Transcript Prezentacja wyników

Struktura kopiowanych materiałów
w punktach kserograficznych
dr hab. Jan Jerschina, emerytowany prof. UJ
Elżbieta Lesińska
Dorota Micek
Łukasz Pytliński
CEM Instytut Badań Rynku
i Opinii Publicznej Sp. z o.o.
30-102 Kraków, ul. Syrokomli 10
tel. +48 12 6375438, [email protected]
http://www.cem.pl
Kraków, maj 2014
Plan prezentacji




Informacja o wykonawcy – CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej
Informacja o badaniu – cele, metodologia i organizacja badania
Wyniki
Dyskusja
2
CEM – Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej



Założony w 1990 r. przez profesora Jana Jerschinę i grono jego współpracowników, pracowników
naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W początkach działalności CEM wykonywał głównie sondaże
społeczne i polityczne śledząc przemiany zachodzące w Polsce w latach dziewięćdziesiątych XX w. W
kolejnych latach, dzięki współpracy z wybitnymi ekonomistami, wprowadziliśmy do naszej oferty badania
rynkowe. Obecnie wykonujemy zarówno sondaże społeczne, jak i badania marketingowe z wykorzystaniem
zaawansowanych metod i technik badawczych. Stosujemy nowoczesne techniki analizy i wizualizacji
danych.
Własna pracownia wywiadów telefonicznych (CATI) i system do badań internetowych (CAWI) pozwalają na
szybką realizację badań i minimalizację kosztów. Mamy także doświadczenie w prowadzeniu badań
międzynarodowych.
Od początku istnienia przestrzegamy zasad kodeksu badań społecznych i marketingowych opracowanego
przez ESOMAR – międzynarodową organizację działającą na rzecz rozwoju badań marketingowych.
Uczestniczymy także w programie kontroli jakości pracy ankieterów OFBOR – polskiego stowarzyszenia firm
badawczych.
3
INFORMACJE O BADANIU
Nota metodologiczna
4
Wstęp i cele badania
Cele badania:
 Pierwotnym celem badania było oszacowanie udziałów poszczególnych typów utworów w całości
zwielokrotnianych materiałach podlegających ochronie z tytułu praw autorskich.
 Badanie uwzględniło oszacowanie udziału utworów autorów polskich, zagranicznych i tłumaczeń z języków
obcych na polski.
 Dodatkowo celem badania było ustalenie wydawców powielanych materiałów (w badaniach od 2007 r.).
 Ustalenie kraju pochodzenia powielanych materiałów rozumianego jako kraju siedziby wydawcy
(od 2007 r.).
 Oszacowanie proporcji liczby stron kopiowanych utworów, które stanowią element książek w stosunku do
liczby stron utworów zawartych w czasopismach (od 2008 r.).
 W 2013 r. poszerzono cele badania o zakodowanie dziedziny nauki, której dotyczy kopiowany materiał.
Ponadto wprowadzono następujące zagadnienia:
–
–
–
oszacowanie intensywności kopiowania utworów;
oszacowanie średniej ceny za kopię strony A4;
oszacowanie liczby kopii formatu A4 kopiowanych rocznie na terenie Polski.
5
Cele od fali 2008
Oszacowanie udziałów poszczególnych typów utworów w całości kopiowanych materiałów
podlegających ochronie z tytułu praw autorskich
Ustalenie wydawców kopiowanych materiałów
Ustalenie kraju pochodzenia kopiowanych materiałów rozumianego jako kraju siedziby
wydawcy
Oszacowanie proporcji liczby stron kopiowanych utworów, które stanowią element książek
w stosunku do liczby stron utworów zawartych w czasopismach
Określenie dziedziny nauki materiałów naukowo-technicznych
Oszacowanie intensywności kopiowania oraz średniej ceny za kopię A4
6
Dobór miast w kolejnych falach
Warszawa
Poznań
Łódź
Wrocław
Kraków
Katowice
Lublin
Gdańsk
Bydgoszcz
Szczecin
Olsztyn
Rzeszów
2006 2007 2008 2010 2012 2013
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Największe ośrodki akademickie
Stopniowe rozszerzanie obszaru geograficznego
Powtarzanie pomiarów w miastach w kolejnych falach
Kumulacja danych z kolejnych fal
7
Dobór punktów obserwacji

Dobór punktów kserograficznych na uczelniach:
–
–
–

spis wszystkich uczelni i wszystkich jednostek uczelnianych w badanych miastach;
spis wszystkich punktów ogólnodostępnych kserograficznych we wszystkich jednostkach uczelni;
losowanie proste próby punktów kserograficznych.
Dobór punktów tzw. miejskich:
–
–
–
–
–
podział terytorium miast na prostokąty wg siatki geograficznej;
wyodrębnienie obszaru „centrum” i „poza centrum”;
losowanie prostokątów;
spis wszystkich ogólnodostępnych punktów kserograficznych w wylosowanych prostokątach;
losowanie do obserwacji.
8
Metodologia badania



Jednostką analityczną pozwalającą identyfikować udziały poszczególnych typów utworów w tych
badaniach była liczba stron utworu.
W przypadku materiałów o wielkości do A4 jednostką analityczną była strona utworu bez względu na to, ile
ma znaków czy centymetrów kwadratowych. Natomiast w przypadku materiałów wielkoformatowych
jednostką analityczną była powierzchnia równa stronie A4. W przypadku, gdy na jednej odbitce ksero
znajdowały się dwie strony utworu (co jest często praktykowane w przypadku powielania książek), do
celów analitycznych zostały przyjęte dwie strony utworu. W obliczeniach stosowano ułamkowe części stron
w zależności od ich zapełnienia treścią.
W badaniach uwzględniono materiały w formie elektronicznej (wydruki komputerowe, kopie
elektroniczne) – stanowiły one nadal niewielki udział w całości powielonego materiału.
9
Zestawienie liczby punktów obserwacji
I fala
2006
II fala
2007
III fala
2008
IV fala
2010
V fala
2012
VI fala
2013
Liczba miast objętych obserwacją
5
5
2
3
5
4
Liczba prostokątów wylosowanych do spisu
punktów ksero w każdym mieście
40
40
201
20
20
20
8
8
8
8
8
8
Łączna liczba prostokątów objętych spisem
200
200
20
60
100
80
Liczba obserwowanych punktów w mieście
20
20
102
102
102
5
Liczba punktów „uczelnianych” w mieście
20
20
20
20
20
20/15
Łączna liczba obserwowanych punktów
w mieście
40
40
30
30
30
25/203
w tym w centrum
1 Tylko w mieście nowowłączonym do badania (Katowice).
2 Tylko w centrum.
3 Założona liczba obserwowanych punktów w dużym mieście/Liczba obserwowanych punktów w mniejszym mieście.
10
Metoda podwójnej kopii
– możliwie bliskie odwzorowanie rzeczywistości
11
Obserwacje punktów





Dni tygodnia oraz godziny badania zostały dla każdego punktu ksero dobrane losowo.
W przypadku, gdy w okresie badania dany punkt sprzedawał materiały powielone wcześniej, zadaniem
badacza było uzyskanie drugiej kopii takiego sprzedawanego materiału lub, w przypadku niemożności
uzyskania kopii, dokładnych informacji o powielonym materiale.
Obserwacji podlegały wszystkie urządzenia reprograficzne w wylosowanych punktach ksero (standardowe
maszyny kserograficzne, kserografy wielkoformatowe, skanery, plotery, drukarki, kopiarki nośników
elektronicznych) bez względu na ich liczbę w danym punkcie.
Badacze oprócz pozyskiwania drugiej kopii mieli za zadanie wypełnić kwestionariusze opisujące powielane
materiały (m.in. rodzaj powielonego materiału, dane bibliograficzne, liczba stron). Kwestionariusze
stanowiły podstawę kodowania w przypadku braku możliwości uzyskania drugiej kopii.
Obserwację w 5 fali prowadzono w okresie od 21 października od 1 grudnia 2013 r.
12
Kodowanie materiału – typ utworu

Na podstawie przygotowanej listy kodowej, opracowanej w pierwszych falach badań w porozumieniu ze
Stowarzyszeniem Kopipol oraz Kancelarią Traple, Konarski, Podrecki, zakwalifikowano powielone utwory
do różnych kategorii, których ochrona należy do zainteresowanych stowarzyszeń.
Lista kodowa uwzględniała rodzaj utworu:
 (STL) Utwory twórców ludowych;
 (KOPIPOL) Utwory naukowo-techniczne;
 (ZAIKS) Utwory muzyczne, słowno-muzyczne i literackie;
 (SARP) Utwory architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne,
urbanistyczne;
 (ZPAF) Utwory fotograficzne;
 (ZPAP) Utwory plastyczne;
 Inne, takie których nie można zakwalifikować.
13
Kodowanie utworów naukowo-technicznych – dziedzina nauki

Obszar nauk humanistycznych
–



Obszar nauk ścisłych
–
–
–

Dziedzina nauk społecznych
Dziedzina nauk ekonomicznych
Dziedzina nauk prawnych
Dziedzina nauk matematycznych
Dziedzina nauk fizycznych
Dziedzina nauk chemicznych
Obszar nauk przyrodniczych
–
–
Obszar nauk technicznych
–
Dziedzina nauk humanistycznych
Dziedzina nauk teologicznych
Obszar nauk społecznych dziedzina nauk
społecznych
–
–
–


Obszar nauk rolniczych, leśnych i
weterynaryjnych
–
–
–

Dziedzina nauk technicznych
Dziedzina nauk rolniczych
Dziedzina nauk leśnych
Dziedzina nauk weterynaryjnych
Obszar nauk medycznych i nauk o zdrowiu oraz
nauk o kulturze fizycznej
–
–
–
–
Dziedzina nauk medycznych
Dziedzina nauk farmaceutycznych
Dziedzina nauk o zdrowiu
Dziedzina nauk o kulturze fizycznej
Dziedzina nauk biologicznych
Dziedzina nauk o Ziemi
14
Zasady kodowania




Ponadto utwory klasyfikowano według języka oryginału (utwór polski, utwór obcojęzyczny w oryginale,
tłumaczenie, przy czym w szczególności wyróżniono następujące języki: angielski, niemiecki, francuski,
norweski).
Procedura polegała na przeglądaniu wszystkich stron powielonych utworów
i klasyfikowaniu poszczególnych jego elementów – w przypadku przynależności poszczególnych elementów
utworu do różnych kategorii, dokonywano pomiaru powierzchni tych elementów i klasyfikowano na
podstawie tego pomiaru. Jeśli element kwalifikował się jednocześnie do dwóch kategorii, zostały
przypisywany do nich po połowie.
W przypadku braku drugiej kopii powielonego utworu, koderzy, na podstawie zebranych informacji w
punktach kserograficznych, udawali się do bibliotek
i tam dokonywali przeglądu materiału, o którym wiadomo, że był powielony
w trakcie badań.
Procedura kodowania była przeprowadzono dwukrotnie, przez dwa zespoły koderów, w celu
zminimalizowania efektu subiektywnej oceny.
15
Ważenie danych do struktury punktów





Konieczność ważenia danych wynikała ze wstępnego przyjęcia równych liczebności punktów do badań ze
względu na miasta oraz ich położenie w centrum oraz poza centrum.
Ponadto, ze względu na szczególne znaczenie punktów uczelnianych, zrealizowano uszczegóławiające
odrębne badanie tylko takich punktów (równe liczebności w miastach).
Taka sztuczna struktura zrealizowanej próby musiała być skorygowana przez odniesienie do rzeczywistej.
Przyjęto, że dostatecznym przybliżeniem struktury rzeczywistej jest oszacowana struktura ze względu na
uwzględnione kryteria.
Ważenie polegało na utworzeniu w bazach (punktów kserograficznych oraz utworów) dodatkowej
zmiennej (wagi), przez którą przemnażane były wyniki w trakcie liczenia. Obliczano ją w zależności od tego,
w jakiego typu segmencie zrealizowana była obserwacja. Jej wartość stanowił stosunek udziału danego
segmentu w rzeczywistej strukturze punktów (wg oszacowania) do udziału tego typu punktów w
zrealizowanej próbie. Ponieważ jednostką analizy była strona, tak obliczoną wagę przypisywano każdej
stronie w zależności od typu punktu.
Procedurę ważenia zastosowano do obserwacji wszystkich fal łącznie. Wyniki prezentowane dalej są oparte
na połączonej bazie danych z wynikami obserwacji trzech fal z uwzględnieniem ważenia.
16
WYNIKI BADANIA
17
Kopiowanie na uczelniach i poza uczelniami

Najwięcej kopii wykonuje się w punktach ksero zlokalizowanych na uczelniach lub w obszarze ich
oddziaływania.
Udział stron kopii ksero
(bez względu na typ dokumentu)
wykonanych w trakcie badań na
uczelniach i poza nimi
(próba ważona 2007-2013)
Podział stron kopii A4
Miasto,
28%
Uczelnia i
okolice,
72%
18
Udział utworów w kopiowaniu

W punktach ksero kopiuje się głównie utwory.
Udział stron A4 utworów i innych
dokumentów w całości
powielonych materiałów (próba
ważona 2007-2013)
Strony ksero A4 (ogółem)
Brak
danych,
0.31%
Dokumenty
osobiste i
notatki
własne,
28.10%
Utwory,
71.60%
19
Kopiowanie utworów

Utwory kopiuje się głównie na uczelnia lub w obszarze ich oddziaływania.
Poza Podział stron utworów
uczelnią,
18%
Udział stron kopii utworów
wykonanych w trakcie badań na
uczelniach i poza nimi w okresie
półgodzinnym (próba ważona
2007-2013)
Uczelnia i
punkty
około
uczelniane,
82%
20
Udział utworów naukowo-technicznych

Wśród powielanych utworów dominują utwory naukowo-techniczne
Inne
utwory,
7.19%
Udziały utworów
Udział stron kopii utworów
naukowo-technicznych i innych
typów utworów łącznie (próba
ważona 2007-2013)
Utwory
naukowotechniczne,
92.81%
21
Oszacowanie struktury utworów
Naukowo-techniczne
bez możliwości określenia języka
1.31982%
w języku polskim
66.35072%
angielskojęzyczne
7.96274%
niemieckojęzyczne
0.93956%
francuskojęzyczne
1.41906%
norweskojęzyczne
0.00808%
w innym języku
tłumaczenia (bez możliwości określenia języka)
2.60057%
0.00741%
tłumaczenia angielskojęzyczne
9.98913%
tłumaczenia niemieckojęzyczne
0.24892%
tłumaczenia francuskojęzyczne
0.33578%
tłumaczenia norweskojęzyczne
0.00004%
tłumaczenia z innego języka
1.62414%
0%
20%
40%
60%
80%
22
Oszacowanie struktury utworów
Inne utwory
(STL) utwory twórców ludowych (bez możl. okr. języka)
0.00453%
(STL) utwory twórców ludowych - w j. polskim
0.02597%
(STL) utwory twórców ludowych - inny język
0.00218%
(STL) utwory twórców ludowych - tłum. inny język
0.00145%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter. (bez możl. okr. j.)
1.03378%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- w j. polskim
0.92501%
(ZAIKS) u. muz., sł.-m. i lit.- w j. obc. (bez możl. okr.)
0.00090%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- angielskoj.
0.06079%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- niemieckoj.
0.24768%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- francuskoj.
0.01820%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- inny język
1.12000%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- tłum. ang.
0.01898%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- tłum. niem.
0.02877%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- tłum. franc.
0.06216%
(ZAIKS) utw. muz., słowno-muz. i liter.- tłum. inny
0.51036%
(SARP) utw. architekton., archit.-urbanistyczne
0.73577%
(ZPAF) utwory fotograficzne
0.72891%
(ZPAP) utwory plastyczne
0.84073%
Inne utwory (nie można określić typu)
0.82785%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
23
Dziedzina nauki

Wśród utworów naukowo-technicznych dominują utwory z dziedziny nauk humanistycznych.
Dziedzina nauk humanistycznych
Dziedzina nauk teologicznych
Dziedzina nauk społecznych
50.634%
0.037%
3.721%
Dziedzina nauk ekonomicznych
Dziedzina nauk prawnych
Dziedzina nauk matematycznych
18.994%
2.579%
1.135%
Dziedzina nauk fizycznych
0.008%
Dziedzina nauk chemicznych
0.044%
Dziedzina nauk biologicznych
0.877%
Dziedzina nauk o Ziemi
1.933%
Dziedzina nauk technicznych
8.377%
Dziedzina nauk rolniczych
7.692%
Dziedzina nauk leśnych
0.071%
Dziedzina nauk weterynaryjnych
0.550%
Dziedzina nauk medycznych
1.031%
Dziedzina nauk farmaceutycznych
0.611%
Dziedzina nauk o zdrowiu
Dziedzina nauk o kulturze fizycznej
1.703%
0.005%
24
Proporcja książek i czasopism lub gazet
Udział czasopism
Szacunkowa proporcja kopii
wykonanych z książek i czasopism lub
gazet (próba ważona skorygowana na
danych 2008-2013)
Odbitka ksero
czasopisma/gazety
Oryginalne
(lub fragmentu)
czasopismo/gazeta
1.25%
0.44%
Oryginalna książka
66.01%
Odbitka ksero
książki (lub
fragmentu książki)
32.30%
25
Dziękujemy za uwagę
CEM Instytut Badań Rynku
i Opinii Publicznej Sp. z o.o.
30-102 Kraków, ul. Syrokomli 10
tel. +48 12 6375438, [email protected]
http://www.cem.pl