Transcript Pijn meten bij ouderen met dementie

"Pijn meten bij ouderen met dementie;
hoe doe je dat?"
Dr. Sandra Zwakhalen
9-5-2014, Het Alzheimercongres
Health Services Research
Health Services Research Focusing
on Chronic
Care and Ageing
Focusing
on Chronic
Care and Ageing
Doelstelling
• Inzicht krijgen in de beschikbare methoden om
pijn te beoordelen bij ouderen met dementie
• Bespreken van uitdagingen en faciliterende
factoren bij het beoordelen van pijn bij ouderen
met dementie
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Is er sprake van pijn?
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Complexiteit van pijn bij ouderen
met dementie
• Geheugen- en communicatie probemen
• Heterogeniteit doelgroep
• Meervoudige problemen (fysiek, psychologisch
etc.)
• A-typische presentatie pijn
• Pijn en het brein…..,,,
• Vaardigheden van de verpleging
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Methoden om pijn te beoordelen
Verschillende methoden om pijn te
beoordelen:
- Zelfrapportage (gouden standaard)
bijv. VAS, Faces Pain Scale, VDS
- Fysiologische parameters
bijv. hartslag, bloeddruk, streshormoon zoals cortisol
- Gedragsobservatie
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Zelfrapportage
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Zelfrapportage (cognitief intacte en matig
dementerende ouderen)
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
6
5
4
3
2
1
0
—
—
—
—
—
—
—
PAIN AS BAD AS IT IS COULD BE
EXTREME PAIN
SEVERE PAIN
MODERATE PAIN
MILD PAIN
SLIGHT PAIN
NO PAIN
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Aanbevelingen zelfrapportage uit de richtlijn
Bij kwetsbare ouderen zonder of met milde cognitieve/
communicatieve beperkingen:
– gebruik als routine een eenvoudige verbale of numerieke
beoordelingsschaal om de intensiteit van pijn en de respons
op de behandeling te meten, respectievelijk te bewaken
– voor pijnintensiteitsschalen dienen grote, heldere
letters/cijfers te worden gebruikt, eerder zwart/wit dan
grijstinten
- presenteer de schalen bij goede belichting.
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Verenso, 2011
Aanbevelingen zelfrapportage uit de richtlijn
Bij kwetsbare ouderen met ernstige cognitieve/ communicatieve
beperkingen:
– aan de waarde van het gebruik van een instrument om de
pijnintensiteit vast te stellen dient te worden getwijfeld;
observationele pijnschalen lijken hier het meest betrouwbaar.
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Gedragsobservatie
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Gedragsobservatie (matig- ernstige dementie)
• ± 25% ouderen kan helemaal geen pijn
aangeven met bestaande instrumenten
Intuïtie / rapportage verzorgers (verpleging,
artsen, familie)
• > 60% verpleging onderwaardeert ernst pijn
• vaak verschil tussen oordeel verpleging en
familie
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Gedragsobservationele schalen
• Meeste schalen zijn nog in ontwikkeling en matig
van psychometrische kwaliteit (2006)
• Gebaseerd op de kwaliteitscriteria concluderen we
dat PACSLAC, DOLOPLUS2 en PAINAD meest
geschikt zijn op moment van publicatie
• Veel variatie in format, doelgroep, beoogde opzet
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Resultaten tonen aan dat
• Veelheid aan pijnbeoordelingsinstrumenten
• Geen enkele schaal is aanbevolen als DE BESTE
schaal en verder testen is noodzakelijk
• PACSLAC, PAINAD, Abbey, DOLOPLUS-2 en DS-DAT
worden veelvuldig genoemd
• Recentelijk, meer schalen gericht op specifieke
doelgroepen
• Diversiteit schalen wat betreft doelgroep, format
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Aanbevelingen gedragsobservatie richtlijn
Bij kwetsbare ouderen met een ernstige cognitieve/
communicatieve beperking is een observationele beoordeling
essentieel voor het vaststellen van de aanwezigheid van pijn.
De PACSLAC-D, PAINAD en DOLOPLUS-2 kunnen hierbij
gebruikt worden.
Ook bij kwetsbare ouderen zonder of met milde cognitieve/
communicatieve beperkingen is een observationele
beoordeling zinvol.
Professionele verzorgenden of mantelzorgers van kwetsbare
ouderen met een ernstige cognitieve/communicatieve
beperking dienen betrokken te worden bij de beoordeling van
de pijn.
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Verenso, 2011
Aanbevelingen
• Niet meer schalen maar betere schalen zijn nodig
• Verder testen van de kwaliteit van de
pijninstrumenten
• Verbeteren bruikbaarheid;
– welke gedragingen zijn nu meest sensitief voor pijn
– hoe interpreteer ik de score
• Van theorie naar praktijk van pijnbeoordeling
naar pijnmanagement……………
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing
Veel dank!
[email protected]
Health Services Research
Focusing on Chronic Care and Ageing