς και ο "ισολογισμός" κλπ) και ότι, συνεπώς, "υπάρχουν" όλα
τα κατά νόμο στοιχεία ("αποσβέσεις", "αναπόσβεστη αξία των παγίων" κλπ), πλην δεν προβάλλεται ούτε προκύπτει ότι
αυτό τηρήθηκε αντί του "χειρόγραφου" βιβλίου (".............").
12. Επειδή, με τους υπ' αριθμ. 5-11, κατά τη σειρά αναγραφής στο δικόγραφο της κρινομένης αιτήσεως λόγους
αναιρέσεως, προβάλλονται, περαιτέρω, τα εξής: Α) ότι μετά την κατάργηση, με τον ν. 4223/2013, των διατάξεων του ν.
2238/1994 για τον εξωλογιστικό προσδιορισμό του εισοδήματος και την καθιέρωση, με τον Κώδικα Φορολογικής
Διαδικασίας (ν. 4174/2013), μειωμένων σε σχέση με το παλαιό καθεστώς κυρώσεων σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς
δηλώσεως (πρόστιμο από 10% έως 50% της διαφοράς φόρου, κατ' άρθρο 58), το δικάσαν εφετείο, κατά παράβαση του
άρθρου 7 της ΕΣΔΑ, δεν εχώρησε, και μάλιστα αυτεπαγγέλτως, στην ακύρωση του ένδικου φύλλου ελέγχου, αφού «στην
ουσία καταργήθηκαν αναδρομικά οι απορρίψεις βιβλίων για υποθέσεις που δεν έχουν τελεσιδικήσει», Β) ότι. η
αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, με την οποία κρίθηκε ότι δεν είναι εφικτή η διενέργεια ελεγκτικών επαληθεύσεων λόγω
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 67
της μη επίδειξης του βιβλίου απογραφών αιτιολογείται πλημμελώς διότι αα) το μη «επιδειχθέν» βιβλίο δεν ήταν παρά το
«χειρόγραφο» βιβλίο απογραφών, το οποίο, όμως, περιείχε μόνο τις «απογραφές έναρξης» της επίδικης χρήσης και όχι
τις «απογραφές λήξης», οι οποίες είχαν τηρηθεί μηχανογραφικά και συνεπώς υπήρχαν, ενώ, εξάλλου, η ίδια στον έλεγχο
είχε επιδείξει τόσο τις απογραφές έναρξης του 2003 (χρήση για την οποία, όπως προβάλει, τα βιβλία της δεν κρίθηκαν
ανεπαρκή)-άρα και λήξης 2002- όσο και το ενιαίο μηχανογραφικό έντυπο βιβλίο απογραφών και ισολογισμού, δηλ. τον
ισολογισμό της εταιρείας την 31.12.2002 και την απογραφή λήξης 2002, το μόνο δε στοιχείο που κατ' ουσίαν «έλειπε»
ήταν «οι απογραφές έναρξης της χρήσης 2002», οι οποίες όμως επίσης «υπήρχαν», «αφού υπάρχει η απογραφή στο
τέλος του 2001, δηλαδή την 31.12.2001 όπως την πήραν οι ελεγκτές από τα «.........................», όπως, άλλωστε, έγινε
δεκτό από τα δικαστήρια της ουσίας για τις χρήσεις 1998- 2001, ββ) εφόσον όλα τα σχετικά «μενέθη» ήταν κατ' αρχήν
«προσδιορίσιμα», το βάρος απόδειξης του ανέφικτου των ελεγκτικών επαληθεύσεων το είχε η φορολογική αρχή και όχι η
ίδια, γγ) τα στοιχεία των αποσβέσεων, στα οποία ανεφέρθη το εφετείο, υπήρχαν στον ισολογισμό της χρήσης 2002, ενώ
το κόστος αναλωθέντων προέκυπτε από τα οικεία τιμολόγια, τα οποία «υπάρχουν» όλα, δδ) δεν απαντήθηκε ο
ισχυρισμός της ότι το Δημόσιο αφενός μεν της επέστρεψε, βάσει δικαστικών αποφάσεων που αφορούν τις χρήσεις 20022004 τον ΦΠΑ που της είχε καταλογίσει, μολονότι και πάλι τα βιβλία της είχαν κριθεί ανεπαρκή για την επίδικη χρήση,
αφετέρου δε οφείλει να της επιτρέψει και επιπλέον ποσό, βάσει άλλων δικαστικών αποφάσεων, γεγονότα αντιφατικά με
την απόρριψη των βιβλίων της για την υπό κρίση φορολογία, Γ) ότι παραβιάσθηκε η απορρέουσα από το άρθρο 6 παρ. 1
«αρχή της νομικής ασφάλειας», αφού αγνοήθηκε το υπάρχον «δεδικασμένο» τόσο ως προς το ζήτημα του ΦΠΑ, που
(και) για την επίδικη χρήση κρίθηκε επιστρεπτέος, όσο και ως προς το «πόρισμα» του αρμόδιου οικονομικού επιθεωρητή
που έκρινε ότι για τις χρήσεις 1998- 2001 ήταν δυνατές οι ελεγκτικές επαληθεύσεις, Δ) ότι παραβιάσθηκε το «τεκμήριο
αθωότητάς» της, κατ' άρθρο 6 παρ. 2 ΕΣΔΑ, εν συνδυασμώ προς το άρθρο 7 αυτής, διότι η φορολογική αρχή είχε το
βάρος απόδειξης τόσο του αδυνάτου των ελεγκτικών επαληθεύσεων όσο και της ανακρίβειας της δήλωσής της, πολλώ
μάλλον που στην ένδικη υπόθεση το βιβλίο απογραφών είχε κλαπεί χωρίς καμία δική της ευθύνη και ουδόλως
αποδείχθηκε εν τέλει ότι η δήλωσή της ήταν ανακριβής, η οποία, συνεπώς, κατά τεκμήριο και μόνο θεωρήθηκε ως τέτοια
για μόνο το λόγο ότι «χάθηκε ένα βιβλίο», Ε) ότι με μη νόμιμη αιτιολογία απορρίφθηκε ο ισχυρισμός της περί
παραβιάσεως του άρθρου 1 του 1ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και της αρχής της αναλογικότητας, το μεν διότι
το επιβληθέν σε αυτήν οικονομικό βάρος είναι ανυπόφορο σε σχέση με την οικονομική της κατάσταση, πολλώ μάλλον
που δεν απεδείχθη δική της ευθύνη για υποτιθέμενα σφάλματα των λογιστών της ούτε και για ποιο λόγο ήταν αδύνατη η
διενέργεια ελεγκτικών επαληθεύσεων για την επίδικη χρήση, όπως αντιθέτως εδέχθη η φορολογική αρχή για τις χρήσεις
1998- 2001, το δε διότι η παρέμβαση στην περιουσία της δεν είναι νόμιμη, αφού η φορολογική αρχή δεν απέδειξε όσα
κατά τα ανωτέρω όφειλε, το δε πρόστιμο είναι «τοκογλυφικό», ήδη δε μη νόμιμο, ΣΤ) ότι παραβιάσθηκε η κατ' άρθρο 14
της ΕΣΔΑ αρχή της απαγόρευσης διακρίσεων. Και τούτο διότι αν επρόκειτο για παράβαση ως προς κοινοτικό φόρο (ΦΠΑ)
τότε το διοικητικό εφετείο θα εφήρμοζε αναδρομικώς την αρχή της ηπιότερης ποινής, όπερ δεν έπραξε εν προκειμένω
και Η) ότι το άρθρο 1 του ν. 2523/1997, βάσει του οποίου επεβλήθη ο πρόσθετος φόρος, δεν ανταποκρίνεται στην
απορρέουσα από το άρθρο 7 της ΕΣΔΑ αρχή της προβλεψιμότητας της ποινής, αφού η κύρωση δεν είναι σταθερή αλλά
συναρτάται προς. τον διαδραμόντα χρόνο, ενώ εξάλλου καταλήγει, κατά παράβαση του άρθρου 4 του Συντάγματος, στη
διαφορετική τιμωρία ίδιων παραβάσεων με το ίδιο ποσό οφειλομένου κύριου φόρου ανάλογα με τον χρόνο
ελέγχου/καταλογισμού. Τέλος, κατά την αναιρεσείουσα, η ίδια ως άνω διάταξη παραβιάζει και την αρχή ne bis in idem,
αφού η «ποινή 3% του ανεξόφλητου χρέους για κάθε μήνα ...είναι στην ουσία μια νέα ποινή για κάθε νέο μήνα». Ως προς
το παραδεκτό, όμως, των πιο πάνω λόγων αναιρέσεως, δεν περιέχεται στο εισαγωγικό δικόγραφο κανένας ισχυρισμός
περί της συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 53 παρ. 3 του π.δ. 18/1989, όπως ισχύει, καίτοι, κατά τα
προεκτεθέντα (σκέψεις 3 - 5), η σχετική δικονομική υποχρέωση τάσσεται ευθέως από τη διάταξη του νόμου, τελεί σε
σχέση αναλογίας με τον τασσόμενο από τον νόμο σκοπό, η δε τήρηση της ήταν ευχερής και απέκειτο στην αιτούσα. Και
ναι μεν στο πλαίσιο της προβολής των λόγων αναιρέσεως γίνεται αναφορά σε πληθώρα αποφάσεων του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η επίκληση, όμως, αυτή
γίνεται απλώς για την ενίσχυση της βασιμότητας των προβαλλόμενων λόγων αναιρέσεως και όχι, ειδικώς, προς
θεμελίωση του κατά την ως άνω διάταξη παραδεκτού της αιτήσεως (ΣτΕ 2176/2015, ΣτΕ 4273/ 2014, ΣτΕ 2424/2014, ΣτΕ
945/2014 κ.ά.). Συνεπώς, οι λόγοι αυτοί είναι, σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, απορριπτέοι ως απαράδεκτοι, όλα δε τα
περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με το πιο πάνω δικόγραφο πρόσθετων λόγων είναι αβάσιμα και απορριπτέα.
13. Επειδή, με τον υπ' αριθμ. 4, κατά το αναιρετήριο, λόγο αναιρέσεως, προβάλλεται από την αναιρεσείουσα ότι, εφόσον
η ίδια αμφισβήτησε πάντως το ύψος του επιβληθέντος σε βάρος της, κατά τον ν. 2523/1997, πρόσθετου φόρου, έστω και
επί «εσφαλμένης» βάσης, το δικάσαν εφετείο όφειλε, κατ' εφαρμογήν της αρχής περί αναδρομικής εφαρμογής του νέου
ηπιότερου νόμου και επί εκκρεμών υποθέσεων, να εφαρμόσει αυτεπαγγέλτως τις μεταγενέστερες επιεικέστερες
διατάξεις των ν. 3220/2004, 3296/2004 και 3943/2011, ως προς το ύψος του πρόσθετου φόρου, έστω και αν οι
τελευταίοι αυτοί νόμοι προβλέπουν την εφεξής και όχι αναδρομική εφαρμογή τους, καθόσον ο νομοθέτης, κατά το
χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της επίδικης διαχειριστικής περιόδου και του χρόνου εκδικάσεως της
προσφυγής της στο Διοικητικό Εφετείο, μετέβαλε τις αντιλήψεις του και έκρινε ότι ο σκοπός των διατάξεων των άρθρων
1 και 2 του ν. 2523/1997 μπορεί να επιτευχθεί και με ηπιότερα μέσα. Συνεπώς, καταλήγει η αναιρεσείουσα, το δικάσαν
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 68
εφετείο όφειλε, αντιπαραβάλλοντας τις ισχύουσες κατά την επίδικη χρήση διατάξεις του ν. 2523/1997 με αυτές των ν.
3220/2004, 3296/2004 και 3943/2011, να εφαρμόσει τις επιεικέστερες. Ως προς το παραδεκτό του λόγου αυτού
αναιρέσεως η αιτούσα προβάλλει ότι υπάρχει αντίθεση στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία
"αναγνωρίζει στο δικαστήριο της, ουσίας την εξουσία να ελέγχει και στο πεδίο των κυρωτικών διαφορών την αναλογία
μέσου και σκοπού", επικαλείται δε, μεταξύ άλλων, τις ΣτΕ 2460/1981 και ΣτΕ 1525/1955 αποφάσεις του Δικαστηρίου.
14. Επειδή με τις ως άνω ΣτΕ 2460/1981 και ΣτΕ 1525/1955 αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, τις οποίες
επικαλείται η αναιρεσείουσα, κρίθηκε ότι κύριος σκοπός των διατάξεων των φορολογικών νόμων, με τις οποίες
επβάλλεται πρόσθετος φόρος ή προσαύξηση σε βάρος του παραλείποντος την υποβολή της φορολογικής δηλώσεως ή
του υποβάλλοντος εκπρόθεσμη ή ανακριβή δήλωση είναι ο, επ' απειλή οικονομικής κυρώσεως, εξαναγκασμός σε ταχεία
και ακριβή συμμόρφωση προς τη σχετική υποχρέωσή του. Όταν, όμως, ο νομοθέτης, μεταβάλλοντας αντιλήψεις, κρίνει
ότι ο σκοπός αυτός δύναται να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα, τότε ελέγχεται όχι μόνον ως άσκοπη και αδικαιολόγητη,
αλλά και ως αντίθετη κατ' αρχήν προς τη νεότερη νομοθετική βούληση η επιβολή των παλαιοτέρων αυστηρότερων
κυρώσεων, οι οποίες υπερβάλλουν το μέτρο, το οποίο ήδη κρίνεται από τον νομοθέτη ως αναγκαίο. Στις περιπτώσεις
αυτές ειδικώς, κατ' εξαίρεση του γενικού κανόνα περί μη αναδρομικότητας του νόμου υπάρχει τεκμήριο αναδρομικής
εφαρμογής του νέου ηπιότερου νόμου και επί εκκρεμών υποθέσεων' τεκμήριο το οποίο μόνο με σαφή αντίθετη διάταξη
δύναται να ανατραπεί (βλ και ΣτΕ 2672/1984). Ήδη δε, με την απόφαση 2031/2013 του Δικαστηρίου, κρίθηκε ότι η αρχή
της αναδρομικής εφαρμογής της ηπιότερης, ως προς την επιβολή κυρώσεων, διατάξεως έχει συνταγματική βάση, ως
απορρέουσα από την αρχή της αναλογικότητας. Εξάλλου, με την απόφαση ΣτΕ 459/2013 Ολομ., κρίθηκε ότι η πιο πάνω
αρχή δεν έχει εν πάση περιπτώσει έδαφος εφαρμογής όταν η μεταγενέστερη ηπιότερη νομοθετική ρύθμιση
υπαγορεύθηκε όχι από μεταβολή «επί το επιεικέστερον» των σχετικών αξιολογήσεων του νομοθέτη, αλλά από άλλους
λόγους.
15. Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 2523/1997 «Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στη φορολογική νομοθεσία και
άλλες διατάξεις.» (Α 179/11.9.1997) «.1. Αν ο κατά τη φορολογική νομοθεσία υπόχρεος να υποβάλει δήλωση και
ανεξάρτητα από την πρόθεσή του να αποφύγει ή όχι την πληρωμή φόρου: α) [...] β) υποβάλει ανακριβή δήλωση,
υπόκειται σε πρόσθετο φόρο που ορίζεται σε ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) επί του φόρου την πληρωμή του οποίου θα
απέφευγε λόγω της ανακρίβειας, για κάθε μήνα καθυστέρησης, γ) [...] 2 [...] 4. Ανακριβής δήλωση θεωρείται η δήλωση
στην οποία μεταξύ του φόρου που προκύπτει με βάση τα όσα δηλώθηκαν με αυτή και του φόρου που καταλογίζεται
υφίσταται διαφορά, ανεξάρτητα από την αιτία στην οποία οφείλεται αυτή [...] 5 [...] 6 [...]», ενώ σύμφωνα με το άρθρο 2
του ίδιου νόμου «1. Τα ποσοστά πρόσθετων φόρων, που ορίζονται στο προηγούμενο άρθρο υπολογίζονται κατ' αρχήν
μέχρι την έκδοση της οικείας καταλογιστικής πράξης του φόρου. 2. Όταν εκδοθεί απόφαση του διοικητικού
πρωτοδικείου ενεργείται, με βάση τα όσα έχουν .γίνει δεκτά από την πρωτόδικη απόφαση, νέα εκκαθάριση του
οφειλόμενου κύριου και πρόσθετου φόρου με χρονικό σημείο αφετηρίας υπολογισμού του πρόσθετου φόρου την
επόμενη ημέρα εκείνης κατά την οποία έληξε η προθεσμία υποβολής της φορολογικής δήλωσης. Η αυτή διαδικασία
ακολουθείται και με βάση τα όσα έχουν γίνει δεκτά με την εφετειακή απόφαση ή την απόφαση του Σ.τ.Ε. ή την απόφαση,
που εκδίδεται μετά από αναίρεση. 3 [...] 4. Τα ποσοστά πρόσθετων φόρων σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να
υπερβούν: α) [...] β) το τριακόσια τοις εκατό (300%) για την υποβολή ανακριβούς δήλωσης ή μη υποβολή δήλωσης, του
φόρου την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε ο υπόχρεος. 5 [...]». Ακολούθως, ο ν. 3220/2004 «Μέτρα αναπτυξιακής και
κοινωνικής πολιτικής - αντικειμενικοποίηση του φορολογικού ελέγχου και άλλες διατάξεις» (Α' 15/28.1.2004) όρισε στο
άρθρο 40 αυτού ότι: «11. Η παράγραφος 4 του άρθρου 2 του Ν. 2523/1997 αντικαθίσταται ως εξής: «4. Τα ποσοστά
πρόσθετων φόρων σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να υπερβούν: α) [...] β) το διακόσια τοις εκατό (200%) για την
υποβολή ανακριβούς δήλωσης ή μη υποβολή δήλωσης, του φόρου την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε ο υπόχρεος
[...]». 12. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται: α) για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1ης
Ιανουαρίου 2004 και μετά [...]». Στη συνέχεια, με το άρθρο 24 του ν. 3296/2004 «Φορολογία εισοδήματος φυσικών και
νομικών προσώπων, φορολογικοί έλεγχοι και άλλες διατάξεις.» (Α' 253/ 14.12.2004) ορίσθηκε ότι: «1. Η παράγραφος 1
του άρθρου 1 του Ν. 2523/1997 αντικαθίσταται ως εξής: «1. Αν ο κατά τη φορολογική νομοθεσία υπόχρεος να υποβάλει
δήλωση και ανεξάρτητα από την πρόθεσή του να αποφύγει ή όχι την πληρωμή φόρου: α) [...] β) υποβάλει ανακριβή
δήλωση, υπόκειται σε πρόσθετο φόρο που ορίζεται σε ποσοστό δύο τοις εκατό (2%) επί του φόρου την πληρωμή του
οποίου θα απέφευγε λόγω της ανακρίβειας, για κάθε μήνα καθυστέρησης, γ) [,..]». 2 [...] 3. Οι δύο προηγούμενες
παράγραφοι ισχύουν: α) για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1ης Ιανουαρίου 2005 και μετά.». Τέλος, με το άρθρο 26
του ν. 3943/2011. «Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, στελέχωση των ελεγκτικών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις
αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών» (Α' 66/31.3.2011) ορίσθηκε ότι : «1. Η παράγραφος 4 του άρθρου 2 του ν. 2523/1997- αντικαθίσταται ως εξής: «4. Τα ποσοστά πρόσθετων φόρων δεν μπορούν να υπερβούν: α) [...] β) το εκατόν
είκοσι τοις εκατό για την υποβολή ανακριβούς δήλωσης ή μη υποβολή δήλωσης, του φόρου την πληρωμή του οποίου θα
απέφευγε ο υπόχρεος [...]». 2. Οι διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2523/1997, όπως τροποποιήθηκαν με
την προηγούμενη παράγραφο, έχουν εφαρμογή για δηλώσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσμα μετά τη δημοσίευση του
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 69
νόμου αυτού και για φύλλα ελέγχου και πράξεις προσδιορισμού που εκδίδονται μετά τη δημοσίευση του νόμου αυτού.».
3 [...]».
16. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, ο επιβληθείς, κατ'
άρθρο 1 του ν. 2523/1997, σε βάρος της αναιρεσείουσας πρόσθετος φόρος, λόγω υποβολής ανακριβούς δήλωσης,
ανέρχεται σε 602.090 ευρώ, ήτοι ανέρχεται σε ποσοστό 181% του επιβληθέντος κυρίου φόρου (334.494 ευρώ).
Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την εισηγητική έκθεση επί του άρθρου 24 του ν. 3296/2004, η μείωση των ποσοστών
του πρόσθετου φόρου που επιβάλλεται στους φορολογούμενους στις περιπτώσεις, μεταξύ άλλων, ανακριβούς δήλωσης,
θεσπίσθηκε λόγω «της γενικότερης μείωσης των επιτοκίων της αγοράς, η οποία πρέπει να συμβαδίζει με την επιβολή
διοικητικών κυρώσεων στους φορολογικούς παραβάτες» και επομένως, δεν υπαγορεύθηκε από μεταβολή «επί το
επιεικέστερον» των σχετικών αξιολογήσεων του νομοθέτη, με συνέπεια να μην έχει έδαφος εφαρμογής στην περίπτωση
αυτή η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ηπιότερης, ως προς την επιβολή κυρώσεων, διατάξεως. Υπό τα δεδομένα
αυτά, το προβαλλόμενο από την αναιρεσείουσα νομικό ζήτημα το σχετικό με την ερμηνεία της πιο πάνω γενικής αρχής
δεν είναι κρίσιμο για την επίλυση της ενώπιον του Δικαστηρίου αγομένης διαφοράς εν σχέσει προς τους νόμους
3220/2004 και 3296/2004, ως προς μεν τον πρώτο διότι ο επιβληθείς στην αναιρεσείουσα πρόσθετος φόρος είναι
πάντως κατά το ποσοστό αυτού κατώτερος του προβλεπομένου στον νόμο αυτόν ανωτάτου ορίου, ως προς δε τον
δεύτερο γιατί η ηπιότερη μεταχείριση που θεσπίζει δεν οφείλεται, κατά τα προλεχθέντα, σε αντίστοιχη αξιολόγηση της
παράβασης, ώστε να καταλαμβάνει την επίδικη περίπτωση. Επομένως, ο σχετικός προς θεμελίωση του παραδεκτού ως
άνω ισχυρισμός της αναιρεσείουσας (σκέψη 13) προβάλλεται, κατά τα σκέλη του αυτά, αλυσιτελώς και είναι, ως εκ
τούτου, απορριπτέος. Περαιτέρω, όμως, εν σχέσει προς τον ν. 3943/2011, δοθέντος ότι από τις προπαρασκευαστικές
εργασίες του, δεν προκύπτει ότι η ρύθμιση της παραγράφου 1 του άρθρου 26 [κατά την οποία, σύμφωνα με τα
αναφερθέντα στην προηγούμενη σκέψη, το ποσοστό πρόσθετου φόρου σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υπερβεί το
εκατόν είκοσι τοις εκατό (120%) για την υποβολή ανακριβούς δήλωσης, του φόρου την πληρωμή του οποίου θα
απέφευγε ο υπόχρεος] υπαγορεύθηκε από λόγους μη σχετιζόμενους με την νεότερη αξιολόγηση από τον νομοθέτη της
βαρύτητας της οικείας παραβάσεως και επομένως, έχει στην περίπτωση αυτή εφαρμογή η αρχή της αναδρομικής
εφαρμογής της ηπιότερης κυρώσεως, το Τμήμα φέρεται προς την άποψη ότι ο ίδιος ως άνω ισχυρισμός για τη θεμελίωση
του παραδεκτού του κατά τα ανωτέρω προβαλλομένου λόγου αναιρέσεως προβάλλεται λυσιτελώς και βασίμως όσον
αφορά στον ν. 3943/2011. Και ναι μεν οι υπ' αριθμ. 2460/1981 και 1525/1955 αποφάσεις του Δικαστηρίου, τις οποίες
επικαλείται ως αντίθετες η αναιρεσείουσα, δεν συνιστούν καθ' εαυτές «αντίθετη νομολογία», καθ' όσον αποφαίνονται
ότι το τεκμήριο αναδρομικής εφαρμογής του νέου ηπιότερου νόμου και επί εκκρεμών υποθέσεων δύναται να ανατραπεί
με ρητή αντίθετη διάταξη, η αντίθεση, όμως, υπό τα δεδομένα αυτά, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι προβάλλεται και ως
προς την προαναφερθείσα 2031/2013 απόφαση του Δικαστηρίου, που αποτελεί τη νομολογιακή εξέλιξη των κριθέντων
με τις προαναφερθείσες ΣτΕ 2460/1981 και ΣτΕ 1525/1955 αποφάσεις και με την οποία κρίθηκε, όπως εκτίθεται στη
σκέψη 14, αλλά και όπως ισχυρίζεται η αναιρεσείουσα (ανωτ.σκέψη 13) ότι η πιο πάνω αρχή έχει συνταγματική βάση, ως
απορρέουσα από την αρχή της αναλογικότητας. Απόρροια δε της θεμελίωσης της αρχής αυτής στο Σύνταγμα είναι ότι
μόνη η ύπαρξη αντίθετης νομοθετικής διάταξης δεν αρκεί για την κάμψη της. Συνεπώς, ο ως άνω λόγος αναιρέσεως θα
πρέπει να θεωρηθεί ότι προβάλλεται παραδεκτώς. Κατά τη γνώμη, όμως, της Παρέδρου Ο.-Μ. Βασιλάκη, εφόσον καμία
από τις αποφάσεις που επικαλείται η αναιρεσείουσα (ΣτΕ 2460/1981, ΣτΕ 1525/1955, 120, ΣτΕ 534/2013, 1714, ΣτΕ
3957/2012, ΣτΕ 1524/2010, 1438, 2690, ΣτΕ 2950/2006, ΣτΕ 3414/2004, ΣτΕ 2586/2004, 100, ΣτΕ 102/2003, ΣτΕ 794/2010)
δεν συνιστά καθ' εαυτήν αντίθετη νομολογία (ενώ άλλωστε, η επικαλούμενη "ΔΕφΑΘ 5263/2014" δεν προσκομίσθηκε
κατά την κατάθεση της αιτήσεως), το Δικαστήριο δεν μπορεί να λάβει αυτεπαγγέλτως υπόψη την προαναφερθείσα
2031/2013 απόφαση για τη θεμελίωση του παραδεκτού του εξεταζομένου λόγου αναιρέσεως. Περαιτέρω, και
δεδομένου ότι όπως ήδη αναφέρθηκε, 'δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν άλλες περιστάσεις που υπαγόρευσαν τη ρύθμιση
της παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 3943/2011, η οποία (ρύθμιση), κατ' αποτέλεσμα, θα πρέπει να αποδοθεί στη μεταβολή
των αντιλήψεων του νομοθέτη περί του ότι ο σκοπός επιβολής της σχετικής κύρωσης δύναται να επιτευχθεί με ηπιότερα
μέσα, η διάταξη αυτή, η οποία είναι ευμενέστερη από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 2 του Ν. 2523/1997, ως ίσχυε
πριν την αντικατάστασή της, εφαρμόζεται αναδρομικά καταλαμβάνουσα και τις διαπραχθείσες υπό το προϊσχύον
καθεστώς παραβάσεις, η δε ορίζουσα το αντίθετο διάταξη της παρ. 2 του ίδιου άρθρου και νόμου είναι ανίσχυρη και μη
εφαρμοστέα ως αντικείμενη στην απορρέουσα από το άρθρο 25 του Συντάγματος αρχή της αναλογικότητας. Επομένως, ο
σχετικός λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο πλήσσεται η συναγόμενη από την αναιρεσι (3αλλομένη σκέψη περί μη
εφαρμογής της πιο πάνω αρχής στην επίδικη περίπτωση, προβάλλεται βασίμως.
17. Επειδή, κατά τ' ανωτέρω, μετά την απόρριψη όσων κρίθηκαν απορριπτέα, θα έπρεπε η κρινόμενη αίτηση να γίνει
δεκτή και η προσβαλλομένη απόφαση να αναιρεθεί, κατ'αποδοχή του τρίτου λόγου αναιρέσεως, του αναφερομένου στη
νομιμότητα του γενομένου εξωλογιστικού προσδιορισμού (σκέψεις 10-11). Εξ άλλου, αυτοτελώς εξεταζόμενος, θα
έπρεπε, κατά τα προεκτεθέντα, να γίνει εν μέρει δεκτός ο πέμπτος λόγος αναιρέσεως, σχετικά με τον πρόσθετο φόρο και
να αναιρεθεί, αντιστοίχως, η προσβαλλομένη απόφαση. Λόγω της σπουδαιότητας όμως των ζητημάτων που
αναφέρονται στο παραδεκτό και το βάσιμο των πιο πάνω λόγων αναιρέσεως, το Τμήμα, με την παρούσα πενταμελή
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 70
σύνθεση, κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει, κατά το αντίστοιχο μέρος, να παραπεμφθεί στην επταμελή σύνθεσή του, κατά τα
οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 5 του π.δ.18/1989, να ορισθεί δε εισηγητής η Πάρεδρος Ο.-Μ. Βασιλάκη και δικάσιμος η
11η Ιανουαρίου 2017 και να κοινοποιηθεί η παρούσα απόφαση στους διαδίκους.
Δια ταύτα
Απορρίπτει εν μέρει την αίτηση και
Παραπέμπει, κατά τα λοιπά, την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση, σύμφωνα με το σκεπτικό.
Ορίζει ως εισηγητή την Πάρεδρο Ο.-Μ. Βασιλάκη και δικάσιμο την 11η Ιανουαρίου 2017 .
Διατάσσει την κοινοποίηση της παρούσας αποφάσεως στους διαδίκους
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 5 και 26 Απριλίου, 26 και 27 Οκτωβρίου 2016 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε
δημόσια συνεδρίαση της 23ης Νοεμβρίου 2016.
ΠΟΛ.1185/9.12.2016
Έλεγχος παραγραφόμενων υποθέσεων Φορολογίας Κεφαλαίου
Με την εγκύκλιο διαταγή ΠΟΛ.1265/16.12.2013 του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων δόθηκαν οδηγίες για την
επιλογή προς έλεγχο υποθέσεων Φορολογίας Κεφαλαίου που παραγράφονταν την 31.12.2013.
Για την επιλογή των προς έλεγχο υποθέσεων Φορολογίας Κεφαλαίου που παραγράφονται την 31.12.2016 σας
παραπέμπουμε στις οδηγίες που δόθηκαν με την ως άνω εγκύκλιο διαταγή. Δεδομένου δε του ήδη μεγάλου αριθμού των
υποθέσεων που έχει χρεωθεί κάθε ελεγκτής, ο προϊστάμενος της ελεγκτικής υπηρεσίας θα αναθέσει προς έλεγχο δύο (2)
υποθέσεις σε κάθε ελεγκτή με βάση τα κριτήρια που τέθηκαν στην ως άνω διαταγή.
Υπενθυμίζεται δε ότι, κατ' εφαρμογή των οριζόμενων στις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 37 του ν.4141/2013 (ΦΕΚ
81Α'), από τις ανέλεγκτες υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και λοιπών φορολογικών αντικειμένων, των οποίων
επίκειται ο χρόνος παραγραφής σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, για τις οποίες έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου μέχρι το
χρόνο παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων, επιβολής του φόρου
και λοιπών καταλογιστικών πράξεων, ήτοι έως 31.12.2016, παρατείνεται το δικαίωμα αυτό για δύο (2) ακόμη έτη πέραν
του χρόνου που ορίζεται από τις οικείες κατά περίπτωση διατάξεις. Ως εκ τούτου, οι εντολές θα πρέπει να εκδοθούν έως
την ως άνω ημερομηνία, ώστε να επιτευχθεί η διετής παράταση της παραγραφής των εν λόγω υποθέσεων.
Διευκρινίζεται ότι, οι υπόλοιπες υποθέσεις Φορολογίας Κεφαλαίου, οι οποίες παραγράφονται και οι οποίες δεν θα
χρεωθούν προς έλεγχο, είτε γιατί δεν πληρούν τα κριτήρια της ΠΟΛ.1265/16.12.2013 είτε γιατί υπερβαίνουν τον αριθμό
των προς έλεγχο υποθέσεων, θα αρχειοθετηθούν (ως παραγεγραμμένες) χωρίς να θεωρηθούν ως περαιωθείσες (κάτι
που - όπως πληροφορούμαστε - συμβαίνει).
Προς διευκόλυνσή σας, σας αποστέλλουμε συνημμένη την ως άνω προαναφερόμενη εγκύκλιο ΠΟΛ.1265/16.12.2013.
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 71
ΙΙΙ. ΦΠΑ (Ν. 2859/2000)
Αριθ. πρωτ.: ΔΕΕΦ Α 1148188 ΕΞ 2016
Απαλλαγή Φ.Π.Α. σε νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για ευκαιριακές εκδηλώσεις
Σχετ: Το με αριθ. πρωτ. ... έγγραφο σας
Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού, στα πλαίσια αρμοδιότητάς μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Με τη διάταξη της περίπτωσης ιη' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000), απαλλάσσονται
από το ΦΠΑ η παροχή υπηρεσιών και η παράδοση αγαθών από τα πρόσωπα που αναφέρονται στις περιπτώσεις δ', θ',
ιβ', ιδ', ιε' και ιστ' της ίδιας παραγράφου, με την ευκαιρία εκδηλώσεων που οργανώνονται από αυτά για την οικονομική
τους ενίσχυση.
Με την απόφαση ΑΥΟ Π.6786/640/7.10.1986 με την οποία ρυθμίζεται η διαδικασία της ανωτέρω αναφερομένης
απαλλαγής, καθώς επίσης και από τις διευκρινίσεις που δόθηκαν με την εγκύκλιο 10301141/1341/393/Α0014
/ΠΟΛ.1071/8.3.1995 προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- η εν λόγω απαλλαγή των ευκαιριακών εκδηλώσεων εφαρμόζεται για δύο, κατ' ανώτατο όριο, εκδηλώσεις ετησίως και
παρέχεται στα πρόσωπα που τη δικαιούνται ύστερα από αίτησή τους που υποβάλλεται μόνο στον Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ.
της έδρας του αιτούμενου την απαλλαγή προσώπου. Συνεπώς η μη υποβολή της αίτησης συνεπάγεται και τη μη
χορήγηση της απαλλαγής.
- η απαλλαγή δεν αφορά μόνο την παροχή των υπηρεσιών αλλά και την παράδοση των αγαθών (παράδοση φαγητού,
ποτών κ.λπ.) που πραγματοποιούνται στην εν λόγω εκδήλωση υπό την προϋπόθεση ότι στην αίτηση αναγράφονται το
είδος των υπηρεσιών καθώς και το είδος και η ποσότητα των αγαθών των οποίων ζητείται η απαλλαγή από το ΦΠΑ.
- ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. εγκρίνει την απαλλαγή μετά από έλεγχο των απαραίτητων δικαιολογητικών (νομότυπη
σύσταση, επιδιωκόμενος σκοπός κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση έχει τη διακριτική ευχέρεια να μην χορηγήσει την απαλλαγή
εφόσον κρίνει από τα πραγματικά περιστατικά ότι προκύπτει καταστρατήγηση των διατάξεων του Κώδικα Φ.Π.Α.
Συνεπώς, η χορήγηση της απαλλαγής από το ΦΠΑ δίνεται μόνο στην περίπτωση που υποβληθεί η αίτηση προς τον
προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. από το νομικό πρόσωπο των περιπτώσεων δ', θ', ιβ', ιδ', ιε' και ιστ' της παραγράφου 1 του
άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ και δοθεί η έγκριση για το σκοπό αυτό. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, οι πράξεις που
πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης υπάγονται σε ΦΠΑ.
Τέλος, αναφορικά με το είδος των παραβάσεων και το ύψος των επιβαλλόμενων προστίμων εφαρμόζονται, κατά
περίπτωση, οι διατάξεις του άρθρου 58Α του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, ΦΕΚ 170, τ. Α') όπως
αυτές τροποποιήθηκαν με το άρθρο 51 του Κεφαλαίου Α' του Μέρους Γ' του νόμου 4410/2016 (ΦΕΚ 141, τ. Α',
03.08.2016) και έχουν διευκρινιστεί αρχικά με την εγκύκλιο της ΓΓΔΕ ΠΟΛ.1252/20.11.2015 και εν συνεχεία με την
εγκύκλιο ΠΟΛ.1112/25.7.2016.
Το παρόν κοινοποιείται στο Τμήμα Ζ' - ΚΦΑΣ της Δ/νσης Ελέγχων, προκειμένου να απαντήσει σε θέματα που άπτονται
των αρμοδιοτήτων του.
Αριθ. πρωτ.: ΔΕΕΦ Α 1148730 ΕΞ 2016/14.10.2016
Απαλλαγή ΦΠΑ για υπηρεσίες διοργάνωσης σεμιναρίων σε επαγγελματίες ζαχαροπλάστες - Εφαρμογή
διατάξεων ΦΠΑ σε παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης
Σχετ: Το από ... ερώτημά σας.
Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού, σε ότι αφορά θέματα αρμοδιότητάς μας, σας γνωρίζουμε τα κάτωθι:
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 72
1. Από το ανωτέρω σχετικό έγγραφο, τέθηκε το ερώτημα για την εφαρμογή διατάξεων ΦΠΑ σε υπηρεσίες
επιμορφωτικών σεμιναρίων και συγκεκριμένα αν οι υπηρεσίες διοργάνωσης σεμιναρίων σε επαγγελματίες
ζαχαροπλάστες απαλλάσσονται ή όχι από το Φ.Π.Α.
2. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ιβ' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ. (Ν.2859/2000),
όπως ισχύει, απαλλάσσεται από το Φ.Π.Α. η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης γενικά και οι στενά συνδεόμενες με αυτή
παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που παρέχονται από δημόσια εκπαιδευτήρια ή από άλλα πρόσωπα
αναγνωρισμένα από την, κατά περίπτωση, αρμόδια αρχή.
3. Με την εγκύκλιο 10/Π.4336/3162/10.7.1987 και την ΕΔ.Υ.Ο. ΠΟΛ.1282/23.12.1992 διευκρινίστηκε ότι, στην έννοια της
απαλλασσόμενης από Φ.Π.Α. εκπαίδευσης περιλαμβάνεται και η επαγγελματική εκπαίδευση καθώς και η επιμόρφωση ή
επανακατάρτιση. Ως επαγγελματική εκπαίδευση θεωρείται εκείνη η οποία επιδιώκει να μεταδώσει στους σπουδαστές
τεχνικές ή άλλες εξειδικευμένες γνώσεις ή γνώσεις επαγγελματικές και να καλλιεργήσει σε αυτούς επιδεξιότητες, ώστε
μετά την αποφοίτησή τους να μπορούν να ασκήσουν με επιτυχία ορισμένο επάγγελμα. Αντίθετα δεν απαλλάσσεται από
το Φ.Π.Α. η παροχή εκπαίδευσης ερασιτεχνικού ή ψυχαγωγικού χαρακτήρα. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που από
κάποια σχολή παρέχεται εκπαίδευση επαγγελματική και ερασιτεχνική απαλλάσσεται μόνο η επαγγελματική και όχι η
ερασιτεχνική.
Σημειώνεται ότι με την ΠΟΛ.1282/23.12.1992 δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 18 στην απαλλαγή από το
ΦΠΑ εμπίπτουν όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες εκπαίδευσης, επιμόρφωσης ή επανακατάρτισης, που παρέχονται από
πρόσωπα που είναι αναγνωρισμένα από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ή από το Υπουργείο
Πολιτισμού ή από οποιαδήποτε άλλη αρμόδια αρχή κατά περίπτωση.
Περαιτέρω, σύμφωνα με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1071/8.3.1995 στην περίπτωση που δεν απαιτείται από το νόμο άδεια της
αρμόδιας αρχής για τη λειτουργία ενός φορέα εκπαίδευσης ή όταν δε καθορίζεται από το νόμο αρμόδια αρχή για την
αναγνώριση ενός φορέα ως παρέχοντος ή όχι εκπαίδευση, αρμόδιος να κρίνει με βάση τα πραγματικά περιστατικά εάν
συντρέχει ή όχι η περίπτωση απαλλαγής από το ΦΠΑ είναι ο Προϊστάμενος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.
Επισημαίνεται ότι για τη χορήγηση της ανωτέρω απαλλαγής, λαμβάνεται υπόψη κυρίως:
- Εάν ο φορέας που αιτείται την απαλλαγή παρέχει πράγματι υπηρεσίες εκπαίδευσης (επαγγελματική εκπαίδευση,
επιμόρφωση ή επανακατάρτιση υπό μορφή σεμιναρίων) και όχι υπηρεσίες εκπαίδευσης ερασιτεχνικού χαρακτήρα.
Οι προαναφερθείσες υπηρεσίες απαλλάσσονται του ΦΠΑ είτε παρέχονται από φυσικό ή από νομικό πρόσωπο, είτε από
το δημόσιο είτε από ιδιώτη αρκεί να παρέχονται από αναγνωρισμένους από την αρμόδια δημόσια αρχή, φορείς.
4. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος των πραγματικών περιστατικών και η συνδρομή των προϋποθέσεων για την υπαγωγή
των ανωτέρω υπηρεσιών στην απαλλακτική διάταξη του άρθρου 22, παρ. 1 περ. ιβ', ανήκει στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ.
όπου υπάγεται ο παρέχων την υπηρεσία.
Αριθ. πρωτ.: ΔΕΕΦ Α 1167158 ΕΞ 2016/18.11.2016
Απαλλαγή ΦΠΑ σε επιχείρηση για μαθήματα μουσικής μουσικών οργάνων σε παιδιά ηλικίας τριών ετών
και άνω - Εφαρμογή διατάξεων ΦΠΑ σε παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης
Σχετ: Το από ... ερώτημα σας.
Σε συνέχεια του ανωτέρω σχετικού, σε ότι αφορά θέματα αρμοδιότητάς μας σας γνωρίζουμε τα κάτωθι:
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 73
1. Από το ανωτέρω σχετικό έγγραφο τέθηκε το ερώτημα για την εφαρμογή διατάξεων ΦΠΑ σε υπηρεσίες παράδοσης
μαθημάτων μουσικής, μουσικών οργάνων σε παιδιά ηλικίας 3 (τριών ετών και άνω), από ατομική επιχείρηση
αναγνωρισμένη από αρμόδια αρχή.
2. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ιβ' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000), όπως
ισχύει, απαλλάσσεται από το ΦΠΑ η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης γενικά και οι στενά συνδεόμενες με αυτή
παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που παρέχονται από δημόσια εκπαιδευτήρια ή από άλλα πρόσωπα
αναγνωρισμένα από την κατά περίπτωση αρμόδια αρχή.
3. Στην εγκύκλιο ΠΟΛ.1282/23.12.1992 (δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 18) διευκρινίστηκε ότι, στην
απαλλαγή από το ΦΠΑ εμπίπτουν όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες εκπαίδευσης, επιμόρφωσης ή επανακατάρτισης, που
παρέχονται από πρόσωπα που είναι αναγνωρισμένα από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ή από το
Υπουργείο Πολιτισμού ή από οποιαδήποτε άλλη αρμόδια αρχή κατά περίπτωση.
4. Στην έννοια της απαλλασσόμενης από το φόρο εκπαίδευσης περιλαμβάνονται και οι υπηρεσίες που προσφέρονται
από τα ιδιωτικά μουσικά εκπαιδευτήρια που προβλέπονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Β.Δ. 16/1966 (ΦΕΚ 7
Α/15.1.66) και λειτουργούν με την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού.
5. Κατόπιν των ανωτέρω προκύπτει ότι, η ατομική επιχείρηση εάν και εφόσον είναι αναγνωρισμένη από το την κατά
περίπτωση αρμόδια αρχή και παραδίδει μαθήματα μουσικής μουσικών οργάνων σε παιδιά ηλικίας τριών ετών και άνω,
είναι απαλλασσόμενη από το φόρο σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ιβ' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του
Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000).
6. Σε κάθε περίπτωση είναι θέμα πραγματικό και εμπίπτει στην αρμοδιότητα της οικείας Δ.Ο.Υ. όπου και κοινοποιείται το
παρόν.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 74
Ε. ΕΡΓΑΤΙΚΑ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ
Κ.Υ.Α. αριθμ. 111482/0092/ 2016
Ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη
(ΦΕΚ Β' 4005/14-12-2016)
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις :
α. της περ. γ της παρ. 2 και της παρ. 4 του άρθρου 5 του Κεφαλαίου Β του Ν. 4387/2016 (Α 85),
β. της αριθμ. 2041609/1011/0022/5-6-1997 (Β' 486) απόφασης του Υπουργού Οικονομικών «Διαδικασία τρόπου
πληρωμής αποδοχών υπαλλήλων Υπουργείου Οικονομικών, Δ/νσης Κρατικών Λαχείων, Μ.Τ.Π.Υ. και Ν.Π.Δ.Δ. που
εποπτεύονται απ' αυτό και μισθοδοτούνται σύμφωνα με το νέο σύστημα πληρωμής Ν. 2303/1995, καθώς και υπαλλήλων
του Ελεγκτικού Συνεδρίου».
γ. της περ. β της παρ. 4 του άρθρου 10 της αριθμ. 2/37345/0004/4.6.2010 (Β' 784) απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών,
Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών «Απογραφή προσωπικού του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ.
και των Ο.Τ.Α. α' και β' βαθμού και σύσταση Ενιαίας Αρχής Πληρωμής (Ε.Α.Π.)»,
δ. του Π.Δ. 111/2014 (Α' 178) «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών», όπως αυτό ισχύει,
ε. των άρθρων 41 παρ. 3 και 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με
το άρθρο πρώτο του Π.δ. 69/2005 (Α' 98),
στ. της αριθμ. Υ5/27-1-2015 (Β' 204) απόφασης του Πρωθυπουργού «Σύσταση θέσεων Αναπληρωτών Υπουργών και
Υφυπουργών»,
ζ. της αριθμ. Υ29/9-10-2015 (Β' 2168) απόφασης του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή
Υπουργό Οικονομικών Γεώργιο Χουλιαράκη»,
η. της αριθμ. οικ. 44549/Δ9.12193/9-10-2015 (Β' 2169) απόφασης του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εργασίας,
Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αναστάσιο Πετρόπουλο», όπως ισχύει.
2. Την ανάγκη καθορισμού του ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη για τα πρόσωπα της περ. α της παρ. 1
του άρθρου 4 του Ν. 4387/2016 (Α') και της διαδικασίας απόδοσης αυτών στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης
(ΕΦΚΑ).
3. Το γεγονός ότι από την εφαρμογή της παρούσας προκαλείται δαπάνη εργοδοτικών εισφορών για κύρια σύνταξη σε
βάρος του Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης, η οποία εκτιμάται στο συνολικό ποσό των 311 εκατ. ευρώ για το έτος
2017, 611 εκατ. ευρώ για το έτος 2018, 905 εκατ. ευρώ για το έτος 2019 και 1.186 εκατ. ευρώ για το έτος 2020. Η εν λόγω
δαπάνη θα βαρύνει του Κωδικούς Αριθμούς Εξόδων (ΚΑΕ) που θα ισχύουν για τον σκοπό αυτό από 1-1-2017 στον
προϋπολογισμό των φορέων τόσο της Κεντρικής Διοίκησης, όσο και των λοιπών υποτομέων Γενικής Κυβέρνησης, των
οποίων οι υπάλληλοι υπάγονται μέχρι την 31-12-2016 στο ασφαλιστικό -συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου,
αποφασίζουμε:
1. Από 1-1-2017 καταβάλλονται στον ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη, για
τους τακτικούς και μετακλητούς υπαλλήλους του Δημοσίου, της Βουλής, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ α' και β' βαθμίδας, τους
Ιερείς και τους υπαλλήλους των Εκκλησιαστικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, τα στελέχη των Ενόπλων
Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώματος, τα αιρετά όργανα (Βουλευτές και Δήμαρχοι) που
μέχρι την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του ΕΦΚΑ υπάγονταν στο ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό καθεστώς του
Δημοσίου.
Οι ανωτέρω ασφαλιστικές εισφορές που υπολογίζονται επί των μηνιαίων συνταξίμων αποδοχών του ασφαλισμένου
υπαλλήλου, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά, καταβάλλονται με τη μισθοδοσία των υπαλλήλων από το Φορέα από τον
οποίο μισθοδοτούνται και αποδίδονται στον ΕΦΚΑ μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμής (ΕΑΠ) ή της αρμόδιας κατά
περίπτωση Υπηρεσίας, με τη διαδικασία που ίσχυε μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του Ν. 4387/2016, για την
απόδοση, στους οικείους ασφαλιστικούς Φορείς, των εισφορών για κύρια σύνταξη ασφαλισμένου και εργοδότη.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 75
2. α. Το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών ασφαλισμένου ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 6,67% επί των μηνιαίων
συντάξιμων αποδοχών του ασφαλισμένου υπαλλήλου, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά.
β. Το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό επί των μηνιαίων συντάξιμων
αποδοχών του ασφαλισμένου υπαλλήλου, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά και διαμορφώνεται κατ' έτος ως εξής:
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 30 Νοεμβρίου 2016
Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ
Αριθ. πρωτ.: 16550/ 28.11.2016
Προκήρυξη δράσης: «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 10.000
ανέργων, ηλικίας 30-49 ετών»
(ΦΕΚ Β' 3860/01-12-2016)
Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα», που κυρώθηκε
με το άρθρο πρώτο του Π.δ. 63/2005 (Α’ 98).
2. Τις διατάξεις του Π.δ. 116/2014 «Οργανισμός Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας» (Α’185), όπως ισχύει.
3. Το Π.δ. 123/04-11-2016 (ΦΕΚ 208/Α/2016) «Ανασύσταση και μετονομασία του Υπουργείου Διοικητικής
Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ανασύσταση του Υπουργείου Τουρισμού, σύσταση Υπουργείου
Μεταναστευτικής Πολιτικής και Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, μετονομασία
Υπουργείων Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Υποδομών,
Μεταφορών και Δικτύων»
4. Το Π.δ. 125/05-11-2016 (ΦΕΚ 210/Α/2016) περί Διορισμού Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών
5. Την υπ’ αριθμ. Υ197/16.11.2016 απόφαση (ΦΕΚ Β/ 3722/2016) «Ανάθεση Αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό
Οικονομίας και Ανάπτυξης, Αλέξανδρο Χαρίτση».
6. Τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17/12/2013.
7. Τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1304/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17/12/2013.
8. Τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 11 του Π.δ. 113/ 2010 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες» (Α’ 194).
9. Τις διατάξεις του άρθρου 29 του Ν. 1262/1982 «Για την παροχή κινήτρων ενίσχυσης της Οικονομικής και
Περιφερειακής Ανάπτυξης της Χώρας και τροποποίηση συναφών διατάξεων» (ΦΕΚ 70/Α/1982), όπως ισχύει.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 76
10. Τις διατάξεις του Ν. 4144/2013 «Αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση και στην αγορά
εργασίας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας» (Α’ 88),
που αντικατέστησε το άρθρο 2 του Ν. 2956/2001 «Αναδιάρθρωση του ΟΑΕΔ και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 258/Α/2013).
11. Τις διατάξεις του Ν. 4314/2014 «Α) Για τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για
την προγραμματική περίοδο 2014-2020, Β) Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2012/17 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2012 (ΕΕ L 156/16.6.2012) στο ελληνικό δίκαιο, τροποποίηση του Ν. 3419/2005 (Α’ 297) και
άλλες διατάξεις» (Α’ 265), όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν και ιδίως το άρθρο 47 αυτού.
12. Τις διατάξεις του Ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας
2011/85/ΕΕ) δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 143/Α/2014), όπως ισχύουν.
13. Τις διατάξεις του άρθρου 27 του Ν. 4320/2015 «Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της
ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών οργάνων και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ
29/Α/2015).
14. Τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1407/2013 της Επιτροπής της 18-12-2013 σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108
της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ΕΕ L 352/24-12-2013).
15. Την με αρ. πρωτ. C(2014) /10128 final/17/12/2014 απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έγκριση του
Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 20142020»
(Κωδικός CCI 2014GR05M9OP001), όπως ισχύει κάθε φορά.
16. Την Εγκύκλιο 32030/ΕΥΣΣΑ 798/20.03.2015 «Εξειδίκευση των ΕΠ της προγραμματικής περιόδου 20142020».
17. Το εγκεκριμένο έγγραφο Εξειδίκευσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΑΝΑΔΕΔΒΜ 2014-2020 σύμφωνα με την
12η απόφαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΕΠ ΑΝΑΔ ΕΔΒΜ, της 26ης Οκτωβρίου 2016.
18. Το Ν. 2956/2001 (ΦΕΚ 258/Α/6.11.2001), «Αναδιάρθρωση ΟΑΕΔ και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και
ισχύει.
19. Την με αρ. πρωτ. 6371/ΕΥΘΥ 72/20-1-2015 διευκρινιστική εγκύκλιο της Ειδικής Υπηρεσίας Θεσμικής Υποστήριξης
(ΕΥΘΥ) του Υπ. Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας με θέμα την παροχή οδηγιών για την εφαρμογή διατάξεων του Ν.
4314/2014.
20. Την Εγκύκλιο 32030/ΕΥΣΣΑ798/20-3-2015 «Εξειδίκευση των ΕΠ της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
21. Τη μεθοδολογία και τα κριτήρια επιλογής έγκρισης των πράξεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος, ΑΝΑΔΕΔΒΜ
2014 2020 σύμφωνα με τις Αποφάσεις/ Συμπεράσματα της 1ης συνεδρίασης της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΕΠ
ΑΝΑΔ ΕΔΒΜ, 1η Ιουλίου 2015.
22. Την με αριθμ. 1952/15-7-2016 απόφαση του Δ.Σ του ΟΑΕΔ, με την οποία εγκρίθηκε το Οργανόγραμμα του ΟΑΕΔ ως
ΕΦΔ της ΕΥΔ ΕΠΑΝΑΔ ΕΔΒΜ 2014-2020 για τη διαχείριση Πράξεων Κρατικών Ενισχύσεων.
23. Τη με αριθμ. 58118/15-7-2016 Απόφαση της Διοικήτριας του ΟΑΕΔ, με την οποία συστάθηκαν Γραφεία
Παρακολούθησης των Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης στα ΚΠΑ 2.
24. Τον Ν. 4430/2016 (ΦΕΚ Α/205/2016) για την κοινωνική και αλληλέγγυα Οικονομία και ανάπτυξη των φορέων της.
25. Την υπ’ αριθμ. 11319/9-9-2016 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού περί «Ορισμoύ του
«ΟΑΕΔ» ως Ενδιάμεσου Φορέα του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και
Δια Βίου Μάθηση 2014-2020». Ανάθεση αρμοδιοτήτων διαχείρισης για Πράξεις Κρατικών Ενισχύσεων του
Επιχειρησιακού Προγράμματος
«Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020», (ΦΕΚ 3048/Β/2016).
26. Την απόφαση Νο11/30-09-2016 της Επιτροπής Παρακολούθησης του Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού,
Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση (ΑΔΑ: ΩΔΚΥ4653Ο7-Μ9Ρ).
27. Την υπ’ αριθμ. 2516/54/27-9-2016 απόφαση του Δ.Σ. του ΟΑΕΔ που μας διαβιβάστηκε με το υπ’ αριθμ. 74814/29-092016 έγγραφο του ΟΑΕΔ.
28. Την Κοινή Υπουργική Απόφαση υπ’ αριθμ. 2/82850/0022/2013 (ΦΕΚ 487/ ΥΟΔΔ’/2013).
29. Την υπ’ αριθμ. οικ. 47945/382/18-10-2016 Εισήγηση Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του
Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
30. Την υπ’ αριθμ. 79399/13-10-2016 Βεβαίωση της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ.
31. Το Ν. 4019/2011 «Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 216/ Α/2011),
και ιδιαίτερα το άρθρο 2 αυτού.
32. Το με αρ. πρωτ. 16473/25-11-2016 έγγραφο της ΕΥΔ ΕΠ ΑΝΑΔΕΔΒΜ προς την Ειδική Υπηρεσία Κρατικών Ενισχύσεων.
33. Την με αρ. πρωτ. 124775 /ΕΥΚΕ 4273/25-11-2016 Σύμφωνη γνώμη υπό προϋποθέσεις της Ειδικής Υπηρεσίας Κρατικών
Ενισχύσεων.
34. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης προκαλείται συνολική δαπάνη ύψους 54.000.000 ευρώ
περίπου, σε βάρος του Π/Υ του ΟΑΕΔ (ΚΑΕ 2493), η οποία συγχρηματοδοτείται από το ΕΚΤ και θα ενταχθεί στο
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Ειδικότερα, το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και δια βίου
Μάθηση 20142020 σύμφωνα με την απόφαση Νο11 /30-09-2016 της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΕΠ ΑΝΑΔ ΕΔΒΜ
(ΑΔΑ: ΩΔΚΥ4653Ο7-Μ9Ρ). Η δράση εμπίπτει: α) στον άξονα Προτεραιότητας 2 «Βελτίωση Προοπτικών Απασχόλησης και
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 77
Ανάπτυξης Δεξιοτήτων Ανθρώπινου Δυναμικού», β) θεματικό στόχο 8 Επενδυτική Προτεραιότητα 8.1 3) δράση 2.8.1.1.02
«Προγράμματα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα για ανέργους και ειδικές ομάδες ανέργων». Η
ετήσια δαπάνη κατανέμεται κατ’ έτος ως εξής: Για το έτος 2016 είναι μηδενική, για το έτος 2017 ανέρχεται στο ποσό των
40.000.000 ευρώ και για το έτος 2018 στο ποσό των 14.000.000 ευρώ,
αποφασίζουμε:
Προκήρυξη δράσης: «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 10.000 ανέργων, ηλικίας 30-49
ετών», ως ακολούθως:
Άρθρο 1
Ταυτότητα της δράσης
Ένα σημαντικό πρόβλημα στην αγορά εργασίας, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, είναι η δυσκολία με την οποία οι άνεργοι και
ειδικότερα οι μακροχρόνια άνεργοι εντάσσονται σε εργασία και τα μεγάλα χρονικά διαστήματα που διανύουν σε
δουλειές περιστασιακές και υποαμειβόμενες. Από τους πρώτους στόχους των πολιτικών απασχόλησης πρέπει να είναι η
διασφάλιση της έγκαιρης έναρξης του εργασιακού βίου και η ταυτόχρονη διασφάλιση της παρουσίας της πληθυσμιακής
αυτής ομάδας σε δουλειές με προοπτική.
Η σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση που ακολουθεί μία παρατεταμένη περίοδο αποβιομηχάνισης των χωρών του
δυτικού κόσμου, επιδεινώνει τις ευκαιρίες για εργασία των ανέργων που καθιστά αναγκαίο το σχεδιασμό μίας
παρέμβασης τόσο για την προστασία της απασχόλησης των ανέργων όσο και τη στήριξη των επιχειρήσεων.
Σκοπός του προγράμματος είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, πλήρους απασχόλησης, με την πρόσληψη 10.000
ανέργων, ηλικίας 30-49 ετών, με έμφαση στους μακροχρόνια ανέργους.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, και γενικά
εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα.
Άρθρο 2
Πλαίσιο ένταξης – Χρηματοδότηση – Επιλέξιμες περιοχές
1. Δείκτες εκροών και αποτελέσματος
Α. Δείκτες εκροών
1. CO01: άνεργοι, συμπεριλαμβανομένων των μακροχρόνια ανέργων
2. CO02: μακροχρόνια άνεργοι
3. Τ4850: Άνεργοι, συμπεριλαμβανομένων των μακροχρόνια ανέργων, 30-44 ετών
4. T4854: Άνεργοι που δεν έχουν ενταχθεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
Β. Δείκτες Αποτελέσματος
1. CR03 Συμμετέχοντες που αποκτούν εξειδίκευση αμέσως μετά τη λήξη συμμετοχής τους.
2. CR06 Συμμετέχοντες που κατέχουν θέση απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης της αυτοαπασχόλησης εντός έξι μηνών
από τη λήξη συμμετοχής τους.
3. Η πράξη «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 10.000 ανέργων ηλικίας 30-49 ετών»
εντάσσεται στο Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και δια βίου Μάθηση 2014 -2020 (ΕΠ ΑΝΑΔ ΕΔΒΜ)
και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).
Η δράση εμπίπτει: α) στον άξονα Προτεραιότητας 2 «Βελτίωση Προοπτικών Απασχόλησης και Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Ανθρώπινου Δυναμικού», β) θεματικό στόχο 8 Επενδυτική Προτεραιότητα 8.1
3) δράση 2.8.1.1.02 «Προγράμματα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα για ανέργους και ειδικές
ομάδες ανέργων».
4. Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 ως επιλέξιμες γεωγραφικές περιοχές του ΕΠ ΑΝΑΔ ΕΔΒΜ ορίστηκαν οι δεκατρείς (13)
περιφέρειες της χώρας, οι οποίες κατηγοριοποιούνται ως εξής:
α) Περισσότερο Αναπτυγμένες Περιφέρειες: Αττική,
Νότιο Αιγαίο
β) Περιφέρειες σε μετάβαση: Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο,
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 78
Κρήτη
γ) Λιγότερο Ανεπτυγμένες Περιφέρειες: Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία,
Δυτική Ελλάδα.
5. Σύμφωνα με την εξειδίκευση εφαρμογής του ΕΠ ΑΝΑΔ ΕΔΒΜ για τη συγκεκριμένη δράση, τα ανώτατα όρια κατανομής
της συνολικής διαθέσιμης δημόσιας δαπάνης κατανέμονται στις Περιφέρειες της χώρας ως εξής:
Περιφέρειες
Ανατολική Μακεδονία- Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος,
Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα
Δυτική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο, Κρήτη
Αττική
Στερεά Ελλάδα
Νότιο Αιγαίο
Σύνολο:
Προϋπολογισμός
29.902.533 €
9.050.579 €
10.368.179 €
3.442.044 €
1.236.665 €
54.000.000 €
Θέσεις
5.540
1.675
1.920
635
230
10.000
6. Το ύψος της συνολικής διαθέσιμης δημόσιας δαπάνης του προγράμματος ανέρχεται στο ποσό των 54.000.000,00 ευρώ
(ΚΑΕ 2493) και κατανέμεται σε ετήσια βάση ως εξής:
Για το έτος 2017: 40.000.000,00 ευρώ
Για το έτος 2018: 14.000.000,00 ευρώ
7. Κωδικός Πρόσκλησης ΟΑΕΔ_01 Α.Α:1915 στο ΟΠΣΕΣΠΑ
Άρθρο 3
ΦΟΡΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Σύμφωνα με τη με αριθμ. πρωτ. 11319/09-09-2016 απόφαση του Υφυπουργού, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού με
την οποία ο ΟΑΕΔ ορίζεται ως Ενδιάμεσος φορέας του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη ανθρώπινου
δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» (Β’ 3048) (ΑΔΑ:7Ζ9Α4653Ο7-ΠΤΔ).
Άρθρο 4
ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
4.1. Δικαιούχοι Επιχειρήσεις
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, και γενικά
εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα.
• Οι επιχειρήσεις με προσωπικό 0-3 άτομα μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα για έναν (1) ωφελούμενο.
• Επιχειρήσεις με προσωπικό από 4-8 άτομα μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα για έως δύο (2) ωφελούμενους
• Επιχειρήσεις με προσωπικό από 9-19 άτομα μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα για έως τρεις (3) ωφελούμενους
• Επιχειρήσεις άνω 20 ατόμων μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα για έως πέντε (5) ωφελούμενους
Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη μίας επιχείρησης στο πρόγραμμα είναι να μην έχει προβεί σε μείωση του
προσωπικού της κατά τη διάρκεια του τριμήνου πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης
(ημερολογιακά).
Ως μείωση προσωπικού κατά το τρίμηνο που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης
θεωρείται:
1. η καταγγελία της σύμβασης εργασίας,
2. η αλλαγή του καθεστώτος απασχόλησης από πλήρη σε μερική ή σε εκ περιτροπής απασχόληση
3. η εθελουσία έξοδος που γίνεται με πρωτοβουλία του εργοδότη, μέσω προγραμμάτων παροχής οικονομικών κυρίως
κινήτρων εθελούσιας εξόδου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η επιχείρηση προκειμένου να ενταχθεί στο πρόγραμμα θα πρέπει να καλύψει τη μείωση έως
την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συμμετοχής στο πρόγραμμα.
Σε περίπτωση που η επιχείρηση έχει προβεί σε μείωση του προσωπικού της αλλά έχει προβεί σε προγενέστερη νέα
πρόσληψη υπαλλήλου, μέσα στον ίδιο μήνα που έχει λάβει χώρα η μείωση, μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 79
Η ανωτέρω δέσμευση ισχύει και για το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης μέχρι την
ημερομηνία ένταξης της επιχείρησης στο πρόγραμμα.
Δεν θεωρείται μείωση προσωπικού κατά το τρίμηνο που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης:
• η καταγγελία σύμβασης εργασίας λόγω συνταξιοδότησης,
• η καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου (πριν τη λήξη της) που οφείλεται σε σπουδαίο λόγο
που αφορά στον εργαζόμενο (μήνυση για αξιόποινη πράξη)
• η λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου. η οικειοθελής αποχώρηση
• η φυλάκιση και ο θάνατος.
Για όλα τα παραπάνω, οι επιχειρήσεις οφείλουν να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
4.1.1. ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
Δικαιούχοι είναι όλες οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, και γενικά εργοδότες
του ιδιωτικού τομέα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα.
Δεν εντάσσονται:
Ι. Οι επιχειρήσεις, φορείς, υπηρεσίες και οργανισμοί που διέπονται, όσον αφορά την πρόσληψη του προσωπικού τους,
από τις διατάξεις του Ν. 2190/ 1994 (ΦΕΚ 28/Α/03.03.1994) και του Ν. 3812 (ΦΕΚ 234/Α/ 28.12.2009).
ΙΙ. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τομείς, στους οποίους δεν εφαρμόζεται ο Καν. 1407/2013 (άρθρο 1 και 2)
«Άρθρο 1 Πεδίο Εφαρμογής
1. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στις ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς, εκτός από:
α) ενισχύσεις προς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, που
εμπίπτουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 104/2000 του Συμβουλίου (1)·
β) ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών
προϊόντων·
γ) ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης και της εμπορίας
γεωργικών προϊόντων, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
i) όπου το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα τέτοιων προϊόντων που πωλούνται από
πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις,
ii) όπου η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς
παραγωγούς·
δ) ενισχύσεις για δραστηριότητες που σχετίζονται με εξαγωγές προς τρίτες χώρες ή προς κράτη μέλη, ιδίως δε ενισχύσεις
που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη δημιουργία και λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες
τρέχουσες δαπάνες που σχετίζονται με την εξαγωγική δραστηριότητα·
ε) ενισχύσεις για τις οποίες τίθεται ως όρος η χρήση εγχώριων αγαθών αντί των εισαγόμενων.
2. Στην περίπτωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς οι οποίοι αναφέρονται στα στοιχεία α), β) ή γ) της
παραγράφου 1 και δραστηριοποιούνται επίσης σε έναν ή περισσότερους από τους τομείς οι οποίοι εμπίπτουν στο πεδίο
εφαρμογής του παρόντος κανονισμού ή ασκούν άλλες δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του
παρόντος κανονισμού, ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται σε ενισχύσεις χορηγούμενες στους τελευταίους αυτούς τομείς ή
δραστηριότητες, υπό την προϋπόθεση ότι τα οικεία κράτη μέλη διασφαλίζουν, με κατάλληλα μέσα, όπως ο διαχωρισμός
των δραστηριοτήτων ή η διάκριση του κόστους, ότι οι δραστηριότητες στους τομείς που εξαιρούνται από το πεδίο
εφαρμογής του παρόντος
κανονισμού δεν τυγχάνουν ενίσχυσης ήσσονος σημασίας που χορηγείται δυνάμει του παρόντος κανονισμού.
Άρθρο 2 Ορισμοί
1. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού νοούνται ως:
α) «γεωργικά προϊόντα» τα προϊόντα που απαριθμούνται στο παράρτημα I της Συνθήκης, με εξαίρεση τα προϊόντα
αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 104/2000·
β) «μεταποίηση γεωργικών προϊόντων» κάθε επέμβαση επί γεωργικού προϊόντος από την οποία προκύπτει επίσης
γεωργικό προϊόν, με εξαίρεση τις εργασίες εντός της γεωργικής εκμετάλλευσης που είναι απαραίτητες για την
προετοιμασία προϊόντος ζωικής ή φυτικής προέλευσης για την πρώτη του πώληση·
γ) «εμπορία γεωργικών προϊόντων» η κατοχή ή η έκθεση με σκοπό την πώληση, την προσφορά προς πώληση, την
παράδοση ή οποιονδήποτε άλλον τρόπο διάθεσης στην αγορά, με εξαίρεση την πρώτη πώληση από μέρους πρωτογενούς
παραγωγού σε μεταπωλητές ή μεταποιητικές επιχειρήσεις και κάθε δραστηριότητα η οποία προετοιμάζει το προϊόν για
μια τέτοια πρώτη πώληση· η πώληση από μέρους πρωτογενούς παραγωγού προς τελικούς καταναλωτές λογίζεται ως
εμπορία αν πραγματοποιείται σε χωριστό και ειδικό για τον σκοπό αυτό χώρο.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 80
2. Στην «ενιαία επιχείρηση» περιλαμβάνονται, για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, όλες οι επιχειρήσεις που
έχουν τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες σχέσεις μεταξύ τους:
α) μια επιχείρηση κατέχει την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων ή των εταίρων άλλης επιχείρησης·
β) μια επιχείρηση έχει το δικαίωμα να διορίζει ή να παύει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή
εποπτικού οργάνου άλλης επιχείρησης· γ) μια επιχείρηση έχει το δικαίωμα να ασκεί δεσπόζουσα επιρροή σε άλλη
επιχείρηση βάσει σύμβασης που έχει συνάψει με αυτήν ή δυνάμει ρήτρας του καταστατικού αυτής της τελευταίας·
δ) μια επιχείρηση που είναι μέτοχος ή εταίρος άλλης επιχείρησης ελέγχει μόνη της, βάσει συμφωνίας που έχει συνάψει
με άλλους μετόχους ή εταίρους της εν λόγω επιχείρησης, την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων ή των
εταίρων αυτής της επιχείρησης.
Οι επιχειρήσεις που έχουν οποιαδήποτε από τις σχέσεις που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως δ) του πρώτου εδαφίου με
μία ή περισσότερες άλλες επιχειρήσεις θεωρούνται, επίσης ενιαία επιχείρηση».
Επισημαίνεται ότι εντάσσονται στο πρόγραμμα οι επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται και σε άλλους τομείς πέραν
των ανωτέρω εξαιρουμένων και οι επιχορηγούμενοι άνεργοι απασχοληθούν στις μη εξαιρούμενες δραστηριότητες.
III. Τα νυχτερινά κέντρα διότι σύμφωνα με την παρούσα πρόσκληση η διενέργεια επιτόπιων ελέγχων και η αυτοπρόσωπη
παρουσία του προσωπικού τόσο του επιχορηγούμενου όσο και του προϋπάρχοντος δεσμευόμενου στην επιχείρηση, είναι
απαραίτητη για τη διαπίστωση της τήρησης των όρων του προγράμματος. Το ωράριο απασχόλησης των εργαζομένων στις
επιχειρήσεις αυτές δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή επιτόπιων ελέγχων.
IV. Οι επιχειρήσεις προώθησης προϊόντων και παροχής υπηρεσιών μέσω τηλεφώνου (telemarketing).
V. Οι εποχικές επιχειρήσεις για το εποχικό προσωπικό τους.
VI. Τα υποκαταστήματα ή τα γραφεία που έχουν την έδρα τους σε χώρα που δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
διότι δεν είναι εφικτός ο έλεγχος σώρευσης των ενισχύσεων.
VII. Εξωχώριες εταιρείες όπως και επιχειρήσεις που στην εταιρική τους σύνθεση συμμετέχουν εξωχώριες εταιρείες διότι
δεν είναι εφικτός ο έλεγχος σώρευσης των ενισχύσεων.
VIII. Τα ΚΤΕΛ, ΚΤΕΛ ΑΕ και οι ιδιοκτήτες ή και οι συνιδιοκτήτες ενταγμένων σε αυτά.
Στην περίπτωση των ΚΤΕΛ, είτε έχουν μετατραπεί σε ΑΕ βάσει του Ν. 2963/2001 είτε υπό εξαιρετικές προϋποθέσεις – όχι
(οπότε θεωρούνται ΝΠΙΔ) προβλέπονται συγκεκριμένες οργανικές θέσεις (Π.δ. 246/2006), ως εκ τούτου, από την
ενδεχόμενη υπαγωγή τους στα προγράμματα απασχόλησης του ΟΑΕΔ δεν μπορεί να προκύψει εκπλήρωση του σκοπού
των προγραμμάτων αυτών και της πάγιας νομοθεσίας που τα διέπει.
Όσον αφορά στους ιδιοκτήτες – συνιδιοκτήτες λεωφορείων ενταγμένων στα ΚΤΕΛ υπάγονται κατά κανόνα (λόγω του
προφανούς κοινωφελούς χαρακτήρα ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος) και αυτοί στο ρυθμιστικό (και εποπτικό)
πλαίσιο του Π.δ. 246/2006 (άρθρο 2), αφού δεν προκύπτει εξαίρεσή τους.
Σε κάθε περίπτωση η πρόβλεψη οργανικών θέσεων στο Π.δ. 246/2006 που αποτελεί τον ισχύοντα ΓΚΠ και αφορά ΚΤΕΛ,
ΚΤΕΛ ΑΕ αλλά και ιδιοκτήτες – συνιδιοκτήτες λεωφορείων ενταγμένων στα ΚΤΕ – ΚΤΕΛ ΑΕ, παρά τις όποιες
διαφοροποιήσεις, δεν επιτρέπει την υπαγωγή των ως άνω φορέων στα προγράμματα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας
του ΟΑΕΔ.
IX. Οι συστεγαζόμενες επιχειρήσεις. Στην περίπτωση των συστεγαζόμενων επιχειρήσεων δεν είναι εφικτό κατά τους
επιτόπιους ελέγχους να εξακριβωθεί σε ποια επιχείρηση θα απασχολείται το επιχορηγούμενο προσωπικό.
X. Οι επιχειρήσεις που η έδρα είναι η οικία του εργοδότη (π.χ. ασφαλιστές, λογιστές, πολιτικοί μηχανικοί, εμπορικοί
αντιπρόσωποι κλπ) εκτός των επιχειρήσεων που λόγω της φύσης της δραστηριότητάς τους απασχολούν το προσωπικό
εκτός του χώρου της έδρας τους (υπηρεσίες εκμετάλλευσης φορτηγών, υπηρεσίες εκμετάλλευσης ταξί ηλεκτρολόγοι,
υδραυλικοί),
XI. Όταν το αντικείμενο εργασιών μίας επιχείρησης είναι σύνθετο και το ένα από τα αντικείμενα εξαιρείται του
προγράμματος. Στις περιπτώσεις που το αντικείμενο εργασιών που εξαιρείται αναφέρεται μεταξύ των σκοπών όπως
ορίζονται από το καταστατικό της επιχείρησης και δεν ορίζεται στην έναρξη δραστηριότητας στην Δ.Ο.Υ., η επιχείρηση
δύναται να υποβάλει ηλεκτρονική αίτηση συμμετοχής στο πρόγραμμα, εφόσον συνυποβάλει υπεύθυνη δήλωση στην
οποία θα αναφέρει ότι δεν πρό κειται να ασκήσει κατά τη διάρκεια του προγράμματος το εξαιρούμενο αντικείμενο
εργασιών. Στις περιπτώσεις που το αντικείμενο εργασιών αναφέρεται στην έναρξη δραστηριότητας στη Δ.Ο.Υ., η
επιχείρηση για να ενταχθεί θα πρέπει να προβεί σε μεταβολή εργασιών στη Δ.Ο.Υ. πριν την ημερομηνία υποβολής της
αίτησης χρηματο δότησης ως προς το εξαιρούμενο αντικείμενο και να υποβάλει υπεύθυνη δήλωση στην οποία θα
αναφέρει ότι δεν πρόκειται να ασκήσει κατά τη διάρκεια του προ γράμματος το εξαιρούμενο αντικείμενο εργασιών.
XII. Επιχειρήσεις εις βάρος των οποίων εκκρεμεί ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων από προηγούμενη απόφαση της
Επιτροπής συμφώνως προς το σημ. 1 του άρθ. 4 του Καν.651/2014. Η διαδικασία ελέγχου της περίπτωσης αυτής
εξειδικεύεται στο άρθρο 7.2 της παρούσας.
XIII. Οι επιχειρήσεις που δημιουργηθήκαν μετά από μεταβίβαση ή αλλαγή νομικής μορφής ή διάλυση ή/και
επαναλειτουργία ή δημιουργία νέας επιχείρησης ή εκ μίσθωση από τους ίδιους εταίρους στον ίδιο ή σε άλλο χώρο με το
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 81
αυτό αντικείμενο δραστηριότητας διότι δεν επιτυγχάνεται ο σκοπός και ο στόχος του προγράμματος για την προώθηση
της απασχόλησης με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις οι επιχειρήσεις εντάσσονται για τον επιπλέον αριθμό θέσεων που είχε η προηγούμενη
επιχείρηση.
Οι ενισχύσεις για την απασχόληση που προβλέπονται στο πρόγραμμα, χορηγούνται βάσει του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ.
1407/2013 της Επιτροπής για τις ενισχύσεις ήσ σονος σημασίας (de-minimis). Η ενίσχυση που θα λάβει μία επιχείρηση
βάσει του προγράμματος αθροιζόμενη με οποιαδήποτε άλλη de-minimis ενίσχυση έχει λάβει ή θα λάβει, δεν πρέπει να
υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ σε οποιαδήποτε περίοδο τριών οικονομικών ετών. Το συνολικό ποσό ενισχύσεων
ήσσονος σημασίας που χορηγείται σε μία επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα των οδικών μεταφορών δεν
πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 100.000 ευρώ σε οποιαδήποτε περίοδο τριών οικονομικών ετών.
Ο σχετικός έλεγχος διενεργείται μέσω της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης εκ μέρους της δικαιούχου επιχείρησης στην
οποία θα αναφέρεται οποιαδήποτε άλλη ενί σχυση ήσσονος σημασίας έλαβε η οικεία επιχείρηση βάσει του παραπάνω
κανονισμού ή άλλων κανονισμών για ενισχύσεις ήσσονος σημασίας κατά τα δύο προηγούμενα οικονομικά έτη και κατά το
τρέχον οικονομικό έτος, σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 6 του Καν.1407/2013 καθώς και μέσω του Πληροφοριακού
Συστήματος Ελέγχου σώρευσης των ενισχύσεων (de-minimis) της Ειδικής Υπηρεσίας Κρατικών Ενισχύσεων του
Υπουργείου Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού», σύμφωνα με τις «αριθμ. πρωτ.: 74391/ΕΥΚΕ 2634/13-07-2016
Οδηγίες στους φορείς που εμπλέκονται στη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων κατά την προγραμματική περίοδο 20142020».
Ως ημερομηνία λήψης της συνολικής ενίσχυσης νοείται η ημερομηνία της απόφασης ένταξης, σύμφωνα με την παρ. 4
του άρθρου 3 του Καν.1407/2013.
Στον ως άνω έλεγχο ορίων μεμονωμένων ενισχύσεων αθροίζονται οι ενισχύσεις που έχει λάβει η δικαιούχος
επιχειρηματική μονάδα και όλες οι επιχειρήσεις που συνιστούν με αυτήν «ενιαία επιχείρηση», κατά την έννοια της παρ.2
του άρθρου 2 του Καν.1407/2013.
4.2. Ωφελούμενοι Άνεργοι Ωφελούμενοι του Προγράμματος είναι:
i) Άνεργοι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών (3) μηνών πριν από
την υπόδειξή τους από τα αρμόδια ΚΠΑ2.
ii) Μακροχρόνια άνεργοι, ήτοι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 12
μηνών μέχρι την υπόδειξή τους από τα αρμόδια ΚΠΑ2. Οι ωφελούμενοι άνεργοι και των δύο ανωτέρω κατηγοριών κατά
την υπόδειξή τους από τα αρμόδια ΚΠΑ2
πρέπει:
1. Να έχουν συμπληρώσει το τυποποιημένο έντυπο εξατομικευμένης προσέγγισης και να έχουν
συμφωνήσει σε ατομικό σχέδιο δράσης.
2. Να είναι Έλληνες πολίτες ή πολίτες άλλου κράτους μέλους της ΕΕ ή να είναι ομογενείς που έχουν δικαίωμα διαμονής
και απασχόλησης στη χώρα μας ή πολίτες τρίτων χωρών που έχουν άδεια διαμονής για εξαρτημένη εργασία τουλάχιστον
για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί το πρόγραμμα.
3 Να είναι ηλικίας 30-49 ετών, δηλαδή να έχουν συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας τους και να διανύουν το 31ο έτος
και το 49ο έτος αντίστοιχα κατά την ημερομηνία υπόδειξής τους από την αρμόδια Υπηρεσία.
Δεν είναι δυνατή η υπόδειξη ανέργων σε επιχειρήσεις:
• Για άτομα που κατά το τελευταίο 12μηνο, πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης για ένταξη
στο πρόγραμμα από την επιχείρηση:
είχαν απασχοληθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην ίδια επιχείρηση ή σε επιχειρήσεις που συνιστούν με την αιτούσα ενιαία
επιχείρηση ή σε επιχειρήσεις που μεταβιβάστηκαν ή αλλάζουν νομική μορφή ή διαλύονται και επαναλειτουργούν στον
ίδιο ή σε άλλο χώρο με το αυτό αντικείμενο δραστηριότητας από τους ίδιους ή άλλους εργοδότες ή εταίρους.
είχαν απασχοληθεί με την ίδια ή άλλη ειδικότητα στον ίδιο χώρο σε άλλο εργοδότη με ίδια δραστηριότητα (κύρια ή/και
δευτερεύουσα).
είχαν απασχοληθεί σε επιχείρηση όπου ο εταίρος ή ο εργοδότης έχει ή είχε οποιαδήποτε μετοχική ή εταιρική σχέση με
την ενταχθείσα επιχείρηση.
είχαν απασχοληθεί σε επιχείρηση συζύγου ή σε συγγενή α΄ βαθμού εξ αίματος ή εξ΄ αγχιστείας με τον εργοδότη.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 82
• για εργαζόμενους που θα απασχοληθούν αποκλειστικά, από την 22η ώρα βραδινή (έναρξη ωραρίου) έως και την 6η
πρωινή (λήξη ωραρίου).
• για άτομα που:
είναι εταίροι σε Ο.Ε., Ε.Ε, Ε.Π.Ε και στις Ι.Κ.Ε
είναι μέλη των Δ.Σ. στις Α.Ε.
είναι οι νόμιμοι εκπρόσωποι ή οι διαχειριστές των επιχειρήσεων
είναι μέλη σε συνεταιρισμούς (πλην των μελών των ΚοινΣεπ)
τυχόν τοποθετούνται αναγκαστικά με τις διατάξεις του Ν. 2643/1998.
προσλαμβάνονται στο πλαίσιο ένταξης της επιχείρησης σε οποιοδήποτε άλλο καθεστώς ενίσχυσης για την κάλυψη
σχετικών συμβατικών της υποχρεώσεων, π.χ. επενδυτικό σχέδιο, το οποίο επίσης επιχορηγεί το μισθολογικό ή/και το μη
μισθολογικό κόστος για τα άτομα αυτά,
προσλαμβάνονται από τους δικαιούχους εργοδότες, προκειμένου να διαθέσουν τις υπηρεσίες τους σε άλλον εργοδότη
(δευτερογενής ή έμμεσος εργοδότης).
προσλαμβάνονται για να απασχοληθούν με μίσθωση
σύμβαση έργου ή έμμισθη εντολή.
Οι ωφελούμενοι άνεργοι δεν υποβάλλουν οι ίδιοι αίτηση, αλλά υποδεικνύονται με συστατικό σημείωμα ΜΟΝΟ από την
αρμόδια Υπηρεσία (ΚΠΑ2) όπου ανήκει η έδρα ή το υποκατάστημα που θα απασχοληθούν, σύμφωνα με τις ζητούμενες
ειδικότητες, όπως έχουν δηλωθεί κατά την υποβολή της αίτησης χρηματοδότησης από τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις
επιλογές των ανέργων που έχουν καταγραφεί στα Ατομικά Σχέδια Δράσης (ΑΣΔ) κατά τη διαδικασία της εξατομικευμένης
προσέγγισης και σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στην παράγραφο Ι.1.9.3 της παρούσας Δημόσιας
Πρόσκλησης.
Άρθρο 5
ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ – ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΑΞΕΩΝ
5.1. ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την επιχορήγηση επιχειρήσεων για την πρόσληψη ανέργων εγγεγραμμένων για χρονικό
διάστημα τριών (3) τουλάχιστον μηνών, στα Μητρώα του ΟΑΕΔ και μακροχρόνια ανέργων (εγγεγραμμένων τουλάχιστον
δώδεκα (12) μήνες). Συγκεκριμένα οι επιχειρήσεις επιχορηγούνται για κάθε άτομο που υπάγεται στο πρόγραμμα από την
ημερομηνία πρόσληψής του και για χρονικό διάστημα δώδεκα (12) μηνών. Η επιχορήγηση για κάθε ημέρα πλήρους
απασχόλησης ανέρχεται:
i) στο ποσό των 15 € για την πρόσληψη εγγεγραμμένων ανέργων που διαθέτουν κάρτα ανεργίας σε ισχύ για χρονικό
διάστημα τουλάχιστον τριών (3) μηνών πριν από την υπόδειξή τους από τα αρμόδια ΚΠΑ2, και όχι πέραν των 25 ημερών
το μήνα. ii) στο ποσό των 18 € για την πρόσληψη μακροχρονίων ανέργων που διαθέτουν κάρτα ανεργίας σε ισχύ για
χρονικό διάστημα τουλάχιστον δώδεκα (12) μηνών πριν από την υπόδειξή τους από τα αρμόδια ΚΠΑ2, και όχι πέραν των
25 ημερών το μήνα.
5.2. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ – ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
Το ύψος της συνολικής διαθέσιμης δημόσιας δαπάνης του προγράμματος ανέρχεται στο ποσό των 54.000.000,00 ευρώ.
Η συνολική διάρκεια της επιχορήγησης του προγράμματος ορίζεται σε δώδεκα (12) μήνες.
Μετά τη λήξη της επιχορήγησης οι επιχειρήσεις οι οποίες θα προσλάβουν μη μακροχρόνια ανέργους, δεσμεύονται να
διατηρήσουν το προσωπικό (προϋπάρχον και επιχορηγούμενο) για τρεις (3) ακόμα μήνες (χωρίς επιχορήγηση).
Οι επιχειρήσεις που θα απασχολήσουν μακροχρόνια ανέργους δεν δεσμεύονται από την ανωτέρω διάταξη.
Άρθρο 6
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ
Σύμφωνα με το ΕΣΠΑ 2014-2020 (N. 4314/2014, άρθρο 57) και σε ότι αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, απαιτείται η
εφαρμογή των νέων διαδικασιών που θέτει το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ).
Επιχειρήσεις οι οποίες δεν πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας, όπως αυτά ορίζονται στην παρούσα Δημόσια
Πρόσκληση δεν μπορούν να υποβάλλουν αίτηση χρηματοδότησης στο πρόγραμμα.
Επιχειρήσεις που διατηρούν υποκαταστήματα και επιθυμούν να προσλάβουν άτομα, για να απασχοληθούν σε αυτά
υποβάλουν ξεχωριστή αίτηση για κάθε υποκατάστημα εφόσον έχουν δημιουργήσει τους σχετικούς κωδικούς πρόσβασης
τόσο στον ΟΑΕΔ όσο και στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) πριν την υποβολή της αίτησης
χρηματοδότησης.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 83
Τα στάδια της διαδικασίας υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης είναι τα εξής:
1. Μετά τη δημοσίευση της πρόσκλησης οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα, υποβάλλουν
αίτηση χρηματοδότησης στο κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) του Υπουργείου Οικονομίας,
Ανάπτυξης και Τουρισμού.
2. Για τη σύνδεση χρήστη στο ΠΣΚΕ απαιτείται η χρήση Web browser και η σύνδεση στην ηλεκτρονική διεύθυνση
http://www.ependyseis.gr/mis προκειμένου να γίνει εγγραφή στο σύστημα. Κατά την είσοδο στο σύστημα, ζητείται η
συμπλήρωση ζεύγους κωδικού πρόσβασης και συνθηματικού που θα πρέπει να έχει προμηθευτεί ο χρήστης κατόπιν
σχετικής ηλεκτρονικής Αίτησης Απόδοσης Δικαιωμάτων Πρόσβασης.
3. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης χρηματοδότησης είναι η ενδιαφερόμενη
επιχείρηση (τόσο για την έδρα όσο και για τα υποκαταστήματα) να είναι εγγεγραμμένος χρήστης στο πληροφοριακό
σύστημα (portal) του ΟΑΕΔ και να διαθέτει κωδικούς πρόσβασης σε αυτό (Ονομασία Χρήστη και Συνθηματικό).
Επιχειρήσεις που είναι ήδη εγγεγραμμένοι χρήστες στο πληροφοριακό σύστημα του ΟΑΕΔ πρέπει να προσέλθουν στις
αρμόδιες Υπηρεσίες του ΟΑΕΔ πριν την υποβολή της αίτησης εφόσον απαιτείται, για επικαιροποίηση των στοιχείων τους.
4. Στην περίπτωση που οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις δεν είναι εγγεγραμμένοι χρήστες στο Πληροφοριακό Σύστημα
(portal) του Οργανισμού τότε θα πρέπει να επισκεφθούν την Υπηρεσία του ΟΑΕΔ (ΚΠΑ2) στην αρμοδιότητα της οποίας
ανήκει η έδρα ή τα υποκαταστήματα που θα απασχοληθούν τα επιχορηγούμενα άτομα και να προσκομίσουν τα κάτωθι
δικαιολογητικά για την έκδοση κλειδαρίθμου προκειμένου στη συνέχεια να υποβάλλουν αίτηση για την ένταξη στο
πρόγραμμα.
α) Οι ατομικές επιχειρήσεις τη βεβαίωση έναρξης επιτηδεύματος
β) Τα νομικά πρόσωπα πρόσφατο καταστατικό της επιχείρησης από όπου θα προκύπτει η μετοχική ή και εταιρική
σύνθεσή της καθώς και το ΑΦΜ της επιχείρησης.
5. Η ηλεκτρονική αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν. 1599/1986 όσον αφορά τα
στοιχεία που περιλαμβάνονται και αναφέρονται σε αυτή.
Η ανακρίβεια των στοιχείων που δηλώνονται από τον ενδιαφερόμενο στην ηλεκτρονική αίτηση επισύρει τις
προβλεπόμενες ποινικές και διοικητικές κυρώσεις.
Η επιχείρηση φέρει την ευθύνη της πλήρους και ορθής συμπλήρωσης της ηλεκτρονικής αίτησης. Ειδικότερα,
υποχρεούται να συμπληρώσει τα σχετικά πεδία της ηλεκτρονικής αίτησης με τα ζητούμενα στοιχεία. Επίσης, η
ανακρίβεια των στοιχείων που δηλώνονται από την επιχείρηση στην ηλεκτρονική αίτηση επισύρει τον αποκλεισμό της
από τη διαδικασία. Η αίτηση συμμετοχής συνιστά εξουσιοδότηση προς τον ΟΑΕΔ για τη χρήση και επεξεργασία των
στοιχείων της από τα Πληροφοριακά Συστήματα (Π.Σ.) του ΟΑΕΔ, του ΕΡΓΑΝΗ (ΠΣ ΣΕΠΕ – ΟΑΕΔ-ΙΚΑ/ΕΤΑΜ) του
Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, της Γ.Γ.Π.Σ. και του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και του
Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (όσον αφορά στις περιπτώσεις των πολιτών τρίτων χωρών και
των Ομογενών.
6. Σε περίπτωση που μια επιχείρηση ή ένα υποκατάστημα επιχείρησης έχει υποβάλει αίτηση και θελήσει να την
τροποποιήσει/διορθώσει, τότε μπορεί να υποβάλει ηλεκτρονικά νέα αίτηση, η οποία θα ισχύει εφεξής, ακυρώνοντας
κάθε προηγούμενη.
Η ως άνω διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί όσες φορές χρειαστεί μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των
αιτήσεων. Επισημαίνεται ότι κάθε φορά που θα υποβάλλεται νέα αίτηση, θα ακυρώνεται η προηγούμενη.
7. Κατά την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης χρηματοδότησης (στην οποία εμπεριέχεται η εντολή κενής θέσης) οι
επιχειρήσεις θα προσδιορίζουν την ειδικότητα των ατόμων που επιθυμούν να προσλάβουν, και λοιπά επιθυμητά
προσόντα πρόσληψης (πχ ξένες γλώσσες, προϋπηρεσία, γνώσεις Η/Υ, κα). καθώς επίσης και την κατηγορία του ανέργου
(άνεργοι με τρίμηνη τουλάχιστον εγγεγραμμένη ανεργία ή μακροχρόνια άνεργοι).
8. Το ΠΣΚΕ θα δέχεται αιτήσεις μέχρι την καθορισμένη από το πρόγραμμα ημερομηνία λήξης υποβολής των αιτήσεων
χρηματοδότησης ανά κατηγορία περιφερειών. Σε περίπτωση που καλυφθούν οι θέσεις εργασίας πριν από την εν λόγω
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 84
ημερομηνία, οι επιπλέον αιτήσεις θα τίθενται σε κατάσταση αναμονής, σε ποσοστό 20% επί των θέσεων, όπως έχει
κατανεμηθεί και θα αξιολογηθούν, εφόσον δεν καλυφθεί ο προϋπολογισμός.
Το Δ.Σ. του Οργανισμού μπορεί με απόφασή του να παρατείνει την προθεσμία υποβολής των ηλεκτρονικών αιτήσεων
χρηματοδότησης ανά κατηγορία περιφερειών για ένταξη στο πρόγραμμα, σε περίπτωση μη κάλυψης των θέσεων που
είχαν αρχικά προκηρυχθεί.
Το ΠΣΚΕ θα δίνει κωδικό έργου και ημερομηνία ολοκλήρωσης της διαδικασίας υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης.
Κατά τον έλεγχο και την αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης θα γίνουν διασταυρώσεις δεδομένων, ώστε να
επαληθευτεί η ακρίβεια των δηλωθέντων στοιχείων και να αποφευχθούν οι κίνδυνοι απάτης σε βάρος του ενωσιακού
προϋπολογισμού.
Άρθρο 7
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΕΓΚΡΙΣΗ ΠΡΑΞΕΩΝ
7.1. ΟΡΓΑΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ
Μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων χρηματοδότησης το Γραφείο Απασχόλησης της αρμόδιας
Υπηρεσίας προβαίνει εντός τριάντα (30) εργάσιμων ημερών στην αξιολόγησή τους αναφορικά με την πληρότητα ή μη των
όρων και προϋποθέσεων ένταξης στο ανωτέρω πρόγραμμα.
Αρμόδιο όργανο για την έγκριση της αξιολόγησης και την ένταξη ή μη των δικαιούχων επιχειρήσεων είναι ο
Προϊστάμενος της αρμόδιας Υπηρεσίας, μετά από εισήγηση του Γραφείου Απασχόλησης σύμφωνα με τα οριζόμενα στο
Παράρτημα, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της παρούσας και το οποίο δύναται να τροποποιηθεί με απόφαση
του Δ.Σ. του ΟΑΕΔ.
7.2. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Η αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης των δυνητικά δικαιούχων θα είναι άμεση και λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος
υποβολής τους, η πληρότητα των στοιχείων που δηλώθηκαν, τα κριτήρια ένταξης, η κατανομή των θέσεων και η κάλυψη
του προϋπολογισμού ανά κατηγορία περιφερειών.
Η αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης ανατίθεται από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας ΟΑΕΔ σε υπαλλήλους του
Γραφείου Απασχόλησης – αξιολογητές οι οποίοι εξετάζουν την τυχόν ύπαρξη αποκλίσεων ανάμεσα στα στοιχεία της
υποβαλλόμενης αίτησης και στα στοιχεία που εξήχθησαν καθώς και την τήρηση των όρων και προϋποθέσεων της
παρούσας (έλεγχος είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, μείωση προσωπικού, έλεγχος σώρευσης ο οποίος γίνεται
εντός του κράτους- μέλους και τήρησης κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων). Επίσης προβαίνουν, εφόσον απαιτείται,
στον έλεγχο των αναφερόμενων στην ηλεκτρονική αίτηση της επιχείρησης από τα Πληροφοριακά Συστήματα (Π.Σ.) του
ΟΑΕΔ, του ΕΡΓΑΝΗ (ΠΣ ΣΕΠΕ – ΟΑΕΔ-ΙΚΑ/ΕΤΑΜ) του
Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, της Γ.Γ.Π.Σ., του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και του
Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (όσον αφορά στις περιπτώσεις των πολιτών τρίτων χωρών και
των ομογενών.
Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης ελέγχεται από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας του Γραφείου Απασχόλησης (ΚΠΑ2) ο
οποίος εκδίδει τη σχετική απόφαση (απόφαση ένταξης ή απορριπτική απόφαση).
Για τα ΚΠΑ 2 με μειωμένη στελέχωση σε διοικητικό προσωπικό αρμόδια για την αξιολόγηση είναι το τμήμα Απασχόλησης
της Περιφερειακής Διεύθυνσης ή το Γραφείο Απασχόλησης του αρμόδιου ΚΠΑ2 σύμφωνα με το Παράρτημα. Η σχετική
απόφαση ένταξης ή απόρριψης εκδίδεται από τους Προϊσταμένους των Περιφερειακών Διευθύνσεων ή των ΚΠΑ 2
αντίστοιχα.
Στη συνέχεια το αρμόδιο τμήμα ή Γραφείο Απασχόλησης ενημερώνει τον δικαιούχο καθώς και το Γραφείο
Παρακολούθησης Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης περιοχής αρμοδιότητας του δικαιούχου σε περίπτωση εγκριτικής
απόφασης.
Τα εγκεκριμένα κριτήρια ένταξης από την Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού,
Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση» σύμφωνα με την απόφαση Νο11/30-9-2016 περιγράφονται αναλυτικά σε Παράρτημα
ΙII της Δημόσιας Πρόσκλησης.
Για τον έλεγχο των περιπτώσεων επιχειρήσεων του σημείου ΧΙΙΙ του 4.1.1 της παρούσας, κατ’ εφαρμογή των διαδικασιών
του ΣΔΕ για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, Διαδικασία ΔΙΙΙ_2: «Ανάκτηση αχρεωστήτως ή παρανόμως
καταβληθέντων ποσών», της κοινής υπουργικής απόφασης με αριθμ. 126829/EΥΘΥ 1217/08.12.2015 (ΦΕΚ Β΄
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 85
2784/21.12.2015) «Σύστημα δημοσιονομικών διορθώσεων και διαδικασίες ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως
καταβληθέντων ποσών από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού για την υλοποίηση προγραμμάτων
συγχρηματοδοτούμενων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, σύμφωνα με το αρ. 22 του Ν. 4314/2014» σε συνδυασμό με
τις διατάξεις της με αριθμ. 11319/09-09-2016 υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 3048/Β/23-09-2016), και των διατάξεων του
Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, από τον/τους φορέα/ φορείς χορήγησης των ενισχύσεων θα αξιολογούνται: α) η
φορολογική ενημερότητα που προσκομίζει ο δικαιούχος, β) οι διαθέσιμες πληροφορίες του συστήματος TAXIS,
γ) η Υπεύθυνη Δήλωση των δικαιούχων της ενίσχυσης του Ν. 1599/1986 σχετικά με τη σώρευση των ενισχύσεων ήσσονος
σημασίας (de minimis) του Παραρτήματος Ι της παρούσας.
7.3. ΕΓΚΡΙΣΗ
Στην απόφαση ένταξης προσδιορίζεται ο αριθμός των ατόμων, για τα οποία δικαιούται να επιχορηγηθεί η επιχείρηση,
καθώς επίσης και το ποσό της επιχορήγησης ανά κατηγορία ωφελούμενου.
Οι επιχειρήσεις εργοδότες έχουν τη δυνατότητα αναζήτησης ανέργων της ομάδας στόχου (όπως ορίζεται στο Κεφάλαιο
I.1.4Β της παρούσας) και σύμφωνα με την υποβληθείσα αίτηση χρηματοδότησης εντολή κενής θέσης – Υπεύθυνη
Δήλωση μέσω των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ με κωδικούς πρόσβασης (Ονομασία Χρήστη και Συνθηματικό).
Κατά τη διαδικασία αναζήτησης ανέργων, εφόσον ο άνεργος που θα προσληφθεί πρόκειται να απασχοληθεί σε
υποκατάστημα της επιχείρησης, η δυνατότητα αναζήτησης ανέργου παρέχεται μόνο στο υποκατάστημα και
πραγματοποιείται με κωδικούς πρόσβασης του υποκαταστήματος (Ονομασία Χρήστη και Συνθηματικό). Συγκεκριμένα,
παρέχεται η δυνατότητα στις ενταγμένες επιχειρήσεις εργοδότες μιας νέας διαδικασίας αναζήτησης ανέργων, μέσω των
Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ1 με στόχο την άμεση και καλύτερη σύζευξη της προσφοράς και ζήτησης εργασίας.
Σύμφωνα με τη νέα διαδικασία, η ενταγμένη (δικαιούχος) επιχείρηση-εργοδότης, εντός δέκα (10) ημερών από την
κοινοποίηση της εγκριτικής απόφασης, δύναται να ενεργοποιήσει μέσω των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ τη
δυνατότητα αναζήτησης ανέργων επιλέγοντας το πεδίο «Ενεργοποίηση της αναζήτησης Ανέργων».
Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής ο Οργανισμός θα παρέχει στους δικαιούχους εργοδότες -επιχειρήσεις πρόσβαση στα
στοιχεία του Βιογραφικού Σημειώματος των εγγεγραμμένων στο Μητρώο του ανέργων2, με βάση την ειδικότητά τους,
την εργασιακή εμπειρία, το επίπεδο εκπαίδευσης, τις δεξιότητες του ανέργου και την περιοχή στην οποία διαμένουν.
Συνεπώς, ο εργοδότης επιχείρηση εντοπίζει τους υποψηφίους που πληρούν τα κριτήρια και τις απαιτήσεις της θέσης
εργασίας που προσφέρει και προεπιλέγει μέχρι 10 υποψηφίους, οι οποίοι εμφανίζονται αυτόματα στο ολοκληρωμένο
πληροφοριακό σύστημα του ΟΑΕΔ προκειμένου να ενημερωθεί η αρμόδια Υπηρεσία ΚΠΑ2 με τη λίστα των Βιογραφικών
Σημειωμάτων [μέχρι δέκα
(10) Βιογραφικά Σημειώματα] που έχει προεπιλέξει ο εργοδότης – επιχείρηση.
Οι αρμόδιες Υπηρεσίες (Κ.Π.Α.2) αφού λάβουν τη σχετική λίστα με τα Βιογραφικά Σημειώματα προβαίνουν κατά
προτεραιότητα στην υπόδειξη των ανέργων στους οποίους αντιστοιχούν τα εν λόγω Βιογραφικά Σημειώματα μέσω
συστατικού σημειώματος προκειμένου να ολοκληρωθεί η νέα διαδικασία σύζευξης προσφοράς και ζήτησης εργασίας.
Στη συνέχεια, οι επιχειρήσεις – εργοδότες καλούνται να ενημερώσουν το Πληροφοριακό Σύστημα (βλέπε τις σχετικές
οθόνες των Οδηγιών που έχουν αναρτηθεί) με το αποτέλεσμα της επιλογής τους «Καταγραφή πρόσληψης με βάσει την
υπόδειξη» εφόσον επιλέξουν να προσλάβουν τον άνεργο είτε με «Ενημέρωση για την απόρριψη της υπόδειξης» στις
περιπτώσεις που δεν επιθυμούν να προβούν στην πρόσληψή του.
Στην περίπτωση που η δικαιούχος επιχείρηση – εργοδότης ολοκληρώσει τη διαδικασία των συνεντεύξεων χωρίς να
προβεί σε πρόσληψη και εφόσον συνεχίζει να επιθυμεί την κάλυψη της θέσης για την οποία έχει αιτηθεί, μετά από
συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία Κ.Π.Α2. ο αρμόδιος «διαχειριστής» (εργασιακός σύμβουλος) που ελέγχει την
διαθεσιμότητα του εργατικού δυναμικού, δύναται να υποδείξει ανέργους, σύμφωνα με την διαδικασία που
περιγράφεται στην παρακάτω παράγραφο.
Με στόχο τη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης εργασίας, η υπόδειξη των ανέργων στις δικαιούχους επιχειρήσεις θα
διενεργείται από τους εργασιακούς συμβούλους των Υπηρεσιών (Κ.Π.Α.2) μέσω συστατικού σημειώματος και σύμφωνα
με:
i) τη διαδικασία εγγραφής των ανέργων στο σύστημα προσφοράς – ζήτησης εργασίας,
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 86
ii) την αίτηση – υπεύθυνη δήλωση – εντολή κενής θέσης εργασίας από τη δικαιούχο επιχείρηση και
iii) τη διαδικασία της εξατομικευμένης προσέγγισης βάσει των προτάσεων που εμπεριέχονται στα ατομικά σχέδια
δράσης των προς υπόδειξη ανέργων.
Στην περίπτωση που οι επιχειρήσεις – εργοδότες δεν προβούν οι ίδιοι στη διαδικασία αναζήτησης των ανέργων μέσω
των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ ο αρμόδιος «διαχειριστής» (εργασιακός σύμβουλος), θα ελέγχει την
διαθεσιμότητα του εργατικού δυναμικού, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που έχουν καθορισθεί για τις θέσεις
απασχόλησης που ζητά η επιχείρηση, ενημερώνοντας σχετικά τον Προϊστάμενο και δυνητικά όλους τους υπόλοιπους
εργασιακούς συμβούλους της Υπηρεσίας.
Εντός εξήντα (60) ημερών από την έκδοση της απόφασης ένταξης στο πρόγραμμα, η επιχείρηση προβαίνει σε πρόσληψη
του ατόμου.
Μετά την εισαγωγή της αναγγελίας πρόσληψης στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, ο ωφελούμενος που συμμετέχει
στο πρόγραμμα, με ευθύνη της δικαιούχου επιχείρησης, θα πρέπει να συμπληρώσει ηλεκτρονικά στις Υπηρεσίες του
ΟΑΕΔ το απογραφικό Δελτίο Εισόδου χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασης σε αυτό. Στη συνέχεια τα στοιχεία
αυτών θα μεταφέρονται στο ΠΣΚΕ. Η ίδια διαδικασία θα πρέπει να ακολουθηθεί και σε περίπτωση τυχόν
αντικατάστασης.
Οι επιχειρήσεις για την ένταξή τους ή την απόρριψή τους στο πρόγραμμα θα ενημερώνονται με σχετική επιστολή του
Γραφείου Απασχόλησης της αρμόδιας Υπηρεσίας στο e-mail το οποίο δήλωσαν κατά την εγγραφή της στο ΠΣΚΕ.
Σύμφωνα με τις κανονιστικές απαιτήσεις της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 και ειδικότερα βάσει του
Κανονισμού 1303/2013 (εδάφιο δ της παρ. 2 του άρθρου 125) απαιτείται από τις αρμόδιες αρχές η εγκατάσταση
συστήματος εγγραφής και αποθήκευσης δεδομένων σε ηλεκτρονική μορφή για κάθε πράξη τα οποία είναι αναγκαία για
την παρακολούθηση, την αξιολόγηση, τη δημοσιονομική διαχείριση, την επαλήθευση και το λογιστικό έλεγχο,
συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων για μεμονωμένους συμμετέχοντες όπου απαιτείται.
Επομένως ο ΟΑΕΔ είναι υπεύθυνος για τη συλλογή και συγκέντρωση στατιστικών δεδομένων (microdata) των
ωφελουμένων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Ως εκ τούτου οι ωφελούμενοι υποχρεούνται στη συμπλήρωση των
απαιτούμενων στοιχείων και δεδομένων, στις σχετικές φόρμες που θα διανεμηθούν μετά την τοποθέτησή τους ή τη λήξη
του προγράμματος. Τα στατιστικά στοιχεία συλλέγονται μέσω των δελτίων εισόδου και των δελτίων εξόδου.
7.4. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΣΤΑΣΕΩΝ
Οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ των δικαιούχων και των Υπηρεσιών Απασχόλησης του ΟΑΕΔ, επιλύεται με
απόφαση της οικείας Επιτροπής Εκδίκασης Ενδικοφανών Προσφυγών (απόφαση Δ.Σ.: 635/8.3.2016 – ΦΕΚ 1708/Β/15-62016 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει). Οι ενστάσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος
Κρατικών Ενισχύσεων, εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση των σχετικών
αποφάσεων που έχουν εκ δοθεί από το κάθε φορά αρμόδιο γραφείο της Υπηρεσίας.
Συγκεκριμένα
α) οι ενστάσεις για την απόρριψη της αίτησης χρηματοδότησης απευθύνονται στο Γραφείο Απασχόλησης της αρμόδιας
Υπηρεσίας (ΚΠΑ 2 ή τμήματα Απασχόλησης Περιφερειακών Διευθύνσεων). Οι επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλλουν
ενστάσεις και στην περίπτωση που η αίτηση χρηματοδότησης έχει εγκριθεί με τροποποιημένα στοιχεία (π.χ. αριθμό
εργαζομένων που δικαιούται η επιχείρηση).
β) οι ενστάσεις για την απόρριψη καταβολής επιχορήγησης, απένταξη της πράξης, προτεινόμενη δημοσιονομική
διόρθωση κ.λπ. απευθύνονται στο Γραφείο Παρακολούθησης Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης της αρμόδιας
Υπηρεσίας (ΚΠΑ2).
Όλες οι υποβαλλόμενες ενστάσεις με τα τυχόν προσκομιζόμενα δικαιολογητικά εξετάζονται από τον Προϊστάμενο και τον
κάθε φορά υπάλληλο του Γραφείου Απασχόλησης ή του Γραφείου Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης του ΚΠΑ2. Το
αρμόδιο όργανο των ΚΠΑ2 που ολοκλήρωσε την αρχική αξιολόγηση του φακέλου της επιχείρησης διαφέρει από το
όργανο που θα εξετάσει την ένσταση. Μετά τον σχετικό έλεγχο γίνεται εισήγηση η οποία αποστέλλεται στο αρμόδιο
τμήμα της αντίστοιχης Περιφερειακής Διεύθυνσης του Οργανισμού το οποίο θέτει το αίτημα της επιχείρησης υπόψη της
Επιτροπής Εκδίκασης Ενδικοφανών Προσφυγών.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 87
Οι αποφάσεις επί των ενστάσεων, οι οποίες είναι επαρκώς αιτιολογημένες και αναφέρουν αναλυτικά τις διατάξεις και
τους όρους του προγράμματος που παραβιάστηκαν εκδίδονται από την Επιτροπή Εκδίκασης ενδικοφανών Προσφυγών
μέσα σε τρεις (3) μήνες από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της ένστασης και κοινοποιούνται στους
προσφεύγοντες.
Η Γραμματεία των Επιτροπών Εκδίκασης Ενδικοφανών Προσφυγών μετά την εξέταση των ενστάσεων οφείλει να
γνωστοποιεί τις αποφάσεις τους εγγράφως ή με ηλεκτρονικό τρόπο τόσο στους προσφεύγοντες όσο και στο Γραφείο
Παρακολούθησης Ενεργητικών Πολιτικών της αρμόδιας Υπηρεσίας.
Άρθρο 8
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ – ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΑΞΕΩΝ
8.1. ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
Α) Υποβολή αίτησης για καταβολή ενίσχυσης
Εντός τριών μηνών από τη λήξη κάθε τριμήνου απασχόλησης, η επιχείρηση υποβάλλει αίτηση με τα σχετικά
δικαιολογητικά μόνο με ηλεκτρονική μορφή μέσω του ΠΣΚΕ, για καταβολή της επιχορήγησης, στο Γραφείο
Παρακολούθησης Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης του αρμόδιου ΚΠΑ2 όπου ανήκει η έδρα ή το υποκατάστημα που
απασχολείται ο επιχορηγούμενος υπάλληλος.
Β) Δικαιολογητικά
Τα δικαιολογητικά τα οποία οφείλει να προσκομίσει ηλεκτρονικά είναι τα εξής:
i. Κατάσταση η οποία θα περιλαμβάνει τις τρέχουσες μισθολογικές καταστάσεις με την ανάλυση των εργοδοτικών
εισφορών ως εξής:
• Το ονοματεπώνυμο των επιχορηγουμένων βάσει του προγράμματος,
• Α.Μ. ΙΚΑ επιχορηγουμένων,
• Την ημερομηνία πρόσληψής τους,
• Την ημερομηνία γέννησής τους,
• Τα ημερομίσθια που πραγματοποιήθηκαν κατά μήνα,
• Το συνολικό μηνιαίο ακαθάριστο ποσό που δικαιούται ο εργαζόμενος, το οποίο δε θα είναι κατώτερο του
προβλεπόμενου από τις οικείες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίες (Σ.Σ.Ε.),
• Υπεύθυνη δήλωση με τις υπογραφές των επιχορηγουμένων ότι απασχολήθηκαν και πληρώθηκαν το χρονικό διάστημα
για το οποίο ζητείται η επιχορήγηση.
ii. Αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις (Α.Π.Δ.), του συνόλου του προσωπικού της επιχείρησης (έδρα και τυχόν
υποκαταστήματα), οι οποίες μπορούν να υποβληθούν και σε ηλεκτρονική μορφή, συνοδευόμενες με υπεύθυνη δήλωση
στην οποία θα δηλώνεται ότι τα στοιχεία που εμπεριέχονται είναι αληθή.
iii. Παραστατικά καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για το αιτούμενο χρονικό διάστημα.
Στις περιπτώσεις που η επιχείρηση έχει προβεί σε ρύθμιση των οφειλών της προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή τους οικείους
ασφαλιστικούς φορείς ή τα επικουρικά ταμεία εκτός ΙΚΑ ΕΤΕΑΜ για να είναι δυνατή η καταβολή της επιχορήγησης θα
πρέπει η ρύθμιση να έχει κατατεθεί εμπρόθεσμα (δηλαδή εντός τριών μηνών από τη λήξη κάθε τριμήνου απασχόλησης)
και στην απόφαση ρύθμισης να συμπεριλαμβάνεται το κρίσιμο χρονικό διάστημα για το οποίο ζητά να επιχορηγηθεί η
επιχείρηση και εφόσον οι δόσεις της ρύθμισης καταβάλλονται κανονικά.
Σε περίπτωση που η ρύθμιση δεν τηρείται, η αξίωση για καταβολή της επιχορήγησης θα απορρίπτεται, με την έκδοση
απόφασης παραγραφής από τον Προϊστάμενο του ΚΠΑ2.
Στην περίπτωση που η Υπηρεσία κρίνει ότι τα παραπάνω στοιχεία χρήζουν περαιτέρω έρευνας, ενδείκνυται να τα
διασταυρώσει και με την αρμόδια Υπηρεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή του οικείου ασφαλιστικού φορέα κύριας ή επικουρικής
ασφάλισης.
iv. Αντίγραφο κατάστασης προσωπικού και ωρών εργασίας που έχει υποβληθεί ηλεκτρονικά στο σύστημα ΙΚΑΣ.ΕΠ.Ε. –
ΟΑΕΔ (Έντυπο Ε4 – ετήσιος πίνακας κατά στασης προσωπικού) καθώς και το Ενιαίο Έντυπο Ε3 της πρόσληψης του
επιχορηγούμενου (Ε3
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 88
Αναγγελία Πρόσληψης και Ε4 Συμπληρωματικός Πίνακας Προσωπικού Νέας Πρόσληψης). Τα ανωτέρω έντυπα θα
αναζητούνται αυτόματα από την αρμόδια Υπηρεσία του ΟΑΕΔ (ΚΠΑ2),στο Πληροφοριακό Σύστημα (ΠΣ ΣΕΠΕ – ΟΑΕΔΙΚΑ/
ΕΤΑΜ) του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Οι δικαιούχοι εργοδότες υποχρεούνται να υποβάλλουν τα ως άνω δικαιολογητικά και κατά το χρονικό διάστημα
δέσμευσης του προγράμματος εκτός του δικαιολογητικού i).
8.2. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΑΞΕΩΝ – ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΕΙΣ – ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Σκοπός της παρακολούθησης των πράξεων είναι η επιβεβαίωση της υλοποίησης του εγκεκριμένου φυσικού και
οικονομικού αντικειμένου των πράξεων, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και τους όρους υλοποίησης όπως έχουν
οριστεί στην απόφαση χρηματοδότησης.
Ο δικαιούχος της ενίσχυσης κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος υποχρεούται στην υποβολή μέσω του
Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), όλων των στοιχείων που αφορούν το πρόγραμμα όπως είναι
το αίτημα καταβολής της ενίσχυσης τυχόν τροποποιήσεις, υποχρέωση για τα απογραφικά δελτία εισόδου και εξόδου.
Η παρακολούθηση των πράξεων των δικαιούχων γίνεται μέσω επαληθεύσεων. Κάθε αίτημα καταβολής ενίσχυσης
ενεργοποιεί τις διαδικασίες επαλήθευσης – πιστοποίησης. Το αίτημα για καταβολή της ενίσχυσης υποβάλλεται από τον
δικαιούχο ηλεκτρονικά μέσω του ΠΣΚΕ και συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά όπως αναφέρονται αναλυτικά στο Κεφ.
1.1.10.1 της παρούσας πρόσκλησης. Οι επαληθεύσεις μπορεί να είναι επιτόπιες ή και διοικητικές.
Διενέργεια Επιτόπιας Επαλήθευσης φυσικού και οικονομικού αντικειμένου
Οι επιτόπιες επαληθεύσεις πραγματοποιούνται από υπαλλήλους του ΟΑΕΔ στην έδρα ή στο υποκατάστημα της
επιχείρησης όπου θα απασχοληθεί ο επιχορηγούμενος υπάλληλος σε οποιαδήποτε στάδιο υλοποίησης του
προγράμματος.
Για τις επαληθεύσεις λαμβάνονται υπόψη το ισχύον νομικό, θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, η Δημόσια Πρόσκληση, η
απόφαση ένταξης και τυχόν τροποποιήσεις αυτής, το υποβληθέν αίτημα για καταβολή της ενίσχυσης.
Μετά το πέρας της επαλήθευσης συντάσσεται και καταχωρείται στο ΠΣΚΕ η Έκθεση Επαλήθευσης της Πράξης και
ενημερώνεται σχετικά ο δικαιούχος ο οποίος έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει αντιρρήσεις επί των αποτελεσμάτων της
έκθεσης εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας. Ειδικότερα:
Α. Μετά την απόφαση ένταξης πραγματοποιείται η πρώτη επιτόπια επαλήθευση κατά την οποία ελέγχονται τα
αναφερόμενα στην ηλεκτρονική αίτηση χρηματοδότησης.
Σε περίπτωση που κατά την επαλήθευση διαπιστώνεται παρατυπία αυτή αναφέρεται στη σχετική έκθεση επαλήθευσης
που συμπληρώνεται από τους ελεγκτές με κατάλληλη τεκμηρίωση και αναφορά των διατάξεων που παραβιάστηκαν.
Ο δικαιούχος δύναται να υποβάλλει τις αντιρρήσεις του, εντός δέκα πέντε (15) ημερών από την παραλαβή από αυτόν της
έκθεσης Επαλήθευσης σύμφωνα με το άρθρο 6 –διαδικασία αντιρρήσεων της υπ’ αριθμ 126829/ΕΥΘΥ 1217/08.12.2015
κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού «Σύστημα δημοσιονομικών
διορθώσεων και διαδικασίες ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών από πόρους του Κρατικού
Προϋπολογισμού για την υλοποίηση Προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020,
σύμφωνα με το άρ. 22 του Ν. 4314/2014» Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν υποβάλλει εμπρόθεσμα τις αντιρρήσεις
της ο Προϊστάμενος της αρμόδιας Υπηρεσίας ΚΠΑ2 εκδίδει απόφαση απένταξης του προγράμματος η οποία
κοινοποιείται με σχετική επιστολή στην επιχείρηση.
Σε περίπτωση που απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση, προκειμένου να ληφθεί απόφαση για το βάσιμο ή μη των
αντιρρήσεων που υποβλήθηκαν, δύναται να διενεργείται άμεσα συμπληρωματική επιτόπια επαλήθευση από το ίδιο
όργανο που διενήργησε την αρχική επαλήθευση. Μετά την εξέταση των αντιρρήσεων ή την παρέλευση άπρακτης της
προθεσμίας υποβολής των, η Έκθεση οριστικοποιείται.
Β. Οι επόμενες επαληθεύσεις φυσικού και οικονομικού αντικειμένου (επιτόπιοι έλεγχοι) στις δικαιούχους επιχειρήσεις
διενεργούνται εντός δύο (2) μηνών μετά την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης για καταβολή της ενίσχυσης
συνοδευόμενη με τα σχετικά δικαιολογητικά σε ηλεκτρονική μορφή, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η επιχείρηση τηρεί
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 89
τους όρους του προγράμματος, (λειτουργία της επιχείρησης, απασχόληση του επιχορηγούμενου και μη προσωπικού
κ.λπ.).
Ειδικότερα θα ελέγχονται τα εξής:
i. Αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις (Α.Π.Δ.), οι οποίες μπορούν να υποβληθούν και σε ηλεκτρονική μορφή,
συνοδευόμενες με υπεύθυνη δήλωση στην οποία θα δηλώνεται ότι τα στοιχεία που εμπεριέχονται είναι αληθή.
ii. Παραστατικά καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για το αιτούμενο χρονικό διάστημα. Στις περιπτώσεις που η
επιχείρηση έχει προβεί σε ρύθμιση των οφειλών της προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή τους οικείους ασφαλιστικούς φορείς ή τα
επικουρικά ταμεία εκτός ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ, για να είναι δυνατή η καταβολή της επιχορήγησης θα πρέπει η ρύθμιση να
προσκομισθεί στους ελεγκτές που διενεργούν τον επιτόπιο έλεγχο και στην απόφαση ρύθμισης να συμπεριλαμβάνεται
το κρίσιμο χρονικό διάστημα για το οποίο ζητά να επιχορηγηθεί η επιχείρηση και εφόσον οι δόσεις της ρύθμισης
καταβάλλονται κανονικά.
Εάν οι ελεγκτές κρίνουν ότι τα παραπάνω στοιχεία χρήζουν περαιτέρω έρευνας, ενδείκνυται να τα διασταυρώσουν και με
την αρμόδια Υπηρεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή του οικείου ασφαλιστικού φορέα κύριας ή και επικουρικής ασφάλισης.
iii. Αντίγραφο κατάστασης προσωπικού και ωρών εργασίας που έχει υποβληθεί ηλεκτρονικά στο σύστημα ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ
(Έντυπο Ε4 – ετήσιος πίνακας κατάστασης προσωπικού) καθώς και το Ενιαίο Έντυπο Ε3 της πρόσληψης του
επιχορηγούμενου (Ε3 Αναγγελία Πρόσληψης και Ε4 Συμπληρωματικός Πίνακας Προσωπικού Νέας Πρόσληψης).
Τα ανωτέρω έντυπα θα αναζητούνται αυτόματα από την αρμόδια Υπηρεσία του ΟΑΕΔ (ΚΠΑ2), στο Πληροφοριακό
Σύστημα ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ (ΣΕΠΕ–ΟΑΕΔ-ΙΚΑ/ ΕΤΑΜ) του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης.
iv. Αντίγραφο της Έντυπης Κατάστασης (Έντυπο Β) που υπέβαλε στο ΚΠΑ2 για την πιστοποίηση του οικονομικού
αντικειμένου.
Γ. Εφόσον διαπιστωθεί κατά τις επιτόπιες επαληθεύσεις παράβαση των όρων και προϋποθέσεων του προγράμματος
κατά τη διάρκεια υλοποίησής του θα εκδίδεται σχετική απόφαση (ανάκληση, διακοπή με αναζήτηση, παραγραφή κ.λπ.).
Δ. Επιτόπιες επαληθεύσεις μπορούν να διενεργούνται καθ’όλη τη διάρκεια του προγράμματος κατά την κρίση της
Υπηρεσίας.
Ε. Μετά τη διενέργεια των επιτόπιων επαληθεύσεων, τα στοιχεία αυτών καταχωρούνται από τους αρμόδιους ελεγκτές
που διενήργησαν τον έλεγχο στο ΠΣΚΕ. Κατόπιν ο Προϊστάμενος της αρμόδιας Υπηρεσίας πιστοποιεί τον καταχωρημένο
έλεγχο.
Η ανάθεση των επιτόπιων επαληθεύσεων γίνεται με απόφαση από τα αρμόδια Τμήματα Διοικητικών Υπηρεσιών των
οικείων Περιφερειακών Διευθύνσεων, σύμφωνα με τη με αριθμ. 1952/39/15-07-2016 απόφαση του Δ.Σ. σε ελεγκτές.
Διοικητική Επαλήθευση
Μετά τη διενέργεια της επιτόπιας επαλήθευσης το Γραφείο Παρακολούθησης Ενεργητικών Πολιτικών απασχόλησης
προβαίνει σε διοικητική εξέταση των στοιχείων που έχουν υποβληθεί με το αίτημα του δικαιούχου. Σε περίπτωση που
υπάρχει διαφορά μεταξύ του πορίσματος της επιτόπιας επαλήθευσης και της διοικητικής επαλήθευσης συντάσσεται
έκθεση διοικητικής επαλήθευσης για την οποία ενημερώνεται η επιχείρηση προκειμένου να εκφράσει τις αντιρρήσεις της
εντός δέκα πέντε (15) ημερών από την κοινοποίησή της Στη συνέχεια ο προϊστάμενος της αρμόδιας Υπηρεσίας προβαίνει
στην έκδοση σχετικής απόφασης. Η έκθεση διοικητικής επαλήθευσης θα καταχωρείται στο ΠΣΚΕ.
Οι αναφερόμενοι έλεγχοι πραγματοποιούνται τόσο πριν όσο και μετά την υποβολή της σχετικής αίτησης για την
καταβολή της ενίσχυσης εφόσον κρίνεται απαραίτητο και οπωσδήποτε μέσα στο χρονικό διάστημα αναφοράς (12μηνο ή
15μηνο διάστημα προγράμματος). Η επιχείρηση οφείλει να τηρεί κατάσταση του επιχορηγούμενου και μη προσωπικού,
η οποία αναζητείται
από τους ελεγκτές.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 90
Οι επαληθεύσεις του προγράμματος διενεργούνται από υπαλλήλους του ΟΑΕΔ σύμφωνα με τα οριζόμενα στην κοινή
υπουργική απόφαση υπ’ αριθμ. 2/82850/ 0022/2013 (487 ΥΟΔΔ’).
Οι διοικητικές ή επιτόπιες επαληθεύσεις διενεργούνται σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο ΣΔΕ, στην με Α.Π.
126829/ΕΥΘΥ 1217/08.12.2015 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού
«Σύστημα δημοσιονομικών διορθώσεων και διαδικασίες ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών
από πόρους του Κρατικού Προϋπολογισμού για την υλοποίηση Προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων στο πλαίσιο του
ΕΣΠΑ 2014-2020, σύμφωνα με το άρ. 22 του Ν. 4314/2014» και σύμφωνα προς τα άρθρα 21 του Ν. 4314/2013 και 125
παρ. 4,5,6 και 71 του Κανονισμού 1303/2013.
Επισημαίνεται ότι το άρθρο 29 Διοικητική συνδρομή Ο.Α.Ε.Δ. Προστασία ελεγκτών Ο.Α.Ε.Δ. του Ν. 4144/2013 ορίζει ότι:
1. Οι πάσης φύσεως διοικητικές αρχές, οι δικαστικές υπηρεσίες, οι δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και οι υπηρεσίες της
τοπικής αυτοδιοίκησης υποχρεούνται να παρέχουν κάθε αιτούμενη συνδρομή ιδιαίτερα με την παροχή στον Ο.Α.Ε.Δ.
μηχανογραφικών στοιχείων και πληροφοριών για τη διευκόλυνση της άσκησης των αρμοδιοτήτων του. 2. Κατά τη
διάρκεια των επιτόπιων ελέγχων που διενεργούν υπάλληλοι του Ο.Α.Ε.Δ. η ελεγκτική διαδικασία δεν παρακωλύεται από
τους ελεγχόμενους. Ενδεχόμενη παρακώληση δύναται να αποτελέσει λόγο απένταξής τους από το πρόγραμμα ή
διακοπής της παροχής προς αυτούς. Οι ελεγκτές του Ο.Α.Ε.Δ. δεν διώκονται και δεν ενάγονται για γνώμη που
διατύπωσαν ή πράξη που διενήργησαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους».
Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του ΕΠ διατηρεί το δικαίωμα να πραγματοποιεί επαληθεύσεις στον ΟΑΕΔ ως προς την
τήρηση των καθηκόντων του ως ΕΦΔ. Έλεγχοι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στους σχετικούς κανονισμούς
διενεργούνται από την Αρχή Πιστοποίησης, την Αρχή Ελέγχου (ΕΔΕΛ) καθώς και τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε.
8.3. ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ
Το Γραφείο Παρακολούθησης Προγραμμάτων Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης της αρμόδιας Υπηρεσίας (Κ.Π.Α.2),
ύστερα από την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης και των δικαιολογητικών για την καταβολή της επιχορήγησης και
εφόσον μετά τον σχετικό διοικητικό έλεγχο διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του πορίσματος της έκθεσης
επιτόπιας επαλήθευσης και του διοικητικού ελέγχου προβαίνει στην έκδοση σχετικής εγκριτικής απόφασης για την
καταβολή της ενίσχυσης. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παραγραφή της αξίωσης για συγκεκριμένο ποσό επιχορήγησης
λόγω υποβολής των δικαιολογητικών πέραν της προθεσμίας των τριών μηνών από τη λήξη κάθε τριμήνου απασχόλησης,
τότε ο Προϊστάμενος της αρμόδιας Υπηρεσίας (ΚΠΑ2) με απόφασή του θα προβαίνει στη μη καταβολή του
συγκεκριμένου ποσού.
Είναι δυνατή η επιμήκυνση της ως άνω προθεσμίας κατά ενενήντα (90) ημέρες, ύστερα από ηλεκτρονική αίτηση της
επιχείρησης μέσω του ΠΣΚΕ και έκδοση σχετικής απόφασης του Προϊσταμένου της αρμόδιας Υπηρεσίας (ΚΠΑ2) του
ΟΑΕΔ.
Άρθρο 9
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ
Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος η δικαιούχος επιχείρηση δύναται να υποβάλλει αιτήματα
τροποποίησης με ηλεκτρονικό τρόπο μέσω του ΠΣΚΕ προς το Γραφείο Παρακολούθησης Προγραμμάτων Ενεργητικών
Πολιτικών Απασχόλησης της αρμόδιας Υπηρεσίας του Οργανισμού (ΚΠΑ2).
Τα αιτήματα τροποποίησης γίνονται αποδεκτά εφόσον τηρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις όπως ορίζονται στη
Δημόσια Πρόσκληση και υπό την προϋπόθεση ότι οι μεταβολές αυτές δεν επηρεάζουν τους στόχους του προγράμματος
και δεν διαφοροποιούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας.
Οι τροποποιήσεις αυτές αφορούν στα παρακάτω:
• Αλλαγή νομίμου εκπροσώπου.
• Αλλαγή νομικής μορφής
• Μεταβολή επωνυμίας της επιχείρησης.
• Μεταβολή εταιρικής ή μετοχικής σύνθεσης.
• Αλλαγή έδρας επιχείρησης ή υποκαταστήματος.
• Αλλαγή ωραρίου ωφελούμενου και αλλαγή ειδικότητας.
• Παράταση χρονοδιαγράμματος υλοποίησης του προγράμματος.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 91
Είναι δυνατή η παράταση-επιμήκυνση του χρόνου επιχορήγησης κατά τριάντα (30) το πολύ ημέρες με ισόχρονη
δέσμευση της επιχείρησης, για μη απόλυση προσωπικού, σε περίπτωση: α) δικαιολογημένης ασθένειας εργαζόμενου β)
άδειας άνευ αποδοχών που χορηγείται μετά από αίτηση του εργαζομένου Η παράταση-επιμήκυνση γίνεται μετά από
ηλεκτρονική αίτηση της επιχείρησης μέσω του ΠΣΚΕ και απόφαση του Προϊσταμένου του Γραφείου Παρακολούθησης
Προγραμμάτων Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης της αρμόδιας Υπηρεσίας (ΚΠΑ2) του ΟΑΕΔ. Σε περίπτωση
αντικατάστασης επιχορηγούμενου μισθωτού μέσα στην προθεσμία των τριάντα (30) ημερών είναι δυνατή η παράτασηεπιμήκυνση του χρόνου επιχορήγησης του εργοδότη κατά τριάντα
(30) ημέρες για κάθε άτομο που αντικαταστάθηκε, μετά από ηλεκτρονική αίτηση του εργοδότη μέσω του ΠΣΚΕ, που
υποβάλλεται πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος και την έκδοση απόφασης του αρμόδιου Προϊσταμένου του
Γραφείου Παρακολούθησης Προγραμμάτων Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης της αρμόδιας Υπηρεσίας του (ΚΠΑ2), η
οποία κοινοποιείται στον αιτούντα δικαιούχο με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο email.
• Αίτηση για Αντικατάσταση ωφελουμένων:
Σε περίπτωση αντικατάστασης επιχορηγούμενου εργαζόμενου πρέπει ο αντικαταστάτης να πληροί τις προϋποθέσεις του
προγράμματος. Επίσης θα πρέπει να προσκομίζεται το Απογραφικό Δελτίο Εισόδου/Εξόδου του εργαζόμενου που
αντικαταστάθηκε.
Οι δικαιούχοι υποχρεούνται για όλες τις ανωτέρω τυχόν τροποποιήσεις, μέσω υποβολής της αντίστοιχης φόρμας στο
ΠΣΚΕ, να ενημερώσουν άμεσα το Γραφείο Παρακολούθησης Προγραμμάτων Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης της
αρμόδιας Υπηρεσίας (ΚΠΑ2) του ΟΑΕΔ, η οποία προβαίνει στις απαραίτητες, κατά περίπτωση, ενέργειες.
Στις περιπτώσεις που υπάρχει τροποποίηση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου εκδίδεται τροποποιημένη
απόφαση ένταξης από το Γραφείο Παρακολούθησης Προγραμμάτων Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης.
Άρθρο 10
ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΠΡΑΞΕΩΝ
Μετά τη λήξη του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, η οποία έχει καθοριστεί στην εγκριτική απόφαση, o δικαιούχος
υποβάλλει αίτημα ολοκλήρωσης ηλεκτρονικά μέσω του ΠΣΚΕ και στη συνέχεια διενεργείται επιτόπια/διοικητική
επαλήθευση και συντάσσεται σχετική έκθεση ελέγχου από υπαλλήλους του Γραφείου Παρακολούθησης Προγραμμάτων
Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης της αρμόδιας Υπηρεσίας (ΚΠΑ2) του Οργανισμού. Εφόσον διαπιστωθεί ότι έχουν
τηρηθεί οι όροι και οι δεσμεύσεις του προγράμματος, εκδίδεται απόφαση ολοκλήρωσης της πράξης από τον
Προϊστάμενο του της αρμόδιας Υπηρεσίας (ΚΠΑ2), η οποία και καταχωρείται στο ΠΣΚΕ και ενημερώνεται αντίστοιχα ο
Δικαιούχος με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail).
Άρθρο 11
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
I. Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να διατηρήσουν το δεσμευόμενο προσωπικό (επιχορηγούμενες και υφιστάμενες, κατά
την ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης υπαγωγής, θέσεις εργασίας) με το ίδιο καθεστώς απασχόλησης καθ’
όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Σε περίπτωση που η επιχείρηση μειώσει το προσωπικό της (επιχορηγούμενες και
υφιστάμενες, κατά την ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης υπαγωγής, θέσεις εργασίας) θα πρέπει να το
αντικαταστήσει μέσα σε τριάντα (30) ημέρες, για να είναι δυνατή η συνέχιση του προγράμματος και να ενημερώσει το
ΠΣΚΕ.
Είναι δυνατή η επιμήκυνση της ως άνω προθεσμίας, κατά τριάντα (30) ημέρες, μετά από αίτηση του εργοδότη και
απόφαση του Προϊσταμένου της αρμόδιας Υπηρεσίας (Κ.Π.Α.2).
Σε περίπτωση αντικατάστασης το άτομο που προσλαμβάνεται θα πρέπει να είναι της ίδιας κατηγορίας με το αρχικά
προσλαμβανόμενο και υποδεικνύεται από τους εργασιακούς συμβούλους της Υπηρεσίας.
Αν το άτομο που αντικαθίσταται είναι επιχορηγούμενο, η επιχείρηση μπορεί με την κατάθεση εντολής κενής θέσης να
ζητήσει αλλαγή της ειδικότητας, εφόσον το Γραφείο Παρακολούθησης Προγραμμάτων Ενεργητικών Πολιτικών
Απασχόλησης της αρμόδιας Υπηρεσίας (ΚΠΑ2) του Οργανισμού μπορεί να υποδείξει άνεργο με τη νέα ειδικότητα. Σε
περίπτωση έλλειψης ανέργου με τη νέα ειδικότητα) η επιχείρηση οφείλει να προσλάβει άτομα με την ειδικότητα του
αρχικά επιχορηγούμενου. Το ανωτέρω ισχύει και όταν κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος η επιχείρηση
επιθυμεί την αλλαγή της ειδικότητας του επιχορηγούμενου υπαλλήλου. Ως μείωση προσωπικού όσον αφορά στο
επιχορηγούμενο και δεσμευόμενο προσωπικό θεωρείται:
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 92
η καταγγελία της σύμβασης εργασίας,
η αλλαγή του καθεστώτος απασχόλησης από πλήρη σε μερική ή σε εκ περιτροπής απασχόληση όπως επίσης και
η εθελουσία έξοδος που γίνεται με πρωτοβουλία του εργοδότη, μέσω προγραμμάτων παροχής οικονομικών κυρίως
κινήτρων εθελούσιας εξόδου.
Σε περίπτωση μη αντικατάστασης του προσωπικού το πρόγραμμα θα διακόπτεται κατά τόσες θέσεις εργασίας όσες
μειώθηκε το προσωπικό και δεν θα καταβάλλεται κανένα ποσό επιχορήγησης για τη θέση ή τις θέσεις που μειώθηκαν.
Σε περίπτωση μη αντικατάστασης (επιχορηγούμενου ή μη) λόγω έλλειψης ειδικότητας ή κατηγορίας (που θα
διαπιστώνεται από την Υπηρεσία) θα διακόπτεται η επιχορήγηση μόνο για τη θέση αυτή, από την ημερομηνία
αποχώρησης του εργαζόμενου χωρίς άλλες επιπτώσεις για τον εργοδότη.
Επισημαίνεται, όμως ότι στην περίπτωση αυτή η επιχείρηση υποχρεούται αυτονόητα να διατηρήσει το δεσμευόμενο (μη
επιχορηγούμενο προσωπικό της) καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος (χρονικό διάστημα επιχορήγησης και
δέσμευσης).
Επίσης στις περιπτώσεις στράτευσης, ασθένειας, ανυπαίτιου κωλύματος (π.χ. κυοφορίας-λοχείας), ειδικής άδειας
προστασίας της μητρότητας που αφορά είτε στο επιχορηγούμενο άτομο είτε και στο δεσμευόμενο μη επιχορηγούμενο
προσωπικό, δεν απαιτείται αντικατάσταση, αφού η σχέση εργασίας δεν διακόπτεται, υπό τον όρο ότι η επιχείρηση θα
προσκομίσει στην αρμόδια Υπηρεσία τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Στην περίπτωση που υπάρξει μείωση προσωπικού (επιχορηγούμενου ή μη) εντός του μήνα που προηγείται της
ημερομηνίας ολοκλήρωσης του προγράμματος, η επιχείρηση υποχρεούται μέχρι τη λήξη του να προβεί σε
αντικατάσταση.
Οι επιχειρήσεις δεν δεσμεύονται για τα άτομα που τυχόν προσλάβουν στο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία
υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης μέχρι την έκδοση εγκριτικής απόφασης.
Η επιχείρηση μπορεί να προβεί σε αντικατάσταση του δεσμευόμενου μη επιχορηγούμενου προσωπικού που μείωσε και
με άλλον εργαζόμενο που προσέλαβε μετά την αίτηση για ένταξη στο πρόγραμμα (και ανήκει στο μη δεσμευόμενο
προσωπικό της) έχοντας σε κάθε περίπτωση το ίδιο καθεστώς απασχόλησης δεδομένου ότι ο αριθμός του προσωπικού
δέσμευσης παραμένει σταθερός.
Δεν θεωρείται μείωση προσωπικού τόσο για το επιχορηγούμενο όσο και για το δεσμευόμενο προσωπικό εφόσον
προσκομίζονται τα απαραίτητα δικαιολογητικά η κενή θέση που οφείλεται σε:
• καταγγελία σύμβασης εργασίας λόγω συνταξιοδότησης,
• καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου που οφείλεται σε σπουδαίο λόγο που αφορά στον
εργαζόμενο (μήνυση για αξιόποινη πράξη)
• η λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου
• οικειοθελής αποχώρηση
• φυλάκιση και θάνατο.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση αποχώρησης επιχορηγούμενου ατόμου για έναν από τους παραπάνω λόγους, κατά τη
διάρκεια του προγράμματος, η επιχείρηση υποχρεούται να διατηρήσει το δεσμευόμενο μη επιχορηγούμενο προσωπικό
μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Οι αποδοχές και η ασφάλιση των εργαζομένων καθορίζονται από την κείμενη εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία.
Είναι δυνατόν επιχορηγούμενος και μη να πραγματοποιήσει κάτω των 25 ημερομισθίων στην περίπτωση που ο λόγος
απουσίας αφορά στο πρόσωπο του εργαζόμενου, επιχορηγούμενου και μη.
Οι επιχορηγούμενοι κατά τη διάρκεια του προγράμματος δεν μπορούν να ασκούν ελευθέριο επάγγελμα. Σε διαφορετική
περίπτωση διακόπτεται η επιχορήγηση της επιχείρησης για το συγκεκριμένο άτομο και υποδεικνύεται άλλο άτομο, που
πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα.
Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να διατηρήσουν το δεσμευόμενο (επιχορηγούμενες και υφιστάμενες, κατά την
ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης υπαγωγής, θέσεις εργασίας) προσωπικό με το ίδιο καθεστώς
απασχόλησης καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Δεν μπορούν να επανενταχθούν επιχειρήσεις οι οποίες δεν
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 93
ολοκλήρωσαν το παρόν πρόγραμμα λόγω οικειοθελούς αποχώρησης του επιχορηγούμενου ατόμου στο ίδιο ή σε
επόμενα προγράμματα μέχρι και τη λήξη και
της δέσμευσης του προγράμματος.
ΙΙ. ΔΙΑΚΟΠΗ – ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση όρου ή όρων ή προϋποθέσεων, μετά από οποιαδήποτε καταβολή ποσού της
επιχορήγησης στην επιχείρηση ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 7 και 8 του Ν. 1262/1982 (ΦΕΚ
70/Α’/16.6.1982), όπως ισχύει, για την απόδοση στον ΟΑΕΔ και συγκεκριμένα:
«7. Εργοδότες που οπωσδήποτε επιχορηγήθηκαν βάσει προγράμματος και παραβαίνουν τις υποχρεώσεις που
απορρέουν από τις διατάξεις των προγραμμάτων απασχόλησης για την πρόσληψη, τη διατήρηση και τη μη απόλυση του
υπόλοιπου προσωπικού και του προσωπικού που επιδοτείται και γενικά την εφαρμογή του κάθε προγράμματος, έχουν
την υποχρέωση της επιστροφής του ανάλογου ποσού της επιχορήγησης, που έχουν λάβει από τον ΟΑΕΔ και που
αντιστοιχεί στο υπόλοιπο χρονικό διάστημα του συνολικού χρόνου απασχόλησης (επιχορηγούμενης και μη) των
μισθωτών που καθορίζει το πρόγραμμα.
8. Η επιστροφή των ποσών γίνεται μέσα σε 15 μέρες από τη σχετική πρόσκληση του ΟΑΕΔ. Σε περίπτωση μη επιστροφής
αυτών μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα, συντάσσεται πράξη βεβαίωσης οφειλής με απόφαση του Διοικητικού
Συμβουλίου του ΟΑΕΔ. Η πράξη αυτή αποστέλλεται στο αρμόδιο Δημόσιο Ταμείο για βεβαίωση και είσπραξη αυτών. Η
είσπραξη των παραπάνω εσόδων του ΟΑΕΔ από τα Δημόσια Ταμεία θα γίνει ύστερα από την έκδοση και δημοσίευση του
Δ/τος που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 98 του Ν.Δ. 321/1969 «περί Κώδικος Δημοσίου Λογιστικού».
Επίσης θα εφαρμόζονται και οι διατάξεις της με αριθμό 1016784/1299-25/0016/26-02-1997 (ΦΕΚ Β’120) απόφασης του
Υπουργού Οικονομικών, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 4 του άρθρου 106 του Κώδικα
Δημοσίου Λογιστικού (Ν. 2362/1995) και δυνάμει της οποίας η είσπραξη των εσόδων του Ο.Α.Ε.Δ. ανατέθηκε στις
Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες.
Όσον αφορά στη δημοσιονομική διόρθωση θα εφαρμόζονται οι διατάξεις της κοινής υπουργικής απόφασης αριθμ.
126829/EΥΘΥ 1217/08.12.2015 (ΦΕΚ Β΄ 2784/ 21.12.2015) «Σύστημα δημοσιονομικών διορθώσεων και διαδικασίες
ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού για την
υλοποίηση προγραμμάτων συγ χρηματοδοτούμενων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, σύμφωνα με το αρ. 22 του Ν.
4314/2014 σε συνδυασμό με τις διατάξεις της με αριθμ. 11319/09-09-2016 Υπουρ γικής Απόφασης (ΦΕΚ 3048/Β/23-092016).
Αρμόδιο όργανο για την έκδοση αποφάσεων δημοσιονομικής διόρθωσης είναι το όργανο που εκδίδει την απόφαση
ένταξης σύμφωνα με την παρ. 1.1.9.2 της πα ρούσας Πρόσκλησης.
Σε περίπτωση που προτείνεται δημοσιονομική διόρθωση και ανάκτηση των ποσών που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως
ή παρανόμως, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 33 του Ν. 4314/2014, το προς ανάκτηση ποσό επιστρέφεται εντόκως
από την ημερομηνία καταβολής του μέχρι την έκδοση της απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης. Το επιτόκιο που
εφαρμόζεται είναι το επιτόκιο αναφοράς που ορίζεται για κάθε ημερολογιακό έτος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την
Ελλάδα και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο V
του Κανονισμού (ΕΚ) 794/2004 της Επιτροπής, όπως ισχύει.
Άρθρο 12
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΡΡΕΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΕΔΕΤ
(Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία)
Οι δικαιούχοι που θα ενταχθούν στην παρούσα δράση είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τους παρακάτω όρους:
1. Να τηρούν την Κοινοτική και Εθνική Νομοθεσία κατά την εκτέλεση της πράξης και κυρίως όσον αφορά την αειφόρο
ανάπτυξη, την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, τη μη διάκριση και την προσβασιμότητα από άτομα με αναπηρίες.
2. Να πραγματοποιούν όλες τις απαραίτητες ενέργειες, για την ενημέρωση του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών
Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) με τα δεδομένα και έγγραφα της πράξης που υλοποιούν, διασφαλίζοντας την ακρίβεια, την ποιότητα
και πληρότητα των στοιχείων που υποβάλλουν στο ΠΣΚΕ.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 94
3. Να τηρούν ξεχωριστή λογιστική μερίδα για την πράξη, στην οποία θα καταχωρούνται όλες οι δαπάνες που
αντιστοιχούν πλήρως προς τις δαπάνες που δηλώνονται στην ΕΥΔ του Ε.Π. ή στον ενδιάμεσο φορέα.
4. Να θέτουν στη διάθεση, εφόσον ζητηθούν, καθ’όλη τη διάρκεια εκτέλεσης της πράξης και για όσο χρόνο ο δικαιούχος
υποχρεούται για την τήρησή του, όλα τα έγγραφα, δικαιολογητικά και στοιχεία της πράξης, στην Ειδική Υπηρεσία
Διαχείρισης του Ε.Π., Αρχή Πιστοποίησης, Αρχή Ελέγχου, Επιτροπή Παρακολούθησης και σε όλα τα ελεγκτικά όργανα της
Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Να αποδέχονται επιτόπιους ελέγχους από όλα τα αρμόδια εθνικά και ευρωπαϊκά ελεγκτικά όργανα στην έδρα τους ή
στο χώρο υλοποίησης της πράξης, και να διευκολύνουν τον έλεγχο προσκομίζοντας οποιοδήποτε στοιχείο που αφορά την
εκτέλεση της πράξης εφόσον ζητηθούν.
6. Να λαμβάνουν όλα τα μέτρα πληροφόρησης που προβλέπονται στο Παράρτημα XII του Καν. 1303/2013 και ειδικότερα:
Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος υποχρεούνται να τοποθετήσουν σε εμφανές σημείο της επιχείρησης
αφίσα αναφορικά με τη συνδρομή του ταμείου στην υλοποίηση του έργου.
Να ενημερώνουν τους συμμετέχοντες στην πράξη σχετικά με τη συγχρηματοδότησή της από το ΕΚΤ και την υλοποίησή
της στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προ γράμματος. Η εν λόγω ενημέρωση αναφέρεται σε κάθε έγγραφο που
χρησιμοποιείται κατά την υλοποίηση της πράξης ή παράγεται στο πλαίσιο αυτό.
Να αποδέχονται τη συμπερίληψή τους στον κατάλογο των πράξεων του Ε.Π. που δημοσιοποιεί η Ειδική Υπηρεσία
Διαχείρισης του Ε.Π. (ή εναλλακτικά ο ΕΦ), στη διαδικτυακή πύλη www.espa.gr, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 115
και στο Παράρτημα ΧΙΙ του Καν. 1303/2013, και στο οποίο αναφέρονται: η ονομασία του δικαιούχου και της πράξης,
σύνοψη της πράξης, ημερομηνία έναρξης της πράξης, καταληκτική ημερομηνία πράξης, συνολική επιλέξιμη δαπάνη,
ποσοστό συγχρηματοδότησης, ταχυδρομικός κώδικας, ή άλλη κατάλληλη ένδειξη της τοποθεσίας, χώρα, ονομασία της
κατηγορίας παρέμβασης της πράξης.
7. Να τηρούν και να ενημερώνουν το φάκελο της πράξης με όλα τα στοιχεία που αφορούν στην εκτέλεση της πράξης έως
την ολοκλήρωση και την αποπληρωμή της. Όλα τα δικαιολογητικά τηρούνται από την επιχείρηση καθ’ όλη τη διάρκεια
του προγράμματος αλλά και στη συνέχεια για τρία (3) χρόνια μετά τη λήξη του Ε.Π. και τίθενται στη διάθεση των
αρμοδίων οργάνων του Δημοσίου ή των αρμοδίων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφόσον ζητηθεί σχετικός έλεγχος
και σε κάθε περίπτωση για δέκα (10) έτη μετά τη λήξη της τελευταίας ενίσχυσης.
Τα ανωτέρω έγγραφα διατηρούνται υπό τη μορφή είτε πρωτοτύπων είτε επικυρωμένων αντιγράφων των πρωτοτύπων ή
σε κοινώς αποδεκτούς φορείς δεδομένων περιλαμβανομένων των ηλεκτρονικών εκδόσεων των πρωτότυπων εγγράφων ή
εγγράφων που υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή όπως ορίζει το άρθρο 140 του Καν. 1303/2013 (διαθεσιμότητα
εγγράφων). Οι δικαιούχοι υποχρεούνται να τηρήσουν τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις που καθορίζονται από το θεσμικό
πλαίσιο/ καθεστώς ενίσχυσης που διέπει την πράξη.
Για τις παρεμβάσεις με συγχρηματοδότηση από το ΕΚΤ εισάγεται η υποχρέωση ηλεκτρονικής αποθήκευσης και
παρακολούθησης δεδομένων σε επίπεδο συμμετοχής μεμονωμένων ωφελούμενων (microdata), παρακολούθησης των
συμμετεχόντων και μετά το πέρας των παρεμβάσεων (follow-up).
Επίσης στις μακροχρόνιες δεσμεύσεις του δικαιούχου περιλαμβάνεται και η υποχρέωση τήρησης και υποβολής
στοιχείων microdata.
Η μη τήρηση της ανωτέρω υποχρέωσης θα ληφθεί υπόψη κατά την διαδικασία αξιολόγησης σε επόμενες Δημόσιες
Προσκλήσεις.
Άρθρο 13
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η ημερομηνία έναρξης και λήξης της ηλεκτρονικής υποβολής ανά κατηγορία περιφερειών ορίζεται στην παρούσα
Δημόσια Πρόσκληση. Η ηλεκτρονική υποβολή θα γίνει στο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Κρατικών Ενισχύσεων
(www.ependyseis.gr/mis).
Η πρόσκληση της Δράσης δημοσιεύεται στο Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ και αναρτάται στην ιστοσελίδα ΟΑΕΔ (www.oaed.gr),
του ΕΣΠΑ hhtp://www.espa.gr, και στην ιστοσελίδα htp://www.ependyseis.gr
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 95
Επίσης συντάσσονται Δελτία Τύπου, για ενημέρωση τόσο των επιχειρήσεων όσο και των ανέργων, τα οποία αναρτώνται
στην επίσημη ιστοσελίδα του ΟΑΕΔ στο διαδίκτυο (www.oaed.gr) και αποστέλλονται μέσω του Γραφείου Τύπου του
ΟΑΕΔ στον ημερήσιο τύπο.
Ο ΟΑΕΔ υποχρεούνται στην τήρηση των απαιτήσεων των κανόνων πληροφόρησης και δημοσιότητας που
προσδιορίζονται στο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, και όπως αυτοί καθορίζονται
στον Καν. (ΕΕ) 1303/2013 (άρθρο 115-17 και Παράρτημα ΧΙΙ) της Προγραμματικής Περιόδου 2014 2020 και τις διατάξεις
εφαρμογής του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»
2014-2020.
Στο πλαίσιο της έρευνας/αξιολόγησης του προγράμματος, οι δικαιούχοι και οι ωφελούμενοι πρέπει να παρέχουν τη
συγκατάθεσή τους για την περαιτέρω επεξεργασία (από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας) των
προσωπικών δεδομένων τους, συμπεριλαμβανομένων και των ευαίσθητων, που τηρούνται για τις ανάγκες υλοποίησης
του προγράμματος, για το σκοπό εξαγωγής στατιστικών δεδομένων στο πλαίσιο της διενέργειας ερευνών και της
εκπόνησης μελετών για την αξιολόγηση του προγράμματος. Παράλληλα θα πρέπει να τηρούνται οι απαιτήσεις του Ν.
2472/1997 και τα όσα ορίζονται από τις αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα,
προκειμένου αφενός να τηρούνται οι απαιτήσεις της εθνικής νομοθεσίας για την προστασία του ατόμου από την
επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αφετέρου να είναι δυνατή η επεξεργασία και χρήση προσωπικών
δεδομένων σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Καν. 1303/2013 και 1304/2013.
Όλοι οι φορείς της πράξης αποτελούν ουσιαστικούς συντελεστές διάχυσης της πληροφόρησης στις ομάδες στόχος που
απευθύνονται και, υπό την έννοια αυτή, δύνανται να χρησιμοποιούν, ορθολογικά, κάθε πρόσφορο μέσο επικοινωνίας
που θα συμβάλλει στη διαφάνεια και στη διάχυση λεπτομερών πληροφοριών.
Περαιτέρω λεπτομέρειες εφαρμογής του προγράμματος εξειδικεύονται μετά από σύμφωνη γνώμη της Διαχειριστικής
Αρχής.
Άρθρο 14
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
1. Η παρούσα ενεργοποιείται ως Δημόσια Πρόσκληση με απόφαση της Διοικήτριας του Οργανισμού.
2. Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΩΝ
• Παράρτημα I Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/1986 σχετικά με τη σώρευση των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis)
• Παράρτημα ΙΙ Πίνακας ΚΠΑ2 με μειωμένη στελέχωση σε Διοικητικό Προσωπικό
• Παράρτημα ΙΙΙ Μεθοδολογία αξιολόγησης Κριτήρια Αξιολόγησης
• Παράρτημα ΙV Ορισμός ΜΜΕ
• Παράρτημα V Υπόδειγμα δήλωσης σχετικά με τα στοιχεία που αφορούν την ιδιότητα ΜΜΕ μιας επιχείρησης
• Παράρτημα VI Παράρτημα I της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής ένωσης (ΣΛΕΕ)
Ο Αναπληρωτής Υπουργός
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ
Ι.Κ.Α. αριθμ. πρωτ.: Ε40/879/19.12.2016
Περίοδοι υποβολής Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (Α.Π.Δ.) μισθολογικών περιόδων
από 01/2017 έως 12/2017, ΔΧ/2017, ΔΠ/2017
ΣΧΕΤ. : Το με αρ.πρωτ: Ε40/535/28.7.2015 γενικό έγγραφό μας
Σας κοινοποιούμε αναλυτικούς πίνακες με τις καταληκτικές ημερομηνίες υποβολής μηνιαίων Α.Π.Δ., εργοδοτών Κοινών
Επιχειρήσεων και Οικοδομικοτεχνικών Έργων, περιόδων απασχόλησης από 1/2017 έως 12/2017, οι οποίοι, με ευθύνη
των Διευθυντών των Υποκαταστημάτων και των Προϊσταμένων των Υπηρεσιών Εσόδων, πρέπει να αναρτούνται
διαδοχικά στις μονάδες του Ιδρύματος.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Σελίδα 96
Υπενθυμίζουμε τις οδηγίες που είχαν δοθεί με το ανωτέρω σχετικό έγγραφό μας, αναφορικά με την περίοδο υποβολής
της ΑΠΔ για Δώρο Χριστουγέννων και Δώρο Πάσχα.
Οι εν λόγω πίνακες είναι διαθέσιμοι και στον διαδικτυακό τόπο του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. (http://www.ika.gr).
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΙΩΑΝΝΑ ΓΑΤΗ-ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Σελίδα 97