Rouwarbeid & stervenskunst

rouw en liefde onlosmakelijk verbonden Voor het achtste seizoen organiseren Crematorium Tilburg en omstreken en het Netwerk Palliatieve Zorg Midden-Brabant een lezingencyclus over een thema rondom sterven en rouw.

De lezingen hebben als doel nabestaanden, hulpver leners en andere belangstellenden te informeren over de enige zekerheid die een mens heeft: doodgaan. Het Netwerk Palliatieve Zorg Midden-Brabant informeert over de zorg in de laatste levensfase. Daarnaast organiseert het Netwerk cursussen over palliatieve zorg voor professionals en vrijwilligers.

Voor meer informatie:

www.netwerkpalliatievezorg.nl/middenbrabant

Aanmelding

Deelname aan de lezingen is gratis.

U kunt zich aanmelden tot en met de dag vóór de lezing.

Aanmelden kan via email: [email protected]

Voor informatie kunt u bellen naar: 013 465 73 55 De lezingen worden gehouden in de aula van Crematorium Tilburg en omstreken Karel Boddenweg 5 in Tilburg.

Crematorium Tilburg en omstreken

Karel Boddenweg 5, 5044 EL Tilburg • www.crematoriumtilburg.nl

www.netwerkpalliatievezorg.nl/middenbrabant www.stervenenrouw.nl

•

Programma

In het voorjaar van 2016 organiseert Crematorium Tilburg en omstreken i.s.m.

het Netwerk Palliatieve Zorg Midden-Brabant, drie lezingen over rouw en verlies.

Over stervenskunst, rouwarbeid en wat je kunt doen om tot troost en steun te zijn bij verlies en verdriet.

•

Woensdag 3 februari 2016 • 20.00 uur Elkaar helpen bij verlies en verdriet door Manu Keirse

•

Woensdag 16 maart 2016 • 20.00 uur Rouw is liefde die zijn adres is kwijtgeraakt herbergen van (complex) verlies door Riet Fiddelaers-Jaspers

•

Woensdag 6 april 2016 • 20.00 uur Van levenskunst tot stervenskunst door Carlo Leget

Woensdag 3 februari 2016

Elkaar helpen bij verlies en verdriet

door Manu Keirse

Mensen in rouw en hun omgeving stellen zich allerlei vragen: Is het normaal dat je je na maanden nog zo verdrietig voelt? Is het ooit nog mogelijk om weer van het leven te genieten? Is het waar dat de tijd ‘alle wonden heelt’? Hoe kun je iemand met een groot verdriet helpen en troosten? Deze en vele andere vragen worden vaak gesteld door mensen in rouw en verdriet en hun omgeving.

Geen twee mensen rouwen op dezelfde manier. Rouwen is uniek en doet iedereen op een eigen manier. Verlies verwerken is rouwar beid. Bij rouwarbeid zijn er verschillende taken. Misvattingen over wat goed is in het omgaan met verdriet en rouw maken dat veel mensen met de beste bedoelingen misplaatste uitspraken doen.

En dan schaadt je mensen in plaats van ze te helpen. In deze lezing wordt uiteengezet wat je voor mensen met verdriet en rouw kunt doen. Het is zowel voor mensen in rouw en voor familie en vrienden om hen heen belangrijk te weten wat daarbij wel en niet helpt.

Prof. dr. Manu Keirse

is een autoriteit op het gebied van rouwver werking. Keirse is klinisch psycholoog (Katholieke Universiteit Leuven), doctor in de geneeskunde en auteur van diverse best- sellers waaronder: ‘Stil Verdriet’, ‘Afscheid van een moeder’, ‘Als ik er niet meer ben’ en zijn onlangs verschenen boek ‘Vingerafdruk van verdriet’.

Woensdag 16 maart 2016

Rouw is liefde die zijn adres is kwijtgeraakt - herbergen van (complex) verlies

door Riet Fiddelaers-Jaspers

Rouw en liefde zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden zoals de titel van deze lezing, een uitspraak van Jean-Jacques Suurmond, laat zien. Als je niet wilt rouwen, kun je maar één ding doen: je niet meer verbinden met anderen. En tegelijk verlies je door dit (onbewuste) innerlijke besluit nog veel meer. Deze avond over (complex) verlies, is een zoektocht naar wat maakt dat ingrijpend verlies bij de één leidt tot complexe rouw en bij de ander niet. Wat helpt ons bij het rouwen en wat belemmert ons juist? En wat maakt dat we zo verschillend reageren op een persoonlijk verlies? Het antwoord is deels te zoeken in het begin van ons leven, want rouwen leren we eigenlijk al in de wieg. Onze ouders gaan ons voor in het omgaan met emoties en dat vormt de inhoud van onze rugzak als we zoeken naar een herberg voor verdriet. We hebben geleerd hoe we ons kunnen wapenen om te overleven wanneer we te maken krijgen met overspoelende levenservaringen en hoe we ons kwetsbare hart kunnen afsluiten. Dat is vaak ook nodig maar de vraag is: hoe krijgen we ons hart weer open en nemen we de angst die daarmee gepaard gaat. Riet is bekend om de wijze waarop ze moeilijke dingen op een gewone manier weet te verwoorden en zal dat ook op deze avond doen.

Dr. Riet Fiddelaers-Jaspers

is verliesdeskundige, rouwtherapeut, opleider en adviseur op het gebied van rouw- en verliessituaties.

Ze schreef vele boeken over dit thema zoals ‘Met mijn ziel onder de arm’ en, samen met Sabine Noten, ‘Herbergen van verlies’.

www.omgaan-met-verlies.nl

www.in-de-wolken.nl

Woensdag 6 april 2016

Van levenskunst tot stervenskunst

door Carlo Leget

Wanneer je te horen krijgt dat je niet meer beter wordt, krijgt alles een andere lading. Wat doe je in zo’n geval? Hoe neem je afscheid? Hoe bereid je je voor op het levenseinde? Deze vragen zijn niet alleen belangrijk voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn, maar ook voor hun naasten, vrienden en zorgverleners. Geïnspireerd door de Middeleeuwse ‘Ars moriendi’ ‘of stervenskunst’ ontwikkelde Carlo Leget een eenvoudig en handzaam model om met levensvragen om te gaan. Centraal in dit model staat het begrip ‘innerlijke ruimte’. Wie innerlijke ruimte heeft, kan vrij omgaan met emoties en gevoelens die op je af kunnen komen. Daardoor kun je je beter ver- binden met jezelf en de mensen om je heen, en vandaaruit keuzes maken. Aan de hand van vele praktische voorbeelden wordt u op deze avond ingevoerd in het model. Stervenskunst blijkt eigenlijk niet zoveel te verschillen van levenskunst. Want goed leven is leven tot het einde toe.

Prof. dr. Carlo Leget

(1964) is hoogleraar zorgethiek aan de Univer siteit voor Humanistiek in Utrecht. Daarnaast is hij bijzonder hoogleraar ethische en spirituele vragen in de palliatieve zorg. Hij schreef verschillende boeken over de voorbereiding op het levens einde, zoals ‘Ruimte om te sterven. Een weg voor zieken, naasten en zorgverleners’ (Lannoo 2003/2012) en ‘Van levenskunst tot ster- venskunst. Over spiritualiteit in de palliatieve zorg’ (Lannoo 2008).

PROGRAMMA 19.30 uur 20.00 uur 22.00 uur • zaal open • aanvang • sluiting PROGRAMMA 19.30 uur 20.00 uur 22.00 uur • zaal open • aanvang • sluiting PROGRAMMA 19.30 uur 20.00 uur 22.00 uur • zaal open • aanvang • sluiting